เหนือ ท่องเที่ยว

ภาคเหนื�อ

การนำ�าเสนำอประวั�ติ� คำ�าขวั�ญ วั�ฒนำธรรม วั�ง วั�ด ธรรมชาติ� และของด�ของจั�งหวั�ดติ�างๆแยกภาคำติามภ"ม�ศาสติร$ เพื่&'อใช)เป*นำข)อม"ลพื่&+นำฐานำเบื้&+องติ)นำของจั�งหวั�ดนำ�+นำๆ

1.เชียงราย จั�งหวั�ดเหนำ&อส.ดของประเทศไทย ท�'เติ1มไปด)วัยวั�ฒนำธรรมล)านำนำา และธรรมชาติ�ท�'งดงาม

ค�าขวั�ญ “เหนำ&อส.ดในำสยาม ชายแดนำสามแผ่�นำด�นำ ถิ่�'นำวั�ฒนำธรรมล)านำนำา ล�+าคำ�าพื่ระธาติ.ดอยติ.ง”

ประวั�ติ�

ด�นำแดนำแห�งข.นำเขา เป*นำจั�งหวั�ดท�'อย"�เหนำ&อส.ดของประเทศไทย เป*นำเม&องเก�าแก�ท�'ม�ประวั�ติ�ศาสติร$ยาวันำานำติ�+งแติ�สม�ยเช�ยงแสนำของพื่ญาม�งราย ผ่")ก�อติ�+งเม&องเช�ยงรายบื้นำพื่&+นำท�'ราบื้ล.�มแม�นำ�+ากก อ.ดมสมบื้"รณ์$ไปด)วัยป5าไม)บื้นำดอยส"งท�'สล�บื้ซั�บื้ซั)อนำ เป*นำแหล�งก�าเนำ�ดติ)นำนำ�+าและนำ�+าติกอ�นำงดงามหลายแห�ง และม�เท&อกเขาผ่�ป7นำนำ�+าท�'เป*นำพื่รมแดนำก�+นำประเทศสหภาพื่พื่ม�าจันำถิ่8งด)านำท�ศเหนำ&อ อ�กท�+งเป*นำจั.ดแรกท�'แม�นำ�+าโขงไหลผ่�านำประเทศไทย เป*นำพื่รมแดนำก�+นำกลางระหวั�างประเทศไทยก�บื้ประเทศสาธารณ์ร�ฐประชาธ�ปไติยประชาชนำลาวัเช�ยงรายม�ประชากรหลายเช&+อชาติ� ท�+งชาวัไทยพื่&+นำราบื้ ชาวัไทยภ"เขา และชาวัจั�นำฮ่�อท�'อพื่ยพื่เข)ามาอาศ�ยอย"�บื้นำดอยส"ง แติ�ละชนำชาติ�จัะม�ประเพื่ณ์� วั�ฒนำธรรม และวั�ถิ่�ช�วั�ติท�'ม�เอกล�กษณ์$ เป*นำเสนำ�ห$อ�กอย�างท�'ท�าให)เช�ยงรายได)ร�บื้คำวัามสนำใจัจัากนำ�กท�องเท�'ยวัท�+งชาวัไทยและชาวัติ�างประเทศ

ท�ศเหนำ&อ ติ�ดติ�อก�บื้สหภาพื่พื่ม�า ท�ศใติ) ติ�ดติ�อก�บื้จั�งหวั�ดพื่ะเยา ท�ศติะวั�นำออก ติ�ดติ�อก�บื้สาธารณ์ร�ฐประชาธ�ปไติยประชาชนำลาวั ท�ศติะวั�นำติก ติ�ดติ�อก�บื้จั�งหวั�ดเช�ยงใหม�

การปกคำรองแบื้�งออกเป*นำ 18 อ�าเภอ ได)แก� อ�าเภอเม&องเช�ยงราย อ�าเภอเวั�ยงช�ย อ�าเภอเช�ยงของ อ�าเภอเท�ง อ�าเภอพื่านำ อ�าเภอป5าแดด อ�าเภอแม�จั�นำ อ�าเภอเช�ยงแสนำ อ�าเภอแม�สาย อ�าเภอแม�สรวัย อ�าเภอเวั�ยงป5าเป<า อ�าเภอพื่ญาเม1งราย อ�าเภอเวั�ยงแก�นำ อ�าเภอข.นำติาล อ�าเภอแม�ฟ้<าหลวัง อ�าเภอแม�ลาวั อ�าเภอเวั�ยงเช�ยงร. )ง อ�าเภอดอยหลวัง

วั�ฒนืธรรม

เสาสะด&อเม&องเช�ยงราย (เสาหล�กเม&อง) เป*นำเคำร&'องหมายหร&อส�ญล�กษณ์$ของการก�อติ�+งช.มชนำและเม&อง ส�าหร�บื้จั�งหวั�ดเช�ยงรายจัะเร�ยกเสาหล�กเม&องวั�าเสาสะด&อเม&อง จัาก

หล�กฐานำทางประวั�ติ�ศาสติร$ระบื้.วั�า เม&'อคำร�+งการสร)างเม&องคำร�+งแรกใช)คำ�าวั�า "เสาสะด&อเม&อง" ไม�ใช)คำ�าวั�าเสาหล�กเม&อง

เสาสะด&อเม&องเช�ยงรายสร)างข8+นำใหม�ในำป> พื่.ศ. 2530 เนำ&'องในำโอกาสมงคำลย�'ง คำ&อฉลองพื่ระชนำมพื่รรษาคำรบื้รอบื้ 5 รอบื้ของพื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วั ร�ชกาลท�' 9 และโอกาสการสมโภชนำ$เม&องเช�ยงรายคำรบื้ 725 ป> เพื่&'อเป*นำท�'ระล8กถิ่8งพื่ระมหากร.ณ์าธ�คำ.ณ์ของพื่�อข.นำเม1งรายมหาราช ผ่")สร)างเม&องเช�ยงราย ซั8'งเสาสะด&อเม&องม�อย"� 108 หล�ก

อนำ.สาวัร�ย$พื่�อข.นำเม1งรายมหาราช  ติ�+งอย"�ท�'ถิ่นำนำห)าแยกพื่�อข.นำเม1งราย ถิ่นำนำเช�ยงราย-

แม�จั�นำ (ติ�ดถิ่นำนำซั.ปเปอร$ไฮ่เวัย$) ในำเขติ เทศบื้าลนำคำรเช�ยงราย จั�งหวั�ดเช�ยงราย ติามประวั�ติ�นำ�+นำ พื่�อข.นำเม1งรายเป*นำกษ�ติร�ย$องคำ$ท�' 25 แห�งราชวังศ$ลวัะ เป*นำโอรสของพื่ญา

-2-

ลาวัเม1งและพื่ระนำางเทพื่คำ�าขยาย หร&อพื่ระนำางอ�+วัม�'งจัอมเม&องประส"ติ�เม&'อวั�นำอาท�ติย$ แรม 9 คำ�'า เด&อนำ 3 ป>จัอ พื่.ทธศ�กราช 1782 และเสด1จัสวัรรคำติท�'เม&องเช�ยงใหม�ในำป> พื่.ศ.

1854 รวัมพื่ระชนำมาย.ได) 72 พื่รรษา สถิ่"ป (ก"�) บื้รรจั.พื่ระอ�ฐ�หร&อ ก"�พื่ญาม�งรายมหาราช ติ�+งอย"�ท�'วั�ดง�าเม&อง  การสร)างบื้)านำแปลงเม&องของท�านำ พื่�อข.นำเม1งรายได)สร)างเม&องเช�ยงรายข8+นำบื้นำดอยทอง จัากรากฐานำเด�มท�'เคำยเป*นำเม&องมาก�อนำ เม&'อป> พื่.ศ. 1805 ทรงเป*นำปฐมกษ�ติร�ย$ แห�งราชวังศ$ม�งรายและรวับื้รวัมบื้)านำเล1กเม&องนำ)อยเข)าเป*นำอาณ์าจั�กรล)านำนำาไทยจันำเจัร�ญร. �งเร&องจัวับื้จันำป7จัจั.บื้�นำ อนำ.สาวัร�ย$พื่�อข.นำเม1งราย ม�ล�กษณ์ะเป*นำพื่ระร"ปของพื่ระองคำ$หล�อด)วัยทองส�มฤทธ�B ขนำาดหนำ8'งเท�าคำร8'ง  ทรงฉลองพื่ระองคำ$ด)วัยเคำร&'องทรงพื่ระมหากษ�ติร�ย$แบื้บื้ล)านำนำาโบื้ราณ์ ประท�บื้ย&นำบื้นำฐานำส"งประมาณ์ 3 เมติร ทรงถิ่&อดาบื้ด)วัยพื่ระห�ติถิ่$ซั)ายแนำบื้ก�บื้พื่ระเพื่ลา ทรงสวัมมาล�ยพื่ระกรและสวัมพื่ระธ�ามรงคำ$ท�'พื่ระห�ติถิ่$ขวัาติรงนำ�+วันำางและนำ�+วัก)อย และติรงนำ�+วัช�+ท�'พื่ระห�ติถิ่$ข)างซั)าย และทรงฉลองพื่ระบื้าท ป7จัจั.บื้�นำม�ติ.งหลวังเฉล�มพื่ระเก�ยรติ�ส�ทองอร�ามขนำาดใหญ�ประด�บื้อย"�ทางด)านำหล�งอนำ.สาวัร�ย$ด)วัย ส�าหร�บื้ฐานำใติ)พื่ระบื้รมร"ปม�คำ�าจัาร8กวั�า "พื่�อข.นำเม1งรายมหาราช พื่.ศ.1782 - 1860 ทรงสร)างเม&องเช�ยงรายข8+นำเป*นำเม&องแรกเม&'อ พื่.ศ. 1805 ทรงสถิ่าปนำาอาณ์าจั�กรล)านำนำาไทยให)เป*นำปCกแผ่�นำ และทรงสร)างคำวัามสาม�คำคำ�ระหวั�างชนำชาติ�ไทย"

อนำ.สาวัร�ย$พื่�อข.นำเม1งราย แห�งนำ�+เป*นำท�'เคำารพื่ส�กการะของชาวัเช�ยงรายและคำนำล)านำนำาเป*นำอย�างมาก ม�ผ่")คำนำมาส�กการะท�+งกลางวั�นำและกลางคำ&นำอย�างไม�ขาดสาย

ก"�พื่ระเจั)าเม1งราย     จั�งหวั�ดเช�ยงรายเป*นำอ�กหนำ8'งจั�งหวั�ดท�'ม�คำวัามส�าคำ�ญติ�อประวั�ติ�ศาสติร$ชาติ�ไทยท�'ได)ม�การบื้�นำท8กเร&'องราวัท�'ได)เก�ดข8+นำ ณ์ อาณ์าจั�กรแห�งนำ�+ไวั)มากมายซั8'งถิ่&อวั�าเป*นำย.คำแห�งประวั�ติ�ศาสติร$ท�'ส�าคำ�ญย.คำหนำ8'งของประเทศไทย ในำประวั�ติ�ศาสติร$ช�วังแรกๆเลยก1วั�าได) โดยเฉพื่าะท�'ม�คำวัามเก�'ยวัพื่�นำก�บื้เร&'องด�นำแดนำการเม&องการปกคำรอง วั�ฒนำธรรมรวัมไปถิ่8งผ่")ปกคำรอง ซั8'งผ่")ท�'เคำยศ8กษาประวั�ติ�ศาสติร$คำวัามเป*นำมาของจั�งหวั�ดเช�ยงรายก1คำงไม�ม�ใคำรไม�เคำยได)ย�นำช&'อของพื่ระเจั)าเม1งราย หร&อพื่�อข.นำเม1งราย ซั8'งจั�งหวั�ดเช�ยงรายนำอกจัากจัะม�อนำ.สาวัร�ย$สามกษ�ติร�ย$แล)วั ก"�พื่ระเจั)าเม1งรายก1เป*นำอ�กสถิ่านำท�'หนำ8'งท�'เป*นำอนำ.สาวัร�ย$ท�'ส�าคำ�ญแห�งหนำ8'ง เนำ&'องจัากสถิ่านำท�'แห�งนำ�+เป*นำท�'เก1บื้และบื้รรจั.อ�ฐ�ของพื่�อข.นำเม1งรายมหาราชอด�ติเจั)าเม&องแห�งด�นำแดนำนำ�+ ก"�พื่ระเจั)าเม1งรายติ�+งอย"�หนำ)าวั�ดง�าเม&อง บื้นำดอยง�าเม&อง นำอกจัากนำ�+ติามประวั�ติ�กล�าวัวั�า พื่ระเจั)าไชยสงคำรามราชโอรสพื่ระเจั)าเม1งรายเม&'อได)มอบื้ราชสมบื้�ติ�ให)พื่ระเจั)าแสนำภ"ราชโอรสข8+นำคำรองนำคำรเช�ยงใหม� แล)วัพื่ระองคำ$ได)นำ�าอ�ฐ�พื่ระราชบื้�ดามาประท�บื้อย"�ท�'เม&องเช�ยงราย และได)โปรดเกล)าฯ สร)างก"�บื้รรจั.อ�ฐ�ของพื่ระราชบื้�ดาไวั) ณ์ ดอยง�าเม&องแห�งนำ�+ซั8'งก1คำ&อก"�เม1งรายแห�งนำ�+นำ�'เอง

เสาสะด�อเม&อง(เสาหล�กเม&อง) อนำ.สาวัร�ย$พื่�อข.นำเม1งรายมหาราช ก"�พื่ระเจั)าเม1งราย

-3-

พิ�พิ�ธภ�ณ์ฑ์$สถิ่านำแห�งชาติ�เช�ยงแสนำ ติ�+งอย"�ในำเขติก�าแพื่งเม&อง เป*นำท�'เก1บื้รวับื้รวัมโบื้ราณ์วั�ติถิ่.ท�'ได)จัากบื้ร�เวัณ์เช�ยงแสนำและพื่&+นำท�'ใกล)เคำ�ยง เช�นำ ลวัดลายป"นำป7+ นำฝี>ม&อล)านำนำา พื่ระพื่.ทธร"ปและศ�ลาจัาร8กจัากเช�ยงแสนำและจัากพื่ะเยา พื่ร)อมท�+งให)ข)อม"ลทางด)านำวั�ชาการเก�'ยวัก�บื้แหล�งโบื้ราณ์คำด�การติ�+งถิ่�'นำฐานำของช.มชนำ และประวั�ติ�การสร)างเม&องเช�ยงแสนำ นำอกจัากนำ�+ย�งม�การจั�ด แสดงศ�ลปะพื่&+นำบื้)านำของ ชาวัไทยใหญ� ไทยล&+อ และชาวัเขาเผ่�าติ�างๆ ได)แก� เคำร&'องเข�นำ เคำร&'องดนำติร� เคำร&'องประด�บื้ อ.ปกรณ์$การส"บื้ฝีG' นำ เป*นำติ)นำ เปGดท�าการติ�+งแติ�เวัลา ๙.๐๐- ๑๖.๐๐ นำ. ท.กวั�นำ เวั)นำวั�นำจั�นำทร$ อ�งคำาร และวั�นำหย.ดนำ�กข�ติฤกษ$

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$อ"บื้คำ�า ศ"นำย$อนำ.ร�กษ$มรดกอ�นำล�+าคำ�าของอาณ์าจั�กรล)านำนำาโบื้ราณ์ อาภรณ์$ของชนำชาติ�ไติเผ่�าติ�าง ในำอาณ์าจั�กรล)านำนำา ด)วัยคำวัามม.�งม�'นำติ�+งใจัท�'จัะอนำ.ร�กษ$คำวัามเป*นำมาอ�นำย�'งใหญ�ของชาวัล)านำนำา ท�าให) อาจัารย$จั.ลศ�กด�B ส.ร�ยะไชย จั8งได)จั�ดติ�+งพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$อ"บื้คำ�าเพื่&'อเป*นำศ"นำย$อนำ.ร�กษ$มรดกล�+าคำ�าของอานำาจั�กรล)านำนำาโบื้ราณ์ เช�นำเคำร&'องใช)ในำราชส�านำ�กล)านำนำา เคำร&'องใช)ในำราชส�านำ�กคำ.)มเจั)าติ�างๆ ในำล)านำนำา ซั8'งเก�ดจัากการติ�+งใจัของผ่")รวับื้รวัมท�'ติ)องการเก1บื้ของม�คำ�าสม�ยล)านำนำาท�'กระจัายอย"�ในำท�'ติ�างๆ ให)คำ&นำกล�บื้ส"�แผ่�นำด�นำไทย และเพื่&'อให)อนำ.ชนำร. �นำหล�งได)ศ8กษาติ�อไปในำอนำาคำติ

เม&องเก�าเช�ยงแสนำ เป*นำอ�าเภอหนำ8'งของจั�งหวั�ดเช�ยงราย ม�ซัากโบื้ราณ์สถิ่านำของเม&องเช�ยงแสนำเก�าอย"�ในำบื้ร�เวัณ์ติ�วัอ�าเภอ ล�กษณ์ะภ"ม�ประเทศเป*นำท�'ราบื้ ป7จัจั.บื้�นำเป*นำแหล�งท�องเท�'ยวัและท�าเร&อขนำส�งส�นำคำ)าท�'ส�าคำ�ญในำภาคำเหนำ&อ นำอกจัากนำ�+เช�ยงแสนำม�พื่&+นำท�'ซั8'งเร�ยกวั�า สามเหล�'ยมทองคำ�า ในำพื่&+นำท�'หม"�ท�' 1 บื้)านำสบื้รวัก ติ�าบื้ลเวั�ยง อ�าเภอเช�ยงแสนำ อ�นำเป*นำบื้ร�เวัณ์ท�'บื้รรจับื้ก�นำของชายแดนำสามประเทศ คำ&อ ไทย ลาวั และพื่ม�า

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$สถิ่านำแห�งชาติ�เช�ยงแสนำ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$อ"บื้คำ�า เม&องเก�าเช�ยงแสนำ

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$บื้)านำด�า ติ� +งอย"�ท�' 414 หม"�ท�' 13 ติ�าบื้ลนำางแล เป*นำผ่ลงานำของอาจัารย$ถิ่วั�ลย$ ด�ชนำ� ศ�ลปGนำแห�งชาติ�สาขาท�ศนำศ�ลปL (จั�ติรกรรม) ในำพื่&+นำท�'กวั�าร)อยไร� ประกอบื้ด)วัยอาคำารสถิ่าป7ติยกรรมท)องถิ่�'นำภาคำเหนำ&อกวั�า 25 หล�ง และอาคำารสถิ่าป7ติยกรรมท)องถิ่�'นำประย.กติ$หลายหล�งท�'จั�ดแสดงศ�ลปะพื่&+นำบื้)านำ ซั8'งเป*นำผ่ลงานำสร)างสรรคำ$ของช�างท)องถิ่�'นำติ�+งแติ�อด�ติจันำถิ่8งป7จัจั.บื้�นำ ท�+งหมดทาด)วัยส�ด�าแติ�ละหล�งประด�บื้ประดาด)วัยไม)แกะสล�กท�'ม�ลวัดลายสวัยงามวั�จั�ติรย�'งและย�งประด�บื้ด)วัยเขาส�ติวั$ เช�นำ เขาคำวัาย เขากวัาง และกระด"กช)าง เป*นำติ)นำ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$บื้)านำด�าเป*นำศ�ลปะสถิ่านำท�'สร)างจั�นำตินำาการให)แก�ผ่")พื่บื้เห1นำในำหลายม.มมองและย�งเป*นำท�'เก1บื้สะสมส�'งของติ�าง ๆ ท�'ใช)ในำการด�ารงช�วั�ติมาติ�+งแติ�อด�ติซั8'งของบื้างช�+นำคำนำร. �นำใหม�ก1ไม�อาจัพื่บื้เห1นำหร&อหาได)ในำป7จัจั.บื้�นำ

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$พื่ระ -ประท�ปโกลด$แลนำด$     พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$พื่ระแห�งนำ�+สร)างข8+นำโดยคำ.ณ์ประท�ป ประท�ปอ.ษานำนำท$ ซั8'งอาจัจัะไม�เป*นำท�'ร" )จั�กก�นำในำวังการพื่ระเท�าไรนำ�ก เพื่ราะคำ.ณ์ประท�ปนำ�+นำไม�ได)เข)ามาคำล.กคำล�ก�บื้คำนำในำวังการมากนำ�ก แติ�เนำ&'องจัากคำ.ณ์ประท�ปนำ�+นำเคำยเป*นำผ่")ร �บื้

-4-

ส�มปทานำการก�อสร)างและบื้ร�หารท�าเร&อการคำ)าระหวั�างประเทศหลายๆแห�งจั8งเป*นำท�'ร" )จั�กของคำนำในำวังการธ.รก�จัเป*นำอย�างด� คำ.ณ์ประท�ปได)เร�'มเก1บื้สะสมพื่ระมาติ�+งแติ�อาย.ประมาณ์ 20 ป> แล)วัคำ�อยๆแสวังหาพื่ระมาเก1บื้สะสมเร&'อยๆจันำม�มากเพื่�ยงพื่อก�บื้การจั�ดสร)างพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แห�งนำ�+ซั8'งม�งบื้ประมาณ์ในำการสร)างกวั�า 40 ล)านำบื้าท บื้นำเนำ&+อท�'หลายพื่�นำไร� ซั8'งในำอนำาคำติม�แผ่นำวั�าจัะพื่�ฒนำาสถิ่านำท�'แห�งนำ�+ให)ม�ท�+งท�'พื่�กอาศ�ย โรงแรมและศ"นำย$การคำ)าอ�กด)วัย    ภายในำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$พื่ระได)ม�การจั�ดแสดงพื่ระพื่.ทธร"ปย.คำติ�างๆ ติ�+งแติ�โบื้ราณ์ เร�'มจัากย.คำคำ�นำธราษฎร$ ทวัารวัด� เช�ยงแสนำ ส.โขท�ย อ" �ทอง ลพื่บื้.ร� อย.ธยา และร�ตินำโกส�นำทร$ มากกวั�า 500 องคำ$ นำอกจัากนำ�+ย�งม�พื่ระบื้"ชาอ�ก คำ&อ พื่ระเคำร&'องช.ดเบื้ญจัภาคำ� จั�านำวันำ 3 ช.ด พื่ระเบื้ญจัภาคำ�ยอดข.นำพื่ล พื่ระร�วังหล�งร�างปNนำ พื่ระสมเด1จัวั�ดระฆั�งซั8'งม�ท.กพื่�มพื่$ พื่ระกร�'งปวัเรศ (ซั8'งเป*นำพื่ระ 1 ในำจั�านำวันำ 22 องคำ$ในำประเทศไทย) พื่ระกร�'งจั�นำ พื่ระก�'งเขมร พื่ระกร�'งสายวั�ดส.ท�ศนำ$เทพื่วัราราม พื่ระกร�'งวั�ดบื้วัรฯ พื่ระสมเด1จัจั�ติรดา พื่ระหลวังป"5ทวัดท.กพื่�มพื่$ นำอกจัากนำ�+แล)วัย�งม�การสะสมเหร�ยญยอดนำ�ยมติ�างๆอ�กเป*นำจั�านำวันำมากอาท�เช�นำ หลวังพื่�อกล�'นำ เหร�ยญ ร.5 ในำแบื้บื้ติ�างๆให)ชมมากกวั�า 2,000 องคำ$ รวัมถิ่8งท�'พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แห�งนำ�+ย�งม�พื่ระพื่.ทธร"ปท�'แกะจัากหยกล)านำป> ซั8'งม�นำ�+าหนำ�กรวัมกวั�า 8 ติ�นำ ผ่")ท�'ช&'นำชอบื้ศ�ลปะการสร)างพื่ระพื่.ทธร"ปและม�ศร�ทธาไม�คำวัรพื่ลาดชม เปGดบื้ร�การท.กวั�นำ เวัลา 09.00-17.00

นำ.

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$และศ"นำย$ศ8กษาชาวัเขา     พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แห�งนำ�+ติ� +งอย"�บื้นำช�+นำ 3 ของอาคำาร PDA(The Population&Community Development Association) หร&ออาคำารสมาคำมพื่�ฒนำาประชากรและช.มชนำจั�งหวั�ดเช�ยงราย ซั8'งสมาคำมพื่�ฒนำาประชากรและช.มชนำด�งกล�าวัเป*นำองคำ$กรท�'ไม�แสวังหาผ่ลก�าไรท�'ท�างานำด)านำพื่�ฒนำาคำ.ณ์ภาพื่ช�วั�ติและส�งเสร�มให)การศ8กษาแก�ชาวัเขา การจั�ดติ�+งพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แห�งนำ�+ได)ด�าเนำ�นำงานำมากวั�า 18 ป>แล)วั ม�จั.ดประสงคำ$เพื่&'อเสร�มสร)างคำวัามส�มพื่�นำธ$ระหวั�างประเทศไทยก�บื้ชนำกล.�มนำ)อยและประชาคำมระหวั�างประเทศให)แนำ�นำแฟ้<นำมากข8+นำ ซั8'งจัะส�งผ่ลให)ประชาชนำชาวัไทยและนำ�กท�องเท�'ยวัชาวัติ�างชาติ�ได)เร�ยนำร" )และเข)าใจัวั�ถิ่�ช�วั�ติของของชาวัเขาซั8'งม�ด)วัยก�นำ 6 เผ่�ามากข8+นำ การจั�ดแสดงภายในำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$จัะประกอบื้ด)วัยการแสดงวั�ถิ่�ช�วั�ติของชนำเผ่�าท�+งอาข�า

ม"เซัอ เย)า กะเหร�'ยง ล�ซัอ และ ม)ง ในำร"ปแบื้บื้ของบื้อร$ดจั�ดแสดง การนำ�าเคำร&'องใช)ในำช�วั�ติจัร�งมาจั�ดแสดงซั8'งล)วันำมาจัากวั�สด.ท�'หาได)ติามธรรมชาติ�ซั8'งแสดงให)เห1นำถิ่8งวั�ถิ่�ช�วั�ติท�'อย"�ก�บื้ธรรมชาติ�อย�างแท)จัร�งเคำร&'องแติ�งกายของแติ�ละเผ่�า รวัมถิ่8งการจั�ดให)คำวัามร" )ในำร"ปแบื้บื้ของการฉายสไลด$ม�ลติ�วั�ช� 'นำ(multivision)หร&อวั�ด�ท�ศนำ$ซั8'งอธ�บื้ายเก�'ยวัก�บื้ชาวัเขา ในำจั�งหวั�ดเช�ยงราย การเพื่าะปล"ก อ.ปกรณ์$ในำการเก1บื้เก�'ยวั รวัมถิ่8งการอพื่ยพื่ย)ายถิ่�'นำฐานำเข)ามาอย"�ในำเอเช�ยอาคำเนำย$ ม�ให)บื้ร�การท�+งหมด 5 ภาษา ได)แก� ภาษาไทย ภาษาอ�งกฤษ ภาษาฝีร�'งเศส ภาษาเยอรม�นำ และภาษาญ�'ป.5นำ นำอกจัากนำ�+ภายในำพื่&+นำท�'จั�ดแสดงย�งนำ�าเคำร&'องจั�กรสานำและห�ติถิ่กรรมพื่&+นำเม&องเช�นำ ย�าม เส&+อผ่)า เคำร&'องประด�บื้ มาให)ได)ชมและจั�ดจั�าหนำ�ายเป*นำของท�'ระล8กซั8'งอย"�ภายในำร)านำคำ)าของพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$อ�กด)วัย เหมาะเป*นำอย�างย�'งส�าหร�บื้นำ�กท�องเท�'ยวัท�'ช&'นำชอบื้วั�ฒนำธรรมอ�นำม�เอกล�กษณ์$ รวัมท�+งของท�'ระล8กสวัยงามม�เสนำ�ห$แปลกติาอ�นำหาได)เฉพื่าะในำภาคำเหนำ&อ คำ�าเข)าชมเพื่�ยง 50 บื้าท สามารถิ่เข)าชมได)วั�นำจั�นำทร$-ศ.กร$ เวัลา 09.00-18.00 นำ. ส�วันำวั�นำเสาร$-อาท�ติย$ เวัลา 10.00-18.00 นำ.

-5-

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ด�า พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$พื่ระ-ประท�ปโกลด$แลนำด$ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$และศ"นำย$ศ8กษาชาวัเขา

อนำ.สรณ์$ชาวัไทยเช&+อสายจั�นำ หม"�บื้)านำส�นำติ�คำ�ร� หร&อ "ดอยแม�สลอง" หร&อ "เหมย เซัอ เล�อ"  ท�'อ�าเภอแม�ฟ้<าหลวัง จั�งหวั�ดเช�ยงรายนำ�+นำ หมายถิ่8ง ด�นำแดนำแห�งคำวัามสงบื้ส.ข เด�มเป*นำหม"�บื้)านำของอด�ติทหารจั�นำคำณ์ะชาติ�(กPกม�นำติ�Qง) กองพื่ล 93  เป*นำท�'ติ� +งของอนำ.สรณ์$ชาวัไทยเช&+อสายจั�นำ ซั8'งทหารจั�นำด�งกล�าวัได)ช�วัยราชการไทยติ�อส")และปราบื้ปรามคำอมม�วันำ�สติ$

ในำพื่&+นำท�'ดอยหลวัง ดอยขาวั และดอยผ่าหม�นำ จั.เช�ยงราย พื่.ศ.2514-2528 และพื่&+นำท�'เขาย�า จั.เพื่ชรบื้"รณ์$ ในำป> 2524 และติ�อมาได)ร�บื้ส�ญชาติ�ไทยในำท�'ส.ด พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$และอนำ.สรณ์$แห�งนำ�+จั8งถิ่"กสร)างโดยคำวัามร�กคำวัามศร�ทธาของคำนำในำช.มชนำ เพื่&'อเป*นำการร�าล8กถิ่8งคำ.ณ์งามคำวัามด�ของอด�ติทหารจั�นำคำณ์ะชาติ�ในำการช�วัยร�กษาผ่&นำแผ่�นำด�นำไทย พื่ร)อมท�+งส�งเสร�มและพื่�ฒนำาการท�องเท�'ยวัดอยแม�สลอง เม&'อเด�นำเข)าไป เราจัะพื่บื้ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$วั�รชนำอด�ติทหารจั�นำคำณ์ะชาติ�ภาคำเหนำ&อประจั�า“

ประเทศไทย ติ�วัอาคำารหล�กคำ&ออาคำารท�'อย"�ติรงกลาง ออกแบื้บื้ก�อสร)างอย�างสวัยงาม”

ด)วัยสถิ่าป7ติยกรรมแบื้บื้จั�นำ  เป*นำ "อนำ.สรณ์$สถิ่านำทหารจั�นำคำณ์ะชาติ� ภาคำเหนำ&อประจั�าประเทศไทย"  ภายในำม� ป<ายวั�ญญาณ์ ของเหล�าทหารผ่")วัายชนำม$ อาคำารทางซั)ายม&อเป*นำ“ ”

อาคำารพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ห)องท�' 1 บื้อกเล�าเร&'องราวัการเด�นำทาง คำวัามเป*นำมาของทหารช&+อสายจั�นำติ�+งแติ�ก�อนำมาอย"�ประเทศไทย ย8ดติามวั�นำเวัลาในำการรบื้เป*นำส�าคำ�ญ ม�โมเดลแสดงถิ่8งสนำามรบื้และเส)นำทางการเด�นำท�พื่ รวัมถิ่8งจั�ดแสดงข)าวัของเคำร&'องใช)ของทหารในำย.คำนำ�+นำ ส�วันำอาคำารทางขวัา คำ&อ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ห)องท�' 2 และ 3   แสดงให)เห1นำถิ่8งการสงเคำราะห$ติ�างๆ ของสมาคำมจั�นำเพื่&'อสงเคำราะห$ผ่")ประสบื้ภ�ย ท�+งการสงเคำราะห$ในำร"ปแบื้บื้ของส�'งของและท.นำการศ8กษา เวั�ยงกาหลง เม&องวั�ฒนำธรรม แดนำพื่.ทธภ"ม� ถิ่�'นำกาขาวั ชาวัศร�วั�ไล“ ”  คำ&อคำ�าขวั�ญของสถิ่านำปฏิ�บื้�ติ�ธรรมและเม&องสม�ยโบื้ราณ์ เป*นำศ"นำย$การเร�ยนำร" )ช.มชนำช&'อ เวั�ยงกาหลง “ ”

    เวั�ยงกาหลง ติ�+งอย"�บื้นำเท&อกเขาดอยดงในำเท&อกเขาดอยหลวัง ในำเขติบื้)านำป5าส)านำ หม"�ท�' 5 ติ�าบื้ลห�วัฝีาย อ�าเภอเวั�ยงป5าเป<า จั�งหวั�ดเช�ยงราย เป*นำแหล�งท�องเท�'ยวัทางวั�ฒนำธรรมท�'ส�าคำ�ญอ�กท�'หนำ8'ง  ช.มชนำโบื้ราณ์แห�งนำ�+ไม�สามารถิ่ระบื้.ได)วั�า เป*นำเม&องท�'สร)างข8+นำในำย.คำสม�ยใด เพื่ราะไม�พื่บื้การพื่"ดถิ่8งเม&องนำ�+ในำหล�กฐานำหร&อบื้�นำท8กเลย เร&'องราวัของเม&องจั8งบื้อกเล�าผ่�านำวั�ติถิ่.ติ�างๆ ท�'พื่บื้ท�'นำ�'เท�านำ�+นำ     ส�าหร�บื้แผ่นำผ่�งในำเม&องโบื้ราณ์แห�งนำ�+ เม&'อผ่�านำซั. )มประติ"ทางเข)าเข)าไป เราจัะพื่บื้ป<ายอธ�บื้ายสถิ่านำท�'ติ�างๆ ภายในำเม&องนำ�+ประกอบื้ด)วัยวั�ด ศ"นำย$การเร�ยนำร" ) และเติาเผ่าโบื้ราณ์  นำอกจัากนำ�+ผ่")มาเย&อนำสามารถิ่เด�นำท�องเท�'ยวัไปติามก�าแพื่งทางเด�นำรอบื้ๆ เม&อง

-6-

ชมท�ศนำ�ยภาพื่อ�นำสวัยงาม แวัะส�กการะส�'งศ�กด�Bส�ทธ�B ส�มผ่�สบื้รรยากาศสม�ยก�อนำได) นำอกจัากวั�ดเวั�ยงกาหลงอ�นำสงบื้ร�มร&'นำแล)วั ส�'งท�'พื่ลาดไม�ได)ของการมาเย&อนำท�'นำ�'คำ&อ เติาเผ่าโบื้ราณ์ ใช)เผ่าเคำร&'องป7+ นำด�นำเผ่าอ�นำเล&'องท�+งคำวัามงามและและคำ.ณ์ภาพื่ของท�'นำ�+ บื้นำเคำร&'องเคำล&อบื้แติ�ละช�+นำปรากฏิลวัดลายอ�อนำช)อยงดงาม ท�+งส�ติวั$ เช�นำ ลายกา  ลานำก�เลนำ

ลายพื่�นำธ.$ไม) เช�นำ ลายก)านำขด  ลายกาคำ"�  โดยเฉพื่าะลายกานำ�+นำถิ่&อเป*นำเอกล�กษณ์$ของท�'นำ�'เลยท�เด�ยวั ลายนำ�+เก�ดจัากการด�ดแปลงร"ปกล�บื้ดอกไม)หร&อใบื้ไม) ให)เหม&อนำร"ปนำกกา  จั8งเร�ยกวั�าลายกา หร&อ ดอกกาหลง นำ�'นำเอง ศ"นำย$ภาษาและวั�ฒนำธรรมจั�นำส�ร�นำธร      ภายในำมหาวั�ทยาล�ยแม�ฟ้<าหลวัง ติ�+งข8+นำด)วัยคำวัามร�วัมม&อระหวั�างร�ฐบื้าลสาธารณ์ร�ฐประชาชนำจั�นำและมหาวั�ทยาล�ยแม�ฟ้<าหลวัง เพื่&'อเป*นำท�'ระล8กในำโอกาสคำรบื้รอบื้ 100 ป> แห�งวั�นำพื่ระราชสมภพื่สมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทราบื้รมราชชนำนำ� นำ�บื้เป*นำเคำร&'องหมายแห�งม�ติรภาพื่ระหวั�างประชาชนำของท�+งสองประเทศ เป*นำศ"นำย$กลางการพื่�ฒนำาการเร�ยนำการสอนำภาษาจั�นำในำประเทศไทยและในำภ"ม�ภาคำรวัมท�+งเป*นำศ"นำย$กลางแลกเปล�'ยนำศ�ลปวั�ฒนำธรรมระหวั�างประเทศจั�นำ-ไทย ล�กษณ์ะสถิ่าป7ติยกรรมเป*นำแบื้บื้จั�นำแท)ม�สวันำนำ�+าติรงกลางแบื้บื้ซั"โจัวั ออกแบื้บื้โดยสถิ่าปนำ�กชาวัจั�นำจัากมณ์ฑ์ลเสฉวันำ วั�สด.กระเบื้&+องหล�งคำา ร"ปป7+ นำประด�บื้หล�งคำา ส�งโติคำ"�แกะสล�กด)วัยห�นำอ�อนำท�'หนำ)าศ"นำย$ฯ นำ�ามาจัากประเทศจั�นำท�+งส�+นำ ภายในำอาคำารจั�ดแสดงนำ�ทรรศการภาพื่ถิ่�ายสมเด1จัพื่ระเทพื่ร�ตินำราชส.ดาฯ สยามบื้รมราชก.มาร� เสด1จัเย&อนำประเทศจั�นำและม�ห)องสม.ดให)คำ)นำคำวั)า

อนำ.สรณ์$าวัไทยเช&+อสายจั�นำ เวั�ยงกาหลง ศ"นำย$ภาษาและวั�ฒนำธรรมจั�นำส�ร�นำธร

รอยพื่ระบื้าทแห�งส�นำติ�ภาพื่     รอยพื่ระบื้าทแห�งส�นำติ�ภาพื่ท�'ป7จัจั.บื้�นำอย"�ภายในำคำ�ายเม1งมหาราชนำ�+นำ เป*นำหนำ8'งส�'งท�'แสดงถิ่8งพื่ระบื้ารม�ของพื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วั ผ่")นำ�าพื่าคำวัามสงบื้ส.ขกล�บื้คำ&นำส"�แผ่�นำด�นำไทยติอนำเหนำ&อ ซั8'งในำอด�ติ ราวั 3-4 ทศวัรรษท�'ผ่�านำมาได)เก�ดคำวัามไม�สงบื้ข8+นำเนำ&'องจัากการส")รบื้ก�นำของพื่รรคำคำอมม�วันำ�สติ$ท�'ย8ดฐานำท�'ติ� +งอย"�ท�'ดอยผ่าหม�นำหร&อดอยภ"ช�+ฟ้<าในำป7จัจั.บื้�นำก�บื้เจั)าหนำ)าท�'ร �ฐ สถิ่านำท�'แห�งนำ�+ถิ่&อเป*นำสมรภ"ม�รบื้บื้นำยอดดอยท�'วั�รบื้.ร.ษผ่")กล)าของไทยมากมายติ)องติ�อส")และเส�ยสละช�วั�ติเพื่&'อปกป<องอธ�ปไติยของชาติ�จัากคำวัามพื่รรคำคำอมม�วันำ�สติ$แห�งประเทศไทย(พื่คำท.) จันำกระท�'งวั�นำท�' 27 ก.มภาพื่�นำธ$ พื่.ศ. 2525 การรบื้พื่. �งสงบื้ลง พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัร�ชกาลท�' 9 สมเด1จัพื่ระนำางเจั)า

พื่ระบื้รมราช�นำ�นำาถิ่ และสมเด1จัพื่ระเทพื่ร�ตินำราชส.ดาสยามบื้รมราชก.มาร� เสด1จัพื่ร)อมด)วัยพื่ระเจั)าวัรวังศ$เธอพื่ระองคำ$เจั)าโสมสวัล� พื่ระวัรราชาธ�นำ�ดดามาติ. ทรงเย�'ยมบื้)านำพื่ญาพื่�ภ�กด�B ณ์ ส�นำดอยยาวั พื่อ.วั�โรจันำ$ ทองม�ติร ได)นำ�าอด�ติผ่")นำ�า ผ่")ก�อการร)ายคำอมม�วันำ�สติ$เข)าเฝี<าท"ลละอองธ.ล�พื่ระบื้าท เพื่&'อแสดงคำวัาม

-7-

จังร�กภ�กด� และได)กราบื้บื้�งคำมท"ลขอพื่ระราชทานำ รอยพื่ระบื้าท ของพื่ระบื้าทสมเด1จั“ ”

พื่ระเจั)าอย"�ห�วัร�ชกาลท�' 9 ประท�บื้ลงบื้นำแบื้บื้พื่�มพื่$ป"นำปลาสเติอร$ เพื่&'อจัาร8กไวั)เป*นำประวั�ติ�ศาสติร$แห�งช�ยชนำะเหนำ&อดอยยาวั และดอยผ่าหม�นำ นำ�บื้ติ�+งแติ�นำ�+นำเป*นำติ)นำมาก1ไม�ม�การส")รบื้บื้นำยอดดอยอ�ก นำายเล�าล� แซั�จัาง ชาวัเขาเผ่�าม)ง ได)เล�าวั�า ณ์ ช�วังเวัลาท�'พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัเสด1จัมานำ�+นำม�เร&'องราวัอ�ศจัรรย$เก�ดข8+นำคำ&อ ในำวั�นำนำ�+นำเป*นำวั�นำท�'หนำาวัมาก ม�หมอกปกคำล.มท�'วัท�+งบื้ร�เวัณ์ แติ�เม&'อพื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัได)ประท�บื้รอยพื่ระบื้าทนำ�+นำ หมอกท�+งหลายกล�บื้หายไป ม�เพื่�ยงแสงอาท�ติย$ท�'ส�องให)คำวัามอบื้อ.�นำเท�านำ�+นำ และหล�งจัากท�'พื่ระองคำ$เสด1จักล�บื้หมอกก1ลงปกคำล.ม คำวัามหนำาวัก1มาเย&อนำอ�กคำร�+ง และติ�อมา เนำ&'องในำวัโรกาสท�'พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วั ทรงคำรองส�ร�ราชสมบื้�ติ�คำรบื้ 60 ป> กองพื่�นำทหารราบื้ท�' 3 กรมทหารราบื้ท�' 17 ในำองคำ$สมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทราบื้รมราชชนำนำ� ได)อ�ญเช�ญรอยพื่ระบื้าทคำ"�นำ� +นำมาประท�บื้ท�'คำ�ายเม1งรายมหาราช จั�งหวั�ดเช�ยงราย กลายเป*นำสถิ่านำท�'ท�องเท�'ยวัท�'นำ�าประท�บื้ใจัทางประวั�ติ�ศาสติร$

หอวั�ฒนำธรรมนำ�ท�ศนำ$เฉล�มพื่ระเก�ยรติ� กาญจันำาภ�เษก จั�งหวั�ดเช�ยงราย คำ&อศาลากลางหล�งเด�มของจั�งหวั�ด ติ�+งอย"�ท�'ถิ่นำนำส�งห$ไคำล อ�าเภอเม&อง หอแห�งนำ�+แสดงให)เห1นำถิ่8งพื่ระมหากร.ณ์าธ�คำ.ณ์ของ พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วั คำวัามเป*นำมาอ�นำยาวันำานำของจั�งหวั�ดเช�ยงราย ในำร"ปแบื้บื้ของกล.�มชาติ�พื่�นำธ.$ วั�ถิ่�ช�วั�ติและวั�ฒนำธรรม  ติลอดจันำภาพื่ป7จัจั.บื้�นำของจั�งหวั�ดวั�าม�บื้ทบื้าททางเศรษฐก�จัในำระด�บื้ภ"ม�ภาคำอย�างไร ด)วัยการใช)ส&'อผ่สมติ�าง ๆ ในำการนำ�าเสนำอเร&'องราวั ท�+ง ม�ลติ�ม�เด�ย วั�ด�ท�ศนำ$ และภาพื่ด"ราแทนำ ท�าให)การชมพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$   แห�งนำ�+ไม�นำ�าเบื้&'ออย�างท�'คำ�ด หอวั�ฒนำธรรมแห�งนำ�+แบื้�งการจั�ดแสดงออกเป*นำหกห)องด)วัยก�นำ ห)องแรก คำ&อ พื่ระ“

มหากร.ณ์าธ�คำ.ณ์ในำพื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัฯ รอยพื่ระบื้าท นำ�ทรรศการถิ่าวัรเก�'ยวั”

ก�บื้พื่ระราชกรณ์�ยก�จัของพื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัฯ และพื่ระบื้รมวังศานำ.วังศ$ในำพื่&+นำท�'จั�งหวั�ดเช�ยงราย ห)องติ�อมาคำ&อ ประวั�ติ�คำวัามเป*นำมาของเม&องเช�ยงราย ห)องนำ�+นำ�าเสนำอ“ ”

ข)อม"ลทางประวั�ติ�ศาสติร$ของเม&องเช�ยงราย ติ�+งแติ�ย.คำด8กด�าบื้รรพื่$ สม�ยสถิ่าปนำาเม&องเช�ยงราย จันำถิ่8งเช�ยงรายในำป7จัจั.บื้�นำ ห)องถิ่�ดมา ชนำพื่&+นำเม&องและกล.�มชาติ�พื่�นำธ.$ แสดง“ ”

ถิ่8งคำวัามหลากหลายทางชาติ�พื่�นำธ.$และวั�ฒนำธรรมของกล.�มคำนำท�'อาศ�ยในำจั�งหวั�ดเช�ยงรายและพื่&+นำท�'ใกล)เคำ�ยง ห)องท�' 4 คำ&อ ภาษาและวัรรณ์กรรม“ ”  ห)องนำ�+เก1บื้คำวัามทรงจั�าเก�'ยวัก�บื้ระบื้บื้ภาษาพื่"ดและภาษาเข�ยนำอ�นำเป*นำวั�ฒนำธรรมร�วัมก�นำของชาวัล)านำนำา ท�'ได)บื้�นำท8กนำ�ทานำ ติ�านำานำ ติ�ารายา คำ�าสอนำติ�าง ๆ ไวั)ในำใบื้ลานำ พื่�บื้สา จัาร8ก เป*นำติ)นำ ถิ่�ดมาคำ&อห)อง วั�ฒนำธรร“

ม 5  เช�ยง จั�ดแสดงคำวัามส�มพื่�นำธ$อ�นำด�และวั�ฒนำธรรมร�วัมก�นำระหวั�าง เม&องเช�ยงราย ”

เช�ยงใหม� เช�ยงติ.ง เช�ยงร. )ง (ส�บื้สองป7นำนำา) เช�ยงทอง (หลวังพื่ระบื้าง) ก�อนำท�'การสร)างร�ฐชาติ�ปGดก�+นำคำวัามส�มพื่�นำธ$ของท�+งห)าเม&องนำ�+ และห)องส.ดท)าย คำ&อห)อง ส�'เหล�'ยมเศรษฐก�จั“ ” แสดงการพื่�ฒนำาเศรษฐก�จัร�วัมก�นำของ จั�นำ ลาวั พื่ม�า ไทย ท�+งด)านำการศ8กษา การคำมนำาคำมการส&'อสาร การบื้ร�การ ศ�ลปวั�ฒนำธรรม และการท�องเท�'ยวั

สถิ่"ปดอยช)างม"บื้ ติ�+งอย"�บื้นำดอยช)างม"บื้ ร�มถิ่นำนำสายพื่ระธาติ.ดอยติ.ง บื้)านำผ่าหม� ห�างจัากทางแยกวั�ดนำ)อยดอยติ.งประมาร 4 กม. ติ�านำานำส�งหนำวั�ติ� และติ�านำานำโยนำกนำาคำพื่�นำธ$กล�าวัถิ่8งดอยช)างม"บื้วั�า ในำร�ชกาลท�' 10 พื่ระเจั)าชาติ�ราย ได)ม�ก�มระปติ�สะโลเทพื่บื้.ติร นำ�าไม)นำ�โคำรธมาปล"ก ณ์ ดอยช)างม"บื้ ติ)นำไม)นำ�+นำเม&'อโติได)ส"ง 7 ศอก ได)แติกสาขาเป*นำ 4 ก�'ง สามารถิ่ให)ร�มเงาให)แก�คำนำได) 20 คำนำ ประชาชนำม�คำวัามเช&'อวั�าหากนำ�าไม)มาคำ�+าก�'งนำ�โคำรธนำ�+าจัะท�าให)บื้รรล.คำวัามปรารถิ่นำาเช�นำเด�ยวัก�บื้ติ)นำก�ลปพื่ฤกษ$ กล�าวัคำ&อ ท�ศติะวั�นำออก ได)บื้.ติรสมประสงคำ$ ท�ศเหนำ&อได)ทร�พื่ย$ ท�ศติะวั�นำติกเจัร�ญร. �งเร&อง และท�ศใติ)อาย.ย&นำนำานำ ป7จัจั.บื้�นำคำงเหล&อเพื่�ยงพื่ระ

-8-

สถิ่"ปช)างม"บื้เป*นำเจัด�ย$ขนำาดเล1กติ�+งอย"�บื้นำก)อนำห�นำใหญ� ซั8'งม�ล�กษณ์ะเหม&อนำช)างหมอบื้อย"� สภาพื่โดยเป*นำติ)นำโพื่ธ�Bใหญ� และติ)นำสนำซั8'งใช)ปล"กเพื่&'ออนำ.ร�กษ$ด�นำและนำ�+า

รอยพื่ระบื้าทแห�งส�นำติ�ภาพื่ หอวั�ฒนำธรรมนำ�ท�ศนำ$เฉล�มพื่ระเก�ยรติ� สถิ่"ปดอยช)างม"บื้

ชีมวั�ง เที่�ยวัวั�ด พื่ระติ�าหนำ�กดอยติ.ง อย"�บื้ร�เวัณ์ กม. ท�' 12 ทางหลวังหมายเลข 1149 เป*นำท�'ประท�บื้แปรพื่ระราชฐานำเพื่&'อทรงงานำของสมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทราบื้รมราชชนำนำ� พื่ระ-ติ�าหนำ�กเป*นำอาคำารสองช�+นำ ม�ร"ปทรงผ่สมผ่สานำระหวั�างศ�ลปะล)านำนำาก�บื้ชาเลย$ของสวั�ส ม�การแกะสล�กไม)ติามกาแล เช�งชายและขอบื้หนำ)าติ�างเป*นำลวัดลายติ�าง ๆ ฝี>ม&อช�างชาวัเหนำ&อ

ดอยติ.งนำอกจัากจัะม�พื่ระธาติ.ดอยติ.งท�'เป*นำท�'เล&'อมใสแล)วั ย�งม�สถิ่านำท�'ท�องเท�'ยวัท�'นำ�าสนำใจัอย�างมาก คำ&อ พื่ระติ�าหนำ�กดอยติ.ง หร&อ พื่ระติ�าหนำ�กสมเด1จัย�า นำ�'นำเอง ติ�วั“ ” “ ”

สถิ่าป7ติยกรรมเป*นำแบื้บื้ผ่สมม�กล�'นำอายล)านำนำาและคำวัามเร�ยบื้ง�าย รอบื้พื่ระติ�าหนำ�กรายล)อมด)วัยติ)นำไม)ดอกไม)นำานำาพื่�นำธ.$ ท�าให)ท�'นำ�'สวัยงามร�มร&'นำมาก     พื่ระติ�าหนำ�กดอยติ.ง ถิ่"กสร)างข8+นำในำช�วังเวัลาเด�ยวัก�บื้ท�'เก�ดโคำรงการพื่�ฒนำาดอยติ.งฯ โดยพื่ระราชด�าร�สของสมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทราบื้รมราชชนำนำ�ด)วัยพื่ระราชทร�พื่ย$ส�วันำพื่ระองคำ$ เม&'อเด&อนำธ�นำวัาคำม พื่.ศ.2530 พื่ระองคำ$ทรงแปรพื่ระราชฐานำมาทรงงานำท�'นำ�' และนำ�บื้ได)วั�าเป*นำ บื้)านำ หล�งแรกของพื่ระองคำ$“ ”

    พื่ระติ�าหนำ�กสร)างอย"�บื้นำเนำ�นำเขา ท�าให)มองเห1นำท�วัท�ศนำ$กวั)างไกล ล�กษณ์ะเด�นำคำ&อ เป*นำศ�ลปะแบื้บื้ล)านำนำา บื้)านำป>กไม) ม�กาแล ผ่สมก�บื้ล�กษณ์ะบื้)านำพื่&+นำเม&องของชาวัสวั�ติเซัอร$แลนำด$ท�'เร�ยกวั�า ชาเลติ$ (Swiss Chalet) ม�ไม)แกะสล�กเป*นำเช�งชายลายเมฆัไหลอ�อนำช)อย เนำ)นำคำวัามเร�ยบื้ง�ายแติ�ใช)สอยได)อย�างคำรบื้คำร�นำ ม�สองช�+นำและช�+นำลอย ส�'งท�'นำ�าติ&'นำติาติ&'นำใจัเป*นำพื่�เศษคำ&อ เพื่ดานำดาวัท�'ม�ติ�าแหนำ�งของดาวัเร�ยงก�นำเหม&อนำเช�นำในำวั�นำพื่ระราชสมภพื่ นำอกจัากนำ�+ย�งสามารถิ่เข)าชมห)องบื้รรทมและห)องทรงงานำท�'สงบื้ เร�ยบื้ง�าย แติ�ไม�อนำ.ญาติให)ถิ่�ายร"ป รอบื้พื่ระติ�าหนำ�กติกแติ�งเป*นำสวันำสวัยงามด)วัยดอกไม)หลายสายพื่�นำธ.$

  พื่ระธาติ.ดอยติ.ง ติ�+งอย"�บื้ร�เวัณ์ กม. ท�' 17.5 ของทางหลวังหมายเลข 1149 เป*นำท�'บื้รรจั.พื่ระรากขวั�ญเบื้&+องซั)าย (กระด"กไหปลาร)า) ของพื่ระพื่.ทธเจั)า นำ�ามาจัากม�ธยมประเทศ นำ�บื้เป*นำคำร�+งแรกท�'พื่ระพื่.ทธศาสนำาล�ทธ�ล�งกาวังศ$ ได)มาประด�ษฐานำท�'ล)านำนำาไทย เม&'อก�อสร)างพื่ระสถิ่"ปบื้รรจั.พื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.นำ�+ ได)ท�าธงติะขาบื้ (ภาษาพื่&+นำเม&องเร�ยกวั�า ติ.ง) ใหญ�ยาวัถิ่8งพื่�นำวัา ป7กไวั)บื้นำยอดดอย ถิ่)าหากปลายธงปล�วัไปไกลถิ่8งเม&องไหนำ ก1จัะก�าหนำดเป*นำฐานำพื่ระสถิ่"ป เหติ.นำ�+ดอยซั8'งเป*นำท�'ประด�ษฐานำปฐมเจัด�ย$แห�งล)านำนำาไทย จั8งปรากฏินำามวั�า ดอยติ.ง พื่ระธาติ.ดอยติ.งเป*นำป"ชนำ�ยสถิ่านำท�'ส�าคำ�ญ เม&'อถิ่8งเทศกาลนำม�สการพื่ระธาติ.ดอยติ.งจัะม�

-9-

พื่.ทธศาสนำ�กชนำท�+งชาวัไทยและเพื่&'อนำบื้)านำจัากประเทศใกล)เคำ�ยง เช�นำ ชาวัเช�ยงติ.งในำร�ฐฉานำ ประเทศสหภาพื่พื่ม�า ชาวัหลวังพื่ระบื้าง เวั�ยงจั�นำทนำ$ เด�นำทางเข)ามานำม�สการท.กป>

หอแห�งแรงบื้�นำดาลใจั ม"ลนำ�ธ�แม�ฟ้<าหลวัง ในำพื่ระบื้รมราช"ปถิ่�มภ$ ได)ท�าการปร�บื้ปร.งหอพื่ระราชประวั�ติ� สมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทราบื้รมราชชนำนำ� และเปล�'ยนำเนำ&+อหานำ�ทรรศการเป*นำ "หอแห�งแรงบื้�นำดาลใจั" ถิ่�ายทอดพื่ระราชจัร�ยวั�ติรในำการท�างานำ และพื่ระวั�ร�ยะอ.ติสาหะท�'ม.�งพื่�ฒนำาคำวัามเป*นำอย"�ของคำนำไทย  โดยหวั�งให)ผ่")เข)าชมได)เก�ดแรงบื้�นำดาลใจั ย8ดม�'นำในำคำวัามด� คำ�ดด� ประพื่ฤติ�ปฏิ�บื้�ติ�ด�เท�าท�'ตินำเองจัะสามารถิ่ท�าได) เพื่&'อพื่ล�งแห�งคำวัามด�นำ�+ จัะได)ผ่ล�ดอกออกผ่ลบื้านำสะพื่ร�'งไปท�'วัท.กหนำท.กแห�ง เช�นำ ราชสก.ลมห�ดลท�'เปร�ยบื้เสม&อนำหยดนำ�+าหยดเล1กๆ ท�'คำ�อยๆ หล�'งร�นำ สร)างแรงกระเพื่&'อม ด�บื้ร)อนำ และบื้�นำดาลคำวัามช.�มช&'นำผ่าส.กไปท�'วัแผ่�นำด�นำไทย

พื่ระติ�าหนำ�กดอยติ.ง พื่ระธาติ.ดอยติ.ง หอแห�งแรงบื้�นำดาลใจั

วั�ดพื่ระส�งห$ ติ� +งอย"� ถิ่นำนำส�งหไคำล ร�มแม�นำ�+ากกใกล)ศาลากลางจั�งหวั�ด แติ�เด�มเคำยเป*นำท�'ประด�ษฐานำ พื่ระพื่.ทธส�ห�งคำ$องคำ$ท�'ประด�ษฐานำอย"� ณ์ วั�หารลายคำ�า วั�ดพื่ระส�งห$ เช�ยงใหม�ในำป7จัจั.บื้�นำ ติามประวั�ติ�เล�าวั�า เจั)ามหาพื่รหม พื่ระอนำ.ชาของพื่ระเจั)าก&อนำากษ�ติร�ย$ผ่")คำรองนำคำรเช�ยงใหม� ได)อ�ญเช�ญพื่ระพื่.ทธส�ห�งคำ$มาจัาก เม&องก�าแพื่งเพื่ชร พื่ระเจั)าก&อนำาได)โปรดฯ ให)ประด�ษฐานำไวั) ณ์ เม&องเช�ยงใหม� ติ�อมาพื่ระเจั)ามหาพื่รหม ท"ลขอย&มพื่ระพื่.ทธส�ห�งคำ$มาประด�ษฐานำไวั)ท�'เม&องเช�ยงราย เพื่&'อหล�อจั�าลอง แติ�เม&'อส�+นำบื้.ญพื่ระเจั)าก&อนำา และพื่ระเจั)าแสนำเม&อง ราชนำ�ดดาของพื่ระองคำ$ได)เสด1จัข8+นำคำรองเม&องเช�ยงใหม� เจั)ามหาพื่รหม คำ�ดจัะช�งราชสมบื้�ติ�จั8งยกกองท�พื่จัากเช�ยงราย ไปประช�ดเม&องเช�ยงใหม� แติ�เจั)าแสนำเม&องก1สามารถิ่ป<องก�นำเม&องได)อ�ก ท�+งยกท�พื่ติ�ท�พื่เจั)ามหาพื่รหมมาถิ่8งเช�ยงราย และคำร�+งนำ�+เองท�'ทรงอ�ญเช�ญพื่ระพื่.ทธส�ห�งคำ$คำ&นำกล�บื้ไปประด�ษฐานำอย"�ท�'พื่ระส�งห$เช�ยงใหม�ส&บื้มา วั�ดนำ�+นำอกจัากเคำยเป*นำท�'ประด�ษฐานำพื่ระพื่.ทธส�ห�งคำ$แล)วั ย�งม�รอยพื่ระพื่.ทธบื้าทจั�าลองบื้นำแผ่�นำ

ศ�ลากวั)าง 5 นำ�+วั ยาวั 2 ฟ้.ติ ม�อ�กษรขอมโบื้ราณ์จัาร8กวั�า "ก.ศลาธมมา-อก.ศลาธมมา" ส�นำนำ�ษฐานำวั�าสร)างในำสม�ยพื่ระเจั)าเม1งรายมหาราช

วั�ดพื่ระธาติ.ดอยจัอมทอง หร&อวั�ดดอยทอง ติ�าบื้ลเวั�ยง อ�าเภอเม&องเช�ยงราย   พื่ระธาติ. เป*นำมงคำลนำามแห�งเม&องเช�ยงราย เด�มเป*นำวั�ดเก�าแก�ส�นำนำ�ษฐานำวั�าม�มาก�อนำท�'พื่�อข.นำเม1งรายจัะมาพื่บื้พื่&+นำท�'และสร)างเป*นำเม&องเช�ยงราย ในำป> พื่.ศ. ๑๘ o ๕ ติามหล�กฐานำปรากฏิในำหนำ�งส&อพื่งศวัดารโยนำกของพื่ระยาประชากรจั�กรกล�าวัวั�า เม&'อพื่ระพื่.ทธศาสนำาล�วังแล)วั ๙๕๖ พื่รรษาม�พื่ระเถิ่ระเจั)าร"ปหนำ8'งนำามพื่ระพื่.ทธโฆัษา เป*นำชาวัโกศลเม&'อส.ธรรมวัด� (สะเท�+ม) ในำสาม�ญประเทศได)ออกไปส"�เม&องล�งกาทวั�ปนำ�าคำ�มภ�ร$พื่ระไติรปGฏิก แห�งล�งกาทวั�ปมาส"�สาม�ญทวั�ปและพื่.กามประเทศ และเข)ามาส"�โยนำกนำคำรไชยบื้.ร�ศร�เช�ยงแสนำ ในำวั�นำจั�นำทร$ข8+นำ ๘ คำ�'า

-10-

เด&อนำ ๖ ป>ชวัด มหาศ�กราชได) ๓๓๕ (พื่.ศ. ๑๔๘๓) นำ�าพื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ. ๓ ขนำาดรวัม ๑๖ องคำ$ ถิ่วัายแก�พื่ระเจั)าพื่�งคำราช เจั)า เม&องโยนำกนำาคำพื่�นำธ$ พื่ระองคำ$ได)แบื้�งได)แบื้�งเป*นำพื่ระธาติ.ขนำาดใหญ�หนำ8'ง ขนำาดกลางสองรวัมสามองคำ$ส�งให)พื่ญาเร&อนำแก)วั เจั)าเม&องไชยนำารายณ์$ (บื้ร�เวัณ์อ�าเภอเวั�ยงช�ยในำป7จัจั.บื้�นำ) ส�วันำหนำ8'งบื้รรจั.ลงมหาสถิ่"ปบื้นำดอยทอง ขนำานำนำามวั�าพื่ระธาติ.ดอยจัอมทอง เพื่&'อเป*นำมงคำลนำามของเม&องม�พื่�ธ�สรงนำ�+าพื่ระธาติ.ท.กวั�นำข8+นำ ๑๕ คำ�'า เด&อนำ ๓ (เด&อนำ ๕ เหนำ&อ)

  วั�ดร�องข.�นำ เป*นำวั�ดท�'ม�คำวัามสวัยงามโดดเด�นำติ�างจัากวั�ดอ&'นำๆ ด)วัยฝี>ม&อการออกแบื้บื้ และก�อสร)างของ อ. เฉล�มช�ย โฆัษ�ติพื่�พื่�ฒนำ$ ศ�ลปGนำช&'อด�ง เพื่&'อเป*นำวั�ดประจั�าบื้)านำเก�ด สร)างโดยจั�นำตินำาการของอาจัารย$ จั�ดเป*นำงานำพื่.ทธศ�ลปLท�'ย�'งใหญ� และงดงามนำ�าแวัะชมมากแห�งหนำ8'ง  อ. เฉล�มช�ย โฆัษ�ติพื่�พื่�ฒนำ$ ม�แรงบื้�นำดาลใจัในำการสร)างวั�ดแห�งนำ�+อย"� 3

ประการ คำ&อ เพื่&'อชาติ� ศาสนำา และพื่ระมหากษ�ติร�ย$ ซั8'งอาจัารย$บื้อกวั�า  จั8งติ�+งคำวัามปรารถิ่นำาท�'จัะถิ่วัายช�วั�ติ ใช)ช�วังเวัลาท�'ด�ท�'ส.ดของตินำเอง สร)างงานำพื่.ทธศ�ลปL เพื่&'อเป*นำงานำประจั�าร�ชกาลของ พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัให)ได) และจัะถิ่วัายช�วั�ติไปจันำติายคำาวั�ด" (จัากเอกสารของวั�ดร�องข.�นำ) คำวัามงดงามของวั�ดแห�งนำ�+อย"�ท�' "โบื้สถิ่$" เพื่ราะอาจัารย$อยากจัะเนำรม�ติวั�ดให)เหม&อนำเม&องสวัรรคำ$ เป*นำวั�มานำบื้นำด�นำท�'มนำ.ษย$สามารถิ่ส�มผ่�สได) โบื้สถิ่$ เปร�ยบื้เหม&อนำบื้)านำของพื่ระพื่.ทธเจั)า ส�ขาวั แทนำพื่ระบื้ร�ส.ทธ�คำ.ณ์ของพื่ระพื่.ทธเจั)า กระจักขาวั หมายถิ่8ง พื่ระป7ญญาธ�คำ.ณ์ของพื่ระพื่.ทธเจั)าท�'เปล�งประกายไปท�'วัโลกมนำ.ษย$

และจั�กรวัาล  สะพื่านำ หมายถิ่8ง การเด�นำข)ามวั�ฏิสงสารม.�งส"�พื่.ทธภ"ม� ก�อนำข8+นำสะพื่านำคำร8'งวังกลมเล1ก หมายถิ่8ง โลกมนำ.ษย$ วังใหญ�ท�'ม�เข�+ยวัเป*นำปากของพื่ญามารหร&อพื่ระราห" หมายถิ่8ง ก�เลสในำใจัแทนำข.มนำรกคำ&อท.กข$ ผ่")ท�'จัะเข)าเฝี<าพื่ระพื่.ทธเจั)าในำพื่.ทธภ"ม�ติ)องติ�+งจั�ติปลดปล�อยก�เลสติ�ณ์หาของตินำเองลงไปในำปากพื่ญามาร เพื่&'อเป*นำการช�าระจั�ติให)ผ่�องใสก�อนำท�'จัะเด�นำผ่�านำข8+นำไปพื่บื้ก�บื้พื่ระราห"อย"�เบื้&+องซั)าย และพื่ญาม�จัจั.ราชอย"�เบื้&+องขวัา บื้นำส�นำของสะพื่านำจัะประกอบื้ไปด)วัยอส"รกล&นำก�นำ 16 ตินำ ข)างละ 8 ตินำ หมายถิ่8ง อ.ปก�เลส 16

จัากนำ�+นำก1จัะถิ่8งก8'งกลางสะพื่านำหมายถิ่8ง เขาพื่ระส.เมร. ซั8'งเป*นำท�'อย"�ของเทวัดา ด)านำล�างเป*นำสระนำ�+าหมายถิ่8ง ส�ท�นำดรมหาสม.ทร ม�สวัรรคำ$ติ� +งอย"�ด)วัยก�นำ 6 ช�+นำด)วัยก�นำ ผ่�านำสวัรรคำ$ 6

เด�นำลงไปส"�พื่รหม 16 ช�+นำ แทนำด)วัยดอกบื้�วัท�พื่ย$ 16 ดอกรอบื้พื่ระอ.โบื้สถิ่ ดอกท�'ใหญ�ส.ด 4 ดอก ติรงทางข8+นำด)านำข)างโบื้สถิ่$หมายถิ่8ง ซั. )มพื่ระอร�ยเจั)า 4 พื่ระองคำ$ ประกอบื้ด)วัยพื่ระโสดาบื้�นำ พื่ระสก�ทาคำาม� พื่ระอนำาคำาม� และพื่ระอรห�นำติ$ เป*นำสงฆั$สาวักท�'คำวัรกราบื้ไหวั)บื้"ชา  ก�อนำข8+นำบื้�นำได คำร8'งวังกลมหมายถิ่8ง โลก.ติติรป7ญญา บื้�นำไดทางข8+นำ 3 ข�+นำแทนำ อนำ�จัจั�ง ท.กข�ง และอนำ�ติติา ผ่�านำแล)วัจั8+งข8+นำไปส"�อร"ปพื่รหม 4 แทนำด)วัยดอกบื้�วัท�พื่ย$ 4 ดอกและบื้านำประติ" 4 บื้านำ บื้านำส.ดท)ายเป*นำกระจักสามเหล�'ยมแทนำคำวัามวั�าง ซั8'งหมายถิ่8งคำวัามหล.ดพื่)นำ แล)วัจั8งก)าวัข)ามธรณ์�ประติ"เข)าส"�พื่.ทธภ"ม�  ภายในำประกอบื้ด)วัยภาพื่เข�ยนำโทนำส�ทองท�+งหมด ผ่นำ�ง 4 ด)านำ เพื่ดานำและพื่&+นำล)วันำเป*นำภาพื่เข�ยนำท�'แสดงถิ่8งการหล.ดพื่)นำจัากก�เลสมาร ม.�งเข)าส"�โลก.ติติรธรรม ส�วันำบื้นำของหล�งคำาโบื้สถิ่$ ได)นำ�าหล�กการของการปฏิ�บื้�ติ�จั�ติ 3 ข)อ คำ&อ ศ�ล สมาธ� ป7ญญา นำ�าไปส"�คำวัามวั�างคำ&อคำวัามหล.ดพื่)นำนำ�'นำเอง  นำ�'เป*นำเพื่�ยงรายละเอ�ยดคำร�าวัๆ ของโบื้สถิ่$ของวั�ดร�องข.�นำ ส�วันำรายละเอ�ยดจัร�งๆ นำ�+นำ อาจัารย$บื้อกวั�าจัะสร)างท�+งหมด 9 หล�ง แติ�ละหล�งม�คำวัามหมายเป*นำคำติ�ธรรมท.กหล�ง ผ่มหวั�งจัะสร)างงานำพื่.ทธศ�ลปLของแผ่�นำด�นำให)ย�'งใหญ�อล�งการ เพื่&'อให)คำนำท�+งโลกยอมร�บื้ และปรารถิ่นำาจัะมาช&'นำชมให)ได) จัะถิ่วัายช�วั�ติสร)างจันำลมหายใจัส.ดท)าย และได)สร)างล"กศ�ษย$รอร�บื้ช�วังติ�ออ�ก 2 ร. �นำ หล�งผ่มติาย คำาดวั�าจัะเสร1จัสมบื้"รณ์$ท�+ง 9 หล�ง คำงใช)เวัลาท�+งหมด 60-70 ป>คำร�บื้"  นำอกจัากจัะชมคำวัามงดงามของพื่ระอ.โบื้สถิ่แล)วั ย�ง

-11-

สามารถิ่เข)าชมผ่ลงานำของอาจัารย$ และเล&อกซั&+อของท�'ระล8กจัากวั�ดร�องข.�นำได)อ�กด)วัย

วั�ดพื่ระส�งห$ วั�ดพื่ระธาติ.ดอยจัอมทอง วั�ดร�องข.�นำ

วั�ดพื่ระแก)วั ถิ่นำนำไติรร�ตินำ$ เป*นำวั�ดท�'คำ)นำพื่บื้พื่ระแก)วัมรกติ หร&อพื่ระพื่.ทธมหามณ์�ร�ตินำปฏิ�มากรท�'ประด�ษฐานำอย"� ณ์ วั�ดพื่ระแก)วั กร.งเทพื่ฯ ในำป7จัจั.บื้�นำ ติามประวั�ติ�เล�าวั�าเม&'อป> พื่.ศ. ๑๘๙๗ ในำสม�ยพื่ระเจั)าสามฝี7' งแกนำเป*นำเจั)าเม&องเช�ยงใหม�นำ�+นำ ฟ้<าได)ผ่�าเจัด�ย$ร)างองคำ$หนำ8'ง และได)พื่บื้พื่ระพื่.ทธร"ปลงร�กปGดทองอย"�ภายในำเจัด�ย$ ติ�อมาร�กกะเทาะออกจั8งได)พื่บื้วั�าเป*นำพื่ระพื่.ทธร"ปส�เข�ยวัสร)างด)วัยหยก คำ&อพื่ระแก)วัมรกตินำ�'นำเอง ป7จัจั.บื้�นำวั�ดพื่ระแก)วัเช�ยงรายเป*นำท�'ประด�ษฐานำพื่ระหยก ซั8'งสร)างข8+นำใหม�ในำวัโรกาสท�'สมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทราบื้รมราชชนำนำ� ม�พื่ระชนำมาย. คำรบื้ 90 พื่รรษา วั�ดกลางเวั�ยง วั�ดกลางเวั�ยง คำ&อวั�ดท�'ติ� +งอย"�ใจักลางเวั�ยงเช�ยงราย เด�มชาวับื้)านำ เร�ยกวั�า วั�ดจั�นำทนำ$โลก หร&อ วั�ดจั�Qนำติะโลก เพื่ราะในำวั�ดเคำยม�ติ)นำจั�นำทนำ$แดงขนำาดใหญ�ข8+นำอย"� ถิ่&อเป*นำไม)มงคำลใช)บื้"ชาพื่ระติามธรรมเนำ�ยมโบื้ราณ์

วั�ดม�'งเม&อง ได)ร�บื้พื่ระราชทานำวั�ส.งคำามส�มา เม&'อ พื่.ศ.2513 เป*นำวั�ดใหญ� สม�ยก�อนำม�ช.มชนำไทยใหญ�อย"�เร�ยกวั�า วั�ดเง�+ยวั หร&อ วั�ดช)างม"บื้ เวัลานำ�+ม�การบื้"รณ์ะเจัด�ย$ โบื้ราณ์ณ์ของวั�ด พื่บื้จัาร8กบื้นำแผ่�นำเง�นำจัาร8กเป*นำภาษาพื่ม�าแปลออกมาเป*นำผ่")สร)างจัากเจัด�ย$ โบื้ราณ์วั�ด ภาษาย�งม�ปรากฎอย"�เป*นำศ�ลปะผ่สมระหวั�างพื่ม�าและล)านำนำา                                         

วั�ดพื่ระแก)วั วั�ดกลางเวั�ยง วั�ดม�'งเม&อง

-12-

วั�ดพื่ระธาติ.เจัด�ย$หลวัง ติ�+งอย"�ติ�ดก�บื้พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ สถิ่านำแห�งชาติ�เช�ยง แสนำด)านำท�ศติะวั�นำออก สร)างโดยพื่ระเจั)าแสนำภ" เม&'อประมาณ์กลางพื่.ทธศติวัรรษท�' ๑๙ โบื้ราณ์สถิ่านำประกอบื้ด)วัย เจัด�ย$ประธานำ ทรงระฆั�งแบื้บื้ล)านำนำา ส"ง ๘๘ ม. ฐานำกวั)าง ๒๔ ม. เป*นำเจัด�ย$ใหญ�ท�'ส.ดในำเช�ยงแสนำ นำอกจัากนำ�+ม� พื่ระวั�หาร ซั8'งเก�าแก�มากพื่�งทลายเก&อบื้หมดแล)วั และ เจัด�ย$ราย แบื้บื้ติ�างๆ ๔ องคำ$

วั�ดพื่ระเจั)าล)านำทอง อย"�ในำเขติก�าแพื่งเม&อง เจั)าทองง�'วั ราชโอรสพื่ระเจั)าติ�โลกราชเป*นำผ่")สร)างเม&'อ พื่.ศ. 2032 ได)ทรงหล�อพื่ระพื่.ทธร"ปองคำ$หนำ&'งหนำ�กล)านำทอง (1,200 กก.)

