Rachunkowość zarządcza – dostarcza niezbędnych informacji o procesach gospodarczych. Służy dla potrzeb zarządzania oraz korzysta z danych gromadzonych przez rachunkowość formalną. Zarządzanie wymaga upodmiotowienia.

Podmiot gospodarczy – to podmiot prowadzący działalność gospodarczą.

Przedsiębiorstwo – zorganizowany podmiot składników umożliwiający podmiotowi zarobkowanie. Mamy podmiot gospodarczy i przedmiot podmiotu.

Zarobek – naliczona zapłata w tytule świadczenia wykonanego na rzecz innego podmiotu.

Świadczenie

Zapłata

Udokumentowanie zarobków to przychód. Zapłata następuje w późniejszym terminie, najpierw jest zarobek. Grupy podmiotów wokół podmiotu gospodarczego prowadzącego przedsiębiorstwo zarobkowe:

I. Inwestorzy kapitałowi – taki podmiot, który wyodrębnia majątek i inwestuje w obce przedsiębiorstwo zarobkowe, nie należące do tego podmiotu. Za to oczekuje on dochodu.

Dochód = stopa zwrotu z inwestycji inwestycje

II. Forma organizacyjna – prawna – osoba fizyczna, spółka cywilna, jawna, komandytowa, Z.O.O. , S.A., spółdzielnie, przedsiębiorstwo państwowe.

Podmiot gospodarczy przyjął formę spółki. W zależności od formy organizacyjno- prawnej różny jest sposób podejmowania decyzji w procesie podejmowania decyzji. Prawo do dochodów jest warunkowe. Przysługuje tylko, gdy w obszarze inwestowania był zysk. Jego brak nie daje prawa do dochodu. Zysk jest zapłatą za kapitał własny, ale inwestorów kapitałowych. Zysk płacimy również za kapitał obcy. Nosi on nazwę zysku netto. Dochód nie może być wyższy od zysku netto.Jeśli firma przyznaje podmiotowi osobowość prawną to sprawy jej prowadzi zarząd, a w innych sprawach decydują inwestorzy kapitałowi, w pewnym określonym trybie.

Na wynik finansowy składają się: Przychody operacyjne 10.000,- 6000,- koszty operacyjne 4000-, W.O. Przychody finansowe koszty finansowe Powstałe przychody powstałe koszty

Opis amortyzacyjny – (OA) – pomniejszony o wynik z tytułu zużycia się majątku trwałego. Ta część zysku, o które pomniejszamy wynik nazywa się amortyzacją.Dochód z inwestycji kapitałowych podmiotu gospodarczego to przychód finansowy.Koszty finansowe – koszty z eksploatacji kapitałów obcych.

Zad. 1. Wynik przed odpisem wynosi 4000,-. Eksploatacja majątku trwałego umorzony w 40% od wartości netto 60.000,- i przeciętnej stopie amortyzacyjnej 105. Jaki jest wynik amortyzacji po odpisie amortyzacyjnym.

W i p. 60.000 +4.000 • 10% =100.000Odpis amortyzacyjny 100.000 : 10% = 10.000,-Zysk po odpisie 10.000 – 4.000 = -6000,-Amortyzacja 10.000 – 6.000 = 4000,-

Systemy rachunków zysków i strat:

Rachunek zysków i strat w rachunkowości formalnej: wariant porównawczy (koszty w układzie rodzajowym) wariant kalkulacyjny (koszty w układzie kalkulacyjnym)

Układ rodzajów kosztów:

Wyszczególnienie Ogółem Stałe ZmienneI. Zużycie materiałów1. zużycie materiałów bezpośrednich2. zużycie materiałów pośrednich3. zużycie paliw4. zużycie materiałów biurowych5. zużycie energii elektrycznej6. zużycie energii cieplnej7. zużycie wody8. zużycie pozostałych materiałów

