2555...การพรางทางสถาป ตยกรรม :...

การพรางทางสถาปตยกรรม: กระบวนการอยรวมกบบรบททางสถาปตยกรรม

โดย นายจรฏฐ เทดเหนอเกลา

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสถาปตยกรรม ภาควชาสถาปตยกรรม

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2555

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

การพรางทางสถาปตยกรรม : กระบวนการอยรวมกบบรบททางสถาปตยกรรม

โดย นายจรฏฐ เทดเหนอเกลา

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสถาปตยกรรม ภาควชาสถาปตยกรรม

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร ปการศกษา 2555

ลขสทธของบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร

สำนกหอ

สมดกลาง

ARCHITECTURAL CAMOUFLAGE: ARCHITECTURE AS CONTEXT

By Mr. Jirat Terdnueakao

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirements for the Degree Master of Architecture Program in Architecture

Department of Architecture Graduate School, Silpakorn University

Academic Year 2012 Copyright of Graduate School, Silpakorn University

สำนกหอ

สมดกลาง

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากร อนมตใหวทยานพนธเรอง “ การพรางทางสถาปตยกรรม: กระบวนการอยรวมกบบรบททางสถาปตยกรรม ” เสนอโดย นายจรฏฐ เทดเหนอเกลา เปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาสถาปตยกรรม

……........................................................... (ผชวยศาสตราจารย ดร.ปานใจ ธารทศนวงศ)

คณบดบณฑตวทยาลย วนท..........เดอน.................... พ.ศ...........

อาจารยทปรกษาวทยานพนธ รองศาสตราจารย ดร.วระ อนพนทง

คณะกรรมการตรวจสอบวทยานพนธ .................................................... ประธานกรรมการ ( ) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ ( ) ............/......................../.............. .................................................... กรรมการ ( ) ............/......................../..............

สำนกหอ

สมดกลาง

ง

52054202 : สาขาวชาสถาปตยกรรม ค าส าคญ : การพรางทางสถาปตยกรรม : กระบวนการทางการพราง : การปรากฏและไมปรากฏ จรฏฐ เทดเหนอเกลา : การพรางทางสถาปตยกรรม: กระบวนการอยรวมกบบรบททางสถาปตยกรรม. อาจารยทปรกษาวทยานพนธ : รศ.ดร.วระ อนพนทง. 97 หนา วตถประสงคของการศกษา เปนการพจารณาการกอรปทางสถาปตยกรรมภายใตเงอนไข ของบรบทแวดลอม เพอเปาหมายในการสรางใหเกดสภาวะสมดลใหกบระบบนเวศของพนทกจกรรมในบรบทแวดลอมผานระบบความสมพนธทางการพราง จากการศกษาพบวาการพรางมนยของการอยรวมกบบรบทแวดลอมโดยปราศจากการรบรถงตวตน สมมตฐานทวาการไรซงตวตนทางสถาปตยกรรมจะสามารถสรางสภาวะสมดลใหกบระบบนเวศของพนทวางในบรบทแวดลอมได น าไปสการศกษาทดลองสรางการปรากฏและไมปรากฏขนของตวตนทางสถาปตยกรรมตอการรบร

ผลจากการศกษาและทดลอง สามารถจ าแนกขนตอนในการท างานรวมกนของกระบวนการทางการพรางไดแก รปแบบ วธการ และโครงราง ในการกอรปทางสถาปตยกรรมทท าหนาทตอการรบรการปรากฏและไมปรากฏใหกบตวตนทางสถาปตยกรรม ซงสามารถเรยกลกษณะทางกายภาพทเกดขนจากกระบวนการทางการพรางไดวาการพรางทางสถาปตยกรรม

การทดลองออกแบบการพรางทางสถาปตยกรรม ในพนททสามารถเกดการรบรไดงาย สภาพแวดลอมทมความโดดเดน และกจกรรมในพนททไมสอดคลองกบสภาพแวดลอม เปนปจจยทน าไปสการคดเลอกสถานทตงและบรบทแวดลอมในการศกษาทดลองสรางสถาปตยกรรมทไรซงการรบรถงตวตน เพอน ากระบวนการทางการพรางมาท าหนาทบดเบอนสงตางๆสรางความไมชดเจนตอการรบรทงทางกายภาพและพนทกจกรรมในการอยรวมกบสภาพแวดลอมโดยมเงอนไขในการออกแบบคอ การก าหนดการรบรทศทางทไมชดเจน การไมรบรถงการเรยงตวของพนทพกอาศย และการสรางความไมชดเจนของพนทใชสอยตอการรบร เพอสรางความหลากหลายของพนทกจกรรมผานการรบรการปรากฏและไมปรากฏของตวตนทางสถาปตยกรรมตอบรบทแวดลอม

ภาควชาสถาปตยกรรม บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปากรลายมอชอนกศกษา........................................ .............................. ปการศกษา 2555ลายมอชออาจารยทปรกษาวทยานพนธ ........................................

สำนกหอ

สมดกลาง

จ

52054202: MAJOR : ARCHITECTURE KEY WORD: ARCHITECTURALCAMOUFLAGE : CAMOUFLAGE METHODOLOGY : PRESENCE ABSENCE JIRAT TERDNUEAKAO : ARCHITECTURAL CAMOUFLAGE: ARCHITECTURE AS CONTEXT. THESIS ADVISOR : ASSOC. PROF. VIRA INPUNTUNG : Ph.D. 97 pp. The purpose of this architectural research is to find out the possibility of architectural formation under condition of existing context as well as environment. The main target is to create equilibrium balance within ecological activities through the concept of camouflage relationship, thus this camouflage methodology could apply to search the significance of environment cohabitation with perception of absence. However, the hypothesis of architectural absence could create ecology equilibrium balance between both environment and context, which leads to the experimentation that could carry out the results of possibility to define presence and absence of architectural camouflage respectively. On the other hand, to study on the meaning and configuration of how structure could reflect an idea of both presence and absence in architectural perception. The appearance of these physical could be named as “Architectural Camouflage”. Reasonable space that could be easily recognize, in condition of distinguish between environment and unconformity activity in place are the factors that lead to the process of the site selection as we as both location and context, where this camouflage method could be took place. The architectural absence experimentation would presented in such a way of distortion and ambiguous in physical and environmental coexistence perception. In order to generate the blurring direction that user could percept in the sense. The interception of each units and ambiguous functional could create various activities within the space, to throw-out the sense of presence and absence methodology in architecture throughout the existing environment and context.

