มอก 11-2 4เสนอ กมอ · มอก.11 เล ม 2-2553 -1-...

หนา ๑๔ เลม ๑๒๘ ตอนพเศษ ๓ ง ราชกจจานเบกษา ๑๒ มกราคม ๒๕๕๔

ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ฉบบท ๔๒๖๒ (พ.ศ. ๒๕๕๓)

ออกตามความในพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. ๒๕๑๑

เรอง ยกเลกและกาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด แรงดนไฟฟาทกาหนดไมเกน 450/750 โวลต

เลม 2 วธทดสอบ

โดยทเปนการสมควรปรบปรงมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด

แรงดนไฟฟาทกาหนดไมเกน 450/750 โวลต เลม 2 วธทดสอบ มาตรฐานเลขท มอก. 11 เลม 2 - 2549

อาศยอานาจตามความในมาตรา ๑๕ แหงพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

พ.ศ. ๒๕๑๑ รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรมออกประกาศยกเลกประกาศกระทรวงอตสาหกรรม

ฉบบท ๓๕๕๗ (พ.ศ. ๒๕๔๙) ออกตามความในพระราชบญญตมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม พ.ศ. ๒๕๑๑

เรอง กาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด แรงดนไฟฟา

ทกาหนดไมเกน 450/750 โวลต เลม 2 วธทดสอบ ลงวนท ๑๖ มถนายน พ.ศ. ๒๕๔๙ และออกประกาศ

กาหนดมาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด แรงดนไฟฟาทกาหนด

ไมเกน 450/750 โวลต เลม 2 วธทดสอบ มาตรฐานเลขท มอก. 11 เลม 2 - 2553 ขนใหม

ดงมรายละเอยดตอทายประกาศน

ทงน ใหมผลตงแตวนถดจากวนทประกาศในราชกจจานเบกษาเปนตนไป

ประกาศ ณ วนท ๑๐ กนยายน พ.ศ. ๒๕๕๓

ชยวฒ บรรณวฒน

รฐมนตรวาการกระทรวงอตสาหกรรม

มอก.11 เลม 2-2553

-1-

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม

สายไฟฟาหมฉนวนพอลไวนลคลอไรด แรงดนไฟฟาทกาหนดไมเกน 450/750 โวลต

เลม 2 วธทดสอบ 1. ทวไป

1.1 ขอกาหนดทวไป

มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรมน กาหนดวธทดสอบตามทระบไวใน มอก.11 เลม 1 มอก.11 เลม 3 มอก.11 เลม 4 และเลมอน ๆ

1.2 ขอบขายการทดสอบ

การทดสอบสาหรบสายไฟฟาแตละชนดใหเปนไปตามขอกาหนดเฉพาะของสายไฟฟาประเภทนนๆ

1.3 การจาแนกการทดสอบตามความถททดสอบ

การทดสอบทกาหนดคอ การทดสอบเฉพาะแบบ (type test, T) และ/หรอ การทดสอบตวอยาง (sample test, S) ตามทไดนยามในมอก.11 เลม 1 ขอ 2.2

สญลกษณ T และ S กาหนดไวในตารางทเกยวของในขอกาหนดเฉพาะของสายไฟฟาประเภทนนๆ

1.4 การชกตวอยาง

ถามการพมพเครองหมายหรออกษรบนฉนวนหรอเปลอก ตองชกตวอยางสายไฟฟาใหมเครองหมายหรออกษรตดมาดวย

นอกเหนอจากการทดสอบทกาหนดในขอ 1.9 สาหรบสายไฟฟาหลายแกนใหชกตวอยางมาทดสอบไมเกน 3 แกน (ใหชกตวอยางแกนทสตางกน ถาม) นามาทดสอบ นอกจากกาหนดไวเปนอยางอน

1.5 การเตรยมภาวะกอนทดสอบ

ทกการทดสอบตองทดสอบสายไฟฟาหลงจากการหมฉนวนหรอเปลอกแลวไมนอยกวา 16 ชวโมง

1.6 อณหภมทดสอบ

หากมไดกาหนดไวเปนอยางอน การทดสอบตองทาทอณหภมโดยรอบ

มอก.11 เลม 2-2553

-2-

1.7 แรงดนไฟฟาในการทดสอบ

หากมไดระบไวเปนอยางอน คาแรงดนไฟฟาทดสอบตองเปนไฟฟากระแสสลบมความถระหวาง 49 เฮรตซ ถง 61 เฮรตซ เปนรปคลนสญญาณไซน (sine wave) โดยประมาณ อตราสวนระหวางคายอด (peak) กบคา r.m.s. ตองเทากบ 2 โดยมเกณฑคลาดเคลอนไดไมเกน ± รอยละ 7

คาทใชอางองเปนคาทแสดงเปน r.m.s.

1.8 การตรวจสอบความคงทนของสและเครองหมาย

การตรวจสอบตองตรวจสอบโดยพยายามลบรอยพมพทงชอผทาหรอเครองหมายการคาและสของแกน หรอตวเลขตางๆโดยใชสาลหรอผาชบนามาถเบา ๆ 10 ครง

1.9 การวดความหนาของฉนวน

1.9.1 วธทดสอบ

การวดความหนาฉนวนใหทาตาม ภาคผนวก ก. ขอ ก.1.1โดย 1 ชนตวอยาง ตองวด 3 แหง แตละแหงหางกนอยางนอย 1 เมตร

สายไฟฟาทมแกนไมมากกวา 5 แกน ตองตรวจสอบทกแกน สาหรบสายไฟฟาทมมากกวา 5 แกนขนไป ใหตรวจสอบเพยง 5 แกน

หากการดงฉนวนออกจากตวนาทาไดยาก ใหดงโดยเครองทดสอบแรงดง (tensile machine) หรอทาใหหลดโดยการดงหรอวธอนทเหมาะสมทไมทาใหฉนวนเสยหาย

1.9.2 การประเมนผล

คาเฉลยของ 18 คา (ในหนวยมลลเมตร) ซงไดจากชนทดสอบ 3 ชนใน 1 แกน เปนทศนยม 2 ตาแหนง แลวปดเศษตามวธทไดใหไวดานลางน คาทไดคอคาเฉลยของความหนาฉนวน

ถาการคานวณทศนยมตาแหนงท 2 มคาเปน 5 หรอมากกวา ใหปดทศนยมตาแหนงทหนงใหมคามากขน เชน 1.74 ใหปดเศษเปน 1.7 และ 1.75 ใหปดเศษขนเปน 1.8

คาตาสดทไดใหถอเปนความหนาของฉนวน ทตาแหนงทบางทสด

การทดสอบนอาจใชรวมกบการวดความหนาอน เชน ใน มอก.11 เลม 1 ขอ 5.2.4

1.10 การวดความหนาของเปลอก

1.10.1 วธทดสอบ

การวดความหนาเปลอกใหทาตามภาคผนวก ก.1.2 โดยท l ชนตวอยาง ตองวด 3 แหง แตละแหงหางกนอยางนอย 1 เมตร

มอก.11 เลม 2-2553

-3-

1.10.2 การประเมนผล

คาเฉลยของทกคา (ในหนวยมลลเมตร) ซงไดจากชนทดสอบ 3 ชน เปนทศนยม 2 ตาแหนง แลวปดเศษตามวธทไดใหไวดานลางน คาทไดคอคาเฉลยของความหนาเปลอก

ถาการคานวณทศนยมตาแหนงท 2 มคาเปน 5 หรอมากกวา ใหปดทศนยมตาแหนงทหนงใหมคามากขน เชน 1.74 ใหปดเศษเปน 1.7 และ 1.78 ใหปดเศษขนเปน 1.8

คาตาสดทไดใหถอเปนความหนาของเปลอก ทตาแหนงทบางทสด

การทดสอบนอาจใชรวมกบการวดความหนาอน เชน ใน มอก.11 เลม 1 ขอ 5.5.4

1.11 การวดมตเบดเสรจ (overall dimension) และวดความร (ovality)

ใหใชชนตวอยาง 3 ชนจากขอ 1.9 หรอขอ l.10

การวดเสนผานศนยกลางเบดเสรจของสายไฟฟากลมและมตเบดเสรจของสายไฟฟาแบนทมมตหลก (major dimension) ไมมากกวา 15 มลลเมตร ตองวดตามภาคผนวก ก.1.3

กรณวดสายไฟฟาแบนทมมตหลกทมากกวา 15 มลลเมตร ตองใชไมโครมเตอร เครองฉายหนาขาง หรอเครองทดสอบทมลกษณะคลายกน

คาเฉลยทไดใหถอเปนคาเฉลยของมตเบดเสรจ

การวดความรของสายไฟฟากลมใหวด 2 ครงทภาคตดขวางเดยวกนของสายไฟฟา

2. การทดสอบทางไฟฟา (electrical test)

2.1 ความตานทานไฟฟาของตวนา (electrical resistance of conductors)

ตรวจสอบคาความตานทานไฟฟาของตวนา โดยวดความตานทานของแตละตวนาจากตวอยางสายไฟฟาทมความยาวอยางนอย l เมตร และใหวดความยาวของแตละตวอยาง

ถาจาเปนตองเปลยนคาทวดไดเปนคาทอณหภม 20 องศาเซลเซยส และทความยาว 1 กโลเมตรใหใชสตรตอไปน

LtRR000 1

234.5254.5

t20 ⋅+=

เมอ

t คอ อณหภมของตวอยางสายไฟฟาขณะทวด เปนองศาเซลเซยส

R20 คอ ความตานทาน ทอณหภม 20 องศาเซลเซยส เปนโอหมตอกโลเมตร

มอก.11 เลม 2-2553

-4-

Rt คอ ความตานทานของสายไฟฟาทความยาว L เมตร ทอณหภม t องศาเซลเซยส เปนโอหม

L คอ ความยาวของตวอยางสายไฟฟา เปนเมตร (มใชความยาวของแตละแกนหรอแตละเสนลวดตวนา)

2.2 ความทนแรงดนไฟฟาของสายไฟฟา (voltage test carried out on completed cable)

ในกรณทสายไฟฟาเปนชนดทไมมชนวสดโลหะ (metallic layer) การทดสอบใหนาตวอยางสายไฟฟาแชในนา โดยทความยาวของตวอยาง อณหภมของนา และระยะเวลาทแชอยในนาไดกาหนดไวใน มอก.11 เลม 1 ตารางท 3

ใหจายแรงดนไฟฟาทละครงระหวางแตละตวนา เทยบกบตวนาทเหลอทงหมดตอรวมกนซงตอกบชนวสดโลหะ (ถาม) หรอกบนา จนครบทกแกน หลงจากนนใหจายแรงดนไฟฟาระหวางตวนาทงหมดซงตอรวมกน เทยบกบชนวสดโลหะหรอกบนา

แรงดนไฟฟา และระยะเวลาทดสอบ ไดกาหนดไวใน มอก.11 เลม 1 ตารางท 3

2.3 ความทนแรงดนไฟฟาของแกน (voltage test on core)

การทดสอบนใชกบสายไฟฟาชนดมเปลอก และสายแบนชนดไมมเปลอก แตไมใชทดสอบกบสายออน ทนเซลแบน

นาตวอยางสายไฟฟาทมความยาว 5 เมตร มาทดสอบ โดยใหเอาเปลอกหมและชนหอหมอน ๆ หรอ ฟลเลอรออก โดยไมทาใหแกนหรอฉนวนของสายไฟฟาเสยหาย

กรณของสายแบนชนดไมมเปลอก ใหผาฉนวนระหวางแกนออก แลวใชมอแยกแกนออกจากกน ยาว 2 เมตร คาแรงดนไฟฟา และระยะเวลาทดสอบกาหนดไวใน มอก.11 เลม 1 ตารางท 3

นาแกนทงหมดไปแชนา และทดสอบตามขอกาหนดทใหไวใน มอก.11 เลม 1 ตารางท 3 โดยจายแรงดนไฟฟาระหวางตวนากบนา

แรงดนไฟฟาและระยะเวลาทดสอบ ไดกาหนดไวใน มอก.11 เลม 1 ตารางท 3

2.4 ความตานทานของฉนวน (insulation resistance)

การทดสอบนใชกบสายไฟฟาทกชนด ใหใชตวอยางแกนยาว 5 เมตร ทผานการทดสอบขอ 2.3 หากไมม ใหใชตวอยางทผานการทดสอบขอ 2.2

นาตวอยางสายไฟฟาแชในนา ทผานการใหความรอนจนมอณหภมตามทระบ โดยใหปลายทงสองของสายตวอยางยาวพนผวนาประมาณ 0.25 เมตร

ความยาวของตวอยาง อณหภมของนา และระยะเวลาทแชในนา กาหนดไวใน มอก.11 เลม 1 ตารางท 3

จายแรงดนไฟฟากระแสตรงระหวาง 80 โวลต ถง 500 โวลต ระหวางตวนากบนา

มอก.11 เลม 2-2553

-5-

วดความตานทานของฉนวนหลงจากจายแรงดนไฟฟา 1 นาท และคาทวดไดน ตองแปลงคาไปเปนทความยาว 1 กโลเมตร

คาทวดไดทกคาตองไมนอยกวาคาทกาหนดไวในขอกาหนดเฉพาะของสายไฟฟาประเภทนนๆ

คาความตานทานของฉนวนทกาหนดไวในขอกาหนดเฉพาะของสายไฟฟาประเภทนนๆ คานวณไดจากสตรขางลางน (โดยใชคาสภาพตานทานเชงปรมาตร 1 × 108 โอหม เมตร )

dD

R 10log0367.0=

เมอ

R คอ คาความตานทานของฉนวน เปนเมกะโอหมกโลเมตร

D คอ เสนผานศนยกลางภายนอกของฉนวน

d คอ เสนผานศนยกลางของตวนา หรอเสนผานศนยกลางภายในระบของฉนวน สาหรบสายออนทนเซล

3. การทดสอบความแขงแรงทางกลของสายไฟฟาออน (completed flexible cable)

3.1 การทดสอบความออนตว (flexing test)

3.1.1 ทวไป

ขอกาหนดใหไวใน มอก.11 เลม 1 ขอ 5.6.3.1

การทดสอบนไมใชกบสายออนทนเซล สายไฟฟาแกนเดยวชนดตวนาออนตวไดสาหรบการเดนสายไฟฟาทตดตงอยกบท สายออนทมหลายแกน ซงมพนทหนาตดระบมากกวา 2.5 ตารางมลลเมตร

3.1.2 เครองทดสอบ

เครองทดสอบดงแสดงในรปท l ประกอบดวยสวนเคลอนท C ระบบขบเคลอน และรอก 4 ตว สวนเคลอนท C รองรบรอก 2 ตว A และ B ซงมเสนผานศนยกลางเทากน รอกอก 2 ตวทตดตงอยกบททปลายแตละดานของเครองทดสอบอาจมเสนผานศนยกลางแตกตางจากรอก A และ B แตรอกทง 4 ตวตองจดวางในตาแหนงททาใหตวอยางอยในแนวระดบระหวางรอก สวนเคลอนท C เคลอนทไปมาระหวางระยะทาง 1 เมตร ดวยความเรวคงทประมาณ 0.33 เมตรตอวนาท

รอกตองทาดวยโลหะมรองครงวงกลมสาหรบสายไฟฟาชนดกลม และรองแบนสาหรบสายไฟฟาชนดแบน ทจบ D ถกตดตงในลกษณะทเกดแรงดงจากตมนาหนกเสมอในขณะททจบเคลอนทออกจากกนระยะจากทจบหนงถงทรองรบ ในขณะททจบอกดานหนงอยบนทรองรบตองไมเกน 5 เซนตเมตร

มอก.11 เลม 2-2553

-6-

สวนเคลอนท C เคลอนทไปมาอยางสมาเสมอ และปราศจากการกระตกเมอเคลอนทจากทศทางหนงไปอกทศทางหนง

A และ B คอ รอก C คอ สวนเคลอนท D คอ ทจบ

รปท 1 เครองทดสอบความออนตว

(ขอ 3.1)

3.1.3 การเตรยมตวอยาง

ตวอยางสายไฟฟายาวประมาณ 5 เมตร ตองคลองอยบนรอก ดงแสดงในรปท 1 แตละปลายจะถวงดวยตมนาหนก มวลของตมนาหนกและเสนผานศนยกลางของรอก A และ B ใหไวในตารางท 1

