อ.วีรบูรณ์ วิสารทสกุล

ความเหนเพมเตมกระบวนการขบเคลอนประเดนทเปนเปาหมาย

สนโยบายระดบพนทใหประสบผลสำาเรจ

วรบรณ วสารทสกลวทยาลยพฒนศาสตร ปวย องภากรณ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ตกรอบความคด : “ผลก นโยบาย ดน ใหเปนเรอง” “ ”สาธารณะ ในพนท

ผลก นโยบาย“ ”

หนวยงานรฐ ทรบผดชอบหลก มประกาศ มคำาสง ตอ

ประเดนนนๆ ในลกษณะ หามการกระทำา / ขอความรวม

มอ / มมาตรการบงคบ / แรงจงใจ

(level ชาต จงหวด ทอง– –ถน)

โดยคาดหวงวาเมอมคำาสงแลวจะเกดผลกระทบเปนระบบอยางตอเนอง แลวจะเกด

ผลในทางทด

ดน ใหเปนเรอง“สาธารณะ”

ผคน (ในพนท) ตนตว ลกขนมามสวนรวม ในการลงมอจดการกบประเดน (ปญหา)สาธารณะนนๆ ดวยกำาลงของเขาเอง

โดยคาดหวงวาสงคมจะมคนท

active รวมกนดแลมากขน

• ขอมลวชาการ• ขบเคลอนทางสงคม /

รณรงค

เหนอะไรจากกรณศกษา ทง 4 กรณกรณ คน

รเรมลกษณะของ

ประเดนกระบวนการ /

เครองมอขอสงเกต

งานชาง งานกาชาด สรนทร

ประชาสงคม

ประเดนบวก มคขดแยงไมมากราย

ขอมลวชาการ หลกฐาน / งานรณรงค / replacement / มกฎหมายใหญแวดลอม-เออตอการเคลอน

• ดำาเนนการตอเนองมา 7-8 ป / ผอนแรงไมได ลดการตามไมได/ สสส. ยงสนบสนน .... อนาคตจะไปอยางไรตอ

แรใยหน เชยงราย

ประชาสงคม

ประกาศของเทศบาล เพอขอความรวมมอ

ขอมลวชาการ หลกฐาน / งานรณรงค / มมตสมชชาสขภาพ

เพงเรมตน ปทแลว..ยงไมร ผลเปนอยางไร

กรณ คนรเรม

สถานะของประเดน กระบวนการ / เครองมอ

ขอสงเกต

การศกษา เชยงใหม

อบจ. ประเดนบวก / ระดบการเคลอนอยในระดบจงหวด

ขอมลวชาการ หลกฐาน / สรางเครอขายทำางาน

• อบจ. ทำางานรวมกบ โครงสรางของ ศธ. อยางไร

• How to ปฎรปการศกษา (ในระบบการศกษา / นอกระบบ)

หมวกกนนอค พงงา

ตำารวจ ประเดนบวก / มาตรการทางกฎหมาย มการบงคบ ในระดบจงหวด

ขอมลวชาการ หลกฐาน / งานรณรงค

ภายหลงชวงรณรงค..ตวเลขคนสวมหมวกกนนอคยงสงขนเรอยๆ ไหม????

ผลก นโยบาย“

”

หนวยงานรฐ ทรบผดชอบหลก มประกาศ มคำาสง มนโยบาย ตอ ประเดนนนๆ ในลกษณะ หามการกระทำา / ขอ

ความรวมมอ / มมาตรการบงคบ / แรงจงใจดกวานน ม แนวทางปฏบต มกลมคนรบผดชอบชดเจน

และงบ ชดเจน

กลองดำา

ผลสดทาย ปญหาจะเบาบางลง

• ในขณะทภาคประชาสงคมกมคำาถาม กบ นโยบายแบบบนลงลาง

• เรามคำาถาม กบ ประสทธภาพ ประสทธผลของกลไก หนวยงานของภาครฐ

• เราตงขอสงสยวา หนวยงานตางๆ - ขามองคกร ขามระดบ - จะทำางานรวมกนอยางไร

• หนวยงาน VS ปจเจก• ยง level ตดพนท

ความซบซอนอาจนอยลง

• ขอมลวชาการ• ขบเคลอนทาง

สงคมวงกวาง (air war / ground war)

• รณรงค• MOU

ผลก นโยบาย“ ”

นโยบายสาธารณะ การมสวนรวม กบประชาธปไตยแบบรวมไตรตรอง (deliberation)

ดน ใหเปนเรอง“สาธารณะ”

ความคดเหนทได .................................................................................................................................