XX XX XX XX XX XX X

II. Usługi obce1. usługi transportu komunalnego2. usługi transportowe3. usługi remontowe – budowlane4. usługi remontowe – pozostałe5. usługi łączności – poczta6. naprawy i konserwacje7. koszty dozoru technicznego8. koszty utrzymania czystości9. prowizje10. dozór mienia11. czynsze i tytuły najmu i dzierżawy12. koszty leasingu

XX

X XX XXX XX

X X

III. Podatki i opłaty1.podatek od nieruchomości2. podatek od środków transportu3. prowizje bankowe4. ubezpieczenia majątkowe

XXXX

5. PFORN XIV. Wynagrodzenie1. wynagrodzenie osobowe2. wynagrodzenie bezosobowe3. wynagrodzenie Rady Nadzorczej

X XX XX X

V. Świadczenia na rzecz pracowników1. ubezpieczenia społeczne2. szkolenia3. dopłaty do biletów4. ubezpieczenia i higiena pracy5. Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych6. inne świadczenia

X X

VI. Amortyzacja1. amortyzacja środków trwałych 2. amortyzacja środków niskocennych3.amortyzacja środków niematerialnych i prawnych

X XX XX X

VII. Pozostałe koszty1. wydatki reprezentacyjne2. koszty reklamy3. ścieki4. podróże służbowe krajowe5. podróże służbowe zagraniczne6. ryczałty

X XX

XX

7. pozostałe koszty

Zarobek to tytuł (prawo) do zapłaty z tytułu świadczenia wykonanego w obszarze przedmiotu działalności na rzecz innego podmiotu.

Przychód operacyjny to zarobek udokumentowany rachunkiem lud fakturą.

Wpływ pieniędzy z tytułu przychodów (obrotów) to wzrost stanu pieniężnego na rachunku (w kasie) będący zapłatą za świadczenie.

Wyróżniamy przychody:- operacyjne- finansowe- pozostałe

Przychody operacyjne to udokumentowane prawo podmiotu gospodarczego do zapłaty z tytułu dokonanej inwestycji kapitałowej (dochód) np.

- dywidenda- odsetki od lokat- przychód z tytułu sprzedaży papierów wartościowych przeznaczonych

do obrotu

Pozostałe przychody (operacyjne) to prawo do zapłaty z tytułu sprzedaży składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa podmiotu gospodarczego, np.

- sprzedaż majątku trwałego- sprzedaż materiałów lub wierzytelności (ale nie towaru)

Podstawowe układy zysków i strat:Przychody operacyjne – opust i rabaty = przychody nettoPrzychody netto – zmienne koszty sprzedaży = marża operacyjna I Marża operacyjna I – zmienne koszty materiałów – opusty, rabaty i zmienne koszty operacyjne = marża operacyjna IIMarża operacyjna II – zmienne koszty płac = marża operacyjna IIIMarża operacyjna III – stała koszty zmienne = marża operacyjnaMarża operacyjna – stałe koszty operacyjne produkcji (bez kosztów remontów i odpisów amortyzacyjnych) = wynik operacyjny brutto IWynik operacyjny brutto I – koszty remontów = wynik operacyjny brutto (EBITD), zysk przed opodatkowaniem, przed odsetkami i przed odpisem amortyzacyjnymWynik operacyjny brutto (EBITD) jw. – odpis amortyzacyjny = wynik operacyjny netto (EBIT) „zysk przed opodatkowaniem i przed odsetkami.

Odpis amortyzacyjny, a amortyzacja

Odpis amortyzacyjny to koszty z tytułu zużycia rzeczowych składników majątku trwałego.

Amortyzacja to część zysku, którą pokrywa odpis amortyzacyjny. Zasady:1. Jeżeli EBITD = odpisowi amortyzacyjnemu, to amortyzacja =

odpisowi amortyzacyjnemu.2. Jeżeli EBITD > od odpisu amortyzacyjnego, to amortyzacja =

odpisowi amortyzacyjnemu.3. Jeżeli EBITD < od odpisu amortyzacyjnego, to amortyzacja = EBITD.

Amortyzacja to część zysku operacyjnego brutto, która obligatoryjnie powstaje w spółce stanowiąc jej źródło finansowe.

