Τίποτε στη Βιολογία δεν έχει νόημα, παρά υπό το φως της...

Τίποτε στη Βιολογία δεν έχει νόημα, παρά υπό το φως της Εξέλιξης.

3ο Γυμνάσιο Ναυπάκτου

31 Ιανουαρίου 2014

Θ. Καψάλης

Πανελλήνια Ένωση Βιοεπιστημόνων

Δημήτρης Μπέκος (1954-2011)

C, H, O, N, S, P Kίνηση,

Αίσθηση,Θρέψη,

Αναπαραγωγή κ.α΄.

Αναξίμανδρος (610 π.Χ. – 547 π.Χ.)

Εμπεδοκλής (495 π.Χ. -435 π.Χ.)

Ηράκλειτος (540 π.Χ. - 480 π.Χ.)

Jean-Baptiste Lamarck

(1744 -1829)

Κ. Δαρβίνος (1809 -1882)

H ιστορία της Εξελικτικής σκέψης

Νωτοχορδή

Εγκέφαλος

Κεφαλή

Σπονδυλική στήλη

Γνάθοι

Πνεύμονες ή παράγωγά τους

Λοβοειδή πτερύγια

Τέσσερα άκρα

Αμνιωτικό αυγό

Γάλα

ΧορδωτάΚρανιωτά

ΣπονδυλωτάΓναθόστομα

ΤετράποδαΘηλαστικά

Η αρχή της κοινής προέλευσης

3 Παρατηρήσεις 2 Συμπεράσματα

Η αρχή της Φυσικής Επιλογής

Τα άτομα ενός πληθυσμού οργανισμών του ίδιου είδους, δεν είναι ίδια μεταξύ τους καθώς διαφέρουν ως προς τον τρόπο που εκδηλώνουν τα χαρακτηριστικά τους.

Παρατήρηση 1η

Οι φυσικοί πληθυσμοί έχουν την τάση να αυξάνονται με γεωμετρική πρόοδο.

Εν τούτοις το μέγεθος τους, με διακυμάνσεις, παραμένει σχετικά σταθερό.

Παρατήρηση 2η

1ο Συμπέρασμα

Αφού το μέγεθος των φυσικών πληθυσμών παραμένει σχετικά σταθερό, κάποια άτομα θα πρέπει να μην επιβιώνουν.Ποια όμως είναι τα άτομα αυτά;

Όπως ήδη εκτέθηκε, τα άτομα ενός πληθυσμούδεν είναι ίδια. Π.χ. μερικές χρυσόμυγες είναι πράσινες, άλλες καφέ.Τα άτομα με πράσινο χρώμα είναι ευδιάκριτα στους καφέ κορμούς των δένδρων, ενώ τα καφέ όχι. Έτσι η πιθανότητα να γίνουν τα άτομα με πράσινο χρώμα, λεία των πουλιών είναι μεγαλύτερη, απ΄ότι τα άτομα με καφέ χρώμα.

Παρατήρηση 3η

Αφού τα άτομα με καφέ χρώμα έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα επιβίωσης από τα πράσινα, θα ζουν περισσότερο και συνεπώς θα αφήνουν και περισσότερους απογόνους από τα πράσινα.

2ο Συμπέρασμα

ο αριθμός των ατόμων με καφέ χρώμα σε κάθε γενιά θα αυξάνεται ολοένα, ώστε τελικώς μετά από πολλές γενιές, ο πληθυσμός θα έχει εξελιχθεί ώστε να αποτελείται μόνο από καφέ άτομα.

Με δεδομένο, όμως ότι το χρώμα της

χρυσόμυγας είναι κληρονομικό,

• Η αρχή της Φυσικής Επιλογής αφορά μόνο στα κληρονομικά γνωρίσματα.*

• Γνωρίσματα που δεν είναι κληρονομικά, δηλ. είναι επίκτητα, δεν υπόκεινται σε Φυσική Επιλογή.

*• Το περιβάλλον μεταβάλλεται. Ένα γνώρισμα που είναι ευνοϊκό σε μια χρονική στιγμή ή

σε ένα τόπο, μπορεί να είναι δυσμενές μια άλλη χρονική στιγμή ή σε έναν άλλο τόπο.*

• Οι αλλαγές στο γενετικό υλικό (λ.χ. μεταλλάξεις) είναι τυχαίες.*

• Όμως η Φυσική Επιλογή δεν είναι τυχαία. Ένα γνώρισμα, αν προσφέρει στο φορέα του προσαρμοστικό πλεονέκτημα, τότε έχει μεγαλύτερες πιθανότητες από ένα άλλο, να περάσει στην επόμενη γενιά.

