დივიდენდები და სხვა გასავლები

დივიდენდები და სხვა გასავლები

გრიგოლ მოდებაძეg.modebadze@agruni.edu.ge

18.1 სხვადასხვა სახის დივიდენდები• ბევრი კომპანიები იხდიან რეგულარულ დივიდენდებს

– სახელმწიფო კომპანიები იხდიან კვარტალურად.– შეიძლება ფირმებმა გადაიხადონ დამატებითი დივიდენდები.– იშვიათად რომ მოხდეს დივიდენდებისლიკვიდაცია.

• კომპანიები ხშირად გასცემენ დივიდენდებს აქციებისსახით.– ფირმა არ გასცემს ნაღდფულს.– ფირმა ზრდის აქციების რაოდენობას.

• ზოგიერთი ფირმა დივიდენდს გასცემს საჩუქრის სახით.– Wrigley’s Gum აგზავნის კევების დიდ ყუთს.– Dundee Crematoria აქციონერებს თავაზობს ფასდაკლებულ

კრემატორიას .

18.2 ფულადი დივიდენდის სტანდარტული მეთოდი

Record Date – თარიღი რომლის მიხედვითაც ფირმა განსაზღვრავს

აქციონერების რაოდენობას

Ex-Dividend Date - თარიღი რომელიც განსაზღვრავს აქციონერს ეკუთვნის

თუ არა დივიდენდი

Cash Dividend - ნაღდი ფულის გადახდა ფირმის

აქციონერებისათვის

ფულადი დივიდენდის გაცემისპროცედურა

25 Oct. 1 Nov. 2 Nov. 5 Nov. 7 Dec.

დეკლარი რების

დღე

Cum-dividend

Date

Ex-dividend

Date

Record Date

გადახდი ს დღე

…

Declaration Date: დირექტორების სხდომა ახდენს დივიდენდების დეკლარირებას

Cum-Dividend Date: აქციების მფლობელები ჯერ კიდევ იღებენ დივიდედს.

Ex-Dividend Date: აქციების გამყიდველი ინარჩუნებს დივიდედს.

Record Date: კომპანია აქვეყნებს სიას თუ ვინ მიიღებს დივიდედს

ფასის ქცევა• სრულყოფილ პირობებში აქციის ფასი ეცემა

დივიდენდის ოდენობით ex-dividend პერიოდისათვის.

$P

$P - divEx-

dividend Date

ფასი ეცემა დივიდენდის

სიდიდით

-t … -2 -1 0 +1 +2 …

გადასახადები ართულებენ ოდნავ საქმეს . გამოკვლევებმა აჩვენა რომ

ფასი დივიდენდის სიდიდეზე ნაკლებად ეცემა და ეს თავს იჩენს

რამოდენიმე წუთის განმავლობაში ex-date - ის დროს.

18.3 ინდეფერენტულობა დივიდენდის გაცემის წესებს

შორის• დამარწმუნებელი არგუმენტების მოყვანაა

შესაძლებელი იმის საჩვენებლადრომ დივიდენდის გაცემის ტიპს მნიშვნელობა არ აქვს

• იქიდან გამომდინარე რომ ინვესტორებს არ ჭირდებათ დივიდენდები იმისათვის რომ აქციები

, გადააქციონ ფულად შესაბამისად ისინი არ გადაიხდიან დიდფულს ისეთი კომპანიის აქციებში

რომებიც იძლევიან დიდდივიდენდებს

• აქედან გამომდინარე დივიდენდების გაცემის წესები გავლენას ვერ ახდენენ ფირმის ღირებულებაზე

Homemade Dividends• Bianchi Inc. $42 $2 აქციის ფასია და იხდის

დივიდენდს• Bob 80 ფლობს ცალ აქციას და სურს $3 დივიდენდი.• Bob’s homemade dividend სტრატეგია:

– 2 გაყიდოს ex-dividend აქცია

homemade dividendsCash from dividend $160Cash from selling stock $80Total Cash $240Value of Stock Holdings $40 × 78 =

$3,120

$3 Dividend$240

$0$240

$39 × 80 =$3,120

დივიდენდების გაცემის წესისარალერევანტურობა

• წინა მაგალითში ბობს ქონდა $3,360 - ისსიმდიდრე:

share42$shares 80360,3$

240$share

39$shares 80360,3$

80$160$share

40$shares 78360,3$

$3 დივიდენდის მიღების შემდეგ მისი სიმდიდრე ისევ $3,360-ია:

$2 2 დივიდენდის და ex-dividend აქციის გაყიდვის შემდეგ, სიმდიდრე ისევ $3,360-ია:

დივიდენდები და საინვესტიციოპოლიტიკა

• ფირმამ არასოდეს არ უნდა თქვას უარი დადებით NPV- ს მქონე პროექტზე რომ

გაზარდოს დივიდენდები.• დიდვიდენდების გაცემის პოლიტიკის

არარელევანტურობის არგუმენტია ის რომ ინვესტიციების გადაწყვეტილებები უფრო

ადრე მიიღება და არ არის დამოკიდებული დივიდენდების პოლიტიკაზე

18.4 აქციების გამოსყიდვა

• დივიდენდების გაცემის მაგივრადფირმამ შეიძლება გამოისყიდოს საკუთარი აქციები

• ამ ბოლოდრო აქციების გამოსყიდვა გახდა მნიშვნელოვანი საშუალება რომ

განაწილებულ იქნას შემოსავლებიაქციონერებზე.

აქციების გამოსყიდვა vs. დივიდენდების გაცემა

$10=/100,000$1,000,000= აქციის ფასი100,000= აქციების რაოდენობა

1,000,000Value of Firm1,000,000Value of Firm1,000,000Equity850,000 AssetsOther

0Debt$150,000Cashsheet balance Original A.

Equity &Liabilities Assets

განვიხილოთ ფირმა რომელსაც სურს $100,000 განაწილება აქციონერებზე

$9=00,000$900,000/1 = აქციის ფასი100,000= აქციების რაოდენბა

900,000Firm of Value900,000Firm of Value900,000Equity850,000AssetsOther

0Debt$50,000Cash

dividendcash shareper $1After B.Equity & sLiabilitie Assets

თუ მოხდება $100,000 გაცემა დივიდენდის სახით მაშინ ბალნს ექნება შემდეგი სახე

აქციების გამოსყიდვა vs. დივიდენდების გაცემა

Assets Liabilities & EquityC. After stock repurchase

Cash $50,000 Debt 0Other Assets 850,000 Equity 900,000Value of Firm 900,000 Value of Firm 900,000

აქციების რაოდენობა= 90,000 აქციის ფასი = $900,000 / 90,000 = $10

თუ მოხდება $100,000 - ის გამოყენება აქციების , შესაძენად მაშინ ბალანს ექნება შშემდეგი სახე:

აქციების გამოსყიდვა vs. დივიდენდების გაცემა

აქციების გამოსყიდვა

• აქციონერბის თავისუფლება• ინარჩუნებს აქციების მაღალფასს– კარგია მათთვის ვინც ფლობს აქციებს

• განიხილება როგორც ფირმის ინვესტიცია (undervaluation)

• საგადასახადო სარგებელი

18.5 პერსონალური გადასახადები და დივიდენდები

• იმისათვის რომ მივიღოთდივიდენდის გაცემის წესის არალერევანტურობა ამისათვის საჭიროა :

– არ გვქონდეს გადასახადები– არ იყოს ტრანზაქციული დანახარჯები– არ იყოს რაიმე სახის მოულოდნელობები

• , ამერიკაში დივიდენდებიც და კაპიტალური ამონაგებებიც იბეგრება მაქსიმალური 15%- გადასახადით ის ოდენობით.

• რადგან კაპიტალური ამონაგები შეიძლება გადავადებულ იქნას, საგადასახადო განაკვეთი

დივიდენდზე უფროდიდია ვიდრე ეფექტური განაკვეთი კაპიტალურ ზრდაზე

ფიმრბი არასაკმარისი ნაღდი ფულით

ისეთ სიტუაციაში სადაც გვაქვს გადასახადები ფირმამ არ

უნდა გამოუაშვან აქციები დივიდენდის გადასახდელად

Firm Stock Holders

Cash: stock issue

Cash: dividends

Gov.

Taxes

Investment Bankers აქციების გამოშვების პირდაპირი ხარჯი

დაემატება ამეფექტს

ფირმები საკმარისი ნაღდი ფულით• ზემოთ მოყვანილი არგუმეტები აუცილებელი

არაა რომ ესადაგებოდეს ფირმას რომელსაც აქვს საკმარისი ნაღდი ფული

• 1 დავუშვათ ფირმას აქვს მილიონი ნაღდი ფულიროდესაც აკუმულირებას გაუკეთებს ყველა დადებით NPV- ს მქონე პრო ექტებს.