Department of Architecture Graduate School, Silpakorn University Student's signature ........................................ Academic Year 2012 Thesis Advisor's signature ........................................

สำนกหอ

สมดกลาง

ฉ

กตตกรรมประกาศ วทยานพนธฉบบนสามารถส าเรจไปไดดวยค าแนะน าและความรจากอาจารยทานตางๆในสาขาวชา ท าใหเกดการพฒนาความรและทศนคตจากการเรยนรและน าไปใชในการประกอบวชาชพในอนาคตโดยเฉพาะอยางยง อาจารย วระ อนพนทง ผซงเปนทปรกษาใหกบวทยานพนธฉบบนตลอดเวลาการศกษา

สำนกหอ

สมดกลาง

ช

สารบญ หนา

บทคดยอภาษาไทย…………………………………………………………………………… ง บทคดยอภาษาองกฤษ………………………………………………………………………... จ กตตกรรมประกาศ…………………………………………………………………………….. ฉ สารบญภาพ…………………………………………………………………………………… ฏ สารบญแผนภาพ…...…………………………………………………………………………. ณ บทท 1 บทน า…………………………………………………………………………………… ความเปนมาและความส าคญของการศกษา……………………………………. 1 สมมตฐานของการศกษา………………………………………………………… 2 ความมงหมายและวตถประสงคของการศกษา…………………………………. 2 ขอบเขตการศกษา….……………………………………………………………. 3 ขนตอนและวธการศกษา…..……..……………………………………………... 3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ………………………………………………………. 3 2 ขอมลพนฐาน……………………………………………………………………………. ขอมลพนฐานทเกยวกบการพราง……………………………………………….. 4

นยามและความส าคญเกยวกบการพราง……………………………………….. 4 ปจจยทางการพราง……………………………………………………………… 5 ปจจยทเกดจากสภาพแวดลอม…………………………………………………. 5 ปจจยจากพฤตกรรมของสงมชวต……………………………………………...... 6 ปจจยจากลกษณะทางกายภาพ…………………………………………………. 7 ประเภทของการพราง……………………………………………………………. 9 การพรางทเกดจากสงมชวตในธรรมชาต………………………………………… 9 กระบวนการท าใหกลมกลน……………………………………….……… 9 กระบวนการท าใหเกดความสบสน…………………………….………… 11

กระบวนการเปลยนแปลงความหมาย………………...…………………. 14 กระบวนการปดบงซอนเรน………………………………………….…… 16

สำนกหอ

สมดกลาง

ซ

บทท หนา การพรางทเกดจากมนษย……………………………………..………………… 18 กระบวนการท าใหกลมกลน…………………………..………………….. 18 กระบวนการท าใหเกดความสบสน…………………….………………… 19 กระบวนการเปลยนแปลงความหมาย……………………..…………….. 20 กระบวนการปดบงซอนเรน…………………………………….………… 20 3 การทดลอง……………………………………………………………………………… การทดลองการพรางทางสถาปตยกรรม………………………………………… 22

การพรางทางสถาปตยกรรม…………………………………………………….. 22 กระบวนการทางการพราง……………………………………………………….. 22 รปแบบ……………………………………………………………………. 23

กระบวนการท าใหกลมกลน/กระบวนการท าใหเกดความสบสน/ กระบวนการเปลยนแปลงความหมาย/กระบวนการปดบงซอนเรน.. 23 วธการ………………………………………………………..................... 23

blend / break /override / shad / blur / physical /character / element…………………………………………………….…….... 23

โครงราง…………………………………………………………………… shape / outline /skin / orientation / size / scale / movement / type / hide……………………………………………………….. 23 การทดลองทางการพราง………………………………………………………… 24 กระบวนการท าใหกลมกลน (Accordance) / orientation / blend……… 24 กระบวนการท าใหกลมกลน (Accordance) / scale / blur…………….... 26

กระบวนการท าใหกลมกลน (Accordance) / shape / blend………….. 27 กระบวนการท าใหเกดความสบสน (Confusion) / character / break….. 28 กระบวนการเปลยนแปลงความหมาย (Meaning transform) / size / type……………………………………………………………………….. 30

กระบวนการเปลยนแปลงความหมาย (Meaning transform) / character / type…………………………………………………………. 30

กระบวนการปดบงซอนเรน (Concealment) / outline / shade..……….. 31

สำนกหอ

สมดกลาง

ฌ

บทท หนา บทสรปทางการทดลอง………………………………………………………….. 32 4 บทวเคราะหบรบททตง…………………………………………………………………..

