Цахилгаан машин

Сайншанд татах хэсэг

Цахилгаан машинуудын үүрэг бүтэц , ажиллах зарчим

ТЧМИат-3 В.Дэлгэрсуурь

ТОГТМОЛ ГҮÉÄËÈÉÍ ÖÀÕÈËÃÀÀÍ ÌÀØÈÍ

Òîãòìîë ã¿éäëèéí ìàøèíû á¿òýö õèéö Тогтмол гїйдлийн машин, бусад бүх эргэлдэх машинуудын адил, үл хөдлөх ба эргэлдэх хоёр хэсгээс тогтоно.үл хөдлөх хэсгийг статор гэнэ. Статор машины соронзон урсгалыг бий болгоно. Машины эргэлдэх хэсэгт эрчим хүч хувирах процесс явагдана Эргэлдэх хэсгийг якорь гэнэ. үл хөдлөх ба эргэлдэх хэсгүүд бие биеэс агаарын завсраар тусгаарлагдана. үл хөдлөх хэсэг нь машины үндсэн соронзон орон бий болгоход зориулагдсан үндсэн туйлууд. коллектор дээрх сойзуудын оч үүсэхгүй байх нөхцлийг хангах їїрэгтэй нэмэлт туйлууд, үндсэн ба нэмэлт туйлууд бэхлэгдэх их биеэс тогтоно. Нэмэлт туйлууд үндсэн туйлуудын хооронд байрлана. Жижиг машинд үндсэн туйлуудын хоорондох зай бага учир нэмэлт туйл хийдэггүй. Эргэлдэх хэсэг нь үндсэн туйлуудын дунд эргэлдэх цилиндр хэлбэртэй якорь, түүний гадна талын гадаргууд гаргасан ховилуудад байрласан ороомог, якорьтай нэг гол дээр суусан коллектороос тогтоно.

Òîãòìîë ã¿éäëèéí ìàøèíû àæèëëàõ çàð÷èì Òîãòìîë ã¿éäëèéí õî¸ð òóéëòàé õÿëáàðõàí ìàøèí àâ÷ ¿çüå. Ýíý ìàøèíû ¿ë õºäëºõ õýñýã N-S õî¸ð òóéëààñ òîãòîíî. Òóéëóóäûí äóíä ýðãýëäýõ ÿêîðü êîëëºêòîðûí õàìò íýã ãîë äýýð áàéðëàíà. Яêîðèéí îðîîìîã íýã îðîîäñîîñ òîãòîíî. Îðîîäñûí ¿ç¿¿ð¿¿ä êîëëåêòîðûí õî¸ð çýñ ÿëòñàíä õîëáîãäîíî. Êîëëåêòîð äýýð ¿ë õºäëºõ õî¸ð çýñ ÿëòàñ ñóóæ ÿêîðèéí îðîîìãèéã ãàäíûí õýëõýýòýé õîëáîíî.

Ãåíåðàòîðûí ãîðèì. Ìàøèíû ÿêîðü öàãèéí ç¿¿íèé ýðãýõ ÷èãò òîãòìîë õóðäòàé ýðãýëäýæ áàéíà ãýæ ¿çüå. яêîðèéí îðîîìãèéí àb äàìæóóëàã÷ N òóéëûí õàðъÿàíä, CD äàìæóóëàã÷ S òóéëûí õàðъÿàíä èæèëõýí íºõöºëä îðøèõ áîëíî. Ñîðîíçîí óðñãàëûí øóãàì îãòëîõ äàìæóóëàã÷èéí èäýâõèòýé õýñãèéí L óðòûí òóðøèä ñîðîíçîí èíäóêö  òîãòìîë íýã óòãàòàé áàéíà. Õýðýâ ÿêîðèéí äàìæóóëàã÷èéí øóãàìûí õóðäûã Y ãýâýë öàõèëãààí ñîðîíçîí èíäóêöèéí õóóëèàð äàìæóóëàã÷èä èíäóêöëýãäýõ ÖÕÕ-íèé àãøèí çóóðûí óòãà áàéíà Хєдєлгїїрийн горим. Õýðýâ ãàäíûí ¿¿ñã¿¿ðýýñ ÿêîðèéí îðîîìîãò òýæýýë ºãâºë ìàøèí õºäºëã¿¿ðèéí ãîðèìîîð àæèëëàíà. Ýíý ¿åä ÿêîðèéí äàìæóóëàã÷èä öàõèëãààí ñîðîíçîí õ¿÷ ¿éë÷èëæ, öàõèëãààí ñîðîíçîí ìîìåíò áèé áîëíî. Ýäãýýðèéí õçìæýý, ãåíåðàòîðûí ãîðèìûíõòîé àäèë, (5) áà (6) èëýðõèéëë¿¿äýýð òîäîðõîéëîãäîíî. Öàõèëãààí ñîðîíçîí ìîìåíòûí òîäîðõîé (õºäºëã¿¿ðèéí ãîë äýýðõ ¿ðýëòèéí ìîìåíòîîñ èõ ) óòãàíä ìàøèíû ÿêîðü ýðãýëòýíä îðæ, ãîë äýýðýý ìåõàíèê ÷àäàë ãàðãàæ ýõýëíý