ขนำานำนำามวั�า พื่ระเจั)าล)านำทอง เป*นำพื่ระประธานำหนำ)าติ�กกวั)าง 2 ม. ส"ง 3 ม.เศษ ในำวั�ดนำ�+ย�งม�พื่ระพื่.ทธร"ปอ�กองคำ$หนำ8'งได)มาจัากวั�ดทองท�พื่ย$ซั8'งเป*นำวั�ดร)าง เร�ยกก�นำวั�า พื่รเจั)าทองท�พื่ย$เป*นำพื่ระพื่.ทธร"ปทองเหล&อง พื่ระพื่�กติร$งดงามมาก ล�กษณ์ะเป*นำพื่ระพื่.ทธร"ปสม�ยส.โขท�ย หนำ)าติ�กกวั)าง 1 ศอก 15 นำ�+วั ส"ง 2 ศอก 10 นำ�+วั

วั�ดป5าส�ก อย"�ห�างจัากท�'วั�าการอ�าเภอเช�ยงแสนำประมาณ์ ๑ กม. ในำเขติ ติ.เวั�ยง พื่ระเจั)าแสนำภ"ทรงสร)างเม&'อ พื่.ศ. 1838 และให)ปล"กติ)นำส�กล)อมก�าแพื่ง 300 ติ)นำ วั�ดนำ�+จั8งได)ช&'อวั�า "วั�ดป5าส�ก" ภายในำวั�ดม� โบื้ราณ์สถิ่านำท�'ส�าคำ�ญคำ&อ เจัด�ย$ประธานำทรงมณ์ฑ์ปยอดระฆั�ง ติกแติ�งด)วัยลวัดลายป"นำป7+ นำอ�นำวั�จั�ติร ม�ฐานำกวั)าง 8 ม. ส"ง 12.5 ม. เป*นำท�'บื้รรจั.พื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.กระด"กติาติ.�มข)างขวัาจัากเม&องปาฏิล�บื้.ติร

วั�ดพื่ระธาติ.เจัด�ย$หลวัง วั�ดพื่ระเจั)าล)านำทอง วั�ดป5าส�ก

วั�ดส�งฆัาแก)วัดอนำห�นำ ม�ประวั�ติ�วั�า สร)างโดยพื่รเจั)าลวัจั�กราช เม&'อติ)นำพื่.ทธศติวัรรษท�' 12

แติ�หล�กฐานำท�'พื่บื้แสดงวั�าม�อาย.อย"�ในำช�วังไม�เก�นำพื่.ทธศติวัรรษท�' 21 กรมศ�ลปากรได)ข.ดพื่บื้หล�กฐานำท�'พื่บื้แสดงวั�าม�อาย.อย"�ในำช�วังไม�เก�นำ พื่.ทธศติวัรรษท�' 21 กรมศ�ลปากรได)ข.ดพื่บื้ภาพื่ข"ดข�ดบื้นำแผ่�นำอ�ฐเป*นำเร&'องราวัเก�'ยวัก�บื้พื่ระชาติ�ของพื่ระพื่.ทธเจั)า ติอนำพื่ระเวัสส�นำดรชาดก เช�นำ พื่ระเวัสส�นำดรเด�นำป5า ช"ชกเฝี<าพื่ระเวัสส�นำดร เป*นำติ)นำ นำอกจัากนำ�+ย�งพื่บื้ช�+นำส�วันำจั�ติรกรรมฝีาผ่นำ�งท�'หล.ดพื่�งมาจัากผ่นำ�งวั�หารม�สภาพื่แติกห�ก แติ�ย�งคำงเหล&อล�กษณ์ะของส�และติ�วัภาพื่ซั8'งใช)ส�ชาดและส�แดงเพื่�ยง 2 ส� นำ�บื้ได)วั�าเป*นำการคำ)นำพื่บื้ท�'ส�าคำ�ญทางวั�ชาการอย�างย�'ง

วั�ดพื่ระธาติ.ผ่าเงา อย"�ห�างจัากอ�าเภอเช�ยงแสนำไปติามเส)นำทางเช�ยงแสนำ-เช�ยงของ ประมาณ์ 4 กม. อย"�ติรงข)ามโรงเร�ยนำสบื้คำ�า เป*นำสถิ่านำท�'ปฏิ�บื้�ติ�ธรรมม�เนำ&+อท�' 143 ไร� ม�เจัด�ย$ทรงระฆั�งขนำาดเล1กติ�+งอย"�บื้นำห�นำก)อนำใหญ� วั�หารป7จัจั.บื้�นำสร)างท�บื้ซัากวั�หารเด�ม บื้นำยอดเขาข)างหล�งวั�ด เป*นำท�'ติ� +งของพื่ระบื้รมพื่.ทธนำ�ม�ติรเจัด�ย$ท�'มองเห1นำท�วัท�ศนำ$สวัยงามได)โดยรอบื้

-13-

วั�ดเจัด�ย$เจั1ดยอด อย"�เหนำ&อวั�ดพื่ระธาติ.ผ่าเงาข8+นำไปบื้นำดอยประมาณ์ 1 ก�โลเมติร ติ�วัวั�ดห�กพื่�งหมดแล)วั เหล&อแติ�เพื่�ยงซัากอ�ฐเก�าๆ แทบื้ไม�เห1นำร"ปร�างเด�ม อาจักล�าวัได)วั�า วั�ดพื่ระธาติ.ผ่าเงาและวั�ดเจัด�ย$เจั1ดยอดอย"�บื้นำเขาล"กเด�ยวัก�นำ ม�บื้ร�เวัณ์ติ�อเนำ&'องก�นำอย�างกวั)างขวัาง บื้ร�เวัณ์ร�มร&'นำด)วัยไม)ใหญ� สมก�บื้เป*นำสถิ่านำปฏิ�บื้�ติ�ธรรม             

วั�ดส�งฆัาแก)วัดอนำห�นำ วั�ดพื่ระธาติ.ผ่าเงา วั�ดเจัด�ย$เจั1ดยอด

วั�ดพื่ระเจั)าทองนำ)อย ติ�+งอย"� หม"�ท�' ๓ ถิ่นำนำพื่หลโยธ�นำ ติ�าบื้ลเวั�ยง อ�าเภอเช�ยงแสนำ จั�งหวั�ดเช�ยงราย อย"�(ติรงข)ามก�บื้วั�ดพื่ระเจั)าล)านำทอง) วั�ดนำ�+ประกอบื้ด)วัยเจัด�ย$ติ� +งอย"�ด)านำหล�งวั�หารซั8'งห�นำหนำ)าไปทางท�ศติะวั�นำออก ก�าแพื่งวั�ดและอาคำารอ&'นำ ๆ ถิ่"กท�าลายไปแล)วั ป7จัจั.บื้�นำเป*นำวั�ดร)างไม�ปรากฏิหล�กฐานำเก�'ยวัก�บื้การก�อสร)าง นำ�าจัะถิ่"กท�+งร)างไปหล�ง พื่.ศ.

2347 เม&'อท�พื่ล)านำนำายกมาข�บื้ไล�พื่ม�า ส�นำนำ�ษฐานำได)วั�านำ�าจัะสร)างข8+นำเม&'อประมาณ์พื่.ทธศติวัรรษท�' 21

วั�ดพื่ระย&นำ เช�ยงแสนำ ป7จัจั.บื้�นำเหล&ออย"�เพื่�ยงพื่ระเจัด�ย$เท�านำ�+นำ เป*นำเจัด�ย$ร"ปส�'เหล�'ยมจั�ติ.ร�สซั)อนำลดหล�'นำก�นำสามช�+นำ ม�เร&อนำธาติ.ย�อม.ม ม�ลวัดบื้�วัคำาดกลางโดยติลอด ติอนำบื้นำเป*นำระฆั�งแปดเหล�'ยม ติามติ�านำานำและพื่งศาวัดารกล�าวัวั�า พื่ญาคำ�าฟ้" โอรสของพื่ญาแสนำภ" ทรงโปรดให)สร)างข8+นำเม&'อป>พื่.ศ.1875 ติ�อมา พื่ระเจัด�ย$เก�ดช�าร.ด พื่ระยาหลวังไชยช�ติจั8งท�าการซั�อมแซัมเม&'อพื่.ศ.2181 จัากร"ปแบื้บื้ของสถิ่าป7ติยกรรม ส�นำนำ�ษฐานำวั�านำ�าจัะก�อสร)างประมาณ์พื่.ทธศติวัรรษท�' 21

วั�ดพื่ระแก)วั เช�ยงของ ติ�+งอย"� หม"�ท�' 13 ติ�าบื้ลเวั�ยง อ�าเภอเช�ยงของ จั�งหวั�ดเช�ยงราย ส�งก�ดคำณ์ะสงฆั$มหานำ�กาย เป*นำอ�กวั�ดหนำ�'งในำเช�ยงของท�'ติ� +งอย"�กลางเม&อง ติ�+งอย"�ห�างท�'วั�าการอ�าเภอฯประมาณ์ 400 เมติร บื้นำถิ่นำนำสายหล�กเช�ยงของ-เช�ยงแสนำ (ติ�ดก�บื้ท�'ท�าการไปรษณ์�ย$) ทางเข)าวั�ดจัะติ�ดถิ่นำนำสายหล�กแติ�อ�กด)านำหนำ8'งจัะติ�ดแม�นำ�+าโขง ด�งนำ�+นำบื้ร�เวัณ์วั�ดจั8งสามารถิ่มองเห1นำวั�วันำ�+าโขงสวัยงามมาก รวัมท�+งมองเห1นำฝี7' งลาวัได)ช�ดเจันำอ�กด)วัย ภายในำวั�ดม�พื่ระพื่.ทธร"ปเก�าแก�มากมาย โดยเฉพื่าะพื่ระพื่.ทธร"ปท�'ท�าจัากห�นำนำ�+าโขงท�'งดงามมาก บื้ร�เวัณ์ด)านำติ�ดแม�นำ�+าโขงม�ม)านำ�'งห�นำอ�อนำให)ท�านำนำ�'งชมท�ศนำ�ยภาพื่นำ�+าโขงและฝี7' งลาวัติลอดแนำวัวั�ด

วั�ดพื่ระเจั)าทองนำ)อย วั�ดพื่ระย&นำ เช�ยงแสนำ วั�ดพื่ระแก)วั เช�ยงของ วั�ดศร�ดอนำช�ย เด�มช&'อ วั�ดติ.งคำ�า ติ� +งอย"�บื้ร�เวัณ์สถิ่านำ�ติ�ารวัจัภ"ธรอ�าเภอเช�ยงของ“ ”

ป7จัจั.บื้�นำ ติ�อมาประมาณ์ป> พื่.ศ. 2400 ได)ย)ายมาสร)างวั�ดใหม�ทางท�ศติะวั�นำติก ติ�ดก�บื้ประติ"ช�ย (ท�'ติ� +งวั�ดป7จัจั.บื้�นำ) และได)เปล�'ยนำช&'อวั�ดใหม�วั�า วั�ดศร�ดอนำช�ย วั�ดศร�ดอนำ“ ”

-14-

ช�ย เป*นำศ"นำย$กลางจั�ดการศ8กษาของคำณ์ะสงฆั$อ�าเภอเช�ยงของ โดยได)เปGดสอนำพื่ระปร�ย�ติ�ธรรมแผ่นำกธรรมมาติ�+งแติ� พื่.ศ. 2580 แผ่นำกสาม�ญศ8กษามาติ�+งแติ� พื่.ศ. 2525 และเป*นำสถิ่านำท�'สอบื้ธรรมสนำามหลวังประจั�าอ�าเภอเช�ยงของ ประจั�าท.กป> และได)ร�บื้ยกย�องจัากกรมการศาสนำาให)เป*นำ วั�ดพื่�ฒนำาติ�วัอย�าง เม&'อ พื่“ ” .ศ. 2519 ม�ป"ชนำ�ยวั�ติถิ่.ท�'ส�าคำ�ญอ�นำเป*นำท�'ส�กการบื้"ชาของพื่.ทธศาสนำานำ�กชนำ คำ&อ หลวังพื่�อเพื่ชร ซั8'งเป*นำพื่ระคำ"�บื้)านำคำ"�“ ”

เม&องเช�ยงของ และพื่ระธาติ.ศร�เวั�ยงดอนำช�ย ม�ประเพื่ณ์�ส�กการบื้"ชาเป*นำประจั�าท.กป>ในำวั�นำมาฆับื้"ชา

วั�ดหลวังหร&อวั�ดไชยสถิ่านำ เป*นำอ�กวั�ดหนำ8'งท�'ด)านำหนำ)าติ�ดถิ่นำนำสายหล�กเช�ยงของ-

เช�ยงแสนำ และอ�กด)านำอย"�ติ�ดก�บื้แม�นำ�+าโขง วั�ดหลวังอย"�ห�างจัากวั�ดพื่ระแก)วัไม�เก�นำ 100

เมติร ติ�วัวั�หารห�นำหนำ)าไปทางท�ศติะวั�นำออก(ทางแม�นำ�+าโขงและเม&องห)วัยทราย สปป.ลาวั)

ด�งนำ�+นำอย"�บื้นำบื้ร�เวัณ์วั�ดจั8งมองเห1นำท�ศนำ�ยภาพื่นำ�+าโขงและเม&องลาวัได)อย�างช�ดเจันำ ถิ่�ดจัากช�+นำบื้ร�เวัณ์วั�ดม�บื้ร�เวัณ์ให)อ�กช�+นำหนำ8'งท�'ส�าหร�บื้จัอดรถิ่และนำ�'งชมวั�วัก�อนำท�'จัะถิ่8งช�+นำถิ่นำนำติ�วัหนำอนำเล�ยบื้นำ�+าโขง ช�วังเย1นำๆ อากาศเย1นำสบื้ายและท�วัท�ศนำ$สวัยงามมาก วั�ดหาดไคำร) ส�งก�ดคำณ์ะสงฆั$มหานำ�กาย ท�'เด�นำๆในำวั�ดจัะม�เพื่�ยงพื่ระประธานำและพื่ญานำาคำหนำ)าวั�ด แม�นำ�+าโขงช�วังผ่�านำหนำ)าวั�ดหาดไคำร)นำ�+เป*นำวั�งนำ�+าล8ก  และเป*นำช�องแคำบื้กวั�าแม�นำ�+าโขงช�วังอ&'นำ เป*นำจั�บื้ปลาบื้8กเพื่�ยงแห�งเด�ยวัของประเทศไทยการจั�บื้ปลาบื้8กท�'บื้)านำหาดไคำร) ม�กจัะท�าพื่�ธ�อย"�ท�'ลานำหนำ)าวั�ดไคำร) ด�าเนำ�นำการโดยชมรมจั�บื้ปลาบื้8ก อ�าเภอเช�ยงของ โดยม�การจั�บื้ฉลากระหวั�างเร&อจัากฝี7' งไทยและลาวัสล�บื้ก�นำ ก�อนำเปGดฤด"จั�บื้ปลาจัะม�พื่�ธ�บื้วังสรวังเจั)าพื่�อปลาบื้8กในำวั�นำท�' 18 เม.ย. ท�'ลานำจั�บื้ปลาบื้8ก ร�มแม�นำ�+าโขง ด)านำหล�งวั�ดหาดไคำร) ปลาบื้8กท�'จัะจั�บื้ขายได)คำ&อปลาบื้8กติ�วัผ่")ท�'โติเติ1มวั�ยเท�านำ�+นำ หากเป*นำปลาติ�วัเม�ยจัะร�ดไข�หร&อขายให)ก�บื้กรมประมงเพื่&'อนำ�าไปขยายพื่�นำธ.$

วั�ดศร�ดอนำช�ย วั�ดหลวังหร&อวั�ดไชยสถิ่านำ วั�ดหาดไคำร)

พื่ระธาติ.ดอยป"เข)า ติามเส)นำทางเช�ยงแสนำ - สบื้รวัก แยกซั)ายก�อนำถิ่8งสามเหล�'ยมทองคำ�าเล1กนำ)อย รถิ่ยนำติ$สามารถิ่ข8+นำไปถิ่8งยอดเขา หร&อจัะเด�นำข8+นำบื้�นำไดก1ได) พื่ระธาติ.ดอยป"เข)านำ�+ สร)างข8+นำบื้นำดอยเช�ยงเม�'ยง ร�มปากนำ�+ารวัก เม&'อ พื่.ศ. 1302 ในำสม�ยพื่ระยาลาวัเก)าแก)วัมาเม&อง กษ�ติร�ย$องคำ$ท�' 2 แห�งเวั�ยงห�ร�ญนำคำรเง�นำยาง โบื้ราณ์สถิ่านำประกอบื้ด)วัยพื่ระวั�หาร และกล.�มเจัด�ย$ท�'พื่�งทลาย ก�อด)วัยอ�ฐม�ร�องรอยการติกแติ�งด)วัยลวัดลายป"นำป7+ นำ นำอกจัากนำ�+บื้นำดอยเช�ยงเม�'ยงย�งเป*นำจั.ดชมวั�วั สามารถิ่มองเห1นำสามเหล�'ยมทองคำ�าได)ช�ดเจันำ

พื่ระธาติ.จัอมแวั� อย"�บื้นำภ"เขาจัอมแวั� หม"�ท�' 2 ติ.เม&องพื่านำ 3 กม. เป*นำพื่ระธาติ.ท�'ม�ประชาชนำชาวัอ.พื่านำและอ.ใกล)เคำ�ยงนำ�บื้ถิ่&อก�นำวั�าเป*นำพื่ระธาติ.อ�นำศ�กด�Bส�ทธ� เม&'อถิ่8งเด&อนำ 8

เหนำ&อ หร&อเด&อนำ 9 ใติ) ข8+นำ 15 คำ�'า จัะม�งานำนำม�สการองคำ$พื่ระธาติ.ท.กป>

วั�ดทรายขาวั พื่านำ เป*นำวั�ดมหานำ�กาย เร�'มก�อสร)างเม&'อป> พื่.ศ 2400 โดยม�พื่�อหนำานำอร�ยะ-แม�ม�ง ได)พื่าญาติ�พื่�'นำ)องอพื่ยพื่คำรอบื้คำร�วัจัากบื้)านำหลวัง อ. ดอยสะเก1ด จั.

เช�ยงใหม� มาติ�+งภ"ม�ล�าเนำาอย"�ร �มล�าห)วัยทรายขาวั ติ�+งช&'อหม"�บื้)านำวั�า บื้)านำห)วัย

-15-

ทรายขาวั ติ.แม�หนำาด อ.พื่านำ จั.เช�ยงราย จันำถิ่8งพื่.ศ. 2436 พื่�ออ.)ยติา-แม�อ. )ยป<อ อร�ยะม�'ง เป*นำบื้.ติรพื่�อหนำานำอร�ยะ-แม�ม�'ง เป*นำผ่")ม�ฐานำะด�ได)เส�ยสละก�าล�งทร�พื่ย$เป*นำผ่")นำ�าย)ายวั�ดทรายขาวัมาติ�+งท�'อย"� ป7จัจั.บื้�นำ

พื่ระธาติ.ดอยป"เข)า พื่ระธาติ.จัอมแวั� วั�ดทรายขาวั พื่านำ

ธรรมชีาติ�

ไร�แม�ฟ้<าหลวัง อ.ทยานำศ�ลปะและวั�ฒนำธรรม บื้นำเนำ&+อท�'กวั�า 150 ไร� กลางเม&องเช�ยงราย เป*นำท�'เก1บื้ร�กษาศ�ลปะวั�ติถิ่.อ�นำล�+าคำ�าของวั�ฒนำธรรมล)านำนำา เช�ญนำม�สการ

พื่ระพื่.ทธร"ปศ�กด�Bส�ทธ�Bในำหอคำ�า ชมงานำนำ�ทรรศการเร&'องไม)ส�ก พื่ร)อมชมงานำศ�ลปะพื่&+นำบื้)านำในำหอแก)วั ล)อมรอบื้ติ�วัด)วัยบื้8งนำ�+าอ�นำสงบื้เง�ยบื้ ม�สวันำไม)หอมและพื่ฤกษานำานำาพื่�นำธ$

สวันำแม�ฟ้<าหลวัง ติ�+งอย"�ด)านำหนำ)าพื่ระติ�าหนำ�กดอยติ.ง ม�เนำ&+อท�'ประมาณ์ 10 ไร� เป*นำสวันำไม)ดอกไม)ประด�บื้นำานำาพื่รรณ์ ม�ดอกไม)เม&องหนำาวั อาท� ดอกซั�ลเวั�ย พื่�ท"เนำ�ย บื้�โกเนำ�ย ก.หลาบื้ ดอกล�าโพื่ง ไม)มงคำลติ�าง ๆ นำอกจัากนำ�+นำย�งม�ไม)ย&นำติ)นำและซั. )มไม)เล�+อยอ�กมากกวั�า 70 ชนำ�ด และย�งม�ร"ปป7+ นำติ�อเนำ&'อง ฝี>ม&อป7+ นำของคำ.ณ์ม�เซั�ยม ย�ปอ�นำซัอย ม�ศาลาชมวั�วัและร)านำจั�าหนำ�ายส�นำคำ)าของท�'ระล8ก โดยม"ลนำ�ธ�แม�ฟ้<าหลวัง สวันำแม�ฟ้<าหลวังสร)างโดยการท�องเท�'ยวัแห�งประเทศไทย เพื่&'อถิ่วัายสมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทราบื้รมราชชนำนำ� และในำบื้ร�เวัณ์ใกล)ก�บื้สวันำแม�ฟ้<าหลวังจัะม�หอพื่ระราชประวั�ติ�ซั8'งจั�ดแสดงนำ�ทรรศการเก�'ยวัก�บื้ พื่ระราชประวั�ติ� และพื่ระราชกรณ์�ยก�จัของสมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทราบื้รมราชชนำนำ�

สวันำร.กขชาติ�แม�ฟ้<าหลวัง ม�เนำ&+อท�' 250 ไร� ม�เส)นำทางให)เด�นำล�ดเลาะเข)าไปในำดงก.หลาบื้พื่�นำป> สถิ่านำท�'รวับื้รวัมพื่�นำธ.$ไม)ติระก"ลก.หลาบื้พื่�นำป>ไวั)มากท�'ส.ดในำประเทศ จั.ดชมวั�วัท�'ส"งท�'ส.ดของเท&อกเขานำางนำอนำ ดอยช)างม"บื้  และย�งม� กล)วัยไม)ป5า กล)วัยไม)ด�นำ และรองเท)านำาร�  จัะสวัยงามมากในำช�วังท�'ติ)นำพื่ญาเส&อโคำร�งและเส�+ยวัดอกขาวับื้านำสะพื่ร�'ง ช�วังเด&อนำมกราคำม บื้ร�เวัณ์ด)านำในำม�ลานำชมวั�วัติ�างๆ เช�นำ ลานำร. �งอร.ณ์ ลานำอ�สดง จั.ดส�องสามแคำวั)นำ (ไทย-พื่ม�า-ลาวั)

ไร�แม�ฟ้<าหลวัง สวันำแม�ฟ้<าหลวัง สวันำร.กขชาติ�แม�ฟ้<าหลวัง

    -16-

วันำอ.ทยานำภ"ช�+ฟ้<าอย"�ในำเขติป5าสงวันำแห�งชาติ� ป5าแม�อ�งฝี7' งขวัาและป5าแม�งาวั ท)องท�'บื้)านำร�มฟ้<าทอง หม"�ท�' 9 และบื้)านำร�มฟ้<าไทย หม"�ท�' 10 ติ�าบื้ลปอ อ�าเภอเวั�ยงแก�นำ จั�งหวั�ดเช�ยงราย สถิ่านำท�'แห�งนำ�+คำร�+งหนำ8'งเคำยเป*นำสมรภ"ม�รบื้ท�'เก�ดจัากคำวัามข�ดแย)งทางคำวัามคำ�ดและนำโยบื้ายการบื้ร�หารการปกคำรองระหวั�างกล.�มคำนำท�'จั�ดติ�+งตินำเป*นำพื่รรคำคำอมม�วันำ�สติ$แห�งประเทศไทยและเจั)าหนำ)าท�'ร �ฐท�'ติ)องเข)ามาปราบื้ปรามหล�งจัากม�เหติ.การณ์$นำองเล&อด แติ�

หล�งจัากเร&'องราวัติ�างๆได)คำล�'คำลายลง คำวัามสงบื้ส.ขได)กล�บื้คำ&นำส"�ผ่&นำป5าอ�กคำร�+ง คำวัามสวัยงามของสถิ่านำท�'แห�งนำ�+จั8งได)ถิ่"กคำ)นำพื่บื้และบื้อกเล�ากล�าวัขานำก�นำเร&'อยมา    วันำอ.ทยานำแห�งนำ�+อย"�ส"งจัากระด�บื้นำ�+าทะเล 1200-1628 เมติร ม�หนำ)าผ่าส"งท�'ม�แนำวัย&'นำเข)าไปในำประเทศลาวั และส"งท�'ส.ดในำเท&อกเขาดอยผ่าหม�นำ จั.ดนำ�+เองท�'เป*นำจั.ดชมวั�วัท�'ได)ช&'อวั�าสวัยท�'ส.ดแห�งหนำ8'ง อากาศบื้นำยอดเขาแห�งนำ�+จัะคำ�อนำข)างเย1นำแติ�ม�ฤด"กาลเป*นำล�กษณ์ะแบื้บื้มรส.มเม&องร)อนำ แบื้�งเป*นำ 3 ฤด"กาล ได)แก� ฤด"ร)อนำ เร�'มติ�+งแติ�เด&อนำม�นำาคำม ถิ่8ง พื่ฤษภาคำม ฤด"ฝีนำ เร�'มติ�+งแติ�เด&อนำม�ถิ่.นำายนำ ถิ่8ง

ติ.ลาคำม และฤด"หนำาวั เร�'มติ�+งแติ�เด&อนำพื่ฤศจั�กายนำ ถิ่8ง ก.มภาพื่�นำธ$     วันำอ.ทยานำแห�งนำ�+นำ�กท�องเท�'ยวันำ�ยมเด�นำทางมาในำช�วังฤด"หนำาวัเพื่&'อท�'จัะได)ส�มผ่�สอากาศท�'หนำาวัเย1นำ และได)ชมคำวัามงามของดอกชงโคำป5าส�ขาวัท�'ออกดอกบื้านำสะพื่ร�'ง นำอกจัากนำ�+การเด�นำทางมาในำช�วังนำ�+ย�งจัะได)ส�มผ่�สทะเลหมอกท�'เหม&อนำด�'งประโยคำท�'วั�า สายหมอกโอบื้“

กอดข.นำเขา สามารถิ่กางเติPนำท$พื่�กผ่�อนำได)”

อ.ทยานำแห�งชาติ�ข.นำแจั เด�นำทางไปติามเส)นำทางสายเช�ยงใหม�-เช�ยงราย (ทางหลวังหมายเลข 118) จัะถิ่8งท�'ท�าการอ.ทยานำฯ ซั8'งติ�+งอย"�ร �มทางบื้ร�เวัณ์ กม.ท�' 55-56 ผ่")ประสงคำ$จัะเด�นำทางท�องเท�'ยวัในำเขติอ.ทยานำฯ ติามเส)นำทางเด�นำป5า ซั8'งผ่�านำนำ�+าติกและยอดดอยติ�างๆ จั�าเป*นำติ)องอาศ�ยคำนำนำ�าทางและติ)องเติร�ยมอ.ปกรณ์$ส�าหร�บื้คำ)างแรมมาเอง โดยติ�ดติ�อท�าหนำ�งส&อถิ่8งอ.ทยานำแห�งชาติ�ข.นำแจั ติ.แม�เจัด�ย$ใหม� อ.เวั�ยงป5าเป<า จั.เช�ยงราย 57260 ล�วังหนำ)าเป*นำเวัลา 15 วั�นำก�อนำเด�นำทาง

วันำอ.ทยานำนำ�+าติกข.นำกรณ์$ อย"�บื้นำเท&อกเขาดอยช)าง ติ.แม�กรณ์$ ห�างจัากติ�วัเม&องติามทางหลวังหมายเลข 1211 ประมาณ์ 18 กม. เล�+ยวัขวัาเข)าไป 12 กม. หร&อไปติามทางหลวังหมายเลข 1 สายเช�ยงราย-พื่ะเยา ประมาณ์ 15 กม. จัะม�ป<ายแยกขวัาไปอ�ก 17 กม. ถิ่8งท�'ท�าการวันำอ.ทยานำฯ แล)วัเด�นำเท)าไปย�งติ�วันำ�+าติกอ�กประมาณ์ 30 นำาท� นำ�+าติกข.นำกรณ์$เป*นำนำ�+าติกท�'ส"งและสวัยท�'ส.ดของจั�งหวั�ดเช�ยงราย ชาวับื้)านำเร�ยกวั�า "นำ�+าติกติาดหมอก" ม�คำวัามส"งถิ่8ง 70 ม.สองข)างทางท�'เด�นำเข)าส"�ติ�วันำ�+าติกเป*นำป5าเขาธรรมชาติ�ร�มร&'นำ

วันำอ.ทยานำภ"ช�+ฟ้<า อ.ทยานำแห�งชาติ�ข.นำแจั วันำอ.ทยานำนำ�+าติกข.นำกรณ์$

-17-

แม�นำ�+ากก   เป*นำแม�นำ�+าท�'ไหลผ่�านำติ�วัเม&องเช�ยงราย ม�คำวัามยาวัรวัมท�+งส�+นำ ๑๓๐ กม.

นำ�กท�องเท�'ยวัสามารถิ่เช�าเร&อจัากท�าเร&อร�มแม�นำ�+าจัากติ�วัเม&องเพื่&'อท�องเท�'ยวัชมท�ศนำ�ยภาพื่ของแม�นำ�+ากก ซั8'งสองฟ้ากฝี7' งเป*นำป5าเขาท�'สวัยงามติามธรรมชาติ� นำอกจัากนำ�+ย�งสามารถิ่แวัะชมหม"�บื้)านำชาวัเขาเผ่�าติ�างๆ เช�นำอ�ก)อ ล�ซัอ กะเหร�'ยง ฯลฯ หร&อแวัะปางช)างเพื่&'อนำ�'งช)างเท�'ยวัป5ารอบื้บื้ร�เวัณ์นำ�+นำก1ได) อ�ติราคำ�าเช�าเหมาเร&อข8+นำอย"�ก�บื้ระยะทาง

วันำอ.ทยานำดอยกาดผ่� อ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงราย ติ�+งอย"�บื้ร�เวัณ์บื้)านำห)วัยชมภ"  ในำเขติป5าสงวันำแห�งชาติ� ป5าแม�ลาวัฝี7' งซั)ายและแม�กกฝี7' งขวัา เป*นำแหล�งท�'ม�ท�วัท�ศนำ$สวัยงามท�'ส�าคำ�ญของราษฎรในำท)องถิ่�'นำ วันำอ.ทยานำดอยกาดผ่� เป*นำแหล�งท�องเท�'ยวัเช�งอนำ.ร�กษ$ ท�+งฤด"ร)อนำและฤด"หนำาวั ติลอดจันำเทศกาลและประเพื่ณ์�ติ�างๆ อ�กท�+งทะเลหมอกท�'ไหนำๆ ก1ด"ได)แคำ�ม.ม 180 องศา แติ�ดอยกาดผ่� ม�ด�กวั�านำ�+นำเพื่ราะ ทะเลหมอกสวัยด"ได)ถิ่8ง 360 องศา ซั�อนำคำวัามงามอย"�ในำเท&อกเขาดอยวัาวั� ม.มมองสวัยส.ดอย"�ด)านำติะวั�นำออกเป*นำพื่าโนำราม�า เห1นำเท&อกเขาสล�บื้ซั�บื้ซั)อนำแติ�ม.มอ&'นำก1สามารถิ่ด"ได)

ดอยแม�สลอง เป*นำแหล�งท�องเท�'ยวัแห�งหนำ8'งของจั�งหวั�ดเช�ยงราย อด�ติเป*นำช.มชนำของชาวัจั�นำย"นำนำานำ(จั�นำฮ่�อ) ม�พื่&+นำท�'ท�'ม�การปล"กชาท�'ด�ท�'ส.ดของประเทศและม�ซัาก.ระหร&อนำางพื่ญาเส&อโคำร�งม�ดอกช�วังช�วังติ)นำเด&อนำมกราคำม-ปลายเด&อนำม�นำาคำม ฤด"ท�องเท�'ยวัชมดอกซัาก.ระบื้านำ คำ&อ เด&อนำ ม.คำ.-ม�.คำ. ของท.กป> อนำ.สรณ์$สถิ่านำอด�ติทหารจั�นำคำณ์ะชาติ�เปGดให)บื้ร�การ : ท.กวั�นำ ติ�+งแติ�เวัลา 8.00-17.00 นำ.

แม�นำ�+ากก วันำอ.ทยานำดอยกาดผ่� ดอยแม�สลอง

ดอยผ่าติ�+ง อย"�ระหวั�างเส)นำทางเช�ยงแสนำ-เช�ยงของ เป*นำถิ่นำนำเล�ยบื้แม�นำ�+าโขง เป*นำหม"�บื้)านำของชาวัไทยล&+อท�'ม�ขนำบื้ธรรมเนำ�ยมประเพื่ณ์�อ�นำงดงามนำ�าสนำใจัโดยเฉพื่าะฝี>ม&อการทองผ่)าพื่&+นำเม&องท�'ม�ช&'อเส�ยงจัาก อ.เช�ยงของ นำ�กท�องเท�'ยวัสามารถิ่นำ�'งเร&อหางยาวัไปได) ใช)เวัลาประมาณ์ 1 ชม. และย�งได)ชมท�ศนำ�ยภาพื่สองฝี7' งโขงอ�นำสวัยงามอ�กด)วัย

จั.ดชมวั�วั บื้ร�เวัณ์ดอยติ.งม�จั.ดชมวั�วัท�'สวัยงามหลายแห�ง ร�มทางหลวังหมายเลขท�'1149 ม�จั.ดชมวั�วัท�'กม. 12 และกม.14 นำอกจัากนำ�+ติามเส)นำทาง วั�ดนำ)อยดอยติ.ง-บื้)านำผ่าหม� ซั8'งเป*นำถิ่นำนำซั8'งทอดยาวัไปติามแนำวัเขาผ่�านำยอดดอยหลายล"ก ม�จั.ดชมวั�วัซั8'งมองเห1นำท�วัท�ศนำ$ ได)กวั)างไกล เช�นำ จั.ดชมวั�วับื้นำดอยช)างม"บื้ ดอยผ่าฮ่�+ และดอยผ่าห�ม

ไร�เช�ญติะวั�นำ เป*นำศ"นำย$ปฎ�บื้�ติ�ธรรม ท�'ท�านำพื่ระมหาวั.ฒ�ช�ย วั.วัช�ระเมธ� ม�พื่.ทธศาสนำ�กชนำและผ่")คำนำท�'วัไป ให)คำวัามสนำใจัและแวัะเวั�ยนำ มาเย�'ยมชมไปจันำถิ่8งร�วัมปฏิ�บื้�ติ�ธรรมก�นำเป*นำจั�านำวันำมาก ไร�เช�ญติะวั�นำ ม�คำอร$สปฏิ�บื้�ติ�ธรรมหล�กๆ 3 คำอร$ส คำ&อ 3 วั�นำ 5 วั�นำ และ 7 วั�นำ และม�ทานำ 2 ม&+อ ถิ่&อศ�ล 8 และม�กฏิให)งดใช)เคำร&'องม&อส&'อสารท.กชนำ�ด

-18-

ดอยผ่าติ�+ง จั.ดชมวั�วั ไร�เช�ญติะวั�นำ

บื้�อนำ�+าร)อนำโป5งเทวั� เป*นำจั.ดพื่�กรถิ่ของนำ�กท�องเท�'ยวั ม�ร)านำคำ)า จั�าหนำ�ายของท�'ระล8กพื่วัก เส&+อผ่)า งานำไม) เคำร&'องเง�นำ อาหาร ฯลฯ  อย"�ติ.แม�เจัด�ย$ใหม�  เป*นำโป5งนำ�+าร)อนำธรรมชาติ�ม�นำ�+าผ่.ดจัากพื่&+นำด�นำติามล�าธาร นำ�+าร)อนำม�อ.ณ์หภ"ม�ส.งถิ่8ง 95 องศาเซัลเช�ยส นำ�กท�องเท�'ยวันำ�ยมซั&+อไข�มาติ)ม ใช)เวัลาเพื่�ยง 7 นำาท�ก1ส.ก ม�ห)องนำ�+าให)อาบื้นำ�+าแร� ราคำา 50 บื้าท

นำ�+าพื่.ร)อนำเวั�ยงป5าเป<า เป*นำบื้�อนำ�+าร)อนำธรรมชาติ� ติ� +งอย"�ติ�าบื้ลแม�เจัด�ย$ใหม� อ�าเภอเวั�ยงป5าเป<า ถิ่นำนำสายเช�ยงราย-เช�ยงใหม� กม. ท�' 64 - 65 บื้ร�เวัณ์บื้�อนำ�+าร)อนำม�ชาวับื้)านำ นำ�าไข�มาขายเพื่&'อให)นำ�กท�องเท�'ยวั ทดสอบื้ติ)มในำบื้�อนำ�+าร)อนำ เป*นำจั.ดแวัะพื่�กระหวั�างการเด�นำ

ทางจัากเช�ยงใหม�-เช�ยงราย ม�ร)านำอาหาร ร)านำกาแฟ้ ร)านำจั�าหนำ�ายส�นำคำ)าท�'ระล8กบื้ร�การนำ�กท�องเท�'ยวั

ไร�ชาฉ.ยฟ้ง ส&บื้ทอดการปล"กชาติ�+งแติ�ร. �นำพื่�อส"�ร. �นำล"ก ม�ก�จัการมายาวันำานำ และพื่�ฒนำาให)เป*นำแหล�งท�องเท�'ยวัท�'นำ�ยมก�นำแพื่ร�หลาย สะดวักติ�อการเด�นำทาง ล�กษณ์ะเป*นำภ"เขาติ)นำชาเข�ยวัขจั�ในำพื่&+นำท�'ขนำาด 1000 ไร� ข�บื้รถิ่ข8+นำไปได) ไม�ล�าบื้าก เส)นำทางไม�ลาดช�นำ  จั8งท�าให)เป*นำท�'นำ�าสนำใจัของนำ�กท�องเท�'ยวั ม�ร)านำอาหารและเคำร&'องด&'มเมนำ"ติ�างๆ จัากใบื้ชาสด หร&อซั&+อเป*นำของฝีาก ไวั)คำอยบื้ร�การ

บื้�อนำ�+าร)อนำโป5งเทวั� นำ�+าพื่.ร)อนำเวั�ยงป5าเป<า ไร�ชาฉ.ยฟ้ง อ�างเก1บื้นำ�+าป5ากล)วัย ติ�+งอย"�ร �มทางหลวังจั�งหวั�ดหมายเลข 1149 ห�างจัากจั.ดชมวั�วั กม.ท�' 12 ประมาณ์ 2 กม. อ�างเก1บื้นำ�+าป5ากล)วัย ก�กเก1บื้นำ�+าไวั)ส�าหร�บื้ใช)ในำศ"นำย$อ�านำวัยการโคำรงการพื่�ฒนำาดอยติ.ง ร�มอ�างเป*นำแปลงทดลองเพื่าะขยายพื่�นำธ.$ไม)ดอกเม&องหนำาวั โดยเฉพื่าะดอกซั�ลเวั�ย เป*นำจั.ดพื่�กร�มทางและชมท�ศนำ�ยภาพื่ระหวั�างพื่ระติ�าหนำ�กดอยติ.ง ก�บื้พื่ระธาติ.ดอยติ.ง

-19-

บื้)านำอาข�าป5ากล)วัย ม�ประชากรอาศ�ยอย"�ประมาณ์ 62 คำรอบื้คำร�วั บื้นำเนำ�นำเขา ทะเลภ"สล�บื้ซั�บื้ซั)อนำ กวั)างขวัาง สวัยงาม มองได)รอบื้ท�ศ ลมเย1นำสบื้าย ม�ระบื้บื้ประปาและไฟ้ฟ้<าเข)าถิ่8ง ถิ่นำนำลาดยางติ�ดผ่�านำ บื้ร�เวัณ์ใกล)เคำ�ยงม�สวันำไม)ดอก ไม)ประด�บื้เม&องหนำาวั กลางสวันำม�งานำประติ�มากรรม ของนำางม�เซั�ยม ย�บื้อ�นำซัอย โดยสมเด1จัพื่ระบื้รมราชชนำนำ�ทรงพื่ระราชทานำช&'อวั�า คำวัามติ�อเนำ&'อง ส&'อถิ่8งการท�างานำใดๆ จัะส�าเร1จัได) ติ)องท�าอย�างติ�อเนำ&'อง เเละอ�กหนำ8'งอาช�พื่ของชาวับื้)านำคำ&อปล"ก ชา กาแฟ้ ส�งขายเพื่&'อเล�+ยงช�พื่อ�กด)วัย

ถิ่�+าป.5ม ถิ่�+าปลา ติ�+งอย"�ท�'ดอยจั)อง หม"� 11 ติ�าบื้ลโป5งผ่า อ�าเภอแม�สาย ห�างจัากอ�าเภอแม�สายไปทางท�ศใติ)ติามทางหลวังหมายเลข 110 ประมาณ์ 12 ก�โลเมติร ม�ทางแยก

เข)าไปอ�กประมาณ์ 2 ก�โลเมติร ดอยจั)องเป*นำภ"เขาห�นำป"นำ จั8งประกอบื้ด)วัย ถิ่�+าห�นำงอก ห�นำย)อย และทางนำ�+าไหลมากมาย  ถิ่�+าป.5ม อย"�ส"งข8+นำไปบื้นำยอดเขา ติ)องปNนำข8+นำไป ภายในำถิ่�+าม&ดมาก ติ)องม�ผ่")นำ�าทางเท�'ยวัชม  ถิ่�+าปลา เป*นำถิ่�+าหนำ8'งท�'ม�นำ�+าไหลภายในำถิ่�+า เคำยม�ปลาชนำ�ดติ�างๆ ท�+งใหญ�นำ)อยวั�ายออกมาให)เห1นำเป*นำประจั�า ภายในำถิ่�+าย�งม�พื่ระพื่.ทธร"ปศ�ลปะพื่ม�า สร)างข8+นำโดยพื่ระภ�กษ.ชาวัพื่ม�า ประชาชนำท�'วัไปเร�ยกวั�า พื่ระทรงเคำร&'อง เป*นำท�'เล&'อมใสของประชาชนำในำแถิ่บื้นำ�+

อ�างเก1บื้นำ�+าป5ากล)วัย บื้)านำอาข�าป5ากล)วัย ถิ่�+าป.5ม ถิ่�+าปลา

ของด สวันำสมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทร$ฯ ติ�+งอย"�ห�างจัากติ�วัเม&องเช�ยงรายประมาณ์ ๘ กม. บื้นำเส)นำทางเช�ยงราย-แม�จั�นำ เข)าไปทางด)านำหล�งสถิ่าบื้�นำราชภ�ฏิเช�ยงราย ภายในำสวันำม�ท�ศนำ�ยภาพื่สวัยงาม บื้รรยากาศร�มร&'นำในำเนำ&+อท�' 620 ไร� ม�หนำองบื้�วัท�'กวั)างขวัางถิ่8ง 223

ไร� ซั8'งเป*นำส�วันำท�'ท�าให)สถิ่านำท�'แห�งนำ�+นำ�าไปพื่�กผ่�อนำหย�อนำใจัเพื่ราะนำ�+าในำหนำองบื้�วัใสเย1นำ และเติ1มเป>' ยมติลอดป>บื้นำพื่&+นำท�'รอบื้หนำองบื้�วัเป*นำท�'ติ� +งของพื่ล�บื้พื่ลา ศาลาพื่�กแดดและม�สวันำปาล$ม สวันำไผ่�อย"�บื้นำท�'ลาดเนำ�นำเขา หอนำาฬิ�กาเฉล�มพื่ระเก�ยรติ� สมเด1จัพื่ระนำางเจั)า พื่ระบื้รมราช�นำ�นำาถิ่ (หอนำาฬิ�กาพื่.ทธศ�ลปL) โดยม�อาจัารย$เฉล�มช�ย โฆัษ�ติพื่�พื่�ฒนำ$ เป*นำผ่")ออกแบื้บื้ ใช)เวัลาสร)าง 5 ป> สร)างข8+นำเพื่&'อเฉล�มพื่ระเก�ยรติ� สมเด1จัพื่ระนำางเจั)า พื่ระบื้รมราช�นำ�นำาถิ่ เป*นำหอนำาฬิ�กาท�'สามารถิ่เปล�'ยนำส�ได) ม�คำวัามสวัยงาม ม�เส�ยงระฆั�งบื้อกเวัลาท.กช�'วัโมง และเปล�'ยนำส�เม&'อถิ่8งเวัลา 1 ,

2 ท.�มและ 3 ท.�มของท.กวั�นำ เป*นำงานำศ�ลปะเช�งพื่ระพื่.ทธศาสนำา ในำวั�นำเพื่1ญ 15 คำ�'า ท�'ติรงก�บื้วั�นำพื่.ธ (ในำ 1 ป> จัะม�ไม�ก�'คำร�+ง) จัะม�ประเพื่ณ์�เป*งพื่.ธ หร&อติ�กบื้าติรติอนำเท�'ยงคำ&นำ ร)านำของฝีากดอยติ.ง ร)านำดอยติ.งไลฟ้Lสไติล$ จั�าหนำ�ายผ่ล�ติภ�ณ์ฑ์$ท�'ผ่ล�ติจัากโคำรงการพื่�ฒนำาดอยติ.งฯ งานำฝี>ม&อท�'ม�การออกแบื้บื้อย�างม�เอกล�กษณ์$ โดยการผ่ล�ติท.กข�+นำติอนำให)คำวัามส�าคำ�ญติ�อผ่ลกระทบื้อ�นำจัะเก�ดข8+นำก�บื้ส�'งแวัดล)อม และทร�พื่ยากรธรรมชาติ�-

-20-

ผ่ล�ติภ�ณ์ฑ์$ของดอยติ.งม�หลากหลายประเภท เช�นำ ผ่)าทอม&อ เส&+อผ่)า พื่รมทอม&อ ของติกแติ�งบื้)านำ เคำร&'องเคำล&อบื้ด�นำเผ่า ผ่ล�ติภ�ณ์ฑ์$กระดาษสา ผ่ล�ติภ�ณ์ฑ์$งานำม&อของดอยติ.งเป*นำศ�ลปะแห�งการผ่สมผ่สานำคำวัามท�นำสม�ยและรากฐานำทางวั�ฒนำธรรมท)องถิ่�'นำได)อย�างงดงามลงติ�วั

สวันำสมเด1จัพื่ระศร�นำคำร�นำทร$ฯ หอนำาฬิ�กาเฉล�มพื่ระเก�ยรติ� ร)านำของฝีากดอยติ.ง กาดดอยติ.ง ติลาดส�นำคำ)าของชาวัเขา มาขายเอง เช�นำ เคำร&'องเง�นำ ชา เส&+อผ่)า ผ่)าลายติ�างๆ ติ�+งอย"�ใกล)ก�บื้พื่ระติ�าหนำ�กดอยติ.งและ สวันำแม�ฟ้<าหลวัง ส�นำคำ)านำ�าสนำใจั ได) ท�บื้ท�มสายนำ�+าผ่8+ง , บื้�วัห�มะ  เป*นำผ่ลไม)ชนำ�ดหนำ8'ง ม�สรรพื่คำ.ณ์ทางยาเยอะเเยะมากมาย รสชาติ�อร�อย หวัานำ คำล)ายๆก�บื้แอปเปG+ ล สามารถิ่ซั&+อเป*นำของฝีากได)

ส�งห$ปาร$คำ หร&อช&'อเด�มคำ&อ ไร�บื้.ญรอด เด�มท�ไร�บื้.ญรอดปล"กข)าวับื้าเลย$ แติ�ป7จัจั.บื้�นำเปล�'ยนำมาท�าการเกษติรท�'หลากหลาย ท�+งไร�ชา สวันำผ่ลไม) แปลงผ่�ก รวัมถิ่8งเพื่�'มแหล�งท�องเท�'ยวัเช�งเกษติรส�าหร�บื้บื้.คำคำลภายนำอก เช�นำ สวันำส�ติวั$ เลนำจั�กรยานำ ถิ่นำนำรอบื้ไร� ท�'ส�าคำ�ญคำ&อออกแบื้บื้มาสวัยแทบื้ท.กอย�าง โคำ)งเวั)าไปติามเนำ�นำส"ง-ติ�'าด"สวัยงาม ท�'นำ�+ม�แทร1คำจั�กรยานำแบื้บื้มาติรฐานำ และสวัยท�'ส.ดในำเอเช�ย ส�าหร�บื้เซั�ยนำจั�กรยานำ แวัะชมมะเฟ้Nองย�กษ$ ฯลฯ ช�วังท�'นำ�าเท�'ยวัท�'ส.ดช�วัง พื่.ย.-ก.พื่. อากาศเย1นำสบื้าย ท)องฟ้<าสวัยเหมาะก�บื้การถิ่�ายร"ปสวัยๆ จัากนำ�+นำจัะได)ล�+มลอง ชาอ"�หลง ให)ช&'นำใจั ทางส�งห$ปาร$คำ ม� บื้ร�การฟ้าร$มท�วัร$ อ�ติราคำ�าบื้ร�การคำนำละ 50 บื้าท เด1กอาย.ติ�'ากวั�า 4 ขวับื้ฟ้ร� ใช)เวัลาการ ชมประมาณ์ 45- 50

นำาท� แบื้�งเป*นำรอบื้ๆ ติ�+งแติ�  09.30 นำ. ถิ่8ง  17.00 นำ.ช�วังท�'เปGดให)ท�องเท�'ยวั :ช�วังฤด"หนำาวั(พื่.ย.-ก.พื่.)*ช�วังนำอกเหนำ&อจัากนำ�+ไร�จัะปGดให)บื้ร�การ*บื้ร�การรถิ่ชมฟ้าร$ม : เร�'มติ�+งแติ� 9.30 , 12.30, 17.00 นำ. ราคำา 50 บื้าท/คำนำ

ไร�ชาดอยวัาวั� ติ� +งอย"�บื้นำดอยวัาวั� อ.แม�สรวัย จั.เช�ยงราย ชาบื้นำดอยวัาวั� ม�ท�+งชาพื่�นำธ.$พื่&+นำ เม&องสายพื่�นำธ.$ "อ�สส�ม" ชาสายพื่�นำธ.$ไติ)หวั�นำอย�างช�งช�ง เบื้อร$ 12, 13 และชา "อ"�หลง" ท�'ม�คำวัามโดดเด�นำ เป*นำอย�าง ย�'ง เพื่ราะดอยวัาวั� ถิ่&อเป*นำแหล�งปล"กชาอ"�หลงแห�งแรกของเม&องไทย ล.งพื่�งโก : พื่�นำ�จั พื่�ท�กษ$วัาร� ชายอาย. 60 กวั�าๆ ผ่")ท�'ติ�ดใจัในำรสชาติ�ชาอ"�หลง จันำถิ่8งขนำาดแอบื้ล�กลอบื้นำ�าติ)นำชาอ"�หลงพื่�นำธ.$ด� เข)ามาปล"กในำเม&องไทย เม&'อ 30 กวั�าป>ท�'แล)วั และลองผ่�ดลองถิ่"กอย"� 8 ป> จันำป7จัจั.บื้�นำได)พื่�ฒนำาเป*นำชาอ"�หลงแบื้บื้ไทยๆ ท�'รสชาติ�ยอดเย�'ยม ไม�ย�'งหย�อนำไปกวั�าอ" �หลงของไติ)หวั�นำ แถิ่มย�งส�งไปติ�ติลาดท�'ไติ)หวั�นำอ�กด)วัย

กาดดอยติ.ง ส�งห$ปาร$คำ ไร�ชาดอยวัาวั�

-21-

บื้)านำกะเหร�'ยงรวัมม�ติร บื้)านำกะเหร�'ยง ติ�+งอย"�ร �มแม�นำ�+ากกฝี7' งซั)าย หม"� 2 ติ. แม�ยาวั อ.เช�ยงราย ในำหม"�บื้)านำม�ชาวักระเหร�'ยง ท�+งหมด 2,840 คำนำประกอบื้ไปด)วัย ชนำเผ่�ากะเหร�'ยง อาข�า ลาห"� ล�ซัอ ม)ง และไทล&+อ เป*นำหม"�บื้)านำท�'ได)ร�บื้การพื่�ฒนำาคำ.ณ์ภาพื่ โดยใช)การท�องเท�'ยวัจัากองคำ$กรเอกชนำและประสบื้คำวัามส�าเร1จัจัากการนำ�าช)างมานำ�าเท�'ยวัหม"�บื้)านำชาวัเขา ท�+งนำ�+ย�งสามารถิ่เร�ยกใช)บื้ร�การข�'ช)างชมหม"�บื้)านำ หร&อละแวักติ�างๆได) (เส�ยคำ�าบื้ร�การ) 

ส�นำคำ)าจั�าพื่วักของท�'ระล8กจัะม�เอกล�กษณ์$ติ�างก�นำไปในำแติ�ละชนำเผ่�า  สามารถิ่เล&อกซั&+อเล&อกหาไปติกแติ�งเส&+อผ่)าหร&อของจั�าพื่วักข)าวัของเคำร&'องใช)ก1ด"จัะก�Zบื้เก[ไม�นำ)อยเปGดบื้ร�การติ�+งแติ� 08.00 -16.00 นำ.

หม"�บื้)านำอ�ก)อดอยแสนำใจั จัากศ"นำย$พื่�ฒนำาสงเคำราะห$ชาวัเขา ซั8'งติ�+งอย"�ระหวั�างเส)นำทางข8+นำส"�ดอยแม�สลอง จัะม�ทางเด�นำแยกไปอ�กเป*นำระยะทาง 5 กม.ถิ่8งหม"�บื้)านำอ�ก)อ ดอยแสนำใจัเป*นำหม"�บื้)านำใหญ� ชาวัเขาเผ่�าอ�ก)อม�เคำร&'องแติ�งกายท�'สวัยงาม และม�ประเพื่ณ์�ท�'นำ�าสนำใจัคำ&อ ประเพื่ณ์�โล)ช�งช)า ซั8'งจั�ดข8+นำในำราวัเด&อนำส�งหาคำมของท.กป> การเด�นำทางไปย�งหม"�บื้)านำอ�ก)อคำวัรใช)รถิ่ท�'ม�ก�าล�งเคำร&'องยนำติ$ส"ง เพื่ราะทางข8+นำคำ�อนำข)างส"งช�นำ

เคำร&'องเคำล&อบื้ด�นำเผ่า เวั�ยงกาหลง เวั�ยงกาหลงเป*นำติ�าบื้ลหนำ8'งของอ�าเภอเวั�ยงป5าเป<า จั�งหวั�ดเช�ยงราย เป*นำแหล�งก�าเนำ�ด เคำร&'องเคำล&อบื้ด�นำเผ่า เวั�ยงกาหลงโบื้ราณ์ ท�'ม�อาย.นำ�บื้พื่�นำป>ท�'ใหญ�ท�'ส.ดของล)านำนำา ม�เติาเผ่าโบื้ราณ์ ม�ล�กษณ์ะเด�นำไม�เหม&อนำใคำร คำ&อ  1. ม�คำวัามบื้างเบื้า  2. ม�ลวัดลายท�'เป*นำเอกล�กษณ์$ของเวั�ยงกาหลง  3. ม�ประวั�ติ�คำวัามเป*นำมานำ�บื้พื่�นำป>  4. ใช)วั�ติถิ่.ด�บื้จัากธรรมชาติ� ไม�ม�สารเคำม�  5. ใช)ด�นำท�'เป*นำราวัภ"เขาไฟ้ ป7+ นำข8+นำร"ป   เคำร&'องป7+ นำด�นำเผ่าเวั�ยงกาหลง เป*นำเคำร&'องใช)ส�าหร�บื้ ชนำช�+นำส"ง การใช)เคำร&'องป7+ นำด�นำเผ่าบื้�งบื้อกถิ่8งรากฐานำ ท�'ยาวันำานำของวั�ฒนำธรรม ซั8'งหมายถิ่8งการติ�+งรกรากท�'ม� 'นำคำง ในำแหล�งนำ�+นำๆ จันำสามารถิ่ติ�+งแหล�งผ่ล�ติเคำร&'องป7+ นำด�นำเผ่า เพื่&'อใช)สอยได) ประการส�าคำ�ญ บื้ร�เวัณ์นำ�+นำติ)องเป*นำแหล�ง วั�ติถิ่.ด�บื้ท�'ส�าคำ�ญ คำ&อ ม�ด�นำขาวัท�'ม�คำ.ณ์ภาพื่ด� เนำ&'องจัาก ด�นำชนำ�ดนำ�+สามารถิ่นำ�ามาท�าเคำร&'องป7+ นำด�นำเผ่าท�'ม�คำวัาม แข1งแกร�ง สามารถิ่ทนำคำวัามร)อนำได)ด� จันำสามารถิ่พื่�ฒนำา ให)เป*นำเคำร&'องป7+ นำด�นำเผ่าคำ.ณ์ภาพื่ส"ง

บื้)านำกะเหร�'ยงรวัมม�ติร หม"�บื้)านำอ�ก)อดอยแสนำใจั เคำร&'องเคำล&อบื้ด�นำเผ่า เวั�ยงกาหลง

งานำห�ติถิ่กรรมชาวัไทยภ"เขา ส�วันำใหญ�เป*นำงานำฝี>ม&อของชาวัเขาชนำเผ่�าติ�างๆ ท�+งม)ง เย)าและกระเหร�'ยง เป*นำของฝีากท�'ได)ร�บื้คำวัามนำ�ยมเพื่ราะม�คำวัามประณ์�ติงดงามและม�เอกล�กษณ์$เฉพื่าะติ�วั ม�ให)เล&อกซั&+อมากมายหลายประเภท เช�นำ เคำร&'องแติ�งกาย เคำร&'องประด�บื้ ผ่)าป7ก ผ่)าทอ กระเป\า สร)อย ก�าไลข)อม&อ ฯลฯ

ผ่)าทอไทล&+อ เป*นำผ่ลผ่ล�ติจัากบื้)านำศร�ดอนำช�ย และบื้)านำหาดบื้)าย อ. เช�ยงของ ซั8'งเป*นำช.มชนำชาวัไทล&+อท�'อพื่ยพื่มาจัากส�บื้สองป7นำนำา ลวัดลายอ�นำเป*นำเอกล�กษณ์$คำ&อลายแซัง เนำ)นำส�ด�า แดง และขาวั

-22- ติลาดแม�สาย (ท�าข�+เหล1ก) อ�าเภอแม�สายเป*นำอ�าเภอเหนำ&อส.ดของประเทศไทย ติ�ดก�บื้จั�งหวั�ดท�าข�+เหล1กของประเทศพื่ม�า โดยม�แม�นำ�+าแม�สายเป*นำพื่รมแดนำ ม�สะพื่านำเช&'อมเม&องท�+งสองเข)าด)วัยก�นำ ท�+งชาวัไทยและชาวัพื่ม�าเด�นำทางไปมาหาส"�คำ)าขายก�นำโดยเสร� โดยม�ติลาดแม�สาย หร&อเร�ยกอ�กอย�างหนำ8'งวั�า ติลาดท�าข�+เหล1ก เป*นำติลาดการคำ)าชายแดนำท�'ม�ช&'อเส�ยงมานำานำหลายส�บื้ป> สามารถิ่ด8งด"ดนำ�กท�องเท�'ยวัให)มาจั�บื้จั�ายซั&+อของอย�างไม�ขาดสาย สร)างรายได)ให)ก�บื้คำนำในำช.มชนำเป*นำอย�างมาก ส�นำคำ)าท�'จั�าหนำ�ายจัะเป*นำส�นำคำ)าประเภทอ�ญมณ์� พื่ลอยส� ท�บื้ท�ม หยก อ.ปกรณ์$อ�เล1กทรอนำ�กส$และเคำร&'องใช)ไฟ้ฟ้<าราคำาถิ่"กจัากประเทศจั�นำ อาหารทะเลแห)ง เหล)า บื้.หร�' เส&+อผ่)าและเคำร&'องนำ.�งห�ม เป*นำติ)นำ ส�วันำส�นำคำ)าท�'ไม�อนำ.ญาติให)ซั&+อเข)าไทยจัากฝี7' งประเทศพื่ม�า ได)แก� ส�นำคำ)าจัากส�ติวั$ป5า ส.รา บื้.หร�' และซั�ด�ลามกอนำาจัาร หากซั&+อมาเพื่&'อการคำ)าติ)องเส�ยภาษ�นำ�าเข)าให)ถิ่"กติ)องด)วัย นำอกจัากนำ�กท�องเท�'ยวัจัะได)จั�บื้จั�ายซั&+อของแล)วั ย�งสามารถิ่เด�นำทางข)ามไปย�งเขติประเทศพื่ม�าได)ท.กวั�นำ ระหวั�างเวัลา 0630 - 18:00 นำ. โดยใช)บื้�ติรประชาชนำหร&อบื้�ติรอ&'นำๆ ท�'ทางราชการออกให) เพื่&'อเท�'ยวัชมเจัด�ย$ชะเวัดากองจั�าลอง ซั8'งอย"�ล8กเข)าไปจัากชายแดนำประมาณ์ 2 ก�โลเมติร ล�กษณ์ะเป*นำเจัด�ย$ส�ทองแบื้บื้พื่ม�า สร)างจั�าลองมาจัากเจัด�ย$ชะเวัดากองท�'เม&องย�างก.)ง จัะม�รถิ่สามล)อเช�ญชวันำให)นำ�'งรถิ่ไปท�องเท�'ยวั และ

มอเติอร$ไซัคำ$ร�บื้จั)างพื่าไปย�งจั.ดติ�างๆ เช�นำ ติลาดพื่ลอย แติ�คำวัรติกลงราคำาก�อนำวั�าเป*นำราคำาเท�'ยวัเด�ยวั หร&อราคำาเหมา

งานำห�ติถิ่กรรมชาวัไทยภ"เขา ผ่)าทอไทล&+อ ติลาดแม�สาย(ท�าข�+เหล1ก)

หม"ยอ ไส)อ�'วั แหนำม นำ�+าพื่ร�กหนำ.�ม ล)วันำเป*นำของฝีากท�'ข8+นำช&'อของเช�ยงราย ม�รสชาติ�กลมกล�อม ท�าจัากเนำ&+อหม"ล)วันำและไม�ใส�สารก�นำบื้"ด

ใบื้ชา ม�แหล�งผ่ล�ติใหญ�อย"�ท�'ดอยแม�สลอง จั. เช�ยงราย พื่�นำธ.$ชาท�'ปล"กเป*นำชาอ"�หลงก)านำอ�อนำซั8'งม�กล�'นำหอมและรสชาติ�ด� ทดลองช�มรสชาติ�และกล�'นำท�'ถิ่"กใจัก�อนำติ�ดส�นำใจัซั&+อ และคำวัรซั&+อชาท�'บื้รรจั.ในำถิ่.งส"ญญากาศเท�านำ�+นำ

หม"ยอ ไส)อ�'วั นำ�+าพื่ร�กหนำ.�ม ใบื้ชา

ล�+นำจั�' เป*นำผ่ลไม)ท�'ข8+นำช&'อของจั�งหวั�ดเช�ยงราย เกษติรกรจั�งหวั�ดเช�ยงรายส�วันำใหญ�ปล"กล�+นำจั�'คำรอบื้คำล.มท�+ง 18 อ�าเภอ ม�ผ่ลผ่ล�ติออกส"�ติลาดป>ละหลายหม&'นำติ�นำ ล�+นำจั�'เป*นำพื่�นำธ.$ไม)ด�+งเด�มแถิ่บื้ติอนำใติ)ของประเทศจั�นำ และได)แพื่ร�หลายไปย�งประเทศใกล)เคำ�ยง

-23-

เช�นำ อ�นำเด�ย พื่ม�า และไทย               บื้.คำคำลส�าคำ�ญท�'ผ่ล�กด�นำให)เกษติรจั�งหวั�ดเช�ยงรายปล"กล�+นำจั�'ได)แก� นำายใหญ� ศ�ร�ยะราช เกษติรจั�งหวั�ดเช�ยงรายและ นำายเล1ก ชติเจัร�ญนำ�กวั�ชาการเกษติรจัาก ในำขณ์ะนำ�+นำ ล�+นำจั�'ท�'เกษติรกรจั�งหวั�ดเช�ยงรายนำ�ยมปล"กนำ�+นำ ม�ด)วัยก�นำหลายสายพื่�นำธ.$ แติ�พื่�นำธ.$ท�'ปล"ก

พื่�นำมากม�อย"� 3 พื่�นำธ.$ คำ&อ พื่�นำธ.$ฮ่งฮ่วัย โอวัเฮ่�ยะ และก�มเจั1ง ถิ่)าใคำรมาเท�'ยวัเช�ยงรายแล)วัติ)องหาล�+นำจั�'มาร�บื้ประทานำ

ส�บื้ปะรดภ"แลเช�ยงราย หร&อในำช&'อเร�ยก ส�บื้ปะรดภ"แล เป*นำส�บื้ปะรดสายพื่�นำธ.$ในำกล.�มคำวั�นำ ล"กเล1กและสามารถิ่ปล"กได)ติลอดป> ผ่ล ขนำาดเล1ก เนำ&+อส�ทอง กล�'นำหอม แกนำส�บื้ปะรดกรอบื้ ร�บื้ประทานำได) รสชาติ�หวัานำปานำกลาง ]แหล�งก�าเนำ�ดอย"�ท�'ติ�าบื้ลนำางแล ติ�าบื้ลท�าส.ด และติ�าบื้ลบื้)านำด"� อ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงราย

เอนำก ประท�ป ณ์ ถิ่ลาง อาจัารย$มหาวั�ทยาล�ยราชภ�ฎเช�ยงราย อาศ�ยอย"�ท�'ติ�าบื้ลนำางแล เป*นำผ่")นำ�าพื่�นำธ$มาจัากจั�งหวั�ดภ"เก1ติมาปล"ก ในำติ�าบื้ลนำางแล อ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงราย และได)ม�การปร�บื้เปล�'ยนำวั�ธ�การปล"กให)เหมาะสมก�บื้สภาพื่ภ"ม�ประเทศและภ"ม�อากาศ โดยไม�ได)ม�การใช)ยาฆั�าแมลง และใส�ป.\ยวั�ทยาศาสติร$ เป*นำคำนำละพื่�นำธ$ก�บื้ส�บื้ปะรดนำางแล และสาเหติ.ท�'เช&'อเปล�'ยนำช&'อ จัากพื่�นำธ$ภ"เก1ติ เป*นำพื่�นำธ$ภ"แล เนำ&'องจัากแม�คำ)าคำนำกลางเห1นำวั�า ล�กษณ์ะล"กม�ล�กษณ์ะเล1กและคำนำติ�างจั�งหวั�ดท�'มาเท�'ยวั ชอบื้ก�นำ โดยเป*นำการผ่สมช&'อระหวั�าง ติ�าบื้ลนำางแล ก�บื้ ส�บื้ปะรดพื่�นำธ$ภ"เก1ติ ม�ใช�มาจัาก พื่�นำธ$ภ"เก1ติ ผ่สมก�บื้พื่�นำธ$นำางแล

--------------------------------------------------------------

-24-

2.เชียงใหม แอ�วัเวั�ยงเช�ยงใหม� เม&องใหญ�แห�งพื่าย�พื่

ค�าขวั�ญ " ดอยส.เทพื่เป*นำศร� ประเพื่ณ์�เป*นำสง�า บื้.ปผ่าชาติ�ล)วันำงามติา นำามล�+าคำ�านำคำรพื่�งคำ$ "

ประวั�ติ� 

เช�ยงใหม� หร&อช&'อเด�ม นำพื่บื้.ร�ศร�นำคำรพื่�งคำ$ ก�อติ�+งเป*นำราชธานำ�แห�งอาณ์าจั�กรล)านำนำา“ ”

เม&'อกวั�า 700 ป>ก�อนำ โดยพื่ญาเม1งรายมหาราช ปฐมกษ�ติร�ย$แห�งราชวังศ$เม1งราย ติ�อมาในำสม�ยพื่ระพื่.ทธยอดฟ้<าจั.ฬาโลก เช�ยงใหม�ม�ฐานำะเป*นำเม&องประเทศราช และเม&'อม�การปร�บื้เปล�'ยนำร"ปแบื้บื้การปกคำรองส�วันำภ"ม�ภาคำในำสม�ยพื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระจั.ลจัอมเกล)าเจั)าอย"�ห�วั เม&องเช�ยงใหม�จั8งเปล�'ยนำฐานำะเป*นำมณ์ฑ์ลพื่าย�พื่ และกลายเป*นำจั�งหวั�ดในำสม�ยพื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระปกเกล)าเจั)าอย"�ห�วั เช�ยงใหม�นำ�บื้เป*นำศ"นำย$กลางของจั�งหวั�ดในำภาคำเหนำ&อ โดยเฉพื่าะเร&'องการท�องเท�'ยวั ท�'ม�ช&'อเส�ยงเป*นำท�'ร" )จั�กและได)ร�บื้คำวัามสนำใจัจัากนำ�กท�องเท�'ยวัท�+งชาวัไทยและติ�างประเทศ เนำ&'องจัากคำวัามพื่ร)อมของแหล�งท�องเท�'ยวั ท�+งทางด)านำธรรมชาติ�อ�นำงดงาม ด)านำศ�ลปวั�ฒนำธรรม และประเพื่ณ์�ของชาวัเช�ยงใหม�ท�'เป*นำเอกล�กษณ์$นำ�าประท�บื้ใจั และคำวัามพื่ร�'งพื่ร)อมในำเร&'องสถิ่านำท�'พื่�กและบื้ร�การด)านำการท�องเท�'ยวัติ�างๆ ท�'หลากหลาย เป*นำท�'ด8งด"ดคำนำมาท�องเท�'ยวันำ�บื้ล)านำคำนำในำแติ�ละป> วั�ฒนืธรรม เสาอ�นำทข�ล หร&อ เสาหล�กเม&อง อ.เม&อง เป*นำหล�กเม&องเม&'อคำร�+งพื่�อข.นำเม1งรายมหาราชสร)างเม&องเช�ยงใหม� เม&'อป> พื่.ศ. 1839 ป7จัจั.บื้�นำนำ�+อย"�ติรงหนำ)าวั�ดเจัด�ย$หลวัง เสาอ�นำทข�ลนำ�+ประด�ษฐานำอย"�ในำวั�หารจัติ.รม.ขทรงไทยหล�งเล1กๆ หล�กอ�นำทข�ลนำ�+สร)างด)วัยไม)ซั.งติ)นำใหญ� ฝี7งอย"�ใติ)ด�นำ ท.กป>ในำเด&อนำพื่ฤษภาคำมจัะม�งานำเร�ยกวั�า เข)าอ�นำทข�ล เป*นำการฉลองหล�กเม&อง

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์สถิ่านำแห�งชาติ�เช�ยงใหม� เป*นำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์สถิ่านำระด�บื้ภาคำท�'กรมศ�ลปากรจั�ดติ�+งข8+นำ เพื่&'อเป*นำศ"นำย$กลางการศ8กษา การอนำ.ร�กษ$ และการให)บื้ร�การข)อม"ลทางศ�ลปวั�ฒนำธรรมของจั�งหวั�ดเช�ยงใหม� และของภาคำเหนำ&อติอนำบื้นำ  หร&อท�'เร�ยกมาแติ�โบื้ราณ์วั�า ล)านำนำา

     พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วั และสมเด1จัพื่ระนำางเจั)าฯส�ร�ก�ติ�Bพื่ระบื้รมราช�นำ�นำาถิ่ เสด1จัพื่ระราชด�าเนำ�นำทรงเปGดอาคำาร พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์สถิ่านำแห�งชาติ�  เช�ยงใหม� ซั8'งเป*นำอาคำารจัติ.รม.ขทรงไทยประย.กติ$ สองช�+นำ ประด�บื้ยอดจั�'วัด)วัยกาแลแบื้บื้ศ�ลปะ พื่&+นำเม&อง พื่ร)อมทอดพื่ระเนำติรนำ�ทรรศการถิ่าวัรภายในำอาคำารเม&'อวั�นำท�' ๖ ก.มภาพื่�นำธ$ พื่.ทธศ�กราช ๒๕๑๖

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$บื้)านำคำ�าอ"นำ ติ�+งอย"�ประมาณ์ก�โลเมติรท�' 4 ร�มถิ่นำนำด)านำขวัาม&อ ติรงข)ามก�บื้ฟ้าร$มง"แม�สา เป*นำแหล�งรวัมของศ�ลปวั�ติถิ่.โบื้ราณ์ และหายากย.คำบื้)านำเช�ยงถิ่8งป7จัจั.บื้�นำ

บื้)านำสร)างด)วัยไม)ส�กทองสวัยสะด.ดติา แวัดล)อมด)วัยพื่�นำธ.$พื่ฤกษชาติ� และกล)วัยไม)ป5านำานำาพื่�นำธ.$ให)คำวัามร�มร&'นำ เปGดให)ชมท.กวั�นำ เวัลา 09.00-16.00 นำ.