การศกษาถงเงอนไขทางสภาพแวดลอมทมความตองการการกอรปทาง สถาปตยกรรมดวยกระบวนการพรางทางสถาปตยกรรม……………………….. 34

พนททสภาพแวดลอมมความโดดเดน……………..…………………….. 34 พนททสามารถเกดการรบรไดงายจากสภาพแวดลอม…………………… 35 พนททกจกรรมไมสอดคลองกบสภาพแวดลอม …………………………. 35 การพจารณาเลอกบรบทจากเงอนไขสภาพแวดลอม……………………………. 35 การพจารณาเลอกพนทตงโครงการ……………………………………… 38

วเคราะหสภาพแวดลอมรอบๆโครงการ…………………………… 41 วเคราะหพนทตงโครงการ…………………………………............ 41 พนทอยอาศย…………..………………………………….. 41 พนทสวนกลาง…………………………………….............. 42 พนทส าหรบการประกอบอาชพ……………………………. 42

พนทคาขาย………………………………………………… 43 การสรางความสมพนธใหมใหกบพนทตงดวยการพรางทางสถาปตยกรรม…….. 43 ระดบของการรบรทสมพนธกบกจกรรมและชวงเวลาทแปรเปลยนไป…… 44 การวเคราะหชวงเวลาในการเกดกจกรรมทแตกตางกนในแตละวน……... 44

การวเคราะหระดบของการรบรทางการพรางทสมพนธกบกจกรรม ทเปลยนไปในแตละวน………………………………………….……….. 45

ระดบชดเจน………………………………………………… 45 ระดบการรบรบางสวน……………………………………… 45 ระดบการรบรเปนอน………………………………………. 45 ระดบไมรบร………………………………………………… 45 บทสรปบทวเคราะหบรบททตง………………………………………………….. 46

5 การออกแบบสถาปตยกรรม…………………………………………………………….. บทวเคราะหความตองการจากพนทตง………………………………….……… 48

ก าหนดทศทางทไมชดเจนตอการรบร………………………………........ 48

สำนกหอ

สมดกลาง

ญ

บทท หนา ก าหนดทศทางทไมชดเจนตอการรบรดวยกระบวนการท าให กลมกลน…………………………………………………………… 49 ก าหนดการเรยงตวของพนทพกอาศยใหไมถกรบร………………………. 52

การก าหนดการเรยงตวของพนทพกอาศยใหไมถกรบรดวย กระบวนการเปลยนแปลงความหมาย……………………………. 52

การสรางความไมชดเจนของพนทใชสอยตอการรบร…………………….. 57 การสรางความไมชดเจนของพนทใชสอยตอการรบรดวย กระบวนการเปลยนแปลงความหมาย…………………………….. 57

การออกแบบสถาปตยกรรม……………………………………………………… 59 ก าหนดขอบเขตพนทกจกรรมทสมพนธสภาพแวดลอมภายนอก…..…… 59 การพจารณาแยกพนทซอนทบดวยกระบวนการท าใหกลมกลน…. 60 การทดลองผานหนจ าลองท 1……………………………… 61 ผลจากการทดลองผานหนจ าลองท 1……………………… 62 การสรางความกลมกลนใหกบกจกรรมในแนวราบ……...……………… 63

การสรางความกลมกลนใหกบกจกรรมในแนวราบดวยกระบวนการ ท าใหกลมกลน………………….…………………………………. 63

จากการทดลองผานหนจ าลองท 2………………………… 63 ผลจากการทดลองผานหนจ าลองท 2…………….............. 65 การสรางความกลมกลนใหกบกจกรรมในแนวตง……………...………… 65

การสรางความกลมกลนใหกบกจกรรมในแนวตงดวยกระบวนการ ท าใหกลมกลน…………………………………………………….. 65

จากการทดลองผานหนจ าลองท 3…………………………. 66 ผลจากการทดลองผานหนจ าลองท 3…………….............. 67 การรบรพนทพกอาศยภายใน……………………………………............ 68 การสรางความสมพนธใหมใหกบพนทตงดวยการพรางทาง สถาปตยกรรมดวยกระบวนการปดบงซอนเรน…………………… 68

สำนกหอ

สมดกลาง

ฎ

บทท หนา ผลการทดลองการสรางความสมพนธใหมใหกบพนทตงดวย การพรางทางสถาปตยกรรมดวยกระบวนการปดบงซอนเรน……... 73 การออกแบบสถาปตยกรรมล าดบสดทาย………………………………………. 74 ผลการทดลองการออกแบบการพรางทางสถาปตยกรรม…………………..…… 86 6 บทสรป………………………………………………………………………………...... บทสรปการออกแบบสถาปตยกรรมดวยกระบวนการพรางทางสถาปตยกรรม… 86 ขอจ ากด…………………………………………………………………………. 93 ขอเสนอแนะ……………………………………………………………………… 93 รายการอางอง…………………………………………………………………...................... 95 ประวตผวจย……………………………………………………………………...................... 97

สำนกหอ

สมดกลาง

ฏ

สารบญภาพ ภาพท หนา

1 การพรางทเกดจากปจจยทางสภาพแวดลอมโดยน าลกษณะทางกายภาพของ ภมประเทศมาใช………………………………………………………………… 6 2 การพรางทเกดจากปจจยทางพฤตกรรมโดยไมไดค านงถงลกษณะทางกายภาพ จากสภาพแวดลอม……………………………………………………………… 7 3 การพรางทเกดจากปจจยจากลกษณะทางกายภาพโดยการน าลกษณะทางกายภาพ 4 ของสงมชวตทคลายกนมาใชกบตนเพออยอาศยในสภาพแวดลอม…………………. 8 4 ภาพปลาชนดหนงซงใชกระบวนการของสท าใหกลมกลนไปกบพนหนกรวด………... 10 5 แสดงความกลมกลนระหวางลกษณะกายภาพของงแอดเดอรทะเลทรายกบ