Синхрон генератор Ротор нь эргэлдэгч соронзон оронтой адил чиглэлд тэнцүү хурдтайгаар эргэлддэг цахилгаан машиныг синхрон машин гэнэ. Ротор ба соронзон орны хурд тэнцүү учир роторын ороомогт гүйдэл индукцлэгдэхгүй. Иймээс роторын ороомог тогтмол гүйдлийн үүсгүүрээс тэжээгддэг. Синхрон машины статорын бүтэц, хийц (зур 1=10.23) асинхрон хөдөлгүүрийн статорын бүтэц, хийцээс бараг ялгагдахгүй. Статорын ховилуудад гурван фазын ороомог суулгаж төгсгөлүүдийг нь гаргалтын самбарт холбосон байдаг. Статор нь энерги хувиргах процесст гол үүрэг гүйцэтгэдэг учир түүнийг якорь гэж нэрлэдэг. Синхрон машины ротор ил туйлтай (зураг 2=10.24) ба далд туйлтай (зураг 3) байна. Ил туйлтай синхрон генератор усан цахилгаан станцын удаан эргэлттэй турбинаар, далд туйлтай генератор дулааны цахилгаан станцын уурын буюу хийн өндөр хурдтай турбинаар хөтлөгдөн эргэнэ.

Синхрон хөдөлгүүр Синхрон хөдөлгүүр бүтэц хийцийн хувьд синхрон генератортай төсөөтэй. Ротор нь ихэвчлэн ил туйлтай байдаг. Эргэлдэгч соронзон орон үүсгэхийн тулд статорын ховилд 3 фазын ороомог суулгасан байх ба ротор нь тогтмол гүйдлээр тэжээгддэг өдөөлтийн ороомогтой, эсвэл бичил машинд тогтмол соронзон туйлуудтай хийгддэг

Хурд тогтмол байдаг нь синхрон хөдөлгүүрийн чухал давуу тал юм. Ийм хатуу тогтмол хурд техникийн янз бүрийн салбарт, тухайлбал, дуу, дүрс бичих болон тоглуулах хэрэгслүүдэд онцгой шаардагддаг. Синхрон хөдөлгүүрийн сул тал нь асаалтын моментгүй, бие даан эргэлтэд орж чаддаггүйд оршино. Синхрон хөдөлгүүрийг асаахын тулд роторыг нь соронзон орны эргэлтийн чиглэлд синхронтой ойролцоо хурдтай болтол эргүүлэх хэрэгтэй болдог. Үүний тулд роторын туйлын төгсгөвчид ховил гаргаж, асинхрон хөдөлгүүрийн роторын ороомогтой адил богино холбоот ороомог суулгасан байдаг. Асаалтын үед хөдөлгүүр асинхрон хөдөлгүүр мэт ажиллан эргэлтэд орж синхронтой ойролцоо хурдтай болоход нь өдөөлтийн ороомогт тэжээл өгнө. Ингэхэд ротор синхронизмд орж (1nn= болж) синхрон горимд ажиллаж эхэлнэ. (зураг 10). Энэ үед соронзон орноор огтологдохоо болих учир асаалтын богино холбоот ороомог гүйдэлгүй болно. Асаалтын энэ аргыг асинхрон асаалтын арга гэж нэрлэдэг.