Przykład badania 1. Spółka posiada rzeczowy majątek trwały o wartości netto 60.000,- umorzony w 40%,amortyzowany według skali rocznej 10%. W ostatnim roku spółka osiągnęła przychody netto ze sprzedaży produktów w wysokości 120.000,-. Zmienne koszty sprzedaży wyniosły 2% tych przychodów:

- koszty zużyci materiałów 40.000,-- zmienne koszty płac 20.000,-- koszty remontów 5.000,-- stałe koszty operacyjne 35.000,-

przedstaw strukturę rachunku zysków i strat. Skomentuj relację między odpisem amortyzacyjnym, a amortyzacją. Jak zmienia się ta relacja, jeżeli nastąpiłoby określone przepisami przeszacowanie majątku trwałego, np. współczynnikiem 2.

Odpis amortyzacyjny 10.000 20.000Amortyzacja 10.000 17.600

Rachunek kosztów i warunków docelowych, tzw. od końca ITARGET COSTING/:Próbuje się koszty przykroić do potrzeb, a nie odwrotnie

Dochód (dywidenda)Stopa zwrotu • % ≈ Kapitał własny Dochód ≤ zysk netto

Zysk netto Zysk netto przychody aktywa

Stopa zwrotu = = • • Kapitał własny przychody aktywa kapitał własny

Stopa zysku mnożnik kapitałowy

ZN ZN P 1 = • •KW P A KW/A

ZN 10.000,-Uchwała1. cały zysk netto przeznaczony na dywidendy2. 40% zysku netto na dywidendy

dd – stopa podatku dochodowego = 20% (0,2)

dochód 8000 = ZN = 10.000(1 – dd) 0,8

ZN DZB = = (1 – dd) (1- dd) (1 –dp) dd = dp

podstawa podatku dochodowego PD = ZB

koszty rachunkowości zarządczej = koszty rachunkowości formalnejprzychody rachunkowości zarządczej = przychody rachunkowości formalnej

EBITD Odpis amortyzacyjnyEBIT pn • Ko

1/ (1 – dp)ZN 1/ (1 – dd) D

EBIT – odsetki = ZBOdsetki = stopa procentowa (pn) • kapitał obcy (Ko)

Każda ze stóp ma trzy odmiany (dd, dp, pn) - nominalna- realna pr = pn + 1/ i + 1 pr = pn – i/1 -i- efektywna po = (1 + pn • pr/L)

L – liczba kapitalizacji w ciągu rokui – stopa inflacji

Przykład badania 2.: Kapitał własny spółki wynosi 200.000 przy mnożniku kapitałowym1,4%. Oczekiwana realna stopa dywidendy wynosi 6%. Szacuje się stopę inflacji na poziomie 8%. Nominalna stopa odsetek od kapitału obcego wynosi 15%. Określ zapotrzebowanie na wynik operacyjny netto(EBIT), przy stopie podatku dochodowego 30% i ryczałtowego podatku od dywidendy 20% (zakłada się, że zysk brutto równa się podstawie opodatkowania podatkiem dochodowym)

Znając zapotrzebowanie na EBIT ustal plan przychodów brutto, jeżeli .... (zobacz poprzednie zadanie)

WCZ – cena fakturowania środka trwałegoWCN = WP = WCZ + wszystkie nakłady do momentu oddania do eksploatacji.Rozwiązanie na podstawie układów rachunku zysków i strat (egzamin 0)

Przykład 1. : Umorzenie pewnej maszyny wynosi 60.000 umorzona w 40%. Stawka amortyzacji liczona przy założeniu, że czas amortyzacji równa się 10 lat. Oblicz roczny i miesięczny odpis amortyzacji.