สภาพแวดลอม…………………………………………………………………… 11 6 กงกาชนดหนงทท าใหสบสนระหวาหวและหาง………………………………………. 12 7 ลายของมาลายสรางการรบรใหเหนเปนมวลขนาดใหญเมออยรวมกนเปนกลม…….. 13 8 แสดงเฉดสของปลาฉลาม grey reef shark และปลาหมกทสามารถพนหมก เพอลวงการเคลอนท…………………………………………………………….. 14 9 แสดงกระบวนการสรางความหมายดวยสญลกษณดวงตาของนกฮกของผเสอ.......... 15 10 แสดงการสรางความหมายสญลกษณทนากลวของกรงเลบสตวใหญของหนอนผเสอ. 15 11 โครงสรางทางรางกายของงทสามารถซอนตวไปกบสภาพแวดลอม…………………. 17 12 ทอยอาศยของนก Japanese Pygmy Woodpecker………………………………… 17 13 การเลอกใชวสดทางธรรมชาตมาหอหมรางกายใหกลมกลนไปกบสภาพแวดลอม และการสรางสงหอหมทเลยนแบบสภาพแวดลอมของทหาร………………....... 19 14 การใชหมอกควนในการหลบหนทางทหาร………………………………………........ 19 15 การสรางความหมายใหมจากการปรากฏขนของเงา…………………………………. 20 16 การซอนองคประกอบบางอยางใหหายไปจากการรบร……………………………….. 21 17 แสดงความสมพนธของกจกรรมทเกดจากระนาบในแนวนอนทขยายตวออกจาก ระนาบในแนวตง………………………………………………………………… 27

สำนกหอ

สมดกลาง

ฐ

18 ไดอะแกรมการสรางความกลมกลนใหกบกจกรรมในแนวราบดวยการสรางความ ไมชดเจนใหกบพนทวางโดยการลบขอบเขตของระนาบใหหายไปจากการรบร……… 28 19 แสดงความสมพนธทเกดขนจากการประกอบกนของระนาบทงสองชนด……………. 29

ภาพท หนา 20 ภาพแสดงการรบรลกษณะเฉพาะของทวางทเปลยนไปทมลกษณะของทวาง ภายในและทวางภายนอกสลบกนไป……………………………………………. 29 21 แสดงการเรยงตวทเกดจากการสรางการรบรมวลรวมจากแตละดานของหนวยยอย… 30 22 แสดงการเปลยนแปลงความหมายจากความสงทเปลยนไปของระนาบในแนวตง…… 31 23 โมเดลการทดลองทเกดจากการสรางการปรากฏสการไมปรากฏของขอบเขต ระนาบในแนวตง………………………………………………………………… 32 24 แสดงสถานทส าคญตางในสภาพแวดลอม…………………………………………… 36 25 แสดงลกษณะการตงอยของพนทๆขนานไปกบเสนทางสญจรหลก………………….. 37 26 แสดงทตงพนทสาธารณะกบพนทอยอาศย…………………………………………… 38 27 แสดงบรเวณพนทตงโครงการและอาคารโดยรอบ……………………………………. 39 28 แสดงลกษณะทางกายภาพของพนทตงโครงการและสภาพแวดลอมโดยรอบ………. 40 29 แสดงความสมพนธทหายไปจากการปรากฏของพนทตง…………………………….. 41 30 ภาพแสดงกจกรรมในสวนทพกอาศย………………………………………………… 41 31 ภาพแสดงกจกรรมในพนทสวนกลาง…………………………………………………. 42 32 ภาพแสดงพนทส าหรบการประกอบอาชพ……………………………………………. 42 33 ภาพแสดงกจกรรมในพนทคาขาย……………………………………………………. 43 34 แสดงภาพรวมหนจ าลองท1 ผลจากการทดลองก าหนดรปแบบของการเคลอนท ทงในแนวนอนและในแนวตง……………………………………………………. 51 35 แสดงหนจ าลองท1 ลกษณะทางกายภาพทเกดจากการก าหนดความสมพนธในการ

เคลอนทระหวางแนวนอนกบแนวตง……………………………………………. 51 36 รปแบบของการเรยงตวโดยปราศจากการรบรทศทาง………………………………… 53 37 รปดานและภาพสามมตแสดงลกษณะทางกายภาพทเกดการสรางใหเกดการรบร องครวมขนาดใหญโดยปราศจากการรบรตวตนและทศทางของหนวยยอย……. 56 38 ภาพแสดงการรบรความหมายทแปรเปลยนไปของระดบความสงทสมพนธกบ กจกรรมในแนวราบ……………………………………………………………… 58

สำนกหอ

สมดกลาง

ฑ

39 แสดงรปดานและภาพ3มตทเกดจากการสรางการรบรความหมายทแปรเปลยนไป.... 59

ภาพท หนา 40 หนจ าลองแสดงลกษณะทางกายภาพทเกดจากการการยดขยายวตถระนาบ ในแนวนอนเพอเชอมโยงพนทวางสวนตางๆเขาดวยกนกบสภาพแวดลอม ทงในแนวนอนและแนวตง………………………………………………………. 62 41 ภาพถายดานหนาหนจ าลองทเกดจากการยดขยายวตถระนาบในแนวนอนทม

ความสมพนธกบระนาบในแนวตง เพอสรางใหเกดความหลากหลาย ของพนทวาง……………………………………………………………………… 62 42 หนจ าลองแสดงลกษณะทางกายภาพทเกดจากการลบขอบเขตทชดเจนของระนาบ ตอการรบรเพอท าใหความมตวตนของพนทวางนนหายไป……………………… 63 43 หนจ าลองแสดงรายละเอยดลกษณะทางกายภาพทเกดจากการลบขอบเขตทชดเจน.. 64 44 หนจ าลองดานหนาโครงการทเกดจากการลบขอบเขตทชดเจนของระนาบตอการรบร เพอท าใหความมตวตนของพนทวางนนหายไป…………………………………. 65 44 ภาพแสดงลกษณะการปรากฏของอปกรณส าหรบการประกอบอาชพ………………. 66 45 ภาพถายหนจ าลองดานหนาโครงการทเกดจากการการสรางความกลมกลนใหกบ กจกรรมในแนวตง……………………………………………………………….. 66 46 หนจ าลองทเกดจากการน าทศทางการเคลอนทแบบสลบขางมาพจารณาใหกบ การแทรกตวของพนทกจกรรม…………………………………………………… 67 47 ภาพแสดงลกษณะการปรากฏของอปกรณส าหรบการประกอบอาชพและผงแสดง ลกษณะการใชพนทภายในทเกดขนจากการเรยงตวแบบปด…………………… 70 48 ภาพแสดงลกษณะพนทภายในทเกดขนจากการเรยงตวแบบครงปดครงเปด……….. 71 49 ภาพแสดงลกษณะพนทภายในทเกดขนจากการเรยงตวแบบเปด…………………… 72 50 ภาพแสดงลกษณะพนทภายในทเกดขนจากการเรยงตวแบบกงเปดกงปด………….. 73 51 แสดงผงโครงการชนลาง(ซาย)และชนบน(ขวา)………………………………………. 74 52 ภาพขยายผงโครงการบรเวณชนลางสวนท1…………………………………………. 75 53 ภาพขยายผงโครงการบรเวณชนลางสวนท2…………………………………………. 76 54 ภาพขยายผงโครงการบรเวณชนลางสวนท3…………………………………………. 77

