نظام ارزيابي عملكرد سازمانها براساس روش كارت امتيازي...

Post on 10-Jan-2016

67 Views

Category:

Documents

10 Downloads

Preview:

Click to see full reader

DESCRIPTION

مدل ارزيابي عملكرد BSC و معرفي نرم افزار BSC Master. نظام ارزيابي عملكرد سازمانها براساس روش كارت امتيازي متوازن Balance Score Card. استاد راهنما: آقای مهندس مهردوست دانشجویان: تقی زاده . نصیری 91- 92. فهرست مطالب:. مدل BSC تعریف BSC - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

نظام ارزيابي عملكرد سازمانها

كارت امتيازي براساس روش

متوازن

Balance Score Card

www.behin-gostar.com

BSCمدل ارزيابي عملكرد

BSCو معرفي نرم افزار

Masterاستاد راهنما: آقای مهندس مهردوست

دانشجویان: تقی زاده . نصیری

91 -92

: مطالب فهرست

BSCمدل

BSCتعریف

منظرهای مختلف در ارزیابی متوازنBSCاصل پیاده سازی

BSCبرخی نتایج پیاده سازی

چرایی سازماناجزای ماموریت سازماننقشه استراتژی سازمان

انواع استراتژی های متداولشناسایی و تدوین شاخص ها

دالیل عدم اجرای استراتژی های تدوین شده در سازمان

BSCتجارب

BSC Masterمعرفی نرم افزار

Balanced) ميالدی م دل ک ارت امتي ازی مت وازن 1990در ده ه

Score Card) و عملک رد ارزي ابی ن وين روش ي ک بعن وان

س پس بعن وان اب زاری جهت کم ک ب ه تحق ق اس تراتژی و ي ا

توس ط اس تراتژی، ب ر م ديريت ب رای رت بعب ارتی راب

اپالن و ک ه اروارد دانش گاه ن ام ص احب اس تاد د ديوي

مش اور برجس ته م ديريت در آمريک ا مط رح ش د و نورتن

ب ه از س وی ص احب نظ ران م ديريت و م ديران س ازمانها

شدت مورد استقبال قرار گرفت.

BSC مدل

BSC:تعریف

مدل ارزیابی متوازن تکنیکی جهت تبدیل استراتژی به عمل می

باشد، به عبارتی دیگر مدل مزبور تکنیکی جهت عملیاتی

ساختن آرمان، ماموریت، استراتژی های سازمان ها  بوده

وچشم انداز آینده شرکت حوزه اصلی بررسی های مدل ارزیابی

كارت امتي ازي مت وازن چ ارچوبي اس ت ك ه ب ه متوازن می باشد.س ازمانها ب راي ترجم ه اس تراتژي ها ب ه اه داف عملي اتي ك ه مح رك عملك رد و رفت ار س ازمان

هستند، كمك مي كند.

منظرهاي مختلف در ارزيابي متوازن:

يادگيري و رشد

BSC

جنبه مالي

جنبه مشتري

فرآيندهاي داخلي

كسب و كار

شاخص مالي

شاخص غير مالي

براي جلب رضايت مشتريان ، كدام فرآيندها بايد بهبود يابند؟

مشتريان در مورد ما چه فكر مي كنند چگونه بايد در مقابل آنها ظاهر شويم؟

براي موفقيت مالي چه كنيم و چگونه با صاحبان سهام ارتباط داشته باشيم؟

چگونه توانايي هاي خود را در راستاي بهبود و تغيير تقويت كنيم؟

منظرهای مختلف در سیستم ارزیابی کارت امتیازی متوازن:

سازی پیاده BSC:اصل

- ارزیابی بنیادها و اعتقادات هسته ای سازمان1- تدوین استراتژی کالن کسب و کار2- تقسیم استراتژیها به اهداف کوچکتر3- ترسیم نقشه استراتژیکی با استفاده از 4

استراتژی های کالن سازمان- تعیین شاخصها و مقادیر اهداف5- تعیین طرح هایی برای دستیابی به اهداف6

BSC برخي نتايج پياده سازي

1

ايجاد امكان

كنترل جامع

سازمان از

طريق معيارهاي

كليدي

2

يكپارچگي

ميان

طرحهاي

سازمان و

اطالع

همگان از

روند تحقق

اهداف و

چشم

اندازها

3

تقسيم

استراتژي به

ل كمي عوام

در شده

سطح كسب

و كار

طرحها و برنامه هايي كه براي دستيابي تعيين استراتژي الزمندبه .