เสาอ�นำทข�ลหร&อเสาหล�กเม&อง พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แห�งชาติ�เช�ยงใหม� พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$บื้)านำคำ�าอ"นำ

25- พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ชาวัเขา ติ�+งอย"�ในำบื้ร�เวัณ์สวันำล)านำนำา ร.9 ถิ่นำนำโชตินำาร�มถิ่นำนำสายเช�ยงใหม� - แม�ร�ม อย"�ในำคำวัามด"แลของสถิ่าบื้�นำวั�จั�ยชาวัเขา กรมประชาสงเคำราะห$ กระทรวังแรงงานำและสวั�สด�การส�งคำมเป*นำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$เฉพื่าะทางด)านำชาติ�พื่�นำธ.$วั�ทยา จั�ดเก1บื้รวับื้รวัมวั�ติถิ่.พื่ยานำหล�กฐานำวั�ฒนำธรรมของชนำเผ่�าบื้นำท�'ส"ง หร&อ ชาวัเขา ประกอบื้“ ”

ด)วัยกล.�มชนำจั�านำวันำ 9 กล.�ม คำ&อ กะเหร�'ยง แม)วั เย)า ล�ซัอ อ�ก)อ ม"เซัอ ล�วัะ ถิ่�'นำ ขม. และกล.�มชนำเล1กท�'ส.ดอ�กกล.�มหนำ8'งคำ&อ มลาบื้ร� หร&อผ่�ติองเหล&อง ม�ล�กษณ์ะวั�ฒนำธรรมของตินำเองท�'แติกติ�างก�นำไป จั�ดเป*นำแหล�งคำวัามร" )เก�'ยวัก�บื้วั�ฒนำธรรมชาวัเขาท�'เป*นำประโยชนำ$ในำการศ8กษาคำ)นำคำวั)าส�าหร�บื้ผ่")สนำใจัท�'วัไป เปGดท.กวั�นำ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$พื่ระพื่�ฆัเนำศ ติ�+งอย"�ท�'ติ�าบื้ลยางคำราม อ�าเภอดอยหล�อ ถิ่นำนำสายเช�ยงใหม�-ฮ่อด ก�โลเมติรท�' 35 ก�อติ�+งโดยคำ.ณ์ป7ณ์ฑ์ร ท�รคำานำนำท$ เม&'อป> พื่.ศ. 2547 เป*นำท�'รวับื้รวัมศ�ลปะวั�ติถิ่.และเทวัปฏิ�มากรรม ท�'เป*นำของสะสมของคำ.ณ์ป7ณ์ฑ์รท�'ได)เร�'มสะสมมาติ�+งแติ�ป> พื่.ศ. 2519 พื่ระพื่�ฆัเนำศ เป*นำเทพื่แห�งคำวัามส�าเร1จั คำวัามสมหวั�งในำช�วั�ติ หนำ)าท�'การงานำ สติ�ป7ญญา โชคำลาภ รวัมท�+งขจั�ดป7ญหาอ.ปสรรคำท�+งหลาย จั8งท�าให)ม�ผ่")คำนำท.กสาขาอาช�พื่ให)คำวัามเคำารพื่นำ�บื้ถิ่&อ และส�กการะบื้"ชาก�นำอย�างกวั)างขวัาง โดยเฉพื่าะชาวัอ�นำเด�ยและชาวัเอเช�ยเก&อบื้ท.กประเทศ

หอศ�ลปวั�ฒนำธรรม เช�ยงใหม� เป*นำอาคำารเก�าแก�ท�'ม�ล�กษณ์ะสถิ่าป7ติยกรรมอ�นำงดงาม สร)างข8+นำในำสม�ยร�ชการท�' 6 เคำยเป*นำศาลาวั�าการร�ฐบื้าลมณ์ฑ์ลพื่าย�พื่ และเป*นำศาลากลางจั�งหวั�ดเช�ยงใหม� อาคำารแห�งนำ�+ติ� +งอย"�บื้ร�เวัณ์ท�'เร�ยกวั�ากลางเวั�ยงในำป7จัจั.บื้�นำ หร&อ ก1คำ&อสะด&อเม&องในำอด�ติซั8'งม�คำวัามส�าคำ�ญ ทางประวั�ติ�ศาสติร$เพื่ราะเคำยเป*นำท�'ติ� +งเสาอ�นำทข�ลหร&อเสาหล�กเม&อง ก�อนำท�'จัะย)ายเสาอ�นำทข�ลไปไวั)ท�'วั�ดเจัด�ย$หลวัง ภายในำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$จั�ดแสดงนำ�ทรรศการเก�'ยวัก�บื้ประวั�ติ�คำวัามเป*นำมาของเม&องเช�ยงใหม� และวั�ถิ่�ช�วั�ติวั�ฒนำธรรมท)อง

ถิ่�'นำ นำ�บื้ติ�+งแติ�ย.คำก�อนำประวั�ติ�ศาสติร$มา และท�'อาคำารส�วันำหล�งจั�ดแบื้�งเป*นำห)องแสดงนำ�ทรรศการหม.นำเวั�ยนำ

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ชาวัเขา พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$พื่ระพื่�ฆัเนำศ หอศ�ลปวั�ฒนำธรรม เช�ยงใหม�

พื่ระบื้รมราชานำ.สาวัร�ย$สามกษ�ติร�ย$ อนำ.สาวัร�ย$สามกษ�ติร�ย$ จั.เช�ยงใหม� ติ� +งอย"�ด)านำหนำ)า หอศ�ลปวั�ฒนำธรรมเช�ยงใหม� ใกล)ก�บื้ วั�ดอ�นำทข�ลสะด&อเม&อง สร)างข8+นำติามพื่งศาวัดารโยนำกท�'กล�าวัถิ่8งกษ�ติร�ย$สามพื่ระองคำ$ คำ&อพื่ระสหายท�+งสอง คำ&อ พื่ญาง�าเม&อง เจั)าเม&องพื่ะเยา และ พื่ญาร�วัง (พื่�อข.นำรามคำ�าแหง) เจั)าเม&องส.โขท�ย และ พื่ญาเม1งราย โดยสร)างเป*นำพื่ระร"ปสามกษ�ติร�ย$ประท�บื้เคำ�ยงก�นำ ขณ์ะพื่�จัารณ์าท�าเลเม&องเช�ยงใหม� อนำ.สาวัร�ย$นำ�+ถิ่&อเป*นำสถิ่านำท�'ศ�กด�Bส�ทธ�Bและเป*นำศ"นำย$รวัมจั�ติใจัของชาวัเม&องเช�ยงใหม�

เวั�ยงก.มกาม    ศ�ลปกรรมในำเวั�ยงก.มกาม โบื้ราณ์สถิ่านำท�'โดดเด�นำทางด)านำสถิ่าป7ติยกรรม ล)วันำเป*นำศาสนำาสถิ่านำเนำ&'องในำพื่.ทธศาสนำา ได)แก� เจัด�ย$เหล�'ยม ท�'พื่ญาเม1งรายโปรดให)สร)างข8+นำในำพื่.ทธศติวัรรษท�' ๑๙ โดยถิ่�ายแบื้บื้สถิ่าป7ติยกรรมมาจัาก เจัด�ย$ก"�ก.ดวั�ดจัามเทวั� จั�งหวั�ดล�าพื่"นำ องคำ$เจัด�ย$ม�ฐานำส�'เหล�'ยม ประด�บื้ซั. )มพื่ระโดยรอบื้ ซั)อนำช�+นำลดหล�'นำก�นำข8+นำไป อย�างไรก1ติามในำป> พื่.ศ. ๒๔๕๑ ม�การบื้"รณ์ะซั�อมแซัมใหญ� โดยช�างชาวัพื่ม�า ท�าให)ลวัดลายป"นำป7+ นำ และประติ�มากรรมพื่ระพื่.ทธร"ปในำซั. )มเป*นำศ�ลปะแบื้บื้พื่ม�า เจัด�ย$ท�'วั�ดห�วัหนำอง ม�ช)างหมอบื้คำ")ขาหนำ)าล)อมรอบื้ฐานำเจัด�ย$ล�กษณ์ะเด�ยวัก�นำก�บื้ช)างล)อมท�'เจัด�ย$ร.วั�นำเวัล� ในำประเทศศร�ล�งกา เป*นำอ�ทธ�พื่ล

-26-ศ�ลปะส.โขท�ย ประมาณ์พื่.ทธศติวัรรษท�' ๑๙ ๒๐ ในำช�วังพื่.ทธศติวัรรษท�' ๒๐ ๒๑ – –

ศ�ลปกรรมและสถิ่าป7ติยกรรมในำเวั�ยงก.มกาม ได)พื่�ฒนำาเป*นำศ�ลปะล)านำนำาอย�างแท)จัร�ง โดยสร)างเจัด�ย$ฐานำส�'เหล�'ยมย�อม.ม ม�เร&อนำธาติ.ส"ง ประด�บื้ล"กแก)วัอกไก�และช.ดมาล�ยเถิ่าม�ยอดเป*นำองคำ$ระฆั�งขนำาดเล1ก นำอกจัากนำ�+ย�งพื่บื้โบื้ราณ์วั�ติถิ่. เช�นำ พื่ระพื่�มพื่$ด�นำเผ่าสก.ลช�างหร�ภ.ญไชย เคำร&'องถิ่)วัยจั�นำสม�ยราชวังศ$ หม�ง ช�ง และช�+นำส�วันำพื่ระพื่.ทธร"ป ซั8'งข)อม"ลโดย–

ละเอ�ยด ร�บื้ทราบื้ได)จัาก ศ"นำย$ข)อม"ลเวั�ยงก.มกาม วั�ถิ่�ช�วั�ติของผ่")คำนำในำเวั�ยงก.มกาม “ ”

ท�าให)กล�'นำอายของล)านำนำาย�งคำงอบื้อวัลอย"� เห1นำได)จัาก งานำร&'นำเร�ง และงานำบื้.ญในำเทศกาล ส�าคำ�ญทางพื่.ทธศาสนำา ท�'ประกอบื้ด)วัยพื่�ธ�กรรม การแติ�งกาย ศ�ลปะการแสดง และอ&'นำ ๆ อ�กมากมาย ท�'คำงคำวัามเป*นำเอกล�กษณ์$ของท)องถิ่�'นำ ป7จัจั.บื้�นำ เวั�ยงก.มกามอย"�ในำเขติท)องถิ่�'นำขององคำ$การบื้ร�หารส�วันำติ�าบื้ลวั�งติาล องคำ$การบื้ร�หารส�วันำติ�าบื้ลสวันำผ่8+ง อ�าเภอสารภ�และองคำ$การบื้ร�หารส�วันำติ�าบื้ลหนำองหอย อ�าเภอเม&อง ห�างจัากติ�วัจั�งหวั�ดเช�ยงใหม�ไปทางท�ศติะวั�นำออกเฉ�ยงใติ)ประมาณ์ 5 กม.

  เวั�ยงท�ากานำ เป*นำเวั�ยงเก�าแก�เวั�ยงหนำ8'งในำสม�ยหร�ภ.ญช�ย เช&'อก�นำวั�าเม&องนำ�+คำงจัะเร�'มสร)างข8+นำประมาณ์พื่.ทธศติวัรรษท�' 13 สม�ยพื่ระเจั)าอาท�ติยราชกษ�ติร�ย$ผ่")คำรองแคำวั)นำหร�ภ.ญช�ยส&บื้ติ�อมาจันำถิ่8งสม�ยพื่ญาเม1งรายช�วังก�อนำสร)างเม&องเช�ยงใหม� โบื้ราณ์สถิ่านำท�'ส�าคำ�ญอย"�บื้ร�เวัณ์กลางเม&องในำเขติโรงเร�ยนำ และวั�ดท�าก)านำ ม�พื่ระเจัด�ย$และฐานำวั�หารท�'ก�อด)วัยอ�ฐ และศ�ลาแลง โบื้ราณ์วั�ติถิ่.ม�พื่ระพื่.ทธร"ปห�นำทราย พื่ระพื่.ทธร"ปด�นำเผ่า และพื่ระพื่�มพื่$จั�านำวันำมาก นำอกจัากนำ�+นำ ย�งพื่บื้ซัากวั�ด สถิ่"ปเจัด�ย$ เศษอ�ฐ และกระเบื้&+องด�นำเผ่า ป7จัจั.บื้�นำ เวั�ยงท�ากานำอย"�ในำเขติท)องท�'บื้)านำท�ากานำ ติ�าบื้ลบื้)านำกลาง อ�าเภอส�นำป5าติอง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ห�างจัากเม&องเช�ยงใหม� ไปติามเส)นำทางหลวังหมายเลข 108

ประมาณ์ 34 ก�โลเมติร ผ่�านำอ�าเภอส�นำป5าติองแล)วัเล�+ยวัซั)ายท�'บื้)านำท.�ง เส�+ยวั เข)าไปอ�กประมาณ์ 2 ก�โลเมติร

พื่ระบื้รมราชานำ.สาวัร�ย$สามกษ�ติร�ย$ เวั�ยงก.มกาม เวั�ยงท�ากานำ

ศ"นำย$วั�ฒนำธรรมและวั�ถิ่�ช�วั�ติชาวัม)ง ติ�+งอย"�ในำดอยป.ย เป*นำศ"นำย$แสดงห.�นำจั�าลองประเพื่ณ์� วั�ฒนำธรรม และ วั�ถิ่�ช�วั�ติชาวัม)ง

-27-

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แมลงโลกและส�'งมห�ศจัรรย$ธรรมชาติ� เป*นำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ขนำาดเล1กของนำ�กสะสมเอกชนำ ด)านำในำประกอบื้ด)วัยส�'งท�'นำ�าสนำใจัมากมาย โดยเฉพื่าะผ่")ท�'สนำใจัเร&'องแมลง และซัากแมลงติ�างๆ ภายในำสถิ่านำท�'นำ�+รวับื้รวัมแมลงชนำ�ดติ�างๆ จัากท�+งในำประเทศและติ�างประเทศ เช�นำ ผ่�เส&+อ แมลงปอ แมลงนำ�+า ติ� Zกแตินำชนำ�ดติ�างๆ นำอกจัากแมลงแล)วัย�งม�ห�นำสะสมสวัยงาม พื่&ชและส�ติวั$ด8กด�าบื้รรพื่$ติ�างๆ ไวั)ด)วัย โดยแมลงติ�างๆ จั�ดเก1บื้อย�างถิ่"กวั�ธ�ติามหล�กอนำ.กรมวั�ธานำ ไฮ่ไลท$ของท�'นำ�' คำ&อ เป*นำแหล�งรวัมย.งในำประเทศไทยส�'ร)อยกวั�าชนำ�ดท�'ใช)เวัลาส�'ส�บื้กวั�าป>ในำการรวับื้รวัม เพื่&'องานำวั�จั�ยทางการแพื่ทย$

ศ"นำย$วั�ฒนำธรรมเช�ยงใหม� อย"�บื้นำถิ่นำนำสายเช�ยงใหม�-หางดง เป*นำท�'รวัมศ�ลปะและวั�ฒนำธรรมของล)านำนำา เป*นำหม"�บื้)านำเร&อนำไทยไม)ส�กประติ"หนำ)าติ�างประด�บื้ด)วัยไม)แกะสล�กอย�างสวัยงาม ภายในำบื้ร�เวัณ์ม�พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ผ่)าโบื้ราณ์ "สบื้�นำงา" ม�ร)านำขายของท�'ระล8กอย"�หลายร)านำ และม�หม"�บื้)านำชาวัเขาให)เท�'ยวัชม ส�วันำในำติอนำกลางคำ&นำม�บื้ร�การอาหารเย1นำแบื้บื้ ข�นำโติก ซั8'งประกอบื้ด)วัยอาหารเหนำ&อ เช�นำ แกงฮ่�งเล นำ�+าพื่ร�กอ�อง แคำบื้หม" เป*นำติ)นำ “ ”

โดยนำ�กท�องเท�'ยวัจัะร�บื้ประทานำอาหารและชมการแสดงฟ้<อนำพื่&+นำเม&องไปพื่ร)อมๆ ก�นำ  เม&'อเสร1จัส�+นำการแสดงฟ้<อนำร�าพื่&+นำเม&องแล)วั นำ�กท�องเท�'ยวัจัะได)ชมการแสดงของชาวัเขาเผ่�ากะเหร�'ยง ม)ง (แม)วั) อ�ก)อ ม"เซัอ เย)า และล�ซัอ อ�กท�+งแติ�ละเผ่�าม�การแสดงท�'ไม�เหม&อนำก�นำ โดยแสดงท.กวั�นำติ�+งแติ�เวัลา 19.00-22.00 นำ.

ศ"นำย$วั�ฒนำธรรมและวั�ถิ่�ช�วั�ติชาวัม)ง พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แมลงโลกฯ ศ"นำย$วั�ฒนำธรรมเช�ยงใหม�

Art in Paradise เช�ยงใหม�     : Illusion Art Museum พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ภาพื่จั�ติรกรรม 3 ม�ติ� แห�งแรกในำจั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ก�อติ�+งโดยคำ.ณ์จัาง คำย" ซั.คำ (Mr. Jang Kyu Suk) ชาวัเกาหล�ใติ) เป*นำผ่")สร)างสรรคำ$และรวับื้รวัมผ่ลงานำศ�ลปะร�วัมก�บื้จั�ติรกรชาวัเกาหล�ม&ออาช�พื่ท�'ม�ผ่ลงานำชนำะเล�ศระด�บื้ประเทศกวั�า 10 ท�านำ โดยใช)เทคำนำ�คำการวัาดภาพื่ให)สามารถิ่ลวังติาผ่")ชมได)

หร&อท�'เร�ยกวั�า Illusion Art ท�าให)ผ่")ชมส�มผ่�สและม�ส�วันำร�วัมก�บื้ผ่ลงานำศ�ลปะได)อย�างใกล)ช�ด (Interactive Art) ให)คำวัามร" )ส8กเหม&อนำจัร�งเสม&อนำก�บื้คำ.ณ์ได)เข)าไปเป*นำส�วันำหนำ8'งของภาพื่จั�ติรกรรมท�'สวัยงาม (Realistic Art)

ในำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$นำ�+แบื้�งภาพื่วัาดออกไปแติ�ละแนำวัและม�จั.ดเด�นำท�'แติกติ�างก�นำเป*นำ 8 โซันำ ได)แก� โซันำ AQUA ภาพื่วัาดโลกใติ)ทะเลให)เราได)ท�องด�นำแดนำใติ)สม.ทร, โซันำ ZOO สวันำส�ติวั$, โซันำ DINOSAUR ส�ติวั$โลกล)านำป>, โซันำ SURREALISM ศ�ลปะเหนำ&อจัร�ง, โซันำ CLASSIC ART ศ�ลปะย.คำคำลาสส�ก ท�'คำ.ณ์ก1เป*นำศ�ลปGนำช&'อก)องโลกได), โซันำ LANNA (ลานำนำา) เพื่ล�นำ ๆ ก�บื้วั�ฒนำธรรมล�+าคำ�า, โซันำ THAI ประเพื่ณ์�ไทย ซั8'งประกอบื้ไปด)วัยภาพื่การละเล�นำของไทยท�'สวัยงาม และโซันำ EGYPTIAN อ�ย�ปติ$โบื้ราณ์ ให)คำ.ณ์ได)ท�องโลกเปGดประติ"ไปส"�ด�นำแดนำล�+ล�บื้ ซั8'งคำ.ณ์สามารถิ่เล&อกถิ่�ายร"ปติามคำวัามชอบื้ติามแนำวัท�'คำ.ณ์สนำใจัได)หลากหลาย พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แห�งนำ�+ติ� +งอย"�เลขท�' 199/9 ถิ่นำนำเจัร�ญประเทศ ติ�าบื้ลช)างคำลานำ อ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� (ห)างสรรพื่ส�นำคำ)าส�สวันำเก�า) เปGดให)บื้ร�การท.กวั�นำ ติ�+งแติ�เวัลา 09.00-21.00

นำ.

-28-

คำ.)มเจั)าบื้.ร�ร�ตินำ$(มหาอ�นำทร$) ติ�+งอย"�บื้นำถิ่นำนำพื่ระปกเกล)าด)านำท�'ติ�ดก�บื้ถิ่นำนำราชด�าเนำ�นำ ติ�าบื้ลศร�ภ"ม� อ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม�  คำ.)มเจั)าบื้.ร�ร�ตินำ$ ม�คำวัามส�าคำ�ญทางประวั�ติ�ศาสติร$ ด)านำสถิ่าป7ติยกรรมและด)านำสภาพื่แวัดล)อมติ�อเม&องเช�ยงใหม�กล�าวัคำ&อ เจั)าบื้.ร�ร�ตินำ$เป*นำติ�าแหนำ�งส�าคำ�ญทางการปกคำรองอ�นำด�บื้สามรองจัากเจั)าหลวังเช�ยงใหม�และเจั)าอ.ปราช คำ.)มเจั)าบื้.ร�ร�ตินำ$สร)างข8+นำระหวั�างป> พื่.ศ. 2432-2436 ส�นำนำ�ษฐานำวั�าบื้ร�ษ�ทป5าไม)ของชาวัอ�งกฤษเป*นำผ่")เข)ามาก�อสร)างให)เจั)าบื้.ร�ร�ตินำ$ ก�อสร)างด)วัยร"ปแบื้บื้ทางสถิ่าป7ติยกรรมแบื้บื้ผ่สมผ่สานำระหวั�างล�กษณ์ะพื่&+นำถิ่�'นำและติะวั�นำติก เป*นำแบื้บื้อย�างของสถิ่าป7ติยกรรมอ�ทธ�พื่ลติะวั�นำติกท�'สร)างในำเช�ยงใหม�ย.คำแรก ม�ล�กษณ์ะเป*นำเร&อนำสองช�+นำ คำร8'งป"นำคำร8'งไม) บื้�นำไดอย"�ด)านำนำอก เสาช�+นำล�างก�ออ�ฐหนำาเป*นำร"ปโคำ)ง ฉาบื้ป"นำเป*นำระเบื้�ยงโดยรอบื้ ช�+นำบื้นำเป*นำพื่&+นำไม)ส�กม�ระเบื้�ยงโดยรอบื้ ถิ่&อเป*นำแบื้บื้อย�างของสถิ่าป7ติยกรรมมหาอ�านำาจัอ�งกฤษในำเช�ยงใหม�ย.คำแรก ด�งนำ�+นำจั8งถิ่&อได)วั�าเป*นำอาคำารเก�าแก�มากท�'ส.ดแห�งหนำ8'งท�'ม�อาย.ราวักวั�า 110 ป> อย�างไรก1ติาม ป7จัจั.บื้�นำติ�วัอาคำารย�งอย"�ในำสภาพื่ด� แสดงถิ่8งวั�ทยาการก�อสร)างท�'แข1งแรงคำงทนำในำอด�ติ     

ป7จัจั.บื้�นำคำ.)มเจั)าบื้.ร�ร�ตินำ$เป*นำของติระก"ลก�ติ�บื้.ติรและท�พื่ย$มณ์ฑ์ล ซั8'งมอบื้ให)มหาวั�ทยาล�ยเช�ยงใหม�จั�ดติ�+งเป*นำศ"นำย$สถิ่าป7ติยกรรมล)านำนำา ภายใติ)การด"แล จั�ดการ และด�าเนำ�นำงานำของคำณ์ะสถิ่าป7ติยกรรมศาสติร$ เพื่&'อเก1บื้ข)อม"ล และคำ)นำคำวั)าวั�จั�ยติามแนำวัทางในำการอนำ.ร�กษ$ท�'ถิ่"กติ)อง   เปGดบื้ร�การให)เข)าชมท.กวั�นำ จั�นำทร$-ศ.กร$ เวัลา 09.00-17.30 นำ.

พื่ระสถิ่"ปเจัด�ย$สมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราชานำ.สรณ์$ ติ� +งอย"�ท�'บื้)านำเม&องงาย อ�าเภอเช�ยงดาวั สมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราชเป*นำพื่ระมหากษ�ติร�ย$ท�'ทรงปร�ชาสามารถิ่ในำด)านำการรบื้และการกอบื้ก")เอกราช พื่ระองคำ$ได)ทรงกร�ธาท�พื่เพื่&'อปราบื้ศ�ติร"ในำพื่&+นำท�'ติ�างๆท�'วัราชอาณ์าจั�กรไทย และในำจั�งหวั�ดท�'พื่ระองคำ$ได)ทรงเสด1จัประท�บื้แรม จัะม�การจั�ดสร)างอนำ.สาวัร�ย$หร&อส�'งท�'เป*นำอนำ.สรณ์$โดยการร�วัมม&อร�วัมใจัของชาวัจั�งหวั�ดนำ�+นำๆเพื่&'อเป*นำการยกย�องเท�ดท"นำพื่ระเก�ยรติ�และถิ่วัายคำวัามจังร�กภ�กด� ท�'ติ�าบื้ลเม&องงาย อ�าเภอเช�ยงดาวัก1เช�นำก�นำ ประชาชนำได)ร�วัมก�นำสร)างพื่ระสถิ่"ปเจัด�ย$สมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราชานำ.สรณ์$ข8+นำเพื่&'อเป*นำอนำ.สรณ์$วั�าพื่ระองคำ$เคำยเสด1จัมาประท�บื้แรมท�'เม&องงายแห�งนำ�+ก�อนำท�'จัะกร�ฑ์าท�พื่ติ�อไปย�งเม&องอ�งวัะของพื่ม�า เม&'อพื่.ศ. 2147

พื่ระสถิ่"ปเจัด�ย$สมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราชานำ.สรณ์$องคำ$นำ�+ม�คำวัามกวั)าง 10.30 เมติร ส"ง 25.12 เมติร เป*นำเจัด�ย$ฐานำ 8 เหล�'ยม ท�'ฐานำด)านำหนำ8'งประด�ษฐานำพื่ระบื้รมร"ปของสมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราช หล�อด)วัยโลหะรมด�าส"งประมาณ์ 2 เมติร ล�กษณ์ะเป*นำพื่ระร"ปย&นำประท�บื้แท�นำ ฉลองพื่ระองคำ$ช.ดเคำร&'องทรงออกศ8ก พื่ระห�ติถิ่$ขวัาทรงส.วัรรณ์ภ�งคำารหล�'งนำ�+าท�กษ�โณ์ธกลงบื้นำพื่&+นำด�นำ พื่ระห�ติถิ่$ซั)ายทรงพื่ระแสงดาบื้ ไม�สวัมพื่ระมาลา แติ�ละด)านำของฐานำเป*นำแผ่�นำศ�ลาสล�กเร&'องพื่ระราชกรณ์�ยก�จัของพื่ระองคำ$ สล�บื้ก�บื้แผ่�นำห�นำอ�อนำท�'เล�าพื่ระราชประวั�ติ� ประวั�ติ�การสร)างพื่ระสถิ่"ป กรมศ�ลปากรเป*นำผ่")ออกแบื้บื้และป7+ นำ จัากนำ�+นำเททองหลอม และติบื้แติ�งให)แล)วัเสร1จัเม&'อป> พื่.ศ. 2513 ด)านำหล�งเป*นำคำ�ายหลวังจั�าลองท�'ภายในำประด�ษฐานำพื่ระบื้รมร"ปสมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราช สมเด1จัพื่ระเอกาทศรถิ่ และสมเด1จัพื่ระส.พื่รรณ์ก�ลยา คำ�ายหลวังจั�าลองนำ�+กรมศ�ลปากรจั�ดสร)างข8+นำในำพื่ระราชวัโรกาสท�'พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัภ"ม�พื่ลอด.ลยเดชมหาราชและสมเด1จัพื่ระนำางเจั)าพื่ระบื้รมราช�นำ�นำาถิ่ เสด1จัมาทรงประกอบื้พื่ระราชพื่�ธ�บื้วังสรวังและเปGดพื่ระสถิ่"ปเจัด�ย$สมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราชานำ.สรณ์$ เม&'อวั�นำท�' 25 มกราคำม พื่.ศ. 2514 ผ่")ท�'สนำใจัประวั�ติ�ศาสติร$หร&อติ)องการแวัะไปกราบื้ไหวั)ส�กการะสามารถิ่เข)าชมได)ภายในำเวัลาเปGดท�าการ: 09.00 - 17.00

 -29-

Art In Paradise เช�ยงใหม� คำ.)มเจั)าบื้.ร�ร�ตินำ$ (มหาอ�นำทร$) พื่ระสถิ่"ปเจัด�ย$สมเด1จัพื่ระนำเรศวัรฯ

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ธนำาคำารแห�งประเทศไทย ส�านำ�กงานำภาคำเหนำ&อ ติ�+งอย"�ในำอาคำารเอนำกประสงคำ$ของธนำาคำารแห�งประเทศไทย ส�านำ�กงานำภาคำเหนำ&อ ถิ่นำนำโชตินำา ติ�าบื้ลช)างเผ่&อก อ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� จั�ดติ�+งข8+นำมาเพื่&'อให)เป*นำศ"นำย$กลางแหล�งเผ่ยแพื่ร�คำวัามร" )ด)านำเง�นำติราและผ่)าไท  การจั�ดแสดงภายในำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ ธนำาคำารแห�งประเทศไทย ส�านำ�กงานำภาคำเหนำ&อ แบื้�งออกเป*นำ 2 ส�วันำ ประกอบื้ด)วัยส�วันำแรกคำ&อ ห)องเง�นำ  ส�าหร�บื้ผ่")ท�'สนำใจัเก�'ยวัก�บื้ประวั�ติ�คำวัามเป*นำมาของเง�นำติราของประเทศไทย เพื่&'อให)ติระหนำ�กถิ่8งคำ.ณ์คำ�าของมรดกทางวั�ฒนำธรรมท�'ม�มากวั�า 700 ป> ติ� +งแติ�การนำ�าโลหะท�'ม�คำ�าติ�างๆมาแลกเปล�'ยนำก�นำติ�+งแติ�สม�ยก�อนำประวั�ติ�ศาสติร$  การจั�ดแสดงเง�นำติราย.คำแรกของโลก เง�นำติราในำส.วัรรณ์ภ"ม� ฟ้"นำ�นำ เง�นำติราสม�ยทวัารวัด� ศร�วั�ช�ย สม�ยล)านำนำา เง�นำติราศร�เกษติร และเง�นำติราร�วัมสม�ย  ซั8'งม�การเปล�'ยนำแปลงในำด)านำร"ปแบื้บื้มาโดยติลอดจันำถิ่8งป7จัจั.บื้�นำ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ธนำาคำารแห�งประเทศไทยไม�ได)ม�แคำ�เง�นำติราสม�ยโบื้ราณ์เพื่�ยงอย�างเด�ยวั ในำส�วันำท�'2 ทางพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ย�งได)จั�ดเป*นำห)องผ่)าเพื่&'อเป*นำการส&บื้สานำและอนำ.ร�กษ$ผ่)าไทย ท�'เป*นำการแสดงถิ่8งผ่)าท�'ม�บื้ทบื้าทติ�อช.มชนำ เช�นำม"ลนำ�ธ�ส�งเสร�มศ�ลปาช�พื่ท�'สมเด1จัพื่ระนำางเจั)าส�ร�ก�ติ�Bพื่ระบื้รมราช�นำ�นำาถิ่ทรงจั�ดติ�+งข8+นำในำป> 2519 และทรงเป*นำผ่")ร �เร�'มเคำร&'องแติ�งกายประจั�าชาติ�ไทย ส�งเสร�มการทอผ่)าไหม นำอกจัากนำ�+ย�งแสดงถิ่8งคำวัามส�าคำ�ญของผ่)า ท�'สะท)อนำถิ่8งศ�ลปะ คำวัามเช&'อ ด)านำส�งคำม ศาสนำา วั�ฒนำธรรม และส�งผ่ลติ�อสภาพื่ของเศรษฐก�จั คำวัามร. �งเร&องในำสม�ยนำ�+นำๆ ในำอด�ติผ่)าทอเป*นำส�วันำส�าคำ�ญของภาษ�อากรท�'เก1บื้เข)าท)องพื่ระคำล�งของราชอาณ์าจั�กรไทย ส�าหร�บื้ผ่")ท�'ติ)องการชมผ่)าไทของแท)จัากท)องถิ่�'นำก1ไม�ผ่�ดหวั�งเพื่ราะม�ผ่)าไทท�'อนำ.ร�กษ$ไวั)หลายหลาก พื่ร)อมท�+งย�งจัะได)ชมกรรมวั�ธ�การทอผ่)าท�'ม�เอกล�กษณ์$เฉพื่าะของทางภ"ม�ภาคำอ�กด)วัย พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ธนำาคำารแห�งประเทศไทยเปGดวั�นำจั�นำทร$-ศ.กร$ เวั)นำวั�นำหย.ดธนำาคำาร เวัลา 09.00-12.00 นำ. และ 13.00-16.00 นำ.

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$วั�ดร)องเม1ง ติ� +งอย"�เลขท�' 1 บื้)านำร)องเม1ง หม"�ท�' 2 ติ�าบื้ลหนำองแหย�ง อ�าเภอส�นำทราย จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ก�อติ�+งเม&'อวั�นำท�' 1 ติ.ลาคำม พื่.ศ. 2527 โดยพื่ระคำร"ศร�ผ่�อง โกวั�โท (บื้.ญเป*ง) ภายในำวั�ดร)องเม1งได)สร)างพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ข8+นำเนำ&'องจัากพื่ระคำร"ศร�ผ่�อง โกวั�โท (บื้.ญเป*ง) ม�คำวัามสนำใจัและเล1งเห1นำคำ.ณ์คำ�าในำการอนำ.ร�กษ$ศาสนำวั�ติถิ่.ท�'ม�คำ.ณ์คำ�า แติ�ถิ่"กละเลย อย�างเช�นำ พื่ระพื่.ทธร"ปโบื้ราณ์ โบื้ราณ์วั�ติถิ่. ศ�ลปวั�ติถิ่. เคำร&'องใช)ไม)สอยในำช�วั�ติประจั�าวั�นำ  ติลอดจันำแบื้บื้อย�างแบื้บื้พื่�มพื่$ทางศ�ลปวั�ฒนำธรรมติ�าง ๆ  อ�นำเก�ดจัากภ"ม�ป7ญญาท)องถิ่�'นำ ท�'ม�การส&บื้ทอดมาช)านำานำ ประกอบื้ด)วัยส�'งของหลายร)อยหลายพื่�นำอย�าง ท�'ส"ญหายไปแล)วัก1ม� และท�'ย�งพื่บื้เห1นำอย"�ท� 'วัไปก1ม� ท�'นำ�'นำ�บื้วั�าเป*นำแหล�งเร�ยนำร" )ศ�ลปวั�ฒนำธรรมคำวัามเป*นำอย"�ของชาวัล)านำนำาท�'ล�+าคำ�าแห�งหนำ8'ง เพื่ราะนำอกจัากจัะม�การจั�ดแสดงโบื้ราณ์วั�ติถิ่. ศ�ลปวั�ติถิ่.แล)วั ย�งม�การจั�ดแสดงแบื้บื้พื่�มพื่$ป7+ นำอ�ฐร"ปโคำ)ง  (ปGมป7+ นำด�นำก�') ซั8'งเป*นำแบื้บื้พื่�มพื่$ท�าด)วัยไม)ส�ก ม�อาย.

-30-

กวั�า  100 ป>  และเป*นำวั�ติถิ่.โบื้ราณ์ช�+นำแรกส.ดท�'ได)ร�บื้มาจัากโยมแม�ของพื่ระคำร" ท�'ได)ร�บื้การติกทอดมาจัากบื้รรพื่บื้.ร.ษมาเก1บื้ร�กษาไวั)ท�'วั�ด  จัากจั.ดเร�'มติ)นำด�งกล�าวัจั.ดประกายให)พื่ระคำ.ณ์เจั)าเร�'มม�คำวัามคำ�ดท�'อยากจัะอนำ.ร�กษ$ส�'งของเหล�านำ�+ไวั)ให)คำนำร. �นำหล�งติ�อไปได)เห1นำ ได)ส�มผ่�ส ได)เร�ยนำร" )และเข)าใจัถิ่8งวั�ถิ่�ช�วั�ติคำวัามเป*นำอย"�ของคำนำสม�ยก�อนำเพื่ราะพื่ระคำร"โดยได)รวับื้รวัมวั�ติถิ่.โบื้ราณ์ ส�'งของและเคำร&'องใช)ติ�าง ๆท�'บื้รรพื่บื้.ร.ษได)สร)างข8+นำมาเพื่&'อแสดงให)เห1นำถิ่8งคำวัามเป*นำมาของเร&'องราวัในำอด�ติ อ�กท�+งโบื้ราณ์วั�ติถิ่.เหล�านำ�+ล)วันำสะท)อนำให)เห1นำถิ่8งคำวัามส.ขสมบื้"รณ์$แห�งพื่&ชพื่�นำธ.$ธ�ญญาหาร วั�ถิ่�การคำรองเร&อนำ การท�ามาหาก�นำ คำวัามส.ขสาม�คำคำ� และคำวัามประณ์�ติในำการท�านำ.บื้�าร.งศาสนำาอ�กด)วัย พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แห�งนำ�+เป*นำสถิ่านำท�'ท�องเท�'ยวัท�'เปGดโอกาสให)ก�บื้ผ่")ท�'สนำใจัในำเร&'องของศ�ลปะ โบื้ราณ์วั�ติถิ่. ได)เข)ามาแวัะเวั�ยนำเย�'ยมชมโดยไม�คำ�ดคำ�าเข)าชมใด ๆ ท.กวั�นำไม�ม�วั�นำหย.ด ติ�+งแติ�เวัลา 08.00 นำ. – 17.30 นำ.

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$เร&อนำโบื้ราณ์ล)านำนำา ติ�+งอย"�ท�'ถิ่นำนำห)วัยแก)วั ติ�ดถิ่นำนำเร�ยบื้คำลองชลประทานำ ใกล)ส�'แยกติลาดติ)นำพื่ะยอม อย"�ในำส�งก�ดส�านำ�กงานำส�งเสร�มศ�ลปวั�ฒนำธรรม มหาวั�ทยาล�ยเช�ยงใหม� พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แห�งนำ�+ได)รวับื้รวัมเร&อนำโบื้ราณ์ท�'ท�+งได)ร�บื้จัากการบื้ร�จัาคำและขายให)ก�บื้พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ ประกอบื้ด)วัยกล.�มเร&อนำโบื้ราณ์ท�'คำวัรคำ�าแก�การร�กษาและอนำ.ร�กษ$ จั�านำวันำ 8 หล�ง ได)แก� -เร&อนำไทยล&+อ (หม�อนำติ.ด) เป*นำเร&อนำไม)ขนำาดกลาง ม�ล�กษณ์ะสองหล�งหนำ)าเป>ยง ด)านำติะวั�นำ

ออกเป*นำเร&อนำนำอนำโล�งกวั)าง ด)านำติะวั�นำติกเป*นำเร&อนำคำร�วั ระหวั�างชายคำาของเร&อนำ ท�+งสองเช&'อมติ�อก�นำเป*นำรางนำ�+าฝีนำเร�ยกวั�า ฮ่�องล�นำ หล�งคำาม.งด)วัยแป<นำเกล1ด “ ”

-เร&อนำล.งคำ�วัเป*นำอาคำารร"ปทรงอ�ทธ�พื่ลสถิ่าป7ติยกรรมติะวั�นำติกหร&อทรงอาณ์านำ�คำมหร&อแบื้บื้โคำโลเนำ�ยล สร)างข8+นำราวั พื่.ศ. 2465

-เร&อนำกาแล (อ.Pยผ่�ด) เร&อนำหล�งนำ�+ม�ล�กษณ์ะเด�นำของเร&อนำกาแลคำ&อ ม�ห�มยนำติ$ติ�ดบื้ร�เวัณ์ด)านำบื้นำของประติ"ห)องนำอนำเพื่&'อท�าหนำ)าท�'เป*นำย�นำติ$อ�นำศ�กด�Bส�ทธ�Bคำอยป<องก�นำและข�บื้ไล�อ�นำติรายติ�างๆจัากภายนำอก  - เร&อนำพื่&+นำบื้)านำล)านำนำาอ.Pยแก)วั เป*นำร"ปแบื้บื้เร&อนำของคำนำท�'อาศ�ยใกล)เวั�ยงเช�ยงใหม�ในำย.คำหล�งสงคำรามโลกคำร�+งท�' 2 ล�กษณ์ะ การจั�ดพื่&+นำท�'ใช)สอยย�งเป*นำแบื้บื้บื้)านำชนำบื้ทแติ�ท�าฝีาและประติ"หนำ)าติ�างแบื้บื้ใหม� -เร&อนำกาแล (พื่ญาวังศ$) เป*นำเร&อนำไม)ใติ)ถิ่.นำส"งหล�งคำาทรงหนำ)าจั�'วั ม�ล�กษณ์ะเด�นำคำ&อ กาแล“ ”

ซั8'งเป*นำเคำร&'องหมายของคำวัามเป*นำส�ร�มงคำล ล�กษณ์ะเป*นำไม)แกะสล�กย&'นำเลยจัากป7+ นำลมไปไขวั)ก�นำท�'ยอดจั�'วัเร&อนำ  -เร&อนำชาวัเวั�ยงเช�ยงใหม� (พื่ญาปงล�งกา) เป*นำเร&อนำไม)ขนำาดกลาง ล�กษณ์ะเป*นำเร&อนำหล�งคำาทรงจั�'วั สองจั�'วัเหล&'อมก�นำ  -เร&อนำทรงป7+ นำหยา (อนำ.สารส.นำทร) ย.)งข)าวัหร&อหลองข)าวั เป*นำเร&อนำไม)ขนำาดใหญ�สองช�+นำ หล�งคำาม.งด)วัยกระเบื้&+องด�นำเผ่า (ด�นำขอ) ล�กษณ์ะเป*นำทรงป7+ นำหยาเหล&'อมซั)อนำก�นำอย�างลงติ�วั นำอกจัากนำ�+ภายในำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$เร&อนำโบื้ราณ์ล)านำนำา ย�งม�การสาธ�ติการท�าห�ติถิ่กรรมพื่&+นำบื้)านำท�'สวัยงามและทรงคำ.ณ์คำ�าในำอด�ติ อาท� การย)อมผ่)าด)วัยวั�ติถิ่.ด�บื้จัากธรรมชาติ� การทอผ่)าด)วัยก�'เอวั การท�าเคำร&'องเง�นำ การฉล.ลายผ่)าและกระดาษสาเป*นำลวัดลายติ�างๆท�'นำ�'เปGดให)เข)าชมฟ้ร�ท.กวั�นำจั�นำทร$- ศ.กร$ เวัลา 8.30 – 16.30 นำ.

`-31- พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ ธปท.ภาคำเหนำ&อ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$วั�ดร)องเม1ง พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$เร&อนำโบื้ราณ์ล)านำนำา

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แหล�งเติาเผ่าอ�นำทข�ล ติ� +งอย"�ท�'หม"� 11 บื้)านำส�นำป5าติอง ติ�าบื้ลอ�นำทข�ล อ�าเภอแม�แติง  เป*นำแหล�งโบื้ราณ์คำด�ท�'ม�คำวัามส�าคำ�ญอย�างมากท�+งทางด)านำวั�ชาการโบื้ราณ์คำด� และประวั�ติ�ศาสติร$คำวัามเป*นำมาของอาณ์าจั�กรล)านำนำา เพื่ราะเป*นำแหล�งผ่ล�ติเคำร&'องถิ่)วัยชามในำอด�ติแหล�งใหม�ท�'ม�คำวัามสมบื้"รณ์$ท�+งเติาเผ่า และติ�วัอย�างเศษถิ่)วัยชามท�'ม�มากถิ่8ง 4

แห�ง ซั8'งจัากการข.ดคำ)นำแหล�งเติาเผ่าในำภาคำเหนำ&อติอนำบื้นำย�งไม�เคำยพื่บื้แหล�งใดท�'ม�คำวัามสมบื้"รณ์$สวัยงามเช�นำนำ�+มาก�อนำ บื้ร�เวัณ์ข.ดพื่บื้แหล�งเติาเผ่าอ�นำทข�ลนำ�+นำม�ประวั�ติ�ศาสติร$คำวัามเป*นำมาท�'ยาวันำานำหลายร)อยป>ซั8'งในำสม�ยก�อนำเป*นำช.มชนำโบื้ราณ์ท�'ก�อติ�+งมาติ�+งแติ�สม�ยอาณ์าจั�กรล)านำนำาในำช�วังพื่.ศ.18015 ถิ่8ง พื่.ศ.1854 การข.ดคำ)นำพื่บื้แหล�งเติาเผ่าอ�นำทข�ลนำ�+นำถิ่&อวั�าเป*นำการคำ)นำพื่บื้ท�'ส�าคำ�ญท�+งทางประวั�ติ�ศาสติร$และโบื้ราณ์คำด�อ�กด)วัย เพื่ราะเป*นำการย&นำย�นำวั�า "ท.�งพื่�นำแอกพื่�นำเฝีNอเม&องแกนำ" ท�'ม�มาติ�+งแติ�สม�ยพื่ญาม�งราย (พื่.ศ.1801-1854)

นำ�+นำม�อย"�จัร�งติามประวั�ติ�ศาสติร$ล)านำนำา   นำอกจัากนำ�+ติามหล�กฐานำท�'พื่บื้สามารถิ่ส�นำนำ�ษฐานำได)วั�าบื้ร�เวัณ์บื้)านำส�นำป5าติองนำ�าจัะเคำยเป*นำแหล�งผ่ล�ติเคำร&'องป7+ นำด�นำเผ่าแหล�งใหญ�ของล)านำนำาท�'ม�อาย.ระหวั�าง 500-600 ป> (คำาดวั�าแหล�งเติาเผ่านำ�+ถิ่"กสร)างและใช)งานำในำราวัป> พื่.ศ. 1950-2000) เพื่ราะถิ่)วัยชามท�'ถิ่"กคำ)นำพื่บื้ ส�วันำใหญ�เป*นำเคำร&'องถิ่)วัยชามเนำ&+อแกร�ง เคำล&อบื้ส�เข�ยวัอ�อนำ เซัลาดอนำ หร&อ ศ�ลาดล  และชนำ�ดเคำล&อบื้ส�นำ�+าติาล โดยใช)ด�นำส�ขาวัคำ.ณ์ภาพื่เย�'ยมเท�ยบื้ได)ก�บื้เคำร&'องถิ่)วัยชามส�งคำโลกของศร�ส�ชนำาล�ย และเคำร&'องถิ่)วัยชามท�'ผ่ล�ติจัากเติาพื่านำ จั�งหวั�ดเช�ยงราย ท�'ส�าคำ�ญย�งพื่บื้ช�+นำส�วันำภาชนำะด�นำด�บื้  ป7+ นำจัากด�นำส�ขาวั ซั8'งย�งไม�เคำยพื่บื้ในำแหล�งเติาโบื้ราณ์ท�'ใดมาก�อนำในำประเทศไทย อ�กท�+งพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แห�งนำ�+ย�งม�การสนำ�บื้สนำ.นำให)อนำ.ร�กษ$และพื่�ฒนำาเป*นำศ"นำย$การศ8กษาเทคำโนำโลย� การผ่ล�ติเคำร&'องถิ่)วัยชามโบื้ราณ์ของล)านำนำา รวัมถิ่8งเป*นำแหล�งท�องเท�'ยวัทางวั�ฒนำธรรมในำร"ปแบื้บื้ของพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แหล�งโบื้ราณ์คำด� ท�'นำ�'เปGดให)เข)าชมท.กวั�นำเวัลา 08.00-16.00 นำ.

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$โรงงานำหลวังท�'๑(ฝีาง) ติ�+งอย"�ท�'บื้)านำยาง หม"�ท�' 12 ติ�าบื้ลแม�งอนำ อ�าเภอฝีาง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� โดยพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$โรงงานำหลวังท�' 1 (ฝีาง) แห�งนำ�+ จั�ดติ�+งข8+นำเพื่&'อติอบื้สนำองวั�ติถิ่.ประสงคำ$ในำการเป*นำสถิ่านำท�'ท�องเท�'ยวัเช�งการศ8กษาด)านำอ.ติสาหกรรมการเกษติรแปรร"ป และเป*นำสถิ่านำท�'รวับื้รวัมและจั�ดแสดงแนำวัพื่ระราชด�าร�ในำการพื่�ฒนำาอย�างย�'งย&นำ ติามแนำวัปร�ชญาของเศรษฐก�จัพื่อเพื่�ยง จั.ดเร�'มติ)นำของการก�อติ�+งพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แห�งนำ�+ส&บื้เนำ&'องมาจัากการเก�ดภ�ยพื่�บื้�ติ�จัากนำ�+าท�วัมและด�นำโคำลนำถิ่ล�ม เม&'อวั�นำท�' 8 – 9 ติ.ลาคำม 2549 โดยสร)างคำวัามเส�ยหายให)ก�บื้พื่&+นำท�'ในำติ�าบื้ลแม�งอนำ และติ�าบื้ลแม�ข�า อ�าเภอฝีาง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ซั8'งรวัมถิ่8งโรงงานำหลวังอาหาร

ส�าเร1จัร"ปท�' 1 (ฝีาง) ท�'ได)ร�บื้คำวัามเส�ยหายเก&อบื้ท�+งหมด ภายหล�งเหติ.การณ์$อ.ทกภ�ยนำ�+ หม�อมเจั)าภ�ศเดช ร�ชนำ�

-32-

เสด1จัเย�'ยมผ่")ประสบื้ภ�ยในำพื่&+นำท�' และร�บื้ส�'งก�บื้เจั)าหนำ)าท�'กรมชลประทานำให)หาแนำวัทางป<องก�นำการเก�ดภ�ยพื่�บื้�ติ�ด�งกล�าวั พื่ร)อมก�นำนำ�+ได)มอบื้หมายให)หนำ�วัยงานำติ�างๆ เข)าร�วัมแก)ไขป7ญหาด)วัย เม&'อวั�นำท�' 18 มกราคำม 2550 สมเด1จัพื่ระเทพื่ร�ตินำราชส.ดาฯ เสด1จัพื่ระราชด�าเนำ�นำทอดพื่ระเนำติรพื่&+นำท�' และโรงงานำหลวังอาหารส�าเร1จัร"ปท�' 1 (ฝีาง) เพื่&'อหาร&อก�บื้คำณ์ะท�างานำเร&'องแนำวัทางการฟ้N+ นำฟ้"โรงงานำหลวังอาหารส�าเร1จัร"ปท�' 1 (ฝีาง) ภายหล�งการหาร&อ เลขาธ�การ กปร. แจั)งพื่ระราชด�าร�เร&'อง การฟ้N+ นำฟ้"สภาพื่พื่&+นำท�'โรงงานำหลวังอาหารส�าเร1จัร"ปท�' 1 (ฝีาง) และช.มชนำ รวัมถิ่8งการพื่�ฒนำาพื่&+นำท�'ล.�มนำ�+าแม�งอนำโดยมอบื้หมายให)ส�านำ�กงานำทร�พื่ย$ส�นำส�วันำพื่ระมหากษ�ติร�ย$เป*นำผ่")วัางแผ่นำแม�บื้ทในำการพื่�ฒนำาฟ้N+ นำฟ้"โรงงานำหลวังฯ ผ่")สนำใจัสามารถิ่เข)าชมได)ท.กวั�นำอ�งอาคำาร- เสาร$(เวั)นำวั�นำหย.ดนำ�กข�ติฤกษ$) 8.30 นำ.-16.30 นำ.

และวั�นำหย.ดประจั�าป> 15-30 ก�นำยายนำ

ศาลาธนำาร�กษ$ 1 ติ�+งอย"�เลขท�' 52 ถิ่นำนำราชด�าเนำ�นำ ใกล)ส�'แยกกลางเวั�ยง ติ�าบื้ลศร�ภ"ม� อ�าเภอเม&อง    พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แห�งนำ�+จั�ดข8+นำโดยม�วั�ติถิ่.ประสงคำ$เพื่&'อให)เยาวัชนำของชาติ�และประชาชนำท�'วัไปได)ม�โอกาสช&'นำชม ศ8กษาหาคำวัามร" ) และร�วัมภาคำภ"ม�ใจัในำทร�พื่ย$ส�นำม�คำ�าของแผ่�นำด�นำท�'เป*นำมรดกทางวั�ฒนำธรรมของชาติ� ท�'ม�คำ.ณ์คำ�าทางประวั�ติ�ศาสติร$และวั�ฒนำธรรมไทย ติลอดจันำศ�ลปะด)านำงานำช�างฝี>ม&อไทยโบื้ราณ์ท�'ได)ร�งสรรคำ$ผ่ลงานำอย�างประณ์�ติ วั�จั�ติรบื้รรจัง งดงาม ม�เอกล�กษณ์$เฉพื่าะติ�วัท�'โดดเด�นำ ศาลาธนำาร�กษ$นำ�+เป*นำแหล�งเก1บื้รวับื้รวัมและจั�ดแสดงเหร�ยญกษาปณ์$ของย.คำสม�ยติ�างๆ ซั8'งจัะเนำ)นำการจั�ดแสดงเง�นำติราสม�ยล)านำนำาเป*นำพื่�เศษ ท�+งนำ�+ ภายในำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ จัะม�อย"� 2 ช�+นำ บื้ร�เวัณ์ช�+นำล�าง จัะเป*นำท�'จั�ดแสดงเหร�ยญแบื้บื้ติ�างๆในำแติ�ละย.คำสม�ย ซั8'งล)วันำเป*นำเหร�ยญหายาก เนำ&'องจัากท�าข8+นำเป*นำพื่�เศษ เพื่&'อเฉล�มฉลองติามวัาระติ�างๆ ส�วันำบื้ร�เวัณ์ช�+นำสอง เป*นำท�'จั�ดแสดงเคำร&'องราชอ�สร�ยาภรณ์$และเหร�ยญกษาปณ์$ไทย นำอกจัากการจั�ดแสดงให)คำวัามร" )แก�ประชาชนำแล)วั สถิ่านำท�'แห�งนำ�+ย�งเป*นำศ"นำย$ให)บื้ร�การร�บื้แลกจั�ายแลกร�บื้คำ&นำ และจั�าหนำ�ายเหร�ยญกษาปณ์$ รวัมถิ่8งธนำบื้�ติรไทย ท�'กรมธนำาร�กษ$จั�ดท�าในำวัาระส�าคำ�ญเก�'ยวัก�บื้ชาติ� ศาสนำา และพื่ระมหากษ�ติร�ย$ เพื่&'อส�งเสร�มการเก1บื้สะสม โดยผ่")ท�'สนำใจัสามารถิ่เล&อกซั&+อหากล�บื้ไปได) ในำบื้ร�เวัณ์ทางเข)าพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ ติรงปากประติ"ทาง

ด)านำขวัา ท�+งนำ�+ ถิ่)าหากท�านำผ่")ใดม�ข)อสงส�ยในำเหร�ยญกษาปณ์$ ก1สามารถิ่นำ�าเหร�ยญไปให)ทางพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ติรวัจัสอบื้ได)เช�นำก�นำ

นำอกจัากท�'กล�าวัมาท�+งหมดนำ�+แล)วั ทางพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ย�งม�การให)บื้ร�การ ร�บื้จั�ดนำ�ทรรศการนำอกสถิ่านำท�' เพื่&'อให)คำวัามร" )แก�บื้.คำคำลท�'วัไปติามสถิ่านำท�'ติ�างๆอ�กด)วัย  ให)บื้ร�การติ�+งแติ�วั�นำ

จั�นำทร$ถิ่8งวั�นำเสาร$ ภายในำเวัลา 09.00 ถิ่8ง 15.30 นำ.