I umorzenie 60.000Stawka umorzeniowa 0,4 (40%)Wartość brutto 60.000 : 0,4 = 150.000II wartość netto maszyny II 120.000Stawka umorzeniowa 0,6 (60%)Wartość brutto 12.000 : 0,6 = 300.000III oczekiwany dochód 150.000 40.000 AStawka zryczałtowanego podatku od dywidendy 0,2 (20%)Stawka podatku dochodowego 0,34 (34%)Zysk netto 15.000 : (1 –0,2) = 187.500

Zysk brutto 187.500 : (1 – 0,34) = 284.091Udziały akcji akcjonariusz A w kapitale akcyjnym 0,4 (40%)Stopień zysku netto na dywidendy 0,6 (60%)Jaki zysk netto zapewnia dywidenda 40.000Odsetki do zapłacenia (w skali roku) 16.000Stopa procentowa kredytu ( w skali roku) 0,18Jaki kredyt spółka posiada 16.000 : 0,18 = 88.889Ebit/ odsetki (wskaźnik pokrycia odsetek) w momencie brania kredytu 2Odsetki 16.000Ebit 16.000 •2 = 32.000W roku przyszłym spółka spodziewa się że ebit spadnie o 20% 0,2 Jaką ratę kredytu powinna spłacić w tym roku aby relację zachować ebit/ odsetki Ebit w przyszłym roku 32.000 •(1 –0,2) =25.6000Odsetki pożądane 25.600 : 2 = 12.800Pożądany kredyt w roku przyszłym 12.800 : 2,18 =71.111Konieczna rata 88.889 – 71.111 =17.778 Ratę spłacono o ile zmniejszą się odsetki?

Zysk brutto + odsetki do zapłacenia =EBIT284.091 + 16.000 = 300,91

Wpływ metody rachunków kosztów na rachunek zysków i strat

Rachunek kosztów pełnych

Koszty Produkcyjne Nie produkcyjne Pośrednie

Produkcja w toku wyroby gotowe rachunek wyników

Tylko koszty nieprodukcyjne w całości wpływają na wynik. Koszty produkcyjne są aktywne w produkcji w toku.Jeśli wielkość produkcji jest większa od wielkości sprzedaży to do ustalenia wyników rozliczamy koszty na koszty sprzedaży i zapasy.

Bezpośrednie

Materiały Płace

Rachunek kosztów zmiennych

Koszty Produkcyjne Nie produkcyjne Pośrednie

Zmienne Stałe

Produkcja w toku wyroby gotowe rachunek wyników

Wyniki obciążają wszystkie koszty nieprodukcyjne i koszty stałe. Aktywowana jest ta część, która nazywa się koszty zmienne.

Przykład 2. :

1.liczba produktów 12.liczba okresów produkcyjnych 63.cena sprzedaży 124.jednostkowy tok zmienny 65.koszty stałe w okresie 3006.planowana zdolność produkcyjna w okresie 1557. 3008.nieprodukcyjne koszty pośrednie w okresie 1009.kalkulowanyjednostkowy tok stały 2

Okresy 1 2 3 4 5 6 razemPlanowana sprzedaż 140 130 180 150 140 160 900Planowana produkcja 150 150 150 150 170 140 910

Wynik finansowy przy zastosowaniu rachunku kosztów zmiennych

Bezpośrednie

Materiały Płace

Okresy 1 2 3 4 5 6Zapas początkowy 0 60 180 0 0 180

planowana produkcja • jednostkowy koszt zmiennyZmienne koszty produkcyjne 900 900 900 900 1020 840

(produkcja sprzedaż) • jednostkowy koszt zmienny + zapas początkowy

Zapas końcowy 60 180 0 0 180 60zmienne koszty produkcyjne – zapas końcowy + zapas początkowy

Zmienne koszty produkcyjne sprzedaży

840 780 1080 900 840 960

Stałe koszty produkcyjne 300 300 300 300 300 300zmienny koszt produkcji sprzedanej + koszt stałej produkcji

Razem koszt produkcji sprzedanej

1140 1080 1380 1200 1140 1260cena sprzedaży • planowana sprzedaż

Przychody ze sprzedaży 1680 1560 2160 1800 1680 1920przychód ze sprzedaży – razem koszty produkcji sprzedanej