มอก.11 เลม 2-2553

-7-

ตารางท 1 มวลของตมนาหนกและเสนผานศนยกลางของรอก

ประเภทของสายไฟฟาออน(flexible) จานวนแกน 2) พนทหนาตด

ระบ mm2

มวลของตมนาหนก

kg

เสนผานศนยกลางรอก1) mm

สายออนแบนไมมเปลอก 2 0.5 0.75

0.5 1.0

60 60

สายไฟฟามเปลอกพอลไวนลคลอไรดเบา 2

0.5 0.75 1 1.5 2.5

0.5 1.0 1.0 1.0 1.5

60 80 80 80

120

3

0.5 0.75 1 1.5 2.5

0.5 1.0 1.0 1.0 1.5

80 80 80 80

120

สายไฟฟามเปลอกพอลไวนลคลอไรดธรรมดา

4

0.5 0.75 1 1.5 2.5

0.5 1.0 1.0 1.5 1.5

80 80 80

120 120

สายไฟฟามเปลอกพอลไวนลคลอไรดเบา สายไฟฟามเปลอกพอลไวนลคลอไรดธรรมดา 5

0.5 0.75 1 1.5 2.5

1.0 1.0 1.0 1.5 2.0

80 80

120 120 120

6

0.5 0.75 1 1.5 2.5

1.0 1.5 1.5 2.0 3.5

120 120 120 120 160

7

0.5 0.75 1 1.5 2.5

1.0 1.5 1.5 2.0 3.5

120 120 120 160 160

12

0.5 0.75 1 1.5 2.5

1.5 2.0 3.0 4.0 7.0

120 160 160 160 200

สายไฟฟามเปลอกพอลไวนลคลอไรดธรรมดา

18

0.5 0.75 1 1.5 2.5

2.0 3.0 4.0 6.0 7.5

160 160 160 200 200

1) เสนผานศนยกลางใหวดทจดตาสดของรอง 2) สายไฟฟาทมจานวนแกนตงแต 7 แกน ถง 18 แกน แตไมไดระบไวในตารางนเปนประเภทสายไฟฟาทไมนยมใช

สายไฟฟาเหลานอาจทดสอบโดยใชมวลของตมนาหนกและเสนผานศนยกลางรอกสาหรบสายไฟฟาทตวนาขนาดเดยวกน ทมจานวนแกนทระบสงกวาถดไป

มอก.11 เลม 2-2553

-8-

3.1.4 การจายกระแสโหลดใหแตละแกน

การจายกระแสโหลดอาจใชแรงดนไฟฟาตาหรอแรงดนไฟฟาประมาณ 230/400 โวลต

ระหวางการทดสอบความออนตว ตองจายกระแสโหลดใหตวอยางดงตอไปน

- สายไฟฟา 2 และ 3 แกน: จายกระแสโหลด 1 แอมแปรตอตารางมลลเมตร10รอยละ

0+

ใหทก

แกน

- สายไฟฟา 4 และ 5 แกน: จายกระแสโหลด 1 แอมแปรตอตารางมลลเมตร10รอยละ

0+

ใหกบ

3 แกน หรอจายทกแกนดวยกระแสไฟฟา n/3 แอมแปรตอ

ตารางมลลเมตร 10รอยละ

0+

โดยท n คอจานวนแกน

สายไฟฟาทมมากกวา 5 แกน ไมตองจายกระแสโหลด ใหจายกระแสสญญาณ (signal current)

3.1.5 แรงดนไฟฟาระหวางแกน

กรณสายไฟฟาสองแกน จายแรงดนไฟฟากระแสสลบประมาณ 230 โวลต ระหวางตวนา กรณสายไฟฟา 3 แกนหรอมากกวา จายแรงดนไฟฟากระแสสลบ 3 เฟส ประมาณ 400 โวลต ระหวางตวนา 3 แกนทอยตดกน โดยแกนทเหลอใหตอกบสายกลาง ในกรณทโครงสรางเปนแกนสองชน ใหทดสอบทแกนชนนอก และใชกบระบบกระแสโหลดแรงดนไฟฟาตา

3.1.6 การตรวจจบขอผดพรอง (การสรางเครองทดสอบความออนตว)

เครองทดสอบทใชทดสอบตองหยดการทางาน เมอตรวจจบสงผดพรองในระหวางการทดสอบ ดงน

- การหยดชะงกของกระแสไฟฟา

- การลดวงจรระหวางตวนา

- การลดวงจรระหวางตวอยางททดสอบกบรอก (เครองทดสอบความออนตว)

3.2 การทดสอบการดดโคง (bending test)

ขอกาหนดระบไวใน มอก.11 เลม 1 ขอ 5.6.3.2

นาตวอยางสายไฟฟาความยาวทเหมาะสม ยดตดกบเครองทดสอบดงแสดงในรปท 2 และถวงตมนาหนกทมมวล 0.5 กโลกรม จายกระแสไฟฟาประมาณ 0.1 แอมแปรผานตวนา

ใหดดโคงตวอยางไปขางหลงและขางหนา ในทศทางตงฉากกบระนาบแกนของตวนา โดยทตาแหนงปลายสดทงสองขางทามม 90 องศากบแนวดง

มอก.11 เลม 2-2553

-9-

การดดโคง 1 ครง เปนการเคลอนทเปนมม 180 องศา โดยมอตราการดดโคง 60 ครงตอนาท

ถาตวอยางไมผานเกณฑการทดสอบ ตองทดสอบซาอก 2 ตวอยาง และทง 2 ตวอยางตองผานเกณฑการทดสอบ

หนวยเปนมลลเมตร

รปท 2 เครองทดสอบการดดโคง

(ขอ 3.2)

3.3 การทดสอบแรงกระชาก (snatch test)

ขอกาหนดระบไวใน มอก.11 เลม 1 ขอ 5.6.3.3

มอก.11 เลม 2-2553

-10-

นาตวอยางสายไฟฟาความยาวทเหมาะสม ปลายดานหนงยดตดกบทยดแขงเกรง และถวงตมนาหนกทมมวล 0.5 กโลกรม ตาลงจากทยด 0.5 เมตร จายกระแสไฟฟาประมาณ 0.1 แอมแปร ผานตวนา ยกตมนาหนกใหสงเทากบทยดแลวปลอยใหตกลงมา 5 ครง

3.4 การทดสอบการแยกออกของแกนสายไฟฟา

ขอกาหนดระบไวใน มอก.11 เลม 1 ขอ 5.6.3.4

การทดสอบนใชกบสายออนแบนไมมเปลอก

นาตวอยางสายไฟฟาสนมา 1 เสน ผาฉนวนระหวางแกนใหมระยะพอทจะใหเครองทดสอบจบปลายทแยกจากกนได แยกแกนดวยความเรว 5 มลลเมตรตอวนาท วดแรงดงทใชแยกโดยใชเครองทดสอบแรงดง

3.5 การทดสอบสภาพออนตวสถต (static flexibility test)

ขอกาหนดระบไวในขอกาหนดเฉพาะของ มอก.11 เลมทเกยวของ

การทดสอบนใชกบสายไฟฟาทมพนทหนาตดตวนาไมเกน 2.5 ตารางมลลเมตร

ใหแขวนตวอยางในแนวดง ทอณหภม (20 ± 5) องศาเซลเซยส เปนเวลา 24 ชวโมง กอนทดสอบ

ใหทดสอบตวอยางยาว (3 ± 0.05)เมตร ดวยเครองทดสอบดงแสดงในรปท 3 ตวยด 2 ตว A และ B ตองอยทความสงอยางนอย 1.5 เมตร จากระดบพน

ตวยด A ตองตดอยกบท และตวยด B ตองเคลอนทในแนวนอนระดบเดยวกบตวยด A

ยดปลายของตวอยางทง 2 ขางในแนวดง (และใหคงอยในแนวดงระหวางทดสอบ) ปลายดานทยดดวยตวยด B ตองอยหางจากตวยด A เปนระยะทาง l เทากบ 0.20 เมตร จดสายไฟฟาใหมลกษณะใกลเคยงเสนประทแสดงในรปท 3

ใหเลอนตวยด B หางออกจากตวยด A ทอยกบท จนกระทงมลกษณะเปนรปตว U ดงเสนทบทแสดงในรปท 3 ทมแนวเสนดง (plumb line) ทงสอง ทผานตวยด หลงจากทดสอบครงท 1 เสรจแลว ใหหมนสายไฟฟาเปนมม 180 องศา กอนทดสอบครงท 2

หาคาเฉลยของระยะทาง l′ จากการวดคา l′ ทง 2 ครง

ถาผลการทดสอบไมนาพอใจ ใหนาตวอยางดงกลาวไปปรบสภาวะโดยการมวนเขาและออก 2 ครง กบลอทมเสนผานศนยกลางแกนลอประมาณ 20 เทาของมตทเลกทสดของสายไฟฟา หลงจากมวนครงแรกใหหมนตวอยาง 180 องศา แลวจงมวนครงทสอง ผลการทดสอบซาตองเปนไปตามขอกาหนด

3.6 ความตานแรงดงของใจกลางของสายลฟต (tensile strength of the central heart of lift cable)

ขอกาหนดระบไวในสวนเฉพาะของ มอก.11

มอก.11 เลม 2-2553

-11-

ใหนาตวอยางสายไฟฟายาว 1 เมตร ไปชง

ใหปอกสงหอหมและแกนทงหมดออกเหลอเฉพาะใจกลางของสายทปลายทง 2 ขางเปนระยะประมาณ 0.20 เมตร ใหทดสอบความตานแรงดงใจกลางของสายรวมทงสวนทเปนศนยกลางรบ ดวยแรงดงเทากบมวลของสายลฟตยาว 300 เมตร

คงแรงดงดงกลาวเปนเวลา 1 นาท

อาจใชตมนาหนกแขวนอสระ หรอเครองทดสอบความแขงแรงทางกล (mechanical strength testing machine) ทเหมาะสมทสามารถคงแรงดงคงทได

มอก.11 เลม 2-2553

-12-

รปท 3 เครองทดสอบสภาพออนตวสถต

(ขอ 3.5)

มอก.11 เลม 2-2553

-13-

ภาคผนวก ก. การวดความหนาและมตเบดเสรจ สาหรบการทดสอบสมบตทางกล

ของฉนวนและเปลอก

ก.1 การวดความหนาและมตเบดเสรจ

ก.1.1 การวดความหนาของฉนวน

ก.1.1.1 ทวไป

การวดความหนาของฉนวนทอาจเปนความตองการวดความหนาโดยเฉพาะ หรอเปนขนตอนหนงของการทดสอบอน ๆ เชน การหาสมบตทางกล

ในแตละกรณ วธการเลอกตวอยางตองเปนไปตามขอกาหนดของมาตรฐานสายไฟฟาทเกยวของ

ก.1.1.2 เครองวด

เครองวดชนดกลองจลทรรศน (measuring microscope) หรอ เครองสองขยายหนาตดขาง (profile projector) ทมกาลงขยายขนาดอยางนอย 10 เทา โดยทงสองชนดนสามารถอานไดละเอยดถง 0.01 มลลเมตร และสามารถประมาณคาทศนยมในตาแหนงท 3 ได เมอวดฉนวนทมความหนานอยกวา 0.5 มลลเมตร

ในกรณทมขอสงสยใหใชกลองจลทรรศนเปนวธอางอง

ก.1.1.3 การเตรยมชนทดสอบ

ปอกสงหอหมฉนวนออก และดงตวนาและตวคน (ถาม) ออกจากฉนวนโดยไมทาใหฉนวนเสยหาย ชนสารกงตวนาภายในและ/หรอภายนอกทตดแนนกบฉนวนไมตองถอดออก

ใชอปกรณทเหมาะสม เชน มดบางคม หรอใบมดโกน ตดฉนวนเปนแผนบางตามแนวระนาบทตงฉากกบแนวแกนของตวนา เพอทาเปนชนทดสอบ

แกนของสายแบนทไมมเปลอกไมตองแยกออกจากกน

ถาการทาเครองหมาย เปนเหตใหความหนาของฉนวนตรงสวนนนลดลง ใหใชฉนวนตรงท มเครองหมายนนเปนชนทดสอบ

ก.1.1.4 ขนตอนการวด

ใหวางชนทดสอบใตอปกรณวดโดยใหระนาบของรอยตดตงฉากกบแนวการมอง

มอก.11 เลม 2-2553

-14-

ก) ถาหนาตดขางดานในของชนทดสอบเปนแบบวงกลมใหวดความหนา 6 ตาแหนง ทระยะตามแนวเสนรอบวง ดงรปท ก.1 สาหรบแกน สามเหลยมฐานโคง (sector-shaped) ใหวดความหนา 6 ตาแหนง ดงรปท ก.2

ข) ถาเปนฉนวนของตวนาตเกลยวใหวดความหนา 6 ตาแหนง ทระยะตามแนวเสนรอบวงดงรปท ก.3 และ รปท ก.4

ค) ถารปขอบนอกของชนทดสอบไมเรยบการวดใหทาตามรปท ก.5

ง) ถาชนของตวกน (screen) ทอยใตและ/หรอบนของฉนวนไมสามารถปอกออกได ตองไมรวมชนของตวกนเปนความหนาของฉนวน

ถาชนของตวกนทอยใตและ/หรอบนของฉนวนททบแสงใหวดโดยใชกลองจลทรรศน

จ) สายแบนไมมเปลอกใหวดตามรปท ก.6 ความหนาของฉนวนในจดทแกนชดกนใหใชครงหนงของระยะระหวางตวนา

ในทกกรณ การวดครงแรกใหวดตรงตาแหนงฉนวนทบางสด

ถาฉนวนเปนรอยบมจากการทาเครองหมาย คาทวดไดจากบรเวณรอยบมตองไมนามาคานวณเปนคาเฉลยของความหนา ในบางกรณความหนาในตาแหนงททาเครองหมายอาจเปนจดความหนาตาสดไดตามขอกาหนดของมาตรฐานสายไฟทเกยวของ

การอานคาใหใชหนวยมลลเมตร กรณความหนาไมนอยกวา 0.5 มลลเมตร ใชทศนยม 2 ตาแหนง และถาความหนาของฉนวนนอยกวา 0.5 มลลเมตร ใหประมาณคาถงทศนยมตาแหนงท 3

ก.1.1.5 การประเมนผลการวด

ตองประเมนผลการวดตามขอกาหนดการทดสอบของมาตรฐานสายไฟฟาทเกยวของ

ในกรณของการทดสอบทางกล คาของความหนาเฉลย (δ) ของแตละชนทดสอบ (ดขอ ก.2.1.4.2 วธท 1) ตองคานวณจากผลการวด 6 ตาแหนง บนชนทดสอบ

ก.1.2 การวดความหนาของเปลอกอโลหะ

ก.1.2.1 ทวไป

การวดความหนาของเปลอกทอาจเปนความตองการวดความหนาโดยเฉพาะ หรอเปนขนตอนหนงของการทดสอบอน ๆ เชน การหาสมบตทางกล วธการทดสอบนใชวดเปลอกทงหมดทกาหนดความหนาไว เชน เปลอกคน (separation sheath) และเปลอกนอก (external sheaths)

ในแตละกรณ วธการเลอกตวอยางตองเปนไปตามขอกาหนดของมาตรฐานสายไฟฟาทเกยวของ

มอก.11 เลม 2-2553

-15-

ก.1.2.2 เครองวด

(ดขอ ก.1.1.2)

ก.1.2.3 การเตรยมชนทดสอบ

หลงจากทเอาวสดทงหมดทอยทงดานในและดานนอกของเปลอกออก (ถาม) ใชอปกรณทเหมาะสม เชน มดบางคม หรอใบมดโกน ตดเปลอกเปนแผนบางตามแนวระนาบทตงฉากกบแนวแกนของสายไฟฟา เพอทาเปนชนทดสอบ

ถาการทาเครองหมายเปนเหตใหความหนาของเปลอกตรงสวนนนลดลง ใหใชเปลอกตรงทมเครองหมายนนเปนชนทดสอบ

ก.1.2.4 ขนตอนการวด

ใหวางชนทดสอบใตอปกรณวดโดยใหระนาบของรอยตดตงฉากกบแนวการมอง

ก) ถาหนาตดขางดานในของชนทดสอบเปนแบบวงกลมใหวดความหนา 6 ตาแหนง ทระยะตามแนวเสนรอบวง ดงรปท ก.1

ข) ถาผวดานในมลกษณะเปนวงกลมทไมสมาเสมอหรอไมเรยบ ใหวดความหนา 6 ตาแหนงของเปลอกสวนทบางทสด ดงในรปท ก.7

ค) ถาดานในของเปลอกเปนรองลกซงเกดจากแกน การวดความหนาตองวดตรงตาแหนงทบางทสดของเปลอกในแตละรอง ดงรปท ก.8 ถาจานวนของรองเกนกวา 6 รองใหใชวธในขอ ข)

ง) ถาผวดานนอกของเปลอกไมเรยบซงเกดจากการพนเทปหรอเปนสน (ribbed) การวดตองปฏบตตาม รปท ก.9

จ) ถาเปนเปลอกของสายแบน การวดตองวดตามแนวทขนาน (โดยประมาณ) กบแกนสนและแกนยาวของภาคตดขวางของแกนแรกและแกนสดทาย และตองวดความหนาตรงตาแหนงทบางทสดเพมอก 1 ตาแหนง ดงรปท ก.10 (ก) และ รปท ก.10 (ข)

ฉ) (วาง)

ในทกกรณ ตองวดทตาแหนงทเปลอกบางทสด 1 คา

ถาเปลอกเปนรอยบมจากการทาเครองหมาย คาทวดไดจากบรเวณรอยบมตองไมนามาคานวณเปนคาเฉลยของความหนา ในบางกรณความหนาในตาแหนงททาเครองหมายอาจเปนจดความหนาตาสดไดตามขอกาหนดของมาตรฐานสายไฟทเกยวของ