สำนกหอ

สมดกลาง

ฒ

55 ภาพขยายผงโครงการบรเวณชนบนสวนท1………………………………………….. 77 56 ภาพขยายผงโครงการบรเวณชนบนสวนท2………………………………………….. 78 57 ภาพขยายผงโครงการบรเวณชนบนสวนท3 ………………………………………… 78

ภาพท หนา 58 รปตดแสดงพนทใชสอยภายในจากแนวตดท 1 ถง 4 เรยงจากขวาไปซาย…………… 79 59 รปตดแสดงพนทใชสอยภายในแนวตดท 1…………………………………………… 79 60 รปตดแสดงพนทใชสอยภายในแนวตดท 2…………………………………………… 80 61 รปตดแสดงพนทใชสอยภายในแนวตดท 3สวนท1…………………………………… 80 62 รปตดแสดงพนทใชสอยภายในแนวตดท 3สวนท2…………………………………… 81 63 รปตดแสดงพนทใชสอยภายในแนวตดท 3สวนท3…………………………………… 81 64 รปตดแสดงพนทใชสอยภายในแนวตดท 4สวนท1…………………………………… 82 65 รปตดแสดงพนทใชสอยภายในแนวตดท 4สวนท2…………………………………… 82 66 รปตดแสดงพนทใชสอยภายในแนวตดท 4สวนท3…………………………………… 83 67 หนจ าลองแสดงลกษณะทางกายภาพทเกดจากกระบวนการทางการพราง…………. 83 68 หนจ าลองแสดงลกษณะทางกายภาพแสดงถงความสมพนธของการปรากฏและ ไมปรากฏระหวางระนาบในแนวนอนและแนวตงทสงผลตอการรบรกจกรรม… 84 69 หนจ าลองแสดงลกษณะทางกายภาพแสดงถงความสมพนธของการรบรพนทวาง จากขางนอกสขางใน และขางบนสขางลาง…………………………………… 84 70 หนจ าลองแสดงลกษณะทางกายภาพแสดงถงการรบรพนทกจกรรมทสมพนธกบ บรบทแวดลอม…………………………………………………………………. 85 71 ภาพแสดงทศนยภาพโครงการ………………………………………………………… 86

สำนกหอ

สมดกลาง

ณ

สารบญแผนภาพ

แผนภาพท หนา

1 กระบวนการทน าไปสลกษณะทางกายภาพทางการพรางทเกดจากสงมชวต ในธรรมชาตและสงทมนษยสรางขน……………………………………….. 24 2 แสดงการเปรยบเทยบการเคลอนททแตกตางกนของการสรางความสมพนธ ระหวางพนทกบสภาพแวดลอม……………………………………………. 25 3 แสดงภาพรวมของการสรางความสมพนธระหวางพนทกบสภาพแวดลอมทเกด จากการเปลยนแปลงของทศทางในการเคลอนท…………………………. 25 4 แสดงรปแบบทเกดขนของเสนทางการเคลอนททแตกตางกนในการเคลอนทผาน

สภาพแวดลอมจากการทดลองไดขอสรปวา……………………………… 26 5 ตารางแสดงกจกรรมทเกดขนในแตละชวงเวลา…………………………………… 44 6 ตารางแสดงระดบของการรบรทแตกตางกนตอรปแบบของกจกรรม……………… 46 7 แสดงการเคลอนทแบบสลบขางท าหนาทสรางความสมพนธรวมกบสภาพแวดลอม

โดยรอบ…………………………………………………………………….. 50 8 แสดงการเคลอนทแบบตอเนองท าหนาทแยกกจกรรมภายในและภายนอกออก จากกนโดยทยงสรางความสมพนธกบสภาพแวดลอมโดยรอบ……………. 50 9 การก าหนดขอบเขตของพนทดวยจ านวนการเรยงตวของหนวยยอยแบบปดลอม... 54 10 แสดงการก าหนดการเรยงตวใหสมพนธกบสภาพแวดลอมโดยค านงถงพนทใชสอย ภายในและการเขาถงในแตละหนวยยอย…………………………............ 54 11 แสดงการเรยงตวทเกดจากการก าหนดทศทางในการเคลอนทใหสมพนธ กบสภาพแวดลอม………………………………………………………….. 55 12 แสดงการก าหนดกจกรรมภายในแตละหนวยยอยใหสมพนธกบสภาพแวดลอม และทศทางการเคลอนท…………………………………………………… 56 13 ภาพแสดงขอบเขตของพนทวางชนลางทสามารถกอใหเกดกจกรรมไดระหวาง พนทสวนตวกบพนทสาธารณะและภาพแสดงขอบเขตของพนทวาง

สำนกหอ

สมดกลาง

ด

ชนบนทสามารถกอใหเกดกจกรรมได…………………………………….... 61 14 แสดงการเคลอนทแบบสลบขางท าหนาทสรางความสมพนธรวมกบ สภาพแวดลอมโดยรอบ…………………………………………………… 66