Zysk na sprzedaży 540 480 780 600 540 660Nieprodukcyjne koszty pośrednie

100 100 100 100 100 100zysk ze sprzedaży – nieprodukcyjne koszty pośrednie

Zysk brutto przed opodatkowaniem

440 380 680 500 400 560

Wynik finansowy przy zastosowaniu rachunku kosztów pełnych.

okresy 1 2 3 4 5 6Zapas początkowy 0 80 240 0 0 240

Planowana produkcja • (jednostkowy koszt zmienny +kalkulowany jednostkowy koszt stały

Całkowity koszt produkcji 1200 1200 1200 1200 1360 1120(jednostkowy koszt zmienny + kalkulowany jednostkowy koszt stały) • (produkcja – sprzedaż) + s.p.

Zapas końcowy 80 240 0 0 240 80Sprzedaż • (jednostkowy koszt zmienny + kalkulowany jednostkowy koszt stały)

Pełne koszty produkcji sprzedanej 1120 1040 1440 1200 1120 1280

Odchylenie kosztów produkcji 0 0 0 0 40 20

Pełne koszty produkcji sprzedanej – odchylenie kosztów produkcji

Razem koszt produkcji sprzedanej 1120 1040 1440 1200 1080 1200Cena sprzedaży • planowana sprzedaż

Przychody ze sprzedaży 1680 1560 2160 1800 1680 1920Przychód ze sprzedaży – razem koszt produkcji sprzedanej

Zysk na sprzedaży 560 520 720 600 600

Nieprodukcyjne koszty pośrednie 100 100 100 100 100 100Zysk na sprzedaży – nieprodukcyjne koszty pośrednie

Zysk brutto przed opodatkowaniem 460 420 620 500 500

Wykorzystywanie rachunkowości zarządczej do kilku decyzji

1. kupić czy wytworzyć Każde przedsiębiorstwo samo wytwarza albo kupuje od innych.

Zastanawiają się, która z decyzji jest tańsza. Rachunek kosztów pomaga w podjęci decyzji.

W rachunku kosztów „kupić czy wytworzyć” koszty dzielimy na: istotne – to takie koszty, których wielkość wynika z podejmowanych właśnie

decyzji nieistotne – koszty już poniesione lub koszty, które nie wpływają na podjętą

decyzję.

2. koszty istotne dla podjętej decyzji: a. płace bezpośrednie 100b. materiały bezpośrednie 300c. zmienne koszty pośrednie 50d. stałe koszt pośrednie 100

razem 550cena zakupu części 500

Dwa typy kalkulacji:

1. przez dodanie kosztów nieistotnych.

Wytworzyć Kupić

Płace bezpośrednie 100 Koszty nieistotne

Materiały bezpośrednie 300Zmienne koszty pośrednie 50Stałe koszty pośrednie 100 100Cena zakupu 500razem 550 600

2. przez pominięcie kosztów nieistotnych

Wytworzyć KupićPłace bezpośrednie 100Materiały bezpośrednie 200Zmienne koszty pośrednie 50Stałe koszty pośrednie - -Cena zakupu 500razem 450 500

Wykorzystanie rachunków kosztów dla optymalizacji asortymentowej struktury produkcji w warunkach istnienia warunków ograniczających.Marża operacyjna – różnica między przychodami, a kosztami zmiennymi.

Jeżeli nie ma czynnika ograniczającego to do produkcji wybieralibyśmy te produkty, które dają największą marże operacyjną.

Jeżeli jest czynnik ograniczający to stosujemy kryterium marży operacyjnej ale policzonej na ten czynnik ograniczający (marża operacyjna na jednostkę czynnika ograniczającego)Czynniki ograniczające:

1. maszyny2. robocizna3. powierzchnia magazynowa4. kapitał obrotowy

jeżeli popyt na wyroby firmy przekracza jaj zdolności produkcyjne to należy zidentyfikować czynnik ograniczający oraz obliczyć, wybrać, najwyższy wskaźnik rynkowości w odniesieniu do czynnika ograniczającego.