การอานคาใหใชหนวยมลลเมตร ทศนยม 2 ตาแหนง

มอก.11 เลม 2-2553

-16-

ก.1.2.5 การประเมนผลการวด

ตองประเมนผลการวดตามขอกาหนดการทดสอบของมาตรฐานสายไฟฟาทเกยวของ

ในกรณของการทดสอบทางกล คาของความหนาเฉลย (δ) ของแตละชนทดสอบ (ดขอ ก.2.2.4) ตองคานวณจากผลการวดทไดทงหมดบนชนทดสอบ

ก.1.3 การวดมตเบดเสรจ

ก.1.3.1 ทวไป

การวดมตเบดเสรจของสายไฟฟาอาจเปนความตองการวดโดยเฉพาะ หรอเปนขนตอนหนงของการทดสอบอน

โดยทวไปใชวธทดสอบใน ขอ ก.1.3.2. เวนแตมขนตอนทดสอบเฉพาะทกาหนดตางออกไป หรอวธอนใหเลอก

ในแตละกรณ วธการเลอกตวอยางตองเปนไปตามขอกาหนดมาตรฐานสายไฟฟาทเกยวของ

ก.1.3.2 ขนตอนการวด

ก) กรณสายออนหรอสายไฟฟาทมเสนผานศนยกลางทไมมากกวา 25 มลลเมตร ใหวดโดยใชไมโครมเตอร เครองสองขยายหนาตดขาง หรอเครองวดทคลายคลงกน โดยใหวด 2 ครงในแนวตงฉากซงกนและกน

สาหรบการวดในการทดสอบประจา (routine tests) ยอมใหใช เกจแบบมหนาปด (dial gauges) หรอ เวอรเนยแคลลปเปอร ไดโดยระวงไมใหบบหรอกดชนทดสอบมากเกนไป

ข) ถาเสนผานศนยกลางมากกวา 25 มลลเมตร ใหวดเสนรอบวงของสายออนหรอสายไฟฟา โดยใชหลกการของเทปวด (measuring tape) แลวคานวณเปนเสนผานศนยกลาง หรอเลอกใชเทปวดทอานคาเสนผานศนยกลางไดโดยตรง

ค) กรณสายแบน ตองวดตามแนวแกนยาวและแกนสนของพนทหนาตด โดยใชไมโครมเตอร เครองสองขยายหนาตดขาง หรอเครองวดทคลายคลงกน

หากมไดกาหนดไวเปนอยางอนในมาตรฐานสายไฟฟาทเกยวของ การอานคาใหใชหนวยเปนมลลเมตร ถาสายไฟฟาทมขนาดไมมากกวา 25 มลลเมตร ใชทศนยม 2 ตาแหนง และถาสายไฟฟาทมขนาดมากกวา 25 มลลเมตร ใชทศนยม 1 ตาแหนง

ก.1.3.3 การประเมนผลการวด

ตองประเมนผลการวดตามขอกาหนดการทดสอบของมาตรฐานสายไฟฟาทเกยวของ

มอก.11 เลม 2-2553

-17-

ก.2 การทดสอบสมบตทางกลของฉนวนและเปลอก

ก.2.1 การทดสอบสมบตทางกลของฉนวน

ก.2.1.1 ทวไป

การทดสอบน เปนการทดสอบคาความตานแรงดงและคาความยด ณ จดทขาดของวสดทใชทาฉนวน (ไมรวมถงชนทเปนสารกงตวนา) ของสายไฟฟาในภาวะหลงการผลต (ไมถกใชงาน) และหลงจากการเรงอายการใชงานหนงครงหรอมากกวา ซงไดกาหนดไวในมาตรฐานของสายไฟฟาอนทเกยวของ

วธการเรงอายการใชงานในตอบความรอน ไดระบไวในภาคผนวก ข.

ชนทดสอบทนามาทดสอบการเรงอายการใชงานใหเลอกจากตาเหนงทใกลเคยงกบชนทดสอบทนามาทดสอบกอนเรงอายการใชงาน และการทดสอบความตานแรงดงของชนทดสอบกอนเรงอายการใชงานและหลงเรงอายการใชงาน ใหทาตดตอกนทนท

หมายเหต หากตองการเพมความนาเชอถอของผลการทดสอบ แนะนาใหทาการทดสอบกอนและหลงเรงอายการใชงาน ใหทดสอบโดยผทดสอบคนเดยวกน วธทดสอบเดยวกน เครองทดสอบเดยวกน และทาในหองทดสอบเดยวกน

ก.2.1.2 การสมตวอยาง

ใชตวอยางทกแกน แตละแกนตดตวอยางใหมขนาดเพยงพอสาหรบเตรยมชนทดสอบอยางนอย 5 ชน สาหรบแตละการทดสอบ ทงการทดสอบความตานแรงดงกอนเรงอายการใชงาน และหลงการเรงอายการใชงาน ใหตระหนกวาชนทดสอบแตละชนยาว 100 มลลเมตร

แกนของสายแบนตองไมถกแยกออกจากกน

ตวอยางทพบวามการชารดเสยหายทางกลตองไมนามาใชทดสอบ

ก.2.1.3 การเตรยมชนทดสอบ และภาวะของชนทดสอบ

หมายเหต แนะนาใหอานขอ ก.2.1.3.3 ลกษณะของชนทดสอบ กอนทาการเตรยมชนทดสอบ

ก.2.1.3.1 ชนทดสอบรปดมเบลล

ใชชนทดสอบรปดมเบลลในการทดสอบเสมอ เวนแตไมสามารถทาได เตรยมชนทดสอบรปดมเบลลจากตวอยางฉนวนทถอดออกจากตวนาโดยวธการผาตามทศทางของแนวแกน

ถามชนสารกงตวนาอยดานในหรอดานนอกของฉนวน ใหลอกออกโดยวธทางกล หามใชตวทาละลาย

มอก.11 เลม 2-2553

-18-

ตดชนตวอยางของฉนวนแตละชนเปนแถบยาวใหมยาวเหมาะสมกบการทดสอบ และทาเครองหมายชบงบนแถบตวอยางเพอใหทราบวาแตละตวอยางตดมาจากแกนและตาแหนงใด

ขดหรอตดชนทดสอบจนผวทงสองดานเรยบขนานกน ระหวางเครองหมายอางองทจะไดกลาวถงตอไปตองเรยบขนาน ตวอยางเครองมอตดเปนไปตามรปท ก.16 สาหรบฉนวนชนดพอลเอทลน (PE) และ พอลโพรพลน (PP) ใหใชวธตดเทานน หามใชวธขด ขณะขดผวตองระวงไมใหอณหภมสงขนเกนควร หลงจากทตดหรอขด รวมถงการเอาเศษเสยนออกแลว ความหนาของชนตวอยางตองไมนอยกวา 0.8 มลลเมตร และไมมากกวา 2.0 มลลเมตร ถาไมสามารถเตรยมชนทดสอบหนา 0.8 มลลเมตรได จากตวอยางทนามาทดสอบ ความหนาตาสดทยอมรบไดคอ 0.6 มลลเมตร

ตดหรอกดพมพชนทดสอบแตละชนเปนรปดมเบลลดงรปท ก.12 หรอถาเปนไปไดใหตดชนทดสอบดานยาวเคยงขางกนดงรปท ก.15

เพอเพมความนาเชอถอของผลการทดสอบ ควรทาตามคาแนะนาดงตอไปน

- ตวกดตองมความคมมาก เพอทใหชนทดสอบรปดมเบลลมความสมบรณมากทสด

- ตองมแผนรองทเหมาะสมรองชนตวอยางทดสอบกบฐานลาง กดชนทดสอบจนแผนรองเปนรอยแตแผนรองไมขาด

- ทดานขางของชนทดสอบตองไมมเศษเสยน

เมอพบเศษเสยนจากการกดชนทดสอบ ควรทาดงน

ก) ปลายแตละดานของตวกดตองม รองกวางประมาณ 2.5 มลลเมตร และสง 2.5 มลลเมตร (ดงแสดงในรปท ก.14)

ข) ชนทดสอบรปดมเบลลทตดจะเหลอสวนปลายทงสองดานตดอยกบชนตวอยางทไดเตรยมไวตามขอ ก.2.1.3.1 (ดงแสดงในรปท ก.15)

ค) เมอใชเครองเตรยมชนทดสอบตามรปท ก.16 สามารถตดชนทดสอบใหความหนาลดลงไดอก 0.10 มลลเมตร ถง 0.15 มลลเมตร เพอใหเศษเสยนทเกดจากการกดถกตดออกไป เมอเสรจเรยบรอยแลวจงตดปลายทง 2 ดานของชนทดสอบรปดมเบลลใหขาดออกจากชนตวอยาง

หากเสนผานศนยกลางแกนของสายไฟฟาเลกเกนกวาทจะทาชนทดสอบรปดมเบลล ดงรปท ก.12 ได ใหใชชนทดสอบรปดมเบลลขนาดเลกตามรปท ก.13 แทน

ทาเครองหมายอางอง 2 แหงบรเวณตรงกลางชนทดสอบหางกน 20 มลลเมตร สาหรบชนทดสอบรปดมเบลลขนาดใหญ หรอ 10 มลลเมตร สาหรบชนทดสอบรปดมเบลลขนาดเลก กอนนาไปทดสอบหาคาความตานทานแรงดง

มอก.11 เลม 2-2553

-19-

ยอมใหใชชนทดสอบรปดมเบลลทดานปลายไมสมบรณมาทาการทดสอบได แตจดทขาดตองอยระหวางเครองหมายอางองททาเอาไว

ก.2.1.3.2 ชนทดสอบรปทอ

ใหใชชนทดสอบรปทอเมอเสนผานศนยกลางของแกนมขนาดเลกจนไมสามารถเตรยมชนทดสอบเปนรปดมเบลลได

ตดตวอยางแกนความยาวประมาณ 100 มลลเมตร ถอดตวนาและสงหอหมภายนอกแกนออกโดยไมทาใหฉนวนเสยหาย ทาเครองหมายบนชนทดสอบและบนตวอยางแกน เพอใหทราบวาตดชนทดสอบรปทอมาจากแกนและตาแหนงใด

ขอควรระวงในการถอดตวนาออกจากฉนวน สามารถทาไดโดยเลอกวธหนงหรอหลายวธ ดงตอไปน

ก) โดยการดงตวนาใหยดออก กรณทเปนตวนาเสนเดยว

ข) โดยการกลงคลงแกนดวยความระมดระวงโดยใชแรงนอย ๆ

ค) ในกรณทเปนตวนาตเกลยวหรอตวนาออน ใหดงลวดเสนกลาง 1 เสนหรอมากกวาออกกอนเพอใหหลวม แลวจงดงเสนอน ๆ ออก

หลงจากถอดตวนาออกจากฉนวนแลว ถามตวคน (separator) ใหเอาออก กรณททาไดยากอาจใชวธใดวธหนง ดงตอไปน

- กรณตวคนเปนกระดาษ ใหจมนา

- กรณตวคนเปนพอลเอทลน เทเรฟทาเลต ใหจมเอทลแอลกอฮอล

- ใหกลงคลงฉนวนบนพนผวเรยบ

ทาเครองหมายอางอง 2 แหงบรเวณตรงกลางชนทดสอบหางกน 20 มลลเมตร กอนนาไปทดสอบหาคาความตานทานแรงดง

ขณะทดสอบความตานทานแรงดง ถาชนทดสอบมลกษณะผดปกตขณะยดตวออกเนองจากมเศษตวคนตกคางอยขางในชนทดสอบ ใหถอวาผลการทดสอบของชนทดสอบนนเปนโมฆะ

ก.2.1.3.3 ภาวะของชนทดสอบ ใหเตรยมดงน

ก.2.1.3.3.1 ภาวะอณหภมสง กรณทมาตรฐานสายไฟฟาทเกยวของกาหนดใหมภาวะอณหภมสง หรอกรณทตองการทดสอบซา เมอมขอสงสยผลการทดสอบ ใหเตรยมภาวะของชนทดสอบดงน

มอก.11 เลม 2-2553

-20-

- กรณชนทดสอบรปดมเบลล ก) หลงจากถอดฉนวนออกจากสายไฟฟาและถอดชนสารกงตวนาออก (ถาม) ใหทา

กอนตดตวอยางทดสอบเปนแถบบาง ข) หลงจากการขด (หรอตด) ชนตวอยางใหผวทงสองดานเรยบขนานกน หากไมจาเปนตองขด (หรอตด) ใหเตรยมภาวะของชนทดสอบทขนตอนขอ ก)

- กรณชนทดสอบรปทอ ใหเตรยมภาวะของชนทดสอบหลงจากถอดตวนาและตวคนใด ๆ ออกกอนทาเครองหมายสาหรบวดความยด

กรณทมาตรฐานสายไฟฟาทเกยวของกาหนดใหมภาวะอณหภมสงตองเตรยมภาวะตามระยะเวลาและอณหภมตามทมาตรฐานนนไดกาหนดไว หรอกรณทตองการทดสอบซา เมอมขอสงสยผลการทดสอบ ตองเตรยมภาวะทอณหภม (70 ± 2) องศาเซลเซยส เปนเวลา 24 ชวโมง หรอทอณหภมตากวาคาอณหภมใชงานสงสดของตวนา

ก.2.1.3.3.2 ภาวะอณหภมโดยรอบ กอนการหาคาพนทหนาตด ชนทดสอบทงหมดตองปองกนไมใหถกแสงแดดโดยตรง เปนระยะเวลาอยางนอย 3 ชวโมง ทอณหภม (23 ± 5) องศาเซลเซยส ยกเวนฉนวนททาจากวสดประเภทเทอรมอพลาสตกใหเกบทอณหภม (23 ± 2) องศาเซลเซยส

ก.2.1.4 การหาคาพนทหนาตด

ก.2.1.4.1 ชนทดสอบรปดมเบลล

พนทหนาตดของชนทดสอบแตละชนคานวณไดจากผลคณของคาความกวางและความหนาตาสดของแตละชนทดสอบซงหาไดดงน

การหาคาความกวาง

- สมชนทดสอบจานวน 3 ชน ใชคาความกวางนอยสดทวดไดเปนคาความกวาง

- ถามขอสงสยเกยวกบความสมาเสมอของความกวางชนทดสอบ ใหวดความกวางชนทดสอบจานวน 3 ชน แตละชนใหวด 3 ตาแหนง แตละตาแหนงใหวดความกวางดานหนาและดานหลงของชนทดสอบ แลวนามาหาคาเฉลยของตาแหนงนน ๆ ใหเลอกคาตาสดจากคาเฉลย 9 คา ใชเปนคาความกวางของชน

- หากยงมขอสงสยอก ใหวดคาความกวางของชนทดสอบทกชน

การหาคาความหนา

- ความหนาของชนทดสอบแตละชนไดจากคาความหนาตาสดของการวดความหนา 3 จดภายในบรเวณเครองหมายอางอง (ดรป ก.12 และ รป ก.13) ของชนทดสอบ

มอก.11 เลม 2-2553

-21-

ในการวดตองใชเครองวดทใชแสง (optical instrument) หรอเครองวดแบบมหนาปดทแรงกดสมผสบนชนทดสอบไมเกน 0.07 นวตนตอตารางมลลเมตร

เครองวดทใชตองมความสามารถในการวดความหนาทมคาผดพลาดไมมากกวา 0.01 มลลเมตรได และใชวดความกวางทมคาผดพลาดไมมากกวา 0.04 มลลเมตรได

ในกรณทมขอสงสยของผลการทดสอบ ถาเปนไปไดตองใชเครองวดทใชแสงหรออาจใชเครองวดแบบมหนาปดทมแรงกดสมผสบนชนทดสอบไมเกน 0.02 นวตนตอตารางมลลเมตร ในการวด

หมายเหต ถาสวนกลางของชนทดสอบรปดมเบลลมลกษณะโคง อาจใชไดอลเกจทมหนาสมผสโคงเพอความเหมาะสม

ก.2.1.4.2 ชนทดสอบรปทอ

ใหเตรยมชนทดสอบจากกงกลางของชนตวอยางมาคานวณหาพนทหนาตดของชนทดสอบ (A) มหนวยเปนตารางมลลเมตร โดยวธใดวธหนงดงตอไปน ในกรณทเกดขอสงสยในการทดสอบใหใชวธท 2 ทดสอบ

วธท 1 คานวณจากขนาดของชนทดสอบ ใหใชสมการดงตอไปน

δδπ )( −= DA

โดยท

δ คอ คาเฉลยของความหนาของฉนวน มหนวยเปนมลลเมตร ใชวธคานวณตามขอ ก.1โดยปดทศนยมเปน 2 ตาแหนง (ดขอ ก.1.1.4 ยอหนาสดทาย)

D คอ คาเฉลยของเสนผานศนยกลางภายนอกของชนทดสอบ มหนวยเปนมลลเมตร ใชวธคานวณตามวธการทดสอบของขอท ก.1.3.2 ข) และปดทศนยมเปน 2 ตาแหนง