แผนภาพท หนา 15 ตารางแสดงกจกรรมทเกดขนในแตละชวงเวลาทสมพนธกบการรบรพนทและการ รบรถงตวตนของพนท……………………………………………..……….. 69

ส

ำนกหอสมดกลาง

1

บทท 1 บทน ำ

ควำมเปนมำ จากสถาปตยกรรมทเคยท าหนาทเปนสงปกคลมรางกายของมนษยในรปแบบตางๆทกอรปตามแตละภมประเทศและภมอากาศทแตกตางกน ดวยภมปญญาของมนษยทเรมตนหาทก าบงตนดวยวตถตามธรรมชาต เชน ถ า ตอมาเมอมนษยอยรวมกนมากขนท าใหมนษยเรมรจกการสรางสภาพแวดลอมขนเองดวยเหตผลพนฐานในการอยอาศยและท ากจกรรมรวมกนในสภาพแวดลอม เปนทเขาใจวาตวตนทางสถาปตยกรรมทเกดขนนนเปนตวก าหนดพนทวางทเออประโยชนตอการท ากจกรรมในสภาพแวดลอม ปจจบนกจกรรมของมนษยมควำมหลำกหลำยทบซอนกนมำกขนในแตละชวงเวลำ ตวตนของสถาปตยกรรมทเกดขนในปจจบนนนไมสามารถรองรบกจกรรมททบซอนกนไดอยางสมบรณภายใตบรบทของเวลาทแปรเปลยนไปในแตละวน เนองจากตวตนของสถาปตยกรรมทเกดขนมานนไดท าหนาทเพยงเพอตอบสนองตอกจกรรมในชวงเวลาใดเวลาหนงเทานน และเมอความหลากหลายของกจกรรมมมากขน สถาปตยกรรมทเคยกอรปดวยความพยายามสรางความชดเจนของตวตนในสภาพแวดลอมนนไมสามารถทจะท าหนาทสอสารหรอปรบเปลยนตวตนใหเขากบความหลากหลายของกจกรรมทเปลยนไปในแตละวน จากตวตนทางสถาปตยกรรมทมประโยชนในการสรางขอบเขตทชดเจนตอการรบรประเภทและหนาทของกจกรรมใหกบสภาพแวดลอมกลายเปนความขดแยงระหวางตวตนทางสถาปตยกรรมกบสภาพแวดลอมในปจจบนทรปแบบของกจกรรมนนมการเปลยนแปลงไปในแตละชวงเวลา และความขดแยงระหวางตวตนทางสถาปตยกรรมกบสภาพแวดลอมนนเองไดสรางใหเกดสภาวะทไมสมดลของพนทวางในบรบทแวดลอมใหเกดขน จงน ำไปสค ำถำมทวำกำรไรตวตนของสถำปตยกรรมจะสำมำรถสรำงสภำวะสมดลใหกบบรบทไดอยำงไร เปนค าถามทผ เขยนคดวานาจะน าไปสการคนพบวธการทจะน ามาซงการกอรปทางสถาปตยกรรมทน าไปสสภาวะสมดลของพนทวางกบสภาพแวดลอม

แลวอะไรคอความสมดลของบรบท ในทนผ เขยนมความเขาใจวาในความสมดลของบรบทนนจะเกดขนไดกตอเมอบรบทมการเคลอนทอยางสมดลเหมอนเปนการเคลอนทออกไปเพอ

1

สำนกหอ

สมดกลาง

2

กลบไปจดเรมตน มลกษณะความสมพนธแบบวงกลม การเปลยนแปลงใดๆทท าใหบรบทไมสามารเคลอนทเปนวงกลมไดนนความสมดลจะไมสามารถเกดขน การพจารณาการเกดขนของสถาปตยกรรมจากการเคลอนทของบรบทเพอยงคงรกษาหรอสรางสมดลใหมใหกบบรบทนนๆจงเปนสงทผเขยนสนใจทจะน ามาศกษาและทดลองในการกอรปทางสถาปตยกรรม สถาปตยกรรมไมใชสงมชวตเหมอนกบมนษย พช หรอสตว ทมความสามารถในการปรบตวใหสอดคลองไปตามการเคลอนทของบรบทนนๆ ในบางบรบทสถาปตยกรรมมความชดเจนในตวตนเปนอยางมากซงในบางครงตวตนของสถาปตยกรรมไดไปท าลายสมดลของบรบทใหลดลง และในบางบรบทความไมชดเจนของสถาปตยกรรมกไมไดท าใหสมดลนนมประสทธภาพมากขน ภายใตบรบท จงจ าเปนทตองมทงความมตวตนและปราศจากตวตนในความสมดลตางๆ ผ เขยนเชอวาในบางครงสถาปตยกรรมตองการความชดเจนในตวตนและในบางครงสถาปตยกรรมเองกไมตองการความชดเจนในตวตนเพอทจะยงคงหรอสรางสมดลตางๆไวใหกบบรบท แลววธการใดทจะสามารถน ามาพจารณารวมกบสถาปตยกรรมใหมความสามารถทจะแสดงและละทงตวตนได การพราง เมอเราลองพจารณาถงกระบวนการท างาน เราจะพบวาเปนกระบวนการทสามารถท างานไดทงสองลกษณะทงแสดงการมตวตนและปราศจากตวตนเพอใหการเคลอนทของบรบทนนเปนไปอยางสมดล สมมตฐำน การน ากระบวนการทางการพราง มาพจารณารวมกบการกอรปทางสถาปตยกรรมจะสามารถสรางสถาปตยกรรมใหอยรวมกบบรบทไดอยางสมดล ควำมมงหมำยและวตถประสงคของกำรศกษำ

1. ศกษารปแบบและปจจยทท าใหเกดกระบวนการของการพราง 2. ศกษาทดลองสรางความสมพนธระหวางการพรางกบการกอรปทาง