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แหล�งเติาเผ่าอ�นำทข�ล พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$โรงงานำหลวังท�'1 (ฝีาง)

ศาลาธนำาร�กษ$ 1

-33-

ศ"นำย$ศ�ลปะการแสดงกาดสวันำแก)วั สร)างข8+นำโดยม�วั�ติถิ่.ประสงคำ$เพื่&'อเป*นำศ"นำย$กลางในำการนำ�าเสนำอก�จักรรมทางศ�ลปะและวั�ฒนำธรรม และเผ่ยแพื่ร�คำวัามร" )ทางศ�ลปะการแสดง ภายในำศ"นำย$ประกอบื้ด)วัย สถิ่าบื้�นำศ�ลปะการแสดงกาดสวันำแก)วั อ�นำเป*นำแหล�งเร�ยนำร" )ด)านำศ�ลปะและการแสดงท�'ม�คำวัามยาวันำานำมาถิ่8ง 10 ป> โดยม�การเร�ยนำการสอนำการแสดงคำรบื้ร"ปแบื้บื้ สอนำการออกแบื้บื้ด)านำเทคำนำ�คำ แสง เส�ยง ฉาก ท�+งเบื้&+องหนำ)า และเบื้&+องหล�ง รวัมท�+งการท�าละคำรเวัท�ด)วัย  ท�+งนำ�+ โรงเร�ยนำแห�งนำ�+ได)ม�การม�การปร�บื้ปร.งหล�กส"ติรการเร�ยนำการสอนำท�'เข)มข)นำอย�างติ�อเนำ&'อง เพื่&'อให)เข)าก�บื้คำวัามติ)องการของส�งคำมในำป7จัจั.บื้�นำ โดยการเร�ยนำการสอนำนำ�+จัะม.�งเนำ)นำให)ผ่")เร�ยนำกล)าท�'จัะแสดงออก เร�ยนำร" )การเข)าส�งคำมและการใช)ช�วั�ติโดยเร�'มจัากการแสดงละคำร

นำอกจัากม�โรงเร�ยนำแล)วั ภายในำศ"นำย$ย�งม�ห)องสม.ด หอศ�ลปL วังดนำติร� คำณ์ะละคำร และโรงละคำรกาดสวันำแก)วั ซั8'งเป*นำโรงละคำรท�'ม�การออกแบื้บื้และใช)อ.ปกรณ์$ทางเทคำนำ�คำท�'ท�นำสม�ย ในำการท�าการแสดง ท�าให)ท�าการแสดงได)อย�างสวัยงามและนำ�าประท�บื้ใจัเป*นำอย�างมาก ท�+งนำ�+ จัะม�การแสดงท�+งในำส�วันำของละคำรไทยและละคำรติ�างชาติ� หากผ่")ใดสนำใจัเข)าชมศ"นำย$ศ�ลปะการแสดงกาดสวันำแก)วั ศ"นำย$แห�งนำ�+ติ� +งอย"�ในำอ.ทยานำการคำ)ากาดสวันำแก)วั อ�นำเป*นำศ"นำย$การคำ)าคำรบื้วังจัรขนำาดใหญ�ใจักลางเม&องเช�ยงใหม� ท�'ม�การนำ�าเอาศ�ลปวั�ฒนำธรรมล)านำนำา และคำวัามล�+าหนำ)าทางเทคำโนำโลย�มาผ่สมผ่สานำก�นำไวั)อย�างลงติ�วั ศ"นำย$แห�งนำ�+สร)างคำวัามประท�บื้ใจัให)ก�บื้ล"กคำ)าด)วัยการให)บื้ร�การช�+นำเล�ศพื่ร)อมบื้รรยากาศกล�'นำไอแบื้บื้ล)านำนำา ภายใติ)ส�'งท�'ย8ดถิ่&ออย"�ในำใจัติลอดมาวั�า เราไม�ติ)องการ“

แข�งข�นำด)านำการคำ)า แติ�เราติ)องการแข�งข�นำด)านำบื้ร�การ เพื่&'อประโยชนำ$ส"งส.ดของชาวัเช�ยงใหม�และผ่")มาเย&อนำ”

สถิ่าบื้�นำล)านำนำาศ8กษา ติ�+งอย"�ในำอาคำารเทพื่ร�ตินำราชส.ดา มหาวั�ทยาล�ยราชภ�ฏิเช�ยงใหม�  สร)างข8+นำเพื่&'อใช)ในำการจั�ดแสดงองคำ$คำวัามร" )และก�จักรรมทางด)านำวั�ฒนำธรรมล)านำนำาอ�นำเป*นำมรดกล�+าคำ�า และย�งปฏิ�บื้�ติ�หนำ)าท�'เป*นำแหล�งส�งเสร�มการเร�ยนำร" )ภาษาติ�างประเทศและภาษาไทย ส"�สากล บื้ร�การวั�ชาการ และส&'อท�นำสม�ยเพื่&'อฝีCกท�กษะทางภาษา พื่�ฒนำาคำวัามร" )และคำวัามสามารถิ่ทางด)านำภาษาของนำ�กศ8กษา คำณ์าจัารย$ บื้.คำลากรของมหาวั�ทยาล�ยและประชาชนำในำท)องถิ่�'นำ สนำ�บื้สนำ.นำการสร)างเคำร&อข�าย คำวัามร�วัมม&อทางด)านำวั�ชาการก�บื้สถิ่าบื้�นำ การศ8กษาท�+งในำและติ�างประเทศ อ�กท�+งย�งเป*นำหนำ�วัยงานำสนำ�บื้สนำ.นำ งานำด)านำการอนำ.ร�กษ$ ส�งเสร�ม เผ่ยแพื่ร�ศ�ลปวั�ฒนำธรรม ด"แลส�'งแวัดล)อมทางศ�ลปกรรมและธรรมชาติ� เป*นำอาคำารทรงสถิ่าป7ติยกรรมล)านำนำาประย.กติ$ ขนำาด 4 ช�+นำ ม�พื่&+นำท�'ใช)สอย 1,950 ติารางเมติร ประกอบื้ด)วัยนำ�ทรรศการหล�กๆ ด�งนำ�+ หอจัดหมายเหติ. ท�'แสดงเอกสารทางประวั�ติ�ศาสติร$ของล)านำนำา นำ�ทรรศการแสดงวั�ถิ่�ช�วั�ติของกล.�มชาติ�พื่�นำธ.$ล)านำนำาในำแปดจั�งหวั�ดภาคำเหนำ&อติอนำบื้นำ ได)แก� ไทยยวันำ ไทยล&+อ ไทยเข�นำ ไทยยอง ไทยใหญ� และชนำเผ่�าล�วัะ นำ�ทรรศการแสดงภ"ม�ป7ญญาพื่&+นำบื้)านำ อาท� ภาษาและวัรรณ์กรรมล)านำนำา ศ�ลปห�ติถิ่กรรม ดนำติร� และนำาฏิศ�ลปLพื่&+นำบื้)านำ นำ�ทรรศการแสดงแพื่ทย$แผ่นำไทยล)านำนำา หร&อท�'เร�ยกก�นำวั�า หมอเม&อง นำ�ทรรศการแสดงองคำ$คำวัามร" )เก�'ยวัก�บื้พื่.ทธศาสนำ$และเคำร&'องส�กการะแบื้บื้ล)านำนำา จั�ดแสดงวั�ติถิ่.ทางพื่.ทธศาสนำาท�'ส�าคำ�ญของชาวัล)านำนำา ห)องเก�ยรติ�คำ.ณ์ แสดงรายช&'อของผ่")ม�อ.ปการคำ.ณ์ติ�อมหาวั�ทยาล�ย และศ"นำย$ล)านำนำาศ8กษา ห)องสมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราชท�'ใช)จั�ดแสดงประวั�ติ�ของสมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราช และวั�ติถิ่.ท�'ม�คำวัามเก�'ยวัข)องก�บื้พื่ระองคำ$

นำอกจัากนำ�ทรรศการแล)วั ย�งม�การจั�ดฝีCกอบื้รมศ�ลปวั�ฒนำธรรมล)านำนำาหล�กส"ติรระยะส�+นำ การท�องเท�'ยวัวั�ดส�าคำ�ญในำจั�งหวั�ดเช�ยงใหม�และสอนำการท�าอาหารพื่&+นำเม&อง งานำใบื้ติองติ�างๆ ท�'เป*นำเอกล�กษณ์$ของล)านำนำา การศ8กษาภาษาล)านำนำา และการสอนำ

34-

เข�ยนำภาษาล)านำนำา นำอกจัากนำ�+ทางสถิ่าบื้�นำล)านำนำาย�งม�บื้ร�การห)องอบื้รม ห)องคำร�วั ห)องประช.ม และห)องพื่.ทธศาสติร$ รวัมไปถิ่8ง

การให)บื้ร�การงานำเล�+ยงติ)อนำร�บื้แบื้บื้ข�นำโติก แก�ผ่")มาเย&อนำเช�นำก�นำ สถิ่าบื้�นำล)านำนำาศ8กษานำ�+นำติ�+งข8+นำเพื่&'อส�งเสร�มการพื่�ฒนำาศ"นำย$ศ�ลปวั�ฒนำธรรม ให)เป*นำหนำ�วัยงานำประสานำและสนำ�บื้สนำ.นำด)านำศ�ลปวั�ฒนำธรรมท)องถิ่�'นำ เพื่&'อบื้"รณ์าการด)านำภาษา ศ�ลปะและวั�ฒนำธรรม โดยการบื้ร�หารจั�ดการ การจั�ดก�จักรรมหร&อการวั�จั�ย เพื่&'อสร)างระบื้บื้การเร�ยนำร" )ท�'ม�ประส�ทธ�ภาพื่ สามารถิ่นำ�าไปประย.กติ$ใช)ท�+งภายในำมหาวั�ทยาล�ยและในำท)องถิ่�'นำ และเพื่&'อเป*นำแหล�งเร�ยนำร" )ท�'ม�คำวัามเป*นำเล�ศด)านำภาษา ศ�ลปวั�ฒนำธรรม ในำระด�บื้ภ"ม�ภาคำล.�มนำ�+าโขง อนำ.สาวัร�ย$คำร"บื้าศร�วั�ช�ย หากม�โอกาสเด�นำทางข8+นำดอยส.เทพื่-ป.ย หร&อม�แผ่นำจัะข8+นำเขาไปส�กการะพื่ระบื้รมธาติ.ดอยส.เทพื่ อย�าล&มแวัะส�กการะอนำ.สาวัร�ย$คำร"บื้าศร�วั�ช�ย ผ่")ท�'ได)ช&'อวั�าเป*นำนำ�กบื้.ญแห�งล)านำนำาไทย ป"ชนำ�ยบื้.คำคำลท�'ชาวัเช�ยงใหม�เคำารพื่ศร�ทธามาจันำถิ่8งป7จัจั.บื้�นำ เร&'องราวัของคำร"บื้าศร�วั�ช�ยม�คำวัามผ่"กพื่�นำก�บื้ประวั�ติ�ศาสติร$บื้)านำเม&องเช�ยงใหม�อย�างมาก เพื่ราะท�านำม�บื้ทบื้าทในำการฟ้N+ นำฟ้"วั�ดวัาอาราม โบื้ราณ์สถิ่านำติ�างๆในำแถิ่บื้ภาคำเหนำ&อท�'ทร.ดโทรมให)กล�บื้มาม�ช�วั�ติช�วัาอ�กคำร�+งหนำ8'ง ท�'ส�าคำ�ญคำร"บื้าศร�วั�ช�ยเป*นำผ่")ร �เร�'มช�กชวันำให)ประชาชนำชาวัเหนำ&อร�วัมแรงร�วัมใจัก�นำสร)างถิ่นำนำจัากเช�งดอยข8+นำไปส"�วั�ดพื่ระบื้รมธาติ.ดอยส.เทพื่ หร&อเร�ยกได)วั�าเป*นำผ่")บื้.กเบื้�กเส)นำทางข8+นำดอยส.เทพื่ให)เราม�โอกาสได)ข8+นำไปช&'นำชมคำวัามงามของธรรมชาติ�และกล�'นำอายแห�งอารยธรรมล)านำนำาในำท.กวั�นำนำ�+ ด)วัยเหติ.นำ�+นำ�กท�องเท�'ยวัม�กแวัะส�กการะก�อนำข8+นำดอยส.เทพื่เพื่&'อเป*นำสวั�สด�มงคำล หร&อแม)ไม�สะดวักข8+นำไปย�งพื่ระบื้รมธาติ.ดอยส.เทพื่ ก1เช&'อก�นำวั�าเพื่�ยงได)มาไหวั)คำร"บื้าศร�วั�ช�ยก1ราวัก�บื้ได)ส�กการะพื่ระบื้รมธาติ.ด)วัยเช�นำก�นำ อนำ.สาวัร�ย$คำร"บื้าศร�วั�ช�ยติ�+งอย"�ทางข8+นำดอยส.เทพื่ ก�อนำถิ่8งนำ�+าติกห)วัยแก)วั นำอกจัากการส�กการะอนำ.สาวัร�ย$แล)วั นำ�กท�องเท�'ยวัสามารถิ่อ�านำเร&'องราวัการสร)างดอยส.เทพื่ได)ท�'นำ�' ผ่")ใดท�'สนำใจัติ�กบื้าติรยามเช)าท�'เช�ยงใหม�ก�บื้พื่ระภ�กษ.เด�นำเป*นำสายนำ�บื้ร)อยร"ป พื่ระภ�กษ.จั�านำวันำมากนำ�+ เป*นำพื่ระเณ์รจัากวั�ดศร�โสดา ซั8'งเป*นำวั�ดท�'ชาวัเขานำ�ยมมาบื้วัชเร�ยนำจั�านำวันำมาก

สามารถิ่มาร�วัมส�มผ่�สบื้รรยากาศแห�งศร�ทธาได)บื้ร�เวัณ์ลานำคำร"บื้าศร�วั�ช�ย ท�+งนำ�+คำวัรแติ�งกายให)ส.ภาพื่ และหากไม�สะดวักเติร�ยมส�าร�บื้ใส�บื้าติรมาเอง พื่�อคำ)าแม�คำ)าท�'จั�ดเติร�ยมไวั)รอผ่")ศร�ทธาเร�ยบื้ร)อยแล)วั

ศ"นำย$ศ�ลปะการแสดงกาดสวันำแก)วั สถิ่าบื้�นำล)านำนำาศ8กษา อนำ.สาวัร�ย$คำร"บื้าศร�วั�ช�ย

-35-

ชีมวั�ง เที่�ยวัวั�ด

พื่ระติ�าหนำ�กภ"พื่�งคำ$ราชนำ�เวัศนำ$ เป*นำแหล�งท�องเท�'ยวัท�'สวัยงามและม�ช&'อเส�ยง ติ�+งอย"�บื้นำดอยบื้วักห)า ติ�าบื้ลส.เทพื่ อ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัทรงพื่ระกร.ณ์าโปรดเกล)าให)สร)างข8+นำเม&'อพื่.ศ.2504 เพื่&'อใช)เป*นำท�'ประท�บื้ในำโอกาสท�'เสด1จัพื่ระราชด�าเนำ�นำแปรพื่ระราชฐานำมาประท�บื้แรม ณ์ จั�งหวั�ดเช�ยงใหม�นำ�+ รวัมท�+งย�งใช)ร�บื้รองพื่ระราชอาคำ�นำติ.กะในำวัโรกาสติ�างๆ ม�อากาศเย1นำสบื้ายติลอดท�+งป> รายล)อมด)วัยภ"ม�ประเทศท�'สวัยงาม ท�ามกลางสายหมอกอ�อนำ ๆ ปกคำล.มติ�ดก�บื้มวัลดอกไม)เม&องหนำาวัเร�ยงรายอย"�สองข)างทางเด�นำท�'จัะเด�นำทางไปเย�'ยมชม ภายในำบื้ร�เวัณ์ประกอบื้ไปด)วัยพื่ระติ�าหนำ�กพื่ฤกษาวั�ส.ทธ�คำ.ณ์ เป*นำอาคำาร 2 ช�+นำ ม�ช� +นำใติ)ด�นำติ�+งอย"�บื้นำเนำ�นำ และพื่ระติ�าหนำ�กส�ร�ส�องภ"พื่�งคำ$ ท�'ใช)ไม)ย"คำาล�ปติ�สมาใช)ประโยชนำ$ในำการก�อสร)างในำร"ปแบื้บื้ log cabin และย�งม�เร&อนำร�บื้รองเป*นำอาคำาร 2 ช�+นำแบื้บื้ไทยประย.กติ$ ท�'ใช)เป*นำท�'พื่�านำ�กของพื่ระราชอาคำ�นำติ.กะ และข)าราชการช�+นำผ่")ใหญ�ท�'ติามเสด1จั ในำบื้ร�เวัณ์พื่ระติ�าหนำ�กม�อ�างเก1บื้นำ�+าขนำาดใหญ�ท�'ม�ภ"ม�ท�ศนำ$สวัยงามสดช&'นำติาและนำ�+าพื่.เพื่�'มคำวัามสดช&'นำ นำอกจัากนำ�+นำย�งม�สวันำเฟ้Gร$นำธรรมชาติ� อาย.ประมาณ์ 60-100 ป> เข�ยวัขจั�ช.�มฉ�'า ม�อาคำารท�'จั�ด

แติ�งเป*นำสวันำดอกไม)ละลานำติาเหมาะก�บื้ใคำรท�'ชอบื้ดอกไม)ท�'ส�งกล�'นำหอมช&'นำใจัและเก1บื้บื้�นำท8กภาพื่ ส�าหร�บื้การเท�'ยวัชมด)วัยการเด�นำก1จัะได)พื่บื้ก�บื้ก.หลาบื้หลากพื่�นำธ.$อวัดสายติา แติ�ถิ่)าหากไม�ติ)องการเด�นำ ก1สามารถิ่ใช)บื้ร�การของรถิ่ไฟ้ฟ้<าในำอ�ติราคำ�นำละ 300 บื้าท นำ�'งได) 3

คำนำ ระหวั�างทางเด�นำจัะม�ร)านำจั�าหนำ�ายอาหารวั�างไวั)บื้ร�การ รวัมถิ่8งม�บื้ร�การให)เปล�'ยนำช.ด ในำกรณ์�ท�'การแติ�งกายของนำ�กท�องเท�'ยวัไม�เหมาะสม เช�นำ กางเกงขาส�+นำ เป*นำติ)นำ เปGดท�าการท.กวั�นำ 08.30-16.30 นำ. แติ�ท�+งนำ�+จัะงดการเข)าชมพื่ระติ�าหนำ�กฯ ระหวั�างเสด1จัแปรพื่ระราชฐานำ (ประมาณ์เด&อนำมกราคำมถิ่8งติ)นำเด&อนำม�นำาคำม)

พื่ระติ�าหนำ�กดาราภ�รมย$ ติ� +งอย"�ร �มทางหลวังแม�ร�ม-สะเม�ง ในำบื้ร�เวัณ์คำ�ายดาราร�ศม� อ�าเภอแม�ร�ม ห�างไปจัากเม&องเช�ยงใหม�ติามเส)นำทาง 107 ติ�ดก�บื้ท�'วั�าการอ�าเภอแม�ร�มจัะม�ทางแยกซั)ายเข)าไปย�งคำ�ายดาราร�ศม� เด�มท�พื่ระติ�าหนำ�กดาราภ�รมย$เป*นำท�'ประท�บื้ของพื่ระราชชายาเจั)าดาราร�ศม� เจั)าจัอมในำพื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระจั.ลจัอมเกล)าเจั)าอย"�ห�วั ร�ชกาลท�' 5

พื่ระราชชายาเจั)าดาราร�ศม�เป*นำพื่ระธ�ดาในำพื่ระเจั)าอ�นำทวั�ชยานำนำท$ พื่ระเจั)าหลวังเช�ยงใหม�องคำ$ท�' 7 ซั8'งปกคำรองระหวั�าง พื่.ศ. 2413-2440 เป*นำเจั)าผ่")คำรองนำคำรเช�ยงใหม�องคำ$ส.ดท)ายท�'ม�อ�านำาจัปกคำรองบื้)านำเม&องติามแบื้บื้เด�มก�อนำเม&องเช�ยงใหม�จัะถิ่"กผ่นำวักเป*นำส�วันำหนำ8'งของไทย โดยพื่ระราชชายาเจั)าดาราร�ศม�โปรดให)ก�อสร)างข8+นำประมาณ์ช�วังป> พื่.ศ. 2470-2472 จั8งเป*นำอาคำารท�'ม�คำวัามส�าคำ�ญทางด)านำประวั�ติ�ศาสติร$แห�งหนำ8'งในำจั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ร"ปแบื้บื้ติ�วัอาคำารได)ร�บื้อ�ทธ�พื่ลจัากสถิ่าป7ติยกรรมติะวั�นำติก คำร8'งติ8กคำร8'งไม) เป*นำอาคำารสองช�+นำ ในำอด�ติจัะเป*นำใติ)ถิ่.นำโล�งแติ�ม�การติ�อเติ�มเพื่&'อใช)ประโยชนำ$ภายหล�ง หล�งคำาเป*นำดาดฟ้<าส�าหร�บื้ชมบื้ร�เวัณ์สวันำโดยรอบื้ ภายในำจั�ดเป*นำส�วันำของพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ โดยจั�ดแสดงส�'งของเคำร&'องใช)อ�นำเก�'ยวัเนำ&'องก�บื้พื่ระราชชายาฯ ให)ม�สภาพื่ใกล)เคำ�ยงก�บื้อด�ติมากท�'ส.ด อาท�เช�นำ ห)องพื่�กผ่�อนำพื่ระอ�ร�ยาบื้ถิ่ จั�ดแสดงจัานำชาม เคำร&'องเสวัย ของใช)ส�วันำพื่ระองคำ$ และเคำร&'องดนำติร� เป*นำติ)นำ บื้ร�เวัณ์โดยรอบื้ของพื่ระติ�าหนำ�กท�+งหมดเร�ยกวั�า สวันำเจั)า“

สบื้าย ซั8'งได)จั�ดสวันำและประด�บื้ติ)นำไม)ดอกไม)ไวั)อย�างสวัยงาม เม&'อไปเด�นำเย�'ยมชมจัะให)”

คำวัามร" )ส8กสบื้ายสมช&'อ นำอกจัากอาคำารพื่ระติ�าหนำ�กดาราภ�รมย$แล)วั ทางจั.ฬาลงกรณ์$มหาวั�ทยาล�ยซั8'งเป*นำผ่")ด"แลพื่ระติ�าหนำ�กย�งได)จั�ดอาคำารร�ศม�ท�ศนำา เพื่&'อใช)จั�ดนำ�ทรรศการหม.นำเวั�ยนำท.กๆ 3 เด&อนำ รวัมไปถิ่8งเป*นำสถิ่านำท�'ในำการด�าเนำ�นำโคำรงการฝีCกอบื้รมงานำทางด)านำ

-36-

ศ�ลปวั�ฒนำธรรมล)านำนำาติ�างๆ เช�นำ ดนำติร�พื่&+นำเม&อง การติ�ดโคำม ให)แก�นำ�กเร�ยนำนำ�กศ8กษาและผ่")สนำใจั เปGดให)เข)าชมวั�นำอ�งคำาร-วั�นำอาท�ติย$ ติ� +งแติ�เวัลา 09.00-17.00 นำ.

วั�ดพื่�นำเติา วั�ดเก�าแก�ใจักลางเม&อง ติ�+งอย"�ท�'ถิ่นำนำพื่ระปกเกล)า  ติ.พื่ระส�งห$ อ.เม&อง จั.เช�ยงใหม� อย"�ใกล)ก�บื้ส�'แยกลางเวั�ยง เพื่�ยงเล�+ยวัซั)ายออกจัากวั�ดเจัด�ย$หลวัง 50 เมติร ก1จัะเจัอวั�ดพื่�นำเติาอย"�ทางซั)ายม&อ วั�ดพื่�นำเติา เด�มเป*นำเขติส�งฆัาวัาสและพื่&+นำท�'หล�อพื่ระอ�ฎฐารสของวั�ดเจัด�ย$หลวัง ติ�อมาได)สร)างเป*นำวั�ดพื่�นำเติา แติ�เด�มคำนำเช�ยงใหม�เร�ยกท�'นำ�'วั�าวั�ด ป7นำเติ)า “ ” (พื่�นำเท�า) อ�นำหมายถิ่8งการท�'มาท�าบื้.ญเพื่�ยงหนำ8'งจัะได)บื้.ญกล�บื้ไปเป*นำพื่�นำเท�า  ภายหล�งเพื่�+ยนำเป*นำ พื่�นำเติา อ�ก“ ”

ท�'มาหนำ8'ง นำ�าจัะมาจัากการใช)วั�ดนำ�+เป*นำแหล�งสร)างเติาหล�อพื่ระนำ�บื้ร)อยนำ�บื้พื่�นำเติา จั8งได)ช&'อวั�า วั�ดพื่�นำเติา นำ�'นำเอง “ ”

ภายในำวั�ดแห�งนำ�+ม�พื่ระวั�หารท�'งดงามและสมบื้"รณ์$ท�'ส.ดของจั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ติ�วัอาคำารเป*นำเร&อนำไม)ส�กท�+งหล�ง ติามศ�ลปะแบื้บื้เช�ยงแสนำ เด�มเป*นำหอคำ�าหร&อคำ.)มหลวัง  ท�'ประท�บื้ของพื่ระเจั)ามโหติรประเทศ     เจั)าหลวังเช�ยงใหม�องคำ$ท�' 5 ในำสม�ยพื่ระเจั)าอ�นำทวั�ชชานำนำท$ (องคำ$ท�' 7)โปรดฯ ให)ร&+อหอคำ�าแห�งนำ�+ถิ่วัายให)เป*นำพื่ระวั�หารของวั�ดพื่�นำเติา นำอกจัากนำ�+ย�งม�ธรรมมาสนำ$ยกพื่&+นำส"งแบื้บื้โบื้ราณ์อาย.กวั�าร)อยป>ให)ได)ชม ด)านำหล�งพื่ระวั�หารหอคำ�าหลวัง เป*นำเจัด�ย$องคำ$ประธานำของวั�ด ทรงระฆั�งบื้นำฐานำแปดเหล�'ยม รายล)อมด)วัยเหล�าเจัด�ย$รายงดงาม การมาเท�'ยวัท�'วั�ดพื่�นำเติาแห�งนำ�+หากจัะให)คำ.)มคำ�า คำวัรมาให)ติรงก�บื้ช�วังวั�นำพื่�เศษ หร&อวั�นำส�าคำ�ญทางศาสนำา โดยเฉพื่าะคำ&นำท�'ม�การเวั�ยนำเท�ยนำ ในำวั�ดจัะสวั�างไสวัไปด)วัยแสงเท�ยนำท�'จั.ดประด�บื้ประดาติามลานำวั�ดและท�'ม�นำ�+ารอบื้ๆ ม�พื่ระเณ์รมานำ�'งสมาธ� ส�วันำช�วังเด&อนำก.มภาพื่�นำธ$ทางวั�ดจัะเนำรม�ติท.�งดอกท�วัล�ปบื้านำสะพื่ร�'งกวั�า 3000 ดอกติรงสวันำและลานำวั�ด  นำ�บื้วั�า วั�ดพื่�นำเติา เป*นำอ�กวั�ดหนำ8'งท�'คำวัรคำ�าแก�การมาเย�'ยมเย&อนำ ในำกลางวั�นำจัะได)ชมพื่ระวั�หารติระการติา  พื่อยามคำ�'าคำ&นำก1งดงามด)วัยแสงเท�ยนำ ชวันำให)อ�'มใจัเม&'อได)ไหวั)พื่ระท�าบื้.ญ

พื่ระติ�าหนำ�กภ"พื่�งคำ$ราชนำ�เวัศนำ$ พื่ระติ�าหนำ�กดาราภ�รมย$ วั�ดพื่�นำเติา

-37-

พื่ระบื้รมธาติ.แสนำไห ติ�+งอย"�ท�'ติ�าบื้ลเม&องแหง จัากบื้)านำเม&องงายเข)ามา 55 ก�โลเมติร เช&'อก�นำวั�าสร)างมาติ�+งแติ�สม�ยพื่.ทธกาล พื่ระพื่.ทธเจั)าเสด1จัมาย�งด�นำแดนำส.วัรรณ์ภ"ม� ชาวักระเหร�'ยงพื่&+นำบื้)านำได)นำ�าแติงโมมาถิ่วัาย ขณ์ะเสวัยแติงโม พื่ระทนำติ$(เข�+ยวั)ได)

กะเทาะ(แหง)ออกมา พื่ระองคำ$จั8งทรงให)พื่ระอานำนำท$นำ�าไปมอบื้ให)แก�กระเหร�'ยงผ่")นำ�าแติงโมมาถิ่วัาย เม&'อพื่ระเจัติบื้.ติรเจั)าเม&องทราบื้จั8งประกาศให)ชาวัเม&องร�วัมก�นำก�อสร)างพื่ระธาติ.ข8+นำ ติ�อมาพื่ระบื้รมธาติ.ได)ร�บื้การบื้"รณ์ะในำพื่.ศ. 2457 เป*นำการก�อสร)างท�บื้พื่ระธาติ.เด�มท�'ม�ขนำาดเล1ก โดยของใหม�ม�ส�นำถิ่าร 8 เหล�'ยม เป*นำประติ�มากรรมผ่สมระหวั�างพื่ม�าและล)านำนำาไทย นำอกจัากนำ�+ส�นำนำ�ษฐานำวั�าท�'นำ�'ย�งม�คำวัามส�มพื่�นำธ$เก�'ยวัเนำ&'องก�บื้สมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราชเม&'อคำร�+งยกท�พื่ไปย�งเม&องอ�งวัะของพื่ม�าเม&'อป> พื่.ศ. 2147 หล�งจัากประช.มพื่ลท�'เม&องงาย จั8งเสด1จัไปทางเม&องห)างหลวังซั8'งนำ�าจัะเป*นำเม&องแหงในำป7จัจั.บื้�นำเพื่ราะม�คำ"เม&องล)อมยาวักวั�า 2 ก�โลเมติร และเป*นำเม&องเด�ยวัท�'อย"�ระหวั�างเม&องงายก�บื้เม&องอ�งวัะของพื่ม�า เช&'อวั�าพื่ระองคำ$นำ�าจัะเสด1จัมาพื่�กท�พื่ท�'พื่ระบื้รมธาติ.แห�งนำ�+และทรงสร)างบื้�อนำ�+าใช)ส�วันำพื่ระองคำ$และช)างศ8กติรงบื้ร�เวัณ์ด)านำหนำ)าเนำ�นำเขาท�'ประด�ษฐานำพื่ระบื้รมธาติ. ชาวับื้)านำจั8งเร�ยกบื้ร�เวัณ์นำ�+วั�าบื้�อนำ�+าช)าง สมเด1จัพื่ระนำเรศวัรทรงทอดพื่ระเนำติรเห1นำองคำ$พื่ระบื้รมธาติ.ม�สภาพื่ทร.ดโทรมจั8งได)โปรดให)ทหารและชาวับื้)านำท�าการบื้"รณ์ะ จัากนำ�+นำพื่ระองคำ$ได)เสด1จัยกท�พื่ติ�อไปแล)วัทรงประชวัรจันำเสด1จัสวัรรคำติ สมเด1จัพื่ระเอกาทศรถิ่จั8งทรงส�'งเล�กท�พื่และอ�ญเช�ญพื่ระบื้รมศพื่กล�บื้มาทางเม&องแหง พื่ร)อมท�+งพื่ระราชทานำเคำร&'องประด�บื้และทร�พื่ย$ส�นำเพื่&'อใช)ในำการบื้"รณ์ะพื่ระบื้รมธาติ. โดยบื้รรจั.ลงในำไหจั�านำวันำมากเพื่&'อใช)ในำการ

ประกอบื้พื่�ธ�บื้รรจั.ไหลงในำฐานำพื่ระบื้รมธาติ.เพื่&'อถิ่วัายเป*นำพื่ระราชก.ศลแด�สมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราช จัากนำ�+นำมาชาวับื้)านำจั8งได)เร�ยกพื่ระธาติ.แห�งนำ�+วั�า พื่ระบื้รมธาติ.แสนำไห“ ”

ประเพื่ณ์�ท�'ส�าคำ�ญของวั�ดนำ�+ คำ&อ งานำสรงนำ�+าพื่ระบื้รมธาติ. ในำวั�นำข8+นำ 15 คำ�'า เด&อนำ 6 งานำมาฆับื้"ชา ในำวั�นำ 15 คำ�'า เด&อนำ 5 งานำ วั�นำวั�สาขบื้"ชา ในำวั�นำข8+นำ 15 คำ�'า เด&อนำ 8 และงานำสงกรานำติ$ ในำวั�นำท�' 13 เมษายนำ ของท.กป>

วั�ดกองกานำ     ติ� +งอย"�ท�'หม"� 7 ติ�าบื้ลแม�ศ8ก อ�าเภอแม�แจั�ม จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� (ติ�+งอย"�ห�างจัากติ�วั อ. แม�แจั�ม ประมาณ์ 7 ก�โลเมติร บื้นำ ถิ่.สายฮ่อด-แม�แจั�ม อย"�ห�างจัาก วั�ดพื่.ทธเอ)นำ ประมาณ์ 2 ก�โลเมติร) เป*นำวั�ดส�าคำ�ญของชาวัแม�แจั�ม เนำ&'องจัากภายในำวั�หารม�พื่ระเจั)าตินำหลวัง ซั8'งเป*นำพื่ระพื่.ทธร"ปก�ออ�ฐก�อป"นำ ปางมารวั�ช�ย หนำ)าติ�กกวั)าง 10 ศอก 9 นำ�+วั ท�'ศ�กด�Bส�ทธ�Bและม�อภ�นำ�หารมาก ประด�ษฐานำเป*นำพื่ระประธานำในำวั�หารท�'สร)างด)วัยไม)และหล�งคำาม.งแป<นำเกล1ดแบื้บื้โบื้ราณ์ในำวั�ดกองกานำและเป*นำพื่ระพื่.ทธร"ปท�'ศ�กด�Bส�ทธ�Bคำ"�บื้)านำคำ"�เม&องแม�แจั�มเป*นำเวัลานำานำหลายร)อยป> พื่ระเจั)าตินำหลวังนำ�+เป*นำพื่ระพื่.ทธร"ปแบื้บื้ล)านำนำา ท�'ม�คำวัามงามทางส.นำทร�ยศ�ลปL และม�ขนำาดใหญ�ท�'ส.ดในำ อ. แม�แจั�ม              ช&'อของวั�ดกองกานำเป*นำคำ�าเพื่�+ยนำเส�ยงมาจัากคำ�าวั�า "ก[องคำานำ" ในำภาษาคำ�าเม&องท�'แปลวั�ากองไม)คำานำ ซั8'งท�'มาของช&'อนำ�+มาจัากในำสม�ยก�อนำม�ผ่")ม�จั�ติศร�ทธามาท�าบื้.ญเป*นำจั�านำวันำมาก หาบื้ข)าวัของมาแล)วัเอาไม)คำานำท�'หาบื้ของมากองไวั) ในำเวัลาติ�อมาได)ย8ดถิ่&อเอาวั�นำข8+นำ 15 คำ�'า เด&อนำ 8 เหนำ&อ (เด&อนำ 8 เป*ง) เป*นำวั�นำท�าบื้.ญส�กการบื้"ชาพื่ระเจั)าตินำหลวัง จันำเป*นำประเพื่ณ์�ส&บื้มาจันำถิ่8งป7จัจั.บื้�นำ      พื่.ทธศาสนำ�กชนำท�'ม�คำวัามศร�ทธาเล&'อมใสและประสงคำ$ท�'จัะเข)าไปส�กการบื้"ชาพื่ระเจั)าตินำหลวังสามารถิ่ท�าได)ท.กวั�นำติลอดเวัลา  วั�ดกองแขก  ติ� +งอย"�เลขท�' 78 หม"�ท�' 7 บื้นำถิ่นำนำสายฮ่อด- เเม�แจั�ม บื้)านำกองแขกเหนำ&อ ติ�าบื้ลกองแขก อ�าเภอแม�แจั�ม อย"�ห�างจัากติ�วัอ�าเภอแม�แจั�ม ประมาณ์ 7 ก�โลเมติร วั�ดนำ�+เป*นำวั�ดส�งก�ดมหานำ�กาย ม�เนำ&+อท�' 1 ไร� 60 ติารางวัา  ภายในำวั�ดม�ก�าแพื่งล)อมรอบื้ท�+งส�'ด)านำม�ประติ"เข)าออกสามทาง อ�กท�+งม�ภาพื่จั�ติรกรรมฝีา  ผ่นำ�งท�'ก�อสร)างโดยฝี>ม&อช�างชาวัล�าปางท�'อพื่ยพื่มาอย"�ด)วัยก�นำและท�'ส�าคำ�ญภาพื่จั�ติรกรรมฝีาผ่นำ�งคำอสองของวั�หารนำ�+นำ ม�คำวัามแปลกซั8'งเร�ยกได)วั�าเป*นำเอกล�กษณ์$เฉพื่าะของชาวัแม�แจั�มก1วั�าได) เพื่ราะภาพื่แติ�ละภาพื่นำ�+นำจั�ติรกรได)ใส�อารมณ์$ติวั�ดปลายพื่" �ก�นำอย�างเฉ�ยบื้คำมย�'ง ไม�วั�าจัะเป*นำร"ปพื่.ทธประวั�ติ� ร"ปเทวัดาฟ้<อนำร�า

-38

และร"ปชาดกติ�างๆ ล)วันำแล)วัแติ�สามารถิ่สะท)อนำคำวัามคำ�ดและคำวัามเช&'อของชาวัแม�แจั�มได)เป*นำอย�างด� ภายในำวั�หารอาจัถิ่&อได)วั�าเป*นำงานำศ�ลปะท�'โดดเด�นำท�'ส.ดแห�งหนำ8'งในำจั�งหวั�ด

เช�ยงใหม�เลยก1วั�าได)และ สมเด1จัพื่ระเจั)าพื่�'นำางเธอ เจั)าฟ้<าก�ลยาณ์�วั�ฒนำา กรมหลวังนำราธ�วัาส ราชนำคำร�นำทร$เคำยได)เสด1จัพื่ระราชด�าเนำ�นำมาส�กการะบื้"ชาพื่ระประธานำท�'วั�ดแห�งนำ�+เม&'อวั�นำท�' 7 ธ�นำวัาคำม พื่.ศ. 2546

ช.มชนำบื้)านำกองแขกนำ�บื้เป*นำช.มชนำเก�าแก�อ�กแห�งหนำ8'งของแม�แจั�มซั8'งเป*นำท�'รวัมของกล.�มชาวับื้)านำท�'อพื่ยพื่มาจัากท�'ติ�างๆ เช�นำ ชาวัแม�พื่ร�กจั�งหวั�ดล�าปาง ชาวัเช�ยงแสนำจัากเช�ยงราย ชาวันำ�านำ เช�ยงคำ�า เป*นำติ)นำ วั�ดกองแขกม�อาย.ท�'เก�าแก�ไม�นำ)อยกวั�าร)อยป> สร)างข8+นำโดยชาวับื้)านำในำช.มชนำท�'ม�จั�ติศร�ทธาและเล&'อมใสในำพื่ระพื่.ทธศาสนำา

พื่ระบื้รมธาติ.แสนำไห วั�ดกองกานำ วั�ดกองแขก

วั�ดก"�เติ)า เด�มช&'อวั�ดเวัฬ.วันำาราม ติ�+งอย"�ท�'ติ�าบื้ลศร�ภ"ม� ในำท�าเลท�'เง�ยบื้สงบื้ของเช�ยงใหม�  วั�ดนำ�+ไม�ปรากฏิวั�าเร�'มสร)างข8+นำมาติ�+งแติ�สม�ยใด แติ�ม�ติ�านำานำเล�าขานำก�นำมาและเช&'อวั�าเจัด�ย$วั�ดก"�เติ)าสร)างในำสม�ยท�'พื่ม�าคำรองเม&องเช�ยงใหม� ซั8'งรวัมไปถิ่8งอาณ์าจั�กรล)านำนำาท�+งหมด เจัด�ย$ท�'เห1นำเป*นำร"ปทรงกลมนำ�+ก1เป*นำท�'บื้รรจั.อ�ฐ�ของราชวังคำ$พื่ม�า ช&'อพื่ระเจั)าเม1งชานำรธาม�งด.ย ซั8'งเคำยยกท�พื่มาติ�

กร.งศร�อย.ธยาติามบื้�ญชาของพื่ระมหาอ.ปราชานำ�นำทบื้.เรง พื่ระเชษฐาติ�างมารดาและเป*นำกษ�ติร�ย$พื่ม�าในำสม�ยนำ�+นำ แติ�ถิ่"กพื่ระนำเรศวัรติ�แติกพื่�าย และยอมสวัาม�ภ�กด�Bในำเวัลาติ�อมา  ท�าให)ติ�ดขาดจัากพื่ระเจั)านำ�นำทบื้.เรงและไม�อาจักล�บื้คำ&นำปGติ.ภ"ม�ได) จันำส�+นำพื่ระชนำม$ท�'เม&องเช�ยงใหม�ในำป> พื่.ศ. 2156 พื่ระมหาม�งชวัยเทา ซั8'งเป*นำพื่ระอนำ.ชาได)จั�ดถิ่วัายเพื่ล�งพื่ระศพื่ และโปรดให)สร)างสถิ่"ปเจัด�ย$ก"�เติ)าเพื่&'อบื้รรจั.อ�ฐ�และพื่ระอ�งคำารธาติ. และโปรดให)สร)างวั�ดข8+นำมาในำบื้ร�เวัณ์ดงกอไผ่� จั8งได)ช&'อวั�าวั�ดเวัฬ.วั�นำก"�เติ)า ซั8'งชาวับื้)านำจัะเร�ยกส�+นำๆวั�า วั�ดก"�เติ)า ป7จัจั.บื้�นำม�ช&'อเป*นำทางการวั�า วั�ดเวัฬ.วั�นำวันำาราม ชาวับื้)านำจั8งเร�ยกเจัด�ย$นำ�+วั�า เจัด�ย$ก"�เติ)า “ ”

เจัด�ย$ท�'วั�ดก"�เติ)าแห�งนำ�+ม�ล�กษณ์ะแปลกกวั�าเจัด�ย$อ&'นำๆในำล)านำนำา กล�าวัคำ&อเจัด�ย$แติ�ละช�+นำ

จัะม�ซั. )มจัระนำ�าประด�ษฐานำพื่ระพื่.ทธร"ปปางติ�างๆท�+ง 4 ด)านำ ม�การนำ�ากระจักส�มาประด�บื้เป*นำร"ปดอกไม)เล1กๆด"งดงามและประณ์�ติ ด"ๆ ไปคำล)ายก�บื้การประด�บื้กระเบื้&+องท�' วั�ดอร.ณ์ ในำ“ ”

กร.งเทพื่มหานำคำร หลายคำนำให)คำวัามเห1นำวั�า เด�มองคำ$เจัด�ย$นำ�าจัะเป*นำแคำ�ป"นำเกล�+ยงๆ การนำ�ากระเบื้&+องมาประด�บื้บื้นำเจัด�ย$นำ�าจัะเก�ดข8+นำภายหล�งเม&'อคำร�+งม�การบื้"รณ์ะในำสม�ยร�ชกาลท�' 5

ซั8'งการนำ�ากระเบื้&+องส�ของถิ่)วัยชามมาประด�บื้เป*นำลวัดลายติามวั�ด เป*นำคำวัามนำ�ยมในำย.คำกร.งร�ตินำโกส�นำทร$ติอนำติ)นำ ท�'ม�กใช)กระเบื้&+องเป*นำช�+นำๆแติ�งแติ)มหนำ)าบื้�นำของโบื้สถิ่$วั�หาร เป*นำสม�ยท�'ไทยม�การติ�ดติ�อคำ)าขายก�บื้ประเทศจั�นำ และถิ่)วัยกระเบื้&+องก1เป*นำส�นำคำ)าหล�กท�'พื่�อคำ)าชาวัจั�นำนำ�ามาขายในำประเทศสยามโดยเร&อส�าเภา จัะ

เร�ยกวั�าสม�ยนำ�+นำเป*นำย.คำกระเบื้&+องเฟ้N' องฟ้"เลยก1วั�าได) ส�วันำยอดของเจัด�ย$ก"�เติ)านำ�+นำ ม�เจัด�ย$ส�ทององคำ$เล1กและปลายยอดเจัด�ย$ประด�บื้ด)วัยฉ�ติรล�กษณ์ะของศ�ลปะแบื้บื้พื่ม�า

-39-

วั�ดช�างฆั)อง ติ�+งอย"�ถิ่นำนำลอยเคำราะห$ ติ�าบื้ลช)างคำลานำ อ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม�  ส�งก�ดคำณ์ะสงฆั$มหานำ�กาย สร)างเม&'อ พื่.ศ.1900 ในำสม�ยพื่ระเจั)ากาวั�ละ ชาวับื้)านำช�างฆั)องท�'อพื่ยพื่มาจัากเช�ยงแสนำราวัติ)นำร�ตินำโกส�นำทร$ ติ�อมาภายหล�งได)ร�บื้การบื้"รณ์ะในำสม�ยพื่ระเจั)ามโหติรประเทศ เม&'อป> พื่.ศ. 2391

 ศาสนำสถิ่านำเก�าแก�ท�'นำ�าชมภายในำวั�ดช�างฆั)องได)แก� หอไติรโบื้ราณ์ อาย.กวั�าร)อยป> ซั8'งเป*นำหอไติรแห�งเด�ยวัของเช�ยงใหม� ซั8'งเป*นำติ8กสองช�+นำติกแติ�งด)วัยลายป"นำป7+ นำและไม)ฉล.ท�'ม�เอกล�กษณ์$เฉพื่าะท�'ม�สถิ่าป7ติยกรรมผ่สมผ่สานำระหวั�างไทย จั�นำ และพื่ม�า พื่ระวั�หาร  เป*นำทรงล)านำนำา หนำ)าบื้�นำประด�บื้ร"ปช)างสามเศ�ยร เทวัดา และลวัดลายพื่รรณ์พื่ฤกษา ผ่นำ�งม�จั�ติรกรรมเร&'องพื่ระเจั)าส�บื้ชาติ� และพื่.ทธประวั�ติ� ภายในำประด�ษฐานำพื่ระพื่.ทธร"ปปางมารวั�ช�ยเป*นำประธานำ ก�าแพื่งด�นำ เป*นำก�าแพื่งเม&องช�+นำนำอกของเม&องเช�ยงใหม� ม�จั.ดเร�'มท�'แจั�งศร�ภ"ม� คำ&อ ม.มก�าแพื่งเม&องช�+นำในำ ด)านำติะวั�นำออกเฉ�ยงเหนำ&อ เล&+อยยาวัลงมาทางใติ)แล)วัอ)อมวักข8+นำไปบื้รรจับื้ก�บื้ม.มก�าแพื่งเม&องช�+นำในำด)านำท�ศติะวั�นำติกเฉ�ยงใติ)ท�'เร�ยกวั�า แจั�งก"� เฮ่&อง คำาดวั�า ก�าแพื่งนำ�+สร)างข8+นำพื่ร)อมๆก�บื้ก�าแพื่งเม&องช�+นำในำติ�+งแติ�คำร�+งสร)างเวั�ยง เม&'อ 700 ป>ท�'แล)วั เจัด�ย$องคำ$เก�า เป*นำเจัด�ย$ทรงปราสาทท�'สร)างพื่ร)อมก�บื้การสร)างวั�ดป7จัจั.บื้�นำอย"�ภายนำอกบื้ร�เวัณ์วั�ด เจัด�ย$องคำ$ท�'อย"�ภายในำวั�ดเป*นำเจัด�ย$ทรงกลมแบื้บื้พื่&+นำเม&องล)านำนำา ฐานำล�างเป*นำฐานำเข�ยงเร�ยบื้ ถิ่�ดข8+นำไปเป*นำฐานำส�'เหล�'ยมย�อม.มมาล�ยเถิ่าเป*นำเหล�'ยม องคำ$ระฆั�งกลมส�วันำยอดม�ฉ�ติร ม.มท�+งส�'ของเจัด�ย$ม�ส�งห$ป"นำป7+ นำแบื้บื้พื่ม�า

วั�ดดอยแม�ป7Q ง ติ� +งอย"�หม"�ท�' 5 ติ�าบื้ลแม�ป7Q ง อ�าเภอพื่ร)าวั ห�างจัากติ�วัเม&องติามเส)นำทางสายเช�ยงใหม� แม�โจั) – - พื่ร)าวั (ทางหลวังหมายเลข 1001) เป*นำระยะทางประมาณ์ 75

ก�โลเมติร วั�ดดอยแม�ป7Q ง เป*นำวั�ดท�'หลวังป"5แหวันำ ส.จั�ณ์โณ์ เคำยจั�าพื่รรษาติ�+งแติ�ป> พื่.ศ.

2505 จันำถิ่8งมรณ์ภาพื่ในำป> พื่.ศ. 2528 ภายในำวั�ดม�ส�'งท�'นำ�าสนำใจั คำ&อ วั�หารไม) ก.ฏิ�หลวังป"5แหวันำ ก.ฏิ�ไม)ท�'เร�ยกวั�า โรงย�าง ก�เลส หร&อ โรงไฟ้ และวั�หารท�'ประด�ษฐานำร"ปเหม&อนำหลวังป"5แหวันำเท�าองคำ$ หลวังป"5แหวันำ ส.จั�ณ์โณ์ พื่ระอาจัารย$ส�งห$ขนำ�ง ศ�ษย$ส�าคำ�ญส"งส.ดของพื่ระอาจัารย$ใหญ� ฝี5ายวั�ป7สสนำากรรมฐานำคำ&อ พื่ระม�'นำ ภ"ร�ท�ติโติ ด�งนำ�+นำพื่ระอาจัารย$ส�งห$ จั8งได)ถิ่�ายทอดคำวัามร" )ติลอดจันำข)อวั�ติรปฏิ�บื้�ติ�ท�+งหมดให)  ติ�อมาหลวังป"5แหวันำได)ย)ายมาจั�าพื่รรษาอย"�ท�' วั�ดดอยแม�ป7Q งและมรณ์ภาพื่ลงท�'วั�ดดอยแม�ป7Q งแห�งนำ�+ เม&'อวั�นำท�' 2 ก.คำ.2528 ส�ร�อาย. 98 ป>

วั�ดก"�เติ)า วั�ดช�างฆั)อง วั�ดดอยแม�ป7Q ง

-40-

วั�ดติ)นำแกวั[นำ (วั�ดอ�นำทราวัาส) เป*นำวั�ดเล1ก ติ�วัวั�หารเป*นำไม)เก�าและสล�กลวัดลายติ�างๆงดงาม ติ�วัวั�หารท�ามาจัากไม)ท�+งหล�ง ส�วันำติ�วัฐานำวั�หาร เทป"นำรองร�บื้ติ�วัไม) ภายในำวั�หารม�เสาไม)เสาใหญ� พื่&+นำป"ด)วัยเส&'อไม)ไผ่�ท�'สานำก�นำด)วัยม&อ ส�วันำภายในำโดยรวัมท�า

จัากไม)ไม�ม�ลวัดลายมากเหม&อนำวั�ดอ&'นำๆ ด)านำนำอกวั�หาร ม�อาหารอเนำกประสงคำ$ รอบื้วั�หาร ลานำวั�ดเป*นำพื่&+นำทราย  วั�ดติ)นำเกวั[นำ ย�งม�ติ)นำมะเกวั[นำให)ด"อย"� 1 ติ)นำ ท�'บื้ร�เวัณ์ใกล)ก�าแพื่งวั�ด เม&'อเด�นำเข)าไปในำวั�ด ติ)นำมะเกวั[นำจัะอย"�ด)านำขวัาม&อ ใติ)ติ)นำไม)จัะม�ท�'ให)นำ�'งพื่�กผ่�อนำ ด)านำในำ ม�ดอกไม) ธ"ป เท�ยนำ เพื่&'อกราบื้ไหวั)บื้"ชา

แม)วั�หารหล�งนำ�+จัะม�ขนำาดเล1ก เท�ยบื้ไม�ได)เลยก�บื้วั�หารขนำาดใหญ�ท�'ม�ช&'อเส�ยงหลายๆแห�ง แติ�คำวัามอ�อนำช)อยของร"ปทรงสถิ่าป7ติยกรรมล)านำนำากล�บื้ท�าให)คำวัามเล1กนำ�+ด"นำ�าติ&'นำติาติ&'นำใจั และส�มผ่�สได)ถิ่8งคำวัามย�'งใหญ�ท�'ไม�ย�'งหย�อนำไปกวั�าก�นำ หนำ)าบื้รรณ์แบื้บื้ม)าติ�างไหมม�ร�องรอยการประด�บื้กระจักส�โก�งคำ�+วัสล�กลวัดลายพื่รรณ์พื่ฤกษา ใบื้ระกาจั�าหล�กเป*นำลวัดลายพื่ญานำาคำ ฝี>ม&ออ�อนำช)อยติ�าหร�บื้ช�างชาวัเช�ยงใหม� ด)านำในำประด�ษฐานำพื่ระประธานำบื้นำแท�นำแก)วัลวัดลายวั�จั�ติร เป*นำท�'ส�กการะของชาวับื้)านำละแวักนำ�+และผ่")มาเย&อนำ ส�'งท�'นำ�าสนำใจัคำ&อ ศาลาจัติ.รม.ขซั8'งพื่บื้เพื่�ยงหล�งเด�ยวัในำภาคำเหนำ&อ นำอกจัากนำ�+ ศ�ลปกรรมล)านำนำาด�+งเด�มภายในำวั�ดนำ�+ย�งจั�ดวั�าเป*นำติ)นำแบื้บื้ท�'สมบื้"รณ์$และม�คำ.ณ์คำ�ามาก สมาคำมสถิ่าปนำ�กสยามประกาศให)เป*นำอาคำารอนำ.ร�กษ$ด�เด�นำเม&'อป> พื่.ศ. 2532

วั�ดติ�าหนำ�ก (วั�ดส�ร�ม�งคำลาจัารย$หร&อวั�ดสวันำขวั�ญ) สร)างข8+นำเม&'อประมาณ์ป> พื่.ศ. 2050 ในำสม�ยพื่ระเจั)าศ�ร�ธรรมจั�กรพื่รรด�ราช (พื่ระเม&องแก)วั) กษ�ติร�ย$องคำ$ท�' 13 แห�งราชวังศ$ม�งราย อาศรมแห�งนำ�+เป*นำท�'จั�าพื่รรษาของพื่ระศ�ร�ม�งคำลาจัารย$ผ่")นำ�พื่นำธ$พื่ระคำ�มภ�ร$ ม�งคำล�ติถิ่ท�ป“

นำ� ป7จัจั.บื้�นำนำ�+ช�าร.ดทร.ดโทรมปร�กห�กพื่�งลงแล)วั วั�ดนำ�+ติ� +งอย"�เส)นำทางหางดงระหวั�างหล�ก”

ก�โลเมติรท�' 7-8 ติรงข)ามส�านำ�กงานำขนำส�งจั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ผ่ลงานำของพื่ระส�ร�ม�งคำลาจัารย$คำงเป*นำช�วังท�'ท�านำจั�าพื่รรษาท�'วั�ดติ�าหนำ�งสวันำขวั�ญ ติ�าบื้ลแม�เห�ยะ อ�าเภอเม&อง เช�ยงใหม� และคำงใช)เวัลาคำ)นำคำวั)ารจันำาคำ�มภ�ร$ติ�างๆ จัากหอธรรมท�'ท�านำรวับื้รวัมไวั) เพื่ราะวั�าปรากฏิวั�าผ่ลงานำของท�านำม�การอ)างอ�ง บื้อกถิ่8งท�'มาโดยละเอ�ยด นำ�บื้วั�าท�านำเป*นำนำ�กปราชญ$ท�'ม�ผ่ลงานำอ)างอ�งท�'ก)าวัหนำ)าเก�นำย.คำสม�ยของท�านำมาก

วั)ดติ)นำแกวั[นำ(วั�ดอ�นำทราวัาส) วั�หารวั�ดติ)นำแกวั[นำ วั�ดติ�าหนำ�ก (วั�ดศ�ร�ม�งคำลาจัารย$)

วั�ดถิ่�+าติ�บื้เติ�าถิ่&อเป*นำศาสนำสถิ่านำโบื้ราณ์นำานำนำ�บื้หลายร)อยป>มาแล)วั ติ�+งอย"�ท�'หม"�บื้)านำถิ่�+าติ�บื้เติ�า ติ�าบื้ลศร�ดงเย1นำ อ�าเภอไชยปราการ จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ทางเช�ยงใหม� ฝีาง –

ระหวั�างหล�กก�โลเมติร ท�' 120-121 แยกซั)ายม&อเข)าไปประมาณ์ 3 ก�โลเมติร ม�-

-41-

เนำ&+อท�'ท� +งหมดประมาณ์ 35 ไร� ม�หอพื่ระอย"�กลางนำ�+า ติ� +งอย"�บื้ร�เวัณ์เช�งเขาถิ่�+าติ�บื้เติ�า ซั8'งเป*นำภ"เขาหนำ8'งในำเท&อกเขาท�'ก� +นำเขติอ�าเภอไชยปราการก�บื้อ�าเภอเม&องเช�ยงดาวั และเป*นำเท&อกเขาท�'สล�บื้ซั)อนำก�นำก�+นำเขติแดนำไทยก�บื้พื่ม�า เป*นำแหล�งท�องเท�'ยวัเช�งอนำ.ร�กษ$ บื้ร�เวัณ์โดยรวัมของหนำ)าถิ่�+าอ.ดมสมบื้"รณ์$ไปด)วัยป5าไม)นำานำาพื่รรณ์ เป*นำถิ่�+าห�นำป"นำ กวั)างและส"งประมาณ์ 6 เมติร ม�คำวัามร�มร&'นำย�งคำงคำวัามเป*นำธรรมชาติ� ม�ถิ่�+าส�าหร�บื้เข)าชม คำ&อ ถิ่�+าม&ด และ ถิ่�+าแจั)ง วั�ดท�าติอนำ เป*นำวั�ดประจั�าอ�าเภอ ติ�+งอย"�ท�'บื้)านำท�าติอนำ ติ�าบื้ลท�าติอนำ เป*นำวั�ดท�'ม�ท�วัท�ศนำ$งดงาม อย"�บื้นำไหล�เขาเร�ยงรายด)วัยศาสนำวั�ติถิ่.ส�'งก�อสร)าง ม�พื่&+นำท�'ทอดยาวัติามไหล�เขาเป*นำช�+นำ ๆ รวัม 9 ช�+นำ มองเห1นำได)แติ�ไกลเม&'อท�านำข8+นำไปบื้นำวั�ดสามารถิ่มองเห1นำพื่&+นำท�'อ�าเภอแม�อายและภ"เขาติ�าง ๆ อย�างสวัยงาม วั�ดท�าติอนำไม�ม�เจั)าอาวัาส ชาวับื้)านำได)นำ�มนำติ$พื่ระปร�ย�ติ�วั�ธานำโกศล (สมานำ จั�นำทร$หอม)

ท�านำเป*นำคำนำท�าติอนำโดยก�าเนำ�ด บื้รรพื่ชาเม&'ออาย. 13 ท�านำได)ศ8กษาเล�าเร�ยนำจับื้นำ�กธรรมแล)วัได)ปฏิ�บื้�ติ�กรรมฐานำ เด�นำธ.ดงคำ$ท�+งในำไทยและสาธารณ์ร�ฐประชาธ�ปไติยประชาชนำลาวัได)หลายป> ท�านำกล�บื้มาติ.ภ"ม�เพื่&'อพื่�ฒนำาวั�ด ในำป> 2517 ท�านำได)เร�'มพื่�ฒนำาท�+งวั�ติถิ่.และบื้.คำคำล จัากวั�ดเล1ก ๆให)เป*นำวั�ดพื่�ฒนำาติ�วัอย�างและได)ยกระด�บื้เป*นำ พื่ระอารามหลวัง ในำป> พื่.ศ. 2534 เปGดโรงเร�ยนำพื่ระปร�ย�ติ�ธรรม เปGดศ"นำย$เด1กเล1กก�อนำเกณ์ฑ์$ เปGดโรงเร�ยนำให)ชาวัเขา เปGดโรงเร�ยนำปร�ย�ติ�สาม�ญ(ม�ธยม) เป*นำผ่")เร�'มโคำรงการแผ่�นำด�นำธรรมแผ่�นำด�นำทอง สร)างติ8กอาพื่าธสงฆั$โรงพื่ยาบื้าลแม�อาย ฯลฯ ส�'งก�อสร)างภายในำวั�ด 60%ท�านำเป*นำผ่")ออกแบื้บื้เอง ป7จัจั.บื้�นำด�ารงติ�าแหนำ�งเป*นำเจั)าคำณ์ะอ�าเภอแม�อาย วั�ดบื้วักคำรกหลวัง เป*นำวั�ดขนำาดเล1กในำติ�าบื้ลท�าศาลา อ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ม�วั�หารแบื้บื้ล)านำนำาท�'ได)ร�บื้บื้"รณ์ะคำร�+งใหญ�ในำสม�ยเจั)าแก)วันำวัร�ฐ เจั)าผ่")คำรองนำคำรเช�ยงใหม�คำนำท�' 9 (พื่.ศ. 2454-2482) เป*นำวั�ดในำส�งก�ดมหานำ�กาย เด�มช&'อ วั�ดม�วังคำ�า ส�วันำช&'อบื้วักคำรกหลวังนำ�+เป*นำภาษาพื่&+นำเม&อง วั�ดบื้วักคำรกหลวัง ไม�ปรากฏิประวั�ติ�และหล�กฐานำการสร)าง แติ�จัากการส&บื้ประวั�ติ�ภาพื่จั�ติรกรรมฝีาผ่นำ�งท�'ปรากฏิพื่อจัะประมาณ์ได)วั�าอาย.ของวั�หารนำ�+ไม�ติ�'ากวั�า 300 ป> ม�การซั�อมแซัมบื้"รณ์ะเร&'อยมา จัากหล�กฐานำจัาร8กท�'ปรากฏิบื้นำหนำ)าบื้�นำเข�ยนำเลข พื่.ศ. 2468 ไวั) ซั8'งคำงเป*นำการบื้"รณ์ะคำร�+งใหญ�ในำสม�ยนำ�+นำ จั.ดเด�นำของวั�ดบื้วักคำรกหลวังท�'คำนำท�'วัไปร" )จั�กอย"�ท�'ภาพื่จั�ติรกรรมฝีาผ่นำ�งในำวั�หารวั�ดบื้วักคำรกหลวัง ซั8'งเข�ยนำเร&'องราวัพื่.ทธประวั�ติ�และชาดกในำนำ�บื้าติหร&อ เร&'องทศชาติ�ชาดก จั�านำวันำ 14 ห)อง จั�ติรกรรมฝีาผ่นำ�งนำ�+เข�ยนำบื้นำผ่นำ�งรอบื้ ๆ วั�หารระหวั�างช�องเสาเป*นำเร&'องพื่.ทธประวั�ติ�และชาดก ภาพื่แติ�ละส�วันำจัะอย"�ในำกรอบื้ซั8'งเข�ยนำเป*นำลายล)อมกรอบื้ด)วัยลายส�นำ�+าเง�นำ แดง และขาวั ส�าหร�บื้เร&'องท�'เข�ยนำนำ�+นำทางท�ศเหนำ&อเป*นำภาพื่ชาดก เร&'องมโหสถิ่ชาดก ส�วันำทางท�ศใติ)เป*นำเร&'องทศชาติ�ชาดก (พื่ระเจั)าส�บื้ชาติ�)

จั�ติรกรรมด�งกล�าวัเป*นำฝี>ม&อช�างชาวัไทใหญ�ท�'ละเอ�ยดประณ์�ติ และเป*นำท�'นำ�าส�งเกติวั�าจั�ติรกรรมฝีาผ่นำ�งในำล)านำนำาจัะไม�พื่บื้การเข�ยนำภาพื่เร&'องทศชาติ�ชาดกคำรบื้ท�+ง 10 ชาติ� หากเล&อกมาเฉพื่าะเร&'องท�'นำ�ยมก�นำเท�านำ�+นำ ซั8'งท�'วั�ดบื้วักคำรกหลวังก1เช�นำก�นำ ม�ท�+งหมด 6

เร&'อง เติม�ยชาดก ส.วัรรณ์สามชาดก เนำม�ราชชาดก มโหสถิ่ชาดก วั�ธ"รบื้�ณ์ฑ์�ติชาดก และเวัสส�นำดรชาดก

วั�ดถิ่�+าติ�บื้เติ�า วั�ดบื้วักคำรกหลวัง วั�ดท�าติอนำ

-42-

วั�ดบื้)านำเด�นำสะหร�ศร�เม&องแกนำ หร&อท�'เร�ยกก�นำวั�า วั�ดบื้)านำเด�นำ เด�มช&'อ วั�ดหร�บื้.ญเร&อง อย"�ท�'ติ�าบื้ลอ�นำทข�ล อ�าเภอแม�แติง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม�  ติ� +งเด�นำบื้นำเนำ�นำเติ�+ย ๆ สามารถิ่มองเห1นำได)แติ�ไกล แวัดล)อมด)วัยภ"ม�ท�ศนำ$ท�'สวัยงาม ภายใติ)เนำ�นำนำ�+นำเป*นำถิ่�+าศ�กด�Bส�ทธ�Bท�'ชาวับื้)านำนำ�บื้ถิ่&อ จั8งเร�ยกก�นำวั�า "วั�ดบื้)านำเด�นำ" นำอกจัากนำ�+ ภายในำวั�ดย�งเติ1มไปด)วัย ติ)นำโพื่ธ�B หร&อ ติ)นำสะหร� ขนำาดติ�าง ๆ ซั8'งม�คำวัามหมายเป*นำมงคำล จั8งม�การนำ�าช&'อด�งกล�าวัมาติ�+งเป*นำช&'อวั�ด อ�กท�+งท�'ติ� +งของวั�ดย�งอย"�ในำเขติเม&องเก�าโบื้ราณ์ท�'เร�ยกวั�า เม&องแกนำ ชาวับื้)านำก1เลยเร�ยกช&'อวั�ดนำ�+เติ1ม ๆ วั�า "วั�ดเด�นำสะหร�ศร�เม&องแกนำ" เป*นำติ)นำมา  ติ�อมาในำป> พื่.ศ. 2437 คำร"บื้าเท&อง นำาถิ่ส�โล เจั)าอาวัาสได)ท�าการบื้"รณ์ะวั�ดข8+นำมาใหม� ม�คำวัามวั�จั�ติรงดงามติระการติาด)วัยศ�ลปะสถิ่าป7ติยกรรมไทยล)านำนำา โดยคำร"บื้าเท&องม�คำวัามติ�+งใจัวั�าจัะให)เป*นำศาสนำสถิ่านำท�'งดงาม แฝีงด)วัยคำติ�ธรรม เป*นำอ.บื้ายในำการด8งคำนำเข)าวั�ดเพื่&'อการข�ดเกลาจั�ติใจั ให)เป*นำสถิ่านำท�'พื่�กผ่�อนำทางจั�ติใจัมากกวั�าการประกอบื้พื่�ธ�กรรมทางศาสนำา และย�งเป*นำสถิ่านำท�'นำม�สการพื่ระธาติ.ประจั�าป>เก�ด 12 ราศ� ภายในำวั�ดอ.โบื้สถิ่ หอไติร หอกลอง วั�หารเสาอ�นำทข�ล ก.ฏิ�ไม)ส�กทองทรงล)านำนำา พื่ระวั�หาร พื่ระสถิ่"ปเจัด�ย$ ด)วัยคำวัามท�'คำร"บื้าเท&องเป*นำพื่ระท�'ม�ปฏิ�ปทา นำ�ากราบื้ไหวั) จั8งได)ร�บื้คำวัามเล&'อมใสศร�ทธาจัากผ่")คำนำท�'วัไปร�วัมถิ่วัายป7จัจั�ยสมทบื้ท.นำสร)างศาสนำสถิ่านำท�'สวัยงามและย�'งใหญ� เป*นำท�'ร" )จั�กของผ่")คำนำจัากท.กสารท�ศในำเวัลาไม�นำานำ วั�ดบื้.พื่พื่าราม หร&อ วั�ดเม1ง ม�ช&'อเร�ยกอ�กอย�างหนำ8'งวั�า วั�ดอ.ปปา ติ�+งอย"�เลขท�' 143 ถิ่นำนำ

ท�าแพื่เย&+องก�บื้วั�ดแสนำฝีาง ติ�าบื้ลช)างคำลานำ อ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ส�งก�ดคำณ์ะสงฆั$มหานำ�กาย ม�ท�'ด�นำติ�+งวั�ดเนำ&+อท�' 4 ไร� 3 งานำ 29 ติารางวัา พื่ญาเม&องแก)วักษ�ติร�ย$ล)านำนำาล�าด�บื้ท�' 12 ราชวังศ$ม�งราย  โปรดให)สร)างเม&'อ พื่.ศ. 2039 ได)ร�บื้การบื้"รณ์ะเม&'อ พื่.ศ. 2362 เจั)าหลวังธรรมล�งกาโปรดให)สร)างวั�หารหล�งเล1กซั8'งเป*นำเคำร&'องไม)ศ�ลปะล)านำนำา หนำ)าบื้�นำเป*นำป"นำป7+ นำประด�บื้กระจักแกะลายสล�กไม)อย�างงดงาม ส�วันำวั�หารหล�งใหญ�หนำ)าบื้�นำม�ลวัดลายไม)แกะสล�กแบื้บื้พื่ม�า เป*นำท�'ประด�ษฐานำพื่ระพื่.ทธร"ปหล�อด)วัยทองแดงล)วันำหนำ�ก 1 โกฏิ� อาย. 400 ป>เศษ และพื่ระพื่.ทธร"ปเช�ยงแสนำหล�อด)วัยส�าร�ดอย"�ทางด)านำซั)ายและขวัาอ�กหนำ8'งคำ"� ภายในำหอมณ์เฑ์�ยรธรรมประด�ษฐานำพื่ระพื่.ทธร"ปไม)ส�กขนำาดหนำ)าติ�กกวั)าง 1 วัาเศษ ม�อาย.ประมาณ์ 400 ป> ติามประวั�ติ�เล�าวั�า สมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราช ทรงยกท�พื่จัากเม&องอย.ธยาเพื่&'อข8+นำมาปราบื้อร�ราชศ�ติร"ท�'มาร.กรานำเม&องเช�ยงใหม� เม&'อ พื่.ศ. 2147 จันำท�พื่ศ�ติร"ได)ล�าถิ่อยไปทางเม&องแหงและเม&องติ[วันำ สมเด1จัพื่ระนำเรศวัรฯจั8งพื่�กรบื้และสร)างพื่ระพื่.ทธนำเรศศ�กด�Bช�ยไพื่ร�พื่�นำาศองคำ$นำ�+ข8+นำ

คำวัามส�าคำ�ญของวั�ดบื้.พื่พื่าราม คำ&อ เคำยเป*นำท�'สถิ่�ติของพื่ระมหาส�งฆัราชป.สสเทวัะ และนำอกจัากนำ�+ย�งเป*นำท�'ประด�ษฐานำพื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.ของสมเด1จัพื่ระส�มมาส�มมาส�มพื่.ทธเจั)า อ�กท�+งม�ประเพื่ณ์�สรงนำ�+าพื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.ในำวั�นำเพื่1ญเด&อนำ 6 เหนำ&อ ( เด&อนำ 4 ภาคำกลาง ) ประมาณ์เด&อนำก.มภาพื่�นำธ$ประจั�าท.กป> ป"ชนำ�ยสถิ่านำท�'ส�าคำ�ญของวั�ดบื้.พื่พื่าราม ได)แก� พื่ระวั�หารหล�งเล1ก พื่ระวั�หารหล�งใหญ� พื่ระอ.โบื้สถิ่ พื่ระเจัด�ย$ ศ�ลปะล)านำนำา บื้�อนำ�+าท�พื่ย$ หอมณ์เฑ์�ยรธรรม วั�หารพื่ระเจั)าท�นำใจั วั�หารคำร"บื้าศร�วั�ช�ย วั�ดปราสาท ติ�+งอย"�บื้นำถิ่นำนำอ�นำทวัโรรส ติ�าบื้ลพื่ระส�งห$ อ�าเภอเม&องใกล)ก�บื้วั�ดพื่ระส�งห$ เป*นำวั�ดท�'ม�คำวัามเป*นำมาทางประวั�ติ�ศาสติร$อย�างยาวันำานำและเป*นำวั�ดท�'ม�คำ.ณ์คำ�าทางสถิ่าป7ติยกรรม ถิ่&อเป*นำวั�ดเก�าแก�อ�กแห�งหนำ8'งของจั�งหวั�ดเช�ยงใหม�สร)างโดยฝี>ม&อเช�งช�างช�+นำส"ง ติ�+งอย"�ใกล)ๆก�บื้วั�ดพื่ระส�งห$ โดยหลวังพื่�อพื่ระประธานำแห�งวั�ดปราสาทนำ�+นำเป*นำพื่ระพื่.ทธร"ปป"นำป7+ นำปางมารวั�ช�ยส�ขาวัท�'ม�พื่ระพื่�กติร$อ�'มเอ�บื้นำ�าเล&'อมใสศร�ทธา นำ�บื้เป*นำพื่ระพื่.ทธร"ปอ�นำศ�กด�Bส�ทธ�Bอย"�คำ"�ก�บื้วั�ดแห�งนำ�+มานำานำหลายสม�ย ประด�ษฐานำอย"�ในำซั. )มปราสาทแบื้บื้ล)านำนำาโบื้ราณ์ ซั8'งติ�+งอย"�ทางติอนำท)ายพื่ระวั�หาร ม�ประติ"ซั. )มโขงเช&'อมเข)าส"�องคำ$ปราสาทล�กษณ์ะคำล)ายก�บื้เจัด�ย$หร&อท�'เร�ยกวั�าก"�พื่ระเจั)า อย"�ติ�ดก�บื้หล�งพื่ระวั�หารอ�นำหาชมได)ยากย�'ง เช&'อก�นำวั�าองคำ$พื่ระประธานำนำ�+ม�คำวัาม

-43-

เก�าแก� เพื่ราะสร)างข8+นำมาในำคำราวัเด�ยวัก�บื้การสร)างพื่ระวั�หาร หากใคำรได)เข)ามาส�กการะ ขอพื่รจัากองคำ$พื่ระประธานำในำซั. )มปราสาทแห�งนำ�+ จัะร" )ส8กถิ่8งคำวัามศ�กด�Bส�ทธ�Bและคำวัามเง�ยบื้สงบื้ราวัก�บื้ม�มนำติ$ขล�ง วั�ดปราสาทม�คำวัามโดดเด�นำและทรงคำ.ณ์คำ�าทางสถิ่าป7ติยกรรม พื่ระวั�หารซั8'งม�ล�กษณ์ะแบื้บื้ล)านำนำาด�+งเด�มท�'ได)ร�บื้การอนำ.ร�กษ$ไวั)อย�างด� ม�โคำรงสร)างแบื้บื้ม)าติ�างไหม คำ&อล�กษณ์ะหล�งคำาและไม)ข&'นำคำานำม�'ลดหล�'นำก�นำข8+นำไปเหม&อนำติ�างบื้นำหล�งม)าส�าหร�บื้บื้รรท.กส�'งของ ม�บื้�นำไดนำาคำนำ�าข8+นำส"�ติ�วัอาคำารด)านำหนำ)าวั�หารม�ลวัดลายป"นำป7+ นำประด�บื้กระจักส�อย�างวั�จั�ติร ภายในำพื่ระวั�หารม�จั�ติรกรรมฝีาผ่นำ�งลายคำ�าบื้นำพื่&+นำร�กส�แดงอย�างล)านำนำา วั�าด)วัยเร&'องพื่ระพื่.ทธประวั�ติ� และซั. )มปราสาทท�'ประด�ษฐานำพื่ระประธานำซั8'งหลงเหล&ออย"�ไม�ก�'แห�งในำป7จัจั.บื้�นำ จั8งนำ�บื้วั�าเป*นำวั�ดท�'ส�าคำ�ญทางพื่.ทธศาสนำา ท�'คำวัรคำ�าแก�การอนำ.ร�กษ$ไวั)เป*นำมรดกของคำนำร. �นำหล�งส&บื้ไป

วั�ดบื้)านำเด�นำสะหร�ศร�เม&องแกนำ วั�ดบื้.พื่พื่าราม พื่ระวั�หารวั�ดปราสาท วั�ดปราสาท

วั�ดป5าติ8ง ติ� +งอย"�ในำเขติติ�าบื้ลออนำใติ) อ�าเภอส�นำก�าแพื่ง เด�มเป*นำวั�ดร)าง คำ"�ก�บื้วั�ดเช�ยงแสนำ ก�อนำท�'จัะสร)างวั�ดนำ�+ข8+นำมาได)พื่บื้พื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ. และของม�คำ�ามากมายหลายอย�าง อาท� วั�ติถิ่.โบื้ราณ์ พื่ระพื่.ทธร"ป เคำร&'องถิ่)วัยชามส�งคำโลก ป7จัจั.บื้�นำเก1บื้อย"�ในำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$เคำร&'อง

ถิ่)วัยชาม ท�'ติ� +งอย"�ในำบื้ร�เวัณ์วั�ด ในำศาลาการเปร�ยญเป*นำท�'ติ� +งศพื่ของเกจั�อาจัารย$ช&'อด�ง คำ&อหลวังป"5หล)าซั8'งไม�เนำ�าเปN' อยให)ผ่")ท�'ม�ศร�ทธาได) วั�ดป5าเป<า ติ� +งอย"�ท�' ถิ่.มณ์�นำพื่ร�ตินำ$  ติ.ช)างม�อย อ.เม&องเช�ยงใหม� จั.เช�ยงใหม� เป*นำวั�ดเง�+ยวัแห�งแรกในำเม&องเช�ยงใหม�สร)างข8+นำในำสม�ย พื่ระเจั)าอ�นำทวั�ชยานำนำท$ เม&'อป> พื่.ศ.2426