วธท 2 คานวณจากความหนาแนน มวล และความยาวของชนทดสอบ ใหใชสมการดงตอไปน

ldm

A ×=0001

โดยท

m คอ มวลของชนทดสอบมหนวยเปนกรม ใชทศนยม 3 ตาแหนง

l คอ ความยาวของชนทดสอบมหนวยเปนมลลเมตร ใชทศนยม 1 ตาแหนง

d คอ คาความหนาแนนของชนทดสอบ สามารถหาไดจากการวดชนทดสอบเพมเตมจากตวอยางทดสอบเดม ตามวธใดวธหนงในภาคผนวก ซ. มหนวยเปนกรมตอลกบาศกเซนตเมตร ใชทศนยม 3 ตาแหนง

มอก.11 เลม 2-2553

-22-

วธ ท 3 คานวณจากปรมาตรและความยาว ปรมาตรหาไดจาก การนาชนทดสอบจมลงในเอทลแอลกอฮอล โดยใชสมการดงตอไปน

lVA=

V คอ ปรมาตรของชนทดสอบ มหนวยเปนลกบาศกมลลเมตร ใชทศนยม 2 ตาแหนง

l คอ ความยาวของชนทดสอบมหนวยเปนมลลเมตร ใชทศนยม 1 ตาแหนง

ควรระวงการเกดฟองอากาศของชนงานระหวางการแชชนทดสอบในเอทลแอลกอฮอล

ก.2.1.4.3 สาหรบชนทดสอบทจะนาไปทดสอบการเรงอายใชงาน การคานวณหาพนหนาตด ใหทากอนทจะนาชนทดสอบไปเรงอายใชงาน เวนแตวาฉนวนทจะนาไปเรงอายการใชงานพรอมกบตวนา

ก.2.1.5 การเรงอายใชงาน

การทดสอบการเรงอายใชงานแตละครงตองใชชนทดสอบ 5 ชน (ดขอ ก.2.1.2) ตามภาคผนวก ข. ในสภาวะทกาหนดตามขอกาหนดของมาตรฐานสายไฟฟาทเกยวของ

ก.2.1.6 -วาง-

ก.2.1.7 วธทดสอบความตานแรงดง

ก.2.1.7.1 อณหภมทดสอบ

การทดสอบความตานแรงดงตองทดสอบทอณหภม (23 ± 5) องศาเซลเซยส ในกรณทเกดขอสงสยในการทดสอบสาหรบฉนวนประเภทเทอรมอพลาสตก ใหทาการทดสอบทอณหภม (23 ± 2) องศาเซลเซยส

ก.2.1.7.2 ระยะหางระหวางปากจบชนทดสอบและอตราความเรวทใชดงชนทดสอบ

ปากจบชนทดสอบของเครองทดสอบความตานแรงดงเปนชนดรดแนนดวยตวเองหรอไมใชกได

ความยาวรวมระหวางปากจบชนทดสอบของเครองทดสอบความตานแรงดง มระยะหางดงน

34 มลลเมตร สาหรบชนทดสอบรปดมเบลล ดงรปท ก.13

50 มลลเมตร สาหรบชนทดสอบรปดมเบลล ดงรปท ก.12

50 มลลเมตร สาหรบชนทดสอบรปทอ ถาทดสอบโดยการใชปากจบชนทดสอบแบบรดแนนดวยตวเอง

85 มลลเมตร สาหรบชนทดสอบรปทอ ถาทดสอบโดยการใชปากจบชนทดสอบแบบไมรดแนนดวยตวเอง

มอก.11 เลม 2-2553

-23-

ความเรวทใชดงชนทดสอบตองมอตราความเรว (250 ± 50) มลลเมตรตอนาท ในกรณทมขอสงสยในการทดสอบตองใชอตราความเรว (25 ± 5) มลลเมตรตอนาท

กรณทฉนวนเปนพอลเอทลน (PE) และ พอลพรอพลน (PP) หรอฉนวนทมสวนผสมของ PE และ PP ตองใชอตราความเรว (25 ± 5) มลลเมตรตอนาท แตสาหรบงานการทดสอบประจา ยอมใหใชอตราความเรว (250 ± 50) มลลเมตรตอนาทได

ก.2.1.7.3 การวด

ใหทาการวดระยะหางระหวางเครองหมายอางองทงสองขณะทชนทดสอบขาด และจดบนทกคาความตานแรงดงสงสดขณะทาการทดสอบ จากชนทดสอบเดยวกน

ผลการทดสอบทไมพงประสงคทเกดจากจดขาดอยนอกเครองหมายอางอง ไมตองนาผลทดสอบมาใช ซงในกรณน ตองมผลทดสอบของชนทดสอบอยางนอย 4 ชนทเหลอนามาใชคานวณคาความตานแรงดงและความยดทจดขาด มฉะนนตองทดสอบใหม

ก.2.1.8 การรายงานผลการทดสอบ

คานวณหาคาความตานแรงดงและคาความยด ณ จดขาด

หาคามธยฐานจากผลการทดสอบ

ก.2.2 การทดสอบสมบตทางกลของเปลอก

ก.2.2.1 ทวไป

การทดสอบนเปนการทดสอบหาคาความตานแรงดงและคาความยด ณ จดทขาดของวสดทใชทาเปลอก ของสายไฟฟา ในภาวะหลงการผลต (ไมถกใชงาน) และหลงจากการเรงอายการใชงานหนงครงหรอมากกวา

เมอเตรยมชนทดสอบเพอทาการเรงอายการใชงาน (ตามภาคผนวก ข. ขอ ข.1.3 หรอ ภาคผนวก ฌ.) ชนทดสอบทนามาทดสอบการเรงอายการใชงานใหเลอกจากตาเหนงทใกลเคยงกบชนทดสอบทนามาทดสอบกอนเรงอายการใชงาน และการทดสอบความตานแรงดงของชนทดสอบกอนเรงอายการใชงานและหลงเรงอายการใชงาน ใหทาตดตอกนทนท

หมายเหต หากตองการเพมความนาเชอถอของผลการทดสอบ แนะนาใหทาการทดสอบกอนและหลงเรงอายการใชงาน ใหทดสอบโดยผทดสอบคนเดยวกน วธทดสอบเดยวกน เครองทดสอบเดยวกน และทาในหองทดสอบเดยวกน

ก.2.2.2 การสมตวอยาง

สมตวอยางสายไฟฟาหรอสายออน หรอเฉพาะเปลอกของสายไฟฟาทใชทดสอบ ใหมขนาดเพยงพอสาหรบเตรยมชนทดสอบอยางนอย 5 ชน เพอการทดสอบความตานแรงดงกอนเรงอายการใชงาน จานวนชน

มอก.11 เลม 2-2553

-24-

ทดสอบทตองการสาหรบการทดสอบความตานแรงดงหลงเรงอายการใชงาน ตองเตรยมไวใหเพยงพอสาหรบทดสอบตามขอ ก.2.2.5 และใหตระหนกวาชนทดสอบแตละชนควรมความยาวประมาณ 100 มลลเมตร

ตวอยางทพบวามการชารดเสยหายทางกลตองไมนามาใชทดสอบ

ก.2.2.3 การเตรยมชนทดสอบ และสภาวะของชนทดสอบ

ใหเตรยมชนทดสอบจากตวอยางเปลอกในลกษณะเดยวกบฉนวนในขอ ก.2.1.3

การเตรยมชนทดสอบรปดมเบลล ใหผาเปลอกตามแนวแกนของสายเปนแถบยาว และนาสวนประกอบอน ๆ ออกใหหมด หากแถบยาวนนมสนหรอรอยกดตองตดหรอขดออก สาหรบเปลอกทเปนพอลเอทลน (PE) และพอลพรอพลน (PP) ใหใชวธตดออกเทานน

หมายเหต สาหรบเปลอกทเปนพอลเอทลน เมอเปลอกมความหนามากกวา 2 มลลเมตร ไมจาเปนตองลดความหนาของชนทดสอบรปดมเบลลเปน 2 มลลเมตร เพยงทาใหผวชนทดสอบเรยบทง 2 ดานกพอ

การเตรยมชนทดสอบรปทอ ใหนาสวนประกอบภายในเปลอกออกใหหมดรวมถง แกน ฟลเลอร และเปลอกใน

สภาวะของชนทดสอบใหเปนไปตามขอ ก.2.1.3.3

ก.2.2.4 การหาพนทหนาตดของชนทดสอบ

การหาพนทหนาตดของชนทดสอบหาไดจากวธการเชนเดยวกบฉนวนในขอ ก.2.1.4 กรณชนทดสอบรปทอ มขอกาหนดเพมเตมดงน

- ความหนาและเสนผานศนยกลางของเปลอก ใหวดตามขอ ก.1.2.4 สาหรบความหนา และขอ ก.1.3.2 สาหรบเสนผานศนยกลาง และนามาคานวณตามวธท 1 ในขอ ก.2.1.4.2

- ความหนาแนนตองวดจากชนทดสอบทมาจากเปลอกชนเดยวกน ตามวธท 2 ในขอ ก.2.1.4.2

หมายเหต วธท 2 ในขอ ก.2.1.4.2 หามใชกบวสดทมหลายชน

ก.2.2.5 การเรงอายใชงาน

ใหใชชนทดสอบจานวน 5 ชน ในแตละครงของการเรงอายใชงานชนทดสอบ (ด ก.2.2.2) ใหเปนไปตามภาคผนวก ข. ในสภาวะทกาหนดในมาตรฐานของสายไฟฟาแตละประเภท

ก.2.2.6 -วาง-

ก.2.2.7 วธการทดสอบความตานแรงดง

เปนไปตามขอ ก.2.1.7

มอก.11 เลม 2-2553

-25-

ก.2.2.8 การรายงานผลการทดสอบ

เปนไปตามขอ ก.2.1.8

รปท ก.1 แสดงการวดคาความหนาของฉนวนและเปลอก (หนาตดขางดานในทเปนวงกลม)

รปท ก.2 แสดงการวดคาความหนาของฉนวน (ตวนารปสามเหลยมฐานโคง)

มอก.11 เลม 2-2553

-26-

รปท ก.3 แสดงการวดคาความหนาของฉนวน (ตวนาตเกลยว)

รปท ก.4 แสดงการวดคาความหนาของฉนวน (ตวนาตเกลยว)

รปท ก.5 แสดงการวดคาความหนาของฉนวน (หนาตดขางดานนอกไมเรยบ)

รปท ก.6 แสดงการวดคาความหนาของฉนวน (สายออนแบนแกนคไมมเปลอก)

มอก.11 เลม 2-2553

-27-

รปท ก.7 แสดงการวดคาความหนาของเปลอก (หนาตดขางดานในทเปนวงกลมไมเรยบ)

รปท ก.8 แสดงการวดคาความหนาของเปลอก (หนาตดขางดานในทไมเปนวงกลม)

มอก.11 เลม 2-2553

-28-

รปท ก.9 แสดงการวดคาความหนาของเปลอก (ผวดานนอกไมเรยบ)

รปท ก.10 (ก) แสดงการวดคาความหนาของเปลอก (สายแบน 2 แกน)

หมายเหต กาหนดเพมเตมเพอใชสาหรบสายไฟฟา VAF

รปท ก.10 (ข) แสดงการวดคาความหนาของเปลอก (สายแบน 2 แกน มสายดน)

มอก.11 เลม 2-2553

-29-

รปท ก.11 (วาง)

หนวยเปนมลลเมตร

รปท ก.12 แสดงชนทดสอบรปดมเบลล

หนวยเปนมลลเมตร รปท ก.13 แสดงชนทดสอบรปดมเบลลเลก

หนวยเปนมลลเมตร

รปท ก.14 แสดงรองปลายใบมดตอก

มอก.11 เลม 2-2553

-30-

รปท ก.15 แสดงชนทดสอบทตดโดยใบมดตอก

ลกกลง 2 ลก ลกกลง A ทาดวยเหลกกลา และทาเปนรอง สวนลกกลง B ทาดวยเหลกกลาหมยาง ดนแถบชนตวอยาง C เขากบใบมดทมความคมมาก (คณภาพระดบมดผาตด) ทยดตดอยกบทหรอเคลอนทได D ตดแถบตวอยาง C ตามแนวแกนออกเปน 2 สวน: สวน E เปนชนทดสอบ และ สวน F เปนสวนทตดออก หมายเหต ความหนาของสวน F สามารถกาหนดเปน 0.1 มลลเมตรไดถาจาเปน (สาหรบจดประสงคน ควรคานงถงลกษณะของ

วสดทเตรยม เพอการรกษาคมของมด)

รปท ก.16 ตวอยางเครองเตรยมชนทดสอบ

มอก.11 เลม 2-2553

-31-

ภาคผนวก ข. วธการทดสอบการเรงอายใชงานโดยใชความรอน

ข.1 การเรงอายใชงานในตอบความรอน

ข.1.1 ทวไป

การทดสอบนกาหนดไวสาหรบ

ก) การเตรยมชนทดสอบเฉพาะฉนวนหรอเปลอก(ขอ ข.1.3.1)

ข) การเตรยมชนทดสอบของแกน (ตวนาและฉนวน) (ขอ ข.1.3.2 และขออนทเกยวของตามลาดบ)

ค) ชนทดสอบของสายไฟฟาเสรจสมบรณ (ขอ ข.1.4)

ง) การทดสอบการสญเสยมวล (ภาคผนวก จ.)

การทดสอบ ขอ ก) และ ขอ ง) อาจเปนชนทดสอบเดยวกน

ข.1.2 อปกรณ

ตอบทมการไหลของอากาศแบบธรรมชาต หรอแบบใชความดน อากาศตองไหลเขาตอบในทศทางทผานพนผวของชนทดสอบ และไหลออกบรเวณดานบนของตอบ ตอบตองมอตราการถายเทอากาศ (air change rate) ตงแต 8 ถง 20 เทาตอชวโมง ทอณหภมทกาหนดในการทดสอบเรงอายใชงาน

หากมไดกาหนดไวเปนอยางอนในขอกาหนดสายไฟฟาทเกยวของในการทดสอบ ชนทดสอบทเปนสารประกอบประเภทยาง (rubber compound) อนญาตใหใชพดลมในตอบได สาหรบการทดสอบสารประกอบประเภทอนไมอนญาตใหใชพดลมในตอบ ในกรณทไมแนใจวาเปนสารประกอบประเภทยาง หามใชพดลมในตอบ

ข.1.3 ขนตอนการเตรยมชนทดสอบ

ข.1.3.1 การเรงอายการใชงานชนทดสอบทเตรยมของเปลอกและฉนวนทไมมตวนา

การทดสอบการเรงอายการใชงานตองทดสอบทภาวะแวดลอมปกต

ชนทดสอบตามทกาหนดในภาคผนวก ก. ขอ ก.2 ตองแขวนตามแนวดงบรเวณกลางตอบ โดยแตละชนตองหางกนอยางนอย 20 มลลเมตร

ชนทดสอบชนใด ทจะใชทดสอบการสญเสยมวล ตองมขนาดไมมากกวารอยละ 0.5 ของปรมาตรตอบ

มอก.11 เลม 2-2553

-32-

ตองอบชนทดสอบไวในตอบทอณหภมและเวลาตามขอกาหนดของแตละมาตรฐานสายไฟฟาทเกยวของ

สารประกอบทองคประกอบตางกนหามทดสอบพรอมกนในตอบเดยวกน

เมอครบระยะเวลาการเรงอายการใชงาน ตองนาชนทดสอบออกจากตอบและทงไวทอณหภมหอง อยางนอย 16 ชวโมง โดยหลกเลยงจากการถกแสงแดดโดยตรง แลวนาไปทดสอบความตานแรงดงของฉนวนและเปลอก ตามภาคผนวก ฉ.