– კაპიტალის ბიუჯეტირების პროექტების არჩევა( დაშვების თანახმად მათ აქვთ უარყოფითი NPV).

– სხვა კომპანიების შეძენა– ფინანსური აქტივების შეძენა– აქციების გამოსყიდვა

გადასახადები და დივიდენდები• პირადი გადასახადის არსებობის შემთხვევაში:

1. ფირმამ არ უნდა გამოუშვას აქციები რომ გადაიხადოს დივიდენდები.

2. მენეჯერებმა უნდა გამონახონ ალტერნატიული საშუალებები რომ ფული

დააბანდონ რათა შეამცირონ დივიდენდები.3. იქიდან გამომდინარე რომ პერსონალური

გადსახადები ამცირებს დივიდენდებს , მიუხედავად ამისა ეს გადასახადები არაა

ისეთი ძალის რომ აიძულოს ფირმა საერთოდ გააუქმოს დივიდენდები

18.6 რეალურ ცხოვრებაში ფირმები უპირატესობას ანიჭებენ მაღალ

დივიდენდებს• მიმდინარე შემოსავლების მისაღებად საჭირო სურვილები• მოქმედებითი ფინანსები– ის აიძულებს ინვესტორებს რომ იყვნენდისციპლინირებულნი.

• საგადასხადო არბიტრაჟი– ინვესტორებს შეუძლიათ შექმნან ისეთი მაღალი

დივიდენდების პოზიცია რომ თავი აარიდონ გადასახადებს

• სისტემის დანხარჯები– მაღალი დივიდენდები ამცირებენ თავისუფალფულისნაკადებს.

18.7 კლიენტების ეფექტი• დივიდენდების განაწილების სხვადასხვა

პოლიტიკის კლიენტები შეიძლება დაჯგუფდნენ შემდეგნაირად

ჯგუფი აქციისტიპი

High Tax Bracket IndividualsLow Tax Bracket IndividualsTax-Free InstitutionsCorporations

Zero-to-Low payoutLow-to-Medium payoutMedium payoutHigh payout

მას შემდეგ რაც კლიენტები კმაყოფილები, დარჩებიან ფირმები დივიდენდების პოლიტიკის შეცვლით ვეღარ შექმნიან

ღირებულებას

18.8 რა ვიცით და რა არ ვიცით• კორპორაციები ხშირად არ ცვლიან დივიდენდებს.• ცოტა კომპანიები იხდიან დივიდენდებს.• დივიდენდები აწვდიან ინფორმაციას ბაზარს.• ფირმები ღირებულ პოლიტიკას უნდა ატარებდნენ:– დივიდენდების გადახდის გამო უარი არ უნდა

ვთქვათ დადებით NPV პროექტებზე.– უარი უნდა ვთქვათ აქციების გამოშვებით

დივიდენდების გადახდაზე .– გამოვისყიდოთ აქციები თუ ფულის გამოყენების

ძალიან მცირე ალტერნატივა არსებობს.

18.9 აქციებით გაცემული დივიდენდები• ნაღდი ფულის მაგივრად გადავიხადოთ აქციით• აქციების რაოდენობა იზრდება• , შედეგად მცირე აქციეის გადახდა

დივიდენდების მაგივრად– 20 და 25%- ზე ნაკლები– 100 თუ ფლობთ აქციას და კომპანიამ მოახდინა

10% , დივიდენდის დეკლარირება მაშინ თქვენ 10 დამატებით მიიღებთ აქციას .

• 20 25%- და ზე მეტი აქციის გადახდა დივიდენდების სახით

აქციების გაყოფა• - აქციების გაყოფა მსგავსია აქციებით

, დივიდენდების გადახდის ოღონდ აქ პროცენტულად ნაწლდება აქციები

– 2 - მაგალითად აქციის თითო თითოდ 100% გაყოფა ნიშნავს დივიდენდს.

• აქციის ფასი ეცემა როდესაც ის იყოფა.

Quick Quiz• What are the different types of dividends, and

how is a dividend paid?• What is the clientele effect, and how does it

affect dividend policy irrelevance?• What is the information content of dividend

changes?• What are stock dividends, and how do they

differ from cash dividends?• How are share repurchases an alternative to

dividends, and why might investors prefer them?