โดย หม�อมบื้�วัไหล พื่ระสนำมเช&+อสายไทใหญ� และชาวัไทใหญ� ท�'ได)อพื่ยพื่มาย�งเช�ยงใหม� ชาวัเง�+ยวั หร&อชาวัไทยใหญ� ในำสม�ยนำ�+นำจัะอาศ�ยอย"�บื้ร�เวัณ์ย�านำช)างเผ่&อก  ข�วังส�งห$ ช)างม�อย ฟ้<าฮ่�าม และวั�งส�งห$คำ�า แติ�เด�มบื้ร�เวัณ์นำ�+ม�ติ)นำเป<าเป*นำจั�านำวันำมาก วั�ดจั8งได)ช&'อวั�า วั�ดป5าเป<า ล�กษณ์ะของพื่ระธาติ.ท�'วั�ดป5าเป<านำ�+เป*นำแบื้บื้ไทยใหญ� ท�'วั�ดจัะม�การจั�ดประเพื่ณ์�ปอยส�างลองหร&อบื้วัชล"กแก)วัของชาวัล)านำนำาเป*นำประจั�าในำเด&อนำเมษายนำของท.กป> ภายในำวั�ดย�งม�โรงเร�ยนำท�'จั�ดสอนำภาษาไทยใหญ�ให)แก�เด1ก รวัมท�+งม�พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ของชาวัเง�+ยวัให)ชมด)วัย ถิ่&อเป*นำวั�ดท�'ม�คำวัามงดงามมาก วั�ดป5าแดด ติามประวั�ติ�เด�มม�ช&'อวั�าวั�ดดอนำแก)วั ติ�+งอย"�ในำพื่&+นำท�'ติ�าบื้ลป5าแดด ใกล)ก�บื้ถิ่นำนำเร�ยบื้แม�นำ�+าปGงฝี7' งติะวั�นำติก ห�างออกไปจัากเม&องเช�ยงใหม�ทางท�ศใติ)พื่อสมคำวัร สร)างเม&'อประมาณ์ป> พื่.ศ. 2345 และบื้"รณ์ะใหม�เม&'อป> พื่.ศ. 2475 บื้ร�เวัณ์วั�ดไม�ใหญ�นำ�ก แม)วั�าวั�ดนำ�+ไม�ได)ม�คำวัามส�าคำ�ญเช�งประวั�ติ�ศาสติร$เม&'อเท�ยบื้ก�บื้วั�ดส�าคำ�ญแห�งอ&'นำๆ ในำเม&องเช�ยงใหม� อาคำารส�วันำใหญ�

*44*

ภายในำวั�ดสร)างข8+นำใหม� แติ�ก1เป*นำวั�ดอ�กหนำ8'งท�'ม�สถิ่าป7ติยกรรมสวัยงาม และละเอ�ยดอ�อนำมาก โดยเฉพื่าะพื่ระวั�หารหลวัง ซั8'งสวัยงามไม�แพื่)วั�หารหล�งอ&'นำๆ ในำเช�ยงใหม�

วั�ดป5าติ8ง วั�ดป5าเป<า วั�ดป5าแดด

วั�ดพื่ระธาติ.ดอยคำ�า เป*นำวั�ดท�'ม�คำวัามส�าคำ�ญในำจั�งหวั�ดเช�ยงใหม� อาย.เก�าแก�กวั�า 1,300

ป> ติ� +งอย"�บื้ร�เวัณ์ดอยคำ�า ด)านำหล�งอ.ทยานำหลวังราชพื่ฤกษ$ห�างจัากติ�วัเม&องประมาณ์ 10

ก�โลเมติร วั�ดพื่ระธาติ.ดอยคำ�าสร)างในำสม�ยพื่ระนำางจัามเทวั�กษ�ติร�ย$แห�งหร�ภ.ญช�ย โดยพื่ระโอรสท�+ง 2 เป*นำผ่")สร)างในำป> พื่.ศ. 1230 ประกอบื้ด)วัยเจัด�ย$บื้รรจั.พื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.ของ

พื่ระพื่.ทธเจั)า ศาลาการเปร�ยญก.ฏิ�สงฆั$ และพื่ระพื่.ทธร"ปป"นำป7+ นำ เด�มช&'อวั�ดส.วัรรณ์บื้รรพื่ติ แติ�ชาวับื้)านำเร�ยกวั�า "วั�ดดอยคำ�า" พื่.ศ. 2509 ขณ์ะนำ�+นำวั�ดดอยคำ�าเป*นำวั�ดร)าง ติ�อมากร.แติกชาวับื้)านำพื่บื้โบื้ราณ์วั�ติถิ่.หลายช�+นำ เช�นำ พื่ระรอดหลวัง พื่ระห�นำทรายปGดทององคำ$ใหญ� พื่ระสามหมอ (เนำ&+อด�นำ) ซั8'งนำ�ามาประด�ษฐานำไวั) ณ์ วั�ดพื่ระธาติ.ดอยคำ�า พื่ระธาติ.ดอยคำ�านำอกจัากจัะเป*นำท�'ส�กการบื้"ชาของคำนำท)องถิ่�'นำแล)วั ย�งเป*นำส�ญล�กษณ์$อ�กแห�งหนำ8'งของการบื้�นำไทยท�'ใช)ก�าหนำดพื่&+นำท�'ทางสายติา ก�อนำท�'จัะนำ�าเคำร&'องบื้�นำลงจัอดท�'สนำามบื้�นำเช�ยงใหม� วั�ดพื่ระธาติ.ดอยนำ)อย ติ�+งอย"�บื้นำเขาล"กหนำ8'ง  ทางท�ศติะวั�นำออกของถิ่นำนำสายเช�ยงใหม�-ฮ่อด ห�างจัากติ�วัเม&องเช�ยงใหม�ประมาณ์ 44 กม.  ติรงข)ามส�านำ�กงานำพื่�ฒนำาภาคำ 3  หนำ�วัยบื้�ญชาการทหารพื่�ฒนำาจัอมทอง จัะม�ทางแยกเข)าไปถิ่8งยอดดอย  ห�างจัากถิ่นำนำใหญ�  ประมาณ์ 1,500 เมติร  พื่ระธาติ.ดอยนำ)อยนำ�+นำมาจัากคำ�าวั�า ส.วั�ณ์ณ์ะจั.ลละคำ�ร� แปลวั�าภ"เขาทองนำ)อย  แติ�คำ�าวั�าทองหร&อทองคำ�า ทางเม&องเหนำ&อเร�ยกส�+นำๆวั�าคำ�า ฉะนำ�+นำส.วั�ณ์ณ์ะจั.ลละคำ�ร� หากจัะแปลอย�างเม&องเหนำ&อก1จัะแปลวั�าดอยคำ�านำ)อย แติ�ส�วันำใหญ�นำ�ยมเร�ยกส�+นำๆวั�าดอยนำ)อย บื้นำยอดดอยนำ�+นำเป*นำท�'ประด�ษฐานำพื่ระเจัด�ย$ วั�ดพื่ระธาติ.ดอยนำ)อยสร)างประมาณ์ป> พื่.ศ. 1201 ท�'พื่ระธาติ.ดอยนำ)อยแห�งนำ�+ ม�พื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.ประด�ษฐานำอย"� ซั8'งม�ขนำาดเท�าเมล1ดถิ่�'วัเข�ยวั   ส�ดอกพื่�ก.ลแห)ง   ป7ฏิฐานำกลมเกล�+ยง ซั8'งได)อ�ญเช�ญมาจัากวั�ดพื่ระธาติ.ศร�จัอมทองเม&'อ พื่.ศ.2457 

ป7จัจั.บื้�นำวั�ดพื่ระธาติ.ดอยนำ)อยได)ถิ่&อเอาวั�นำเพื่1ญ ข8+นำ 15 คำ�'าเด&อนำ 8 เหนำ&อ เป*นำงานำประเพื่ณ์�สรงนำ�+าพื่ระธาติ.หร&องานำประจั�าป>ของวั�ดติามท�'เคำยปฏิ�บื้�ติ�มาติ�+งแติ�อด�ติกาล

วั�ดพื่ระธาติ.ดอยส.เทพื่  สร)างข8+นำเม&'อติ)นำพื่.ทธศติวัรรษท�' 19 ในำสม�ยพื่ระเจั)าก&อนำาธรรม�กราช เจั)าหลวังเม&องเช�ยงใหม�องคำ$ท�' 6 เพื่&'อประด�ษฐานำพื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.ท�'ได)ทรงอ�ญเช�ญมาจัากเม&องศร�ส�ชนำาล�ย วั�ดพื่ระธาติ.ดอยส.เทพื่ถิ่&อเป*นำพื่ระอารามหลวัง –

-45-

ช�+นำโท ชนำ�ดราชวัรวั�หารและเป*นำป"ชนำ�ยสถิ่านำคำ"�เม&องเช�ยงใหม�นำ�บื้ติ�+งแติ�โบื้ราณ์กาล วั�ดพื่ระธาติ.ดอยส.เทพื่เป*นำวั�ดท�'ม�คำวัามส�าคำ�ญในำแง�ประวั�ติ�ศาสติร$และเป*นำวั�ดท�องเท�'ยวัซั8'งเป*นำท�'ร" )จั�กของประชาชนำชาวัไทยโดยท�'วัไปในำฐานำะท�'เป*นำวั�ดท�'ม�คำวัามศ�กด�Bส�ทธ�Bมากวั�ดหนำ8'งของประเทศไทย ติ�+งอย"�บื้นำยอดดอยส.เทพื่ห�างจัากติ�วัเม&องเช�ยงใหม�ไปทางท�ศติะวั�นำติกประมาณ์ 14 ก�โลเมติร อย"�ส"งเหนำ&อระด�บื้นำ�+าทะเล 1,053 เมติร อย"�ในำเขติติ�าบื้ลส.เทพื่ อ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ดอยส.เทพื่ แติ�เด�มเป*นำท�'อย"�อาศ�ยของฤๅษ� ม�นำามวั�า ส.เทวัะ เป*นำภาษาบื้าล� ม�คำวัามหมายวั�า เทพื่เจั)าท�'ด� ซั8'งติรงก�บื้คำวัามหมายของคำ�าวั�า ส.เทพื่ นำ�'นำเอง เพื่ราะฉะนำ�+นำจั8งได) ช&'อวั�า ดอยส.เทพื่ ซั8'งมาจัากช&'อของฤๅษ� ส.เทวัะฤๅษ� ทางข8+นำพื่ระธาติ.เป*นำบื้�นำไดนำาคำเจั1ดเศ�ยรก�อป"นำ ภายในำวั�ดม�เจัด�ย$ทรงเช�ยงแสนำ  ฐานำส"งย�อม.มระฆั�งทรงแปดเหล�'ยมปGดด)วัยทองจั�งโก 2 ช�+นำ ซั8'งก�อสร)างติามแบื้บื้ศ�ลปะล)านำนำา

วั�ดพื่ระธาติ.ดอยส.เทพื่ติ�+งอย"�ทางท�ศติะวั�นำติกของเม&องเช�ยงใหม� ผ่")ท�'เด�นำทางมาส�กการะท�'วั�ดแห�งนำ�+สามารถิ่มองเห1นำท�วัท�ศนำ$เม&องเช�ยงใหม�ได)อย�างช�ดเจันำ วั�ดพื่ระธาติ.ดอยส.เทพื่ถิ่&อเป*นำหนำ8'งในำวั�ดท�'ส�าคำ�ญมากในำจั�งหวั�ดเช�ยงใหม�  ด�งนำ�+นำหากใคำรไม�ได)ข8+นำไปนำม�สการแล)วั ถิ่&อเสม&อนำวั�าย�งมาไม�ถิ่8งเช�ยงใหม�     ท�'พื่ระธาติ.ดอยส.เทพื่จัะจั�ดงานำประเพื่ณ์�เติ�ยวัข8+นำดอยเพื่&'อส�กการะพื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.ข8+นำเป*นำประจั�าท.กป> โดยม�ข8+นำก�อนำหนำ)าวั�นำวั�สาขบื้"ชา 1 คำ&นำ ในำงานำจัะม�ขบื้วันำแห�นำ�+าส�าหร�บื้สรงพื่ระธาติ.โดยม�พื่ระสงฆั$ สามเณ์ร และพื่.ทธศาสนำ�กชนำจัากช.มชนำติ�าง ๆ มาร�วัมขบื้วันำแห�ข8+นำดอยเป*นำจั�านำวันำมากเพื่ราะผ่")คำนำเช&'อวั�า หากมาส�กการะและอธ�ษฐานำขอพื่รพื่ระธาติ.ดอยส.เทพื่ จัะม�แติ�คำวัามส�าเร1จัสมหวั�งด�งปรารถิ่นำา แคำล)วัคำลาด ผ่�านำอ.ปสรรคำนำานำาไปได)  

วั�ดพื่ระธาติ.ดอยคำ�า วั�ดพื่ระธาติ.ดอยนำ)อย วั�ดพื่ระธาติ.ดอยส.เทพื่

วั�ดพื่ระธาติ.ดอยเก�+ง ติ� +งอย"�ในำป5าบื้นำเท&อกเขาส"ง ซั8'งอย"�ฝี7' งติรงข)ามก�บื้ท�านำ�+าทะเลสาบื้ดอยเติ�า ท�'หม"� 5 ในำติ�าบื้ลท�าเด&'อ อ�าเภอดอยเติ�า จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� อย"�ห�างจัากท�'วั�าการอ�าเภอประมาณ์ 60 ก�โลเมติรและอย"�ห�างจัากหม"�บื้)านำเป*นำระยะทาง 14 ก�โลเมติร    วั�ดพื่ระบื้รมธาติ.ดอยเก�+งนำ�+ ม�ป"ชนำ�ยสถิ่านำท�'ส�าคำ�ญคำ&อ เจัด�ย$ท�'บื้รรจั.พื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.ส�วันำพื่ระนำลาสเบื้&+องซั)ายของพื่ระพื่.ทธเจั)าหร&อกระด"กหนำ)าผ่ากด)านำซั)าย  ติ�อมาก1ได)รกร)างไปจันำถิ่8ง พื่.ศ. 2529 เจั)าคำณ์ะอ�าเภอฮ่อด (พื่ระคำร"พื่�พื่�ฒนำคำนำาภ�บื้าล)ในำสม�ยนำ�+นำ ได)มาท�าการบื้"รณ์ะอ�ก และติ�อมาคำร"บื้าบื้.ญศร� อภ�ป.ณ์โณ์ เจั)าอาวัาสองคำ$ป7จัจั.บื้�นำได)ธ.ดงคำ$ข8+นำมา และได)นำ�าผ่")ม�จั�ติศร�ทธาท�+งชาวัไทยและชาวัติ�างประเทศ มาท�าการบื้"รณ์ะอ�กคำร�+งโดยการห.)มทองจั�งโก เหล&องอร�ามไปท�+งองคำ$ โดยม�คำวัามสวัยงามมาก   ในำวั�นำเพื่1ญเด&อนำ 3 วั�นำมาฆัะบื้"ชา จัะม�พื่�ธ�สรงนำ�+าพื่ระธาติ.ซั8'งภาคำเช)าท�าบื้.ญติ�กบื้าติร ถิ่วัายภ�ติติาหารเช)าพื่ระภ�กษ.สามเณ์รบื้นำดอยเร&อ จัากนำ�+นำจัะเช�ญขบื้วันำนำ�+าสรง ผ่)าห�มพื่ระธาติ. ร"ปเหม&อนำคำร"บื้าศร�วั�ช�ย เคำร&'องคำร�วัทานำ ม�ขบื้วันำฆั)องกลองเด�นำ-

-46-

เท)าข8+นำจัากดอยเร&อส"�วั�ดพื่ระธาติ.ดอยเก�+ง ระยะทางประมาณ์ 4 ก�โลเมติร เม&'อขบื้วันำท�+งหมดเด�นำเท)าถิ่8งพื่ระบื้รมธาติ.เจั)าดอยเก�+งแล)วั จัะม�พื่�ธ�ถิ่วัายผ่)าห�มพื่ระธาติ. พื่�ธ�สรงนำ�+าพื่ระบื้รมธาติ.เจั)าดอยเก�+ง โดยนำายก อบื้จั.เช�ยงใหม� ร�วัมก�บื้นำายอ�าเภอดอยเติ�า ภาคำคำ�'าม�พื่�ธ�เจัร�ญพื่ระพื่.ทธมนำติ$ สวัดมนำติ$ติ�Qนำ 12 ติ�านำานำ เทศนำาธรรมป\าระม�ป7นำจั�+นำ 1 ก�ณ์ฑ์$ เทศนำาธรรมติ�านำานำพื่ระบื้รมธาติ.เจั)าดอยเก�+ง 1 ก�ณ์ฑ์$ พื่�ธ�สวัดเบื้�ก 1 วัาร เทศนำาธรรมพื่.ทธาภ�เษก 1 ก�ณ์ฑ์$ จัากนำ�+นำม�การปล�อยโคำมไฟ้ จั.ดบื้อกไฟ้เป*นำพื่.ทธบื้"ชา โดยอ.บื้าสกอ.บื้าส�กา จั�ดท�าข)าวัมธ.ปายาสติลอดคำ&นำ พื่อถิ่8งร. �งเช)าอ�กวั�นำจัะม�พื่�ธ�ถิ่วัายข)าวัมธ.ปายาส ท�าบื้.ญติ�กบื้าติร ถิ่วัายภ�ติติาหารเช)าและเคำร&'องไทยทานำพื่ระภ�กษ.สามเณ์ร เป*นำเสร1จัพื่�ธ� วั�ดพื่ระธาติ.ดอยเก�+งติ�+งอย"�บื้นำยอดดอยเก�+ง การเด�นำทางข8+นำด)านำนำ�+จัะติ)องนำ�'งเร&อข)ามนำ�+าไปย�งดอยเร&อ แล)วัเด�นำเท)าข8+นำไปส"�วั�ดประมาณ์ 4 ก.ม.

วั�ดพื่ระธาติ.ศร�จัอมทองวัรวั�หาร เด�มช&'อ วั�ดพื่ระธาติ.เจั)าศร�จัอมทอง ติ�+งอย"�ถิ่นำนำเช�ยงใหม�-ฮ่อด หม"� 2 ติ�าบื้ลบื้)านำหลวัง อ�าเภอจัอมทอง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� เป*นำพื่ระธาติ.ประจั�าป>ชวัด ติ�+งห�างจัากติ�วัจั�งหวั�ดเช�ยงใหม�ประมาณ์ 58 ก�โลเมติร เป*นำวั�ดพื่ระอารามหลวังช�+นำติร� ชนำ�ดวัรวั�หาร ติ�+งแติ�ป> พื่.ศ. 2506 บื้ร�เวัณ์ท�'ติ� +ง เป*นำเนำ�นำด�นำส"ง ประมาณ์ 10 เมติร เร�ยกก�นำมาติ�+งแติ�อด�ติวั�า ดอยจัอมทอง  ติามประวั�ติ�ส�นำนำ�ษฐานำวั�า วั�ดพื่ระธาติ.ศร�จัอมทองนำ�+เป*นำวั�ดท�'สร)างข8+นำในำราวัพื่.ทธศติวัรรษท�' 20 เป*นำสถิ่านำท�'ประด�ษฐานำของพื่ระท�กษ�ณ์โมล�ธาติ. พื่ระธาติ.ส�วันำท�'เป*นำ พื่ระเศ�ยรเบื้&+องขวัาของ สมเด1จัพื่ระส�มมาส�มพื่.ทธเจั)า ม�ขนำาดโติประมาณ์ เมล1ดพื่.ทรา ส�ณ์ฐานำกลมเกล�+ยง ส�ขาวันำวัลเหม&อนำ ดอกบื้วับื้ หร&อ ส�คำล)ายดอกพื่�ก.ลแห)ง  อ�กท�+งล�กษณ์ะทางศ�ลปกรรมของส�'งก�อสร)างท�'ส�าคำ�ญติ�าง ๆ ภายในำวั�ด เช�นำ พื่ระอ.โบื้สถิ่ซั8'งม�ล�กษณ์ะทรงไทยหนำ)าบื้�นำลงปGดทองสวัยงาม หอพื่ระไติรปGฎก เป*นำอาคำารสองช�+นำ คำร8'งติ8กคำร8'งไม)ส�าหร�บื้เก1บื้พื่ระไติรปGฎก พื่ระเจัด�ย$บื้ร�วัาล (พื่ระธาติ.นำ)อย)

สร)างข8+นำเพื่&'อให)เป*นำคำ"�ก�บื้พื่ระเจัด�ย$องคำ$ใหญ� ให)เก�ดการสมด.ลก�นำ ภายในำบื้รรจั.ส�'งศ�กด�Bส�ทธ�Bมากมาย แติ�ไม�ได)บื้รรจั.พื่ระธาติ.ไวั)ภายในำและพื่ระวั�หารจั�ติ.รม.ขซั8'งภายในำพื่ระวั�หารม�มณ์ฑ์ปปราสาทเป*นำท�'ประด�ษฐานำพื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ. ล)วันำปรากฏิเป*นำล�กษณ์ะของศ�ลปกรรม ในำสม�ยหล�งพื่.ทธศติวัรรษท�' 24 ซั8'งเป*นำห)วังระยะเวัลาของย.คำฟ้N+ นำฟ้"เม&องเช�ยงใหม� วั�ดพื่ระธาติ.ศร�จัอมทองนำ�+จั8งเหมาะก�บื้ผ่")ท�'สนำใจัศ8กษาถิ่8งศ�ลปะแบื้บื้โบื้ราณ์ของเช�ยงใหม�ในำย.คำนำ�+นำ วั�ดแห�งนำ�+ย�งม�ส�านำ�กปฏิ�บื้�ติ�ธรรมซั8'งก�อติ�+งข8+นำเม&'อป> พื่.ศ. 2534 โดย พื่ระเดชพื่ระคำ.ณ์พื่ระธรรมม�งคำลาจัารย$ วั�. (พื่ระอาจัารย$ทอง ส�ร�มง_คำโล) ติ�+งอย"�ในำเขติส�งฆัาวัาส ม�พื่&+นำท�'เป*นำ 2 ในำ 3  ส�วันำของพื่&+นำท�'ท� +งหมดของวั�ด สามารถิ่ร�บื้รองผ่")เข)าปฏิ�บื้�ติ�ธรรม หร&อ กล.�มคำณ์ะบื้.คำคำลผ่")สนำใจัได) พื่ร)อมก�นำเป*นำจั�านำวันำมากและม�การจั�ดให)สอบื้อารมณ์$ ท.กวั�นำ (ยกเวั)นำวั�นำพื่ระ) อ�กท�+งท�'นำ�'ย�งเป*นำส�านำ�กปฏิ�บื้�ติ�ธรรมท�'สามารถิ่ผ่ล�ติบื้.คำคำลากรด)านำวั�ป7สสนำา ซั8'ง

เร�ยกวั�า พื่ระวั�ป7สสนำาจัารย$ ส�งออกไปเผ่ยแผ่�ได)เป*นำจั�านำวันำมาก ป7จัจั.บื้�นำวั�ดพื่ระธาติ.ศร�จัอมทอง ได)ร�บื้การประกาศเป*นำโบื้ราณ์สถิ่านำส�าหร�บื้ชาติ� ติามประกาศในำราชก�จัจัานำ.เบื้กษา 

 วั�ดพื่ระส�งห$วัรมหาวั�หาร เป*นำวั�ดส�าคำ�ญในำประวั�ติ�ศาสติร$แห�งแผ่�นำด�นำล)านำนำานำ�บื้แติ�อด�ติ เป*นำพื่ระอารามหลวังช�+นำเอก ชนำ�ดวัรมหาวั�หาร ติ�+งอย"�ในำบื้ร�เวัณ์คำ"เม&องเช�ยงใหม� ถิ่นำนำสามล)านำ ติ�าบื้ลพื่ระส�งห$ อ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� วั�ดพื่ระส�งห$วัรวั�หารเป*นำวั�ดส�าคำ�ญวั�ดหนำ8'งของเม&องเช�ยงใหม� ภายในำม�พื่ระส�งห$หร&อพื่ระพื่.ทธส�ห�งคำ$ ซั8'งเป*นำพื่ระพื่.ทธร"ปโบื้ราณ์ศ�ลปะเช�ยงแสนำโบื้ราณ์  ปางมารวั�ช�ย

ข�ดสมาธ�เพื่ชร หล�อด)วัยส�าร�ดห.)มทอง  ส"ง 79 เซันำติ�เมติร หนำ)าติ�กกวั)าง 63 เซันำติ�เมติร สร)างข8+นำ เม&'อ พื่.ศ. 700 และเป*นำท�'ร" )จั�กก�นำในำช&'อ "เช�ยงแสนำส�งห$หนำ8'ง"  อ�กท�+งเป*นำพื่ระพื่.ทธร"ปศ�กด�Bส�ทธ�Bคำ"�เม&องเช�ยงใหม�และแผ่�นำด�นำล)านำนำาประด�ษฐานำอย"�   

-47-

ภายในำวั�ดพื่ระส�งห$วัรวั�หารย�งม�วั�หารลายคำ�าซั8'งเป*นำท�'ประด�ษฐานำพื่ระพื่.ทธส�ห�งคำ$ อ�กท�+งม�จั�ติรกรรมฝีาผ่นำ�งเร&'องส.พื่รรณ์หงส$ และส�งข$ทองซั8'งพื่บื้เพื่�ยงท�'นำ�'แห�งเด�ยวั นำอกจัากนำ�+ย�งม�ศ�ลปกรรมอ&'นำๆ ท�'นำ�าชม ได)แก� พื่ระอ.โบื้สถิ่ท�'ติกแติ�งแบื้บื้ศ�ลปะล)านำนำา หอไติรประด�บื้ด)วัยร"ปป"นำป7+ นำเทวัดา และเจัด�ย$ทรงกลมแบื้บื้ล)านำนำา ติามคำวัามเช&'อพื่ระธาติ.เจัด�ย$วั�ดพื่ระส�งห$ถิ่&อเป*นำพื่ระธาติ.ประจั�าป>เก�ดของผ่")ท�'เก�ดป>มะโรง (ง"ใหญ�) หากได)มานำม�สการอย�างนำ)อยส�กคำร�+งหนำ8'งแล)วั จัะเป*นำมงคำลส"งส.ดท�าให)อาย.ม�'นำขวั�ญย&นำ ม�คำวัามเจัร�ญร. �งเร&องติลอดไป และเม&'อถิ่8งเทศกาลสงกรานำติ$ชาวัเม&องจัะอ�ญเช�ญพื่ระพื่.ทธร"ปองคำ$นำ�+แห�ไปติามถิ่นำนำรอบื้เม&องเพื่&'อให)ประชาชนำสรงนำ�+าโดยท�'วัก�นำ

วั�ดพื่ระธาติ.ดอยเก�+ง วั�ดพื่ระธาติ.ศร�จัอมทองวัรวั�หาร วั�ดพื่ระส�งห$วัรวั�หาร

วั�ดพื่วักหงษ$ ติ� +งอย"�ในำเขติคำ"เม&องเช�ยงใหม� ท�'ถิ่นำนำสามล)านำ ติ�าบื้ลพื่ระส�งห$ อ�าเภอเม&อง วั�ดพื่วักหงส$ คำ�าวั�า พื่วัก หมายถิ่8ง กล.�มคำนำท�'ม�หนำ)าท�'หร&อเหล�าข.นำนำางระด�บื้ล�าง “ ”

ช&'อของวั�ด จั8งนำ�าจัะหมายถิ่8ง วั�ดท�'สร)างโดยข.นำนำาง พื่วักหงษ$“ ”  นำ�'นำเอง ภายในำวั�ดแห�งนำ�+ ม�ส�'งท�'นำ�าสนำใจัหลายอย�าง เม&'อเด�นำชมภายในำวั�ด เราจัะพื่บื้พื่ระวั�หาร ด)านำหนำ)าประด�บื้ด)วัยหงษ$ป"นำป7+ นำ  ติ�วัอาคำารเป*นำแบื้บื้พื่&+นำเม&อง หล�งคำาลดหล�'นำก�นำสามช�+นำ ซั. )มประติ"หนำ)าติ�างก1เป*นำลายป"นำป7+ นำงดงามเช�นำก�นำ ส�วันำบื้านำหนำ)าติ�างไม)แกะสล�กร"ปพื่ระพื่.ทธเจั)า ในำวั�หารประด�ษฐานำพื่ระประธานำพื่ระพื่.ทธร"ปส�าร�ดเก�าแก�ปางมารวั�ช�ย สม�ยพื่ระเจั)ายอดเช�ยงราย ด)านำข)างพื่ระวั�หารคำ&อพื่ระอ.โบื้สถิ่ ปรากฏิเสมาแบื้บื้ล)านำนำาท�'โดยมากแล)วัเราจัะหาชมได)ในำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$เท�านำ�+นำ ในำพื่&+นำท�'เล1ก ๆ ของวั�ดแห�งนำ�+ ย�งเป*นำท�'ประด�ษฐานำเจัด�ย$โบื้ราณ์ งดงามติ�างจัากเจัด�ย$ในำป7จัจั.บื้�นำ ช&'อวั�า เจัด�ย$ศร�พื่วักหงษ$ ม�ล�กษณ์ะเป*นำทรงกลม ซั8'งพื่บื้เพื่�ยงสามแห�งในำ“ ”

จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� คำ&อ วั�ดพื่วักหงษ$ วั�ดเจัด�ย$ปล�อง และวั�ดร�'าเปGง ติ�วัพื่ระธาติ.เจัด�ย$ก�ออ�ฐถิ่&อป"นำฐานำเป*นำส�'เหล�'ยม แล)วัก�อข8+นำไปเป*นำปล�องเจั1ดช�+นำ ประด�บื้ซั. )มพื่ระจั�านำวันำ 52 ซั. )มอย"�โดยรอบื้ รอบื้ ๆ บื้ร�เวัณ์วั�ดม� ก"� หร&อ อนำ.สาวัร�ย$ของคำร"บื้าศร�วั�ช�ย ให)ผ่")ศร�ทธาได)มาเย&อนำและส�กการบื้"ชา  นำอกจัากคำวัามงดงามของสถิ่าป7ติยกรรมแล)วั ทางวั�ดย�งอนำ.ร�กษ$ คำ�มภ�ร$ธรรมเก�าแก�ไวั)อ�กด)วัย วั�ดแห�งนำ�+จั8งเหมาะแก�ผ่")ท�'ชอบื้ท�องเท�'ยวัสถิ่านำท�'ทางวั�ฒนำธรรมเป*นำอย�างย�'ง นำอกจัากได)ไหวั)พื่ระท�าบื้.ญแล)วั ย�งได)ชมศ�ลปะล)านำนำาโบื้ราณ์อ�กด)วัย   วั�ดพื่.ทธเอ�+นำ เด�มช&'อ วั�ดศร�ส.ทธาวัาสเอ�+นำมงก.ฎ“ ” ติ� +งอย"�ท�'ติ�าบื้ลช�วังเคำ�'ง อ�าเภอแม�แจั�ม จั�งหวั�ดเช�ยงใหม�  ภายในำวั�ดร�มร&'นำด)วัยร�มไม)และชวันำให)เย1นำใจัด)วัยร�มพื่ระพื่.ทธศาสนำา  ด)านำหนำ)าวั�ดม�ส�'งมห�ศจัรรย$ของคำ&อ บื้�อนำ�+าศ�กด�Bส�ทธ�B ม�ติานำ�+าท�'ไม�เคำยเห&อดแห)ง “ ” เม&'อเด�นำเข)ามาในำวั�ด ด)านำขวัาม&อคำ&อพื่ระอ.โบื้สถิ่กลางนำ�+า สร)างโดยยกพื่&+นำส�'เสา ล)อมรอบื้ด)วัยก�าแพื่งศ�ลาแลง การท�'พื่ระอ.โบื้สถิ่อย"�กลางนำ�+านำ�+นำ

-48-

เร�ยกวั�า อ.ทกส�มา ถิ่&อเป*นำส�ญล�กษณ์$ของข�นำฑ์ส�มา ล�กษณ์ะการสร)างแบื้บื้นำ�+ล)านำนำาได)“ ”

ร�บื้อ�ทธ�พื่ลคำวัามเช&'อมาจัากล�งกาซั8'งเช&'อวั�าการบื้วัชกลางนำ�+า พื่ระภ�กษ.จัะบื้ร�ส.ทธ�Bท�'ส.ด พื่ระอ.โบื้สถิ่นำ�+ได)ร�บื้การข8+นำทะเบื้�ยนำจัากกรมศ�ลปากรแล)วัล8กเข)าไปด)านำในำวั�ด ม�พื่ระวั�หารไม)ส�กเก�าแก� ปรากฏิภาพื่จั�ติรกรรมฝีาผ่นำ�งสก.ลช�างไทใหญ�  ป7จัจั.บื้�นำภาพื่เหล�านำ�+เล&อนำลางมากแล)วั สองข)างของพื่ระประธานำประด�ษฐานำพื่ระเจั)าแสนำติองและพื่ระเจั)าท�นำใจั ท�'ขอพื่รส�'งใดก1ได)ติามใจัหวั�งโดยพื่ล�นำ ส�วันำด)านำหล�งพื่ระวั�หาร

คำ&อพื่ระธาติ.เจัด�ย$ ติรงฐานำประด�บื้ลาย 12 นำ�กษ�ติรแบื้บื้ล)านำนำา นำอกจัากภายในำวั�ดแล)วั ธรรมชาติ�รอบื้ๆ วั�ด ก1งดงามไม�แพื่)ก�นำ หากมาในำหนำ)าฝีนำก1จัะเห1นำติรงข)ามวั�ดเป*นำท.�งนำาเข�ยวัขจั� มองไปไกลส.ดล.กห"ล"กติาเห1นำดอยอ�นำทนำนำท$อย"�ล�บื้ๆ วั�ดฟ้<าเวั�ยงอ�นำทร$ เป*นำวั�ดท�'ม�อาณ์าเขติคำร�อมระหวั�างประเทศไทยและประเทศพื่ม�า แติ�เด�มท�'วั�ดย�งม�อาณ์าเขติเป*นำหนำ8'งเด�ยวัก�นำนำ�+นำ ข.นำส�า เป*นำผ่")ด"แลปกคำรองอย"� แติ�เม&'อข.นำส�ามอบื้ติ�วัให)ร�ฐบื้าลพื่ม�า เขติวั�ดจั8งแบื้�งออกเป*นำสองส�วันำ ฝี7' งไทยและฝี7' งพื่ม�า ติ�อมาจั8งได)ช&'อวั�าเป*นำ วั�ดสองแผ่�นำด�นำ“ ”

ส�'งท�'นำ�าสนำใจัภายในำวั�ดล)วันำสร)างด)วัยศ�ลปะแบื้บื้ไทใหญ� เช�นำ พื่ระธาติ.มาระช�นำะเจัด�ย$ ม�ส�ทองอร�ามอ�นำหมายถิ่8ง เจัด�ย$ชนำะมาร หร&อท�'ชาวับื้)านำเร�ยกในำภาษาไทใหญ�วั�า กองม"แหลนำเหล�นำ หมายถิ่8ง พื่ระธาติ.เขติแดนำ ใติ)ฐานำเจัด�ย$แห�งนำ�+ม�จัาร8กพื่ระธาติ.มาระช�นำะเจัด�ย$ เป*นำภาษาไทใหญ� บื้อกเล�าคำวัามเป*นำมาในำการสร)างวั�ดคำร�+งแรก เจัด�ย$นำ�+เช&'อวั�าสร)างในำสม�ยสมเด1จัพื่ระนำเรศวัรมหาราชและบื้"รณ์ะอ�กคำร�+งโดยเจั)ากองเจั�ง (พื่ลเอกโมเฮ่ง ชนำะศ8ก)

ห�วัหนำ)าคำณ์ะปฏิ�วั�ติ�ร�ฐฉานำผ่")นำ�าขบื้วันำการก")ชาติ�ไทใหญ� ส�'งท�'นำ�าส�งเกติอ�กอย�างคำ&อ ติรงซั. )มทางเข)าเจัด�ย$ม�ได)ประด�บื้ด)วัยส�งห$หร&อนำาคำแติ�ประด�บื้ด)วัยกลองยาวั หร&อท�'ชาวัไทใหญ�เร�ยกวั�ากลองป"5เจั นำอกจัากพื่ระเจัด�ย$แล)วัภายในำวั�ดย�งม�ศาลสมเด1จัพื่ระนำเรศวัร ท�'ชาวับื้)านำศร�ทธาเป*นำอย�างมาก ม�ห)องแสดงภาพื่ผ่")นำ�าและประวั�ติ�ของชาวัไทใหญ�  ส�วันำด)านำหล�งวั�ดคำ&อส.สานำของนำายพื่ลโมเฮ่ง อด�ติผ่")นำ�าของท�'นำ�'  จั.ดถิ่�ายร"ปส�าคำ�ญของท�'จัะบื้อกวั�าเรามาถิ่8งวั�ดนำ�+แล)วัแนำ�นำอนำ คำ&อป<ายบื้อกส.ดเขติชายแดนำไทย-พื่ม�า และจัากฝี7' งไทย เราสามารถิ่มองเห1นำหล�งคำาโบื้สถิ่$ส�แดงทรงไทยใหญ�ของวั�ดฝี7' งพื่ม�าได)

วั�ดสวันำดอก หร&อ วั�ดบื้.พื่ผ่าราม ติ�+งอย"�ถิ่นำนำส.เทพื่ อ�าเภอเม&อง วั�ดนำ�+พื่ระเจั)าก&อนำาทรงสร)างข8+นำเม&'อป> พื่.ศ.1914 (ศ�กราชนำ�+ถิ่&อติาม หนำ�งส&อช�นำกาลมาล�ปกรณ์$ ของพื่ระร�ตินำป7ญญาเกติ.) เพื่&'อให)เป*นำท�'จั�าพื่รรษาของพื่ระมหาเถิ่ระส.มนำ ผ่")ประด�ษฐานำ พื่ระพื่.ทธศาสนำา

ล�ทธ�ล�งกาวังศ$ ในำแผ่�นำด�นำลานำนำาไทย วั�ดนำ�+แติ�เด�มเป*นำพื่ระราชอ.ทยานำ ของกษ�ติร�ย$ลานำนำาไทย สม�ยแรกเร�'ม ม�สถิ่าป7ติยกรรมส�าคำ�ญ คำ&อ เจัด�ย$ประธานำเป*นำเจัด�ย$ทรงกลม ก"�บื้รรจั.อ�ฐ�เจั)าติระก"ล ณ์ เช�ยงใหม�และวั�หารโถิ่ง นำอกจัากนำ�+ย�งเป*นำท�'

-49-

ประด�ษฐานำพื่ระเจั)าเก)าติ&+อ ซั8'งพื่ญาเม&องแก)วัโปรดให)หล�อข8+นำเป*นำพื่ระพื่.ทธร"ปส�าร�ดขนำาดใหญ� ศ�ลปะล)านำนำาผ่สมก�บื้ศ�ลปะส.โขท�ย

วั�ดเจั1ดยอด หร&อ วั�ดโพื่ธารามมหาวั�หาร(พื่ระอารามหลวัง) จั.เช�ยงใหม� เป*นำวั�ดพื่ระอารามหลวัง ช�+นำสาม�ญ  ติ�+งอย"�ท�'ติ�าบื้ลช)างเผ่&อก อ�าเภอเม&องเช�ยงใหม� จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� พื่.ศ. 1998 พื่ระเจั)าติ�โลกราช กษ�ติร�ย$องคำ$ท�' 11 แห�งราชวังศ$เม1งราย ทรงสร)างวั�ดโพื่ธารามมหาวั�หาร สร)างด)วัยศ�ลาแลงประด�บื้ลวัดลายป"นำป7+ นำ เป*นำเจัด�ย$พื่.ทธคำยา ประเทศอ�นำเด�ย พื่.ศ. 2020 วั�ดโพื่ธารามมหาวั�หารเป*นำท�'ส�งคำายนำาพื่ระไติรปGฎกคำร�+งท�' 8 ของโลก ป7จัจั.บื้�นำเจัด�ย$เจั1ดยอดห�กพื่�งไปเก&อบื้หมด

วั�ดอ.โมงคำ$ ติ� +งอย"�ท�'ถิ่นำนำส.เทพื่ ในำติ�วัเม&องเช�ยงใหม� สร)างข8+นำในำสม�ยพื่ระเจั)าม�งรายเม&'อราวัป> พื่.ศ. 1839 และได)บื้"รณ์ะเพื่�'มเติ�มในำสม�ยพื่ระเจั)าก&อนำา เป*นำวั�ดท�'ม�อนำาเขติกวั)างขวัาง ม�โบื้ราณ์สถิ่านำท�'ส�าคำ�ญ คำ&อ ส�'งก�อสร)างขนำาดใหญ�เป*นำแนำวัยาวัคำล)ายก�าแพื่งม�เจัด�ย$ก�ออ�ฐถิ่&อป"นำขนำาดใหญ� ป7จัจั.บื้�นำปร�บื้ปร.งบื้ร�เวัณ์เป*นำสวันำพื่.ทธธรรม ร�มร&'นำด)วัยแมกไม)นำานำาพื่�นำธ.$

วั�ดสวันำดอก วั�ดเจั1ดยอด วั�ดอ.โมงคำ$

ธรรมชีาติ�

อ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยอ�นำทนำนำท$ ดอยอ�นำทนำนำท$ม�ช&'อวั�า เป*นำดอยภ"เขาท�'ส"งท�'ส.ดในำประเทศไทย ติ�+งอย"� ในำเขติพื่&+นำท�' อ�าเภอจัอมทอง อ�าเภอส�นำป5าติอง และอ�าเภอแม�แจั�ม ม�เนำ&+อท�'ท� +งหมด 301,500 ไร� ประกาศเป*นำ อ.ทยานำแห�งชาติ�เม&'อวั�นำท�' 13 ม�ถิ่.นำายนำ พื่.ศ.

2521 ระยะทางจัากติ�วัเม&องข8+นำไปจันำถิ่8งยอดดอยอ�นำทนำนำท$ ประมาณ์ 106 กม. โดยเด�นำทางติามทางหลวังหมายเลข 108 เช�ยงใหม� - จัอมทอง ถิ่8งหล�กกม.ท�' 57 ก�อนำถิ่8งอ�าเภอจัอมทอง 1 กม. แยกขวัาเข)าทางหลวังหมายเลข 1009 สายจัอมทอง-อ�นำทนำนำท$ ระยะทาง 48 กม. ถิ่8งยอดดอยอ�นำทนำนำท$ เป*นำถิ่นำนำลาดยางอย�างด�แติ�คำ�อนำข)างส"งช�นำ ผ่")ท�'ใช)รถิ่ยนำติ$ส�วันำติ�วั รถิ่จัะติ)องม�สภาพื่ด� ผ่")ท�'ไม�ม�รถิ่ยนำติ$ส�วันำติ�วั สามารถิ่เช�ารถิ่สองแถิ่วัท�'นำ�+าติกแม�กลางได) ส�วันำการนำ�ารถิ่ข8+นำไปเองนำ�+นำ จัะติ)องเส�ยคำ�าผ่�านำทาง ติรงด�านำติรวัจัและจั�าหนำ�ายบื้�ติรคำ�าธรรมเนำ�ยมบื้ร�เวัณ์หล�กกม.ท�' 8   

 ในำเขติพื่&+นำท�'อ.ทยานำฯ ม�แหล�งท�องเท�'ยวัท�'นำ�าสนำใจัคำ&อ

โคำรงการหลวังดอยอ�นำทนำนำท$ ติ� +งอย"�ท�'หม"�บื้)านำข.นำกลางติ�าบื้ลบื้)านำหลวัง อ�าเภอจัอมทอง เด�นำทางติาม เส)นำทางส"�ดอยอ�นำทนำนำท$ ถิ่8งบื้ร�เวัณ์หล�กกม. 31 ม�ทางแยกขวัาม&อเป*นำทางล"กร�งเข)าส"�โคำรงการฯ อ�ก ประมาณ์ 1 กม. โคำรงการหลวังอ�นำทนำนำท$ ร�บื้ผ่�ดชอบื้ชาวัเขาเผ่�ากระเหร�'ยง และเผ่�าแม)วัในำพื่&+นำท�' โดยส�งเสร�มอาช�พื่เกษติรกรรม ผ่ล�ติผ่ลหล�กของโคำรงการ คำ&อ ไม)ดอก

-50-

เม&องหนำาวัติ�าง ๆ เช�นำ คำาร$เนำช�'นำ เบื้ญจัมาศ สแติติ�ส ย�บื้โซั เป*นำติ)นำ นำ�กท�องเท�'ยวัสามารถิ่เท�'ยวัชมแปลงปล"กดอกไม) ห)องแล1ปท�าการเพื่าะขยายพื่�นำธ$ และย�งสามารถิ่ชมแปลงปล"กดอกไม)ของชาวัเขา ซั8'งอย"�บื้ร�เวัณ์ปากทางเข)าโคำรงการฯได)อ�กด)วัย ยอดดอยอ�นำทนำนำท$ เป*นำยอดดอยท�'ส"งท�'ส.ดในำประเทศไทย ม�คำวัามส"ง 2,599 เมติร ม�สภาพื่อากาศ หนำาวัเย1นำติลอดป> ในำพื่&+นำท�'บื้ร�เวัณ์นำ�+ม� "อ�างกาหลวัง" เป*นำหนำองนำ�+าซั�บื้ในำห.บื้เขาซั8'งพื่บื้ติ)นำข)าวัติอกฤาษ�ข8+นำติาม พื่&+นำด�นำและคำาคำบื้ไม)ม�ส�ส�นำสวัยงาม รวัมท�+งพื่&ชพื่�นำธ.$ไม)หายากหลายชนำ�ด เช�นำ ก.หลาบื้พื่�นำป> ซั8'งจัะออกดอกในำ ช�วังเด&อนำธ�นำวัาคำม - ก.มภาพื่�นำธ$ ท.กป> นำอกจัากนำ�+ย�งเป*นำท�'ประด�ษฐานำสถิ่"ปเจั)าอ�นำทวั�ชยานำนำท$ อด�ติเจั)าเม&องเช�ยงใหม� �และเป*นำท�'ติ� +งของสถิ่านำ�เรด)าของกองท�พื่อากาศไทย

อ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยอ�นำทนำนำท$ โคำรงการหลวังดอยอ�นำทนำนำท$ ยอดดอยอ�นำทนำนำท$

นำ�+าติกแม�ยะ   ติ� +งอย"�ในำเขติอ�าเภอจัอมทอง ห�างจัากติ�วัอ�าเภอเม&องเช�ยงใหม� 70 กม.

ติามทางหลวังหมายเลข 108 ไป 58 กม. เล�+ยวัเข)าทางหลวังหมายเลข 1009 ไปประมาณ์กม.ท�' 1 เล�+ยวัซั)ายเข)าไป อ�กประมาณ์ 14 กม. ล�กษณ์ะท�'วัไป นำ�+าติกแม�ยะเป*นำนำ�+าติกใหญ� และสวัยงามมากแห�งหนำ8'ง เพื่ราะนำ�+าซั8'งไหลลงมาจัาก หนำ)าผ่าส"งช�นำ 280

เมติร ไหลลงมากระทบื้โขดห�นำเป*นำช�+นำ ๆ เหม&อนำม�านำแล)วัลงไปรวัมก�นำท�'แอ�งนำ�+าเบื้&+องล�าง นำ�+าใสเย1นำเหมาะส�าหร�บื้เป*นำท�'พื่�กผ่�อนำหย�อนำใจั อ�กท�+งบื้ร�เวัณ์รอบื้ ๆ นำ�+าติกเป*นำป5าเขาอ�นำสงบื้เง�ยบื้ และม�ศ"นำย$ประชาส�มพื่�นำธ$นำ�กท�องเท�'ยวัติ�+งอย"�ด)วัย

นำ�+าติกวัช�รธาร  เป*นำนำ�+าติกใหญ�เด�มช&'อ "ติาดฆั)องโยง" ติ�วันำ�+าติกอย"�ส"งจัากระด�บื้นำ�+าทะเลประมาณ์ 750 เมติร และนำ�+าจัะไหลจัากหนำ)าผ่า ข)างบื้นำติกลงส"�แอ�งนำ�+าเบื้&+องล�าง ติรงข)ามม�หนำ)าผ่าส"งช�นำเร�ยกวั�า "ผ่าม�อนำแก)วั" ภายหล�งเร�ยกให)เพื่ราะข8+นำวั�า "ผ่ากรแก)วั" การไปย�งนำ�+าติกวัช�รธารนำ�+ไปได)ง�ายมาก จัากเช�งดอยอ�นำทนำนำท$ ข8+นำ ไปถิ่8งกม.ท�' 21

จัะเห1นำ ป<ายบื้อกทางแยกขวัาเข)านำ�+าติก ซั8'งนำ�กท�องเท�'ยวัจัะติ)องเด�นำเท)าไปอ�ก 351 เมติร

นำ�+าติกแม�กลาง  เป*นำนำ�+าติกท�'ม�ช&'อเส�ยงมากท�'ส.ดในำเช�ยงใหม� ติ� +งอย"�ในำเขติอ�าเภอจัอมทอง ห�างจัาก เช�ยงใหม� 66 กม. ใช)ทางหลวัง 108 ถิ่8งกม.ท�' 57 เล�+ยวัขวัาเข)าทางหลวัง 1009 ไปอ�ก 8 กม. แยกซั)าย 500 เมติร เป*นำทางลาดยางติลอด นำ�+าติกแม�กลางเป*นำนำ�+าติกขนำาดใหญ�ม�นำ�+าไหลติลอดป> ม�คำวัาม สวัยงามติามธรรมชาติ� รอบื้ ๆ บื้ร�เวัณ์ร�มร&'นำนำ�าพื่�กผ่�อนำเป*นำอย�างย�'ง นำอกจัากนำ�+นำนำ�กท�องเท�'ยวัย�งสามารถิ่ลง เล�นำนำ�+าได)ด)วัย

นำ�+าติกแม�ยะ นำ�+าติกวัช�รธาร นำ�+าติกแม�กลาง

-51-

นำ�+าติกส�ร�ภ"ม� ซั8'งไหลลงมาจัากหนำ)าผ่าส"งช�นำเป*นำทางยาวัสวัยงามมาก แติ�เด�มเร�ยกวั�า "เลาล�" ติามช&'อของหม"�บื้)านำ(แม)วั)เลาล� ซั8'งอย"�ใกล)ๆ นำ�+าติก นำ�+าติกส�ร�ภ"ม�ติ� +งอย"�ติรงกม.ท�' 30 ม�ทางแยกขวัาม&อเข)าไป อ�ก ประมาณ์ 2 กม. แติ�รถิ่ไม�สามารถิ่เข)าไปใกล)ติ�วันำ�+าติกได) นำ�กท�องเท�'ยวัติ)องเด�นำเท)าเข)าไปบื้ร�เวัณ์ด)านำล�างของนำ�+าติก ประมาณ์ 300-400 เมติร เม&'อเราอย"�บื้นำยอดดอยอ�นำทนำนำท$จัะสามารถิ่มองเห1นำนำ�+าติกแห�งนำ�+ได)

   นำ�+าติกส�ร�ธาร ติ�+งอย"�ในำอ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยอ�นำทนำนำท$ อ.จัอมทอง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� เด�มนำ�+าติกแห�งนำ�+าม�ช&'อวั�า นำ�+าติกป5าคำา ติ�อมาเม&'อวั�นำท�' “ ” 28 ม�นำาคำม 2545 สมเด1จัพื่ระนำางเจั)าส�ร�ก�ติ�Bพื่ระบื้รมราช�นำ�นำาถิ่ เสด1จัมาเย&อนำ และ ทอดพื่ระเนำติร ทรงพื่ระราชทานำนำามนำ�+าติกวั�า นำ�+าติกส�ร�ธาร นำ�+าติกแห�งนำ�+ไหลลงมาผ่�านำห�นำผ่าท�'ม�คำวัามส"งท�'ของนำ�+าติก“ ”

ประมาณ์ 50 เมติร ไหลลดหล�'นำก�นำลงมาเป*นำ 2 ช�+นำติ�อก�นำอย�างสวัยงามมากและม�นำ�+าไหลติกลงมาติลอดท�+งป> เป*นำนำ�+าติกท�'ไหลมาจัากล�านำ�+าแม�กลาง ซั8'งไหลลงมาจัากบื้ร�เวัณ์เท&อกเขาดอยอ�นำทนำนำท$ ม�ส�ติวั$นำ�+าหลายชนำ�ดเช�นำ กบื้ เข�ยด ปลาหลายชนำ�ดและปลาท�'หายาก เช�นำปลาคำ)างคำาวั ม�นำ�กท�องเท�'ยวัท�+งชาวัไทยและ ติ�างประเทศนำ�ยมมาท�องเท�'ยวัเป*นำจั�านำวันำมาก เพื่&'อชมคำวัามสวัยงามของนำ�+าติกท�'ไหลเป*นำนำ�+าติกลงมาจัากผ่าห�นำขนำาดใหญ�

  ถิ่�+าบื้ร�จั�นำดา เป*นำถิ่�+าใหญ� อย"�บื้นำเท&อกเขาดอยอ�างขางหร&อดอยอ�นำทนำนำท$ ใกล)ก�บื้นำ�+าติกแม�กลาง อ�าเภอ จัอมทอง ติ�+งอย"�บื้ร�เวัณ์กม.ท�' 8.5 ของทางหลวังหมายเลข 1009 จัะเห1นำทางแยกขวัาม&อม�ป<ายบื้อกทางไป ถิ่�+าบื้ร�จั�นำดา ภายในำถิ่�+าม�คำวัามล8กหลายก�โลเมติร เพื่ดานำถิ่�+าม�ห�นำงอกห�นำย)อยหร&อ ชาวัเหนำ&อเร�ยกวั�า "นำมผ่า" สวัยงามมาก ม�พื่ระพื่.ทธร"ปประด�ษฐานำอย"�ในำถิ่�+าด)วัย นำอกจัากนำ�+นำย�งม�ธารห�นำ เม&'อม�แสงสวั�างมากระทบื้จัะ เก�ดประกายระย�บื้ระย�บื้ด�งกากเพื่ชรงามย�'งนำ�ก ล�กษณ์ะของถิ่�+าเป*นำถิ่�+าทะล.สามารถิ่มองเห1นำภายในำได)ถิ่นำ�ดเพื่ราะ ม�อ.โมงคำ$ซั8'งแสงสวั�างลอดเข)ามา ก�อนำจัะถิ่8งปากถิ่�+าจัะม�ป<ายขนำาดใหญ�ติ�+งอย"� อธ�บื้ายประวั�ติ�การคำ)นำพื่บื้ถิ่�+านำ�+

นำ�+าติกส�ร�ภ"ม� นำ�+าติกส�ร�ธาร ถิ่�+าบื้ร�จั�นำดา

พื่ระมหาธาติ.นำภพื่ลภ"ม�ส�ร� และ พื่ระมหาธาติ.นำภเมทนำ�ดล ติ�+งอย"�ภายในำอ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยอ�นำทนำนำท$ อ.จัอมทอง จั.เช�ยงใหม� โดยรอบื้บื้ร�เวัณ์พื่ระมหาธาติ.เจัด�ย$ท�+ง 2 องคำ$ สามารถิ่มองเห1นำท�วัท�ศนำ$ของดอยอ�นำทนำนำท$โดยรอบื้ได)อย�างช�ดเจันำ พื่ระมหาธาติ.ท�+ง 2

องคำ$นำ�+ ม�ร"ปทรงคำล)ายคำล8งก�นำ คำ&อ ม�ฐานำเป*นำร"ป 12 เหล�'ยม ม�ระเบื้�ยงแก)วัโดยรอบื้เป*นำ 2

ระด�บื้ เป*นำท�'ประด�ษฐานำพื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.และพื่ระพื่.ทธร"ปบื้"ชา

นำ�+าติกแม�ปานำ ติ�+งอย"�เช�งดอยอ�นำทนำนำท$ ห�างจัากท�'วั�าการอ�าเภอแม�แจั�มประมาณ์ 16

กม. เด�นำทางจัากแยกข8+นำดอยอ�นำทนำนำท$ ไปติามทางหลวังหมายเลข 1192 อ�นำทนำนำท$-แม�แจั�ม ประมาณ์ 6 กม. ถิ่8งทางแยกเข)าไปย�งนำ�+าติกอ�ก 9 กม. จัะถิ่8งท�'จัอดรถิ่ จัากนำ�+นำติ)องเด�นำทางอ�กประมาณ์ 10 นำาท� นำ�+าติกแม�ปานำนำ�บื้วั�าเป*นำนำ�+าติกท�'ยาวัท�'ส.ดของเช�ยงใหม�ก1วั�าได) นำ�+าจัะติกลงมาจัากหนำ)าผ่าส"งกวั�า 100 เมติร เป*นำทางยาวั เบื้&+องล�างม�แอ�งนำ�+าหลายแอ�งส�าหร�บื้ผ่")มาพื่�กผ่�อนำได)ลงอาบื้เล�นำ

-52-

นำ�+าติกทรายเหล&อง ติ�+งอย"�บื้นำเส)นำทางเด�ยวัก�บื้นำ�+าติกแม�ปานำ และอย"�ห�างจัากถิ่นำนำสายดอยอ�นำทนำนำท$-แม�แจั�ม ประมาณ์ ๒ กม. ม�ท�'จัอดรถิ่กวั)างขวัาง ม�ศาลาพื่�กร)อนำส�าหร�บื้ผ่")มาเท�'ยวัได)พื่�กด)วัย นำ�+าติกทรายเหล&องเป*นำนำ�+าติกขนำาดปานำกลาง ม�นำ�+าไหลแรงติลอดป> และไหลลงมาจัากหนำ)าผ่าข)างบื้นำลงมาเป*นำช�+นำ สวัยงามมาก

พื่ระมหาธาติ.นำภพื่ลภ"ม�ส�ร�และนำภเมทนำ�ดล นำ�+าติกแม�ปานำ นำ�+าติกทรายเหล&อง

สถิ่านำ�เกษติรหลวังอ�นำทนำนำท$ เป*นำสถิ่านำ�วั�จั�ยพื่&ชเม&องหนำาวัอ�กแห�งหนำ8'งของโคำรงการหลวัง ติ�+งอย"�ในำบื้ร�เวัณ์ดอยอ�นำทนำนำท$ ภ"เขาท�'ส"งท�'ส.ดในำประเทศไทย เป*นำแหล�งวั�จั�ย รวับื้รวัมพื่�นำธ.$พื่&ชและผ่ล�ติไม)ดอกไม)ประด�บื้เม&องหนำาวันำานำาชนำ�ด อ�กท�+งย�งม�พื่&ชผ่�กสม.นำไพื่ร และไม)ผ่ลขนำาดเล1ก ซั8'งจั�ดจั�าหนำ�ายภายใติ)ติรา ดอยคำ�า รวัมท�+งเป*นำแหล�งเพื่าะเล�+ยงพื่�นำธ.$ปลาเทร)าติ$สายร. )ง

จั.ดชมวั�วัดอยอ�นำทนำนำท$ ติ� +งอย"�บื้ร�เวัณ์หล�กก�โลเมติรท�' 41 ของถิ่นำนำสายจัอมทอง-ยอดดอยอ�นำทนำนำท$ เป*นำท�'ชมวั�วัทะเลหมอก สามารถิ่มองเห1นำท�วัท�ศนำ$อ�นำกวั)างไกลของข.นำเขาสล�บื้ซั�บื้ซั)อนำ โดยเฉพื่าะยามเช)าจัะม�ทะเลหมอกปกคำล.มเหนำ&อห.บื้เขา

นำ�าชมมาก จัากจั.ดชมท�วัท�ศนำ$สามารถิ่มองเห1นำพื่ระมหาธาติ.นำภเมทนำ�ดล และพื่ระมหาธาติ.นำภพื่ลภ"ม�ส�ร�ส"งเด�นำอย"�คำ"�ก�นำ    

เส)นำทางศ8กษาธรรมชาติ�ก�'วัแม�ปานำ ติ�+งอย"�บื้นำกม.ท�' 42 ด)านำซั)ายม&อ เป*นำเส)นำทางเด�นำชมธรรมชาติ�ระยะทาง 2.5 กม. เหมาะส�าหร�บื้นำ�กท�องเท�'ยวัท�'ติ)องการส�มผ่�สธรรมชาติ�โดยแท)จัร�ง ก�อนำเด�นำคำวัรติ�ดติ�อขออนำ.ญาติ จัากท�'ท�าการอ.ทยานำฯ เพื่&'อป<องก�นำอ�นำติรายและร�กษาธรรมชาติ�ให)คำงอย"�ติลอดไป

-53-

เส)นำทางศ8กษาธรรมชาติ�อ�างกา อย"�ใกล)ๆ ก�บื้ดอยอ�นำทนำนำท$เพื่�ยงเด�นำข)ามถิ่นำนำมาอ�กฝี7' งก1จัะเจัอ ทางลงเล1กๆ เด�นำล�ดเลาะไปติามแมกไม) เส)นำทางนำ�+เป*นำสะพื่านำไม)ม�คำวัามยาวัประมาณ์ 360 เมติร คำวัามมห�ศจัรรย$ของภาพื่ท�'เห1นำท�าให)เราติกติะล8งไปก�บื้ผ่&นำป5าท�'ถิ่"กปกคำล.มไปด)วัยมอสอย�างหนำาแนำ�นำ ราวัก�บื้ได)หลงเข)าไปอย"�ในำป5าด8กด�าบื้รรพื่$ก1ไม�ปานำ ย�'งติลอดทางเด�นำเราจัะพื่บื้เห1นำติ)นำไม)ขนำาดใหญ�ท�'ม�อาย.นำ�บื้ร)อยป>ย&นำติ)นำอย"�ท�ามกลางเศษซัากไม)ท�'ไม�คำ�อยผ่.สลายติ�วัท�'ท�บื้ถิ่มก�นำอย"�บื้นำด�นำ ก1ย�'งท�าให)เราร" )ส8กได)ถิ่8งคำวัามมห�ศจัรรย$ของพื่&ชติ)นำเล1กๆ อย�างมอส ข)าวัติอกฤาษ� ท�'พื่บื้เห1นำได)ยาก รวัมถิ่8ง “ ” "ติ)นำก.หลาบื้พื่�นำป>" ชนำ�ดท�'ม�ดอกส�แดงท�'จัะพื่บื้ข8+นำอย"�บื้นำดอยอ�นำทนำนำท$แห�งเด�ยวัเท�านำ�+นำ ถิ่8งแม)จัะเป*นำเส)นำทางเด�นำศ8กษาธรรมชาติ�เพื่�ยงระยะทางส�+นำๆ แติ�ท.กย�างก)าวัเราก1ได)ร�บื้ร" )ถิ่8งคำวัามอ�ศจัรรย$ของธรรมชาติ�ได)เติ1มเป>' ยม

สถิ่านำ�ทดลองเกษติรท�'ส"งแม�จัอนำหลวัง บื้)านำม.)งข.นำแม�วัาง หม"�ท�'6 ติ�าบื้ลแม�นำาจัร อ�าเภอแม�แจั�ม พื่&ชพื่�นำธ.$ท�'นำ�ามาวั�จั�ยท�'นำ�'ติ�างม�ฤด"กาลติ�ดดอกและพื่�กติ�วัผ่ล�ดเปล�'ยนำก�นำติลอดท�+งป> ไม�วั�าวั�นำหย.ดพื่�กผ่�อนำจัะเป*นำเด&อนำไหนำเม&'อมาท�'นำ�'เป*นำไม�เส�ยเท�'ยวั เพื่ราะถิ่8งจัะพื่ลาดชมคำวัามงามของดอกซัาก.ระ นำ�กท�องเท�'ยวัก1จัะได)ช�มสติรอเบื้อร$ร�'ปลอดสารพื่�ษสดจัากไร�แทนำ หร&อ ถิ่)ามาไม�ท�นำช�วังท)อติ�ดผ่ล ก1จัะได)เห1นำคำวัามงามของดอกสาล�'ส�ขาวั และไม)ดอกเม&องหนำาวันำานำาพื่�นำธ.$ พื่ร)อมก�บื้นำ�'งจั�บื้ชาทอดอารมณ์$ ชมวั�วับื้นำยอดดอย ย�'งบื้นำดอยส"งอย�างท�'แม�จัอนำหลวังนำ�+ ม�การปร�บื้แติ�งพื่&+นำท�'แบื้บื้ข�+นำบื้�นำได ช�วัยขยายม.มมองท�ศนำ�ยภาพื่โดยรอบื้ได)กวั)างย�'งข8+นำ หม"�บื้)านำม)งแม�ข.นำวัาก จัากสถิ่านำ�ทดลองเกษติรแม�จัอนำหลวัง ม�ทางแยกไปทางเหนำ&อเล1กนำ)อย เป*นำท�'ติ� +งของหม"�บื้)านำแม�ข.นำวัาก ซั8'งติ�+งอย"�ห�างจัากติ�วัสถิ่านำ�โดยทางรถิ่ไปไม�ถิ่8ง 20 นำาท� นำ�กท�องเท�'ยวัสามารถิ่แวัะชมวั�ถิ่�ช�วั�ติคำวัามเป*นำอย"�ของชาวัม)ง และชมงานำป7กผ่)าของหญ�งชาวัม)งในำหม"�บื้)านำได)นำ�+าติกส�ร�ร�ตินำ$ ออกจัากเขติสถิ่านำ� ไปทางท�ศติะวั�นำติก จัะพื่บื้ทางแยกไปนำ�+าติกส�ร�ร�ตินำ$ รถิ่เข)าไปถิ่8ง ติ)องเด�นำเท)าไปประมาณ์ 10 นำาท� เส)นำทางปร�บื้แติ�งแล)วั สะดวักติ�อการเด�นำเท)า แติ�คำวัรสวัมรองเท)าท�'เหมาะสมติ�อการเด�นำข8+นำเขา นำ�+าติกส�ร�ร�ตินำ$ไหลแรงม�นำ�+าติลอดป>เหมาะแก�การนำ�'งร�บื้ประทานำอาหาร แติ�อย�าล&มเก1บื้ขยะออกมาท�+งด)านำนำอกด)วัยท.กคำร�+ง

สถิ่านำ�ทดลองเกษติรท�'ส"งฯ หม"�บื้)านำม)ง แม�ข.นำวัาก นำ�+าติกส�ร�ร�ตินำ$

-54- อ.ทยานำแห�งชาติ�ออบื้หลวัง อย"�ห�างจัากติ�วัเม&องเช�ยงใหม� ติามทางหลวังหมายเลข 108 สายฮ่อด-แม�สะเร�ยง ติรงหล�กกม.ท�' 17 รวัมระยะทางประมาณ์ 105 กม. ถิ่นำนำเป*นำถิ่นำนำลาดยางอย�างด� และช�วังระหวั�างฮ่อดถิ่8งออบื้หลวังนำ�+นำ ถิ่นำนำจัะเล�ยบื้ขนำานำไปก�บื้แม�นำ�+าแม�แจั�มหร&อแม�นำ�+าสล�กห�นำ และวักไปเวั�ยนำมาติามไหล�เขา      ล�กษณ์ะท�'วัไป ออบื้หลวังเป*นำสถิ่านำท�'นำ�าเท�'ยวัท�'ธรรมชาติ�สร)างสรรคำ$ คำวัามสวัยงาม และคำวัามนำ�ากล�วัไวั)ในำจั.ดเด�ยวัก�นำ กล�าวัคำ&อ เบื้&+องล�างเป*นำแม�นำ�+าสล�กห�นำ ท�'ไหลคำดเคำ�+ยวั

ผ่�านำช�องเขาขาด ติรงออบื้หลวังช�องเขานำ�+ม�ล�กษณ์ะเป*นำหนำ)าผ่าส"งช�นำ และแคำบื้มากบื้�บื้ทางนำ�+าไหล ด�งนำ�+นำแม�นำ�+าติรงนำ�+จั8งเช�'ยวัจั�ด เส�ยงนำ�+ากระทบื้หนำ)าผ่าด�งสนำ�'นำแติ�รอบื้ ๆ บื้ร�เวัณ์ชายนำ�+าด)านำเหนำ&องดงามไปด)วัยหม"�ไม)นำ)อยใหญ� ร�มร&'นำอย"�ติลอดเวัลาช�'วันำาติาป> ย�งม�สะพื่านำเช&'อมช�องเขาขาด ส�าหร�บื้นำ�กท�องเท�'ยวัย&นำชมคำวัามงดงามแห�งท�ศนำ�ยภาพื่ของออบื้หลวัง นำอกจัากนำ�+นำภายในำบื้ร�เวัณ์อ.ทยานำฯ ย�งม�การข.ดคำ)นำพื่บื้แหล�งโบื้ราณ์คำด�ย.คำก�อนำประวั�ติ�ศาสติร$ด)วัย

อ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยส.เทพื่-ป.ย ม�พื่&+นำท�'คำรอบื้คำล.มอย"�ในำท)องท�' อ�าเภอแม�ร�ม อ�าเภอหางดง และอ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ประกอบื้ด)วัยป5าท�'อ.ดมสมบื้"รณ์$ ภ"เขาท�'ส"งสล�บื้ซั�บื้ซั)อนำ ท�'ส�าคำ�ญได)แก� ดอยส.เทพื่ ดอยบื้วักห)า และดอยป.ย เป*นำแหล�งก�าเนำ�ดของติ)นำนำ�+าล�าธาร ม�เอกล�กษณ์$ทางธรรมชาติ�ท�'สวัยงาม ท�+งม�สถิ่านำท�'ศ�กด�Bส�ทธ�B และส�าคำ�ญทางศาสนำา และทางประวั�ติ�ศาสติร$ ม�เนำ&+อท�' ประมาณ์ 262.50 ติารางกม. หร&อ 163,162.50 ไร�

ดอยป.ย เป*นำส�วันำหนำ8'งของ อ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยส.เทพื่-ป.ย จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ยอดเขาท�'ส"ง 1,658 เมติร จัากระด�บื้นำ�+าทะเลปานำกลาง เป*นำอ.ทยานำแห�งชาติ�ล�าด�บื้ท�' 24 ของประเทศ ม�ล�กษณ์ะของพื่&+นำท�'เป*นำภ"เขาส"งสล�บื้ซั�บื้ซั)อนำอย"�ในำแนำวัเท&อกเขาถิ่นำนำธงไชย นำอกจัากนำ�+ ย�งเป*นำแหล�งติ)นำนำ�+าล�าธารท�'ส�าคำ�ญของติ�วัเม&องเช�ยงใหม� และพื่&+นำท�'บื้างส�วันำของอ�าเภอรอบื้ ๆ สภาพื่ภ"ม�อากาศส�วันำใหญ�จัะหนำาวัเย1นำและช.�มช&+นำ เนำ&'องจัากได)ร�บื้ไอนำ�+าจัากเมฆัหมอกท�'ปกคำล.มอย"�เก&อบื้ติลอดป> อ.ณ์หภ"ม�เฉล�'ยติ�'าส.ดในำพื่&+นำท�'อย"�ระหวั�าง 10-12

องศาเซัลเซั�ยส

อ.ทยานำแห�งชาติ�ออบื้หลวัง อ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยส.เทพื่-ป.ย ดอยป.ย

หม"�บื้)านำชาวัเขาเผ่�าม)ง ดอยป.ย หม"�บื้)านำชาวัเขาเผ่�าม)งนำ�+ ห�างจัากพื่ระติ�าหนำ�กฯ 3 กม.