ข.1.3.2 การเรงอายใชงานชนทดสอบของแกนทมตวนาเดม (original conductor)

ก) หลงการเรงอายใชงานถาสามารถเอาตวนาและตวคน (ถาม) ออกไดโดยไมทาใหฉนวนเสยหาย ใหดาเนนการดงตอไปน ตดตวอยางของแกนเปนชนทมความยาวพอเพยง ตวอยางของแกนตองตดมาจากตาแหนงทใกลกบตวอยางทใชทดสอบความตานแรงดงทไมไดผานการเรงอายใชงานตามภาคผนวก ก. ขอ ก.2.1.3 ชนทดสอบตองเรงอายใชงานตามขอ ข.1.3.1 หลงจากนนใหเอาตวนาออก และหาพนทหนาตดของชนทดสอบตามภาคผนวก ก. ขอ ก.2.1.4.2 และทดสอบความตานแรงดงตามภาคผนวก ก. ขอ ก.2.1.7

ข) หลงการเรงอายใชงานถาไมสามารถเอาตวนาและตวคน (ถาม) ออกไดเพราะอาจทาใหฉนวนเสยหาย ใหเตรยมชนทดสอบและใชวธทดสอบตามตารางท ข.1

มอก.11 เลม 2-2553

-33-

ตารางท ข.1 สรปการทดสอบเรงอายใชงานสาหรบตวนาหมฉนวนในกรณทมความยากในการเตรยม ชนทดสอบเนองจากตวนา ฉนวนหรอตวคน ยดตดกนระหวางเรงอายใชงาน

ประเภทของตวนาทองแดงและรปแบบตวนา วธทดสอบ ประเภท 1: ทองแดงไมชบผว ด ขอ ข.1.3.3 ก) หรอถาวธนกอใหเกดปญหาการยด

ตด ดขอ ข.1.3.4 การเรงอายการใชงานตามดวยการทดสอบการดดโคงเปนการดาเนนการทยอมรบได ใชในกรณทมการโตแยง

ประเภท 1: ทองแดงชบผว หรอมตวคนอยรอบตวนา ดขอ ข.1.3.4 ประเภท 2: ตวนากลมทมพนทหนาตดไมมากกวา 16 ตารางมลลเมตร และมลวดทไมชบผวหรอชบผว และมหรอไมมตวคนกได

ดขอ ข.1.3.4

ประเภท 2: ตวนาทมพนทหนาตดมากกวา 16 ตารางมลลเมตร พนทหนาตดกลมหรอรปทรงอน และมลวดทไมชบผวหรอชบผว

ดขอ ข.1.3.5

ประเภท 5 และ 6: ตวนาทมพนทหนาตดไมมากกวา 16 ตารางมลลเมตร และมลวดทไมชบผวหรอชบผว และมหรอไมมตวคนกได

ดขอ ข.1.3.3 ข) หรอถาวธนกอใหเกดปญหาการยดตด ดขอ ข.1.3.4 การเรงอายการใชงานตามดวยการทดสอบการดดโคงเปนการดาเนนการทยอมรบได ใชในกรณทมการโตแยง

ประเภท 5 และ 6: ตวนาทมพนทหนาตดมากกวา 16 ตารางมลลเมตร มลวดทไมชบผวหรอชบผว

ดขอ ข.1.3.5

หมายเหต ในกรณการทดสอบการดดโคง (ขอ ข.1.3.4) ภาวะการเรงอายใชงานอาจแตกตางจากภาวะทกาหนดสาหรบการหาคณสมบตความตานแรงดง (ขอ ข.1.3.2 และขอ ข.1.3.3) ดมาตรฐานสายไฟฟาทเกยวของ

ข.1.3.3 การเรงอายใชงานของชนทดสอบรปทอดวยวธการลดขนาดตวนา (reduced conductor)

ก) ตวนาไมชบผวเสนเดยวโดยการลดขนาดเสนผานศนยกลาง

หลงจากเตรยมชนทดสอบ 5 ชนตามภาคผนวก ก. ขอ ก.2.1.3.2 ใหสอดตวนาไมชบผวเสนเดยวซงไดถกลดขนาดลงไมเกนรอยละ 10 แทนตวนาทถอดออก ทาไดโดยยดลดขนาดจากตวนาเดม หรอโดยใชตวนาทมขนาดเสนผานศนยกลางทเลกกวาตามตองการ

มอก.11 เลม 2-2553

-34-

ชนทดสอบนตองเรงอายใชงานตามขอ ข.1.3.1 หลงจากนนใหถอดตวนาทลดขนาดออก และหาพนทหนาตดของชนทดสอบรปทอตามภาคผนวก ก. ขอ ก.2.1.4 แลวหาคณสมบตความตานแรงดงตามภาคผนวก ก. ขอ ก.2.1.7

ข) ตวนาประเภท 5 และ ประเภท 6 โดยการลดจานวนเสนลวด

เตรยมชนทดสอบ 5 ชนตามภาคผนวก ก. ขอ ก.2.1.3.2 โดยการถอดลวดทประกอบเปนตวนาออกจากฉนวนประมาณรอยละ 30 หรอถอดลวดออกทงหมดแลวสอดกลบคนประมาณรอยละ 70 ในชนทดสอบรปทอ

จากนนนาชนทดสอบทงหมดไปเรงอายใชงานตามขอ ข.1.3.1 แลวถอดตวนาออก เพอหาพนทหนาตดของชนทดสอบรปทอตามภาคผนวก ก. ขอ ก.2.1.4 ตามดวยหาสมบตความตานแรงดงตามภาคผนวก ก. ขอ ก.2.1.7

ข.1.3.4 การเรงอายใชงานและการทดสอบการดดโคงกบชนทดสอบทเปนแกน

ก) การสมตวอยางและการเตรยมชนทดสอบ

ตดชนทดสอบ 2 ชนใหมความยาวทเหมาะสมจากแตละแกนในตาแหนงทใกลกบตวอยางทใชทดสอบความตานแรงดงทไมไดเรงอายใชงาน (ดภาคผนวก ก.)

ข) การดาเนนการเรงอายใชงาน

ชนทดสอบตองวางบรเวณกลางตอบ โดยแตละชนตองหางกนอยางนอย 20 มลลเมตร รองปลายทงสองขางของชนทดสอบ โดยฉนวนตองไมสมผสกบวตถอน ๆ ชนทดสอบตองมปรมาตรไมมากกวารอยละ 2 ของปรมาตรตอบ ตองอบชนทดสอบไวในตอบทอณหภมและระยะเวลาตามขอกาหนดของแตละมาตรฐานสายไฟฟาทเกยวของ

ค) การดาเนนการดดโคง

ทนททครบระยะเวลาการเรงอายใชงาน ตองนาชนทดสอบออกจากตอบและทงไวทอณหภมโดยรอบอยางนอย 16 ชวโมง โดยหลกเลยงจากการถกแสงแดดโดยตรง

จากนนนาชนทดสอบพนรอบแมนเดรลเปนวงชดกน ทดสอบทอณหภมโดยรอบ

การดาเนนการพนตองพนดวยอตราความเรวประมาณ 5 วนาทตอ 1 รอบดวยความเรวสมาเสมอ

เสนผานศนยกลางของแมนเดรลตองมขนาดเปน f เทาของเสนผานศนยของแกน คาของ f และ จานวนรอบทดดโคงไดกาหนดในตารางดงน

มอก.11 เลม 2-2553

-35-

พนทหนาตดของตวนา mm2

ตวประกอบ f

จานวนรอบทดดโคง

ไมมากกวา 2.5 1 ± 0.1 7 4 และ 6 2 ± 0.1 6

10 และ 16 4 ± 0.1 5 ง) ขอกาหนด

เมอสนสดการดาเนนการดดโคง ใหทาการตรวจสอบชนทดสอบในขณะทอยบนแมนเดรล ฉนวนของชนทดสอบทง 2 ชน ตองไมปรากฏรอยแตกราวเมอตรวจสอบดวยสายตาปกตหรอแวนสายตาโดยไมใชอปกรณขยายภาพ รอยแตกราวในรอบทหนงหรอรอบสดทายบน แมนเดรลไมตองนามาพจารณา

ข.1.3.5 การเรงอายใชงานของชนทดสอบทเตรยมเปนพเศษทเปนแกน

ก) การสมตวอยางและการเตรยมชนทดสอบ

ตดตวอยาง 3 ตวอยางของแตละแกน แตละตวอยางยาวประมาณ 200 มลลเมตร โดยตดจากตาแหนงทใกลกบตวอยางทใชทดสอบความตานแรงดงทไมไดผานการเรงอายใชงาน(ดภาคผนวก ก.)

ในกรณแกนรปสามเหลยมฐานโคง ความกวางของแถบ (ดภาคผนวก ก. ขอ ก.2.1.3) ตองไมนอยกวา 10 มลลเมตร ตองตดจากฉนวนทเปนดานฐานโคงตามแนวแกนของตวนาและใหแยกแถบออกจากตวนา จากนนใหวางแถบกลบทเดมและรดดวยลวดทเหมาะสมบรเวณกงกลางของชนทดสอบ และรดทปลายทง 2 ดานโดยหางจากปลายประมาณ 20 มลลเมตร ดวยวธนแถบจะสมผสกบตวนาอกครง ดงรปแสดงตอไปน

มอก.11 เลม 2-2553

-36-

สาหรบแกนทมตวนากลมใหดาเนนการวธเดยวกน กรณทแกนทมขนาดเลก (ตวอยางเชน ขนาด 25 ตารางมลลเมตร) ถาครงหนงของเสนรอบวงของฉนวนนอยกวา 10 มลลเมตร ใหตดแถบทครงหนงของเสนรอบวง เพอใหฉนวนสามารถแยกออกจากตวนาได

ข) การดาเนนการเรงอายใชงาน

ชนทดสอบทเตรยมมาพเศษตองวางบรเวณกลางตอบ โดยแตละชนตองหางกนอยางนอย 20 มลลเมตร รองปลายทงสองขางของชนทดสอบ โดยฉนวนตองไมสมผสกบวตถอน ๆ ยกเวนลวดมด ชนทดสอบตองมปรมาตรไมมากกวารอยละ 2 ของปรมาตรตอบ ตองอบชนทดสอบไวในตอบทอณหภมและระยะเวลาตามขอกาหนดของแตละมาตรฐานสายไฟฟาทเกยวของ

ทนททครบระยะเวลาการเรงอายการใชงานตองนาชนทดสอบออกจากตอบและทงไวทอณหภมโดยรอบ อยางนอย 16 ชวโมง โดยหลกเลยงจากการถกแสงแดดโดยตรง จากนนใหแยกแถบออกจากตวนา ใหเตรยมชนทดสอบรปดมเบลลจานวน 2 ชนจากแตละชนตวอยาง ตามภาคผนวก ก. ขอ ก.2.1.3 เพอหาพนทหนาตดของชนทดสอบตามภาคผนวก ก. ขอ ก.2.1.4 ดงรปแสดงตอไปน

จากนนทดสอบความตานแรงดงตามภาคผนวก ก. ขอ ก.2.1.7

ข.1.4 ขนตอนสาหรบชนทดสอบทเปนสายไฟฟาเสรจสมบรณ

เตรยมชนทดสอบทเปนสายไฟฟาเสรจสมบรณ 3 ชน ความยาวประมาณ 200 มลลเมตร โดยตดจากตาแหนงทใกลกบตวอยางทใชทดสอบความตานแรงดงทไมไดผานการเรงอายใชงาน (ดภาคผนวก ก.)

ชนทดสอบ ตองแขวนไวในแนวดง และอยกงกลางตอบ และหางจากชนทดสอบชนอนอยางนอย 20 มลลเมตร และชนทดสอบตองมปรมาตรไมมากกวารอยละ 2 ของปรมาตรตอบ

ตองอบชนทดสอบไวในตอบทอณหภมและเวลาตามขอกาหนดของแตละมาตรฐานสายไฟฟาทเกยวของ

มอก.11 เลม 2-2553

-37-

ทนททครบระยะเวลาการเรงอายการใชงานตองนาชนทดสอบออกจากตอบและทงไวทอณหภมโดยรอบ อยางนอย 16 ชวโมง โดยหลกเลยงจากการถกแสงแดดโดยตรง

นาสายไฟฟาทง 3 ชนมาแยกออก เพอเตรยมชนทดสอบโดย 2 ชนจากฉนวนของแตละแกน (ทาสงสดไมเกน 3 แกน) และ 2 ชนจากเปลอก ตามภาคผนวก ก. ขอ ก.2 ดงนนจะมชนทดสอบจานวน 6 ชน จากแตละแกนและเปลอก

ถาชนทดสอบจาเปนตองตดหรอขดเพอลดความหนาลงใหหนาไมเกน 2 มลลเมตร ซงจะมผลกระทบตอการทดสอบ ดงนน ถาเปนไปไดไมควรตดหรอขดดานทสมผสกบวสดตางชนดกนในสายไฟฟาเสรจสมบรณ ถาจาเปนตองตดหรอขดดานทสมผสกบวสดตางชนดกน ตองทาใหนอยทสดเพยงเพอใหผวเรยบเทานน

หลงจากวดพนทหนาตดและปรบสภาพแลว ใหนาไปทดสอบการตานแรงดงตามภาคผนวก ก. ขอ ก.2

มอก.11 เลม 2-2553

-38-

ภาคผนวก ค. การเปลยนรปจากแรงกดทอณหภมสงของฉนวนและเปลอก

หมายเหต ไมแนะนาใหใชทดสอบกบฉนวน และเปลอกทมความหนานอยกวา 0.4 มลลเมตร

ค.1 การทดสอบฉนวน

ค.1.1 การสมตวอยาง

สาหรบแกนแตละแกนทนามาทดสอบ ตองนามาจากตวอยางทมความยาว 250 ถง 500 มลลเมตร และตดออกเปน 3 ชนตอเนองกน ใหแตละชนมความยาวระหวาง 50 ถง 100 มลลเมตร

แกนของสายแบนคทไมมเปลอกไมตองแยกออกจากกน

ค.1.2 การเตรยมชนทดสอบ

จากแกนแตละชนในหวขอ ค.1.1 นามาปอกสงทหอหมออกโดยวธทางกล รวมทงชนของสารกงตวนา ออก (ถาม) ขนอยกบประเภทของสายไฟฟา ชนทดสอบอาจมภาคตดขวางเปนวงกลมหรอเปนสามเหลยมฐานโคง

ค.1.3 การวางชนทดสอบบนอปกรณทดสอบ

อปกรณทดสอบทแสดงในรปท ค.1 ประกอบดวยใบมดสเหลยมผนผา มขอบหนา (0.70 ± 0.01) มลลเมตร ซงใชกดบนชนทดสอบ โดยชนทดสอบแตละชนถกวางในตาแหนงทแสดงในรปท ค.1 สายแบนทไมมเปลอกตองวางดานแบนลง หากชนทดสอบมเสนผานศนยกลางขนาดเลกใหยดไวกบทรองรบเพอไมใหชนทดสอบงอเมอถกใบมดกด ชนทดสอบทเปนรปสามเหลยมฐานโคงตองวางบนทรองรบทเหมาะสมกบรปรางของชนทดสอบ ทแสดงในรปท ค.1 แรงทกดและใบมดตองมทศทางตงฉากกบแกนของชนทดสอบ

ค.1.4 การคานวณแรงกด

F คอ แรงทใชกดชนทดสอบมหนวยเปนนวตนคานวณไดจากสตร ดงน

2δδ −= D2kF

โดยท k เปนคาสมประสทธทไดกาหนดไวในมาตรฐานของสายไฟฟาแตละชนด หากไมไดกาหนดไวใหใชคา ดงน

k = 0.6 สาหรบสายออน และแกนของสายไฟฟาออน

k = 0.6 สาหรบแกนทมคา D ไมมากกวา 15 มลลเมตร สาหรบสายไฟฟาตดตงยดกบท

มอก.11 เลม 2-2553

-39-

k = 0.7 สาหรบแกนทมคา D มากกวา 15 มลลเมตร สาหรบสายไฟฟาสายไฟฟายดกบท และแกนรปสามเหลยมฐานโคงของสายไฟฟาตดตงยดกบท

δ = ความหนาเฉลยของฉนวนของชนทดสอบ

D = เสนผานศนยกลางภายนอกเฉลยของชนทดสอบ

δ และ D มหนวยเปนมลลเมตรใชทศนยม 1 ตาแหนง ซงวดโดยวธการทดสอบตามภาคผนวก ก.

