ოდესმე დიდი ყოფილა საქართველო

„მეფე აფხაზთა,

ქართველთა, რანთა

და კახთა, სომეხთა,

შარვან-შა და შაჰან-

შა“

დავით IV აღმაშენებელი

წმიდა მეფე დავით აღმაშენებელი

გალობანი სინანულისანი

დემეტრე I (1125-1156)დაიბადადაახ; 1093

ტროპარი:შენ ხარ ვენახი, ახლადაღყვავებული;მორჩი კეთილი, ედემს შინანერგული;ალვა სუნნელი, სამოთხესაღმოსრული;ღმერთმან შეგამკო, ვერავინგჯობს ქებულიდა თავით თვისით მზე ხარგანბრწყინვებული.

XI საუკუნის პირბველ მესამედშიაგებულია;ბაგრატი(ქუთაისში), ალავერდის-კათედრალი

(კახეთში),მცხეთის საკათალიკოსო ტაძარი-სვეტიცხოველი (მცხეთაში) ,სამთავისი (ქართლში) ასევე

XI. ს-ის პიველი ნახევარი სავსეა პირველხარისხოვანინაგებობებით:სამთავრო, მანგლისისტაძარი,ნიკორწმინდა,სავანე და სხვა

“მეფეთ მეფე და დედოფალთ

დედოფალი აფხაზთა,

ქართველთა, რანთა, კახთა და

სომეხთა, შირვანთა და

შაჰანშათა და მბრძანებელი

ყოვლისა აღმოსავლეთისა და

დასავლეთისა, დიდება ამა

სამყაროსა და სარწმუნოებისა,

მესიის მოვლენილი.”

“მოვლენილი შენს წმინდა სახეს,

შვენებით სავსეს,

სახიერებით განსხივებულსა,

ვუმზერ კრძალვითა,

თაყვანცემითა,

ცრემლ-მორეული გემთხვევი

ფერხთა!”

/გრიგოლ ორბელიანი/

თამარ მეფე1160წ-1113წ

წყაროსთავის სახარების გარეკანის მოჭედილობა

ანჩის ხატის ჩარჩოშესრულებულიაბექაოპიზარისმიერ.

XI-XII საუკუნიდანშემოგვრჩატიხრულიმინანქრისშესანიშნავიშედევრიხახულისღვთისმშობლის სახე..

"ვეფხისტყაოსანი "