1.a b c

Marża na jednostkę 21 10 4Maszynogodziny na jednostkę 3 2 1Szacowany popyt 200 200 500

Maszynogodziny na jednostkę • szacowany popytWymagane maszynogodziny 600 400 5002.

Zdolność produkcyjna jest ograniczona przez maszyny do 1200 maszynogodzin. Należy obliczyć marżę czynnika ograniczającego.

a b CMarża na jednostkę 21 6 4Maszynogodziny na jednostkę 3 2 1

21:3Marża na maszynogodziny 7 3 4

7 5 4Kolejność akceptacji zamówień 1 3 2

ProdukcjaSzacowny popyt

Zużyte maszynogodzinyMaszynogodziny na jednostkę • produkcja

Pozostałe maszynogodzinyCzynnik ograniczający – zużyte maszynogodziny

A 200 600 200 • 3 1500 2100-600B 200 200 200 • 1 1300 1500-200C 433 1299 1 1300-1299

A B CSzacowany popyt 200 200 500Wymagane maszynogodziny 600 3 • 600 400 500

Marża całkowita (wielkość produkcji • marża jednostki)

A 4200 200 • 21B 800C 2598Razem 7598

Razem marża przy produkcji tylko A 4200

Kupić czy wytworzyć ?

Cena zakupu półproduktu 450Brak wolnych mocy produkcyjnychMaszynogodziny na produkcję półproduktu dotąd kupowanego 20Marża brutto na 1 mg. Na wyrobie A mającego moce produkcyjne 8Koszt utraconych korzyści 160 20 • 8

Istotne koszty produkcji półfabrykatu

Materiały bezpośrednie 300Płace bezpośrednie 100Zmienne koszty pośrednie 50 450k. n. k. 160Razem koszty istotne 610

A B C DMateriały na jednostkę 25 40 75 120Płace bezpośrednie na jednostkę 25 50 100 100Pośrednie koszty zmienne 10 10 25 40Pośrednie koszty stałe (200% narzutu w stosunku do płac)

50 100 200 200

Koszt na 1 szt. 110 200 400 460Czas produkcji 10 18 35 35

Zdolność produkcyjna w maszynogodzinach 250.000

A B C DPopyt 5000 4000 3000 3000Cena zakupu 100 200 380 420Koszty zmienne na jednostkę 60 100 200 260

Materiał na jednostkę + płace bezpośrednie + pośrednie koszty zmienne

Różnica między ceną zakupu, a kosztem zmiennym

40 100 180 160Cena zakupu – zmienne koszty na jednostkę

Różnica między ceną zakupu a kosztem całkowitym

-10 0 -20 -40Cena zakupu – koszt na 1 szt.

Różnice na maszynogodziny 4 5,55 5,14 4,57

Plan produkcji Ilość sztuk Ilość maszynogodzin Maszynogodziny do wykorzystania

B 4.000 72.000 17.8000C 3.000 105.000 73.000D 2.035 72.975 25A 2 20 5

Koszt produkcji Koszt ewidencji zakupu

Oszczędność

B 400.000 800.000 400.000C 600.000 1.140.000 540.000

D 542.100 375.700 333.600A 120 200 80Razem 1.543.220 2.815.900 1.273.680

Plan zakupu sztuk KosztyB 0 0C 0 0D 915 364.300A 4.998 499.800

884.100

Razem koszt produkcji i zakupu 2.426.320Pożądana zdolność produkcyjna 350.000niedoba 100.000

Plan produkcji (wg. największej korzyści na jednostkę czynnika ograniczającego)

Ilość sztuk ilość Sp = 250.000 do wykorzystania maszynogodzin

B 4.000 72.000 178.000C 3.000 105.000 73.000D 2.085 72.075 25A 2 20 5

Koszty ewentualnej oszczędności

Koszt produkcji Koszt zakupu Różnica Koszt zakupu – koszt produkcji.