สาหรบแกนรปสามเหลยมฐานโคง D เปนคาเฉลยของเสนผานศนยกลางของสวนฐานโคงดานนอกมหนวยเปนมลลเมตร ใชทศนยม 1 ตาแหนง โดยคานวณคาเฉลยเสนผานศนยกลางจากการวด 3 ครง ของวงกลมทประกอบแกนเขาดวยกน (การวดตองวดจาก 3 ตาแหนงทตางกน) โดยใชหลกการของเทปวด

แรงทใชกบชนทดสอบของสายแบนคไมมเปลอกตองเปน 2 เทา ของคาทคานวณไดจากสตร ซงคา D เปนคาเฉลยของมตแกนสนของชนทดสอบ ทอธบายในหวขอ ค.1.1 แรงทคานวณไดอาจปดเศษลงไดไมเกนรอยละ 3

ค.1.5 การใหความรอนชนทดสอบทประกอบเขากบอปกรณแลว

การทดสอบตองทาในอากาศ (เชน ตอบอากาศ) อณหภมของอากาศตองรกษาใหคงทตามคาทกาหนดในมาตรฐานของสายไฟฟา

เมออณหภมของอากาศในตอบไดตามทกาหนด ใหนาชนทดสอบทประกอบเขากบอปกรณแลววางในตาแหนงทดสอบตามเวลาทกาหนดในมาตรฐานตามชนดของสายไฟฟา หากไมไดกาหนดไวใหใชคาดงน

4 ชวโมง สาหรบชนทดสอบทมคา D ไมมากกวา 15 มลลเมตร

6 ชวโมง สาหรบชนทดสอบทมคา D มากกวา 15 มลลเมตร

ค.1.6 การทาชนทดสอบทประกอบเขากบอปกรณแลวใหเยน

เมอครบระยะเวลาทกาหนดแลว (ดขอ ค.1.5) ตองทาใหชนทดสอบเยนอยางรวดเรวในขณะใบมดยงกดอยในตอบโดยฉดดวยนาเยนตรงจดทใบมดกด

นาชนทดสอบทยงประกอบอยกบอปกรณออกจากตอบ ปลอยชนทดสอบใหเยนจนคงตวไมคนรปแลว ถอดชนทดสอบออกจากอปกรณ และทาใหเยนอกครงหนงโดยจมลงในนาเยน

ค.1.7 การวดรอยกด

หลงจากชนทดสอบเยนลงแลวใหเตรยมชนทดสอบสาหรบการวดความลกของรอยกดในทนท

ตองดงตวนาออกจากชนทดสอบใหเปนรปทรงทอ ตดชนทดสอบเปนชนบาง ๆ ตามทศทางในแนวแกนของชนทดสอบโดยตดใหตงฉากกบรอยกดดงแสดงในรปท ค.2

มอก.11 เลม 2-2553

-40-

วางชนทดสอบทเปนชนบาง ๆ ลงบนเครองวดแบบกลองจลทรรศนหรอแบบเครองฉายหนาขางปรบเสนกากบาทของกลองจลทรรศนใหตรงกบจดทลกทสดของรอยกดและผวนอกของชนทดสอบดงแสดงในรปท ค.2

ชนทดสอบทมเสนผานศนยกลางภายนอกไมเกน 6 มลลเมตร ตองตดชนทดสอบตามแนวขวางบรเวณจดทลกทสดของรอยกด 2 ครงใกล ๆ กนดงแสดงในรปท ค.3 หาความลกของรอยกดโดยใชกลองจลทรรศนวดระหวางความหนาของฉนวนของชนทดสอบตามภาคตด 1 และภาคตด 2 ดงแสดงในรปท ค.3

หนวยทใชวดทงหมดเปนมลลเมตร และทศนยม 2 ตาแหนง

หมายเหต ในการหาความลกของรอยกด ยอมใหใชเครองวดอนทมความแมนเทากบหรอสงกวากลองจลทรรศนหรอเครองฉายหนาขาง

ค.1.8 การประเมนผล

คามธยฐานของความลกของรอยกดทชนทดสอบทง 3 ชนของแตละแกนตองไมเกนรอยละ 50 ของคาความหนาเฉลยของชนทดสอบ (ทวดตามขอ ค.1.4)

ค.2 การทดสอบเปลอก

ค.2.1 การสมตวอยาง

สาหรบเปลอกแตละชนทนามาทดสอบ ตองนามาจากตวอยางทมความยาว 250 มลลเมตร ถง 500 มลลเมตร และตดออกเปน 3 ชนตอเนองกน นาสวนทหอหมภายนอก (ถาม) และสวนทอยภายในเปลอกออกใหหมด (เชน แกน สวนเตม เปลอกใน และอน ฯ ถาม) ความยาวของเปลอกแตละชนตองมความยาวระหวาง 50 มลลเมตร ถง 100 มลลเมตร

ค.2.2 การเตรยมชนทดสอบ

จากเปลอกแตละชนในขอ ค.2.1 ตดชนทดสอบในทศทางขนานกบแนวแกน ใหมความกวางประมาณ 1 ใน 3 ของเสนรอบวง

ถาเปลอกทมสนซงเกดจากแกนทมากกวา 5 แกน กทาใหเปนชนทดสอบในวธเดยวกนและตองขดเอาสนออก

ถาเปลอกทมสนซงเกดจากแกน 5 แกนหรอนอยกวา ทาใหเปนชนทดสอบโดยตดตามแนวของสนและอยางนอยใหมรองหนงอยตรงกลางของชนทดสอบโดยประมาณ

ถาเปลอกหมโดยตรงบนตวนาตเกลยว เกราะ (amour) หรอ สกรนโลหะ และสนของเปลอกไมสามารถขดหรอตดออกได (เวนแตเสนผานศนยกลางมขนาดใหญ) ใหใชสายไฟฟาเปนชนทดสอบโดยไมตองลอกเปลอกออก

มอก.11 เลม 2-2553

-41-

ค.2.3 การวางชนทดสอบบนอปกรณทดสอบ

อปกรณทดสอบเหมอนกบทกาหนดในขอ ค.1.3 และแสดงในรปท ค.1

รองชนทดสอบดวยแทงโลหะหรอทอทถกแบงครงในแนวของแกนเพอทาใหมความมนคง

รศมของแทงโลหะหรอทอตองเทากบครงหนงของเสนผานศนยกลางภายในของชนทดสอบโดยประมาณ

จดอปกรณทดสอบ ชนทดสอบ และทรองรบชนทดสอบ ใหใบมดกดลงบนผวดานนอกของชนทดสอบ

แรงกดและใบมดตองมทศทางตงฉากกบแกนของทรองชนทดสอบ

ค.2.4 การคานวณแรงกด

F คอ แรงทใชกดชนทดสอบมหนวยเปนนวตน คานวณจากสตร ดงน

2δδ −= D2kF

โดยท k เปนคาสมประสทธทไดกาหนดไวในมาตรฐานของสายไฟฟาแตละชนด หากไมไดกาหนดไวใหใชคา ดงน

k = 0.6 สาหรบสายออน

k = 0.6 สาหรบสายไฟฟาตดตงยดกบททมคา D ไมมากกวา 15 มลลเมตร

k = 0.7 สาหรบสายไฟฟาตดตงยดกบททมคา D มากกวา 15 มลลเมตร

δ = คาเฉลยความหนาของเปลอกของชนทดสอบ

D = คาเฉลยเสนผานศนยกลางภายนอกของชนทดสอบ หรอมตแกนสนสาหรบสายแบน

δ และ D มหนวยเปนมลลเมตรใชทศนยม 1 ตาแหนง ซงวดโดยวธการทดสอบตามภาคผนวก ก. ขอ ก.1

แรงทคานวณไดอาจปดเศษลงไดไมเกนรอยละ 3

ค.2.5 ใหความรอนชนทดสอบทประกอบเขากบอปกรณแลว

ทาชนทดสอบใหรอนตามหวขอ ค.1.5 ตามเวลาทกาหนดในมาตรฐานตามชนดของสายไฟฟา หากไมไดกาหนดไวใหใชคาตามน

4 ชวโมง สาหรบชนทดสอบทมคา D ไมมากกวา 15 มลลเมตร

6 ชวโมง สาหรบชนทดสอบทมคา D มากกวา 15 มลลเมตร

ค.2.6 การทาชนทดสอบทประกอบเขากบอปกรณแลวใหเยน

ชนทดสอบถกทาใหเยนโดยวธตามขอ ค.1.6

มอก.11 เลม 2-2553

-42-

ค.2.7 การวดรอยกด

วดรอยกดตรงแถบบางทตดออกมาจากชนทดสอบตามขอ ค.1.7 และทแสดงในรป ค.2

ค.2.8 การประเมนผล

คามธยฐานของความลกรอยกดของชนทดสอบทง 3 ชน ททาการทดสอบตองไมมากกวารอยละ 50 ของคาความหนาเฉลยของชนทดสอบเมอวดตามขอ ค.2.4

รปท ค.1 อปกรณทดสอบรอยกด

มอก.11 เลม 2-2553

-43-

รปท ค.2 การวดรอยกด

รปท ค.3 การวดรอยกดสาหรบชนทดสอบทมขนาดเลก

มอก.11 เลม 2-2553

-44-

ภาคผนวก ง. การทดสอบความทนตอการชอกดวยความรอนของฉนวนและเปลอก

ง.1 การชอกดวยความรอนสาหรบฉนวน

ง.1.1 การสมตวอยาง

แตละแกนทจะทดสอบ ใหสมตดมา 2 ตวอยาง โดยใหมความยาวเหมาะสม และแตละตวอยางตองตดใหหางกนอยางนอย 1 เมตร

ถามสงหอหมภายนอก ใหปอกออกจากฉนวน

ง.1.2 การเตรยมชนทดสอบ

เตรยมชนทดสอบดวยวธใดวธหนงใน 3 วธตอไปน

ก) แกนทมเสนผานศนยกลางไมมากกวา 12.5 มลลเมตรใหใชแกนเปนชนทดสอบ

ข) แกนทมเสนผานศนยกลางมากกวา 12.5 มลลเมตร และมความหนาฉนวนไมมากกวา 5 มลลเมตร และแกนสามเหลยมฐานโคงทงหมด แตละชนทดสอบตองประกอบดวยแถบฉนวนซงมความกวางอยางนอย 1.5 เทาของความหนาฉนวน แตไมนอยกวา 4 มลลเมตร

แถบฉนวนตองตดตามแนวแกนของสายไฟฟา ในกรณของแกนสามเหลยมฐานโคง ตองตดจากดานฐานโคงของแกน

ค) แกนทมเสนผานศนยกลางมากกวา 12.5 มลลเมตรและมความหนาฉนวนมากกวา 5.0 มลลเมตร แตละชนทดสอบตองทาใหเปนแถบตามขอ ข) แลวทาใหผวเรยบโดยขดหรอตด (ดวยวธทไมกอใหเกดความรอน) ใหมความหนาอยระหวาง 4.0 มลลเมตร ถง 5.0 มลลเมตร โดยวดตรงสวนทหนาทสดซงมความกวางอยางนอยเทากบ 1.5 เทาของความหนา

ง.1.3 การพนชนทดสอบบนแมนเดรล

พนชนทดสอบแตละชนบนแมนเดรลใหแนน เปนวงชดกนและยดปลายชนทดสอบใหอยกบท ทอณหภมหอง ดงน

ก) ชนทดสอบตามขอ ง.1.2 ก) สาหรบสายแบนใหถอวามตแกนสนเปนเสนผานศนยกลางของชนทดสอบ และในการพนชนทดสอบใหแกนสนตงฉากกบแกนแมนเดรล เสนผานศนยกลางของ แมนเดรลและจานวนรอบการพนใหเปนไปตามตารางตอไปน

มอก.11 เลม 2-2553

-45-

เสนผานศนยกลางภายนอกของชนทดสอบ mm

เสนผานศนยกลางแมนเดรล mm

จานวนรอบการพน

≤ 2.5 5 6 > 2.5 และ ≤ 4.5 9 6 > 4.5 และ ≤ 6.5 13 6 > 6.5 และ ≤ 9.5 19 4 > 9.5 และ ≤ 12.5 40 2

ข) ชนทดสอบตามขอ ง.1.2 ข) และ ค) ในกรณนใหพนผวดานใน (ดานทตดกบตวนา) ของชนทดสอบสมผสกบแมนเดรล เสนผานศนยกลางของแมนเดรลและจานวนรอบการพนใหเปนไปตามตารางตอไปน

ความหนาของชนทดสอบ mm

เสนผานศนยกลางแมนเดรล mm

จานวนรอบการพน

≤ 1 2 6 > 1 และ ≤ 2 4 6 > 2 และ ≤ 3 6 6 > 3 และ ≤ 4 8 4 > 4 และ ≤ 5 10 2

เสนผานศนยกลางหรอความหนาของชนทดสอบใหวดดวยหลกการแคลลเปอรส หรอเครองวดอนทเหมาะสม

ง.1.4 การใหความรอนและการตรวจสอบ

นาชนทดสอบซงพนอยบนแมนเดรลไปไวในตอบทมอณหภมตามทระบในมาตรฐานสาหรบแตละชนดของสายไฟฟา ถาในมาตรฐานไมระบอณหภมไว ใหใชอณหภม 150 องศาเซลเซยส ± 3 องศาเซลเซยส ชนทดสอบตองอยในตอบ 1 ชวโมง

นาชนทดสอบออกจากตอบและปลอยใหชนทดสอบทอยบนแมนเดรลมอณหภมใกลเคยงกบอณหภมหองแลวทาการตรวจพนจ

ง.1.5 การประเมนผล

ชนทดสอบตองไมแตกราน เมอตรวจสอบดวยสายตาโดยไมใชการขยายภาพ

มอก.11 เลม 2-2553

-46-

ง.2 การชอกดวยความรอนสาหรบเปลอก

ง.2.1 การสมตวอยาง

เปลอกแตละเปลอกทจะทาการทดสอบ ใหสมตดมา 2 ตวอยาง โดยใหมความยาวเหมาะสมและแตละตวอยางตองหางกนอยางนอย 1 เมตร

ถามสงหอหมภายนอก ใหปอกออก

ง.2.2 การเตรยมชนทดสอบ

ก) กรณเปลอกของสายไฟฟาทมเสนผานศนยกลางไมมากกวา 12.5 มลลเมตร ใหใชสายไฟฟาเปนชนทดสอบ ยกเวน สายไฟฟาทมฉนวนเปนพอลเอทลน เปลอกพอลไวนลคลอไรด

ข) กรณเปลอกของสายไฟฟาทมเสนผานศนยกลางมากกวา 12.5 มลลเมตร และมความหนาไมมากกวา 5.0 มลลเมตร และสายไฟฟาทมฉนวนเปนพอลเอทลน ตดเปลอกตามแนวแกนของสายไฟฟาใหเปนแถบทมความกวางอยางนอย 1.5 เทาของความหนา แตตองไมนอยกวา 4 มลลเมตร

ค) กรณเปลอกของสายไฟฟาทมเสนผานศนยกลางมากกวา 12.5 มลลเมตร และมความหนามากกวา 5.0 มลลเมตร ทาใหเปนแถบตามขอ ข) แลวทาใหผวเรยบโดยการขดหรอตด (ดวยวธไมกอใหเกดความรอน) ใหมความหนาอยระหวาง 4.0 มลลเมตรถง 5.0 มลลเมตร โดยวดตรงสวนทหนาทสดซงมความกวางอยางนอยเทากบ 1.5 เทาของความหนา

ง) กรณสายแบน ถาความกวางของสายไฟฟาไมมากกวา 12.5 มลลเมตร ใชสายไฟฟาเปนชนทดสอบ ถาความกวางของสายไฟฟามากกวา 12.5 มลลเมตร ตองทาเปลอกใหเปนแถบตามขอ ข)

ง.2.3 การพนชนทดสอบบนแมนเดรล

พนชนทดสอบแตละชนบนแมนเดรลใหแนน เปนวงชดกนและยดปลายชนทดสอบใหอยกบท ทอณหภมหอง ดงน

ก) กรณชนทดสอบทเตรยมตามขอ ง.2.2 ก) และสายแบนทมความกวางไมมากกวา 12.5 มลลเมตร ตามขอ ง.2.2 ง) เสนผานศนยกลางของแมนเดรลและจานวนรอบทพนไดระบไวในขอ ง.1.3 ก) ใหอางองมตแกนสนของสายไฟฟาในการกาหนดเสนผานศนยกลางของแมนเดรล และในการพนชนทดสอบใหแกนสนตงฉากกบแกนแมนเดรล

ข) กรณชนทดสอบทเตรยมตามขอ ง.2.2 ข) และ ค) และสายแบนทมความกวางมากกวา 12.5 มลลเมตร ตามขอ ง.2.2 ง) เสนผานศนยกลางของแมนเดรลและจานวนรอบทพนไดระบไวในขอ ง.1.3 ข) ในกรณนผวดานในของชนทดสอบตองสมผสกบแมนเดรล

มอก.11 เลม 2-2553

-47-

เสนผานศนยกลางหรอความหนาของชนทดสอบใหวดดวยหลกการแคลลเปอร หรอเครองวดอนทเหมาะสม

ง.2.4 การใหความรอนและการตรวจสอบ

เปนไปตามขอ ง.1.4

ง.2.5 การประเมนผล

เปนไปตามขอ ง.1.5

มอก.11 เลม 2-2553

-48-

ภาคผนวก จ. การทดสอบการสญเสยมวลของฉนวนและเปลอก

จ.1 การทดสอบการสญเสยมวลของฉนวน

จ.1.1 เครองทดสอบ

ก) ตอบทมการไหลของอากาศแบบธรรมชาต หรอแบบใชความดน อากาศตองไหลเขาตอบในทศทางทผานพนผวของชนทดสอบ และไหลออกบรเวณดานบนของตอบ ตอบตองมอตราการถายเทอากาศ ตงแต 8 ถง 20 เทาตอชวโมง ทอณหภมทกาหนดในการทดสอบเรงอายใชงาน ในกรณทมขอโตแยงใหใชตอบทมการไหลของอากาศแบบธรรมชาต หามใชพดลมในตอบ

ข) เครองชง ทอานคาไดละเอยด 0.1 มลลกรม

ค) แมแบบตอก (punching die) สาหรบทาชนทดสอบใหเปนรปดมเบลล (ดวธการทดสอบใน ภาคผนวก ก. ขอ ก.2)

ง) เดซกเคเตอรทมซลกาเจล หรอวสดอนทคลายกน

จ.1.2 การสมตวอยาง

แตละแกนทจะนามาทดสอบ ใหสมตดมา 3 ตวอยาง แตละตวอยางยาวประมาณ 100 มลลเมตร เพอมาเตรยมเปนชนทดสอบ ตามทกาหนด ในขอ จ.1.3

จ.1.3 การเตรยมชนทดสอบ

จ.1.3.1 ตองเอาสวนทหอหมออก รวมทงตวนา และชนสารกงตวนาบนฉนวน (ถาม) ดวยวธทางกล โดยหามใชตวทาละลาย

จ.1.3.2 การทาชนทดสอบ

ก) โดยปกต ใหทาชนทดสอบรปดมเบลล ขนาดตามรปท จ. 1

ข) ถาขนาดของแกนเลกเกนกวาทจะทาดมเบลลขนาดตามรปท จ.1 ได กใหทาชนทดสอบรปดมเบลล ขนาดตามรปท จ. 2

ค) สาหรบแกนทมเสนผาศนยกลางภายในไมมากกวา 12.5 มลลเมตรใหใชชนทดสอบเปนรปทอ และตองไมมชนของสารกงตวนาอยภายในฉนวน ซงตองแยกออกดวยวธทเหมาะสมโดยหามใชตวทาละลาย