كمي نمودن شاخص ها و مقادير هدف و مرزهاي خوب و بدآنها

ACTION برنامه هاي عملياتي هر فرد

برنامه ها و اهداف جمعي

KPIتعيين شاخص هاي كليدي عملكرد

اهداف

STRATEGYاستراتژی

VISIONچشم انداز

VALUESارزشهای محوری

MISSIONبیانیه ماموریت

ه چه چیزهایی بمعتقدیم؟

چرا ما هستیم؟

برنامه بازی ما چیست؟

چه می خواهیم بشویم؟

هر شخص چه کارهاي عملياتي الزم است انجام دهد؟

گروه يا گروههاي سازمان چه کارهاي عملياتي الزم است انجام دهند؟

موقعيت مالي

فرصت بازاررقبا

چگونگیرضايت اهداف بلند ومشتري

كوتاه مدت

چرایی سازمان

پاسخ به بنيادها و

اعتقادات هسته اي

سازمان

بازارها

فناوري

محصول

برآورد نیازهای

آموزش ی

توجه به مردم

اجزا ماموریت سازمان

توجه بهکارکنان حوزه

جغرافيايي

سازمان استراتژي :نقشه

ان استراتژي مورد نقشه استراتژي ابزاري است كه مي

^ه ^ه ب^ ^تم هايي ك^ ^دها و سيس^ ^ازمان و فرآين^ ^ر س^ نظ^

د، ارتباط برقرار مي پياده سازي استراتژي كمك مي كنن

نمايد. اين ابزار به كاركنان سازمان يك نگاه مستقيم و

روشن مي دهد تا بدانند چگونه فعاليت هايشان به اهداف

ج^امع س^ازمان متص^ل ش^ده، و آنه^ا را در جهت انج^ام

.هرچه بهتر اقداماتشان هماهنگ مي كند

موفقيت اس^تراتژيك زم^اني حاص^ل مي ش^ود ك^ه استراتژي صحيح به شكلي صحيح پياده سازي شده

باشد.

انواع استراتژيهاي متداول

استراتژيهايكاهش

استراتژيهاي ثبات

استراتژيهاي تمركز

استراتژيهاي يكپارچگي

استراتژيهاي رشد

داراي قابليت پيشبيني

تابع عملكرد گذشته

فاقد قدرت پيش بيني

شاخص هاي پيشرو

( ROCE)بازده سرمايه بكار گرفته شده

(EVAارزش افزوده اقتصادي )

رشد درآمد و افزايش بهروري

شاخص هاي وابسته )تابع/ پيرو(

مهارت كاركنان

مشاركت كاركنان

ارائه پيشنهادها و طرح هاي نو

شناسايي و تدوين شاخص ها

مثالي از نقشه استراتژي:

مالي

مشتري

فرآيندهاي داخلي

رشد و نو آورياستفاده از سرمايه گذاري خارجي براي تامين تجهيزات و

در راستاي اهداف ) تامين دانش فني ( فراهم آوردن

گسترش حوزه جغرافيايي فعاليت از طريق

شناسايي و گسترش بازارهاي هدف جديد

و يافتن راهكارهاي ارتقاء فعاليت در آنها

رقابتي نمودن قيمت از طريق

كاهش هزينه هاي عملياتي

همكاري با شركتهاي موفق

بين المللي و بررسي تاسيس

شركتهاي مشترك

تبديل شدن به يك سازمان توليد كننده با قيمت رقابتي

پيش بيني شرايط حاصل

از تحوالت جهاني و برنامه توسعه

تجارت بين المللي

برنامه ريزي براي

خدمات پس از فروش

دالیل عدم اجرای استراتژی های تدوین شده در سازمان:

عامل بازدارنده استراژی

عامل اجرایی

عامل بازدارند

ه مدیریت

ی

عامل بازدارنده

انسانی

:BSCتجارب

ش^^ركت 200 بيش از 2000 ت^^ا 1992بين س^^الهاي

زی^راکس، ب^زرگ آمريك^ايي مانن^د اروپ^ایی و

با استفاده از مشاورت اریکسون، موتوروال و ...