B 400.000 800.000 400.000C 600.000 1.140.000 540.000D 542.100 875.700 333.600A 120 200 80∑ 1.542.220 2.815.000 1.273.680

Plan zakupu

sztuk KosztyB 0 0

C 0 0D 915 384.300A 4.998 499.800

884.100

Koszt zakupu i produkcji 884.100 + 1.542.220 = 2.426.320

Podstawą ceny mogą być podstawowe koszty pełne jednostkowe, cena rynkowa.

Ceny specjalne – to ceny, które są oferowane wyjątkowo określonemu klientowi z myślą o tym, że nie wpłynie ono na ogólną wielkość oferowanych cen.

To zamówienie opłaca się przyjąć, w którym cena sprzedaży jest wyższa od jednostkowych kosztów zmiennych, ale pod warunkiem, że jest mało prawdopodobne, iż pojawi się zamówienie wyższą ceną wypełniającą zdolność produkcyjną.1. cen specjalnych nie obniży ceny specjalnej2. oferta mieści się w granicach rezerwy produkcji

Przykład:Zdolność produkcyjna 100.000 szt. W 80% jest ona obłożona po 18,- przy jednostkowym koszcie zmiennym = 10,- i jednostkowym koszcie stałym = 6,-. Pojawia się klient oferujący cenę 14. Czy przyjąć zamówienie, jeżeli wiadomo, że inne zamówienia już się nie pojawią.Rozważ czynniki jakościowe (np. możliwość trwałego obniżania ceny).

Zdolność produkcyjna Udział Zlecone po cenie 100.000a. podstawowa 18,- 0,8b. specjalna 14,- 0,2jednostkowy koszt zmienny 10,-jednostkowy koszt stały 6,-

ObliczeniaMarża operacyjna:a. 8b. 4Stopień pokrycia jednostkowego kosztu stałego:a. 1,333 (8:6)b. 0,666 (7:6)

Przychody ze sprzedaży:

a. 0,8 • 100.000 • 18 = 1.440.000b. 0,2 • 100.000 • 14 = 280.000 1.720.000Marża ze sprzedaży:a. 100.000 • 0,8 • 8 = 640.000b. 100.000 • 0,2 • 4 = 80.000 720.000

Cena w przyszłym sezonie 17,60,-Zdolność produkcyjna 100.000Przy wykorzystaniu: udział a. ceny podstawowej 1 b. ceny specjalnej 0

Zlecenie po cenie:a. podstawowej 17,00,-b. specjalnej

Jednostka marży w następnym okresie 7,60,-Marża w następnym okresie 760,000,- (7,60 • 100.000)Strata na marży 40.000 Marża na zlecenie specjalne 80.000

Oblicz przy jakiej cenie w następnym okresie dane będą obojętne dla decyzji.

Cena 17.20,- marża na zlecenie specjalne = strata na marży

Rachunek kosztów w kalkulacji cen.

Procentowy wskaźnik narzutu – jest to relacja między różnicą ceny a wielkością kosztów a tymi kosztami (do tych kosztów)

Procentowy wskaźnik marży 4,5%Koszty jednostkowe ∑ zmienne stałe zysk cenaMb 88 88Rb 135 135Koszty wydz. (pośrednie) 29 23 6Koszty ograniczające zarz. 140 50 90 17,64Razem koszty 392 296 96 4096

( na podstawowych koszów eksploatacyjnych)

I. metoda kalkulacji cen oparta jest na relacji

cena = jednostkowe koszty + procentowy wskaźnik marży • jednostkowe koszty pełne.lubcena = jednostkowe koszty • (1 + procentowy wskaźnik marży)4,5% był liczony do kosztu całkowitego

Jednostkowe koszty

Procentowy wskaźnik

Marża lub wyn. oper.

cena

Koszty zmienne wytworzenia 246 66,52 136,64 409,68Całkowite koszt wytworzenia 252 62,56 157,64 409,64Koszty zmienne 296 38,39 113,64 409,64Koszty całkowite 392 4,50 17,64 409,64 Takie przyjął