ปลายของชนทดสอบรปทอตองไมปด

มอก.11 เลม 2-2553

-49-

จ.1.3.3 การเตรยมชนทดสอบรปดมเบลลใหเปนไปตามทกาหนดใน ภาคผนวก ก. ขอ ก.2.1.3.1 โดยผวทง 2 ดานของชนทดสอบตองขนานกนตลอดความยาว ความหนาของ ชนทดสอบตองมคา (1.0 ± 0.2) มลลเมตร และไมตองทาเครองหมายอางอง

การเตรยมชนทดสอบรปทอใหเปนไปตามทกาหนดในภาคผนวก ก. ขอ ก.2.1.3.2 โดยพนทผวทงหมดของแตละชนทดสอบตองไมนอยกวา 5 ตารางเซนตเมตร (ดขอ จ.1.4 (ก) )

จ.1.3.4 สายออนชนดแบนแกนคทมรองทง 2 ดานระหวางแกน หามแยกแกนออกจากกน แตในการคานวณพนทสวนระเหย อาจถอวาเปนทอ 2 ทอแยกจากกน

จ.1.4 การคานวณพนทสวนระเหย A

หาพนทผว A ของชนทดสอบแตละชน ในหนวยตารางเซนตเมตร กอนการทดสอบการสญเสยมวล โดยใชสตรดงน

ก) ชนทดสอบรปทอ

พนทผว A = พนทผวภายนอก + พนทผวภายใน + พนทผวปลายทอ

( ) ( )100

2 δδπ +×−=

lDA ตารางเซนตเมตร

โดยท

δ = ความหนาเฉลยชนทดสอบ ในหนวยมลลเมตร ถา δ ไมมากกวา 0.4 มลลเมตร ใชทศนยม 2 ตาแหนง และ ถา δ มากกวา 0.4 มลลเมตร ใชทศนยม 1 ตาแหนง

D = คาเฉลยของเสนผานศนยกลางภายนอกชนทดสอบ มหนวยเปนมลลเมตร ถา D ไมมากกวา 2 มลลเมตร ใชทศนยม 2 ตาแหนง และ ถา D มากกวา 2 มลลเมตร ใชทศนยม 1 ตาแหนง

l = ความยาวชนทดสอบ มหนวยเปนมลลเมตร ทศนยม 1 ตาแหนง

การวดคา δ และ คา D ใหทาตามวธทกาหนดในภาคผนวก ก. ขอ ก.1 โดยตดปลายชนทดสอบรปทอแตละชนใหเปนแผนบางอาจใชสตรนกบชนทดสอบรปทอทมภาคตดขวาง ตามรปท จ.3

ข) ชนทดสอบรปดมเบลลขนาด ตามรปท จ.2

( )100

118624 δ+=A ตารางเซนตเมตร

ค) ชนทดสอบรปดมเบลลขนาด ตามรปท จ.1

( )100

1802561 δ+=A ตารางเซนตเมตร

มอก.11 เลม 2-2553

-50-

โดยท δ คอ ความหนาเฉลยของชนทดสอบมหนวยเปนมลลเมตรใชทศนยม 2 ตาแหนง ตามทกาหนดไวในภาคผนวก ก. ขอ ก.2.1.4

จ.1.5 วธการทดสอบ

ก) วางชนทดสอบทเตรยมไวในเดซกเคเตอรเปนเวลาอยางนอย 20 ชวโมง ทอณหภมหอง หลงจากนนนาเอาชนทดสอบออกจากเดซกเคเตอร แลวนาไปชงนาหนกทนท ใชหนวยเปนมลลกรม ทศนยม 1 ตาแหนง

ข) นาชนทดสอบทง 3 ชน ใสตอบ ทอณหภม (80 ± 2) องศาเซลเซยส เปนเวลา (7 × 24) ชวโมง (เวนแตวาจะระบไวเปนอยางอน) ในสภาวะดงน

- สารประกอบขององคประกอบทแตกตางกนตองไมทดสอบในเวลาเดยวกนและตอบเดยวกน

- แขวนชนทดสอบในแนวดงใหอยตรงกลางตอบ โดยใหแตละชนทดสอบหางกนอยางนอย 20 มลลเมตร

- ปรมาตรของชนทดสอบตองไมเกนรอยละ 0.5 ของปรมาตรตอบ

ค) หลงจากอบแลว นาชนทดสอบวางในเดซกเคเตอรอกครงเปนเวลา 20 ชวโมง ทอณหภมหอง แลวจงนาชนทดสอบแตละชนมาชงนาหนกอกครงอยางละเอยดมหนวยเปนมลลกรม ทศนยม 1 ตาแหนง

หาคาความแตกตางของนาหนกในขอ จ.1.5 ก) และ ขอ จ.1.5 ค) ของแตละชนทดสอบ แลวปดเศษใหเปนจานวนเตม

จ.1.6 การรายงานผล

คาการสญเสยมวลของชนทดสอบแตละชน หาไดโดยการนาคาความแตกตางระหวางนาหนกของชนทดสอบทไดจาก ขอ จ.1.5 ค) ในหนวยมลลกรม หารดวยพนทผวทหาไดจาก ขอ จ.1.4 ในหนวยตารางเซนตเมตร

รายงานผลเปนคามธยฐาน ของชนทดสอบ 3 ชนจากแตละแกน มหนวยเปนมลลกรมตอตารางเซนตเมตร

จ.2 การสญเสยมวลของเปลอก

จ.2.1 เครองทดสอบ

เชนเดยวกบขอ จ.1.1

จ.2.2 การสมตวอยาง

ทาเชนเดยวกบขอ จ.1.2

มอก.11 เลม 2-2553

-51-

จ.2.3 การเตรยมชนทดสอบ

เอาโครงสรางภายใน (และภายนอก ถาม) ของเปลอก ออกใหหมด ระวงอยาใหเกดความเสยหายแกเปลอก การเตรยมชนทดสอบ ทาเชนเดยวกบขอ จ.1.3

จ.2.4 การคานวณพนทสวนระเหย A

คานวณตามสตรทใหในขอ จ.1.4 โดยปรบเปลยน ดงน :

สตรทใชสาหรบชนทดสอบรปทอใหใชเฉพาะกรณภาคตดขวางดงแสดงในรปท จ.4 และรปท จ.5 พนผวดานในและดานนอกของสวนระเหยของเปลอกของสายออนชนดแบน และสายไฟฟา ตองคานวณจากขนาดภาคตดขวางของเปลอก ในหนวยมลลเมตร ทศนยม 2 ตาแหนง

ดานในของเปลอกแบน ทมสนเปนรปลม ใหถอวาแบนราบ

จ.2.5 วธการทดสอบ

ทาเชนเดยวกบขอ จ.1.5

จ.2.6 การรายงานผล

ทาเชนเดยวกบขอ จ.1.6

หนวยเปนมลลเมตร

รปท จ.1 ชนทดสอบรปดมเบลล

มอก.11 เลม 2-2553

-52-

หนวยเปนมลลเมตร

รปท จ.2 ชนทดสอบรปดมเบลลเลก

รปท จ.3

รปท จ.4

รปท จ.5

มอก.11 เลม 2-2553

-53-

ภาคผนวก ฉ. การทดสอบเสถยรภาพทางอณหภมของฉนวนและเปลอก

ฉ.1 เครองทดสอบ

ฉ.1.1 หลอดแกวทปลายปดดานหนง (อาจปดโดยการหลอมละลาย) มความยาว 110 มลลเมตร เสนผานศนยกลางภายนอกประมาณ 5 มลลเมตร และเสนผานศนยกลางภายใน (4.0 ± 0.5) มลลเมตร

ฉ.1.2 กระดาษทดสอบความเปน กรด-ดาง ทมชวง pH 1 ถง 10

ฉ.1.3 อปกรณควบคมความรอนสาหรบควบคมอณหภมตามทกาหนดในมาตรฐานของสายไฟฟา หรอถาไมไดกาหนดมาในมาตรฐานของสายไฟฟา ใหใชอณหภมท (200 ± 0.5) องศาเซลเซยส ในการทดสอบเฉพาะแบบ และในกรณทมขอสงสย ใหใชอางนามน (oilbath) เปนอปกรณควบคมความรอน

ฉ.1.4 เทอรมอมเตอร ทผานการสอบเทยบดวยระดบความละเอยด 0.1 องศาเซลเซยส

ฉ.1.5 นาฬกาจบเวลา หรอ เครองจบเวลาทเหมาะสม

ฉ.2 วธดาเนนการทดสอบ

ฉ.2.1 นาตวอยาง 3 ตวอยาง จากฉนวนของแกนแตละแกน หรอจากเปลอกททดสอบ โดยแตละตวอยางหนก (50 ± 5) มลลกรม ทาเปนชนเลก ๆ มความยาวระหวาง 20 มลลเมตร ถง 30 มลลเมตร จานวน 2 หรอ 3 ชน นาแตละตวอยางใสลงในหลอดแกวทระบในขอ ฉ.1.1 ตวอยางตองอยทตาแหนงกนหลอด และไมมสวนใดอยสงจากกนหลอดมากกวา 30 มลลเมตร

ฉ.2.2 นากระดาษทดสอบความเปนกรด-ดาง ทแหงตามทระบในขอ ฉ.1.2 ยาว 15 มลลเมตร กวาง 3 มลลเมตร ใสลงในปลายเปดของหลอดแกว (ดานบน) โดยใหแผนกระดาษยนออกมาจากหลอดแกวประมาณ 5 มลลเมตร และพบงอเกยวไวทขอบหลอดแกว

ฉ.2.3 วางหลอดแกวในอปกรณใหความรอนตามทระบในขอ ฉ.1.3 ทมอณหภมพรอมทาการทดสอบ โดยตองใสหลอดแกวเขาไปในอปกรณใหความรอน ลก 60 มลลเมตร

ฉ.2.4 จบเวลาทใชในการทาใหกระดาษทดสอบความเปนกรด-ดางเปลยนสจากคา pH 5 เปน คาพเอช ระหวาง 2 ถง 3 หรอทาการทดสอบอยางตอเนองจนครบเวลาทกาหนด (กรณทไมมการเปลยนส) จดเปลยนสทตองพจารณาคอ จดทกระดาษทดสอบความเปน กรด – ดาง เรมจะเปลยนเปนสแดงของคา pH ระหวาง 2 ถง 3 ในกรณทชนทดสอบมชวงระยะเวลาความคงตวนาน ตองเปลยนกระดาษทดสอบความเปนกรด-ดางใหม ทก ๆ 5-10 นาท ในชวงทายของเวลาการทดสอบ เพอจะไดเหนจดทกระดาษเปลยนสทชดเจนกวา

มอก.11 เลม 2-2553

-54-

ฉ.3 การประเมนผล

คาเฉลยของเวลาเสถยรภาพทางอณหภมของ 3 ตวอยางตองไมนอยกวาคาทกาหนดในมาตรฐานของสายไฟฟา

มอก.11 เลม 2-2553

-55-

ภาคผนวก ช. การทดสอบความตานทานการลกไหม

ช.1 ทวไป

การทดสอบนใชสาหรบทดสอบการลกไหมในแนวดงของสายไฟฟาเสนเดยว

ช.2 อปกรณทดสอบ

อปกรณทดสอบประกอบดวย

ช.2.1 กาบงโลหะ

ใชทกาบงทาจากโลหะเปนกลองสเหลยมสง (1 200 ± 25) มลลเมตร กวาง (300 ± 25) มลลเมตร และลก (450 ± 25) มลลเมตร โดยเปดชองดานหนา และดานอนปดทบ ดงรป ช.1

รปท ช.1 กาบงโลหะ

มอก.11 เลม 2-2553

-56-

ช.2.2 แหลงกาเนดไฟ

ใชหวเผาแกสทจายเปลวไฟขนาดระบ 1 กโลวตต ดงแสดงในรปท ช.4 ถง รปท ช.8 โดยใชแกสโพรเพนทมความบรสทธมากกวารอยละ 95 เปนเชอเพลงเผาไหม

ช.2.3 หองทดสอบ

ทกาบงโลหะและแหลงกาเนดไฟตองอยในหองทดสอบทเหมาะสม โดยไมมลมรบกวนระหวางการทดสอบแตตองสามารถกาจดแกสมพษทเกดจากการเผาไหมได หองทดสอบตองรกษาใหมอณหภม (23 ± 10) องศาเซลเซยส

หมายเหต 1. กรณทใชตดดควน (fume cupboard) เปนหองทดสอบ ตองมระบบใหผทดสอบสามารถควบคมการเปด-ปด การทางานของพดลมดดอากาศไดโดยอสระ

2. กรณทใชตดดควนเปนหองทดสอบ แนะนาใหปฏบตตามขนตอนเพอความปลอดภยดงน

ก) ปดพดลมดดอากาศ ปดทางออกของอากาศ

ข) ดงบานประตหนาของตดดควนลงใหมชองพอสาหรบสอดมอเขาไปจดวางตาแหนงของหวเผาแกสได

ค) ตองมการปองกนอนตรายระหวางการทดสอบ

ง) หามเปดประตของตดดควนระหวางการทดสอบ

จ) เมอสนสดการทดสอบ รอจนกระทงควนและไอระเหยจากการทดสอบถกดดออกไปจนหมดกอนทจะเปดประตต

ช.3 วธทดสอบ

ช.3.1 ตวอยางทดสอบ

ใชตวอยางสายไฟฟาความยาว (600 ± 25) มลลเมตร สาหรบเปนตวอยางทดสอบ

ช.3.2 การทาภาวะของชนทดสอบ

ชนทดสอบตองเกบในสภาวะอณหภม (23 ± 5) องศาเซลเซยส และความชนสมพทธรอยละ (50 ± 20) เปนเวลาไมนอยกวา 16 ชวโมง กอนการทดสอบ

กรณเปนสายไฟฟาทมการทาสหรอเคลอบแลกเกอร ตองเกบชนทดสอบในสภาวะเรมตนทอณหภม (60 ± 2) องศาเซลเซยส เปนเวลา 4 ชวโมง แลวตามดวยสภาวะทระบขางตน

ช.3.3 การจดวางตาแหนงชนทดสอบ

มอก.11 เลม 2-2553

-57-

จดชนทดสอบใหยดตรง และมดเขากบแขนยด 2 จดในแนวดงดวยลวดทองแดงขนาดทเหมาะสมบรเวณกงกลางของกาบงโลหะหรอวธยดแบบอนทคลายกน โดยใหมระยะระหวางจดลางสดของแขนยดตวบนกบจดบนสดของแขนยดตวลางเทากบ (550 ± 5) มลลเมตร และปลายดานลางของชนทดสอบอยสงจากพนของกาบงโลหะประมาณ 50 มลลเมตร ตาม รปท ช.2

จดชนทดสอบใหอยในตาแหนงกงกลางระหวางผนงของกาบงโลหะแตละดาน (เชน 150 มลลเมตร จากดานขางแตละดาน และ 225 มลลเมตร จากดานหลง)

หนวยเปนมลลเมตร

1 กาบงโลหะ 2 การมดชนทดสอบกบแขนยดดวยลวดทองแดง 3 ชนทดสอบ ระยะ A : ระยะหางระหวางพนของกาบงโลหะกบปลายดานลางของชนทดสอบประมาณ 50 มลลเมตร

รปท ช.2 การจดชนทดสอบเขากบอปกรณทดสอบ

ช.3.4 การใชเปลวไฟ

ขอควรระวงดานความปลอดภย

มอก.11 เลม 2-2553

-58-

ควรมการปองกนอนตรายทอาจเกดขนแกบคคลขณะทดสอบดงน

- ความเสยงในการเกดเพลงไหมหรอการระเบด

- การสดดมควนหรอสารพษโดยเฉพาะเมอวสดทมสวนผสมของสารประกอบฮาโลเจนถกเผาไหม

- ของเหลอทเปนอนตราย

ช.3.4.1 ตาแหนงของเปลวไฟ

ใชหวเผาแกสทมลกษณะตามทระบในขอ ช.2.2 ตองจดไฟหวเผาแกสและปรบอตราการไหลของแกสและอากาศตามขอแนะนา โดยวางหวเผาแกสใหปลายของเปลวไฟชนในรปกรวยสนาเงนสมผสกบผวชนทดสอบทตาแหนงหางจากขอบลางของแขนยดตวบน (475 ± 5) มลลเมตร และหวเผาแกสทามม (45 ± 2) องศากบแนวดงของชนทดสอบตามรปท ช.3

สาหรบสายไฟฟาชนดสายแบน จดสมผสของเปลวไฟชนในรปกรวยสนาเงนตองอยบนกงกลางของดานแบนของสายไฟฟา

หนวยเปนมลลเมตร

1 ขอบลางของแขนยดตวบน 2 ชนทดสอบ

รปท ช.3 การจดวางเปลวไฟกบชนทดสอบ

ช.3.4.2 ระยะเวลาทดสอบ

มอก.11 เลม 2-2553

-59-

เปลวไฟตองมความตอเนองตลอดระยะเวลาทดสอบ ระยะเวลาทใชขนอยกบขนาดเสนผานศนยกลางของสายไฟฟาตามตารางท ช.1