^ار ^وازن را بك ^ابي مت ^ون روش ارزي ^اپالن نورت ك

بستند.

^اكنون بيش از ^ ^ركت ) 1000% از 60 ت^ ^ 1000 ش^

Fortune ) BSC. د اده كرده ان ايج حاص^ل در را پي نت

ارائ^ه ش^ده Strategy Focused Organizationكت^اب

است.

در راه راست از کمی روندگان نهراسید!

زیرا اکثریت مردم بر گرد سفره ای

هستند که سیری آن اندک و گرسنگی آن

!طوالنیست

امام علی )ع(

نرم افزار

BSC MASTER

محيط نرم افزار

BSC Masterسيستم نرم افزاري

مديريت كارتهاي امتيازي زيرمجموعه هاي سازمان

داشبوردهاي مختلف وضعيت هر فاكتور در دوره ها

گرفتن و محاسبه مقادير و تعريف فرمول شاخصها

تعريف شاخص ها در درخت كارت امتيازي متوازن

تدوين نقشه استراتژي سازمان و رابطه فاكتورها

گزارشات در قالبهاي رسمي و قابل پرينت

وضعيت جامع فاكتورها در زمانهاي مختلف و شكل درختي

پروژه ها و برنامه های عملیاتی

BSC Masterسيستم نرم افزاري

مديريت كارتهاي امتيازي زيرمجموعه هاي سازمان

داشبوردهاي مختلف وضعيت هر فاكتور در دوره ها

گرفتن و محاسبه مقادير و تعريف فرمول شاخصها

تعريف شاخص ها در درخت كارت امتيازي متوازن

تدوين نقشه استراتژي سازمان و رابطه فاكتورها

گزارشات در قالبهاي رسمي و قابل پرينت

وضعيت جامع فاكتورها در زمانهاي مختلف و شكل درختي

پروژه ها و برنامه های عملیاتی

BSC خصوصيات و مقادير يك فاكتورتعريف اجزاي درخت وتعيين

امكان ايجاد فاكتور و ياحذف آن

امكان متمركز شدن روي بخشي از درخت

شاخصها، با باز يا بستن زیرشاخه آيتمها

خصوصيات اصلي فاكتور و توضيحات

امكان ويرايش نام وتوضيحات هر فاكتور

بعد از ثبت عنوان، با عبورنشانگر روي شكل گسترده

گراف درخت شاخص ها موارد ويرايش شده ظاهر

مي شوند^ك • كلي با

^ت ^ راس^ه^ر روي ن^^^^^^^^^ود و درخت ^اب ^ انتخمن^^^^^^وي خصوص^يا

ت، ^ژگي ^ ويه^^^^^^^اي ^ف ^ مختلن^ود ه^ر ^يين ^ ^ تع

مي شود.

تعيين نوع فاكتور

نوع فاكتورتعيين •اعم از چشم

انداز، استراتژي، ... مي ^ا ^ فاكتوره

د رنگي، 3توانن 5 اگ^^^ر و رنگي، مق^ادير اف^زايش امطلوب ن اكتور ف

، و 3باش^د رنگي رنگي 5ي^^^^ا

معكوس باشند

فرمول دهی به شاخص ها

^ف تعری^ ^ان امک^ب^^^رای فرم^^^ول مق^^دار محاس^^به ^دف ه^ ^اکتور، ف^وب خ رز م انی، می

و هشدار

تعيين واحد اندازه گيري فاكتورامك^ان محاس^بات زبان^ه در گ^يري ان^دازه واح^د تع^يين آن ادير مق ه اينك و اكتور فهر چند مدت يك بار به روز

مي شوند وجود دارد

ك^^^^ه • ص^^^^ورتي در از ديگ^ري شاخص^هاي ش^^اخص اين مق^^ادير استفاده كنند ولي دوره راي ب شده تعريف اي هنحوه باشد تر بزرگ ا آنهمحاسبه مقادير در دوره ^تي بايس ^االتر ب ^اي ه

تعيين شودبعنوان مثال اينجا تعيين •

ه^اي دوره ب^راي ش^ده ^االنه، س ^ل مث ^االتر بفص^لي مق^ادير مجم^وع س^االنه مق^دار بعن^وان