สถาปตยกรรม 3. ศกษากระบวนการสรางความสมพนธของการมตวตนและไรตวตนของ

สถาปตยกรรม ทมผลกบสมดลของบรบท 4. ศกษาบรบททมความตองการสถาปตยกรรมทเกดจากกระบวนการทางการพราง 5. ศกษาและพฒนาแนวความคดทางการพรางสการออกแบบทางสถาปตยกรรม

สำนกหอ

สมดกลาง

3

ขอบเขตกำรศกษำ ศกษามตตางๆทเกยวของกบลกษณะการพรางทงเชงรปธรรมและเชงนามธรรมน ามาสรางเปนกระบวนการออกแบบสถาปตยกรรมในบรบททสอดคลองกบตวสถาปตยกรรม ขนตอนและวธกำรศกษำ 1. การคนควาและรวบรวมขอมลทเกยวของ 2. การวเคราะหขอมลและตงสมมตฐาน 3. ท าการทดลองสมมตฐานเกยวกบการพราง 4. จดท าโปรแกรมทางสถาปตยกรรมใหสอดคลองกบการทดลอง 5. ออกแบบสถาปตยกรรม 6. สรปแบบและน าเสนอแบบขนตอนสดทาย หนจ าลอง และเอกสารวทยานพนธ ประโยชนทคำดวำจะไดรบ การศกษาเรองการพรางในงานสถาปตยกรรม คาดวาจะไดรบประโยชนเชงขอมลในการรออกแบบสถาปตยกรรมทสามารถอยรวมกบบรบท ดวยความเขาใจถงการมตวตนและไรซงตวตนของสถาปตยกรรมทสรางความสมพนธกบบรบทและกอใหเกดสภาวะสมดลทดตอระบบนเวศใหกบกจกรรมตางๆในสภาพแวดลอม

สำนกหอ

สมดกลาง

4

บทท 2

ขอมลพนฐำนทเกยวกบกำรพรำง

ธรรมชาตปรบเปลยนตวเองไปตามสภาพแวดลอมและฤดกาลทเปลยนไป สงมชวตทด ารงอยภายใตสภาพแวดลอมตางๆนนลวนมวธการปรบสภาพเพอการอยรอดในสภาพแวดลอมทตนอาศยอย การพรางเปนกระบวนการหนงทสงมชวตไดเลอกใชเพอด ารงอยซงตวตนและสายพนธของตนมาเปนชวงเวลาหลายรอยหลายพนป เปนไปไดหรอไมหากเราจะกลาววาธรรมชาตของการพรางนนเปนวธการซงน ามาสการสรางความสมดลของวฏจกรของการอยรวมกนโดยปราศจากการรบรถงตวตน สถาปตยกรรมเองกมนยยะของการอยรวมกนกบสภาพแวดลอมเชนกน หนาทและบทบาทของสถาปตยกรรมมใชแคการตงอยอยางโดดเดยวแลวสรางความสมพนธตางๆเพยงแคภายในตวมนเองเทานนแตยงม บทบาทและหนาทจะตองรกษาหรอสรางความสมพนธทดใหเกดขนกบสภาพแวดลอมทตวมนเขาไปอยอาศยอกดวย การพรางจงเปนประเดนทนาสนใจในการน ามาสรางสรรคสถาปตยกรรมทจะเกดขนภายใตวฏจกรของสภาพแวดลอมทด าเนนมาเปนชวงเวลานาน ซงการสรางสถาปตยกรรมภายใตกระบวนการพรางจะสามารถสรางสถาปตยกรรมทเขามาแทรกซมหรอซอนตวอยภายใตบรบทตางๆและยงสามารถสรางความสมดลของการอยรวมกนโดยปราศจากการรบรถงตวตนของสถาปตยกรรม นยำมและควำมส ำคญเกยวกบกำรพรำง ความหมายของ พรำง ในพจนานกรมฉบบภาษาไทยฉบบราชบณฑตยสถาน ไดใหความหมายไววา พรำง หมายความวา ท าใหเขาใจเปนอน , ท าใหเลอน กำรพรำง คอ กระบวนการทสรางความสมพนธกบสภาพแวดลอมดวยการสรางความหมายใหมใหกบตวตน ปจจยททำงกำรพรำง

สำนกหอ

สมดกลาง

5

สงมชวตทเกดขนตามธรรมชาตลวนตางมวธการพรางทแตกตางกน กระบวนการตางๆทสงมชวตน ามาใชในการพรางนนลวนมปจจยตางๆจากสภาพแวดลอมทตนเลอกทจะเขาไปอยอาศย ซงปจจยตางๆนนลวนสงผลตอวธการทสงมชวตจะตองน ามาสรางกระบวนการทางการพรางใหเหมาะสมกบความสามารถของสงมชวตแตละชนดหากเราท าความเขาใจกระบวนการตางๆทเกดขนเราจงจ าเปนทจะตองทราบถงปจจยตางๆทมาก าหนดใหเกดการพรางในลกษณะตางๆซงเราสามารถแยกออกไดเปน 3ปจจยดวยกนคอ 1. ปจจยจากสภาพแวดลอม 2. ปจจยจากพฤตกรรมของสงมชวต 3. ปจจยจากลกษณะทางกายภาพ ปจจยทเกดจำกสภำพแวดลอม ปจจยจากสภาพแวดลอมนนจะประกอบไปดวย สภาพภมอากาศ เชน ความรอน ความชน อณหภม สภาพภมประเทศ เชน ทะเลทราย ทงหญา ภเขา ความแตกตางทางสภาพแวดลอมเหลานสงผลใหกบสงมชวตน ามาใชกบลกษณะทางกายภาพของตนในการปรบเปลยนสรางความหมายตางๆตอผ รบรเพอความอยรอดในสภาพแวดลอม

สำนกหอ

สมดกลาง

6

ภาพท 1 การพรางทเกดจากปจจยทางสภาพแวดลอมโดยน าลกษณะทางกายภาพของภมประเทศ มาใช ทมา : Zoltan Takacs, Moth, accessed December 15, 2011 available from http://zoltantakacs.com/zt/pw/in/album.php?idx=23