*• Τα άτομα δεν εξελίσσονται. Οι πληθυσμοί εξελίσσονται.

Κρίσιμες επισημάνσεις στην αρχή της Φυσικής Επιλογής

«Τώρα λοιπόν βλέπεις πως για να παραμένεις στην ίδια θέση, πρέπει να τρέχεις συνεχώς. Κι αν θέλεις να πας παραπέρα, πρέπει να τρέχεις δύο φορές περισσότερο».

Lewis Carroll

Εφαρμοσμένη Εξελικτική Βιολογία

ΥΓΕΙΑ

ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΩΝ ΕΙΔΩΝ

ΓΕΩΡΓΙΑ

ΕΓΚΛΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Τα φυλογενετικά δένδρα ξαφνικά έγιναν δημοφιλή

Γενετικό αποτύπωμα

Illacme plenipes: Το πλάσμα με τα περισσότερα πόδια (750) στη γη που ζει μόνο σε 4,5 τετρ. χλμ στην Καλιφόρνια.

Pacu: Παμφάγα ψάρια της Νοτίου Αμερικής

Αντιλόπη Saiga, της Μογγολίας.

Το Okapi το αρτιοδάκτυλο του Κόνγκο. Έχει πόδια ζέβρας, εν τούτοις είναι συγγενέστερη με τις καμηλοπαρδάλεις.

Το φύλλο που περπατάει: Έντομο της οικογένειας Phyliidae, ενδημικόΤης Ασίας και της Αυστραλίας.

Υπάρχει κάποιο νόημα στο «Βιβλίο της Ζωής» ;

Amorphophallus titanum (το φυτό πτώμα) ενδημικό φυτό της Σουμάτρας. Το ύψος της ταξιανθίας του μπορεί να φτάσει τα 3 m.

Rafflesia arnoldii έχει το μεγαλύτερο μεμονωμένοάνθος στον κόσμο. Είναι ενδημικό τουΒόρνεο και της Σουμάτρας. Το βάρος του άνθουςΜπορεί να φτάσει τα 10 kg

Ophrys insectifera, η ορχιδέα-μύγα. Ένα ενδημικό ευρωπαϊκό είδος που αξιοποιεί τη μορφή της ταξιανθίας του, που μοιάζει με θηλυκή έντομο και την οσμή που αναδύει, ώστε να προσελκύει αρσενικά προκειμένου να το επικονιάσουν.

Το άνθος (ταξιανθία) του Κενταύριου: • Παράγει νέκταρ και μικρή ποσότητα γύρης.• Έχει σωληνόμορφο σχήμα.• Έχει χρώμα ιώδες, όπως των περισσοτέρων φυτών της πατρίδας μας (και κίτρινο).

Πληροφορίες που μόνο, μαζί έχουν νόημα

Το άνθος (ταξιανθία) του Κενταύριου: • Παράγει νέκταρ και μικρή ποσότητα γύρης.• Έχει σωληνόμορφο σχήμα.• Έχει χρώμα ιώδες, όπως των περισσοτέρων φυτών της πατρίδας μας (και κίτρινο).

Οι πεταλούδες • Τρέφονται με νέκταρ.• Διαθέτουν προβοσκίδα.• Βλέπουν κυρίως τα μήκη κύματος που εκτείνονται από το ιώδες ως το κίτρινο.

Πληροφορίες που μόνο, μαζί έχουν νόημα

Το άνθος (ταξιανθία) του Κενταύριου: • Παράγει νέκταρ και μικρή ποσότητα γύρης.• Έχει σωληνόμορφο σχήμα.• Έχει χρώμα ιώδες, όπως των περισσοτέρων φυτών της πατρίδας μας (και κίτρινο).

Οι πεταλούδες • Τρέφονται με νέκταρ.• Διαθέτουν προβοσκίδα.• Βλέπουν κυρίως τα μήκη κύματος που εκτείνονται από το ιώδες ως το κίτρινο.

Πληροφορίες που μόνο, μαζί έχουν νόημα

Τίποτα στη Βιολογία δεν έχει νόημα, παρά υπό το φως της Εξέλιξης

Τh. Dobzhansky

Ας αντιμετωπίσουμε το ενδεχόμενο της μεταβολής, όχι ως μια απειλή. Αλλά ως ευκαιρία και πρόκληση να γίνουμε καλύτεροι.Ως άτομαΩς κοινωνίαΩς χώρα!