محاسبه شود

BSC Masterسيستم نرم افزاري

مديريت كارتهاي امتيازي زيرمجموعه هاي سازمان

داشبوردهاي مختلف وضعيت هر فاكتور در دوره ها

گرفتن و محاسبه مقادير و تعريف فرمول شاخصها

تعريف شاخص ها در درخت كارت امتيازي متوازن

تدوين نقشه استراتژي سازمان و رابطه فاكتورها

گزارشات در قالبهاي رسمي و قابل پرينت

وضعيت جامع فاكتورها در زمانهاي مختلف و شكل درختي

پروژه ها و برنامه های عملیاتی

تعيين هدف گذاري ها در دوره هاي مختلف

ك^ه • ص^ورتي در ^ي شاخص ^راي بهدف گذاري شده در ك^^ه باش^^د دوره هاي مختلف به مقادير خاصي برسد، مي بايست را آن گزين^^^ه ت^ا نم^ود انتخ^اب در ^وان بت ^دا بع^ادير مق^ ^ه زبان^^دار مق ^اكتور، ف

آنها را وارد كرد

گراف وضعيت فاكتور در دوره هاي مختلف

وض^عيت • راف، گ ه زبان در در آم^ده حاص^ل مق^ادير دوره هاي مختلف نمايش داده مي شوند و وضعيت آنها نسبت به نواحي خوب و بد و ... ظاهر مي گردد.

داشبورد وضعيت هر فاكتور

داده دار، مق رين آخ ه زبان در مربوط به آخرين دوره اي كه ^ا ي ^ده ش وارد آن ^دار مقبعبارتي وضعيت فعلي فاكتور

نمايش داده مي شود

BSC Masterسيستم نرم افزاري

مديريت كارتهاي امتيازي زيرمجموعه هاي سازمان

داشبوردهاي مختلف وضعيت هر فاكتور در دوره ها

گرفتن و محاسبه مقادير و تعريف فرمول شاخصها

تعريف شاخص ها در درخت كارت امتيازي متوازن

تدوين نقشه استراتژي سازمان و رابطه فاكتورها

گزارشات در قالبهاي رسمي و قابل پرينت

وضعيت جامع فاكتورها در زمانهاي مختلف و شكل درختي

پروژه ها و برنامه های عملیاتی

تعيين فرمول براي شاخصهايي كه براساس زیرشاخه هایشان محاسبه مي شوند

ول • فرم محاس^به مق^^ادير ب^^راي فاكتوره^^^^^^^^^اي زیرش^اخه داراي براس^^^^^^اس ^ه ك^ ^اديري مق^ه^ای زیرش^اخه آنها داشته اند و براس^^^اس ي^^^ا اي مرزه ادير مق

آنها

محاسبه مقادير هر فاكتور براي دوره هاي زماني مختلف

ورود مقادير شاخص •هايي كه مستقيما

مقاديرشان وارد مي شوند يا

محاسبه مقادير فاكتور •هايي كه فرمول

براساس زیرشاخه هایشان دارند

روش ديگر ورود داده ها

عالوه بر امكان ورود داده •خصوص^يات من^وي در ه^ا ان امك اكتور، ف ه^ر راي بتغيير و دسترسي سريعتر ود وج يز ن ادير مق اين ه ب

دارد.ه^ر • روي كلي^ك يكب^ار با

ش^ود انتخ^اب ك^ه ف^اكتور مقادير آن در منوي سمت

راست ظاهر مي شود

BSC Masterسيستم نرم افزاري

مديريت كارتهاي امتيازي زيرمجموعه هاي سازمان

داشبوردهاي مختلف وضعيت هر فاكتور در دوره ها

گرفتن و محاسبه مقادير و تعريف فرمول شاخصها

تعريف شاخص ها در درخت كارت امتيازي متوازن

تدوين نقشه استراتژي سازمان و رابطه فاكتورها

گزارشات در قالبهاي رسمي و قابل پرينت

وضعيت جامع فاكتورها در زمانهاي مختلف و شكل درختي

پروژه ها و برنامه های عملیاتی

نمايشگر جامع وضعيت هر فاكتور

نمايش وضعيت •جامع هر فاكتور

با پايين نگه Ctrlداشتن دكمه

از صفحه كليد و نيز كليك كردن روي هر فاكتور

نمايش درختي كارتهاي امتيازي متوازن

ايش درخت شاخصها نمبصورت درختي از منوي تعاريف قابل دسترسي پيم^ايش ب^ا ك^ه اس^ت پيم^^ايش ن^^وار روي وضعيت شاخصها و رنگ ه^^اي دوره در آنه^^ا مي مش^خص ^ف مختل

شود.