ผคนในพนท ตนตว ลกขนมามสวนรวมในการลงมอจดการกบประเดน (ปญหา)สา

ธารณะนนๆ ดวยกำาลงของเขาเอง

ผคนไม active ไมรบ

ผดชอบในความเหนท

เสนอ สอ

ตางๆ

ไมมนใจวาคนจะเปลยน

พฤตกรรมหรอเปลา

Public Deliberation(การใชวจารณญาณสาธารณะ)1 )มงพฒนาความเปน พลเมอง ในฐานะปจเจก

Active กบเรองสวนรวม เคารพ สทธของปจเจก เคารพ ความคดเหนทแตกตาง โดย มงทำาความเขาใจคน

อนทมความเหนแตกตาง (เพอเปลยนความคดตวเอง) มากกวามงเปลยนความคดคนอน

ประเดนสาธารณะ คนคดถงทางออก ไมเหมอนกน ตองมทยนใหกบเขาได action

2) มงพฒนา พลเมอง ในฐานะกลม ใหม วธการพดคย การปรกษาหารอ เพอไตรตรองและใช

วจารณญาณ เพอหาทางออก แกปญหา ในประเดนสาธารณะทมกมทงขอด และขอเสย มผไดประโยชน มผเสยประโยชน ซงจะนำาไปสความขดแยงตอไป

ให กลมสามารถปฏบตการ ไดทงบนความเชอของตนเอง และ ปฏบตการรวมกบคนอนๆ ทเหนแตกตางไดดวย

3) มงพฒนา นโยบายสาธารณะผลจากการมวงปรกษาหารอขนาดเลกๆ ในระดบชมชน ทอง–

ถน ในเรองเปนประเดนสาธารณะ อาท GMO / สวสดการ / เหลา / ยาเสพตด / คาแรง / สผว หรอ พลงงาน เปนตน ทดำาเนนการโดย โบสถ โรงเรยน และชมชน ทำาใหมขอสรปจากเวท ทสามารถรวบรวมและนำาเสนอตอรฐไดวา พลเมองคดเหนอยางไร ตอประเดนเหลาน

ทางเลอก 1 : ตองมงใหเรองการศกษาทางเลอก 2 : ใชมาตรการทางกฎหมายทเครงครด และเขมงวดทางเลอก 3 : ใชมาตรการทางดานการแพทย และสาธารณสข

ทางเลอก 1 ทางเลอก 2 ทางเลอก 3เหตผล

กจกรรมขอคด

สนบสนนขอคดท

เปนการตอแยง

trade-off

ประเดนทหวงใย

หวเรอง (topic)

ทางเลอก Aทำาลายเดกเปนเรองผด

ทางเลอก B การ

ปลอยเดกไว จะเปนปญหาสงคม

ทางเลอก C เปน

สทธของผหญง

ทองไมพรอม

ทางเลอก A

ทำาลายเดกเปนเรอง

ผด

ทางเลอก B การปลอย

เดกไว จะเปน

ปญหาสงคม

ทางเลอก C เปนสทธ

ของผหญง

กจกรรมทเราสามารถทำารวม

กนได

กจกรรมทตางคนตางทำา

A = กคน เหตผล - ความกงวลB = กคน เหตผล - ความกงวลC = กคน เหตผล –ความกงวล

แนวทางการจด

กระบวนการ

Deliberate

การเรมตน (15%)•ขอตกลงรวม•ฉาย วดโอ เพอปพน ประเดนทจะประชม โดยเนนใหเหน ขอมลพนฐาน สถานการณ ทางเลอกตางๆ และ สมภาษณบคคลตางๆ โดยถามวา เขาเลอกทางเลอกไหน เพราะอะไร (เหตผล-วชาการ และความรสก)•เรมการพดคยจากการ ดงประสบการณตรง / ความรสก / การรบร จากคนในวง วาใครมประสบการณตรง กบ เรองทเรากำาลงจะหารอรวมกน