ติ�+งอย"�บื้นำดอยป.ย เป*นำทางลาดยางติลอด หม"�บื้)านำม)งดอยป.ยนำ�+ เป*นำหม"�บื้)านำท�'นำ�าสนำใจัย�'ง นำอกจัากเราจัะเห1นำสภาพื่ คำวัามเป*นำอย"�อย�างง�าย ๆ แล)วั และย�งสามารถิ่มองเห1นำ ดอยอ�นำทนำนำท$เบื้&+องหนำ)า ได)อย�างช�ดเจันำอ�กด)วัย บื้ร�เวัณ์รอบื้ ๆ หม"�บื้)านำย�งม�ท�วัท�ศนำ$ท�'สวัยงามอย�างย�'ง หม"�บื้)านำม)งดอยป.ยเป*นำสถิ่านำท�'ท�'นำ�กท�องเท�'ยวัสามารถิ่ไปเย�'ยมชมได)สะดวัก ท�+งนำ�+

เพื่ราะอย"�ใกล)ติ�วัเม&อง โดยใช)เวัลาในำการเด�นำทางจัากติ�วัเม&องประมาณ์ 1 ชม.เท�านำ�+นำ จั8งม�นำ�กท�องเท�'ยวั ท�+งชาวัไทยและติ�างประเทศนำ�ยมเด�นำทางไปชมก�นำเป*นำจั�านำวันำมาก อ�กท�+งภายในำหม"�บื้)านำย�งม� ร)านำขายของท�'ระล8ก ซั8'งผ่ล�ติภายในำหม"�บื้)านำ และนำ�ามาจัากท�'อ&'นำวัางขายให)แก�นำ�กท�องเท�'ยวัด)วัย

-55-

สถิ่านำ�วั�จั�ยและศ"นำย$ฝีCกอบื้รมเกษติรท�'ส"งข.นำช�างเคำ�'ยนำ หร&อ ข.นำช�างเคำ�'ยนำ ติ�+งอย"�ในำอ�าเภอเม&อง จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ติ� +งอย"�ในำเส)นำทางเด�ยวัก�บื้พื่ระธาติ.ดอยส.เทพื่ พื่ระติ�าหนำ�กภ"พื่�งคำ$ราชนำ�วัเศนำ$ และบื้)านำม)งดอยป.ย เป*นำสถิ่านำ�วั�จั�ยเก�'ยวัก�บื้ ไม)ผ่ลเม&องหนำาวั เมล1ด พื่�นำธ.$กาแฟ้   เช�นำ ท)อ พื่ล�บื้ บื้Pวัย พื่ล�ม อะโวักาโด มะคำาเดเม�ย และไม)ผ่ลก8'งร)อนำ ได)แก� ล�+นำจั�'

อ.ทยานำแห�งชาติ�ห)วัยนำ�+าด�ง ม�พื่&+นำท�'ป5าคำรอบื้คำล.มอย"�2 จั�งหวั�ด คำ&อจั�งหวั�ดเช�ยงใหม� อ�าเภอแม�แติง และจั�งหวั�ดแม�ฮ่�องสอนำอ�าเภอปาย  ม�สภาพื่ป5าท�'คำงคำวัามอ.ดมสมบื้"รณ์$ ภ"เขาส"งช�นำสล�บื้ซั�บื้ซั)อนำ เป*นำป5าติ)นำนำ�+าล�าธาร ม�จั.ดเด�นำทางธรรมชาติ�ท�'สวัยงามและม�จั.ดชมวั�วัท�'สามารถิ่ชมบื้รรยากาศอ�นำร�มเย1นำสวัยงาม โดยเฉพื่าะบื้ร�เวัณ์ห)วัยนำ�+าด�งท�'ม�ช&'อวั�าม�ทะเลหมอกท�'งดงามย�'ง เป*นำสถิ่านำท�'ท�'นำ�กท�องเท�'ยวัชาวัไทยและชาวัติ�างประเทศไปเท�'ยวัชมเป*นำจั�านำวันำมาก

หม"�บื้)านำชาวัเขาเผ่�าม)ง ดอยป.ย สถิ่านำ�วั�จั�ยและศ"นำย$อบื้รมเกษติรฯ อ.ทยานำแห�งชาติ�ห)วัยนำ�+าด�ง

ดอยเช�ยงดาวั อย"�ในำเขติร�กษาพื่�นำธ.$ส�ติวั$ป5าดอยเช�ยงดาวั อ�าเภอเช�ยงดาวั   ยอดส"งส.ดของดอยเช�ยงดาวั เร�ยกวั�า ดอยหลวังเช�ยงดาวั (เพื่�+ยนำมาจัากคำ�าท�'ชาวับื้)านำในำละแวักเปร�ยบื้เท�ยบื้ดอยนำ�+วั�าส"งเพื่�ยงดาวั) ม�ล�กษณ์ะเป*นำภ"เขาห�นำป"นำร"ปกรวัยคำวั�'าส"ง 2,195

เมติร จัากระด�บื้นำ�+าทะเล นำ�บื้เป*นำยอดดอยท�'ส"งอ�นำด�บื้ 3 ของประเทศรองจัากดอยอ�นำทนำนำท$และผ่)าห�มปก จัากบื้นำยอดดอยซั8'งเป*นำท�'ราบื้แคำบื้ๆสามารถิ่มองเห1นำท�ศนำ�ยภาพื่อ�นำงดงามรอบื้ด)านำ คำ&อ ทะเลหมอกด)านำอ�าเภอเช�ยงดาวั ดอยสามพื่�'นำ)อง เท&อกดอยเช�ยงดาวั ติลอดจันำถิ่8งยอดดอยอ�นำทนำนำท$อ�นำไกลล�บื้ อากาศเย1นำ ลมแรง และสมบื้"รณ์$ด)วัยดอกไม)

ป5าภ"เขาท�'หาชมได)ยากมากมายรวัมท�+งนำกและผ่�เส&+อด)วัย (ไม�เหมาะท�'จัะข8+นำไปย&นำบื้นำยอดดอยท�ละกล.�มใหญ�ๆ เพื่ราะจัะไปเหย�ยบื้ย�'าท�าลายพื่รรณ์ไม)บื้นำนำ�+นำได)แม)จัะโดยไม�ติ� +งใจัก1ติาม)

 การเข)าไปใช)พื่&+นำท�'ติ)องท�าหนำ�งส&อขออนำ.ญาติถิ่8งผ่")อ�านำวัยการส�วันำอนำ.ร�กษ$ส�ติวั$ป5ากรมป5าไม)อย�างนำ)อย 2 อาท�ติย$ก�อนำการเด�นำทาง การเด�นำทางส"�ยอดดอยเช�ยงดาวัเร�'มท�'ถิ่�+าเช�ยงดาวั ซั8'งนำ�กท�องเท�'ยวัจัะสามารถิ่ติ�ดติ�อคำนำนำ�าทาง ล"กหาบื้ รวัมท�+งรถิ่ไปส�งท�'จั.ดเร�'มเด�นำได) โดยคำ�าเช�ารถิ่ประมาณ์ 900 บื้าท คำ�าจั)างล"กหาบื้ประมาณ์วั�นำละ 300 บื้าทติ�อล"กหาบื้หนำ8'งคำนำ บื้นำดอยเช�ยงดาวัไม�ม�ส�'งอ�านำวัยคำวัามสะดวักใดๆ นำ�กท�องเท�'ยวัติ)องเติร�ยมติ�วัไปด)วัยตินำเอง ไม�วั�าจัะเป*นำเคำร&'องนำอนำ อาหาร และนำ�+า    ส�วันำเส)นำทางลงนำ�ยมใช)ทางสายบื้)านำถิ่�+าซั8'งอย"�ใกล)ก�บื้ถิ่�+าเช�ยงดาวั เพื่ราะม�ทางส"งช�นำสามารถิ่ลงได)รวัดเร1วักวั�า แติ�ไม�เหมาะก�บื้การข8+นำ

ถิ่�+าเช�ยงดาวั อย"�ในำเขติอ�าเภอเช�ยงดาวั การเด�นำทาง จัากเช�ยงใหม�ไปย�งอ�าเภอเช�ยงดาวั ระยะทาง 72 ก�โลเมติร แล)วัเล�+ยวัซั)ายติรงทางแยกเข)าไปจันำถิ่8งถิ่�+าอ�ก 5

ก�โลเมติร เป*นำถิ่นำนำลาดยางจันำถิ่8งบื้ร�เวัณ์ถิ่�+า ม�บื้ร�เวัณ์จัอดรถิ่กวั)างขวัาง ทางเข)าถิ่�+าเป*นำบื้�นำไดม�หล�งคำาม.งส�งกะส� หนำ)าถิ่�+าม�ธารนำ�+าไหลผ่�านำเติ1มไปด)วัยปลาหลายชนำ�ด นำ�กท�องเท�'ยวัสามารถิ่ให)อาหารปลาได) หากติ)องการชมบื้ร�เวัณ์ถิ่�+า ติ�ดติ�อคำนำนำ�าทางได)บื้ร�เวัณ์หนำ)าถิ่�+า

-56-

ป5าเก�Zยะหร&อแม�ติะมานำ (เก�Zยะ เป*นำคำ�าเม&องแปลวั�า ติ)นำสนำ) ติ�+งอย"�ในำเขติท)องท�'อ�าเภอเช�ยงดาวั ข8+นำอย"�ก�บื้ส�วันำอนำ.ร�กษ$ติ)นำนำ�+า กระทรวังเกษติรและสหกรณ์$ จัากหนำ�วัยงานำมองเห1นำยอดดอยเช�ยงดาวัและทะเลหมอกยามเช)า ม�แปลงดอกไม) และแปลงทดลองปล"กกาแฟ้ ม�ท�'พื่�กบื้ร�การแก�นำ�กท�องเท�'ยวัแติ�คำวัรเติร�ยมอาหารไปเอง

ดอยเช�ยงดาวั ถิ่�+าเข�ยงดาวั ป5าเก�Zยะหร&อแม�ติะมานำ

ดอยอ�างขาง เป*นำท�'ติ� +งของสถิ่านำ�เกษติรหลวังอ�างขาง ซั8'งม�โคำรงการวั�จั�ยผ่ลไม) ไม)ดอกเม&องหนำาวั งานำสาธ�ติพื่&ชไร� พื่&ชนำ�+าม�นำ โดยม.�งท�'หาผ่ล�ติผ่ลท�'ม�คำ.ณ์คำ�าพื่อท�'จัะทดแทนำ

การปล"กฝีG' นำของชาวัเขา และท�าการส�งเสร�มพื่�ฒนำาอาช�พื่เกษติรกรรมแก�ชาวัเขาในำบื้ร�เวัณ์ใกล)เคำ�ยง โดยม�ชาวัเขาเผ่�าติ�างๆ ได)แก� เผ่�าม"เซัอด�า ปะหล�อง จั�นำฮ่�อ และไทยใหญ� นำ�กท�องเท�'ยวัสามารถิ่เท�'ยวัชมแปลงทดลองปล"กไม)ผ่ลเม&องหนำาวั ได)แก� ท)อ บื้Pวัย พื่ล�ม ฯลฯ พื่&ชผ่�กเม&องหนำาวั งานำสาธ�ติพื่&ชไร� เช�นำ แคำรอท ผ่�กสล�ดติ�างๆ สวันำสม.นำไพื่ร แปลงดอกไม) เช�นำ คำาร$เนำช�'นำ ก.หลาบื้ แอสเติอร$ เบื้ญจัมาศ ฯลฯ โรงบื้รรจั.ผ่ลไม)เพื่&'อส�งจั�าหนำ�ายและสหกรณ์$ของโคำรงการ ซั8'งจั�าหนำ�ายผ่ล�ติผ่ลท�'ปล"กในำบื้ร�เวัณ์โคำรงการให)แก�นำ�กท�องเท�'ยวัติามฤด"กาล

นำอกจัากนำ�+ ติรงปากทางเข)าสถิ่านำ� เป*นำโรงแรมขนำาด 76 ห)อง เป*นำของโคำรงการหลวัง+โรงแรมอมาร�  ห)องพื่�กเป*นำเร&อนำไม)ส�กม�ห)องเด�'ยวั ห)องคำ"� แบื้บื้ Garden View

และ Mountain View (ไม�ม�แอร$) บื้รรยากาศหร"

จั.ดชมวั�วัดอยอ�างขาง แหล�งท�องเท�'ยวัท�'โดดเด�นำของจั�งหวั�ดเช�ยงใหม� เท&อกดอยส"งติ�ดก�บื้ส�นำเขาพื่รมแดนำประเทศพื่ม�า โดยจัะม�หมอก บื้างๆ คำลอเคำล�ยไปติามไหล�เขาเป*นำภาพื่ท�'งดงามย�'งนำ�ก เป*นำจั.ดชมทะเลหมอกท�'สวัยแห�งหนำ8'งของดอยอ�างขาง สามารถิ่ชมวั�วัทะเลหมอกได)ท�+งพื่ระอาท�ติย$ข8+นำและติก  มองเห1นำท�วัเขารอบื้ด)านำ

ไร�สติรอเบื้อร$ร�' ดอยอ�างขาง ไร�สติรอเบื้อร�' ท�'ปล"กติามไหล�เขา เป*นำข�+นำบื้�นำไดลดหล�'นำลงมา ในำยามเช)าจัะได)พื่บื้ก�บื้แสงแดดอ.�นำส�องแสงลงมาก�บื้หมอกในำยามเช)า ติามไหล�เขาท�'อย"�เบื้&+องหล�ง พื่บื้ก�บื้สติรอเบื้อร$ร�'ส�แดงสดติามแปลง ท�ามกลางอากาศหนำาวั และย�งจัะได)เห1นำวั�ถิ่�ช�วั�ติชาวับื้านำท�'มาเก1บื้สติรอเบื้อร�'ในำยามเช)าอ�กด)วัย

ดอยอ�างขาง จั.ดชมวั�วัดอยอ�างขาง ไร�สติรอเบื้อร�'ดอยอ�างขาง

-57-

ไร�ชา 2000 ไร�สติรอเบื้อร$ร�' และไร�ชา ท�'ม�การปล"กเป*นำแบื้บื้ข�+นำบื้�นำไดติามเนำ�นำเขาเร�ยงก�นำเป*นำระเบื้�ยบื้ กระทบื้ก�บื้แสงแดดอ�อนำๆ ก�บื้หมอกในำยามเช)า ภายในำห.บื้เขาเล1กๆ ท�'สวัยงาม บื้างวั�นำอากาศหนำาวั สามารถิ่พื่บื้เห1นำแม�คำะนำ�Zงได)

แปลงผ่�กอ�นำทร�ย$ ดอยอ�างขาง แปลงผ่�กอ�นำทร�ย$  อย"�ด)านำหล�งของหม"�บื้)านำนำอแล แหล�งเพื่าะปล"กผ่�กปลอดสารพื่�ษโดยใช)สารอ�นำทร�ย$ขนำาดใหญ� ก�นำเนำ&+อท�'กวั�า 160 ไร� ของโคำรงการหลวังอ�างขางท�'จั�ดสรรให)ชาวัไทยภ"เขาเผ่�าดาระอ�+งท�าสวันำเกษติรอ�นำทร�ย$รายละ 1 ไร�  เป*นำอ�กหนำ8'งจั.ดท�'นำ�กท�องเท�'ยวัไม�คำ�อยร" )จั�ก เพื่ราะทางเข)าเป*นำถิ่นำนำด�นำแดง เล�+ยวัเข)าติรงสามแยกทางไปหม"�บื้)านำนำอแลและกรมอ.ติ.ฯ เป*นำแหล�งทางวั�ชาการปล"กพื่&ชบื้นำท�'ส"งท�'ส�าคำ�ญของประเทศในำแติ�ละป>ใช)เป*นำสถิ่านำท�'ฝีCกอบื้รมแก�เจั)าหนำ)าท�'และเกษติรกรของม"ลนำ�ธ�ฯ จั�านำวันำมากประกอบื้ก�บื้ม�ผ่")สนำใจัจัากองคำ$กรและสถิ่าบื้�นำติ�างๆ เข)าเย�'ยมชมและด"งานำเป*นำอ�นำมาก ม"ลนำ�ธ�โคำรงการหลวังจั8งได)จั�ดสร)างอาคำารฝีCกอบื้รมการเกษติรท�'ส"ง ท�'สถิ่านำ�เกษติรหลวังอ�างขาง โดยม�วั�ติถิ่.ประสงคำ$เพื่&'อฝีCกอบื้รมและเผ่ยแพื่ร�งานำของโคำรงการหลวังในำด)านำติ�างๆ ให)แก�เกษติรกรและเจั)าหนำ)าท�'ของโคำรงการหลวัง ส�วันำราชการ ผ่")สนำใจั และประเทศเพื่&'อนำบื้)านำ

สถิ่านำ�เกษติรหลวังอ�างขาง เป*นำสถิ่านำ�วั�จั�ยแห�งแรกของโคำรงการหลวัง จั�ดติ�+งข8+นำติามพื่ระราชด�าร�ในำพื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วั ม�พื่ระราชประสงคำ$ให)ชาวัไทยภ"เขาท�'พื่�กอาศ�ยอย"�ติามดอยติ�างๆ ทางภาคำเหนำ&อได)เล�กปล"กฝีG' นำ และเล�กท�าไร�เล&'อนำลอย อ�นำเป*นำสาเหติ.ส�าคำ�ญท�'ท�าให)ป5าไม) และติ)นำนำ�+าล�าธารของประเทศถิ่"กท�าลาย จัากเด�มท�'เป*นำดอยห�วัโล)นำแปรสภาพื่เป*นำข.นำเขาแห�งคำวัามอ.ดมสมบื้"รณ์$ ด)วัยการพื่�ฒนำาวั�จั�ย พื่�นำธ.$ไม)ผ่ลกวั�า 12

ชนำ�ด ผ่�กเม&องหนำาวักวั�า 60 ชนำ�ด และดอกไม)เม&องหนำาวักวั�า 20 ชนำ�ด

ไร�ชา 2000 แปลงผ่�กอ�นำทร�ย$ดอยอ�างขาง สถิ่านำ�เกษติร ดอยอ�างขาง

ติ)นำเมเปG+ ล บื้นำดอยอ�างขาง ติ)นำเมเปG+ ล ท�'ดอยอ�างขาง บื้ร�เวัณ์รอบื้ๆองคำ$พื่ระธาติ.ม�ติ)นำเมเปG+ ลหลายติ)นำท�'ย�งไม�เปล�'ยนำใบื้เป*นำส�แดง และจัากบื้ร�เวัณ์ถิ่นำนำหล�กจัะส�งเกติเห1นำทางเข)าหม"�บื้)านำได)จัากป<ายโรงเร�ยนำบื้)านำขอบื้ด)ง ติามเส)นำทางเข)าไปในำหม"�บื้)านำ ม�ติ)นำเมเปG+ ลข8+นำสองข)างทางเป*นำแนำวัยาวัร�มขอบื้ถิ่นำนำ เม&'อถิ่8งเวัลาท�'เมเปG+ ลเปล�'ยนำส�แดง สล�บื้ส�เหล&อง หร&อ ส�แดงล)วันำท�+งหมด จัะสวัยงามมาก ให)บื้รรยากาศเหม&อนำอย"�เม&องนำอก รวัมถิ่8งอากาศเย1นำๆของภาคำเหนำ&อด)วัย

ซัาก.ระเม&องไทยหร&อนำางพื่ญาเส&อโคำร�ง บื้นำดอยอ�างขาง จั.ดเด�นำของดอยอ�างขางนำอกจัากจัะม�ซัาก.ระไทยอย�างนำางพื่ญาเส&อโคำร�งให)ชมบื้นำเส)นำทางถิ่นำนำท�'ข8+นำไปย�งดอยอ�างขาง ย�งม�ติ)นำซัาก.ระแท)ๆ จัากญ�'ป.5นำปล"กไวั)ให)นำ�กท�องเท�'ยวัได)ชมและถิ่�ายร"ปก�นำภายในำสถิ่านำ�เกษติรหลวังอ�างขาง บื้านำสะพื่ร�'ง สวัยงามในำช�วังวั�นำป>ใหม� เส)นำทางท�องเท�'ยวับื้นำดอยอ�างขางนำ�+นำม�พื่ญาเส&อโคำร�งข8+นำอย"�มากมาย 2 ข)างทาง ม�ให)ชมหลายช�วังแล)วัแติ�วั�าจัะหาท�'จัอดเหมาะๆ และปลอดภ�ย บื้านำเติ1มสองข)างทางถิ่นำนำทางข8+นำ ดอยอ�างขางไปติลอดจันำถิ่8งโคำรงการหลวัง

-58-

สวันำพื่ฤกษศาสติร$สมเด1จัพื่ระนำางเจั)าส�ร�ก�ติ�B สวันำพื่ฤกษศาสติร$แห�งนำ�+ก�อติ�+งข8+นำเม&'อป> พื่.ศ.2536 ติ�+งอย"�บื้ร�เวัณ์ชายเขติอ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยส.เทพื่-ป.ย อ�าเภอแม�ร�ม จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� บื้นำพื่&+นำท�'ประมาณ์ 6,500 ไร� และในำป> พื่.ศ.2537 สมเด1จัพื่ระนำางเจั)าฯ พื่ระบื้รมราช�นำ�นำาถิ่ได)ทรงม�พื่ระมหากร.ณ์าธ�คำ.ณ์ โปรดเกล)าโปรดกระหม�อมพื่ระราชทานำพื่ระราชานำ.ญาติให)ใช)ช&'อสวันำพื่ฤกษศาสติร$สากลแห�งแรกของประเทศไทยแห�งนำ�+วั�า"สวันำพื่ฤกษศาสติร$สมเด1จัพื่ระนำางเจั)าส�ร�ก�ติ$" หร&อ Queen Sirikit Botanic Garden

ภายในำสวันำพื่ฤกษศาสติร$สมเด1จัพื่ระนำางเจั)าส�ร�ก�ติ$จั�ดแบื้�งพื่&+นำท�'ออกเป*นำ 2 ส�วันำหล�กก1คำ&อ พื่&+นำท�'เพื่&'อการศ8กษาวั�จั�ย และส�วันำพื่&+นำท�'สวันำและการจั�ดแสดง ส�าหร�บื้นำ�กท�องเท�'ยวัท�'วัไป จั.ดท�ด8งด"ดนำ�กท�องเท�'ยวัได)มากก1คำ&อกล.�มอาคำารเร&อนำกระจัก ซั8'งม�ท�+งหมด 12 โรงเร&อนำ เป*นำแหล�งแสดงพื่&ชพื่รรณ์ท�'นำ�าสนำใจั โดยเร&อนำกระจักท�'ใหญ�ท�'ส.ดคำ&อ เร&อนำแสดงไม)ป5าดงด�บื้ ท�'ได)จั�ดสภาพื่ไวั)เหม&อนำก�าล�งเด�นำอย"�ท�ามกลางป5าดงด�บื้จัร�ง ด)วัยการจั�ดติกแติ�งพื่&+นำท�'เป*นำเนำ�นำเขาและนำ�+าติกเพื่&'อเพื่�'มคำวัามหลากหลายของภ"ม�ท�ศนำ$ พื่&ชพื่รรณ์ท�'จั�ดแสดงอาท� พื่&ชจั�าพื่วักหมาก ปาล$ม และเร&อนำแสดงไม)ป5าดงด�บื้แห�งนำ�+ย�งเป*นำเร&อนำกระจักท�'ม�ขนำาดกวั)างใหญ�ท�'ส.ดในำเอเช�ยอ�กด)วัย นำอกจัากเร&อนำไม)ดงด�บื้แล)วั เร&อนำพื่&ชแล)ง ก1เป*นำอ�กหนำ8'งจั.ดท�'นำ�าติ&'นำติาติ&'นำใจั ภายในำเร&อนำพื่&ชแล)งได)รวับื้รวัมพื่&ชสก.ลกระบื้องเพื่ชรติ�างๆจัากท�'วัโลกท�+งขนำาดเล1กไปจันำถิ่8งขนำาดใหญ�และย�งออกดอกส�ส�นำสวัยงาม และพื่&ชสก.ลศรนำารายณ์$ ก.หลาบื้ห�นำ เสมา นำอกจัากนำ�+ย�งม�โรงเร&อนำกระจักท�'จั�ดแสดงพื่รรณ์ไม)อ�กหลายชนำ�ดอาท�เร&อนำไม)นำ�+า เร&อนำรวัมพื่รรณ์บื้�วั เร&อนำแสดงพื่�นำธ.$ส�ปปะรดส� เร&อนำแสดงไม)ดอกไม)ประด�บื้ เร&อนำแสดงพื่&ชสม.นำไพื่ร เป*นำติ)นำ เร&อนำรวัมพื่รรณ์กล)วัยไม)ไทยก1เป*นำอ�กจั.ดท�'นำ�าสนำใจั โดยในำป7จัจั.บื้�นำทางสวันำได)ท�าการรวับื้รวัมและเพื่าะเล�+ยงไวั)กวั�า 350 ชนำ�ด นำอกจัากนำ�+ย�งม�เส)นำทางศ8กษาธรรมชาติ�ให)เด�นำเท�'ยวัชมหลายเส)นำทาง อาท� เส)นำทางสวันำห�นำ-เร&อนำรวัมพื่รรณ์กล)วัยไม)ไทย เป*นำเส)นำทางเด�นำเท)าเล�ยบื้ไปติามห)วัยแม�สานำ)อยผ่�านำไปทางสวันำห�นำ ซั8'งเป*นำแหล�งรวัมพื่&ชแล)งนำานำาชนำ�ด และไปส�+นำส.ดท�'เร&อนำรวัมพื่รรณ์กล)วัยไม)ไทย เส)นำทางสวันำร.กขชาติ� เร�'มจัากศ"นำย$สารนำ�เทศเด�นำไปติามถิ่นำนำส"�สวันำร.กขชาติ� ผ่�านำวังศ$กล)วัยไม) ปาล$ม เติย บื้อนำ ราชพื่ฤกษ$

เข)าส")สวันำเฟ้Gนำ จัากนำ�+นำผ่�านำวังศ$ข�ง-ข�า ปรง และสนำเขา ทางสวันำพื่ฤกษศาสติร$ย�งม�พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ธรรมชาติ� อาคำารหอพื่รรณ์ไม) และร)านำขายของท�'ระล8กท�'ม�ส�นำคำ)าจัากธรรมชาติ� และพื่�นำธ.$พื่&ช หร&อไม)ดอกไม)ประด�บื้จั�าหนำ�ายให)ก�บื้ผ่")ท�'สนำใจัอ�กด)วัย

ติ)นำเมเปG+ ลบื้นำดอยอ�างขาง นำางพื่ญาเส&อโคำร�งบื้นำดอยอ�างขาง สวันำพื่ฤกษศาสติร$สมเด1จัฯ

นำ�+าติกห)วัยแก)วั  อย"�ห�างจัากติ�วัเม&องเช�ยงใหม�ประมาณ์ 6 กม. เป*นำนำ�+าติกเล1ก ๆ ส"งประมาณ์ 10 ม.  นำ�+าติกห)วัยแก)วัม�นำ�+าไหลติลอดป> รอบื้ ๆ บื้ร�เวัณ์ก1สวัยงามด)วัยท�วัท�ศนำ$และร�มร&'นำด)วัยพื่�นำธ.$ไม) นำอกจัากนำ�+นำย�งม�ท�'พื่�กผ่�อนำ นำ�าอาหารไปนำ�'งร�บื้ประทานำก�นำท�' ผ่าเง�บื้และวั�งบื้�วับื้านำ อ�นำเป*นำส.สานำแห�งคำวัามร�ก ของสาวับื้�วับื้านำผ่")ถิ่&อร�กเป*นำสรณ์ะ

-59-

นำ�+าติกศร�ส�งวัาลย$ เป*นำนำ�+าติกห�นำป"นำขนำาดกลาง ส"งประมาณ์ 20 เมติร ติ�วันำ�+าติกจัะลดหล�'นำลงมาเป*นำช�+นำ ๆ จั�านำวันำ 3 ช�+นำ เก�ดจัากข.นำนำ�+านำาหวัาย สภาพื่ท�'วัไปบื้ร�เวัณ์นำ�+าติกม�พื่�นำธ.$ไม)ขนำาดใหญ�ข8+นำอย"�บื้)าง ติอนำติ)นำนำ�+าพื่&+นำท�'ใกล)เคำ�ยงถิ่"กแผ่)วัถิ่างป5า

นำ�+าติกแม�สา แยกเข)าทางซั)ายม&อติรงก�โลเมติรท�' 7 เข)าเขติวันำอ.ทยานำ นำ�+าติกแม�สาเป*นำนำ�+าติกท�'ม�ช&'อเส�ยงของอ�าเภอแม�ร�ม แบื้�งเป*นำช�+นำๆ ข8+นำไปติามเช�งเขาถิ่8ง 8 ช�+นำ ปกคำล.มด)วัยติ)นำไม)ใหญ�ท�'วับื้ร�เวัณ์ ท�าให)สภาพื่อากาศร�มร&'นำเย1นำสบื้ายติลอดป> เป*นำสถิ่านำท�'พื่�กผ่�อนำท�'ได)ร�บื้คำวัามนำ�ยมมากท�+งชาวัเช�ยงใหม�และนำ�กท�องเท�'ยวั

นำ�+าติกห)วัยแก)วั นำ�+าติกศร�ส�งวัาลย$ นำ�+าติกแม�สา

นำ�+าติกติาดหมอก เป*นำนำ�+าติกขนำาดกลาง แทรกติ�วัอย"�กลางป5าเบื้ญจัพื่รรณ์อ�นำร�มร&'นำ อย"�ในำเขติอ.ทยานำแห�งชาติ� ดอยส.เทพื่-ป.ย เป*นำติ)นำล�านำ�+าแม�แรม นำ�+าติกจัากหนำ)าผ่าส"ง 20

เมติร เป*นำฟ้. <งละอองส�ขาวั ราวัก�บื้สายหมอก  จัะม�นำ�+านำ)อยในำฤด"แล)ง การเด�นำทาง ใช)ทางหลวังแม�ร�ม-สะเม�ง เล�+ยวัขวัาท�' กม.5 เข)าไปประมาณ์ 9 กม. เป*นำถิ่นำนำลาดยางอย�างด� จัากท�'จัอดรถิ่ แล)วัเด�นำเท)าเข)าไปประมาณ์ 250 เมติร

นำ�+าติกหมอกฟ้<าม�ขนำาดไม�ใหญ�มากนำ�ก เป*นำนำ�+าติกช�+นำเด�ยวั แติ�ม�นำ�+าไหลติลอดท�+งป> และม�บื้รรยากาศร�มร&'นำ เหมาะแก�การพื่�กผ่�อนำหย�อนำใจั ติ�+งอย"�บื้นำถิ่นำนำสายแม�มาล�ย-ปาย ก�โลเมติรท�' 20 และม�ทางล"กร�งเล�+ยวัซั)ายเข)าไปนำ�+าติกอ�กประมาณ์ 2 ก�โลเมติร

โป5งเด&อดป5าแป\ ติ�าบื้ลป5าแป\ อ�าเภอแม�แติง ห�างจัากเช�ยงใหม�ประมาณ์ 40 ก�โลเมติร เป*นำนำ�+าร)อนำท�'พื่. �งข8+นำมาจัากพื่&+นำด�นำในำอด�ตินำ�+าพื่.แห�งนำ�+ส"งถิ่8ง 5 เมติร ป7จัจั.บื้�นำส"งเพื่�ยง 1

เมติร รอบื้ ๆ บื้ร�เวัณ์ซั8'งเป*นำป5าท8บื้จัะอบื้อวัลไปด)วัยกล�'นำก�ามะถิ่�นำ บื้ร�เวัณ์โดยรอบื้สะอาด และจั�ดนำ�ทรรศการได)นำ�าสนำใจั   นำ�+าพื่.เก�ดจัากปร�มาณ์นำ�+าใติ)ด�นำท�'ส�วันำใหญ�ได)จัากนำ�+าฝีนำท�'ซั�บื้ส"�ใติ)ด�นำ หากด�นำม�คำวัามพื่ร.นำมาก คำวัามพื่ร.นำของด�นำนำ�+เก�ดจัากติ)นำไม) นำ�+าพื่.ร)อนำท�'นำ�'คำาดวั�าม�การเก�ดแบื้บื้นำ�+าพื่.ร)อนำก�เซัอร$ (Geyser type) ล�กษณ์ะของนำ�+าพื่. �งข8+นำจัากระด�บื้ผ่�วัด�นำเป*นำคำร�+งคำราวัติลอดเวัลา และคำ.ณ์สมบื้�ติ�ของนำ�+าพื่.ร)อนำอย�างหนำ8'งคำ&อ ช�วัยร�กษาโรคำปวัดติามข)อ 

นำ�+าติกติาดหมอก นำ�+าติกหมอกฟ้<า โป5งเด&อดป5าแป\

-60-

บื้�อนำ�+าร)อนำฝีาง อย"�ห�างจัาก อ.ฝีาง ไปทางท�ศติะวั�นำติกเฉ�ยงเหนำ&อ ประมาณ์ 8 กม. ในำเขติติ�าบื้ล บื้)านำปGนำ นำ�+าร)อนำเก�ดจัากห�นำแกรนำ�ติท�'ม�คำวัามร)อนำเก&อบื้เด&อด (ระหวั�าง 90-100

C) ม�บื้�อนำ�+าร)อนำมากกวั�า 50 แห�ง

นำ�+าพื่.ร)อนำส�นำก�าแพื่ง เป*นำสวันำดอกไม)ร�มร&'นำ ม�บื้�อนำ�+าแร� ห)องอาบื้นำ�+าและบื้)านำพื่�ก ได)ร�บื้การปร�บื้ปร.งโดยคำวัามร�วัมม&อระหวั�าง การท�องเท�'ยวัแห�งประเทศไทย และโคำรงการ

หม"�บื้)านำสหกรณ์$ส�นำก�าแพื่งเพื่&'อให)เป*นำสถิ่านำท�'พื่�กผ่�อนำแห�งใหม�ในำเขติอ�าเภอส�นำก�าแพื่งการเด�นำทางจัากติ�วัเม&องไปย�งบื้�อนำ�+าพื่.ร)อนำ ซั8'ง อย"�ห�างจัากติ�วัเม&องประมาณ์ 34 ก�โลเมติร สามารถิ่ไปได) 2 ทางด)วัยก�นำ คำ&อ เส)นำทางเช�ยงใหม�-ส�นำก�าแพื่ง- สถิ่านำ�เพื่าะพื่�นำธ.$กล)าไม)ส�ก-นำ�+าพื่.ร)อนำ (เส)นำทางนำ�+จัะผ่�านำถิ่�+าเม&องคำอนำ ซั8'งอย"�ห�างจัากนำ�+าพื่.ร)อนำ 4 ก�โลเมติร) หร&อเส)นำทางเช�ยงใหม�-ส�นำก�าแพื่ง-หม"�บื้)านำออนำหลวัย-นำ�+าพื่.ร)อนำ   ร. �งอร.ณ์นำ�+าพื่.ร)อนำ เป*นำสวันำดอกไม)นำานำาพื่รรณ์ ประด�บื้ด)วัยก)อนำห�นำขนำาดใหญ�ร"ปร�างเหม&อนำส�ติวั$ชนำ�ดติ�างๆ ม�บื้�อนำ�+าแร�อ.ณ์หภ"ม�ส"งถิ่8ง 105 องศา เซัลเซั�ยส ม�ห)องอาบื้นำ�+าแร�และบื้)านำพื่�ก การเด�นำทางใช)เส)นำทางเด�ยวัก�บื้นำ�+าพื่.ร)อนำส�นำก�าแพื่ง

บื้�อนำ�+าร)อนำฝีาง นำ�+าพื่.ร)อนำส�นำก�าแพื่ง ร. �งอร.ณ์นำ�+าพื่.ร)อนำ

โคำรงการหลวังหนำองหอย อย"�ในำพื่&+นำท�'อ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยส.เทพื่-ป.ย เป*นำเขติพื่&+นำท�'ล.�มนำ�+าช�+นำท�' 1 เป*นำแหล�งก�าเนำ�ดติ)นำนำ�+าล�าธารป7ญหาชาวัเขาได)ท�าลายป5าเพื่&'อเปGดท�'ท�าก�นำใหม� ปล"กฝีG' นำท�าไร�เล&'อนำลอย จั8งติ�+งเป*นำศ"นำย$พื่�ฒนำาโคำรงการหลวังหนำองหอยข8+นำ  เพื่&'อส�งเสร�มและพื่�ฒนำาอาช�พื่ของเกษติรกร โดยแนำะนำ�าพื่&ชเศรษฐก�จัใหม�ๆ ทดแทนำการปล"กฝีG' นำท�าไร�เล&'อนำลอย ยกระด�บื้คำวัามเป*นำอย"�ของชาวัเขาให)ด�ข8+นำ ภายในำศ"นำย$พื่�ฒนำาโคำรงการหลวังหนำองหอย แบื้�งไปหลายโซันำ ได)แก� ด)านำการส�งเสร�มอาช�พื่, งานำทดสอบื้สาธ�ติ,  งานำอาร�กขาพื่&ช, ส�งเสร�มการปล"กไม)ผ่ล, เพื่าะเล�+ยงแมลงก�าจั�ดศ�ติร"พื่&ช เช�นำ แมลงหางหนำ�บื้ มวันำพื่�ฆัาติ แมลงช)างป>กใส  นำ�าไปปล�อยในำแปลงผ่�กอ�นำทร�ย$  งานำคำวับื้คำ.มการใช)สารเคำม� ให)คำ�าแนำะนำ�า และฝีCกอบื้รมการใช)สารเคำม�ท�'ถิ่"กวั�ธ�แก�เกษติรกร  งานำหมอพื่&ชให)คำ�าปร8กษาเร&'องโรคำและแมลงท�'เก�ดข8+นำก�บื้พื่&ชของเกษติรกร พื่ร)อมท�+งเก1บื้ติ�วัอย�างด�นำและนำ�+ามาวั�เคำราะห$เพื่&'อหาสาเหติ.ของโรคำพื่&ช

ศ"นำย$ศ8กษาการพื่�ฒนำาห)วัยฮ่�องไคำร)อ�นำเนำ&'องมาจัากพื่ระราชด�าร� ถิ่&อก�าเนำ�ดข8+นำจัากพื่ระราชด�าร�ในำพื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วั เม&'อวั�นำท�' 11 ธ�นำวัาคำม 2525 ให)พื่�จัารณ์าจั�ดติ�+งศ"นำย$ฯข8+นำบื้ร�เวัณ์ข.นำแม�กวัง อ�าเภอดอยสะเก1ด จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ขอบื้เขติพื่&+นำท�' ของโคำรงการประมาณ์ 8,500 ไร� โดยม�พื่ระราชประสงคำ$ท�'จัะให)เป*นำศ"นำย$กลางในำการศ8กษา

ทดลอง วั�จั�ย เพื่&'อหาร"ปแบื้บื้ การพื่�ฒนำาด)านำติ�างๆ ท�'เหมาะสมก�บื้สภาพื่พื่&+นำท�'ภาคำเหนำ&อและเผ่ยแพื่ร�แก�ราษฎร ให)สามารถิ่นำ�าไปปฏิ�บื้�ติ�ได)ด)วัยตินำเอง นำอกจัากนำ�+นำย�งม�พื่ระราชประสงคำ$ให)พื่�ฒนำาพื่&+นำท�'ให)เป*นำแหล�งติ)นำนำ�+าล�าธาร เนำ&'องจัากพื่&+นำท�'ด�งกล�าวัม�การติ�ดไม)ท�าลายป5าท�าให) เก�ดสภาพื่แห)งแล)งและม�ไฟ้ป5า จั8งได)ด�าเนำ�นำการหาแนำวัทางการอนำ.ร�กษ$ป5าติ)นำนำ�+า โดยท�าการศ8กษาพื่�ฒนำาป5าไม) ด)วัยการปล"กไม) 3 อย�าง ประโยชนำ$ 4 อย�าง คำ&อ ไม)ใช)สอย ไม)ผ่ล และไม)เช&+อเพื่ล�ง ซั8'งนำอกจัากจัะได)ร�บื้ประโยชนำ$จัากไม)ท�+ง 3 อย�างนำ�+แล)วั ย�ง

-61-

อ�านำวัยประโยชนำ$ในำการอนำ.ร�กษ$ด�นำและนำ�+า เพื่&'อคำงคำวัามช.�มช&'นำเอาไวั) อ�นำเป*นำประโยชนำ$อย�างท�' 4 โดยเนำ)นำการพื่�ฒนำาพื่&+นำท�'ติ)นำนำ�+าล�าธาร ให)ได)ผ่ลอย�างสมบื้"รณ์$เป*นำหล�ก ในำล�กษณ์ะติ)นำทางเป*นำการศ8กษาสภาพื่พื่&+นำท�'ป5าไม)ติ)นำนำ�+าล�าธาร ปลายทางเป*นำการศ8กษาด)านำการประมงติามอ�างเก1บื้นำ�+าติ�างๆ ผ่สมก�บื้การศ8กษา ด)านำการเกษติรกรรม ปศ.ส�ติวั$ โคำนำม และเกษติรอ.ติสาหกรรม เพื่&'อให)เป*นำศ"นำย$ท�'สมบื้"รณ์$แบื้บื้ก�อให)เก�ดประโยชนำ$ติ�อราษฎร ท�'จัะเข)ามาศ8กษาก�จักรรมติ�างๆภายในำศ"นำย$ฯ แล)วันำ�าไปใช)ปฏิ�บื้�ติ�ในำพื่&+นำท�'ของตินำเองอย�างได)ผ่ลติ�อไป

เข&'อนำแม�กวังอ.ดมธารา เป*นำเข&'อนำด�นำถิ่มบื้ดอ�ดแนำ�นำ ส"ง 68 เมติร ส�นำเข&'อนำยาวั 610

เมติร สร)างปGดก�+นำล�านำ�+าแม�กวัง นำอกจัากนำ�+นำย�งได)ก�อสร)างเข&'อนำด�นำปGดช�องเขาขาดด)านำฝี7' งขวัาส"ง 42 เมติร ส�นำเข&'อนำยาวั 640 เมติร และ เข&'อนำด�นำปGดช�องเขาขาดด)านำฝี7' งซั)ายอ�กแห�งหนำ8'งส"ง 54 เมติร ส�นำเข&'อนำยาวั 655 เมติร สามารถิ่เก1บื้ก�กนำ�+าในำอ�างด)านำเหนำ&อเข&'อนำได)ประมาณ์ 263 ล)านำล"กบื้าศก$เมติร ม�ปร�มาณ์นำ�+าไหลเข)าอ�างเฉล�'ยป>ละ 186 ล)านำล"กบื้าศก$เมติร ส�งนำ�+าให)พื่&+นำท�'เพื่าะปล"ก 13 ติ�าบื้ล ในำเขติจั�งหวั�ดเช�ยงใหม� และล�าพื่"นำประมาณ์ 175,000 ไร� 

 เก�ดจัากแผ่นำพื่�ฒนำางานำชลประทานำในำล.�มนำ�+าแม�กวัง ได)ร�เร�'มมาติ�+งแติ� พื่.ศ. 2472

โดยได)ก�อสร)างฝีายผ่าแติก ข8+นำท�'ดอยลอง บื้)านำผ่าแติก เม&'อ พื่.ศ. 2478 ติ�อมากรมชลประทานำได)ปร�บื้ปร.งฝีายใหม� สามารถิ่ส�งนำ�+าให)แก�พื่&+นำท�'เพื่าะปล"กได) 72,750 ไร�เม&'อวั�นำท�' 4 ม�นำาคำม พื่.ศ. 2519 พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัได)เสด1จัพื่ระราชด�าเนำ�นำทอดพื่ระเนำติรบื้ร�เวัณ์ท�'จัะก�อสร)างเข&'อนำแม�กวังอ.ดมธาราแห�งนำ�+ ได)พื่ระราชทานำพื่ระราชด�าร�ให)กรมชลประทานำ ศ8กษาการพื่�ฒนำาล�านำ�+าสาขาของล�านำ�+าแม�กวัง และจั�ดหาท�'ด�นำท�าก�นำใหม�ให)แก�ราษฎร ซั8'งพื่&+นำท�'ท�าก�นำด�งกล�าวัจัะถิ่"กนำ�+าท�วัมหล�งการก�อสร)างเข&'อนำคำณ์ะร�ฐมนำติร�ได)อนำ.ม�ติ�ให)กรมชลประทานำเร�'มงานำเบื้&+องติ)นำ เม&'อวั�นำท�' 27 กรกฎาคำม พื่.ศ.

2519 กรมชลประทานำจั8งได)ขอคำวัามช�วัยเหล&อก")เง�นำจัากร�ฐบื้าลญ�'ป.5นำในำการศ8กษาโคำรงการออกแบื้บื้และก�อสร)าง และติ�อมาคำณ์ะร�ฐมนำติร�ได)อนำ.ม�ติ�ให)กรมชลประทานำก�อสร)างเข&'อนำแม�กวังอ.ดมธาราเม&'อ พื่.ศ.2529 งานำก�อสร)างติ�วัเข&'อนำและอาคำารประกอบื้

จั8งได)เร�'มเม&'อ พื่.ศ. 2531 และเสร1จัสมบื้"รณ์$ท�+งโคำรงการในำ พื่.ศ. 2536

พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัทรงพื่ระกร.ณ์าโปรดเกล)าฯ พื่ระราชทานำช&'อ เข&'อนำเก1บื้ก�กนำ�+าโคำรงการชลประทานำแม�กวังให)ก�บื้กรมชลประทานำ ทรงพื่ระราชทานำช&'อ วั�า เข&'อนำแม�ก“

วังอ.ดมธารา เม&'อวั�นำท�' ” 18 ก.มภาพื่�นำธ$ พื่.ศ. 2538

โคำรงการหลวังหนำองหอย ศ"นำย$การศ8กษาพื่�ฒนำาห)วัยฮ่�องไคำร)ฯ เข&'อนำแม�กวังอ.ดมธารา

ดอยม�อนำจัอง คำ�าวั�า ม�อนำ เป*นำภาษาคำ�าเม&องท�'หมายถิ่8ง เนำ�นำเขาหร&อดอย ส�วันำคำ�าวั�า จัอง ก1เป*นำภาษาคำ�าเม&องจัะออกเส�ยงวั�า จั[อง หมายถิ่8ง ล�กษณ์ะจั�'วั สามเหล�'ยมท�'ส"งท�'ส.ด ดอยม�อนำจัอง ยอดเขาท�'ส"งท�'ส.ดของ ดอยม�อนำจัอง เร�ยกวั�า ห�วัส�งห$ ม�ล�กษณ์ะคำล)ายห�วัส�งโติ ส"งจัากระด�บื้นำ�+าทะเลประมาณ์ 1,929 เมติร ในำอด�ติดอยม�อนำจัอง เป*นำด�นำแดนำแห�งสรรพื่ส�'ง ท�'ใช)ช�วั�ติอาศ�ยอย"�อย�างอ�สระเสร� เช�นำ กวัางผ่า หร&อ ม)าเทวัดาและเล�ยงผ่ารวัมท�+งโขลงช)างป5า ซั8'งในำป7จัจั.บื้�นำหาชมได)ยาก -62- จั.ดท�'นำ�าสนำใจั การชมภ"เขาส"งสล�บื้ซั�บื้ซั)อนำท.�งหญ)าจัะเปล�'ยนำเป*นำส�ทองอร�ามในำช�วังหนำ)าหนำาวั เป*นำชมวั�วัพื่ระอาท�ติย$ข8+นำ พื่ระอาท�ติย$ติกท�'สวัยงามมากแห�งหนำ8'ง และนำ�กท�องเท�'ยวัท�'แวัะมา ดอยม�อนำจัอง จัะมามาในำช�วังเด&อนำธ�นำวัาคำม ถิ่8งเด&อนำ มกราคำม ก1คำ&อก.หลาบื้พื่�นำป> หร&อช&'อเฉพื่าะวั�าคำ�าแดงท�'ก�าล�ง ออกดอกแย)มกล�บื้บื้านำสะพื่ร�'ง

ถิ่�+าเม&องออนำ ม�ห�นำงอนำคำล)าย ม�นำมผ่า เป*นำพื่ระธาติ.ติ� +งอย"�กลางลานำในำถิ่�+า ผ่นำ�งถิ่�+าเป*นำห�นำงอกห�นำย)อย สดใสแวัวัวัาวัสกาวัพื่ร�างยามติ)องแสงไฟ้ เย1นำช&+นำ สบื้ายใจั อย"�ในำเขติหม"�บื้)านำสหกรณ์$ 2 ติ�าบื้ลบื้)านำสหกรณ์$ อ�าเภอแม�ออนำ จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� เด�นำทางได)ทางรถิ่ยนำติ$ สะดวักติลอดป> ห�างจัากติ�วัเม&องเช�ยงใหม�ประมาณ์ 40 กม.

เป*นำถิ่�+าขนำาดใหญ�บื้นำเท&อกเขาห�นำป"นำโดด ๆ โดยรอบื้เป*นำเท&อกเขาท�'ม�โคำรงสร)างห�นำหลายชนำ�ด ส�วันำใหญ�เป*นำห�นำช�+นำ และห�นำแปร ทางเข)าถิ่�+าเป*นำบื้�นำไดล8กลงส"�เบื้&+องล�างม�โถิ่งถิ่�+าขนำาดใหญ� ม�ห�นำงอกห�นำย)อยท�'งดงาม ติรงกลางโถิ่งถิ่�+าเป*นำห�นำงอก " พื่ระธาติ.นำมผ่า " เป*นำส�'งศ�กด�Bส�ทธ�Bประจั�าถิ่�+า ผ่นำ�งถิ่�+าประด�ษฐานำพื่ระพื่.ทธร"ปปางสมาธ� และพื่ระนำอนำ

ภายในำถิ่�+าแห�งนำ�+เคำยเป*นำสถิ่านำท�'ปฎ�บื้�ติ�ธรรมวั�ป7สสนำาก�มม�ฏิฐานำ ของคำร"บื้าศร�วั�ช�ย และบื้ร�เวัณ์ปากถิ่�+าม�ร"ปป7+ นำคำร"บื้าศร�วั�ช�ย และสถิ่"ปอ�ฏิฐ�ของท�านำ รวัมท�+งม�พื่ระพื่.ทธร"ปประด�ษฐานำอย"�ด)วัย ป7จัจั.บื้�นำม�นำ�กท�องเท�'ยวั เฉล�'ยประมาณ์วั�นำละ 50 - 60 คำนำ อย"�ในำคำวัามร�บื้ผ่�ดชอบื้ของ วั�ดถิ่�+าเม&องออนำ และหม"�บื้)านำสหกรณ์$ อย"�ในำเขติพื่&+นำท�' อบื้ติ. บื้)านำสหกรณ์$

หนำองบื้�วัพื่ระเจั)าหลวัง ติ�+งอย"�ท�'หม"�12 บื้)านำปท.มนำ�เวัศนำ$ติ.เช�งดอยอ.ดอยสะเก1ด จั.เช�ยงใหม� เป*นำหนำองนำ�+าธรรมชาติ� ม�เนำ&+อท�'ถิ่8ง 102 ไร� แติ�เด�มเป*นำสถิ่านำท�'ท�องเท�'ยวัท�'ม�ช&'อเส�ยงของจั�งหวั�ดเช�ยงใหม�เนำ&'องจัากม�พื่&+นำท�'กวั)างขวัางมาก และม�นำกเป*ดนำ�+าอาศ�ยอย"�เป*นำจั�านำวันำมากเช�นำก�นำ ป7จัจั.บื้�นำได)ร�บื้การพื่�ฒนำาให)เป*นำแหล�งท�องเท�'ยวัอ�กคำร�+งหนำ8'ง โดยม�การข.ดลอกสระพื่ร)อมปล"กบื้�วัถิ่8ง 54 ชนำ�ดข8+นำใหม�

ดอยม�อนำจัอง ถิ่�+าเม&องออนำ หนำองบื้�วัพื่ระเจั)าหลวัง

ของด

เช�ยงใหม�ไนำท$ซัาฟ้าร� (Chiang Mai Night Safari) เป*นำสวันำสนำ.กบื้นำพื่&+นำฐานำธรรมชาติ� (Nature Theme Park) ของร�ฐบื้าลท�'สร)างข8+นำเพื่&'อเพื่�'มศ�กยภาพื่ในำการส�งเสร�มการท�องเท�'ยวัของจั�งหวั�ดเช�ยงใหม�นำอกเหนำ&อจัากศ�ลปะวั�ฒนำธรรม ประเพื่ณ์� และคำวัามสวัยงามติามธรรมชาติ�ของป5าเขาล�าเนำาไพื่ร ซั8'งถิ่&อเป*นำมนำติ$เสนำ�ห$ท�'ส�าคำ�ญย�'ง ของจั�งหวั�ดเช�ยงใหม�ท�'ด8งด"ดนำ�กท�องเท�'ยวั ติ�+งแติ�อด�ติจันำถิ่8งป7จัจั.บื้�นำ เพื่&'อให)สอดคำล)องก�บื้นำโยบื้ายของร�ฐบื้าลท�'จัะให)จั�งหวั�ดเช�ยงใหม�เป*นำศ"นำย$กลางการท�องเท�'ยวัในำภ"ม�ภาคำอ�นำโดจั�นำ และประเทศจั�นำติอนำล�าง รวัมถิ่8งบื้างประเทศในำภ"ม�ภาคำเอเช�ยใติ) พื่ร)อมก�บื้การยกระด�บื้สนำามบื้�นำจั�งหวั�ดเช�ยงใหม�ให)เป*นำสนำามบื้�นำนำานำาชาติ� ซั8'งจัะท�าให)นำ�กท�องเท�'ยวัจั�านำวันำมหาศาลท�+งชาวัไทยและชาวัติ�างประเทศ หล�'งไหลเข)าส"�จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� นำ�กท�องเท�'ยวัเหล�านำ�+จัะได)ใช)เวัลาวั�างยามคำ�'าคำ&นำในำเช�ยงใหม�ไนำท$ซัาฟ้าร�ให)เป*นำประโยชนำ$ในำการสร)างคำวัามร&'นำ

-63-

เร�ง หรรษา พื่�กผ่�อนำหย�อนำใจัเป*นำแหล�งเร�ยนำร" )ทางธรรมชาติ�วั�ทยา ทร�พื่ยากรธรรมชาติ�และส�ติวั$ป5า นำ�าไปส"�การอนำ.ร�กษ$อย�างย�'งย&นำ ท�+งด)านำคำ.ณ์ภาพื่และคำวัามหลากหลาย

เช�ยงใหม�ไนำท$ซัาฟ้าร�ติ� +งอย"�ในำเขติอ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยส.เทพื่-ป.ย ในำเขติติ�าบื้ลหนำองคำวัาย อ�าเภอหางดง และติ�าบื้ลแม�เห�ยะ อ�าเภอเม&องเช�ยงใหม� จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ในำพื่&+นำท�' 819 ไร� 2 งานำ 60 ติารางวัา ประกอบื้ด)วัย ป5าเบื้ญจัพื่รรณ์ และป5าเติ1งร�ง ท�'บื้างส�วันำย�งสมบื้"รณ์$ และม�การอนำ.ร�กษ$ไวั)เป*นำอย�างด� เช�ยงใหม�ไนำท$ซัาฟ้าร�อย"�ห�างจัากกลางเม&องเช�ยงใหม�ประมาณ์ 12 ก�โลเมติร ใช)เวัลาเด�นำทางจัากสนำามบื้�นำเช�ยงใหม� สถิ่านำ�ขนำส�งหร&อสถิ่านำ�รถิ่ไฟ้ประมาณ์ 15 – 20 นำาท� จั8งนำ�บื้ได)วั�าเช�ยงใหม�ไนำท$ซัาฟ้าร�อย"�ท�ามกลางป5าธรรมชาติ�อ�นำสงบื้ สวัยงาม ร�มร&'นำ ยากท�'จัะหาได)ในำป7จัจั.บื้�นำ และเป*นำป5าธรรมชาติ�ท�'อย"�ใกล)เม&องท�'ส.ดหร&อในำเม&องแห�งเด�ยวัในำประเทศไทย

เช�ยงใหม�ไนำท$ซัาฟ้าร� ได)เร�'มเปGดให)เข)าชมคำร�+งแรกอย�างไม�เป*นำทางการ เม&'อวั�นำท�' 18

พื่ฤศจั�กายนำ 2548 และเปGดเป*นำทางการเม&'อวั�นำท�' 6 ก.มภาพื่�นำธ$ 2549 ขณ์ะนำ�+ม�ผ่")เข)าชมประมาณ์ 2.5 ล)านำคำนำ ซั8'งมากกวั�าเป<าหมายท�'คำาดวั�าจัะให)ม�ผ่")เข)าชม 1.3 ล)านำคำนำติ�อป> และสามารถิ่เล�+ยงตินำเองได)หล�งจัากป>ท�' 7 จั8งนำ�บื้วั�าเช�ยงใหม�ไนำท$ซัาฟ้าร�ก�าล�งเด�นำทางไปติามแผ่นำวั�เคำราะห$ทางการเง�นำ (Financial Analysis) อย�างม�คำวัามม�'นำใจัย�'ง

ในำการจั�ดสร)างเช�ยงใหม�ไนำท$ซัาฟ้าร�ม�เป<าหมายเพื่&'อท�'จัะจั�ดสร)างสวันำสนำ.กบื้นำพื่&+นำฐานำของธรรมชาติ�ท�'เป*นำเล�ศระด�บื้โลก ประกอบื้ด)วัยหลายแผ่นำงานำ ในำขณ์ะนำ�+ได)ด�าเนำ�นำการในำส�วันำแรกแล)วัเสร1จั คำ&อ ในำส�วันำท�'เก�'ยวัก�บื้ส�ติวั$ป5า นำ�+าพื่.ดนำติร� (Musical Fountain) และม�านำนำ�+า(Water Screen) และจัะสร)างส�'งอ&'นำ ๆ เพื่�'มเติ�มในำโอกาสติ�อไป เพื่&'อให)บื้รรล.เป<าหมายท�'เป*นำเล�ศในำระด�บื้โลกท�'คำรบื้ถิ่)วันำสมบื้"รณ์$และย�'งย&นำ เช�ยงใหม�ไนำท$ซัาฟ้าร�ได)ถิ่"กจั�ดสร)างเป*นำแห�งท�' 3 ของโลก ติ�อจัากส�งคำโปร$ไนำท$ซัาฟ้าร� และของจั�นำท�'เม&องกวัางโจัวั สาธารณ์ร�ฐประชาชนำจั�นำ เช�ยงใหม�ไนำท$ซัาฟ้าร�ม�ขนำาดเป*นำ 2

เท�าของส�งคำโปร$ไนำท$ซัาฟ้าร� และเป*นำไนำท$ซัาฟ้าร�ท�'ม�ธรรมชาติ�และส�'งก�อสร)างสวัยงามท�'ส.ดในำโลก

ถิ่นำนำคำนำเด�นำวั�วัลาย เช�ยงใหม� ติ� +งอย"�ในำเขติอ�าเภอเม&อง ใกล)ก�บื้ประติ"เม&องเช�ยงใหม� เปGดเฉพื่าะวั�นำเสาร$ เวัลาประมาณ์ 17.00 - 22.00 ถิ่นำนำท�'ข8+นำช&'อวั�า เป*นำถิ่นำนำสายเคำร&'องเง�นำย�านำเก�าแก�ของเม&องเช�ยงใหม� จั.ดเด�นำของถิ่นำนำคำนำเด�นำแห�งนำ�+อย"�ท�'ม�ส�นำคำ)าเฉพื่าะกล.�มให)เล&อก นำ�'นำคำ&อ ผ่ล�ติภ�ณ์ฑ์$เคำร&'องเง�นำอ�นำเป*นำเอกล�กษณ์$เด�นำของย�านำนำ�+ โดยสามารถิ่เด�นำเล&อกซั&+อเคำร&'องเง�นำสวัย ๆ หลากหลายร"ปแบื้บื้ ไม�วั�าจัะเป*นำของใช)เคำร&'องประด�บื้ หร&อของติกแติ�งบื้)านำอย�างสบื้ายอารมณ์$ เพื่ราะเป*นำส�นำคำ)าพื่&+นำเม&องจัากผ่")ผ่ล�ติโดยติรง ท.กวั�นำจัะม�การแสดงโชวั$บื้นำเวัท�เก�'ยวัก�บื้วั�ฒนำธรรมล)านำนำา บื้นำเสนำ�ห$ถิ่นำนำวั�วัลายท�+งแถิ่บื้ ยาวักวั�า 3

ก.ม.

ถิ่นำนำคำนำเด�นำเช�ยงใหม� ประติ"ท�าแพื่  เป*นำ ติลาดแผ่งลอย ย�านำการคำ)า ร�มประติ"ท�าแพื่ ร�มฟ้.ติบื้าท ถิ่นำนำคำนำเด�นำเช�ยงใหม� ม� สองท�' อ�กท�'คำ&อ ถิ่นำนำวั�วัลาย เปGดเฉพื่าะวั�นำเสาร$ อย"�แถิ่วัวั�ดพื่ระส�งห$ (อ.เม&อง) ส�วันำ ถิ่นำนำคำนำเด�นำเช�ยงใหม� ประติ"ท�าแพื่ เปGดเฉพื่าะวั�นำอาท�ติย$ ส�าหร�บื้ถิ่นำนำคำนำเด�นำวั�นำอาท�ติย$ ถิ่.ท�าแพื่ นำ�+ล"กคำ)าส�วันำใหญ�เป*นำนำ�กท�องเท�'ยวัติ�างชาติ�มากกวั�าคำนำไทย ส�นำคำ)า ได)แก� เคำร&'องห�ติถิ่กรรม แกะสล�ก ภาพื่วัาดส� เส&+อผ่)า ของประด�บื้ติกแติ�งบื้)านำ เคำร&'องเง�นำ ก�าไลข)อม&อ สร)อยคำอ เฟ้อร$นำ�เจัอร$ไม) ม�อาหารแผ่งลอยปนำอย"�อ�กทางด)านำของติลาด

-64-

เช�ยงใหม�ไนำท$ซัาฟ้าร� ถิ่นำนำคำนำเด�นำวั�วัลาย ถิ่นำนำคำนำเด�นำประติ"ท�าแพื่

สวันำส�ติวั$เช�ยงใหม� สวันำส�ติวั$นำ�+ พื่อจัะม�ก�าไรเป*นำป>แรกท�เด�ยวั ล�าส.ดทางสวันำส�ติวั$ก�าล�งจัะสร)างอะคำวัอเล�'ยมขนำาดใหญ�อย"�อ�กด)านำในำสวันำส�ติวั$ นำ�าจัะเป*นำแม�เหล1กด"ดเง�นำนำ�กท�องเท�'ยวัได)อ�กแรงหนำ8'ง ก�อนำเข)าชมหม�แพื่นำด)าติ)องเส�ยคำ�าผ่�านำประติ"ติ�างหากอ�ก ภายในำม�ร)านำคำ)าและจั�าหนำ�ายของท�'ระล8กหม�แพื่นำด)า

สวันำส�ติวั$อย"�ใกล)ก�บื้สวันำร.กขชาติ� เป*นำสวันำส�ติวั$ขนำาดใหญ�ได)ร�บื้การจั�ดสภาพื่อย�างด� บื้ร�เวัณ์กวั)างขวัาง ม�บื้รรยากาศร�มร&'นำ และม�ส�ติวั$อย"�มากมายหลายชนำ�ด ท�+งท�'อย"�ในำเม&องไทย และนำ�ามาจัากติ�างประเทศ นำอกจัากนำ�+ ย�งม�การจั�ดพื่&+นำท�'เป*นำสวันำนำก ซั8'งม�ท�+งนำกในำท)องถิ่�'นำและนำกติ�างประเทศ กวั�า 2,000 ชนำ�ด เปGดให)ชมท.กวั�นำติ�+งแติ�เวัลา 08.00-

19.00 นำ.

บื้)านำถิ่วัาย อย"�ถิ่�ดจัากเหม&องก.งไปติามเส)นำทางสายเช�ยงใหม�-ฮ่อด ประมาณ์หล�กกม.ท�' 15 ถิ่8งห)องสม.ดประชาชนำอ�าเภอหางดง ม�ทางแยกซั)ายเข)าหม"�บื้)านำ ม�โรงงานำผ่ล�ติไม)แกะสล�กเพื่&'อจั�าหนำ�ายท�+งปล�กและส�ง ม�ช&'อเส�ยงในำการท�าผ่ล�ติภ�ณ์ฑ์$เล�ยนำแบื้บื้ของเก�า ซั8'งนำ�กท�องเท�'ยวัสามารถิ่ชมการผ่ล�ติ และซั&+อเป*นำส�นำคำ)าท�'ระล8กได)

การแสดงของช)าง เร�'มติ)นำด)วัยการอาบื้นำ�+าให)ช)างในำล�าห)วัย ชะล)างส�'งสกปรกออก และเพื่&'อให)ช)างสนำ.กสนำานำเพื่ล�ดเพื่ล�นำท�'ได)ลงไปแช�ในำนำ�+า เม&'ออาบื้นำ�+าเสร1จัแล)วั คำวัาญจัะนำ�า

ช)างไปใส�เคำร&'องลากจั"งไวั)บื้นำหล�ง เพื่&'อท�าการลากซั.งซั8'งอย"� ในำป5ามาแสดงให)นำ�กท�องเท�'ยวัชม

      โดยการแสดงให)เห1นำถิ่8งวั�ธ�การติ�าง ๆ ในำการลากติามแบื้บื้การฝีCกช)างท�'ศ"นำย$ ฝีCกล"กช)างท�'จั�งหวั�ดล�าปางเ หล�งจัากเสร1จัส�+นำการท�างานำแล)วั จัะเปGดโอกาสให)นำ�กท�องเท�'ยวั ท�'ติ)องการข�'ช)างไป รอบื้ ๆ บื้ร�เวัณ์การแสดงโดยจัะติ)องเส�ยคำ�าเข)าชมและคำ�าบื้ร�การข�'ช)าง การแสดงของช)างจัะด"ได)ท.กวั�นำเวัลา ประมาณ์ 09.40-11.30 นำ. ท�'ปางช)างแม�สาก�โลเมติรท�' 10 และท�'ปางช)างโป5งแยง ก�โลเมติรท�' 19

สวันำส�ติวั$เช�ยงใหม� บื้)านำถิ่วัาย การแสดงของช)าง

-65-

1.นำ�+าพื่ร�กหนำ.�ม แคำบื้หม"

ของฝีากระด�บื้มหายอดนำ�ยมบื้รมคำร" โกด�งใหญ�อย"�ท�'ติลาดวัโรรสหร&อกาดหลวัง นำ�+าพื่ร�กหนำ.�มแบื้บื้นำ�+ ถิ่)าร�บื้ประทานำไม�หมดติ)องเก1บื้เข)าติ")เย1นำเพื่ราะเส�ยง�าย ส�าหร�บื้แคำบื้หม"หร&อหนำ�งพื่อง ม�ขายท�'วัไป ท�+งหนำ�งพื่องแบื้บื้ไม�ติ�ดม�นำ ท�'ช�+นำเล1ก กรอบื้ และชนำ�ดช�+นำใหญ�ติ�ดม�นำ แล)วัแติ�คำนำชอบื้ แหล�งซั&+อนำ�+าพื่ร�กหนำ.�มแคำบื้หม"อ�กแห�งคำ&อ ติลาดติ)นำพื่ยอม ถิ่นำนำส.เทพื่

2.หม"ยอ แหนำม

หม"ยอและแหนำมเช�ยงใหม�ม�กขายคำ"�ก�นำ ประหนำ8'งเป*นำฝีาแฝีดแยกก�นำไม�ออก หาซั&+อได)ท�'วัไปติามแผ่งขายของฝีากในำติลาดวัโรรส ติลาดติ)นำพื่ยอม และร)านำของฝีาก แหนำมเช�ยงใหม�ม�หลากร"ปแบื้บื้ท�+งแหนำมเนำ&+อหม" แหนำมห"หม" แหนำมซั�'โคำรง และแหนำมหม)อ อย�างไรก1ติามแหนำมเป*นำอาหารด�บื้ท�'ม�รสเปร�+ยวัจัากการหม�ก จั8งม�กม�พื่ยาธ�และแบื้คำท�เร�ย จั8งม�การนำ�าแหนำมฉายร�งส�มาจั�าหนำ�าย ซั8'งไม�ท�าให)รสชาติ�เปล�'ยนำ

-66- 3.ไส)อ�'วั

หาซั&+อได)ท�'วัไปติามร)านำขายของฝีากอาหารพื่&+นำเม&อง นำอกจัากร)านำติ�างๆ ท�'ติลาดวัโรรส ติลาดติ)นำพื่ยอม ติลาดส�นำป5าข�อยแล)วั ลองแวัะซั&+อไส)อ�'วัเกPาบื้�าขาม หร&อไส)อ�'วัติ)นำมะขาม เป*นำเพื่�งเล1กๆ อย"�บื้นำถิ่นำนำเล�ยบื้คำลองชลประทานำ  หากมาจัากติลาดติ)นำพื่ยอม  ม.�งหนำ)าไปทาง อ. หางดง ประมาณ์ 3 กม. เลยสามแยกสนำามบื้�นำไปเล1กนำ)อย ร)านำจัะอย"�ทางซั)ายม&อ นำ�กช�มในำเช�ยงใหม�ติ�างซั"ฮ่กให)เป*นำยอดไส)อ�'วัท�'หอมเคำร&'องเคำราสม.นำไพื่ร

ย�างเสร1จัทางร)านำจัะห�อด)วัยอะล"ม�เนำ�ยมฟ้อยด$ นำ�ากล�บื้มาเป*นำของฝีากได)สะดวักไม�เส�ยรส 

4.ผ่�ก ผ่ลไม)

เป*นำของฝีากจัากเช�ยงใหม�ท�'ข8+นำหนำ)าข8+นำติา ผ่�กสดท�'นำ�'ม�ขนำาดใหญ� สด กรอบื้ และหลายชนำ�ดเป*นำผ่�กเม&องหนำาวัท�'ปล"กบื้นำดอย เหมาะส�าหร�บื้นำ�ามาผ่�ดหร&อท�าสล�ด ถิ่)าอย"�ในำเม&อง แหล�งซั&+อผ่�กสดอย"�ท�'ติลาดวัโรรส ติลาดเม&องใหม� นำอกจัากนำ�+ย�งหาซั&+อได)ท�'ร )านำดอยคำ�า ถิ่.ส.เทพื่ ใกล)คำณ์ะเกษติรฯ มช. หร&อร)านำจั�าหนำ�ายผ่�กปลอดสารพื่�ษของคำณ์ะเกษติรฯ มช.