نمايش درختي كارتهاي امتيازي متوازن

ه^ر انتخ^اب با كدام از نودهاي گ^^راف درخت، شاخص در دوره و ابی ارزی ای هآخ^رین وض^عیت و مق^^^^^^دار توض^^^^^^^^^^یحات قاب^ل ک^اربران

مشاهده است.

BSC Masterسيستم نرم افزاري

مديريت كارتهاي امتيازي زيرمجموعه هاي سازمان

داشبوردهاي مختلف وضعيت هر فاكتور در دوره ها

گرفتن و محاسبه مقادير و تعريف فرمول شاخصها

تعريف شاخص ها در درخت كارت امتيازي متوازن

تدوين نقشه استراتژي سازمان و رابطه فاكتورها

گزارشات در قالبهاي رسمي و قابل پرينت

وضعيت جامع فاكتورها در زمانهاي مختلف و شكل درختي

پروژه ها و برنامه های عملیاتی

تدوين نقشه استراتژيت وان • مي اب زار ن وار امكان ات با

آيتم ه اي درخت را انتخ اب نم وده و

رابطه بين آيتمها را برقرار نمود

اريف • تع وي من از

ه نقش وان ت مي

اس تراتژي را تعري ف

نمود

روي • ادير مق

ال اتص اي لينكه

يزان م ده دهن

همبس تگي فاكتوره ا

را نشان مي دهند

BSC Masterسيستم نرم افزاري

مديريت كارتهاي امتيازي زيرمجموعه هاي سازمان

داشبوردهاي مختلف وضعيت هر فاكتور در دوره ها

گرفتن و محاسبه مقادير و تعريف فرمول شاخصها

تعريف شاخص ها در درخت كارت امتيازي متوازن

تدوين نقشه استراتژي سازمان و رابطه فاكتورها

پروژه ها و برنامه های عملیاتی

وضعيت جامع فاكتورها در زمانهاي مختلف و شكل درختي

مديريت كارتهاي امتيازي متوازن

س^ازمان • هرگ^اه زي^^^^^^ر داراي مجموعه ه^^^^^^ايي بجهت ك^ه باش^د بزرگش^ان، ابع^اد بايستي براي آنها ^ه جداگان ^ور بطك^^^^ارت درخت تعري^ف امتي^ازي اين در ^ود، ش^^ان امك ^مت قستعريف آنها وجود

دارداین • كم^^^ك به

امك^^ان ق^^ابليت ي^^^ك اف^^^زودن ك^^^^ارت درخت بعن^وان امتي^ازي ^راي ب زیرش^اخه ^ها شاخص ^اير س

وجود دارد.

BSC Masterسيستم نرم افزاري

مديريت كارتهاي امتيازي زيرمجموعه هاي سازمان

داشبوردهاي مختلف وضعيت هر فاكتور در دوره ها

گرفتن و محاسبه مقادير و تعريف فرمول شاخصها

تعريف شاخص ها در درخت كارت امتيازي متوازن

تدوين نقشه استراتژي سازمان و رابطه فاكتورها

گزارشات در قالبهاي رسمي و قابل پرينت

وضعيت جامع فاكتورها در زمانهاي مختلف و شكل درختي

پروژه ها و برنامه های عملیاتی

گزارش ارزيابي

گزارش^^ات من^^وي از درخت ابي ارزي گ^زارش

BSC ي^ دسترس ^ل قاب ب^ا ت^وان مي و اس^ت ر نظ ورد م دوره اب انتخ^اي ^ منظره ^عيت ^ وضرا درخت گون^^اگون

مشاهده و پرينت كرد

^ابي، • انتخ ^اخص ش ^ر ه روي ^ك كلي با درصورتيكه كد تعريف شده ي آن شاخص در ا آنه وضعيت د، باش ود موج ر ديگ اي درخته

نيز نمايش داده ميشود.ه • ك اداري ول تح بري راه اخص ش ا اينج در

داراي كد يكسان در تمام زير مجموعه هاي سازمان است، انتخاب شده و وضعيت آنها در زير مجموعه هاي استاني، نمايش داده دام ك از ضعف شود وم معل ا ت است ده ش

نواحي بوده است.

