ระบบสืบพันธุ์ สอน

การสบพนธ &

การเจรญเตบโต

แนวความคดตางๆ เกยวกบการเกดของสงมชวต

1. ทฤษฎการสรางขนอยางพเศษ

(special creation theory) สงมชวตในโลกนถกสรางขนดวยอ านาจตางๆ

อนพเศษเหนอกวาธรรมชาต เชน พระเจาเปนผสรางโลกและสงมชวตทกชนดในโลก

2. ทฤษฎสงมชวตมาจากโลกอน (cosmosoic theory)

สงมชวตมาจากดวงดาวหรอโลกอนซงอยนอกโลกของเราออกไป

3. ทฤษฎสงมชวตเกดจากสงไมมชวต

(spontaneous generation

theory หรอ abiogenesis

theory)

4. ทฤษฎสงมชวตเกดจากสงมชวต (biogenesis theory)

สงมชวตจะเกดจากสงมชวตชนดเดยวกนเทานน เพราะพบวาสงมชวตทวไปจะมพอและแมและลกทเกดมาจะมลกษณะเหมอนกบพอแมของมนเสมอ

5. สงมชวตเกดจากสงมชวต (biogenesis)

สงมชวตทกชนดตองเกดมาจากพอแมทเปนสงมชวตชนดเดยวกน

การสบพนธแบบไมอาศยเพศ (Asexual reproduction)

การสบพนธแบบไมอาศยเพศ เปนการสบพนธทไมตองอาศยการรวมตวของเซลลสบพนธ (sex cell) เปนการ สบพนธของสงมชวตชนต า

การสบพนธแบบไมอาศยเพศ มหลายแบบ คอ

1. การแบงออกเปน 2 สวน (Binary fission)

การสบพนธแบบนพบในพวกโปรตสตเซลลเดยว เชน แบคทเรย อะมบา โปรโตซว

2. การแตกหนอ (Budding)

เกดขนตามบรเวณผนงเซลลรอบนอก โดยบรเวณผนงเซลลดงกลาวจะมการแบงเซลลแบบ mitosis เพมจ านวนขนเรอยๆ จนเปนตมยนออกมา (โดยไมเกดซ ากบผนงเซลลต าแหนงเดม) ซงอาจตดอย หรอหลดออกจากเซลลแมหรอตวแม เชน ยสต

3. การสรางสปอร (Sporulation)

กระบวนการเรมโดยเซลลจะสรางสปอร มการแบงนวเคลยสหลายครง จนไดนวเคลยสมากมาย ตอมามโปรโต-ปลาสซมมาหม มผนงหนาเกดขนกลายเปนสปอรซงทนตอสภาพแวดลอมทไมเหมาะสมไดด

4. การงอกใหม (Regeneration)

การสรางสวนของรางกายสวนทขาดหายไปขนมาใหมใหครบเหมอนเดม เชน พลานาเรย ไฮดรา ดอกไมทะเล ดาวทะเล

5. พาเธนโนจนซส (Parthenogenesis)

กระบวนการเจรญพฒนาของไขกลายเปนตวออน

โดยไขไมไดรบการปฏสนธ เชน ผง ตวตอ

6. การหกเปนสวนๆ (Fragmentation)

จดเปนการสบพนธแบบไมอาศยเพศ แตละสวนทขาดออก จากกนจะเจรญและเพมจ านวนเซลลขน จนมลกษณะเหมอนเดม เชน สาหรายสายยาวๆ พยาธตวตด

7. สายสบพนธของไวรส หรอฟาจ (Duplication = การจ าลองตวเอง)

สามารถเพมจ านวนไดเมอเขาไปอยในเซลลของสงมชวต กระบวนการเรมโดยไวรสจะใชสวนหาง (fiber) เกาะทผนงเซลลของแบคทเรย แลวปลอยเอนไซมยอยผนง จากนนจงปลอยสารพนธกรรม (DNA หรอ RNA) เขาสเซลลแบคทเรยมการจ าลอง DNA มากขน มการสรางโปรตนทเปนสวนหวและสวนหาง จากนนแตละสวนจะรวมกนเปนไวรสมากมาย

การสบพนธแบบอาศยเพศของสตว

(Sexual Reproduction)

Conjugation การสบพนธแบบอาศยเพศของสงมชวต โดยการมาจบคกนเพอแลกเปลยนนวเคลยส หรอสารทาง กรรมพนธซงกนและกน โดยดไมออกวาตวไหนเปนเพศผเพศเมย และเซลลสบพนธกมลกษณะคลายๆกน

Conjugation

in the Paramecium

Fertilization

หมายถง การรวมกนของนวเคลยสของสเปรม และนวเคลยสของไข (ซงเปนเซลลสบพนธของสตวเพศผและเพศเมย ซงมความแตกตางกน)

Hermaphrodit

สตวทเปนกระเทย มอวยวะเพศทง 2 เพศอยในตวเดยวกนแตไมสามารถผสมกนเองภายในตว ตองผสมขามตว เนองจากไขและอสจเจรญไมพรอมกน