ตารางท ช.1 ระยะเวลาทใชเปลวไฟทดสอบ

เสนผานศนยกลางเบดเสรจของชนทดสอบ ก mm

ระยะเวลาทใชเปลวไฟทดสอบ s

D ≤ 25 25 < D ≤ 50 50 < D ≤ 75

D > 75

60 ± 2 120 ± 2 240 ± 2 480 ± 2

ก กรณสายไฟฟาททดสอบมภาคตดขวางไมเปนวงกลม เชนสายแบน ใหวดเสนรอบวงของภาคตดขวางแลวคานวณคาเสนผานศนยกลางจากเสนรอบวงเสมอนวามภาคตดขวางเปนวงกลม

เมอทดสอบครบตามระยะเวลาทกาหนด ใหนาหวเผาแกสออกและดบไฟทหวเผาแกส

ช.3.4.3 การประเมนผลการทดสอบ

การบงชสวนทไหมไฟ (charring)

- หลงจากทไฟดบแลว ใหเชดทาความสะอาดชนทดสอบ

- คราบเขมาทสามารถเชดออกไดซงเปนผวชนทดสอบทยงไมเสยหาย รวมถงวสดอโลหะทออนตวหรอเสยรป ไมนามาพจารณา

- พจารณาสวนทไหมไฟโดยใชวตถมคม เชน ใบมดกดลงบนผวของสายไฟฟาจดทผวสายไฟฟาในสวนใด ๆ ทเปลยนจากยดหยนเปนเปราะแตกเมอถกกด

วดระยะหางระหวางขอบลางของแขนยดตวบนกบจดบนสดของสวนทไหมไฟ และระยะหางระหวางขอบลางของแขนยดตวบนกบจดลางสดของสวนทไหมไฟ ใชหนวยเปนมลลเมตร

ช.3.4.4 เกณฑกาหนด

หากมไดกาหนดไวในมาตรฐานเฉพาะของสายไฟฟาใหใชเกณฑตดสนดงน

ถาระยะหางระหวางขอบลางของแขนยดตวบนกบจดบนสดของสวนทไหมไฟมากกวา 50 มลลเมตร และระยะหางระหวางขอบลางของแขนยดตวบนกบจดลางสดของสวนทไหมไฟไมเกน 540 มลลเมตร ถอวาเปนไปตามมาตรฐาน

มอก.11 เลม 2-2553

-60-

หากผลการทดสอบไมผานเกณฑกาหนด ใหทาการทดสอบซาอก 2 ครง ถาผลการทดสอบของทง 2 ครงผานเกณฑกาหนดใหถอวาเปนไปตามมาตรฐาน

1 กระบอกหวเผาแกส 2, 3 ทอรวมอากาศ 4 ทอจายอากาศ 5, 6 ตวคงสภาพเปลวไฟ 7 ทอจายแกส 8 ของอ 9 ฐานหวเผาแกส 10 หวฉดแกส

สวนท 1, 2, 3, 4 และ 5 ประกอบดวยการบดกรแขง สวนท 7 และ 8 อาจใชวธบดกรแขงเขาดวยกนถาจาเปน เพอปองกนแกสรว สวนท 8 และ 9 อาจขนรปเปนชนเดยวกน หรอผนกแนนเปนชนเดยวกนเพอปองกนแกสรว สวนท 1, 2, 3, 5 และ 6 รายละเอยดดงรปท ช.5 สวนท 8 และ 9 รายละเอยดดงรปท ช.6 สวนท 7 และ 10 รายละเอยดดงรปท ช.7 สวนท 4 รายละเอยดดงรปท ช.8

รปท ช.4 การประกอบทวไป∗

∗ แปลมาจาก IEC 60695-11-2 (2003) รป A.1

มอก.11 เลม 2-2553

-61-

วสด: ทองเหลอง หนวยเปนมลลเมตร เกณฑความคลาดเคลอน ± 0.1 นอกจากกาหนดเปนอยางอน

รปท ช.5 รายละเอยดสวนประกอบของหวเผาแกส∗

∗ แปลมาจาก IEC 60695-11-2 (2003) รป A.2

มอก.11 เลม 2-2553

-62-

หมายเหต รปรางของสวน 9 ใหไวเปนตวอยาง หนวยเปนมลลเมตร วสด: ทองเหลอง หรอวสดอนทเหมาะสม เกณฑความคลาดเคลอน ± 0.1 นอกจากกาหนดเปนอยางอน

รปท ช.6 รายละเอยดสวนประกอบของหวเผาแกส∗

∗ แปลมาจาก IEC 60695-11-2 (2003) รป A.3

มอก.11 เลม 2-2553

-63-

วสด: ทองเหลอง หนวยเปนมลลเมตร เกณฑคลาดเคลอน ± 0.1 และ 30′ (มม)นอกจากกาหนดเปนอยางอน

รปท ช.7 รายละเอยดสวนประกอบของหวเผาแกส∗

∗ แปลมาจาก IEC 60695-11-2 (2003) รปท A.4

มอก.11 เลม 2-2553

-64-

วสด: ทองเหลอง หนวยเปนมลลเมตร เกณฑคลาดเคลอน ± 0.1 และ 30′ (มม) นอกจากกาหนดเปนอยางอน

รปท ช.8 รายละเอยดสวนประกอบของหวเผาแกส∗

∗ แปลมาจาก IEC 60695-11-2 (2003) รปท A.5

มอก.11 เลม 2-2553

-65-

ภาคผนวก ซ. วธการหาคาความหนาแนน

ซ.1 วธแขวนลอย (วธทวไป)

ซ.1.1 วสดทดสอบ และบรภณฑทดสอบ

1) เอทานอล (เอทลแอลกอฮอล) ชนคณภาพสาหรบการวเคราะห หรอของเหลวอน ทเหมาะสม สาหรบใชหาความหนาแนนทมคาตากวา 1 กรมตอลกบาศกเซนตเมตร

2) สารละลายสงกะสคลอไรดสาหรบใชหาความหนาแนนทมคามากกวา 1 กรมตอลกบาศกเซนตเมตร

3 ) นากลน หรอ นาขจดไอออนแลว (deionized)

4) กระบอกผสม (mixing cylinder)

5) เทอรมอสแตต

6) ไฮโดรมเตอร ทสอบเทยบทอณหภม (23.0 ± 0.1) องศาเซลเซยส

7) เทอรมอมเตอรทอานคาไดละเอยด 0.1 องศาเซลเซยส

ซ.1.2 วธดาเนนการ

ซ.1.2.1 จากฉนวนหรอเปลอกททดสอบ ตองตดตวอยางตงฉากกบแกนกลางของตวนาไฟฟา และตดเปนชนเลกโดยมความยาว 1 มลลเมตรถง 2 มลลเมตร หาความหนาแนนโดยใสตวอยางใหแขวนลอยในของเหลวทไมทาปฏกรยากบวสดทเปนชนทดสอบ

ของเหลวทเหมาะสมมดงน

- เอทานอลผสมกบนาสาหรบชนทดสอบทคาดวาความหนาแนนตากวา 1 กรมตอลกบาศกเซนตเมตร

- สงกะสคลอไรดผสมกบนาสาหรบชนทดสอบทคาดวาความหนาแนนสงกวา 1 กรมตอลกบาศกเซนตเมตร

ซ.1.2.2 วางชนทดสอบจานวน 3 ชนในของเหลวทอณหภม (23.0 ± 0.5) องศาเซลเซยส ตองไมมฟองอากาศ เตมนากลนจนกระทงชนทดสอบแขวนลอยไดอยางอสระในของเหลวทอยในกระบอกผสม สวนผสมของเหลวตองเปนเนอเดยวกนและตองรกษาอณหภมตามทกาหนดได

ใชไฮโดรมเตอรทอานคาทศนยมได 3 ตาแหนง วดคาความหนาแนนของสวนผสมของของเหลว ความหนาแนนทวดไดคอความหนาแนนของชนทดสอบ

มอก.11 เลม 2-2553

-66-

ซ.2 วธพกโนมเตอร (วธอางอง)

ซ.2.1 เครองทดสอบ

เครองทดสอบสาหรบวธนประกอบดวย

- เครองชงทอานคาไดละเอยด 0.1 มลลกรม

- พกโนมเตอรขนาดความจ 50 ลกบาศกเซนตเมตร

- อางของเหลวทมตวควบคมอณหภม

- เอทลแอลกอฮอล ความบรสทธรอยละ 96

ซ.2.2 ชนทดสอบ

ตดชนทดสอบใหมมวลไมนอยกวา 1 กรม และไมมากกวา 5 กรม จากตวอยางฉนวนหรอเปลอก แลวตดชนทดสอบเปนชนเลก ๆ ถาตวอยางฉนวนและเปลอกเปนทอขนาดเลกตองตดตามแนวยาวออกเปน 2 ชน หรอมากกวา เพอปองกนเปนทกกเกบฟองอากาศ

ซ.2.3 การทาภาวะของชนทดสอบ

ชนทดสอบตองอยทอณหภมโดยรอบ (23 ± 2) องศาเซลเซยส

ซ.2.4 วธดาเนนการ

- ชงพกโนมเตอรเปลาและแหง

- ชงนาหนกชนทดสอบในปรมาณเหมาะสม โดยใหชงชนทดสอบในพกโนมเตอร

- เตมเอทลแอลกอฮอลลงในพกโนมเตอรใหทวมชนทดสอบ

- ขจดฟองอากาศออกจากผวชนทดสอบ ตวอยาง เชน การใชสญญากาศกบพกโนมเตอรทวางในเดซกเคเตอร

- เตมเอทลแอลกอฮอลลงในพกโนมเตอรซงควบคมอณหภมท (23 ± 0.5) องศาเซลเซยส ดวยอางของเหลว จนเตมความจของพกโนมเตอร

- เชดพกโนมเตอรใหแหงและชงนาหนก

- หลงจากนนเอาสงทบรรจอยออกทงหมด และเตมเอทลแอลกอฮอล ขจดฟองอากาศออก

- ชงนาหนกพกโนมเตอรพรอมกบเอทลแอลกอฮอลทบรรจอยทอณหภม (23 ± 0.5) องศาเซลเซยส

ซ.2.5 การคานวณ

ความหนาแนนของฉนวนและเปลอกคานวณได ดงน

มอก.11 เลม 2-2553

-67-

ความหนาแนนท 23 องศาเซลเซยส = dmm

m×

− 21

โดยท

m คอ มวลของชนทดสอบ มหนวยเปนกรม

m1 คอ มวลของเอทลแอลกอฮอลทเตมในพกโนมเตอร มหนวยเปนกรม

m2 คอ มวลของเอทลแอลกอฮอลทเตมในพกโนมเตอร เมอมชนทดสอบบรรจอย มหนวยเปนกรม

d คอ ความหนาแนนของเอทลแอลกอฮอล ความบรสทธรอยละ 96 ซงมคาเทากบ 0.7988 กรมตอลกบาศกเซนตเมตร ทอณหภม 23 องศาเซลเซยส

ซ.3 วธมวลปรากฏ (apparent mass)

ซ.3.1 เครองทดสอบ

เครองทดสอบสาหรบวธนประกอบดวย

- เครองชงทอานคาไดละเอยด 0.1 มลลกรม ทเหมาะสมสาหรบใชชงนาหนกตวอยางทถกแขวนลอย

- อางของเหลว

- ของเหลวสาหรบจม: นาขจดไอออนแลว (หรอนากลน) หรอ เอทลแอลกอฮอล ความบรสทธรอยละ 96

ซ.3.2 ชนทดสอบ

ตดชนทดสอบใหมมวลไมนอยกวา 1 กรม และไมมากกวา 5 กรม จากตวอยางฉนวนหรอเปลอก แลวตดชนทดสอบจานวน 1 ชนหรอมากกวา ถาตวอยางฉนวนและเปลอกเปนทอขนาดเลกตองตดตามแนวยาวออกเปน 2 ชน หรอมากกวา เพอปองกนเปนทกกเกบฟองอากาศ

ซ.3.3 การทาภาวะของชนทดสอบ

ชนทดสอบตองอยทอณหภมโดยรอบ (23 ± 2) องศาเซลเซยส

ซ.3.4 วธดาเนนการ

ชงนาหนกชนทดสอบในอากาศ ยดตดชนทดสอบดวยตะขอทเหมาะสม และแขวนตะขอกบชนทดสอบเขากบเครองชง จากนนจมชนทดสอบในนากลนหรอนาขจดไอออนแลว (หรอ เอทลแอลกอฮอล ความบรสทธรอยละ 96 ถาคาดวาความหนาแนนของชนทดสอบตากวา 1 กรมตอลกบาศกเซนตเมตร) ทอณหภม (23 ± 5) องศาเซลเซยส ตองใชความระมดระวงในการจมชนทดสอบทงหมดในของเหลว และพนผวตองปราศจากฟองอากาศ อาจจาเปนทตองเตมสารลดแรงตงผวในปรมาณเลกนอยเพอแนใจวากาจดฟองอากาศออกทงหมด บนทกคามวลชนทดสอบในของเหลว (มวลปรากฏ)

มอก.11 เลม 2-2553

-68-

มวลชนทดสอบในของเหลวทบนทก ตองลบออกดวยมวลของตะขอเปลาในของเหลว

ซ.3.5 การคานวณ

ความหนาแนนของฉนวนและเปลอกมหนวยเปนกรมตอลกบาศกเซนตเมตรคานวณได ดงน

ความหนาแนนท 23 องศาเซลเซยส = dmmm

×− a

โดยท

m คอ มวลของชนทดสอบในอากาศ มหนวยเปนกรม

ma คอ มวลชนทดสอบในของเหลวมหนวยเปนกรม

d คอ ความหนาแนนของเหลว กรณเปนนามคาเทากบ 1.0 กรมตอลกบาศกเซนตเมตร และถาเปนเอทลแอลกอฮอล ความบรสทธรอยละ 96 มคาเทากบ 0.7988 กรมตอลกบาศกเซนตเมตร ทอณหภม 23 องศาเซลเซยส

มอก.11 เลม 2-2553

-69-

ภาคผนวก ฌ. การเรงอายใชงานของเปลอกโดยการจมในนามนแร

ฌ.1 การสมตวอยาง และการเตรยมชนทดสอบ

ใหเตรยมชนทดสอบ 5 ชน โดยปฏบตตาม ภาคผนวก ก. ขอ ก.2.2.2 และ ขอ ก.2.2.3

ฌ.2 การหาพนทหนาตดของชนทดสอบ

ใหปฏบตตาม ภาคผนวก ก. ขอ ก.2.2.4

ฌ.3 นามนทใช

หากมไดกาหนดไวเปนอยางอน นามนทใชตองมสมบตตามตารางท ฌ.1

ตารางท ฌ.1 สมบตของนามน∗∗

สมบต หนวย ขอกาหนด

จดแอนลน OC 93 ± 3 ความหนดจลน(kinematic viscosity) วดทอณหภม 99 OC m2/s(×10-6) 20 ± 1

จดวาบไฟตาสด OC 240 ความหนาแนนทอณหภม 15 OC g/cm3 0.933 ± 0.006 คาคงตว ความหนด-แรงโนมถวง - 0.865 ± 0.005 ปรมาณแนฟทนก (naphthenic), cN % ≥ 35 ปรมาณพาราฟน (paraffinic), cP % ≤ 50 จดเรมไหล (pour point) OC -12 ดชนหกเหทอณหภม 20 OC - 1.5105 ปรมาณสารแอโรแมตก, cA % 12

ฌ.4 วธดาเนนการ

จมชนทดสอบลงในอางนามนทถกใหความรอนจนถงอณหภมทดสอบทกาหนด และตองแชไวตลอดระยะเวลาทกาหนด (ดมาตรฐานสายไฟฟาทเกยวของ)

∗∗ สมบตของนามนอางองมาจากนามน No. 2 (IRM 902) ของ ISO 1817: 2005

มอก.11 เลม 2-2553

-70-

เมอครบตามเวลาทกาหนด นาชนทดสอบขนจากอางนามน ซบนามนทตดมาออกอยางเบา ๆ และแขวนชนทดสอบในอณหภมโดยรอบไมนอยกวา 16 ชวโมง แตไมมากกวา 24 ชวโมง เวนแตมาตรฐานสายไฟฟาทเกยวของไดกาหนดไวเปนอยางอน เมอครบเวลาใหซบนามนทเหลอออกจากชนทดสอบอยางเบา ๆ

ฌ.5 การหาสมบตทางกล

ใหปฏบตตาม ภาคผนวก ก. ขอ ก.2.1.7

ฌ.6 การแสดงผล

การคานวณหาความตานแรงดงตองใชพนทหนาตดของชนทดสอบทวดกอนการจมในอางนามน (ดขอ ฌ.2)

ความแตกตางระหวางคามธยฐานทไดจากชนทดสอบทจมในนามน 5 ชน กบคามธยฐานทไดจากชนทดสอบทไมผานกรรมวธ (ดภาคผนวก ก. ขอ ก.2.1.2) แสดงผลเปนรอยละเทยบกบผลทดสอบทไมผานกรรมวธ คาทไดตองไมมากกวาคาทกาหนดในมาตรฐานสายไฟฟาทเกยวของ

________________________________________