ชวงกลางของการหารอ (65%)• ใหแตละคนพจารณาทางเลอก ทสอดคลองกบ คณคา ทแตละคนม และเหตผลอนๆ ทเลอก•ชวนใหพจารณาวาทางเลอกนนๆ ม ผลกระทบทตามมาอะไรบาง / อะไรคอ สงทยอมรบได และ ยอมรบไมได•ชใหเหน ขอโตแยง / ประเดนทเปนความตงเครยด / รกพ เสยดายนอง•พยายามมองหา พนทรวมระหวางทางเลอกตางๆ / พนทรวมระหวางขอขดแยงทางความคด ทคนทเลอกทางเลอกตางๆ สามารถลงมอปฏบตการได

ชวงทายของการหารอ (25%)•แตละคนสะทอนความรสก (ตวเองเหนตวเองชดขนไหม / ตวเองเหนคนอนชดขนไหม / มมมองของตวเองเปลยนแปลงบางไหม)•สะทอนความรสกในฐานะของการเปนสมาชกกลม (ทศทางรวม / อะไรคอเรองทกลมยนด และไมยนด แลกเปลยน)•อะไรคอสงทตองทำาตอ / ตองคยตอ (อยากคยดวยกนตอไหม)

• ปญหาสาธารณะ ซบซอน ผลกระทบกวางขวาง การแกไขมหลายทาง แตละแนวทางมกมสงท (หลายคน) ตองไดรบผลกระทบ ดงนน มกนำาไปสความขดแยง

•และพบอยบอยๆ วา ในเวทสาธารณะ ผเขารวมมกเสนอแนวทางการแกไขทขาดการพจารณาอยางถวนถ ทงผลทางลบและทางเลอกอนๆ อกทงชอบ โยนไปใหคนอนทำา โดยตนเองสมครใจเปนเพยงคนนงดเทานน

สรป...การตดสนใจในประเดนสาธารณะ

•ภายใตทางเลอกในการจดการ ปญหาหรอประเดนสาธารณะ เรามกไมไดพจารณา ถง ขอด ขอเสยของแตละทางเลอก ไมไดคำานงวา ทำาไมคนอนถงเลอก / คด ไมเหมอนเรา เชน เรองเหลา • ไมได ไตรตรองวา การเลอก แนวทางแกปญหาแตละทาง มใครไดรบผลกระทบบาง และเขารสกอยางไร และในทางแกปญหาสาธารณะนน ตนเองตองทำาอะไร• เราจะใชวจารณญาณ ใชการพจารณาอยางรอบคอบ เมอรสกวาเรองนนๆ ยงยากในการตดสนใจ เพราะจะม ผลกระทบทตามมา ซงเราจะเปนผรบผลกระทบนน

ทางเลอก A

ทำาลายเดกเปนเรอง

ผด

ทางเลอก B การปลอย

เดกไว จะเปน

ปญหาสงคมทางเลอก

C เปนสทธของผหญงกจกรรมทเรา

สามารถทำารวมกนไดในนาม

ชมชน

กจกรรมทตางคนตางทำาในนาม

ปจเจก A = กคน เหตผล - ความกงวลB = กคน เหตผล - ความกงวลC = กคน เหตผล –ความกงวล

• เปาหมายสงสด ของการเขาเวทการใชวจารณญาณ กคอ การเปลยนวธคดของเรา ทมตอ วธคดของคนอน - - - ไมใช มงเปลยนวธคดคนอน ใหมาคดเหมอนเรา

• Public Deliberation does not change the way people think.• Public Deliberative does change the way people think about other people think.