گزارش گيري از وضعيت درختهاي مختلف در فاكتورهاي مختلف در دوره هاي گوناگون در قالب انواع نمودارها

مش^اهدات ق^الب در ان^^^^^^^^واع نم^^ودارها

ديگ^^ر ي در ن^^^يز س^^^^^^تون انته^^^^ايي س^^^^^^^مت راس^^^^^^ت وجود دارد

گزارش توازن درخت امتيازي

انتخاب نمودار در دوره هاي

مختلفروش ارزي ابي مت وازن •

ازمان س د رش ر ب

تاكي د مت وازن بط ور

دارد.

وازن • ت زارش گ در

ازي، امتي درخت

در ت وازن اين نم ودار

ف مختل اي منظره

حتر واض ابي ارزي

است

هرق در اين نم ودار ب ه •

نزديك تر مرب ع ش كل

اندهنده نش د باش

توازن بهتر است

توازن از نظر مقدار كسب

شده

توازن از نظر تعداد اهداف تعريف شده

توازن از نظر اهداف تعريف شده

توازن زيرشاخه درخت ها

توازن از نظر زير درخت

داشبورد مديريتي

ك^ه • ازآنج^ا م^^^^^^^^ديران سطوح كالن بيش^^^^^^^^^^تر شاخص هاي كالن را تحت د ترل دارن كنا شاخص ب و ريزت^ر ه^اي كم^^^^^^^^^^^تر س^^^^^^^روكار در ^د، دارن^اين داشبورد مي ت^^^^^^^وان را ه^ا آيتم خواس^ت ا بنك^^^^^^^^^^اربر انتخاب كرده وض^^عيت و در را ^ا آنهه^^اي دوره مختل^^^^^^^^ف مشاهده كرد

BSC Masterسيستم نرم افزاري

مديريت كارتهاي امتيازي زيرمجموعه هاي سازمان

داشبوردهاي مختلف وضعيت هر فاكتور در دوره ها

گرفتن و محاسبه مقادير و تعريف فرمول شاخصها

تعريف شاخص ها در درخت كارت امتيازي متوازن

تدوين نقشه استراتژي سازمان و رابطه فاكتورها

گزارشات در قالبهاي رسمي و قابل پرينت

وضعيت جامع فاكتورها در زمانهاي مختلف و شكل درختي

پروژه ها و برنامه های عملیاتی

مشخصات پروژهو مشخص^ات تعری^ف امک^ان شناسنامه پروژه و تعیین درخت

BSCمربوط به پروژه

تعری^^ف • با ای ه روژه پ^اتی ^ ^ عملیتاثیرگذار بر ه^ا ش^اخص ت^وان می پیش^^^^^رفت پروژه ها در ^ای ه دوره و ^ابی ارزیرا آن اثیر تبر هر یک از ا ه شاخص ^ایی ^ شناس

کرد.

محاسبه پیشرفت برنامه ای و واقعی پروژهامکان تعریف خصوصیات هر مرحله ان و اریخ شروع و پای ام، ت پروژه )نو ای ه برنام ای ه پیش^رفت درص^د

واقعی مراحل( به صورت دستی

محاسبه پیشرفت برنامه ای و واقعی پروژهو ش روع ت اریخ مراح ل، ک ردن وارد امک ان پای ان و درص د پیش رفت واقعی و برنام ه ای

MS Projectفعالیت های پروژه از برنامه

محاسبه پیشرفت برنامه ای و واقعی پروژه

امکان ذخیره کردن مراحل، تاریخ شروع و برنامه پیشرفت واقعی و ان و درصد پایای ه ه برنام ه ب روژه پ ای ه الیت فع ای

excelو MS.Project

محاسبه پیشرفت برنامه ای و واقعی پروژهپیشرفت ای ان محاسبه دوره امکروژه پ ر ه ای دوره و ای ه برنام

براساس تکمیل مراحل پروژه

محاسبه پیشرفت برنامه ای و واقعی پروژه

پیش^رفت نم^ودار نم^ایش ب^ا آن مقایس^ه و واقعی

نمودار پیشرفت برنامه ای

LOGO

موفقیت پیش رفتن است، نه به نقطه ی پایان رسیدن.

نلسون ماندال

top related