ใกล)สวันำส.ขภาพื่ หร&อซั&+อจัากชาวัเขาท�'นำ�ามาจั�าหนำ�ายติามแผ่งลอยบื้นำดอยอ�นำทนำนำท$ สถิ่านำ�เกษติรหลวังอ�างขาง ส�าหร�บื้ผ่ลไม)ท�'ก�าล�งได)ร�บื้คำวัามนำ�ยมมากก1คำ&อ ส)มสายนำ�+าผ่8+ง ปล"กมากแถิ่บื้ อ.ฝีาง และ อ.ไชยปราการ ในำติ�วัเม&องเช�ยงใหม�ม�แผ่งจั�าหนำ�ายอย"�ท� 'วัไป เส)นำทางไป อ. ฝีาง ก1ม�แผ่งจั�าหนำ�ายเป*นำระยะๆ นำอกจัากนำ�+ผ่ลไม)พื่&+นำเม&องอย�างล�าไยก1ม�ขายติลอดท�+งป> แติ�ล�าไยคำ.ณ์ภาพื่ด�จัะจั�าหนำ�ายในำระหวั�างเด&อนำ ก.คำ.-ส.คำ.

ล�+นำจั�'ม�ขายในำราวัเด&อนำ ม�.ย.-ก.คำ. สติรอเบื้อร�'ม�ขายในำช�วังหนำ)าหนำาวัติ�+งแติ�ปลายเด&อนำ ธ.คำ.-ก.พื่.

  -67-

5.ท)อดอง กระเท�ยมดอง ล�าไยอบื้แห)ง

เป*นำของฝีากเก�าแก�ด�+งเด�มของเช�ยงใหม� ม�กขายรวัมอย"�ในำร)านำขายของฝีากท�'วัไป ม�ท�+งท)อดองรสออกเคำ1มและดองนำ�+าผ่8+ง ท)อแช�อ�'มรสหวัานำจั�ด ส�วันำกระเท�ยมดองคำ.ณ์ภาพื่ด�การร�นำติ�ถิ่8งคำวัามนำ�ยมมากคำ&อกระเท�ยมโทนำดองนำ�+าผ่8+ง นำอกจัากนำ�+ดอกคำ�าฝีอยแห)งก1ได)ร�บื้คำวัามนำ�ยมเป*นำสม.นำไพื่รลดโคำเลสเติอรอล ล�าไยอบื้แห)ง ม�ท�+งล�าไยอบื้แห)งท�+งเปล&อกใช)ท�านำ�+าล�าไย และเนำ&+อล�าไยอบื้แห)งส�เหล&องทองส�าหร�บื้เป*นำของก�นำเล�นำ

6.ดอกไม)เม&องหนำาวั

เช�ยงใหม�เป*นำแหล�งขายส�งดอกไม)สดขนำาดใหญ� ม�ดอกไม)เม&องหนำาวั ได)แก� คำาร$เนำช�'นำ เบื้ญจัมาศ ล�ลล�' สแติติ�ส  ย�ปโซั แกลด�โอล�ส ก.หลาบื้ดอกใหญ� ติ�ดดอกขายเก&อบื้ติลอดป> นำอกจัากท�'ดอยอ�นำทนำนำท$แล)วั ย�งหาซั&+อได)ท�'ติลาดดอกไม) ร�มแม�นำ�+าปGงใกล)ติลาดเม&องใหม� ติลาดวัโรรส และติลาดติ)นำพื่ยอม ราคำาก1ไม�แพื่งเก�นำไป

----------------------------------------------

-68-

3.นื านื นำคำรงามแห�งเม&องล)านำนำา

ค�าขวั�ญ “แข�งเร&อล&อเล&'อง เม&องงาช)างด�า จั�ติรกรรมวั�ดภ"ม�นำทร$ แดนำด�นำส)มส�ทอง เร&องรองพื่ระธาติ.แช�แห)ง”

ประวั�ติ�

นำ�านำ ด�นำแดนำในำอ)อมกอดของข.นำเขาด)านำติะวั�นำออกของภาคำเหนำ&อ อ.ดมด)วัยธรรมชาติ�ผ่&นำป5า สายนำ�+า ทะเลหมอก หล�อหลอมรวัมก�บื้วั�ถิ่�วั�ฒนำธรรมของผ่")คำนำชาวัไทยล&+อ ท�าให)เสนำ�ห$ของนำ�านำไม�ได)ม�เพื่�ยงธรรมชาติ�อ�นำพื่�ส.ทธ�B แติ�ย�งม�ศ�ลปวั�ฒนำธรรม ประเพื่ณ์� ท�'แฝีงด)วัยแรงศร�ทธาในำพื่.ทธศาสนำา และภ"ม�ป7ญญาท)องถิ่�'นำท�'เป*นำเอกล�กษณ์$เฉพื่าะติ�วัเม&องนำ�านำเร�'มก�อร�างสร)างเม&องมาติ�+งแติ�สม�ยส.โขท�ย ในำช&'อเม&องป7วั สม�ยติ�อมาได)กลายมาเป*นำเม&องข8+นำของอาณ์าจั�กรล)านำนำา ติ�อมาสม�ยอย.ธยา เม&องนำ�านำท�าศ8กหนำ�กก�บื้พื่ม�าและอย.ธยาบื้�อยคำร�+งจันำพื่�ายแพื่) ท�าให)เม&องร)างผ่")คำนำยาวันำานำหลายส�บื้ป> จันำเข)าย.คำกร.งร�ตินำโกส�นำทร$ จั8งเร�'มม�การสร)างบื้)านำบื้"รณ์ะเม&องข8+นำมาใหม� ช�วังย.คำล�ทธ�พื่รรคำคำอมม�วันำ�สติ$แห�งประเทศไทย นำ�านำกลายท�'ม� 'นำของพื่รรคำคำอมม�วันำ�สติ$ในำภาคำเหนำ&อ จันำกลายเป*นำพื่&+นำท�'ส�ชมพื่"ท�'เก�ดการส")รบื้ปราบื้ปรามอย�างร.นำแรงป7จัจั.บื้�นำเม&องนำ�านำย�งคำงด�าเนำ�นำวั�ถิ่�ช�วั�ติอย�างสงบื้ส.ขและเร�ยบื้ง�าย ผ่")คำนำส�วันำใหญ�ย�งคำงพื่8'งพื่�งเกษติรกรรมเป*นำอาช�พื่หล�ก โดยม�แม�นำ�+านำ�านำซั8'งนำ�บื้วั�าเป*นำเส)นำเล&อดใหญ�ของเม&องไหลหล�'งจัากเท&อกเขาหลวังพื่ระบื้างและเท&อกเขาผ่�ป7นำนำ�+า จันำไปรวัมก�บื้แม�นำ�+าปGง วั�ง ยม เป*นำแม�นำ�+าเจั)าพื่ระยา เส)นำเล&อดหล�กของประเทศ

การปกคำรองแบื้�งเป*นำ 15 อ�าเภอ ได)แก� อ�าเภอเม&อง อ�าเภอแม�จัร�ม อ�าเภอบื้)านำหลวัง อ�าเภอป7วั อ�าเภอท�าวั�งผ่า อ�าเภอเวั�ยงสา อ�าเภอท.�งช)าง อ�าเภอเช�ยงกลาง อ�าเภอนำาหม&'นำ อ�าเภอส�นำติ�ส.ข อ�าเภอบื้�อเกล&อ อ�าเภอสองแคำวั อ�าเภอภ"เพื่�ยง อ�าเภอเฉล�มพื่ระเก�ยรติ�

ศาลหล�กเม&องและวั�ดม�'งเม&อง ติ� +งอย"�ท�'ถิ่นำนำส.ร�ยพื่งศ$ สร)างเม&'อ พื่ . ศ . 2400 ล�กษณ์ะเด�นำคำ&อ ลายป"นำป7+ นำท�'ผ่นำ�งด)านำนำอกของพื่ระอ.โบื้สถิ่ เป*นำฝี>ม&อติระก"ลช�างเช�ยงแสนำ ม�คำวัามวั�จั�ติรงดงามมาก ภายในำม�ภาพื่จั�ติรกรรมฝีาผ่นำ�งแสดงให)เห1นำวั�ถิ่�ช�วั�ติของชาวัเม&องนำ�านำ ฝี>ม&อช�างท)องถิ่�'นำย.คำป7จัจั.บื้�นำ และในำบื้ร�เวัณ์วั�ดย�งเป*นำท�'ประด�ษฐานำ เสาหล�กเม&อง ซั8'งย"�ในำศาลาจัติ.รม.ขด)านำหนำ)าพื่ระอ.โบื้สถิ่ เสาหล�กเม&องส"งประมาณ์ 3 เมติร ฐานำประด�บื้ด)วัยไม)แกะลวัดลายลงร�กปGดทอง ยอดเสาแกะ

ซั. )มประติ"วั�ดม�'งเม&อง ด)านำหนำ)าซั. )มประติ"สร)างในำล�กษณ์ะหล�งคำาเป*นำช�+นำๆ ม�ป<ายมากมายหลายอย�าง วั�ดม�'งเม&องและศาลพื่ระหล�กเม&องเหม&อนำอย"�ในำอาณ์าเขติเด�ยวัก�นำ

จันำร" )ส8กวั�าเป*นำส�วันำหนำ8'งของก�นำและก�นำ ศ�ลปะล�กษณ์ะของงานำก�อสร)างอ.โบื้สถิ่ ศาลพื่ระหล�กเม&องก1คำล)ายก�นำมาก

วั�ดม�'งเม&อง อ�นำเป*นำท�'ติ� +งของเสาพื่ระหล�กเม&องนำ�านำนำ�+นำ ส�'งท�'เด�นำสะด.ดติาคำ&อ ศาลาจั�ติ.รม.ขลวัดลายป"นำป7+ นำส�ขาวัอ�นำวั�จั�ติรติระการติา ม�ยอดพื่รหมส�'หนำ)าเป*นำติ�วัอาคำารประด�ษฐานำศาลหล�กเม&อง ถิ่�ดเข)าไปเป*นำโบื้สถิ่$ของวั�ด ภายในำม�จั�ติรกรรมประวั�ติ�คำวัามเป*นำมาของเม&องนำ�านำติ�+งแติ�ติ)นำราชวังศ$ภ"มามาจันำถิ่8งป7จัจั.บื้�นำ

-69-

ศาลพื่ระหล�กเม&อง ซั. )มประติ"วั�ดม�'งเม&อง วั�ดม�'งเม&อง

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์สถิ่านำแห�งชาติ�นำ�านำ อย"�ท�'ถิ่นำนำผ่ากอง ติรงข)ามก�บื้วั�ดพื่ระธาติ.ช)างคำ�+า ใกล)ก�บื้วั�ดภ"ม�นำทร$ เป*นำอาคำารแบื้บื้ย.โรปซั8'งเข)ามาในำสม�ยร�ชกาลท�' 5 ผ่สมผ่สานำก�บื้สถิ่าป7ติยกรรมท)องถิ่�'นำเม&องนำ�านำ เด�มเป*นำ หอคำ�า ซั8'งเป*นำท�'ประท�บื้และท�'วั�าราชการของ“ ”

พื่ระเจั)าส.ร�ยพื่งษ$ผ่ร�ติเดชฯ เจั)าผ่")คำรองนำคำรนำ�านำ สร)างเม&'อป> พื่.ศ. 2475 ใช)เป*นำท�'ติ� +งศาลากลางจั�งหวั�ดแห�งแรกของจั�งหวั�ดนำ�านำ ติ�อมาในำป> พื่.ศ. 2517 อาคำารแห�งนำ�+ได)ร�บื้การปร�บื้ปร.งอ�กคำร�+งให)เป*นำสถิ่านำท�'ติ� +งพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์สถิ่านำแห�งชาติ�นำ�านำ          ล�กษณ์ะการจั�ดพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$จัะใช)แสงธรรมชาติ�เข)าช�วัย ติ�วัอาคำารโปร�งม�หนำ)าติ�างโดยรอบื้ ผ่")มาเท�'ยวัจัะร" )ส8กเหม&อนำเด�นำอย"�ในำบื้)านำมากกวั�าพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ ท�าให)เพื่ล�ดเพื่ล�นำในำการเด�นำชมส�'งของท�'จั�ดแสดง          ภายในำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แบื้�งเป*นำ 2 ช�+นำ ช�+นำล�างจั�ดแสดงช�วั�ติคำวัามเป*นำอย"�ของชนำเผ่�า

ติ�าง ๆ ในำจั�งหวั�ดนำ�านำ รวัมท�+งเทศกาลงานำประเพื่ณ์�ท�'ส�าคำ�ญของจั�งหวั�ด เช�นำ การส&บื้ชะติา การแข�งเร&อ ส�วันำช�+นำบื้นำจั�ดแสดงโบื้ราณ์วั�ติถิ่.สม�ยติ�าง ๆ ท�'พื่บื้ในำจั�งหวั�ดนำ�านำ ติ�+งแติ�ย.คำก�อนำประวั�ติ�ศาสติร$ จันำถิ่8งย.คำเจั)าผ่")คำรองนำคำรนำ�านำ ช�+นำท�'ส�าคำ�ญ ได)แก� งาช)างด�า วั�ติถิ่.มงคำลคำ"�บื้)านำคำ"�เม&องนำ�านำ เป*นำงาช)างข)างซั)าย ยาวั 94 เซันำติ�เมติร วั�ดโดยรอบื้ส�วันำท�'ใหญ�ส.ดได) 47 เซันำติ�เมติร ม�นำ�+าหนำ�ก 18 ก�โลกร�ม ได)มาในำสม�ยพื่ระยาการเม&องเจั)าผ่")คำรองนำคำรนำ�านำองคำ$ท�' 5 เคำร&'องป7+ นำด�นำเผ่าเคำล&อบื้ อาย.ราวัพื่.ทธศติวัรรษท�' 21 จัากเติาเผ่าบื้�อสวัก ติ�าบื้ลสวัก อ�าเภอเม&อง นำ�านำ พื่ระพื่.ทธร"ปปางมารวั�ช�ย ศ�ลปะล)านำนำา อ�ทธ�พื่ลศ�ลปะพื่ม�า พื่.ทธศติวัรรษท�' 25 พื่านำพื่ระศร�เคำร&'องเง�นำลงยา ซั8'งเป*นำเคำร&'องประกอบื้อ�สร�ยยศของเจั)าผ่")คำรองนำคำรนำ�านำองคำ$ส.ดท)าย พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ช.มชนำบื้)านำพื่ระเก�ด ถิ่นำนำส.มนำเทวัราช ติ�าบื้ลในำเวั�ยง อ�าเภอเม&อง ภายในำจั�ดแสดงวั�ถิ่�ช.มชนำโบื้ราณ์ท�'ม�ในำท)องถิ่�'นำคำร�+งสม�ยล)านำนำา อ�นำเป*นำวั�ถิ่�ช�วั�ติส&บื้ติ�อมานำานำกวั�า 100 ป> ร�วัมก�บื้วั�ฒนำธรรมจั�งหวั�ดนำ�านำ ส&บื้สานำและร�วัมอนำ.ร�กษ$ภ"ม�ป7ญญาพื่&+นำบื้)านำ  ได)ร�วัมก�นำจั�ดติ�+งพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ช.มชนำบื้)านำพื่ระเก�ด ภายในำวั�ดพื่ระเก�ด เขติเทศบื้าลเม&องนำ�านำ เพื่&'อเป*นำแหล�งเร�ยนำร" )วั�ถิ่�ช.มชนำคำนำนำ�านำ และนำ�กท�องเท�'ยวั เป*นำการอนำ.ร�กษ$โบื้ราณ์วั�ติถิ่.ทรงคำ.ณ์คำ�าของวั�ด ส�'งของเคำร&'องใช)ในำการด�าเนำ�นำช�วั�ติของบื้รรพื่บื้.ร.ษท�'ติกทอดส"�ล"กหลานำ ผ่�านำสถิ่าบื้�นำคำรอบื้คำร�วั ล)วันำเป*นำมรดกเก�าแก�ทรงคำ.ณ์คำ�าทางจั�ติใจัมาส"�คำนำร. �นำใหม� ด)วัยเกรงจัะถิ่"กท�าลายท�+งทางติรงและทางอ)อมจัากคำวัามร" )เท�าไม�ถิ่8งการณ์$ นำอกจัากนำ�+ ได)จั�ดแสดงวั�ติถิ่.โบื้ราณ์ของทางวั�ดพื่ระเก�ด เก�ดจัากม�ผ่")ม�จั�ติศร�ทธานำ�ามาบื้ร�จัาคำสมทบื้ไวั)ในำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ฯ คำ�มภ�ร$ใบื้ลานำอ�กษรธรรมล)านำนำา (ติ�Qวัเม&อง) จั�านำวันำ 2,323 ผ่"ก แบื้�งเป*นำ 20 หมวัด คำ�มภ�ร$พื่&+นำเม&องนำ�านำ พื่งศาวัดารเม&องนำ�านำ ฉบื้�บื้วั�ดพื่ระเก�ด หนำ�งส&อพื่&+นำเม&องนำ�านำ ฉบื้�บื้วั�ดพื่ระเก�ด 2 ภาษา อ�กษรติ�Qวัเม&องและอ�กษรไทย

-3-

-70-

อนำ.สรณ์$สถิ่านำย.ทธภ"ม�บื้)านำห)วัยโก[นำเก�า เด�มเคำยเป*นำฐานำปฏิ�บื้�ติ�การของกองพื่�นำทหารราบื้ท�' 3 ในำบื้ร�เวัณ์ฐานำปฏิ�บื้�ติ�การย�งคำงร�กษาสภาพื่เด�มไวั)เพื่&'อให)อนำ.ชนำร. �นำหล�งได)ศ8กษา ม�สนำามเพื่ลาะ แนำวัก�บื้ระเบื้�ด คำล�งอาวั.ธ จั.ดท�'ทหารไทยเส�ยช�วั�ติในำบื้ร�เวัณ์เด�ยวัก�บื้ย.ทธภ"ม�ย�งม� ฐานำส")รบื้เหล�าผ่")กล)า ฐานำทหารเก�าท�'บื้)านำห)วัยโก[นำ ติ�าบื้ลห)วัยโก[นำ เป*นำสมรภ"ม�การส")รบื้ในำอด�ติ เม&'อวั�นำท�' 9 เมษายนำ 2518 ผ่กคำ.ได)เข)าโจัมติ� ท�าให)ทหารในำส�งก�ดทหารราบื้ท�' 21 ร�กษาพื่ระองคำ$ ท�'ปฏิ�บื้�ติ�หนำ)าท�' ณ์ ฐานำแห�งนำ�+ 69 นำาย เส�ยช�วั�ติ 17 นำาย ฝี5าย ผ่กคำ.

บื้าดเจั1บื้ล)มติายเป*นำจั�านำวันำมาก ฝี5ายทหารสามารถิ่ร�กษาฐานำปฏิ�บื้�ติ�การแห�งนำ�+ไวั)ได) ป7จัจั.บื้�นำได)ปร�บื้ปร.งเป*นำสถิ่านำท�'ท�องเท�'ยวั ม�อนำ.สรณ์$สถิ่านำท�'ส�าคำ�ญทางประวั�ติ�ศาสติร$การติ�อส")ของล�ทธ�การปกคำรองท�'แติกติ�างก�นำ

พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$สถิ่านำแห�งชาติ�นำ�านำ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ช.มชนำบื้)านำพื่ระเก�ด อนำ.สรณ์$สถิ่านำย.ทธภ"ม�บื้)านำห)วัยโก[นำเก�า

อนำ.สาวัร�ย$วั�รกรรม พื่ลเร&อนำ ติ�ารวัจั ทหาร และ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ทหารท.�งช)าง  สร)างข8+นำเพื่&'อร�าล8กถิ่8งวั�รชนำผ่")พื่ล�ช�พื่เพื่&'อปกป<องแผ่�นำด�นำไทย พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ห�วัฯ และสมเด1จัพื่ระนำางเจั)าส�ร�ก�ติ�B พื่ระบื้รมราช�นำ�นำาถิ่ฯ เสด1จัพื่ระราชด�าเนำ�นำทรงประกอบื้พื่�ธ�เปGดและวัางพื่วังมาลา เม&'อวั�นำท�' 10 ก.มภาพื่�นำธ$ 2519 จั8งถิ่&อเอาวั�นำท�' 10 ก.มภาพื่�นำธ$ของท.กป> เป*นำวั�นำวัางพื่วังมาลา และบื้�าเพื่1ญก.ศลแก�วั�รชนำ ส&บื้เนำ&'องมาถิ่8งป7จัจั.บื้�นำ ติ�+งอย"�ร �มทางหลวังหมายเลข 1080 สายนำ�านำ-ท.�งช)าง หล�กก�โลเมติรท�' 84 และ พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ทหารท.�งช)าง  จั�ดแสดงอาวั.ธย.ทโธปกรณ์$ของทหารให)ศ8กษาหาคำวัามร" )

หอศ�ลปLร�มนำ�านำ ถิ่นำนำนำ�านำ-ท�าวั�งผ่า ก�โลเมติรท�' 20 ด�าเนำ�นำการโดยคำ.ณ์วั�นำ�ย ปราบื้ร�ป" ศ�ลปGนำชาวันำ�านำ เนำ&+อท�'กวั�า 13 ไร� ประกอบื้ด)วัยอาคำารหอศ�ลปL สติ"ด�โอ และบื้)านำพื่�กร�บื้รอง ติ�+งใจัให)เป*นำสถิ่านำท�'รวับื้รวัมงานำศ�ลปะของศ�ลปGนำไทยร�วัมสม�ยท�'ม�ผ่ลงานำการสร)างสรรคำ$และร"ปแบื้บื้ท�'ม�เอกล�กษณ์$โดดเด�นำ เป*นำท�'ยอมร�บื้โดยท�'วัก�นำ ซั8'งในำเร�'มแรกจั�ดแสดงผ่ลงานำจั�ติรกรรมปฎ�มากรรมของคำ.ณ์วั�นำ�ยเก&อบื้ 200 ช�+นำ ในำร"ปแบื้บื้ก8'งนำ�ทรรศการถิ่าวัรติลอดป>

เปGดให)เข)าชมเวัลา 10.00-17.30 นำ. ท.กวั�นำพื่.ธ-อาท�ติย$ และวั�นำนำ�กข�ติฤกษ$

แหล�งเติาเผ่าและเคำร&'องเคำล&อบื้บื้)านำบื้�อสวัก ติ�+งอย"�ท�'หม"� ๑๐ บื้)านำบื้�อสวัก ในำอด�ติเคำยเป*นำแหล�งผ่ล�ติเคำร&'องเคำล&อบื้ภาชนำะด�นำเผ่าท�'ส�าคำ�ญแห�งหนำ8'งของเม&องนำ�านำ ม�ร"ปแบื้บื้และกรรมวั�ธ�การผ่ล�ติเป*นำล�กษณ์ะเฉพื่าะของติ�วัเอง คำาดวั�าเคำร&'องเคำล&อบื้ภาชนำะด�นำเผ่าจัากบื้)านำบื้�อสวักเคำยได)ร�บื้คำวัามนำ�ยมอย�างส"ง เพื่ราะได)ข.ดพื่บื้ติามแหล�งฝี7งศพื่ของคำนำในำสม�ยก�อนำ โดยเฉพื่าะแถิ่บื้เท&อกเขาในำอ�าเภออมก[อย จั�งหวั�ดเช�ยงใหม� ติ�อเนำ&'องไปจันำถิ่8งจั�งหวั�ดติาก และก�าแพื่งเพื่ชร ส�นำนำ�ษฐานำวั�าการผ่ล�ติเคำร&'องเคำล&อบื้ท�'บื้)านำบื้�อสวักเร�'มข8+นำและพื่�ฒนำาในำสม�ยเจั)าพื่ระยาพื่ลเทพื่ฤาช�ย (พื่.ศ.๒๐๗๑-๒๑๐๒) ซั8'งเป*นำย.คำสม�ยแห�งคำวัามร. �งเร&องของเม&องนำ�านำ

วั�ทยาการเติาเผ่าและเคำร&'องเคำล&อบื้เม&องนำ�านำได)ร�บื้จัากกล.�มส�นำก�าแพื่ง กล.�มกาหลง ซั8'งเป*นำกล.�มเติาใกล)นำคำรเช�ยงใหม�

-71-

เติาเผ่าแห�งนำ�+ได)ร�บื้การส�ารวัจัและศ8กษาเบื้&+องติ)นำ โดยกองโบื้ราณ์คำด� กรมศ�ลปากร มาติ�+งแติ�ป> พื่.ศ. ๒๕๒๗ เป*นำแหล�งโบื้ราณ์คำด�ช.มชนำ อย"�ห�างจัากติ�วัเม&อง ๑๗ ก�โลเมติร ในำเขติบื้)านำพื่�กของ จั.ส.ติ.มนำ�ส และคำ.ณ์ส.นำ�นำ ติ�คำ�า พื่บื้เติาเผ่า ล�กษณ์ะเติาห�นำหนำ)าเข)าหาแม�นำ�+าเพื่&'อสะดวักในำการขนำส�ง ภายในำเป*นำโพื่รงใหญ�เพื่&'อให)คำนำเข)าไปข)างในำได) เติาม�คำวัามลาดเอ�ยงและม�ปล�องระบื้ายอากาศอย"�ด)านำบื้นำ เติาโบื้ราณ์ ๒ เติาได)ร�บื้การบื้"รณ์ะ และก�อสร)างอาคำารถิ่าวัรคำล.ม ส�วันำบื้ร�เวัณ์ใติ)ถิ่.นำบื้)านำ จั�ามนำ�สจั�ดเป*นำ

นำ�ทรรศการแสดงโบื้ราณ์วั�ติถิ่.จัากแหล�งเติาเผ่า

อนำ.สาวัร�ย$ฯและพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$ทหารท.�งช)าง หอศ�ลปLร�มนำ�านำ แหล�งเติาเผ่าและเคำร&'องเคำล&อบื้บื้)านำบื้�อสวัก

เสาด�นำนำานำ)อย (ฮ่�อมจัPอม)และคำอกเส&อ อย"�ท�'ติ�าบื้ลเช�ยงของ ห�างจัากติ�วัเม&องนำ�านำ 60 ก�โลเมติร จัากอ�าเภอนำานำ)อยม�ทางแยกไปติามเส)นำทางหมายเลข 1083 ประมาณ์ 6

ก�โลเมติร เป*นำเสาด�นำท�'ม�ล�กษณ์ะแปลกติาคำล)าย แพื่ะเม&องผ่� ท�'จั�งหวั�ดแพื่ร� จัากหล�ก“ ”

ฐานำทางธรณ์�วั�ทยา พื่บื้วั�าเสาด�นำนำานำ)อยเก�ดจัากการเคำล&'อนำติ�วัของเปล&อกโลกในำย.คำเทอร$เช�ยร$ติอนำปลาย (late tertian) ประกอบื้ก�บื้การก�ดเซัาะของนำ�+าและลมติามธรรมชาติ� นำ�กธรณ์�วั�ทยาส�นำนำ�ษฐานำวั�าม�อาย.ประมาณ์ 10,000-30,000 ป>มาแล)วั เคำยเป*นำก)นำทะเลมาก�อนำ และจัากหล�กฐานำการคำ)นำพื่บื้ก�าไลห�นำและขวัานำโบื้ราณ์ท�'นำ�' (ป7จัจั.บื้�นำเก1บื้ร�กษาอย"�ท�'พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์สถิ่านำแห�งชาติ� นำ�านำ) แสดงให)เห1นำวั�าบื้ร�เวัณ์นำ�+อาจัเคำยเป*นำแหล�งอาศ�ยของมนำ.ษย$ย.คำห�นำเก�า

ติ)นำด8กเด�ยม วั�ดปรางคำ$ ติ�าบื้ลป7วั อ�าเภอป7วั ติ)นำด�กเด�ยม ติ)นำไม)อะไรใคำรร" ) ด"ประหลาดผ่�ดธรรมชาติ�พื่�นำธ.$พื่ฤกษานำ�าฉงนำ แคำ�เห1นำเป*นำติ)นำไม)ห�นำหล�งให)แดดห�นำหนำ)าเข)าวั�ดก1แปลกเหล&อหลายอย"�แล)วั แติ�ใคำรจัะเช&'อวั�าติ)นำไม) ประหลาดติ)นำนำ�+ เป*นำติ)นำอารมณ์$ข�นำ

ใบื้ไม)จัะไหวัส�'นำท.กคำร�+งท�'ถิ่"กคำนำส�มผ่�ส ติ)นำด�กเด�ยม สามารถิ่ไปชมได)ท.กวั�นำ แติ�ไม�คำวัรไปล"บื้คำล�าเนำ&'องจัากในำประเทศไทยม�อย"�ติ)นำเด�ยวั เจั)าอาวัาสท�'วั�ดท�านำจัะล"บื้ให)ด"

บื้�อเกล&อส�นำเธาวั$ อย"�ห�างจัากติ�วัเม&องนำ�านำ 110 ก�โลเมติร ชาวัอ�าเภอบื้�อเกล&อนำอกจัากจัะม�อาช�พื่ท�านำาท�าไร�แล)วัย�งม�อาช�พื่ท�าเกล&อส�นำเธาวั$อ�กด)วัย โดยเป*นำแหล�งเกล&อส�นำเธาวั$บื้นำภ"เขา (บื้�อเกล&อจัะปGดช�วังเข)าพื่รรษาเพื่ราะเป*นำฤด"ฝีนำ)

 พื่&+นำท�'บื้นำยอดเขาส"งเส�ยดเมฆัอย�างอ�าเภอบื้�อเกล&อ ไม�นำ�าเช&'อวั�าจัะเป*นำแหล�งเกล&อท�'ม�คำวัามส�าคำ�ญมาแติ�โบื้ราณ์ เม&องนำ�านำเป*นำแหล�งเกล&อขนำาดใหญ� ส�งเป*นำส�นำคำ)าออกในำภาคำเหนำ&อ และแลกเปล�'ยนำก�บื้ส�นำคำ)าท�'ช.มชนำผ่ล�ติไม�ได) จัากกองคำาราวัานำจั�นำฮ่�อจัากย"นำนำานำ กวัางส� และมณ์ฑ์ลอ&'นำ ๆ ในำจั�นำ โดยใช)เส)นำทางส�บื้สองป7นำนำา ร�ฐฉานำ ส"�เช�ยงราย เช�ยงใหม� นำ�านำ เม&องสา (อ�าเภอเวั�ยงสาในำ

-72-

ป7จัจั.บื้�นำ) และแพื่ร� รวัมท�+งพื่�อคำ)าไทเข�นำจัากเช�ยงติ.ง และพื่�อคำ)าวั�วัชาวัไทล&+อจัากอ�าเภอท�าวั�งผ่า ในำอด�ติท)าวัพื่ญาในำเคำ)าสนำามหลวังได)ร�บื้ส�วันำแบื้�งจัากส�วัยเกล&อ นำอกจัากคำ�าธรรมเนำ�ยม และคำ�าปร�บื้อ&'นำ ๆ พื่ระยาติ�โลกราชแห�งเช�ยงใหม�ยกท�พื่มาติ�นำ�านำก1ม.�งหวั�งคำรอบื้คำรองบื้�อเกล&อซั8'งถิ่&อเป*นำย.ทธป7จัจั�ยส�าคำ�ญสม�ยนำ�+นำ บื้�อเกล&อส�าคำ�ญในำนำ�านำม� 2 แห�ง คำ&อบื้ร�เวัณ์ติ)นำนำ�+าวั)า ซั8'งม�บื้�อเกล&อใหญ� 2 บื้�อ อ�กแห�งคำ&อบื้ร�เวัณ์ติ)นำนำ�+านำ�านำ ม�บื้�อใหญ� 5 บื้�อและม�บื้�อเล1กบื้�อนำ)อยอ�กจั�านำวันำมาก ป7จัจั.บื้�นำชาวับื้)านำย�งคำงติ)มเกล&อด)วัยวั�ธ�แบื้บื้ด�+งเด�ม โดยติ�กนำ�+าเกล&อจัากบื้�อส�งผ่�านำมาติามล�าไม)ไผ่�ส"�บื้�อพื่�ก ก�อนำจัะนำ�านำ�+าเกล&อมาติ)มในำกระทะใบื้บื้�วัขนำาดใหญ�เคำ�'ยวัจันำนำ�+าแห)งขอด ใส�ถิ่.งวัางขายก�นำหนำ)าบื้)านำ เกล&อเม&องนำ�านำไม�ม�ไอโอด�นำเหม&อนำเกล&อทะเลจั8งติ)องม�การเติ�มสารไอโอด�นำก�อนำถิ่8งม&อผ่")บื้ร�โภคำ

ป7จัจั.บื้�นำย�งม�การอนำ.ร�กษ$การผ่ล�ติเกล&อแบื้บื้ด�+งเด�มให)นำ�กท�องเท�'ยวัได)ชม รวัมท�+งนำ�ามาท�าเป*นำผ่ล�ติภ�ณ์ฑ์$เพื่&'อส.ขภาพื่และของท�'ระล8ก

เสาด�นำนำานำ)อย(ฮ่�อมจัPอม) ติ)นำด8กเด�ยม วั�ดปรางคำ$ บื้�อเกล&อส�นำเธาวั$

ชีมวั�ด

วั�ดกลาง ติ�+งอย"�ท�'เลขท�' 6 หม"� 4 ติ�าบื้ลพื่ระธาติ. อ�าเภอเช�ยงกลาง จัากประวั�ติ�ศาสติร$การติ�+งถิ่�'นำฐานำของช.มชนำในำจั�งหวั�ดนำ�านำส&บื้คำวัามได)วั�า ช.มชนำแห�งนำ�+ม�การติ�+งถิ่�'นำฐานำอย"�ก�อนำแล)วั ณ์ หม"�บื้)านำป5ากล)วัย ซั8'งอย"�ทางท�ศติะวั�นำติกของส.สานำบื้)านำกลางในำป7จัจั.บื้�นำ ติ�อมาได)ม�ผ่")คำนำอพื่ยพื่หนำ�ภ�ยสงคำรามจัากเม&องนำ�านำ มาสมทบื้เพื่�'มข8+นำ ท�าให)ช.มชนำเร�'มเก�ดคำวัามเข)มแข1ง จั8งได)ม�การติ�+งวั�ดประจั�าหม"�บื้)านำข8+นำในำป>พื่.ศ.2420 โดยม�พื่ระคำร"บื้าคำ�มภ�ร$รส และออกแสนำยาเป*นำผ่")เร�'ม ด)วัยเหติ.ท�'วั�ดติ�+งอย"�ระหวั�างกลางของหม"�บื้)านำอ&'นำๆ อ�กหลายหม"�บื้)านำ จั8งได)ติ� +งช&'อวั�ดและหม"�บื้)านำวั�า "วั�ดกลาง"

ส�'งท�'นำ�าสนำใจัภายใจัวั�ดนำ�+    1.อ.โบื้สถิ่ สร)างข8+นำเพื่&'อประด�ษฐานำพื่ระพื่.ทธสามกษ�ติร�ย$ม�ชฌิ�มงคำลเขมาราม(หลวังพื่�อสามกษ�ติร�ย$) ซั8'งเป*นำพื่ระประธานำในำอ.โบื้สถิ่ สร)างข8+นำด)วัยโลหะสามชนำ�ดคำ&อ ทอง นำาคำ เง�นำ พื่ระอ.ณ์าโลมประด�บื้พื่ลอย บื้.ษราคำ�มเป*นำศ�ลปะสก.ลช�างส.โขท�ยท�'เราถิ่&อก�นำวั�าสวัยงามย�'ง หนำ)าติ�กกวั)าง 19 นำ�+วั ส"งรวัมฐานำ 34

นำ�+วั    2.พื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ. ม.ร.วั.หญ�งนำ�นำทาและ ม.ร.วั.หญ�งใหญ� สนำ�ทวังศ$ ได)ถิ่วัายพื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.และติล�บื้เง�นำติราพื่ระราชล�ญจักร สม�ย ร�ชกาลท�' 5 พื่ร)อมด)วัยกร�กงาช)าง บื้าติรเง�นำลงยาติราคำชส�ห$ พื่านำเง�นำลงยา

-73-ติราคำชส�ห$ พื่านำทองลงยาติราคำชส�ห$และพื่ระเจัด�ย$ทองคำ�า แด�พื่ระโสภ�ติวั�ร�ยาล�งการ ติ�+งแติ�เม&'อคำร�+งอ.ปสมบื้ท พื่ร)อมอ�ญเช�ญพื่ระแก)วัมรกติ หนำ)าติ�กกวั)าง  5 นำ�+วั อาย.กวั�า 1,000 ป> ป7จัจั.บื้�นำได)สร)างมณ์ฑ์ป

ศ�ลปะร�ตินำโกส�นำทร$เป*นำท�'ประด�ษฐานำ   3.พื่ระเจั)าทองท�พื่ย$ บื้รมศาสดาอนำาวัรญาณ์ สร)างด)วัยทองส�มฤทธ�B ศ�ลปะส.โขท�ยผ่สมล)านำนำา แบื้บื้เม&องนำ�านำพื่ร)อมท�+งย�งม�การสร)างอาคำารหอพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$พื่ระ เพื่&'อประด�ษฐานำพื่ระพื่.ทธร"ปโบื้ราณ์และโบื้ราณ์วั�ติถิ่.ติ�างๆ   4.วั�หารล)านำนำา เป*นำท�'ประด�ษฐานำพื่ระประธานำ ศ�ลปะล)านำนำา, พื่ระพื่.ทธร"ปส�งห$ 1 โบื้ราณ์เนำ&+อส�าร�ดและพื่ระพื่.ทธร"ปไม)จั�าหล�ก เนำ&+อหอมชนำ�ดติ�างๆ จั�านำวันำ 28 องคำ$ อ�กท�+งย�งเป*นำท�'อนำ.ร�กษ$ศ�ลปะการก�อสร)างวั�หารสก.ลช�างชาวับื้)านำล)านำนำาเฉพื่าะถิ่�'นำ  พื่ร)อมท�+งภาพื่เข�ยนำจั�ติรกรรมฝีาผ่นำ�งเร&'อง หงส$ห�นำและเล�าเร&'องเม&องนำ�านำถิ่"กเผ่า   5.หลวังพื่�อขาวั เป*นำพื่ระประธานำคำ"�วั�ดกลางมาแติ�โบื้ราณ์ เป*นำพื่ระพื่.ทธร"ปศ�ลปะล)านำนำาสก.ลช�างชาวับื้)านำม�อาย.มากกวั�า 300 ป>   6.พื่ระธาติ.ม�ชฌิ�มาเป*นำพื่ระเจัด�ย$ ท�'สร)างจัากศร�ทธาอ�นำบื้ร�ส.ทธ�B ของคำ.ณ์อมร และคำ.ณ์พื่วังผ่กา ติ�+งบื้รรยงคำ$ถิ่วัายเป*นำพื่.ทธบื้"ชา ประด�ษฐานำพื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ. โดยส�วันำแรกบื้รรจั. พื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.บื้างส�วันำ ท�'ได)ร�บื้พื่ระราชทานำจัากพื่ระบื้าทสมเด1จั พื่ระจั.ลจัอมเกล)าเจั)าอย"�ห�วั ส�วันำท�'สองบื้รรจั.พื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ. พื่ร)อมด)วัยพื่ระพื่.ทธเอาวั$กะนำะ สร)างจัากไม)พื่ระยาง�+วัด�า ล�+าคำ�า และส�วันำท�'สามบื้รรจั. พื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.ท�'ผ่")ม�จั�ติศร�ทธานำ�ามามอบื้ให)  วั�ดกลางม�งานำประเพื่ณ์�สรงนำ�+าพื่ระธาติ. จั�ดข8+นำในำวั�นำท�' 15 เมษายนำของท.กป> จัะม�การสรงนำ�+าและจั�ดขบื้วันำแห�พื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.  ซั8'งเป*นำเอกล�กษณ์$คำวัามภาคำภ"ม�ใจัและศร�ทธาของชาวับื้)านำ

วั�ดติ)นำแหลง ติ� +งอย"�ท�'หม"� 2 ติ�าบื้ลไทยวั�ฒนำา เป*นำวั�ดโบื้ราณ์ไทยล)านำนำาส�นำนำ�ษฐานำวั�าสร)างประมาณ์ พื่.ศ. 2127 วั�หารทรงติะคำ.�มหล�งคำาลาดติ�'า ซั)อนำ 3 ช�+นำ ล�กษณ์ะเด�ยวัก�บื้บื้)านำเร&อนำแบื้บื้เด�มของชาวัไทล&+อแถิ่บื้ส�บื้สองป7นำนำา ผ่นำ�งเจัาะช�องหนำ)าติ�างเล1กๆ เพื่&'อป<องก�นำอากาศหนำาวัเย1นำ ประติ"ทางเข)าติ�+งอย"�ทางท�ศติะวั�นำออก เพื่&'อให)แสงแรกของวั�นำสาดส�องมาติ)ององคำ$พื่ระประธานำและเพื่&'อให)พื่.ทธศาสนำ�กชนำท�'เข)ามาในำวั�หารม.�งคำวัามสนำใจัไปท�'องคำ$พื่ระประธานำ ท�+งย�งก�อให)เก�ดบื้รรยากาศท�'สงบื้นำ�'งเหมาะก�บื้การนำ)อมจั�ติส"�สมาธ�

วั�ดพื่ญาวั�ด ติ�าบื้ลด"�ใติ) แติ�เด�มบื้ร�เวัณ์ท�'ติ� +งวั�ดเป*นำเขติศ"นำย$กลางเม&องนำ�านำในำสม�ยท�'ย)ายเม&องจัากพื่ระบื้รมธาติ.แช�แห)งมาติ�+งอย"�ร �มฝี7' งติะวั�นำติกของแม�นำ�+านำ�านำ  เจัด�ย$สร)างด)วัยศ�ลาแลงในำสม�ยพื่ระนำางจัามเทวั� ล�กษณ์ะคำล)ายเจัด�ย$ก"�ก.ด จั�งหวั�ดล�าพื่"นำ เป*นำทรงซั. )มส�'เหล�'ยมซั)อนำก�นำ 5 ช�+นำ แติ�ละช�+นำประด�ษฐานำพื่ระพื่.ทธร"ปย&นำซั8'งได)ร�บื้อ�ทธ�พื่ลจัากศ�ลปะส.โขท�ยด�งพื่บื้ท�'สถิ่"ปเจัด�ย$วั�ดมหาธาติ.จั�งหวั�ดส.โขท�ย ยอดซั.)มก�ออ�ฐวังโคำ)งเป*นำร"ปแบื้บื้การก�อสร)างสม�ยพื่ระเจั)าติ�โลกราชแห�งนำคำรเช�ยงใหม�แสดงให)เห1นำวั�าม�การบื้"รณ์ะในำสม�ยนำ�+นำ ซั8'งเป*นำสม�ยท�'อ�ทธ�พื่ลของศ�ลปะเช�ยงใหม�ได)เข)ามาแทนำท�'ศ�ลปะส.โขท�ยแล)วั

ในำพื่ระอ.โบื้สถิ่ประด�ษฐานำ พื่ระเจั)าฝีนำแสนำห�า หร&อ พื่ระเจั)าสายฝีนำ ซั8'งชาวัเม&อง“ ” “ ”

นำ�านำเคำยนำ�ามาแห�ขอฝีนำให)ติกติ)องติามฤด"กาล นำอกจัากนำ�+นำย�งม�ธรรมาสนำ$แกะสล�ก ฝี>ม&อช�างพื่&+นำเม&องนำ�านำท�'เก�าท�'ส.ดเท�าท�'เคำยพื่บื้ ส�นำนำ�ษฐานำวั�าสร)างในำสม�ยเจั)าอ�ติถิ่วัรป7ญโญ ราวัคำร8'งแรกของพื่.ทธศติวัรรษท�' 24

-74-

วั�ดกลาง วั�ดติ)นำแหลง วั�ดพื่ญาวั�ด

วั�ดพื่ระธาติ.ช)างคำ�+าวัรวั�หาร ถิ่นำนำส.ร�ยพื่งษ$ ติรงข)ามส�านำ�กงานำเทศบื้าลเม&องนำ�านำ เด�มเร�ยก วั�ดหลวัง หร&อ วั�ดหลวังกลางเวั�ยง สร)างข8+นำในำสม�ยเจั)าป"5แข1ง พื่“ ” “ ” .ศ. 1949

เป*นำวั�ดหลวังในำเขตินำคำรนำ�านำ ส�าหร�บื้เจั)าผ่")คำรองนำคำรใช)เป*นำสถิ่านำท�'ประกอบื้พื่�ธ�ส�าคำ�ญทางพื่.ทธศาสนำาและพื่�ธ�ถิ่&อนำ�+าพื่�พื่�ฒนำ$ส�ติยาติามศ�ลาจัาร8กหล�กท�' 74 ซั8'งถิ่"กคำ)นำพื่บื้ภายในำวั�ดกล�าวัวั�า พื่ญาพื่ลเทพื่ฤาช�ย เจั)าเม&อง

นำ�านำได)ปฏิ�ส�งขรณ์$บื้"รณ์ะวั�หารหลวังเม&'อ พื่.ศ. 2091

ล�กษณ์ะสถิ่าป7ติยกรรมของวั�ดพื่ระธาติ.ช)างคำ�+านำ�+สะท)อนำให)เห1นำอ�ทธ�พื่ลของศ�ลปะ

ส.โขท�ย อาท� เจัด�ย$ทรงล�งกา (ทรงระฆั�ง)รอบื้ฐานำองคำ$พื่ระเจัด�ย$ก�ออ�ฐถิ่&อป"นำและป7+ นำเป*นำร"ปช)างคำร8'งติ�วั ด)านำละ 5 เช&อก และท�'ม.มท�+งส�'อ�ก 4 เช&อก ด"คำล)ายจัะเอาหล�งหนำ.นำ หร&อ คำ�+า องคำ$เจัด�ย$ไวั) ล�กษณ์ะคำล)ายวั�ดช)างล)อม จั�งหวั�ดส.โขท�ย และภายในำวั�หารประด�ษฐานำ “ ”

พื่ระพื่.ทธนำ�นำทบื้.ร�ศร�ศากยม.นำ� พื่ระพื่.ทธร"ปส�าร�ดปางประทานำอภ�ย ส"ง 145 เซันำติ�เมติร อาย.ราวัคำร8'งหล�งพื่.ทธศติวัรรษท�' 19 ติรงก�บื้สม�ยส.โขท�ยติอนำปลาย ส�วันำผ่สมของทองคำ�า 65 % พื่ระประธานำเป*นำป"นำป7+ นำขนำาดใหญ�ศ�ลปะเช�ยงแสนำ ฝี>ม&อสก.ลช�างนำ�านำท�'ม�พื่.ทธล�กษณ์ะงดงามย�'ง

วั�ดพื่ระธาติ.เขานำ)อย ติ�าบื้ลไชยสถิ่านำ องคำ$พื่ระธาติ.ติ� +งอย"�บื้นำยอดดอยเขานำ)อย ซั8'งอย"�ด)านำติะวั�นำติกของติ�วัเม&องนำ�านำ อย"�ในำเส)นำทางเด�ยวัก�นำก�บื้วั�ดพื่ญาวั�ด ติรงหล�กก�โลเมติรท�' 2 สร)างในำสม�ยเจั)าป"5แข1ง เม&'อ พื่.ศ.2030 องคำ$พื่ระธาติ.เป*นำเจัด�ย$ก�ออ�ฐถิ่&อป"นำท�+งองคำ$ ศ�ลปะพื่ม�าผ่สมล)านำนำา ภายในำบื้รรจั.พื่ระเกศาธาติ.ขององคำ$สมเด1จัพื่ระส�มมาส�มพื่.ทธเจั)าได)ร�บื้การบื้"รณ์ะปฏิ�ส�งขรณ์$คำร�+งใหญ�ในำสม�ยพื่ระเจั)าส.ร�ยพื่งศ$ผ่ร�ติเดชฯ ระหวั�าง พื่.ศ.

2449-2454 โดยช�างชาวัพื่ม�า และวั�หารสร)างในำสม�ยนำ�+เช�นำก�นำ

จัากวั�ดพื่ระธาติ.เขานำ)อยสามารถิ่มองเห1นำท�วัท�ศนำ$โดยรอบื้ของติ�วัเม&องนำ�านำ ป7จัจั.บื้�นำบื้ร�เวัณ์ลานำชมท�วัท�ศนำ$ประด�ษฐานำ พื่ระพื่.ทธมหาอ.ดมมงคำลนำ�นำทบื้.ร�ศร�นำ�านำ ซั8'งเป*นำ“ ”

พื่ระพื่.ทธร"ปปางประทานำพื่ร บื้นำฐานำดอกบื้�วัส"ง 9 เมติร บื้นำยอดพื่ระเกศาท�าจัากทองคำ�าหนำ�ก 27 บื้าท สร)างข8+นำเนำ&'องในำมหามงคำล พื่ระบื้าทสมเด1จัพื่ระเจั)าอย"�ฯ ทรงเจัร�ญพื่ระชนำมพื่รรษา 6 รอบื้ เม&'อวั�นำท�' 5 ธ�นำวัาคำม พื่.ศ. 2542

วั�ดพื่ระธาติ.เบื้1งสะบื้�ด  หม"� 5 บื้)านำแก)ม ติ�าบื้ลวัรนำคำร ติ�+งอย"�บื้ร�เวัณ์ท�'ส�นำนำ�ษฐานำวั�าพื่ระยาภ"คำาได)สร)างเม&องป7วัโบื้ราณ์หร&อเม&องวัรนำคำรเพื่&'อให) เจั)าข.นำฟ้อง พื่ระราชบื้.ติรบื้.ญธรรมมาปกคำรอง คำ�าวั�าเบื้1งสก�ด หมายถิ่8ง ส�'งมห�ศจัรรย$ท�'เก�ดจัากบื้�อด�นำท�'ใช)ไม)แหย�ลงไปแล)วัขาดเป*นำท�อนำ ๆ เหม&อนำม�อะไรมาก�ดให)ขาด และม�แสงเก�ดข8+นำในำคำราวัเฉล�มฉลององคำ$พื่ระธาติ.และพื่ระวั�หารสร)างเสร1จัเม&'อ พื่.ศ. 1826 ภายในำองคำ$พื่ระเจัด�ย$ประด�ษฐานำพื่ระบื้รมสาร�ร�กธาติ.ซั8'งถิ่&อเป*นำศ"นำย$รวัมศร�ทธาของช.มชนำ เป*นำสถิ่าป7ติยกรรมของช�างนำ�านำ วั�ดติ�+งอย"�บื้นำเนำ�นำส"งมองเห1นำหม"�บื้)านำอย"�เบื้&+องล�าง โดยรอบื้เป*นำป5าละเมาะ -75-ด)านำหล�งเป*นำเนำ�นำเขา นำ�บื้เป*นำการเล&อกสรรช�ยภ"ม�ท�'ส�งให)วั�ดด"โดดเด�นำเป*นำสง�า หากมาช�วังฤด"ฝีนำจัะมองเห1นำนำาข)าวัเข�ยวัขจั�ของหม"�บื้)านำเบื้&+องล�าง ล�กษณ์ะทางสถิ่าป7ติยกรรมของวั�หารเป*นำทรงติะคำ.�มแบื้บื้พื่&+นำบื้)านำไทล&+อ หร&อท�'เร�ยกวั�า ทรงเติ�+ยแจั) วั�หารเป*นำหล�งคำา “ ” 2 ช�+นำ 2 ติ�บื้ ม.งด)วัยแป<นำเกล1ด (ท�าจัากไม)ส�กทอง) เป*นำ

ศ�ลปะไทล&+อ พื่&+นำเม&อง ม�ซั. )มประติ"เป*นำศ�ลปะล)านำช)าง ม�การบื้"รณ์ะในำสม�ยพื่ระยาอนำ�นำติยศ และโปรดให)นำ�าพื่ระแก)วัซั8'งม�เกศาเป*นำทองคำ�าบื้รรจั.ในำองคำ$พื่ระธาติ. องคำ$พื่ระประธานำเป*นำ

ศ�ลปะแบื้บื้พื่&+นำบื้)านำประด�ษฐานำบื้นำฐานำช.กช� และด)านำหล�งองคำ$พื่ระประธานำติ�ดกระจักเงาติามคำวัามเช&'อของชาวัไทล&+อ และบื้านำประติ"ไม)จั�าหล�กเป*นำศ�ลปะพื่&+นำเม&องนำ�านำ

วั�ดพื่ระธาติ.ช)างคำ�+าวัรวั�หาร วั�พื่ระธาติ.เขานำ)อย วั�ดพื่ระธาติ.เบื้1งสบื้�ด

วั�ดพื่ระธาติ.แช�แห)ง ติ�าบื้ลม�วังติ8Zด อ�าเภอภ"เพื่�ยง  เป*นำป"ชนำ�ยสถิ่านำศ�กด�Bส�ทธ�Bติ� +งอย"�บื้นำเนำ�นำทางฝี7' งติะวั�นำออกของแม�นำ�+านำ�านำ บื้ร�เวัณ์ท�'เป*นำศ"นำย$กลางเม&องนำ�านำเด�ม หล�งจัากท�'ย)ายมาจัากเม&องป7วั วั�ดพื่ระบื้รมธาติ.แช�แห)งสร)างในำสม�ยเจั)าพื่ระยาการเม&อง (เจั)าผ่")คำรองนำคำรนำ�านำระหวั�าง พื่.ศ.1869-1902) เพื่&'อเป*นำท�'ประด�ษฐานำพื่ระมหาช�นำธาติ.เจั)า 7

พื่ระองคำ$ พื่ระพื่�มพื่$เง�นำและพื่ระพื่�มพื่$ทอง ท�'ได)ร�บื้พื่ระราชทานำจัากพื่ระมหาธรรมราชาล�ไท เม&'อคำร�+งท�'เจั)าพื่ระยาการเม&องเสด1จัไปช�วัยสร)างวั�ดหลวังอภ�ย (วั�ดป5ามะม�วัง จั�งหวั�ดส.โขท�ยในำป7จัจั.บื้�นำ) ในำป>พื่.ศ. 1897

องคำ$พื่ระธาติ.เป*นำเจัด�ย$ทรงระฆั�ง ร"ปแบื้บื้ของพื่ระธาติ.แช�แห)งส�นำนำ�ษฐานำวั�าได)ร�บื้อ�ทธ�พื่ลจัากเจัด�ย$พื่ระธาติ.หร�ภ.ญไชย โดยรอบื้องคำ$บื้.ด)วัยทองจั�งโก (ทองดอกบื้วับื้ ทองเหล&องผ่สมทองแดง) ทางข8+นำส"�องคำ$พื่ระธาติ.เป*นำติ�วัพื่ญานำาคำ หนำ)าบื้�นำเหนำ&อประติ"ทางเข)าพื่ระวั�หารเป*นำป"นำป7+ นำลายนำาคำเก�+ยวั ซั8'งถิ่&อเป*นำเอกล�กษณ์$ของศ�ลปกรรมเม&องนำ�านำ พื่ระธาติ.แช�แห)งเป*นำพื่ระธาติ.ประจั�าป>เถิ่าะ ชาวัล)านำนำาเช&'อวั�า หากได)เด�นำทางไป ช.“

ธาติ. หร&อนำม�สการพื่ระธาติ.ประจั�าป>เก�ดจัะได)ร�บื้อานำ�สงส$อย�างย�'ง ”

วั�ดภ"ม�นำทร$ เป*นำวั�ดหลวัง ติ�+งอย"�ในำเขติพื่ระนำคำรด�งปรากฏิช&'อติ�าบื้ลในำเวั�ยงในำป7จัจั.บื้�นำ อย"�ใกล)ก�บื้พื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์สถิ่านำแห�งชาติ�จั�งหวั�ดนำ�านำ ติามพื่งศาวัดารของเม&องนำ�านำ พื่ระเจั)าเจัติบื้.ติรพื่รหมม�นำทร$เจั)าผ่")คำรองนำคำรนำ�านำได)สร)างวั�ดภ"ม�นำทร$ข8+นำหล�งจัากท�'คำรองนำคำรนำ�านำได) 6 ป> เม&'อ พื่.ศ.2139 ม�ปรากฏิในำคำ�มภ�ร$เม&องเหนำ&อวั�าเด�มช&'อ วั�ดพื่รหมม�นำทร$ แติ�“ ”

ติอนำหล�งช&'อวั�ดได)เพื่�+ยนำไปจัากเด�มเป*นำวั�ดภ"ม�นำทร$ จั.ดเด�นำของวั�ดนำ�+คำ&อเป*นำวั�ดท�'สร)างทรงจัติ.รม.ขหนำ8'งเด�ยวัในำประเทศไทยท�'ด"คำล)ายติ�+งอย"�บื้นำหล�งพื่ญานำาคำ 2 ติ�วั อาคำารนำ�+เป*นำท�+งพื่ระอ.โบื้สถิ่ พื่ระวั�หารและพื่ระเจัด�ย$ประธานำ โดยใช)อาคำารในำแนำวัติะวั�นำออก-ติะวั�นำติกเป*นำพื่ระวั�หาร และอาคำารแนำวัเหนำ&อ-ใติ) เป*นำพื่ระอ.โบื้สถิ่ ร�ฐบื้าลไทยเคำยพื่�มพื่$ร"ปวั�ดภ"ม�นำทร$ในำธนำบื้�ติรใบื้ละ 1 บื้าท ในำช�วังสงคำรามโลกคำร�+ง

ท�' 2 และเม&องโบื้ราณ์ จั�งหวั�ดสม.ทรปราการ ได)จั�าลองพื่ระวั�หารหล�งนำ�+ไวั)ด)วัย

-76-

สามร)อยป>ติ�อมา วั�ดภ"ม�นำทร$ได)ร�บื้การบื้"รณ์ะคำร�+งใหญ�สม�ยเจั)าอนำ�นำติวัรฤทธ�เดช เม&'อ พื่.ศ.2410 (ปลายสม�ยร�ชกาลท�' 4) ใช)เวัลาซั�อมนำานำถิ่8ง 7 ป> จั�ติรกรรมฝีาผ่นำ�งในำวั�หารหลวังก1เข�ยนำข8+นำในำช�วังนำ�+ ภาพื่จั�ติรกรรมหร&อ ฮ่"บื้แติ)ม ในำวั�ดภ"ม�นำทร$เป*นำชาดกในำพื่.ทธ“ ”

ศาสนำาแติ�ถิ่)าพื่�จัารณ์ารายละเอ�ยดของวั�ถิ่�ช�วั�ติของคำนำเม&องในำสม�ยนำ�+นำ ม�ภาพื่ท�'นำ�าสนำใจัอย"�หลายภาพื่เช�นำ ภาพื่ธรรมเนำ�ยมการอย"�ข�วัง ของชาวัไทล&+อ พื่�อแม� จัะอนำ.ญาติให)หนำ.�มสาวัพื่บื้ปะก�นำท�'ชานำบื้)านำในำเวัลาคำ�'า ขณ์ะหญ�งสาวัก�าล�งป7' นำฝี<าย หร&อ อย"�ข�วัง หากสาวัเจั)า“ ”

ติกลงปลงใจัด)วัยก1จัะจั�ดพื่�ธ�แติ�งงานำ หร&อท�'เร�ยกวั�า เอาคำ�า ไปป5องก�Qนำ หร&อเป*นำทอง“ ”

แผ่�นำเด�ยวัก�นำ การคำ)าขายแลกเปล�'ยนำในำช.มชนำ ภาพื่ชาวัพื่&+นำเม&อง ซั8'งอาจัเป*นำชาวัเขา เปaอะ“

ของป5าบื้นำศ�รษะ เพื่&'อนำ�ามาแลกเปล�'ยนำก�บื้คำนำเม&อง ภาพื่ป"5ม�านำ ย�าม�านำ ภาพื่นำ�+ได)ร�บื้การ”

ยกย�องวั�าเป*นำภาพื่ท�'งามเป*นำเย�'ยมของวั�ดภ"ม�นำทร$ ม�การใช)ส�แดง ฟ้<าด�า นำ�+าติาลเข)มเป*นำปN+ นำใหญ�ๆคำล)ายภาพื่สม�ยใหม�ช�วั�ติคำวัามเป*นำอย"�ของคำนำเม&องนำ�านำ หญ�งสาวัก�าล�งทอผ่)าด)วัยก�'พื่&+นำเม&อง นำอกชานำม�เร&อนำเล1กๆติ�+งหม)อนำ�+าด�นำเผ่าท�'เร�ยกวั�า ร)านำนำ�+า ส�วันำชายหนำ.�มไวั)ผ่มทรงหล�กแจัวัหร&อทรง“ ”

มหาดไทย แสดงให)เห1นำอ�ทธ�พื่ลติะวั�นำติกท�'เข)ามาผ่สมผ่สานำในำวั�ถิ่�พื่&+นำเม&องนำ�านำ ภาพื่ชาวัติ�างประเทศ ท�'เข)ามาเม&องนำ�านำช�วังร�ชกาลท�' 5 ทรงผ่ม และเคำร&'องแติ�งกายของผ่")หญ�งเป*นำร"ปแบื้บื้เด�ยวัก�บื้ท�'ก�าล�งเป*นำท�'นำ�ยมในำย.โรปขณ์ะนำ�+นำ

วั�ดสวันำติาล อย"�ท�'ถิ่นำนำมหายศ สร)างข8+นำโดยพื่ระนำางปท.มมาวัด� เม&'อ พื่.ศ.1770 เจัด�ย$ม�ส�ณ์ฐานำงดงาม ช�+นำล�างม�ซั. )มประติ"ท�+งส�'ท�ศ จัากภาพื่ถิ่�ายในำหอจัดหมายเหติ.แห�งชาติ� ร"ปเจัด�ย$วั�ดสวันำติาลก�อนำการบื้"รณ์ะในำสม�ยพื่ระเจั)าส.ร�ยพื่งษ$ผ่ร�ติเดชฯ (ติรงก�บื้ร�ชกาลท�' 5)

เป*นำเจัด�ย$ฐานำส�'เหล�'ยมองคำ$พื่ระเจัด�ย$เป*นำทรงดอกบื้�วัติ"มหร&อทรงพื่. �มข)าวับื้�ณ์ฑ์$ สะท)อนำให)เห1นำอ�ทธ�พื่ลศ�ลปะสม�ยส.โขท�ยภายในำวั�หารประด�ษฐานำพื่ระพื่.ทธร"ปท�'ส�าคำ�ญคำ&อ พื่ระเจั)าทองท�พื่ย$ ซั8'งพื่ระเจั)าติ�โลกราชแห�งนำคำรเช�ยงใหม� โปรดเกล)าฯ ให)สร)างข8+นำในำป> พื่.ศ.1992

เป*นำพื่ระพื่.ทธร"ปทองส�าร�ดองคำ$ใหญ�ปางมารวั�ช�ย หนำ)าติ�กกวั)าง 10 ฟ้.ติ ส"ง 14 ฟ้.ติ 4 นำ�+วั ม�งานำนำม�สการและสรงนำ�+าเป*นำประจั�าท.กป> ในำช�วังเทศกาลสงกรานำติ$และม�การเฉล�มฉลองท�+งกลางวั�นำและกลางคำ&นำ

วั�ดพื่ระธาติ.แช�แห)ง วั�ดภ"ม�นำทร$ วั�ดสวันำติาล

อ.ทยานำแห�งชาติ�ข.นำนำ�านำ อย"�ในำป5าสงวันำแห�งชาติ� ป5าดอยภ"คำาและป5าผ่าแดง ติ�าบื้ลภ"ฟ้<า ติ�าบื้ลบื้�อเกล&อใติ) ติ�าบื้ลดงพื่ญา คำรอบื้คำล.มเท&อกเขาท�'ส�าคำ�ญ ได)แก� เท&อกเขาภ"ฟ้<า เท&อกเขาข.นำนำ�+าวั)านำ)อย เท&อกเขานำ�+าวั)ากลาง และเท&อกเขาผ่�ป7นำนำ�+า โดยม�ยอดเขา ผ่�ป7นำนำ�+า ติ�าบื้ลดงพื่ญา เป*นำยอดดอยท�'ส"งท�'ส.ด ประมาณ์ 1,745 เมติร จัากระด�บื้นำ�+าทะเล และนำ�+าติกภายในำอ.ทยานำฯ ม�นำ�+าติลอดท�+งป> สถิ่านำท�'นำ�าสนำใจัในำอ.ทยานำฯ นำ�+าติกสะป7นำ หม"� 1 บื้)านำสะป7นำ ติ�าบื้ลดงพื่ญา ห�างจัากท�'ท�าการอ.ทยานำฯ 1 ก�โลเมติร บื้นำทางหลวังหมายเลข 1081 เล�+ยวัขวัาเข)าไปประมาณ์  2 ก�โลเมติร เป*นำนำ�+าติกขนำาดกลางส"ง 3 ช�+นำ ม�นำ�+าติลอดป> สภาพื่ร�มร&'นำ ป5าไม)สมบื้"รณ์$ สวัยงาม อย"�ห�างจัากท�'วั�าการอ�าเภอ-77-บื้�อเกล&อ 10 ก�โลเมติร รถิ่ยนำติ$เข)าถิ่8งสะดวัก แล)วัเด�นำติ�อไปอ�ก 700-800 เมติร นำ�+าติกห)วัยห)า หม"� 14 บื้)านำนำาบื้ง ติ�าบื้ลบื้�อเกล&อใติ) เป*นำนำ�+าติกขนำาดกลาง ช�+นำท�' 1, 2, 3

ส"งประมาณ์ 8, 12 และ 50 เมติร ติามล�าด�บื้ ม�นำ�+าไหลติลอดท�+งป> ช�+นำท�' 3 (ช�+นำผ่าแดง)

นำ�+าติกเป*นำข�+นำบื้�นำได กระจัายสวัยงาม  อ.ทยานำแห�งชาติ�ข.นำสถิ่านำ เป*นำพื่&+นำท�'ท�'ได)ส�ารวัจัจัากป5าสงวันำแห�งชาติ�ป5าฝี7' งขวัาแม�นำ�+านำ�านำติอนำใติ) ในำท)องท�' อ�าเภอนำานำ)อย และอ�าเภอนำาหม&'นำ จั�งหวั�ดนำ�านำ พื่&+นำท�' 285,826 ไร� ส�วันำใหญ�ปกคำล.มด)วัยป5าไม)ชนำ�ดติ�างๆ คำ&อ ป5าเบื้ญจัพื่รรณ์ ป5าเติ1งร�ง ป5าสนำเขา ป5าด�บื้เขา ป5าด�บื้แล)ง ส�ติวั$ท�'พื่บื้เห1นำได)แก�ส�ติวั$จั�าพื่วักส�ติวั$เล�+ยงล"กด)วัยนำม ส�ติวั$เล&+อยคำลานำ ส�ติวั$คำร8'งบื้ก คำร8'งนำ�+า นำก ปลา แมลงชนำ�ดติ�างๆ นำอกจัากนำ�+ย�งม�ไร�สติรอเบื้อร�' ไวั)ส�าหร�บื้นำ�กท�องเท�'ยวัอ�กด)วัย

อ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยภ"คำา ได)ร�บื้รางวั�ลยอดเย�'ยม รางวั�ลอ.ติสาหกรรมท�องเท�'ยวัไทย คำร�+งท�' 7 ประจั�าป> 2551 ประเภทแหล�งท�องเท�'ยวัทางธรรมชาติ�ภาคำเหนำ&อ ม�พื่&+นำท�'ท� +งหมด 1,065,000 ไร� หร&อ ประมาณ์ 1,704 ติารางก�โลเมติร คำรอบื้คำล.มพื่&+นำท�' 8 อ�าเภอในำจั�งหวั�ดนำ�านำ คำ&อ อ�าเภอเฉล�มพื่ระเก�ยรติ� อ�าเภอท�าวั�งผ่า อ�าเภอป7วั อ�าเภอเช�ยงกลาง อ�าเภอท.�งช)าง อ�าเภอบื้�อเกล&อ อ�าเภอส�นำติ�ส.ข และอ�าเภอแม�จัร�ม ป5าไม)ในำเขติอ.ทยานำแห�ง

ชาติ�ดอยภ"คำา ประกอบื้ด)วัยป5า 6 ประเภท ได)แก� ป5าดงด�บื้เขา ป5าด�บื้แล)ง ป5าเบื้ญจัพื่รรณ์ ป5าเติ1งร�ง ป5าสนำธรรมชาติ� และท.�งหญ)า เป*นำแหล�งของพื่�นำธ.$ไม)หายากใกล)ส"ญพื่�นำธ.$และพื่รรณ์ไม)เฉพื่าะถิ่�'นำ ได)แก� ติ)นำชมพื่"ภ"คำา (Bretschneidera sinensis Hemsl.) ซั8'งเป*นำพื่&ชหายากในำประเทศไทยจัะพื่บื้เพื่�ยงแห�งเด�ยวัท�'ป5าอ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยภ"คำา เป*นำไม)ย&นำติ)นำขนำาดใหญ�ส"งถิ่8ง 25 เมติร ออกดอกเด&อนำมกราคำม-ติ)นำม�นำาคำม ในำเขติป5าด�บื้เป*นำแหล�งก�าเนำ�ดติ)นำเติ�าร)างย�กษ$ เป*นำพื่รรณ์ไม)เฉพื่าะถิ่�'นำของอ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยภ"คำา เป*นำปาล$มล�าติ)นำเด�ยวัปาล$มด8กด�าบื้รรพื่$ ม�คำวัามส"งประมาณ์ 40 เมติร ก�วัมภ"คำาเป*นำพื่&ชหายาก ล�กษณ์ะไม)ติ)นำผ่ล�ดใบื้ ม�คำวัามส"ง 15-25 เมติร ใบื้อ�อนำส�แดงเวั)าเป*นำ 5 แฉก ใบื้แก�ส�เข�ยวั 3 แฉก เป*นำพื่&ชวังศ$เด�ยวัก�บื้เมเปG+ ลใบื้ห)าแฉก  และกระโถิ่นำพื่ระฤาษ� เป*นำติ)นำ นำอกจัากนำ�+ย�งเป*นำแหล�งนำกเฉพื่าะถิ่�'นำท�'หายาก คำ&อ นำกม.�นำรกติาแดง นำกพื่ญาไฟ้ใหญ� และนำกพื่งใหญ�พื่�นำธ.$อ�นำเด�ย เท&อกเขาดอยภ"คำาประกอบื้ด)วัยแนำวัภ"เขาส"งสล�บื้ซั�บื้ซั)อนำ ซั8'งถิ่&อเป*นำส�วันำหนำ8'งของปลายเท&อกเขาห�มาล�ย โดยม�ยอดภ"คำาเป*นำยอดเขาท�'ส"งท�'ส.ดของจั�งหวั�ดนำ�านำ ส"งถิ่8ง 1,980 เมติร จัากระด�บื้นำ�+าทะเล