Цахилгаан моторын ажиллах зарчим

ТАТАХ ГЕНЕРАТОР ГС-501АУ2

• Татах генератор дизелийн механик энергийг цахилгаан энерги болгон хувиргаж шулуутгагчаар дамжуулан илчит тэрэгний татах цахилгаан хөдөлгүүрийг тэжээнэ.

• Генераторын ротор нь 12 туйлтай, албадмал хөргөлттэй, хамгаалагдсан хийцийн, хувьсах гүйдлийн синхрон цахилгаан машин юм.

• Статорын зүрхэвч цахилгаан техникийн сегментэн ган хуудсуудаар хэвлэгдэж хийгдсэн бөгөөд статорын ороомгийн ороомог суух хоногууд болон хөргөлтийн агаарын нүхнүүдтэй байна.

• Статорын ороомог тус бүрдээ хоёр зэрэгцээ ороодос бүхий хоёр үл хамаарах “од”-оос бүрдэнэ. “Однууд” бие биетэйгээ цахилгааны 30 градусаар зөрнө.

• Роторын их бие цутгамал-гагнааст хийцтэй. Их биед хүрээний багц ган хуудас сууж, түүнд туйлууд суух “хараацайн сүүл” хэлбэртэй ховил гаргаж өгсөн байна. Роторын туйлуудын зүрхэвч, хийцийн ган хуудсуудаар угсрагдаж шпилькээр хоорондоо татагдаж холбогдсон байна. Ороомгуудтай хамт нэг блок болгож эпоксидын бодис шингээнэ. Роторын туйл “хараацайн сүүл ” хэлбэрээр роторын хүрээний хоногт зүрхэвчийн сэртэнгээр, шаантаг шпонкорр бэхлэгдэнэ. Туйлуудын төгсгөлүүдийн хоногуудад зөөлрүүлэх ороомгийн зэс шилбэнүүд байрлаж хоорондоо үзүүрээрээ богино холбогч цагиргуудаар холбогдоно.

ТАТАХ СИНХРОН ГЕНЕРАТОР ГС – 501АУ2

Таг

тусгаарлагч

шинүүдХавчуурга

Гарах патруб

Байрлуулах суурь

орох патруб

Статорын зүрхэвч

Статорын ороомог

ротор

Роторын ороомог

Сойз баригчийн зүүлт

Демпферын ороомог

сойз баригч

сойз

сойз бриагчийн зүүлтЦагирган уруул

Ороомог баригч

шпилька

Статорын ороомогийн катушка

Роторын зүрхэвч

10

ТАТАХ ГЕНЕРАТОРЫН РОТОР ГС – 501АУ2Туйлын зүрхэвч

катушка

шаантганшпонк

Цагирган уруул

Уруулын сегмент

Роторын гол

Сэрээгч ороомгийн үзүүр

Тэнцүүлэгч ачааТуйл

Демпферийн ороомог

Ротоын зүрхэвч

фланец

шпильк

ПАРАМЕТР ҮЗҮҮЛЭЛТ

Идэвхит чадал, кВт 2800

Давтамж, Гц 100

Хүдлийн шулуутгагсан хэмжээ, В 750/475

Гүйдлийн шулуутгагсан хэмжээ, А 3660/5900

Эргэлтийн давтамж, эрг/мин 1000

Сэрээлт Үл хамаарах

Шугаман хүчдэл, В 580/360

Шугаман гүйдлийн бодит хэмжээ, А 2*1500/2*2400

Хоёр минутын хугацаанд, богино хугацааны гүйдлийн үйлчлэх хамгийн их

хэмжээ, А

2*3700

Хоёр минутын хугацаанд хамгийн их гүйдлийн шулуутгагдсэн хэмжээ, А

8700

Жин, кг 5150

ГС-501АУ2 татах генераторын техникийн үзүүлэлт

СЭРЭЭГЧ ВС -650В У2

Холхивчийн таг

траверс

Сойз баригч

вентилятор

Якорын гол

Холхивчийн хаалт Цагирган уруул

бандаж

втулк

зүрхэвч

ороомог

Ороомог баригч

үзүүр

Сойз баригчсойз

шин

СЭРЭЭГЧ ВС-650 У2

• Сэрээгч татах генераторын үл хамаарах сэрээлтийн ороомгийг шулуутгагч гүүрээр дамжуулан тэжээх үүрэгтэй.