II. metoda określona cena na podstawie kosztu kapitału

Średni ważony koszt kapitału (WACC) koszt kapitału własnego akcje zwykłe koszt kapitału obcego akcyjny akcje uprzywilejowane zapasowy zapasy z emisji akcji zapasy z zysków zatrzymanych inne kapitały rezerwowe

Wskaźnik struktury kapitałuilość sprzedana 1000zaangażowany kapitał 300.000mnożnik kapitału (A/kwt) 1,5koszty własne 200.000koszty obce 100.000

Finansowy koszt kapitałów obcych 18%stały podatek dochodowy 30%kapitalizacja kosztów obcych 12,6%oczekiwanie stałego zwrotu 15% (zysk netto / koszty własne)oczekiwanie zysku netto 30.000oczekiwanie zysku brutto 42.857,1429

Kapitał kosztów obcych = pn (1 – d) = pn – (pn • d)

Stopa procentowa podatkowe stałe dochody stopa osłony podatkowej

Odsetki 18.000 1.000 • 0,18

ZB + odsetki = EBIT zysk operacyjny ZN podatek

Na jednostkęOczekiwany EBIT 60.867,1429 60,8571429Koszt całkowity 392Cena sprzedaży 452,86Wskaźnik narzutów 0,1552551 = 60,8576429/992 Wskaźnik narzutów do kosztu całkowitego 0,2028.....= 60,... : 300.000

Ceny wewnętrzne.Kryteria cen wewnętrznych:

stopa zwrotu z kapitału zysk rezydualny (różnica między zyskami księgowymi a kosztem

kapitału zaangażowanego w przedsiębiorstwie.

Sprzedaż zewnętrzna 300Przekazywanie do innych wewnętrznych 1700 2000Koszty zmienne 500Koszty stałe kontrolowane 300Koszty stałe niekontrolowane 200Koszty ogólne zarz. 150Podatek 50 1600Roczny koszt kapitalizacji 500 300Stopa 0,15Wielkość 2000Zysk rezydualny 100 100

ocena punktowa (ceny wewnętrznie umowne0 koszty ceny rynkowe

Mierniki efektywności decyzji

Dyskontowe uwzględniające wartość pieniądza w czasie. 1. NPV – zaktualizowana wartość

Niedyskontowe1. TZ – czas zwrotu = nakład

początkowy/ średni roczny dochód z

netto (zdyskontowana)

2. IRD (wewnętrzna) – graniczna stopa zwrotu

3. TZW zdyskontowana – można policzyć jako liczbę lat, w których suma

N

zwrotu = VN - ∑D = NP. t = 1

rocznych zrówna się z nakładami początkowymi

inwestycji = NP/D

N zdyskontowane wpływy N zdyskontowane wpływy NPV = ∑ t - ∑ t t =1 (1 + rt) t =1 (1 + rt) t = 0

jeżeli dochody na koniec okresu jeżeli dochody na początku okresu

n zdyskontowane dochody n zdyskontowane nakłady początkowe NPtNPV = ∑ - ∑ t =1 (1 + rt) t =1 (1 + rt) t = 0

Wewnętrzna stopa zwrotu

JRR = W stopa dyskontowaStopa ta wstawiona pod r spowoduje wyzerowanie NPVr – koszt kapitalizacji oszacowany dla danego przedsiębiorstwa np. r = WACC

Oblicz WACC dla Kc =200.000, KWT = 40%, Kob = 60%, pn = 155, d = 30%. Koszt własny kapitalizacji równa się stopie bonów skarbowych trzynastotygodniowych (pb) + βx (pn – pb) przeciętna stopa kredytu Ryzyko projektu komercyjnego.

Jeżeli strumienie wpł. Lub wyd. są w wielkościach realnych i są oczyszczane z inflacji, to do dyskonta przyjmowane są stopy realne. pn – i 1 + pnpr = lub pr = - 1 1 +i 1+ iJeżeli są nominalne - to stopy nominalne.

kkobc = pn (1 –d) kkobcreal = pn (1 –dr) norm

1 = współczynnik dyskontujący informuje jaka jest dzisiejsza wartość( 1 + r) n przyszłej złotówki

koszt kapitału