สตวบกชนสงสวนใหญ จะมการปฏสนธภายในตว โดยทตวผกบตวเมยจะมาจบคกน แลวตวผจะปลอยอสจเขาไปผสมกบไขภายในรางกายของตวเมยไดไซโกต เจรญเปนเอมบรโอตอไปซงอาจเจรญนอกตวแม เชน สตวเลอยคลาน นก เปด ไกบางชนดตวออนเจรญภายในตวแม ไดแก สตวเลยงลกดวยนม (การสบพนธแบบนจะมโอกาสในการปฏสนธสงแตจะมจ านวนลกหลานไดนอย)

การสบพนธของสงมชวตเซลลเดยว

Binary fission

conjugation

พารามเซยม 2 เซลลมาจบคกนเพอแลกเปลยนสารพนธกรรม

budding

1. ถาไฮดราหรอพลานาเรย ถกตดเปนชนเลก จ านวนมาก แตละชนนนจะเจรญเตบโตเปนไฮดราหรอพลานาเรยใหมไดอยางสมบรณ กระบวนการนเรยกวา ก. การสบพนธ ข. Regeneration ค. Parthenogenesis ง. Fragmentation

2. โครงสรางใดมบทบาทส าคญเกยวกบ Amoeboid Movement และการท างานของเซลลกลามเนอ2. ขอใดกลาวถงการสบพนธแบบอาศยเพศ ไมถกตอง ก. เซลลสบพนธเพศผมขนาดใหญกวาเซลลสบพนธเพศเมย ข. มโอกาสเกดการแปรผกผนของลกษณะในรนลกสง ค. มไซโกตเกดขนจากการรวมตวของเซลลสบพนธเพศผและเซลลสบพนธเพศเมย ง. เซลลสบพนธเพศผสามารถเคลอนทดวยตวเอง แตเซลลสบพนธเพศเมยเคลอนทดวยตวเองไมได

3. การคมก าเนดแบบถาวรในคนท าอยางไรไดผลดทสด ก. ตดมดลกและอณฑะออก ข. ตดรงไขและหลอดสรางอสจออก ค. ใชรงสฉายท าลาย ง. ตดทอน าไขในหญงและตดทออสจในชาย

4. ถาตดรงไขของหญงปกตออกขางหนง ผลทเกดขนตามมาขอใดเปนไปไดมากทสด

ก. มการตกไขทก 56 วน ข. หนงรอบของการมประจ าเดอนจะเปน 56 วน ค. การตกไขและการมประจ าเดอนจะเหมอนเดม ง. เปนไปไดทง 1 2 และ 3

5. เมอเปรยบเทยบ Sperm cell แลว Egg cell ของคนมอะไรมากกวา

ก. Chromosome ข. Cytoplasm ค. mitochondria ง. Centriole

6. เมอพารามเซยมสบพนธโดยการแบงออกเปน 2 สวนเทาๆ กน (Binary fission) พบวา ก. เฉพาะ Micronucleus เทานนทแบงตวแบบไมโทซส ข. เฉพาะ Macronucleus เทานนทแบงตวแบบไมโทซส ค. ทง Micronucleus และ Macronucleus จะแบงตวแบบไมโทซส ง. Macronucleus จะแบงตวแบบไมโทซส และ Micronucleus จะแบงตวแบบไมโอซส

9. การปฏสนธภายนอก (External fertilization) มโอกาสเกดขนกบสงมชวตทอาศย

อย ณ ทใดมาก ทสด ก. สระน า

ข. ทงหญาเขยวชอม ค. ทะเลทรายทแหงแลง ง. ปาดงดบตามเทอกเขาสง

10. สงมชวตใดตอไปนสามารถสบพนธไดอยางสมบรณโดยไมตองใชกระบวนการแบง

เซลลแบบไมโอซส ก. ผง ข. อะมบา ค. ตกแตน ง. แมลงหว

การสบพนธของคน

ระบบสบพนธ หมายถง การเพมจ านวน หรอการใหก าเนดลกหลานทเหมอนพอแมหรอบรรพบรษ

• ระบบสบพนธเพศชาย • ระบบสบพนธเพศหญง

อวยวะเพศชาย

กระบวนการสรางอสจ

• ไพรมอรเดยล เจรมเซลล (2n)

• ไมโทซส

• สเปอรมาโทโกเนยม (2n)

• สเปอรมาโตไซตระยะแรก (2n)

• ไมโอซสขนท 1

• สเปอรมาโตไซตทสอง (n)

• ไมโอซสขนท 2

• สเปอรมาตด (n)

• ตวอสจ (n)

อวยวะเพศหญง

ลกษณะของอสจ

ภาพแสดงอสจก าลงเขาสไข

การปฏสนธ การปฏสนธ คอ การรวมตวของเซลลเพศผ และเซลลเพศเมย ซงจะเกดขนบรเวณทอน าไข ของเพศหญง

การเปลยนแปลงของไขทไดรบการผสม

เมอไขไดรบการผสมจะแบงเซลล จาก 1 เปน 2 และ 4 ตามล าดบ เรยกระยะนวา ไซโกต

เมอเปนกลม เซลล เรยกวา เอมบรโอ

การเปลยนแปลงของเอมบรโอ