• Синхрон сэрээгч нь өөрийгөө хөргөдөг, нэг фазын, эргэлтийн чиглэл нь өөрчлөгддөг, өндөр давтамжийн хувьсах гүйдлийн цахилгаан машин юм.

• Соронзон систем үл хөдлөх станина дээр, харин якорын ороомог гол дээр байрлана. Гүйдлийг бүрэн гаргаж авах том хэмжээний контактын цагиргууд якорь дээр байрлуулна.

• Соронзон систем ган хуудсан цилиндр бөгөөд дотор нь сэрээлтийн болон зөөлрүүлэгч ороомог бүхий найман туйл, гадна нь гаргалгын хайрцаг байна.

• Туйлууд нимгэн ган хуудсуудаар хийгдэх бөгөөд хуудсуудыг хооронд нь металл хадаасаар тавласан байна. Туйлын хуудсууд зөөлрүүлөх ороомгийн шилбүүд суух хоногтой байна. Сэрээлтийн болон зөөлрүүлэх ороомогтой туйлуудад эпоксидын бодис шингээсэн байх ба ингэснээр нэг цул болж өгнө.

• Якорь чанаржуулсан гангаар хийгдсэн гол, цахилгаан техникйн гангаар хийгдсэн зүрхэвчээс бүрдэнэ.

• Сэрээгч 6-н сойз баригчтай ба тусгай гангаар хийгдсэн булан төмрөөр тусгаарлах тусгай хайлшаар хийгдсэн траверст бэхлэгдэх ба хоорондоо гүйдэл баригч шинээр холбогдоно.

• Сэрээгч гол дээр суух сэнсээр хөргөгдөнө.

ХӨРГӨХ КАМЕРИЙН СЭНСНИЙ ХӨДӨЛГҮҮР АДВ37О2

Хөргөх камерийн сэнсний хөдөлгүүрийн зангилаа

Доод холхивч

Гол

масленки

Таг

Дээд холхивчвтулк

гайк

Роторын зүрхэвч

бөглөө

Статорын зүрхэвчЦуглуулгын хайрцаг

патруб

Статорын суурь

хүрз

Тэнцүүлэгч ачаа

Статорын ороомог

Роротын ороомог

14

ХӨРГӨХ КАМЕРИЙН СЭНСНИЙ ХӨДӨЛГҮҮР АДВ37О2

• Цахилгаан хөдөлгүүр илчит тэрэгний хөргөлтийн камерийн хөргөлтийн секцийн тэнхлэгийн дагуух ажиллагаат хөдөлгүүр-сэнс МВ-14-ийн дамжуулгын үүрэгтэй ба түүний салшгүй нэг бүрдэл хэсэг болно.

• Цахилгаан хөдөлгүүр нь гадна ротортой, гурван фазын, асинхрон цахилгаан машин юм.

• Ротор сэнсний их биед бэхлэгдэнэ.

ПАРАМЕТР ҮЗҮҮЛЭЛТ

Фазын гүйдэл, А 70 . . . 50

Хүчдэл, В 380

Роторын эргэлтийн давтамж, (эрг/мин) 1970

Тэжээлийн хүчдэлийн давтамж, Гц 100

Гол дээрх чадал, кВт 32

АҮК, % 90

Жин, кг 550

Автомат

Ручное

МВ1 МВ2 МВ3 МВ4Холодильная камера

откл

вкл

откл откл откл

вкл вкл вкл

12

34

СТАРТЕР – ГЕНЕРАТОР 5ПСГМ У2

холхивч

Холхивчийн хаалт

Лабиринтан цагираг

Таг

Статор

Ороомог баригч

шпонк

торОроомог баригч

шпонк

тор

Тэнцүүлэгч ачаа

гайк

траверс

Коллекторын ялтас

Коллщкторын их бие

бандажтүгжээ

Якорын ороомог

Якорын зүрхэвч

Үндсэн туйл

Лабиринтан цагираг

гол

таг

Цуглуулгын хайрцаг

Тосолгооны суваг

Стартер-генератор 5ПСГМ У2

• Стартер-генератор нь асаалтын үед зай хураагуураас тэжээгдэн, харин дизель ажиллаж байх үед үл хамаарах сэрээлттэй туслах генераторын үүрэг бүхий дараалсан сэрээлттэй тогтмол гүйдлийн цахилгаан хөдөлгүүр юм.

Т-1

Т-2

Т-3

Т-4