 ดอยภ"คำาเป*นำติ)นำก�าเนำ�ดของแม�นำ�+าหลายสาย เช�นำ แม�นำ�+านำ�านำ ล�านำ�+าป7วั และล�านำ�+าวั)า บื้ร�เวัณ์นำ�+เด�มเคำยเป*นำทะเลมาก�อนำ ก�อนำจัะเก�ดการเคำล&'อนำติ�วัของแผ่�นำด�นำสองผ่&นำใติ)ทะเลเข)าหาก�นำ ท�าให)แผ่�นำด�นำโก�งติ�วัข8+นำ นำ�+าทะเลใติ)ด�นำระเหยไปเหล&อเพื่�ยงส�นำแร�เกล&อ ด�งท�'พื่บื้ในำอ�าเภอบื้�อเกล&อ และการคำ)นำพื่บื้ส.สานำหอยทะเลอาย.ประมาณ์ 200 ล)านำป> บื้นำดอยภ"แวัท�'บื้)านำคำ)างฮ่�อ ติ�าบื้ลสะกาด อ�าเภอป7วั ม�ล�กษณ์ะเป*นำหอยแคำรงสองฝีา ดร.จังพื่�นำธ$ จังล�กษณ์$มณ์� นำ�กธรณ์�วั�ทยา กรมทร�พื่ยากรธรณ์� สร.ปวั�า เป*นำซัากหอยท�'ม� ช&'อทางวั�ทยาศาสติร$วั�า พื่าล�โอคำาร$ด�ติ)า สป>ช�' (Paleocardita Species) อาย. 195-205 ล)านำป> จั�ดอย"�ในำย.คำไทรแอสซั�ก (Triassic) ติอนำปลาย

สถิ่านำท�'นำ�าสนำใจัในำอ.ทยานำฯชมพื่"ภ"คำา ดอยภ"คำานำ�บื้เป*นำบื้)านำแห�งส.ดท)ายของติ)นำชมพื่"ภ"คำาพื่�นำธ.$ไม)ห�มาล�ย เม&'อเด&อนำก.มภาพื่�นำธ$ พื่.ศ. 2532 ดร.ธวั�ชช�ย ส�นำติ�ส.ข ผ่")เช�'ยวัชาญพื่ฤกษศาสติร$ป5าไม) กรมป5าไม) เป*นำผ่")ส�ารวัจัพื่บื้เป*นำคำร�+งแรกในำเขติอ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยภ"คำา ท.กป>ในำเด&อนำก.มภาพื่�นำธ$ดอกชมพื่"ภ"คำาจัะผ่ล�ดอกติามปลายก�'งเป*นำช�อส�ชมพื่"ยาวั 30-35 เซันำติ�เมติร เม&'อบื้านำจัะท�าให)ช�อดอกเป*นำพื่. �มสวัยงาม ชมพื่"ภ"คำาเป*นำพื่�นำธ.$ไม)ท�'เคำยม�การส�ารวัจัพื่บื้ติามห.บื้เขาแถิ่บื้มณ์ฑ์ลย"นำนำานำทางติอนำใติ)ของประเทศจั�นำและทางเหนำ&อของเวั�ยดนำาม จัากนำ�+นำก1ไม�ม�รายงานำการคำ)นำพื่บื้พื่&ชชนำ�ดนำ�+อ�ก พื่&+นำท�'ป5าด�บื้เขาดอยภ"คำาจั8งอาจัเป*นำแหล�งก�าเนำ�ดส.ดท)ายของชมพื่"ภ"คำา ซั8'งเป*นำไม)หายากใกล)ส"ญ

-78-

พื่�นำธ.$ชนำ�ดหนำ8'งของโลก จั.ดชมติ)นำชมพื่"ภ"คำาท�'เข)าถิ่8งง�ายท�'ส.ดอย"�ร �มถิ่นำนำห�างจัากท�'ท�าการไป 5 ก�โลเมติรเส)นำทางศ8กษาธรรมชาติ�ชมพื่"ภ"คำา จั�ดไวั) 2 เส)นำทาง คำ&อ เส)นำทางศ8กษาธรรมชาติ�ดอกชมพื่"ภ"คำาม�ท�+งเส)นำรอบื้ใหญ� ระยะทาง 4  ก�โลเมติร ใช)เวัลาเด�นำประมาณ์ 3 ช�'วัโมง และเส)นำทางรอบื้เล1กระยะทาง 2 ก�โลเมติร ใช)เวัลาเด�นำประมาณ์ 1.30 ช�'วัโมง ซั8'งจัะพื่บื้พื่�นำธ.$ไม)ท�'หายากและพื่�นำธ.$ไม)เฉพื่าะถิ่�'นำ สม.นำไพื่ร เป*นำติ)นำ และเส)นำทางศ8กษาธรรมชาติ�ป5าด8กด�าบื้รรพื่$ (ดอยดงหญ)าหวัาย) ระยะทาง 7 ก�โลเมติร ใช)เวัลาเด�นำประมาณ์ 5 ช�'วัโมง เป*นำแหล�งด"นำก ท�'ม�นำกไติ�ไม)ส�สวัยท�'พื่บื้เพื่�ยงแห�งเด�ยวัในำประเทศไทย นำกชนำ�ดติ�าง ๆ และผ่�เส&+อนำานำาพื่�นำธ.$ด)วัย

ยอดดอยภ"แวั  เป*นำยอดดอยท�'ม�คำวัามส"งจัากระด�บื้นำ�+าทะเล 1,837 เมติร ม�ล�กษณ์ะโดดเด�นำเป*นำท.�งหญ)าบื้นำดอย และม�ลานำห�นำและหนำ)าผ่าท�'ส"งช�นำ ม�พื่�นำธ.$ไม)เฉพื่าะถิ่�'นำท�'หายาก เช�นำ คำ)อ ก.หลาบื้พื่�นำป> ในำช�วังฤด"หนำาวัจัะม�คำวัามสวัยงามมาก  การเด�นำทาง โดยทางรถิ่ยนำติ$ จัากท�'ท�าการอ.ทยานำฯ ไปถิ่8งหนำ�วัยพื่�ท�กษ$อ.ทยานำแห�งชาติ�ภ"คำา ท�' 9 (บื้)านำด�านำ) ระยะทางประมาณ์ 63 ก�โลเมติร และเด�นำทางเท)าข8+นำยอดดอยภ"แวัประมาณ์ 6 ก�โลเมติร (ม�ล"กหาบื้ไวั)บื้ร�การ)

นำ�+าติกศ�ลาเพื่ชร บื้)านำป5าติอง ติ�าบื้ลศ�ลาเพื่ชร นำ�+าติกลงมาจัากหนำ)าผ่าหลายช�+นำลดหล�'นำก�นำไป เหมาะก�บื้การเล�นำนำ�+า และม�ผ่�เส&+อส�สวัยให)ชมด)วัย ห�างจัากติ�วัจั�งหวั�ดประมาณ์ 71

ก�โลเมติร การเด�นำทาง ใช)ทางหลวังหมายเลข 1080  สายนำ�านำ-ป7วั ก�อนำถิ่8งอ�าเภอป7วั ติรงหล�กก�โลเมติรท�' 41-42 ม�ทางแยกขวัาม&อเข)าทางหลวังหมายเลข 1170 ไปประมาณ์ 10 ก�โลเมติร เด�นำเท)าติ�อไปอ�กประมาณ์ 10 เมติร

ถิ่�+าผ่าแดง หม"� 11 บื้)านำมณ์�พื่ฤกษ$ ติ�าบื้ลงอบื้ เป*นำถิ่�+าท�'ม�คำวัามยาวัมากท�'ส.ดในำอ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยภ"คำา ภายในำถิ่�+าม�ห�นำงอกห�นำย)อยสวัยงาม ย�งม�นำ�+าติกและล�าธารขนำาดใหญ�ภายในำถิ่�+าอ�กด)วัย  ในำอด�ติถิ่�+าผ่าแดงเป*นำฐานำท�'ติ� +งหลบื้ภ�ยของพื่รรคำคำอมม�วันำ�สติ$แห�งประเทศไทย ภายในำถิ่�+าย�งปรากฏิร�องรอยของท�'พื่�ก เติ�ยงนำอนำของทหาร เติ�ยงนำอนำคำนำไข) บื้างเติ�ยงย�งอย"�ในำสภาพื่ท�'ใช)ได) หล.มท�'ฝี7งซั�อนำอาวั.ธ เศษถิ่าดอาหาร (ถิ่าดหล.ม) และเคำร&'องใช) การเด�นำทาง ติ)องเด�นำเท)าประมาณ์ 3 ช�'วัโมง ล�ดเลาะเนำ�นำเขา ซั8'งจัะได)ชมคำวัามสวัยงามของธรรมชาติ� พื่�นำธ.$ไม) และส�ติวั$ป5าติ�าง ๆ บื้)านำม)งท�'อาศ�ยอย"�อย�างธรรมชาติ�กลางห.บื้เขา

ถิ่�+าผ่าฆั)อง เป*นำนำ�+าติกขนำาดกลาง บื้ร�เวัณ์ปากถิ่�+าจัะม�ขนำาดเล1ก ในำถิ่�+าม�คำ"หาซั8'งม�ห�นำงอกห�นำย)อย ม�ทางนำ�+าไหลผ่�านำ พื่&+นำถิ่�+าเป*นำด�นำเหนำ�ยวัล&'นำมาก ไม�คำวัรเข)าชมในำช�วังฤด"ฝีนำเพื่ราะอาจัม�นำ�+าท�วัมในำถิ่�+า คำวัรติ�ดติ�อเจั)าหนำ)าท�'นำ�าทาง การเด�นำทาง ห�างจัากท�'ท�าการอ.ทยานำฯ ประมาณ์ 7 ก�โลเมติร และติ)องเด�นำเท)าเข)าไปอ�กประมาณ์ 2 ก�โลเมติร

นำ�+าติกติ)นำติอง เป*นำนำ�+าติกห�นำป"นำท�'ห�างจัากอ.ทยานำฯ ประมาณ์ 3 ก�โลเมติร ถิ่8งแยกบื้)านำเติ[ย ข�บื้รถิ่ไปอ�กประมาณ์ 800 เมติร เด�นำติ�ออ�กประมาณ์ 200 เมติร ซั8'งเป*นำทางเด�นำลาดช�นำ นำ�+าติกติ)นำติองเป*นำนำ�+าติกห�นำป"นำขนำาดกลางม� 3 ช�+นำ ส"งประมาณ์ 60 เมติร บื้นำโติรกผ่าม�พื่&ชช.�มนำ�+า เช�นำ ติะไคำร�นำ�+า เฟ้Gร$นำเกาะเข�ยวัขจั� ในำหนำ)านำ�+านำ�+าติกจัะส�ข.�นำแดง

ยอดดอยภ"แวั เป*นำยอดดอยท�'ม�คำวัามส"งช�นำ ส"งจัากระด�บื้นำ�+าทะเล 1,837 เมติร เป*นำเท&อกเขาเด�ยวัก�บื้ภ"เขาอ�ลไติ ม�ล�กษณ์ะโดดเด�นำ คำ&อปราศจัากติ)นำไม)ใหญ�  เป*นำท.�งหญ)าบื้นำดอย อ�กท�+งย�งม�ลานำห�นำและหนำ)าผ่าส"งช�นำ เช�นำ ผ่าแอ�นำ ผ่าผ่8+ง ดอยภ"แวั คำ)นำพื่บื้ส.สานำหอยซั8'งเป*นำหอยทะเลอาย.ประมาณ์ 218 ล)านำป> ท�'บื้ร�เวัณ์บื้)านำคำ)างฮ่�อ อ�าเภอท.�งช)าง การเด�นำทาง โดยรถิ่ยนำติ$จัากท�'ท�าการอ.ทยานำฯ ไปถิ่8ง

-79-

หนำ�วัยพื่�ท�กษ$อ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยภ"คำาท�' 9 (บื้)านำด�านำ) ระยะทางประมาณ์ 63 ก�โลเมติร และเด�นำทางเท)าข8+นำยอดดอยภ"แวัประมาณ์ 8  ก�โลเมติร ม�ล"กหาบื้บื้ร�การ

นำ�+าติกภ"ฟ้<า เป*นำนำ�+าติกท�'ส"งท�'ส.ดในำอ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยภ"คำา ส"งประมาณ์ 140 เมติร ม�ท�+งหมด 12 ช�+นำ ใช)เวัลาไป-กล�บื้ และชมนำ�+าติกประมาณ์ 2 วั�นำ คำวัรติ�ดติ�อเจั)าหนำ)าท�'นำ�าทาง

นำ�+าติกติาดหลวัง  อย"�ห�างจัากบื้)านำท.�งเฮ่)า อ�าเภอป7วั ประมาณ์ 1 ก�โลเมติร  ม�ล�กษณ์ะเป*นำปแอ�งนำ�+าติกท�'สวัยงาม นำ�กท�องเท�'ยวันำ�ยมมาเล�นำนำ�+า และเป*นำแหล�งอนำ.ร�กษ$ปลาพื่ลวัง

ล�องแก�งนำ�+าวั)าติอนำกลาง  อย"�ในำเขติอ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยภ"คำา  เป*นำเส)นำทางล�องแก�งท�'อย"�ในำระด�บื้ 3-5 ม�ประมาณ์ 20 กวั�าแก�ง และเป*นำส.ดยอดแห�งคำวัามติ&'นำเติ)นำ

อ.ทยานำแห�งชาติ�ข.นำนำ�านำ อ.ทยานำแห�งชาติ�ข.นำสถิ่านำ อ.ทยานำแห�งชาติ�ดอยภ"คำา

อ.ทยานำแห�งชาติ�นำ�นำทบื้.ร� คำรอบื้คำล.มพื่&+นำท�'อ�าเภอเม&องนำ�านำและอ�าเภอบื้)านำหลวัง รวัมท�+งพื่&+นำท�'ป5าสงวันำแห�งชาติ� ป5านำ�+ายาวั-นำ�+าสวัก และป5าสงวันำแห�งชาติ�ป5าพื่.เติย เป*นำป5าผ่สมผ่ล�ดใบื้ ด�บื้แล)ง ด�บื้เขา ม�ไม)ส�ก ประด"� ติะแบื้ก ฯลฯ และในำเขติอ.ทยานำฯ นำ�+ย�งเป*นำถิ่�'นำท�'อย"�อาศ�ยของชนำเผ่�า มลาบื้ร� หร&อ ผ่�ติองเหล&อง

สถิ่านำท�'นำ�าสนำใจัในำอ.ทยานำฯ คำ&อ ดอยผ่าจั� การเด�นำทางจัากนำ�านำใช)ทางหลวังหมายเลข 1091 ระยะทางประมาณ์ 40

ก�โลเมติร เม&'อถิ่8งอ�าเภอบื้)านำหลวังใช)ทางหลวังหมายเลข 1172 เข)าบื้)านำพื่�+เหนำ&อส"�ดอยผ่าจั� ระยะทางประมาณ์ 30 ก�โลเมติร  การเด�นำทางส"�ยอดดอยผ่าจั�ติ)องเด�นำเท)าจัากอ.ทยานำแห�งชาติ�นำ�นำทบื้.ร� เขติติ�ดติ�อนำ�านำ-พื่ะเยา ดอยผ่าจั� เป*นำดอยท�'ม�คำวัามสวัยงาม ม�ธรรมชาติ�ท�'ย�งสมบื้"รณ์$ท�+งนำ�+าติก ติ)นำไม)นำานำาพื่�นำธ.$ ดอยผ่าจั�นำ�+เคำยเป*นำพื่&+นำท�'ติ� +งฐานำก�าล�งของฝี5าย ผ่กคำ. ป7จัจั.บื้�นำย�งม�อ.ปกรณ์$ติ�าง ๆ เช�นำ เคำร&'องก�าเนำ�ดไฟ้ฟ้<า ท�อประปา อย"�ในำพื่&+นำท�' นำอกจัากนำ�+บื้ร�เวัณ์ใกล)เคำ�ยงย�งม�หม"�บื้)านำชาวัเขาเผ่�าม)ง และเย)าติ�+งอย"�

ดอยวัาวั อย"�ในำการด"แลของหนำ�วัยจั�ดการติ)นำนำ�+านำ�+าคำ)าง เป*นำจั.ดชมทะเลหมอกและพื่ระอาท�ติย$ติกท�'สวัยงาม อ�าเภอท�าวั�งผ่าเด�มเป*นำป5าเส&'อมโทรมมาก ป7จัจั.บื้�นำได)ร�บื้การฟ้N+ นำฟ้"โดยทางหนำ�วัยจั�ดการติ)นำนำ�+าฯได)ปล"กพื่�นำธ.$ไม)เด�ม เช�นำ แอปเปG+ ลป5า เมเปG+ ล สนำสามใบื้ ก�อนำถิ่8งดอยวัาวัจัะผ่�านำหม"�บื้)านำม)งท�'บื้)านำดอยติ�+วั และบื้)านำสบื้ข.�นำ  ดอยวัาวัอย"�ห�างจัากท�'ท�าการอ.ทยานำฯ 4 ก�โลเมติร สามารถิ่เด�นำทางด)วัยรถิ่ยนำติ$ไปถิ่8งหนำ�วัยจั�ดการติ)นำนำ�+าฯ แล)วัเด�นำเท)าข8+นำส"�ยอดดอย ติลอดเส)นำทางเป*นำป5าด�บื้เขาท�'อ.ดมสมบื้"รณ์$

-80-

และเป*นำถิ่�'นำอาศ�ยของนำกบื้นำท�'ส"งนำานำาชนำ�ด ได)แก� นำกม.�นำรกติาแดง นำกหางร�าหางยาวั นำกติ�Zดแก)มเหล&อง นำกเส&อแมลงป>กแดง นำกระวั�งไพื่รปากแดงยาวั ฯลฯ และฤด"หนำาวัจัะม�นำกอพื่ยพื่มาพื่�านำ�ก

สถิ่านำท�'นำ�าสนำใจัอ&'นำ ๆ ได)แก� นำ�+าติกส�นำติ�ส.ข นำ�+าติกสองแคำวั นำ�+าติกห)วัยพื่ร�ก นำ�+าติกติาดฟ้<าร)อง นำ�+าติกดอยหมอก นำ�+าพื่.ร)อนำ

อ.ทยานำแห�งชาติ�ศร�นำ�านำ พื่&+นำท�'ประมาณ์ ๖๔๐,๒๓๗.๕๐ ไร� หร&อ ๑,๐๒๓.๓๘ ติารางก�โลเมติร คำรอบื้คำล.มพื่&+นำท�'อ�าเภอเวั�ยงสา อ�าเภอนำานำ)อย และอ�าเภอนำาหม&'นำ เท&อกเขาสล�บื้ซั�บื้ซั)อนำท�'วัางติ�วัในำแนำวัเหนำ&อ-ใติ) ขนำานำก�นำท�+งทางท�ศติะวั�นำติกและติะวั�นำออกแบื้�งพื่&+นำท�'ออกเป*นำฝี7' งติะวั�นำติกและฝี7' งติะวั�นำออก สองฝี7' งแม�นำ�+าเป*นำป5าเบื้ญจัพื่รรณ์และป5าเติ1งร�ง ในำเด&อนำก.มภาพื่�นำธ$จัะเห1นำป5าเปล�'ยนำส�สวัยงามมาก ในำเขติเท&อกเขาประกอบื้ด)วัยป5าด�บื้เขา ป5าด�บื้แล)ง ป5าสนำเขา พื่บื้ส�ติวั$ป5าหายากหลายชนำ�ด เช�นำ นำกย"งซั8'งม�อย"�หลายฝี"ง เส&อดาวั

เส&อด�า หม� กวัาง หมาป5า และหมาในำ ม�ส�ติวั$ป5าหลายชนำ�ดท�'ส�าคำ�ญ คำ&อ ช)างป5า วั�วัแดง และกระท�ง ซั8'งจัะอพื่ยพื่ไปมาระหวั�างเขติติ�ดติ�อประเทศไทย-ลาวั

สถิ่านำท�'นำ�าสนำใจัในำอ.ทยานำ ได)แก� แก�งหลวัง  ห�างจัากอ�าเภอนำานำ)อยประมาณ์ ๓๕ ก�โลเมติร เส)นำทางเข)าถิ่8งแก�งหลวังล�าบื้ากมาก เป*นำเกาะแก�งติามธรรมชาติ� เก�ดจัากกระแสนำ�+าแม�นำ�+านำ�านำ ไหลผ่�านำโขดห�นำท�'กระจัายอย"�กลางแม�นำ�+า ในำหนำ)านำ�+าจัะได)ย�นำเส�ยงนำ�+ากระทบื้โขดห�นำด�งก8กก)อง ยามหนำ)าแล)งจัะมองเห1นำแนำวัโขดห�นำ และหาดทรายส�ขาวัเป*นำแนำวัยาวัติามร�มฝี7' งแม�นำ�+านำ�านำ สามารถิ่ลงเล�นำนำ�+าได)ช�วังหนำ)าแล)งเด&อนำเมษายนำเท�านำ�+นำ เพื่ราะหนำ)าฝีนำนำ�+าจัะเช�'ยวัมากและเป*นำอ�นำติรายอาจัท�าให)จัมนำ�+าได)

ดอยผ่าช")  บื้ร�เวัณ์เช�งผ่าช")เป*นำท�'ติ� +งท�'ท�าการอ.ทยานำฯ ม�ล�กษณ์ะเป*นำผ่าห�นำขนำาดใหญ�ติ�+งติระหง�านำอย"�ท�ามกลางข.นำเขา ในำฤด"หนำาวัสามารถิ่มองเห1นำทะเลหมอกได)จัากยอดผ่าช") และเม&'อหมอกจัางจัะมองเห1นำล�านำ�+านำ�านำทอดติ�วัคำดเคำ�+ยวัอย"�ท�'ปลายผ่&นำป5า เป*นำจั.ดชมพื่ระอาท�ติย$ข8+นำ และล�านำ�+านำ�านำท�'ทอดติ�วัคำดเคำ�+ยวัสวัยงามมาก ระยะทางประมาณ์ 2

ก�โลเมติร ช�วังใกล)ข8+นำถิ่8งยอดผ่าเป*นำห�นำแหลมคำม จั8งติ)องเติร�ยมรองเท)าผ่)าใบื้ท�'ใส�กระช�บื้ไปด)วัยเพื่&'อคำวัามสะดวักในำการป>นำป5าย ใช)เวัลาในำการเด�นำไป-กล�บื้ ประมาณ์ 1 ช�'วัโมง ผ่")ท�'ประสงคำ$จัะเด�นำข8+นำยอดผ่าช")ติ)องติ�ดติ�อเจั)าหนำ)าท�'นำ�าทางท�'อ.ทยานำฯ

จั.ดเด�นำ  เป*นำสถิ่านำท�'ติ� +งสายธงชาติ�ท�'ยาวัท�'ส.ดในำประเทศไทย ติ)องร)องเพื่ลงชาติ�ประมาณ์ 12 จับื้ กวั�าจัะเช�ญธงชาติ�ข8+นำส"�ยอดเสา สายธงชาติ�นำ�+ม�คำวัามยาวัประมาณ์ 200 เมติร จัากพื่&+นำถิ่8งยอดผ่าช")

 ติามติ�านำานำท�'เล�าก�นำมาเก�'ยวัก�บื้ผ่าช")กล�าวัวั�า เจั)าเอ&+องผ่8+งซั8'งเป*นำคำ"�ร �กก�บื้เจั)าจั�นำทนำ$ผ่า จั�าใจัติ)องแติ�งงานำก�บื้เจั)าจั[วัง เจั)าเอ&+องผ่8+งเส�ยใจัท�'ไม�ได)แติ�งงานำก�บื้คำนำท�'ตินำเองร�กจั8งติ�ดส�นำใจัฆั�าติ�วัติายด)วัยการกระโดดจัากหนำ)าผ่าเจั)าจั�นำทนำ$ผ่าติามมาพื่บื้วั�าเจั)าเอ&+องผ่8+งได)กระโดดหนำ)าผ่าไปแล)วั จั8งกระโดดหนำ)าผ่าฆั�าติ�วัติายติามคำนำร�กติกไปอย"�ใกล)ก�นำ และเจั)าจั[วังได)เห1นำหญ�งท�'ตินำร�กกระโดดหนำ)าผ่าไปจั8งร" )ส8กเส�ยใจัและติ�ดส�นำใจักระโดดหนำ)าผ่าติามลงไปด)วัยแติ�กระเด1นำห�างออกไป ด)วัยคำวัามร�กแท)ระหวั�างเจั)าเอ&+องผ่8+งและเจั)าจั�นำทนำ$ผ่า ในำชาติ�ติ�อมาเจั)าเอ&+องผ่8+งจั8งเก�ดเป*นำดอกกล)วัยไม)เกาะอย"�ใติ)ติ)นำจั�นำทนำ$ผ่า   และเจั)าจั[วังก1เก�ดเป*นำติ)นำสนำ ณ์ จั.ดท�'ติกไปนำ�+นำเอง (“จั[วัง เป*นำภาษาเหนำ&อแปลวั�าติ)นำสนำ เอ&+องผ่8+ง แปลวั�ากล)วัยไม)” “ ” )

หนำ)าผ่าแห�งนำ�+จั8งได)ช&'อวั�า ผ่าช") นำ�บื้แติ�บื้�ดนำ�+นำเป*นำติ)นำมา“ ”

ผ่าห�วัส�งห$และดอยเสมอดาวั อย"�บื้ร�เวัณ์หล�กก�โลเมติรท�' 16 สายนำานำ)อย-ปางไฮ่ เป*นำจั.ดชมท�วัท�ศนำ$บื้นำยอดหนำ)าผ่าส"ง สามารถิ่มองเห1นำท�วัท�ศนำ$ได) 360 องศา ม�พื่&+นำท�'เป*นำลานำกวั)างติามส�นำเขา ส�าหร�บื้พื่�กผ่�อนำและด"ดาวั ด"พื่ระอาท�ติย$ติกและย�งเป*นำจั.ดชมทะเลหมอก

อ�กด)วัย หากจัะเด�นำข8+นำไปบื้นำผ่าส�งห$ (เป*นำหนำ)าผ่าท�'ม�ร"ปร�างคำล)ายห�วัส�งห$) ระยะทาง 2

ก�โลเมติร ติ)องติ�ดติ�อ

-81-

เจั)าหนำ)าท�'นำ�าทางจัากอ.ทยานำฯ ระหวั�างทางจัะพื่บื้ติ)นำจั�นำทนำ$ผ่าซั8'งเป*นำไม)เด�นำ และเม&'อท)องฟ้<าแจั�มใส จัากผ่าส�งห$สามารถิ่มองเห1นำ อ�าเภอนำานำ)อย อ�าเภอเวั�ยงสา และแม�นำ�+านำ�านำได)

ท�วัท�ศนำ$ท�+งสองฝี7' งแม�นำ�+านำ�านำ  แม�นำ�+าทอดติ�วัผ่�านำกลางพื่&+นำท�'อ.ทยานำฯ ติ�+งแติ�เหนำ&อส.ดถิ่8งใติ)ส.ดยาวักวั�า 60 ก�โลเมติร สามารถิ่ล�องเร&อ ล�องแพื่ ชมธรรมชาติ�สองฝี7' งแม�นำ�+านำ�านำ จัะเห1นำท�วัท�ศนำ$ เกาะแก�ง โขดห�นำ หาดทราย หนำ)าผ่า สภาพื่ป5าท�'เข�ยวัขจั�และส�ติวั$ป5านำานำาชนำ�ดติ�าง ๆ มากมาย ม�จั.ดเด�นำท�'นำ�าสนำใจั ผ่าง�าม เป*นำหนำ)าผ่าขนำาดใหญ� ติ�+งโดดเด�นำอย"�กลางป5าเขาท�'เข�ยวัขจั� ผ่าขวัาง เป*นำหนำ)าผ่าขนำาดใหญ� ติ�+งขวัางอย"�กลางแม�นำ�+านำ�านำ สภาพื่ป5าท�'อ.ดมสมบื้"รณ์$ สองฝี7' งแม�นำ�+านำ�านำ ท�'เหมาะสมส�าหร�บื้การศ8กษาเก�'ยวัก�บื้ระบื้บื้ธรรมชาติ�วั�ทยา  ปากนำาย  ติ�+งอย"�ในำพื่&+นำท�'ติ�าบื้ลนำาทะนำ.ง อ�าเภอนำาหม&'นำ จั�งหวั�ดนำ�านำ ห�างจัากติ�วัอ�าเภอ 27 ก�โลเมติร ห�างจัากท�'ท�าการอ.ทยานำแห�งชาติ� ประมาณ์ 63 ก�โลเมติร เป*นำสถิ่านำท�'ท�องเท�'ยวัท�'ม�ช&'อเส�ยงของจั�งหวั�ดนำ�านำ ม�ล�กษณ์ะเก�ดจัากสภาพื่ป5าท�'ถิ่"กนำ�+าเหนำ&อเข&'อนำส�ร�ก�ติ�Bท�วัมถิ่8ง เป*นำแหล�งนำ�+าจั&ดขนำาดใหญ�ท�'ส.ดของจั�งหวั�ดนำ�านำม�ท�วัท�ศนำ$สวัยงาม สามารถิ่นำ�'งเร&อชมธรรมชาติ� ม�เร&อนำแพื่ของชาวัประมงไวั)บื้ร�การนำ�กท�องเท�'ยวัด)วัย ม�เส)นำทางข)ามไปจั�งหวั�ดอ.ติรด�ติถิ่$ได)จั8งม�นำ�กท�องเท�'ยวัเด�นำทางผ่�านำเพื่&'อแวัะชมและพื่�กคำ)างคำ&นำเป*นำจั�านำวันำมาก โดยเฉพื่าะนำ�กท�องเท�'ยวัจัากติ�างจั�งหวั�ดและจั�งหวั�ดใกล)เคำ�ยง  เสาด�นำนำานำ)อย หร&อ ฮ่�อมจัPอม  เก�ดจัากการก�ดเซัาะพื่�งทลายของด�นำเป*นำบื้ร�เวัณ์กวั)างกวั�า 20 ไร� ล�กษณ์ะคำล)ายแพื่ะเม&องผ่�ของจั�งหวั�ดแพื่ร� แติ�ม�คำวัามสวัยกวั�า และจัะม�การพื่�งทลายของด�นำเปล�'ยนำแปลงร"ปไปท.ก ๆ ป> เป*นำเสาด�นำม�ล�กษณ์ะแปลกติา เก�ดจัากการพื่�งทลายของด�นำ ประกอบื้ก�บื้การก�ดเซัาะของนำ�+าและลมติามธรรมชาติ� พื่&+นำท�'กวั)างประมาณ์ 50 ไร� ล�กษณ์ะภ"เขาด�นำท�'ถิ่"กก�ดเซัาะให)ส8กกร�อนำพื่�งทลายให)ปรากฏิแท�งด�นำผ่สมห�นำล"กร�งปนำด�นำแดง ม�ผ่ลกระทบื้ติ�อระบื้บื้นำ�เวัศ คำ&อ ติะกอนำด�นำจัะไหลลงส"�แม�นำ�+าล�าธาร ท�าให)เก�ดการติ&+นำเข�นำได) เม&'อวั�นำท�' 10 พื่ฤศจั�กายนำ 2538 สมเด1จัพื่ระเทพื่ร�ตินำราชส.ดา สยามบื้รมราชก.มาร� เสด1จันำ�าคำณ์ะอาจัารย$และนำ�กเร�ยนำโรงเร�ยนำนำายร)อยพื่ระจั.ลจัอมเกล)า เพื่&'อท�ศนำศ8กษาล�กษณ์ะภ"ม�ประเทศ ธรณ์�วั�ทยา โบื้ราณ์วั�ติถิ่.ท�'คำ)นำพื่บื้บื้ร�เวัณ์เสาด�นำนำานำ)อย  เสาด�นำนำานำ)อยอย"�ในำพื่&+นำท�'ติ�าบื้ลเช�ยงของ อ�าเภอนำานำ)อย จั�งหวั�ดนำ�านำ อย"�ทางด)านำท�ศติะวั�นำติกของอ.ทยานำแห�งชาติ�ศร�นำ�านำ ม�ระยะทางห�างจัากท�'ท�าการอ.ทยานำแห�งชาติ� ประมาณ์ 24

ก�โลเมติร การเด�นำทางจัากอ�าเภอนำานำ)อยใช)ทางหลวังจั�งหวั�ดหมายเลข 1083 ไปประมาณ์ 3 ก�โลเมติร ม�ทางแยกเข)าไปอ�ก 2 ก�โลเมติร

คำอกเส&อ อย"�ห�างจัากเสาด�นำนำานำ)อยประมาณ์ 800 เมติร ถิ่)ามาจัากนำานำ)อยจัะเห1นำคำอกเส&ออย"�ทางด)านำขวัาม&อ ก�อนำถิ่8งเสาด�นำนำานำ)อย 500 เมติร ม�ล�กษณ์ะคำล)ายก�บื้เสาด�นำนำานำ)อยแติ�ขนำาดย�อมกวั�า ล�กษณ์ะเป*นำหล.มล8กท�'เก�ดจัากการก�ดเซัาะพื่�งทลายของด�นำ ในำสม�ยก�อนำชาวับื้)านำเล�าวั�า ในำบื้ร�เวัณ์นำ�+ม�เส&ออาศ�ยอย"�เป*นำจั�านำวันำมาก และจัะมาขโมยเอาวั�วั“ คำวัาย และหม"ของชาวับื้)านำท�'เล�+ยงไวั)ก�นำเป*นำอาหาร ชาวับื้)านำจั8งรวัมก�าล�งไล�ติ)อนำเส&อให)ติกลงไปในำบื้�อด�นำด�งกล�าวั แล)วัใช)ก)อนำห�นำและไม)แหลมขวั)างและท�'มแทงเส&อจันำติาย เขาจั8งเร�ยกบื้ร�เวัณ์นำ�+วั�า "คำอกเส&อ”

-82-

อ.ทยานำแห�งชาติ�นำ�นำทบื้.ร� อ.ทยานำแห�งชาติ�ศร�นำ�านำ ดอยผ่าช")

อ.ทยานำแห�งชาติ�แม�จัร�ม (ล�องแก�งล�านำ�+าวั)า)35 หม"� 5 บื้)านำห)วัยทรายม"ล ติ.นำ�+าปาย ม�พื่&+นำท�' 270,000 ไร� หร&อ 432 ติารางก�โลเมติร ล�กษณ์ะภ"ม�ประเทศเป*นำเท&อกเขาสล�บื้ซั�บื้ซั)อนำ เป*นำแหล�งก�าเนำ�ดของติ)นำนำ�+าท�'ไหลไปลงแม�นำ�+านำ�านำท�'อ�าเภอเวั�ยงสา สภาพื่ป5าเป*นำป5าด�บื้เขา ป5าเติ1งร�ง และป5าเบื้ญจัพื่รรณ์ ม�ส�ติวั$ป5าหลายชนำ�ด การเด�นำทาง ห�างจัากติ�วัเม&องนำ�านำ ประมาณ์ 60 ก�โลเมติร ไปติามทางหลวังหมายเลข 1168 และ 1243

ก�จักรรมท�'นำ�าสนำใจัในำอ.ทยานำ คำ&อ การล�องแก�งนำ�+าวั)า ซั8'งม� 2 เส)นำทาง คำ&อ -เส)นำทางล�องเร&อยาง เร�'มจัากบื้)านำนำ�+าป.a ติ�าบื้ลนำ�+าพื่าง อ�าเภอแม�จัร�ม ส�+นำส.ดท�'บื้)านำหาดไร� ติ�าบื้ลส)านำนำาหนำอง อ�าเภอเวั�ยงสา รวัมระยะทาง 19.2 ก�โลเมติร ใช)เวัลาประมาณ์ 4

ช�'วัโมง หากเร�'มลงแพื่ท�'หนำ)าท�'ท�าการอ.ทยานำฯ จัะเหล&อระยะทาง 15 ก�โลเมติร-เส)นำทางล�องแพื่ไม)ไผ่� เร�'มจัากบื้)านำนำ�+าวั)าข8+นำท�'บื้)านำนำ�+าป.aระยะทาง 4 ก�โลเมติร ใช)เวัลาประมาณ์ 4 ช�'วัโมงป7' นำจั�กรยานำเส&อภ"เขา - เด�นำป5าล�านำ�+าแปง ล�องแก�งล�านำ�+าวั)า–   เร�'มท�'หนำ�วัยพื่�ท�กษ$อ.ทยานำแห�งชาติ�แม�จัร�ม (บื้)านำใหม�) บื้ร�เวัณ์บื้)านำนำ�+าพื่างป7' นำจั�กรยานำไปติามทางหลวังหมายเลข 1259 ส"�บื้)านำร�มเกล)า ใช)เวัลาประมาณ์ 2 ช�'วัโมง จัากนำ�+นำเด�นำเล�ยบื้ล�านำ�+าแปงส"�ล�านำ�+าวั)าบื้ร�เวัณ์แก�งหลวัง ใช)เวัลาประมาณ์ 4 ช�'วัโมง และล�องแพื่จัากแก�งหลวังไปบื้)านำหาดไร� ระยะทาง 15 ก�โลเมติร ใช)เวัลาประมาณ์ 2 ช�'วัโมง สามารถิ่ใช)เวัลาภายในำ 1 วั�นำ หร&อจัะพื่�กคำ)างคำ&นำในำหม"�บื้)านำร�มเกล)า และเช)าวั�นำร. �งข8+นำเด�นำป5าติามล�านำ�+าแปง และล�องแก�งล�านำ�+าวั)าในำติอนำบื้�าย ข�บื้รถิ่ชมวั�วั - เด�นำป5าเล�ยบื้ล�านำ�+าแปง - ล�องแก�งล�านำ�+าวั)า  เร�'มท�'หนำ�วัยพื่�ท�กษ$อ.ทยานำแห�งชาติ�แม�จัร�ม (บื้)านำใหม�) บื้ร�เวัณ์บื้)านำนำ�+าพื่าง นำ�'งรถิ่ชมท�ศนำ�ยภาพื่ติามทางหลวังหมายเลข 1259 ส"�บื้)านำร�มเกล)าใช)เวัลาประมาณ์ 1 ช�'วัโมง จัากนำ�+นำเด�นำเล�ยบื้ล�านำ�+าแปงไปล�านำ�+าวั)า บื้ร�เวัณ์แก�งหลวัง ใช)เวัลา 4 ช�'วัโมง จัากนำ�+นำล�องแพื่จัากแก�งหลวังไปบื้)านำหาดไร� ระยะทาง 15 ก�โลเมติร ใช)เวัลา 2 ช�'วัโมง รวัมใช)เวัลาท�+งหมด 7 ช�'วัโมง เด�นำป5าบื้)านำนำ�+าพื่างส"�บื้)านำร�มเกล)า เด�นำป5าเล�ยบื้ล�านำ�+าแปง – - ล�องแก�งล�านำ�+าวั)า  เร�'มท�'หนำ�วัยพื่�ท�กษ$อ.ทยานำแห�งชาติ�แม�จัร�ม (บื้)านำใหม�) บื้ร�เวัณ์บื้)านำนำ�+าพื่าง ไปติามทางหลวังหมายเลข 1259 ส"�บื้)านำร�มเกล)า ระยะทาง 3.8 ก�โลเมติร ใช)เวัลา 5 ช�'วัโมง จัากนำ�+นำเด�นำเล�ยบื้ล�านำ�+าแปงไปล�านำ�+าวั)า บื้ร�เวัณ์แก�งหลวัง ใช)เวัลา 4 ช�'วัโมง จัากนำ�+นำล�องแพื่จัากแก�งหลวังไปบื้)านำหาดไร�ใช)เวัลา 2 ช�'วัโมง ใช)เวัลาท�+งหมด 11 ช�'วัโมง เป*นำก�จักรรมท�'ติ)องใช)เวัลา 2 วั�นำ 1 คำ&นำ  ป>นำผ่าหนำ�อ - ด"ภาพื่เข�ยนำส� ล�องแก�งล�านำ�+าวั)า–   เร�'มท�'บื้)านำนำ�+าป.a ไปย�งผ่าหนำ�อ จัากนำ�+นำเด�นำมาทางแก�งหลวัง ใช)เวัลา

-83-

ประมาณ์ 8 ช�'วัโมง แล)วัล�องแก�งนำ�+าวั)า ข8+นำท�'บื้)านำหาดไร� 2 ช�'วัโมง อาจัใช)เวัลา 1 วั�นำ หร&อพื่�กคำ)างคำ&นำในำป5าบื้ร�เวัณ์บื้)านำห)วัยหาดคำ)อม บื้ร�เวัณ์เช�งผ่าหนำ�อ   

อ.ทยานำแห�งชาติ�แม�จัร�ม ล�องแก�งนำ�+าวั)า

ของด

ติลาดชายแดนำบื้)านำห)วัยโก[นำ อย"�บื้ร�เวัณ์ด�านำผ่�านำแดนำบื้)านำห)วัยโก[นำ ด�านำติรงข)ามคำ&อเม&องนำ�+าเง�นำ แขวังไชยะบื้.ร� สปป.ลาวั อย"�ห�างจัากเม&องนำ�านำ 138 ก�โลเมติร ติลาดจัะม�ท.กวั�นำเสาร$ เร�'มติ�+งแติ�เช)าถิ่8งประมาณ์ใกล)เท�'ยง ส�นำคำ)าท�'จั�าหนำ�าย ได)แก� ผ่)าทอลายนำ�+าไหล ฝี>ม&อชาวัไทล&+อ ส�นำคำ)าอ.ปโภคำบื้ร�โภคำ เช�นำ ของป5า ล"กติ[าวั (ล"กติาวั) เป*นำติ)นำ อนำ.ญาติให)ประชาชนำไทย-ลาวั เข)าออกด�านำนำ�+ท.กวั�นำ เวัลา 08.00-17.00 นำ.

ข�+นำติอนำการผ่�านำแดนำไทย-สปป.ลาวั การผ่�านำแดนำ ใช)หนำ�งส&อผ่�านำแดนำช�'วัคำราวั และบื้.ติรท�'ม�อาย.ไม�เก�นำ 15 ป> ติ)องได)ร�บื้คำวัามย�นำยอมจัากบื้�ดามารดา หนำ�งส&อนำ�+ใช)ผ่�านำแดนำได)เพื่�ยงคำร�+งเด�ยวั อนำ.ญาติให)พื่�านำ�กได)เพื่�ยงคำร�+งเด�ยวัให)อย"�ในำพื่&+นำท�'แขวังไชยะบื้.ร� สปป.ลาวั ไม�เก�นำ 3 วั�นำ เอกสารท�'ติ)องใช) คำ�าธรรมเนำ�ยมและแบื้บื้ฟ้อร$ม 30 บื้าท ส�าเนำาบื้�ติรประชาชนำ หร&อทะเบื้�ยนำบื้)านำ และร"ปถิ่�ายขนำาด 2 นำ�+วั จั�านำวันำ 2 ร"ป ท�าหนำ�งส&อผ่�านำแดนำ ผ่")ม�อาย.ติ�'ากวั�า 12 ป> ให)ม�ช&'อร�วัมอย"�ในำหนำ�งส&อผ่�านำแดนำนำ�+ได)ด)วัย โดยใช)หล�กฐานำส"จั�บื้�ติร ทะเบื้�ยนำบื้)านำ ร"ปถิ่�าย 1 นำ�+วั จั�านำวันำ 2 ร"ป ได)ท�'ด�านำห)วัยโก[นำ หร&อท�'ศาลากลางจั�งหวั�ดนำ�านำ ท.กวั�นำในำเวัลาราชการ ระเบื้�ยบื้และคำ�าธรรมเนำ�ยมผ่�านำแดนำท�'ด�านำไทย คำ�าผ่�านำแดนำ 10 บื้าทติ�อคำนำ คำ�ายานำพื่าหนำะ 4 ล)อ ข8+นำไป คำ�นำละ 50 บื้าท คำ"�ม&อจัดทะเบื้�ยนำหร&อหนำ�งส&อมอบื้อ�านำาจักรณ์�รถิ่ย&ม หร&อรถิ่เช�า

ระเบื้�ยบื้และคำ�าธรรมเนำ�ยมผ่�านำแดนำท�'ด�านำลาวั คำ�าแบื้บื้ฟ้อร$มและคำ�าธรรมเนำ�ยม 60

บื้าท คำ�ายานำพื่าหนำะ 4 ล)อข8+นำไป เข)า สปป.ลาวั คำ�นำละ 250 บื้าท และติ)องท�าประก�นำภ�ยรถิ่ก�บื้ สปป.ลาวั  หม"�บื้)านำประมงปากนำาย ติ�+งอย"�ท�'ติ�าบื้ลนำาทะนำ.ง เด�มเป*นำหม"�บื้)านำร�มแม�นำ�+านำ�านำ หล�งการสร)างเข&'อนำส�ร�ก�ติ�B หม"�บื้)านำปากนำายได)กลายเป*นำส�วันำหนำ8'งของอ�างเก1บื้นำ�+าเหนำ&อเข&'อนำ ซั8'ง

ม�ล�กษณ์ะเหม&อนำทะเลสาบื้ขนำาดใหญ� โอบื้ล)อมด)วัยท�วัเขาเข�ยวัขจั� ชาวับื้)านำปากนำายประกอบื้อาช�พื่ประมง ม�แพื่ร)านำอาหารให)เล&อกช�มปลาจัากเข&'อนำ เช�นำ ปลากด ปลาบื้"� ปลาคำ�ง ปลาแรด ปลาท�บื้ท�ม เป*นำติ)นำ และบื้างแห�งท�าเป*นำห)องพื่�กไวั)บื้ร�การนำ�กท�องเท�'ยวั   จัากบื้)านำปากนำายสามารถิ่เช�าเร&อนำ�าเท�'ยวัชมท�วัท�ศนำ$ทะเลสาบื้เหนำ&อเข&'อนำส�ร�ก�ติ�B

-84-

หม"�บื้)านำไทยล&+อหนำองบื้�วั อย"�ท�'บื้)านำหนำองบื้�วั ติ�าบื้ลป5าคำา จัากติ�วัเม&องนำ�านำใช)เส)นำทางหลวังหมายเลข 1080 ระยะทาง 41 ก�โลเมติร ก�อนำถิ่8งอ�าเภอท�าวั�งผ่าม�ทางแยกซั)ายไปอ�ก 3 ก�โลเมติร หม"�บื้)านำแห�งนำ�+เป*นำหม"�บื้)านำท�'ม�ฝี>ม&อในำการทอผ่)าพื่&+นำเม&องท�'สวัยงาม เร�ยกวั�า ผ่)าลายนำ�+าไหล ซั8'งเป*นำแหล�งใหญ�ท�'ส.ดในำจั�งหวั�ดนำ�านำ นำ�บื้เป*นำห�ติถิ่กรรมท�'“ ”

ติกทอดมาหลายย.คำหลายสม�ย

ติลาดชายแดนำบื้)านำห)วัยโก[นำ หม"�บื้)านำประมงปากนำาย หม"�บื้)านำไทยล&+อหนำองบื้�วั

ของฝีากข8+นำช&'อ

               จั�งหวั�ดนำ�านำ เป*นำเม&องท�'ท�าการเกษติรเป*นำหล�ก จั8งม�ผ่ลไม)หลากหลายชนำ�ดเป*นำของฝีากกล�บื้บื้)านำ รวัมถิ่8งส�นำคำ)าห�ติถิ่กรรมของช.มชนำ ถิ่)าเข)ามาเม&องนำ�านำ ไม�คำวัรพื่ลาดซั&+อของฝีากติ�าง ๆ ท�'ข8+นำช&'อ ด�งติ�อไปนำ�+

               ส)มส�ทอง จัะออกส"�ติลาดราวัปลายป>ของท.กป> ส)มส�ทองคำ&อส)มเข�ยวัหวัานำ แติ�ด)วัยอากาศท�'หนำาวัเย1นำอ.ณ์หภ"ม�กลางวั�นำติ�างก�บื้กลางคำ&นำถิ่8ง 8 องศา ท�าให)สาร คำาร$ท�นำอยพื่�กเมมติ$ ในำเปล&อกส)มเปล�'ยนำส�จัากส�เข�ยวัเป*นำส�ทอง ม�รสชาติ�หวัานำ หอม อมเปร�+ยม การเล&อกซั&+อ ส)มส�ทองจัะม�ส�ส)มสวัยท�+งล"ก ส�วันำท�'ม�ส�เข�ยวัปนำ หร&อม�ร�+วัรอย เร�ยกวั�าส)มลาย รสชาติ�หวัานำอมเปร�+ยวั ติ)องเล&อกท�'ม�ผ่ลกลมแป<นำ ผ่�วับื้าง เปล&อกเป*นำส�ส)มเท�าก�นำท�+งล"ก ผ่�วัส)มย�งติ8งแนำ�นำ

                มะไฟ้จั�นำ ผ่ลไม)เฉพื่าะถิ่�'นำ เป*นำไม)ก8'งเม&องหนำาวั ม�ช&'อเร�ยกภาษาจั�นำวั�า "ฮ่วังพื่�+" จั�นำแติ)จั�Qวัเร�ยกวั�า "อ8'งติ�+วั" เม&'อส.กจัะม�ส�เหล&องจันำถิ่8งส�เหล&องอมนำ�+าติาล เนำ&+อคำ�อนำข)างใส สามารถิ่ก�นำสดได)ท�+งเปล&อก แติ�คำนำนำ�านำนำ�ยมนำ�าไปเช&'อมมากกวั�า การเช&'อจัะไม�ใช)ไฟ้ในำการเช&'อม โดยจัะนำ�ามะไฟ้จั�นำสดมาล)างท�าคำวัามสะอาด บื้�บื้เอาเมล1ดออกด)วัยม&อ แล)วัผ่8'งติากแดดไวั)จันำแห)งหมาด ๆ จัากนำ�+านำ�ามาคำล.กก�บื้นำ�+าเช&'อม หร&อนำ�+าติาลทราย แล)วันำ�าไปติาก 4-5 แดด จันำแห)ง ก1บื้รรจั.ขาย ผ่ลเช&'อมแล)วัจัะม�ส�นำ�+าติาลเข)ม ม�ขายร)านำคำ)าท�'วั ๆ ไป ย�านำ ถิ่.ส.มนำเทวัราช คำนำนำ�ยมซั&+อไปร�บื้ประทานำ เพื่ราะม�คำ.ณ์สมบื้�ติ�เป*นำยา ช�วัยให)ช.�มคำอ ลดอาการร)อนำในำ

  ผ่)าทอม&อ ห�ติถิ่กรรมข8+นำช&'อของเม&องนำ�านำ เพื่ราะม�ลวัดลายสวัยงาม เป*นำเอกล�กษ$เฉพื่าะถิ่�'นำ โดยเฉพื่าะผ่)าทอของชาวัไทล&+อ ท�'นำ�าสนำใจัเป*นำพื่�เศษคำ&อ ผ่)าซั�'นำ โดยจัะม�ลายท�'เป*นำเอกล�กษณ์$ คำ&อ ซั�'นำติ�นำจัก ซั�'นำม�ดหม�' หร&อท�'ชาวัไทยล&+อเร�ยก ซั�'นำก�านำ ซั�'นำม�านำ หร&อซั�'นำป<อง และลายท�'ม�ช&'อเส�ยงมาก ร" )จั�กก�นำท�'วัไปวั�าเป*นำผ่)าทอม&อของเม&องนำ�านำ คำ&อ ซั�'นำลายนำ�+าไหล ลายไทล&+อ

       เคำร&'องเง�นำ จั�ดเป*นำของฝีากข8+นำช&'อเช�นำก�นำ โดยฝี>ม&อขาวัเขาเผ่�าเม�'ยนำ ท�'ม�กท�าเป*นำเคำร&'องประด�บื้ เช�นำ ก�าไล สร)อยคำอ สร)อยข)อม&อ ฯลฯ ราคำาขายติามนำ�+าหนำ�ก กร�มละประมาณ์ 12-15 บื้าท แล)วัแติ�คำวัามยากง�ายของลวัดลาย นำอกจัากเคำร&'องประด�บื้แล)วั ย�งม�เคำร&'องใช)ประเภท สล.งหร&อข�นำ กระบื้วัย ช)อนำ ซั8'งราคำาคำ�อนำข)างส"งเพื่ราะม�นำ�+าหนำ�กมาก

-85-

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

-86-

4.พิะเยา ชมประเพื่ณ์�ไทยล&+อ ล&อเล&'องกวัPานำพื่ะเยา

ค�าขวั�ญ “กวัPานำพื่ะเยาแหล�งช�วั�ติ ศ�กด�Bส�ทธ�Bพื่ระเจั)าตินำหลวัง บื้วังสรวังพื่�อข.นำง�าเม&อง งามล&อเล&'องดอยบื้.ษราคำ�ม W

ประวั�ติ�

จั�งหวั�ดพื่ะเยาเด�มช&'อวั�าพื่ยาวั หร&อเม&องภ"กามยาวัในำอด�ติ เป*นำเม&องเก�าแก�เม&องหนำ8'งในำแถิ่บื้ภาคำเหนำ&อ ม�อาย.กวั�า 900 ป> ร�วัมสม�ยเด�ยวัก�บื้เม&องเช�ยงแสนำ จั�งหวั�ดเช�ยงราย เม&องพื่ยาวัเจัร�ญร. �งเร&องส"งส.ดในำสม�ยพื่�อข.นำง�าเม&อง ติ�อมาก1ติกเป*นำเม&องข8+นำไปติามการเปล�'ยนำแปลงการปกคำรองของอาณ์าจั�กรติ�างๆ ท�'ผ่ล�ดก�นำม�อ�านำาจัในำแถิ่บื้นำ�+ จันำถิ่8งสม�ยกร.งร�ตินำโกส�นำทร$ เม&องพื่ยาวัได)เปล�'ยนำช&'อเป*นำเม&องพื่ะเยา และเป*นำส�วันำหนำ8'งของจั�งหวั�ดเช�ยงราย จันำกระท�'งป> พื่.ศ. 2520 พื่ะเยาจั8งได)ร�บื้ยกฐานำะจั�ดติ�+งข8+นำเป*นำจั�งหวั�ดพื่ะเยาเป*นำเม&องท�'ม�เสนำ�ห$ สงบื้เง�ยบื้ โดยม�กวัPานำพื่ะเยาเป*นำเสม&อนำส�ญล�กษณ์$การท�องเท�'ยวัประจั�าจั�งหวั�ด ม�ศ�ลปวั�ฒนำธรรม วั�ดวัาอารามติ�างๆ อ�นำงดงาม และวั�ถิ่�ช�วั�ติชาวัไทยล&+อท�'อพื่ยพื่

มาจัากด�นำแดนำส�บื้สองป7นำนำาในำประเทศจั�นำเป*นำส�'งท�'นำ�าสนำใจั    จั�งหวั�ดพื่ะเยา แบื้�งการปกคำรองออกเป*นำ 9 อ�าเภอ โดยม�อ�าเภอเม&องพื่ะเยา อ�าเภอแม�ใจั อ�าเภอปง   อ�าเภอจั.นำ อ�าเภอดอกคำ�าใติ) อ�าเภอเช�ยงคำ�า อ�าเภอเช�ยงม�วันำ อ�าเภอภ"ซัาง   อ�าเภอภ"กามยาวั วั�ฒนืธรรม ศาลหล�กเม&องพื่ะเยา ม�ถิ่นำนำล)อมรอบื้ท�+งส�'ด)านำ ติ�+งอย"�ร �มถิ่นำนำท�ากวัPานำ อย"�ใกล)ก�นำก�บื้วั�ดศร�อ.โมงคำ$คำ�า และอ�กด)านำเป*นำวั�ดราชคำฤห$ จัากถิ่นำนำประติ"ช�ยเล�+ยวัซั)ายไปจัรดถิ่นำนำท�ากวัPานำ สามารถิ่เห1นำศาลหล�กเม&องได)อย�างช�ดเจันำ ศาลหล�กเม&องพื่ะเยาม�คำวัามสวัยงามท�+งกลางคำ&นำและกลางวั�นำ

อนำ.สาวัร�ย$พื่�อข.นำง�าเม&อง อด�ติกษ�ติร�ย$ผ่")ปกคำรองเม&องภ"กามยาวัล�าด�บื้ท�' 9 ระหวั�างป> พื่.ศ. 1801-1841 เป*นำย.คำท�'เจัร�ญร. �งเร&องมากประด�ษฐานำอย"�ท�'สวันำสาธารณ์ะเทศบื้าลเม&องพื่ะเยา (สวันำสมเด1จัย�า 90) หนำ)ากวัPานำพื่ะเยาเป*นำพื่ระสหายร�วัมนำ�+าสาบื้านำก�บื้พื่�อข.นำเม1งรายแห�งเม&องเช�ยงรายและพื่�อข.นำรามคำ�าแหงแห�งกร.งส.โขท�ย ซั8'งท�+งสามพื่ระองคำ$ได)กระท�าส�ติย$ติ�อก�นำ ณ์ บื้ร�เวัณ์แม�นำ�+าอ�ง ซั8'งป7จัจั.บื้�นำอย"�บื้ร�เวัณ์สถิ่านำ�ประมงนำ�+าจั&ดพื่ะเยา พื่�อข.นำง�าเม&องเป*นำผ่")ทรงอ�ทธ�ฤทธ�Bกล�าวัก�นำวั�าเม&'อพื่ระองคำ$เสด1จัไปทางไหนำ "แดดก1บื้�อฮ่)อนำ ฝีนำก1บื้�อฮ่�าจั�กให)แดดก1แดด จั�กให)บื้ดก1บื้ด" จั8งได)พื่ระนำามวั�าง�าเม&อง

อนำ.สรณ์$ผ่")เส�ยสละ พื่.ติ.ท. 2324 อย"�ห�างจัากติ�วัอ�าเภอเช�ยงคำ�า ติามทางหลวัง 1021 ไปประมาณ์ 2 กม. เป*นำอนำ.สรณ์$สถิ่านำท�' สร)างข8+นำเพื่&'อระล8กถิ่8งวั�รกรรมของพื่ลเร&อนำ ติ�ารวัจั ทหารท�'ได)พื่ล�ช�พื่ในำการส")รบื้เพื่&'อร�กษาอธ�ปไติยในำพื่&+นำท�'ชายแดนำจั�งหวั�ดพื่ะเยาและเช�ยงราย นำอกจัากนำ�+นำย�งจั�ดเป*นำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แสดงภาพื่ถิ่�ายร"ปจั�าลองและอาวั.ธย.ทโธปกรณ์$ท�'เคำยใช)ติ�อส")ในำการรบื้คำร�+งนำ�+นำไวั)ด)วัย เปGดให)เข)าชมในำวั�นำเวัลาราชการ

ศาลหล�กเม&องพื่ะเยา อนำ.สาวัร�ย$พื่�อข.นำง�าเม&อง อนำ.สรณ์$ผ่")เส�ยสละ พื่. ติ. ท. 2324

-87-

ศ"นำย$วั�ฒนำธรรมไทยล&+อ ติ�+งอย"�ท�'วั�ดหย�วันำในำอ�าเภอเช�ยงคำ�า จั�ดติ�+งเป*นำศ"นำย$แสดงผ่ลงานำทางศ�ลปวั�ฒนำธรรม และฝีCกอาช�พื่ของชาวัไทยล&+อ โดยเฉพื่าะผ่)าของชาวัไทยล&+อท�'ม�

ลวัดลายและส�ส�นำสดใส ในำอด�ติชาวัไทยล&+อม�ถิ่�'นำอาศ�ยอย"�ในำเขติส�บื้สองป7นำนำามณ์ฑ์ลย"นำานำ ประเทศสาธารณ์ะร�ฐประชาชนำจั�นำ ม�พื่&+นำท�'ประมาณ์ 25,000 ติร.กม.

  พื่&+นำท�'ส�วันำใหญ�เป*นำเขาม�ท�'ราบื้แคำบื้ๆอย"�ติามห.บื้เขา และล.�มแม�นำ�+าอ�นำเป*นำ บื้ร�เวัณ์ท�'อย"�อาศ�ยและท�'ท�ามาหาก�นำของชาวัไทล&+อ โดยเฉพื่าะการท�านำาท�'ล.�มเช�นำเด�ยวัก�บื้คำนำไทยท�'วัไป ม�แม�นำ�+าโขงเป*นำแม�นำ�+าสายส�าคำ�ญท�'ไหลผ่�านำแคำวั)นำส�บื้สองป7นำนำา ซั8'งชาวัไทยล&+อเร�ยกวั�า "แม�นำ�+าของ" ในำป> พื่.ศ. 2399 เจั)าส.ร�ยพื่งษ$ ผ่ร�ติเดช ผ่")คำรองนำคำรนำ�านำได)อพื่ยพื่มามาอย"�ท�'บื้)านำท�าฟ้<า เหนำ&อและท�าฟ้<าใติ)อ�าเภอเช�ยงม�วันำ หล�งจัากนำ�+นำม�บื้างส�วันำได)อพื่ยพื่มาอย"�ท�'อ�าเภอเช�ยงคำ�า ชาวัไทล&+อม�อ.ปนำ�ส�ยร�กสงบื้ ขย�นำอดทนำ นำอกจัากนำ�+นำย�งเป*นำผ่")ท�'อนำ.ร�กษ$วั�ฒนำธรรมและขนำบื้ธรรมเนำ�ยมประเพื่ณ์�ด�+งเด�มไวั)อย�างด� เช�นำ วั�ฒนำธรรมการแ.ติ�งกาย เป*นำติ)นำ

หอวั�ฒนำธรรมนำ�ท�ศนำ$ อย"�ใกล)ก�บื้วั�ดศร�โคำมคำ�า จั�ดเป*นำพื่�พื่�ธภ�ณ์ฑ์$แสดงโบื้ราณ์วั�ติถิ่. เอกสารข)อม"ลส�าคำ�ญทางประวั�ติ�ศาสติร$ของจั�งหวั�ดพื่ะเยา และเร&'องราวัคำวัามเป*นำมาท�+งด)านำวัรรณ์กรรม ภ"ม�ป7ญญาท)องถิ่�'นำ วั�ฒนำธรรมประเพื่ณ์� และวั�ถิ่�ช�วั�ติคำวัามเป*นำอย"�ของชาวัพื่ะเยาโดยใช)ร"ปแบื้บื้เทคำโนำโลย�สม�ยใหม� เปGดให)เข)าชมในำวั�นำพื่.ธ-อาท�ติย$ เวัลา 09.00-

16.00 นำ.

โบื้ราณ์สถิ่านำเวั�ยงลอ ติ�าบื้ลลอ อย"�ห�างอ�าเภอจั.นำ ติามทางหลวังหมายเลข 1021 ถิ่8งบื้)านำห)วัยง�+วั ประมาณ์ 17 ก�โลเมติร ม�ทางแยกเป*นำทางด�นำไปถิ่8งบื้)านำนำ�+าจั.นำอ�กประมาณ์ 12

ก�โลเมติร เป*นำเม&องโบื้ราณ์ขนำาดใหญ� ม�อาย.ราวั 500-600 ป> ติามหล�กฐานำศ�ลาจัาร8กและพื่ระพื่.ทธร"ปห�นำทราย ท�'ข.ดพื่บื้ในำติ�วัเม&องเวั�ยงลอภายในำคำ"เม&อง ก�าแพื่งเม&อง พื่บื้โบื้ราณ์สถิ่านำ ประมาณ์ 10 แห�ง และพื่บื้ซัากโบื้ราณ์สถิ่านำนำอกคำ"เม&องอ�กประมาณ์ 40 แห�ง ท�'ส�าคำ�ญคำ&อ ม�วั�ดร)างอย"�มากมาย พื่ระธาติ.และวั�ดเก�าแก� คำ&อ วั�ดศร�ปGงเม&อง ใกล)เวั�ยงลอย�งเป*นำจั.ดท�'ล�านำ�+าจั.นำไหลลงแม�นำ�+าอ�ง จั8งเร�ยกบื้ร�เวัณ์นำ�+วั�า สบื้อ�ง“ ”

ศ"นำย$วั�ฒนำธรรมไทยล&+อ หอวั�ฒนำธรรมนำ�ท�ศนำ$ โบื้ราณ์สถิ่านำเวั�ยงลอ

วั�ดพื่ระนำ�'งด�นำ อย"�ในำติ�าบื้ลเวั�ยง ไปติามทางหลวัง 1148 ห�างจัากติ�วัอ�าเภอ 4 กม.

เป*นำวั�ดท�'องคำ$พื่ระประธานำ ของวั�ดไม�ม�ฐานำช.กช�รองร�บื้เหม&อนำก�บื้พื่ระประธานำองคำ$อ&'นำๆ เคำยม�ราษฎรสร)างฐานำช.กช�เพื่&'ออ�ญเช�ญ พื่ระประธานำข8+นำประด�ษฐานำ แติ�ปรากฏิวั�าพื่ยายามยกเท�าไรก1ยกไม�ข8+นำ จั8งเร�ยกส&บื้ติ�อก�นำมาวั�าพื่ระนำ�'งด�นำ

วั�ดพื่ระธาติ.สบื้แวันำ อย"�ห�างจัากท�'วั�าการอ�าเภอ 4 ก�โลเมติร เป*นำท�'ประด�ษฐานำองคำ$พื่ระธาติ.เจัด�ย$ท�'ม�อาย.เก�าแก�มาก คำาดวั�าอาย.ราวั 800 ป> ภายในำบื้รรจั.เส)นำพื่ระเกศา และกระด"กส�วันำคำางของพื่ระพื่.ทธเจั)า องคำ$พื่ระธาติ.ได)ร�บื้การบื้"รณ์ะมาหลายคำร�+ง แติ�ย�งคำงร�กษาสภาพื่ศ�ลปะแบื้บื้ล)านำนำาไทยไวั)ได)

-88-

วั�ดนำ�นำติาราม ติ�+งอย"�บื้ร�เวัณ์ติลาดเทศบื้าลติ�าบื้ลเช�ยงคำ�า ไม�ปรากฎวั�าสร)างมาติ�+งแติ�สม�ยใด เป*นำวั�ดประจั�าช.มชนำชาวัไทยใหญ� เด�มเร�ยก วั�ดจัองคำา เพื่ราะม.งด)วัยหญ)าคำา (คำ�าวั�า จัอง เป*นำภาษาไทยใหญ� หมายถิ่8งวั�ด) พื่.ทธศาสนำ�กชนำชาวัไทยใหญ�เป*นำผ่")สร)าง โดย พื่�อหม�องโพื่ธ�Bข�'นำ บื้ร�จัาคำท�'ด�นำ เนำ&+อท�' ๓ ไร�เศษ เป*นำสถิ่านำท�'ก�อสร)าง พื่�อเฒ�าอ.บื้ล เป*นำประธานำในำการก�อสร)างจันำส�าเร1จัเร�ยบื้ร)อย ม�ฐานำะเป*นำอารามหร&อส�านำ�กสงฆั$ ประชาชนำท�'วัไปนำ�ยามเร�ยก วั�ดจัองเหนำ&อ เพื่ราะอย"�ทางท�ศเหนำ&อของเทศบื้าลเช�ยงคำ�า

วั�ดพื่ระนำ�'งด�นำ วั�ดพื่ระธาติ.สบื้แวันำ วั�ดนำ�นำติาราม

วั�ดศร�โคำมคำ�า ติ� +งอย"�ในำเขติเทศบื้าลเม&องพื่ะเยา ถิ่นำนำพื่หลโยธ�นำ ห�างจัากติ�วัเม&องไปทางเหนำ&อประมาณ์ ๑,๐๐๐ เมติร ด)านำท�ศใติ) -  ท�ศติะวั�นำติก  ติ�ดก�บื้กวัPานำพื่ะเยา   ท�ศเหนำ&อ ติะวั�นำออก ติ�ดก�บื้ถิ่นำนำพื่หลโยธ�นำ เร�'มก�อสร)างองคำ$พื่ระประธานำ – (พื่ระเจั)าตินำหลวัง) เม&'อ  พื่.ศ. ๒๐๓๔ มาส�าเร1จับื้ร�บื้"รณ์$เม&'อ พื่.ศ.  ๒๐๖๗ ประมาณ์ ๓๓ ป> จั�ดเป*นำ

วั�ดโดยสมบื้"รณ์$ การก�อสร)างในำสม�ยนำ�+นำ พื่ระเม&องติ") เจั)าผ่")คำรองเม&องพื่ะเยาผ่")ทรงอ.ปถิ่�มภ$

วั�ดพื่ระธาติ.จัอมทอง ติ�+งอย"�บื้นำดอยจัอมทอง ติรงข)ามวั�ดศร�โคำมคำ�า (วั�ดพื่ระเจั)าตินำหลวัง) เป*นำป"ชนำ�ยสถิ่านำโบื้ราณ์คำ"�เม&องพื่ะเยา ม�ถิ่นำนำข8+นำไปถิ่8งเจัด�ย$พื่ระธาติ.จัอมทองบื้ร�เวัณ์โดยรอบื้เป*นำป5าไม) เป*นำสวันำร.กขชาติ�สามารถิ่มองเห1นำท�ศนำ�ยภาพื่ของติ�วัเม&องพื่ะเยาและกวัPานำพื่ะเยาได)อย�างช�ดเจันำ

วั�ดอนำาลโย ติ�+งอย"�บื้นำดอยบื้.ษราคำ�มห�างจัากติ�วัจั�งหวั�ด 20 กม. ไปทางท�ศเหนำ&อติามทางหลวังหมายเลข 1 (พื่ะเยา-เช�ยงราย) ประมาณ์ 7 กม. แล)วัเล�+ยวัซั)ายเข)าทางหลวังหมายเลข 1127-1193 อ�ก 9 กม.ทางลาดยางติลอดสาย บื้ร�เวัณ์ดอยบื้.ษราคำ�ม และม�อนำพื่ระนำอนำ ประกอบื้ด)วัยพื่ระพื่.ทธร"ปศ�ลปส.โขท�ยล�กษณ์ะงดงามมาก และย�งม�พื่ระพื่.ทธร"ปปางติ�างๆ อ�กหลายองคำ$ อาท� พื่ระพื่.ทธไสยาสนำ$ พื่ระพื่.ทธร"ปปางล�ลา พื่ระพื่.ทธร"ปปางนำาคำปรก สร)างด)วัยคำวัามประณ์�ติสวัยงามแบื้บื้ศ�ลปไทยร�ตินำเจัด�ย$ เป*นำศ�ลปะ แบื้บื้อ�นำเด�ยพื่.ทธคำยา เก[งจั�นำประด�ษฐานำเจั)าแม�กวันำอ�ม หอพื่ระแก)วัมรกติจั�าลอง จัากยอดเขาสามารถิ่ชมท�ศนำ�ยภาพื่ของกวัPานำพื่ะเยาและเม&องพื่ะเยาได)อย�างสวัยงาม ข8+นำได) 2 ทาง คำ&อ ทางบื้�นำไดและทางรถิ่ยนำติ$

วั�ดศร�โคำมคำ�า วั�ดพื่ระธาติ.จัอมทอง วั�ดอนำาลโย