ปจจยจำกพฤตกรรมของสงมชวต ดวยพฤตกรรมทแตกตางกนของสงมชวต บาง

ชนดตองอยเปนกลม บางชนดตองอยอยางโดดเดยว ความแตกตางระหวางชวงเวลา กลางวน กลางคน พฤตกรรมการกน สตวกนพช สตวกนเนอ ความแตกตางทางพฤตกรรมเหลานท าใหวตถประสงคในการพรางของสตวแตละชนดตองแตกตางกน จงเปนปจจยใหเกดการพรางทตองสอดคลองไปกบพฤตกรรมของสตวแตละชนดในการอยอาศย

7

ภาพท 2 การพรางทเกดจากปจจยทางพฤตกรรมโดยไมไดค านงถงลกษณะทางกายภาพจากสภาพแวดลอม

ทมา : Wikipedia, Plains zebra, accessed December 15, 2011 available from http://en.wikipedia.org/wiki/Chapman-Zebra

ปจจยจำกลกษณะทำงกำยภำพ ในสงมชวตบางประเภทการปรบตวตามลกษณะทางกายภาพของสภาพแวดลอมนนไมสามารถทจะท าใหอยรอดไดสตวบางชนดเรยนรทจะน าลกษณะพเศษทางกายภาพหรอความหมายของสตวชนดอนๆมาใชกบตวเองเพอความอยรอดในสภาพแวดลอมนนๆ ง Scarlet King Snake เปนงทไมมพษแตมการสรางลกษณะทางกายภาพใหมความหมายเหมอนง Eastern coral Snake ทมพษรายแรง โดยเลยนแบบแถบและจงหวะของสบนล าตวใหดคลายกนเพอพรางความหมายทแทจรงในสภาพแวดลอม

8

ภาพท 3 การพรางทเกดจากปจจยจากลกษณะทางกายภาพโดยการน าลกษณะทางกายภาพของ

สงมชวตทคลายกนมาใชกบตนเพออยอาศยในสภาพแวดลอม ทมา : Falkenblog, Abatesian mimicry explanation of business cycles, accessed

December 15, 2011 available from http://falkenblog.blogspot.com/2010/07 /batesian-mimicry-explanation-of.html

สงมชวตเรยนรและเลอกใชวธการทเหมาะสมขนอยกบปจจยและวตถประสงคทแตกตางกนท าใหสงมชวตเหลานยงคงรกษาสมดลใหกบสภาพแวดลอมไดอยางยงยน มนษยตระหนกถงความพเศษของการเรยนรธรรมชาตของสงมชวตจงเกดความพยายามทเรยนรกระบวนการตางๆจากสงมชวตเพอทจะน ามาปรบใชกบการด ารงชวตของตน เชนกนเราจงสงเกตเหนวาการพรางไมไดมเพยงแคกระบวนการทเกดจากสงมชวตในธรรมชาตอยางเดยว ซงในการพจารณาท าความเขาใจเกยวกบการพรางนนจงจ าเปนทจะตองน ากระบวนการพรางทเกดจากมนษยมาศกษาดวยเชนกน

9

ประเภทของกำรพรำง การพจารณาถงกระบวนการพรางเพอใหเกดความชดเจนทางความเขาใจทาง

ความสามารถในการพรางนนจงสามารถทจะแบงออกไดเปน 2 ประเภทหลกๆคอ 1. กำรพรำงทเกดจำกสงมชวตในธรรมชำต 2. กำรพรำงทเกดจำกมนษย

เนองจากมนษยมความสามารถทางกายภาพทดอยกวาสงมชวตในธรรมชาต กระบวนการพรางทางกายภาพทเกดจากมนษยนนจงแตกตางจากกระบวนการของสงมชวตในธรรมชาต จงจ าเปนทจะตองน าการพรางทง 2 ประเภทมาศกษาหาความสมพนธรวมกนเพอทจะท าใหเกดความเขาใจเกยวกบกระบวนการไดอยางชดเจนโดยในแตละประเภทสามารถแยกออกไดเปนทงหมด 4กระบวนการดวยกนคอ

1. กระบวนการท าใหกลมกลน 2. กระบวนการท าใหเกดความสบสน 3. กระบวนการเปลยนแปลงความหมาย 4. กระบวนการปดบงซอนเรน

กำรพรำงทเกดจำกสงมชวตในธรรมชำต สงมชวตในธรรมชาตเปนตนแบบในการน ากระบวนการความรทางการพรางมาใชในการการปรบตวใหเขากบธรรมชาตตามแตปจจยทเกดขนภายใตสภาพแวดลอมทแตกตางกน สงมชวตเมอเขาใจถงเหตปจจยแลว สงมชวตตางมหนาทคนหาวธการทแตกตางกนมาสรางใหเกดกระบวนการทางการพรางทเหมาะสมกบปจจยนนๆ กระบวนกำรท ำใหกลมกลน กระบวนการท าใหกลมกลนของสงมชวตในธรรมชาตนนเปนการน าลกษณะกายภาพของสภาพแวดลอมทตนอยอาศยมาสรางเปนลกษณะทางกายภาพของตนเองโดยปรบเปลยนกระบวนการทาง ผวหนง รปราง รปทรง ขนาด หรอ สดสวน ใหดสอดคลองไปกบกายภาพของสภาพโดยรอบ ซงเราจะเหนไดจากสงมชวตในธรรมชาตหลายๆชนดเชน งแอดเดอรทะเลทรายในทะเลทรายนามบ (desart death adder) เปนงในตระกลเกาแก วงศ Elapidae สายพนธงเหา (Cobra) เปนงพษทมพษรนแรงเปนอนดบสองของ อาศยอยบรเวณพนทแหงแลงมถนก าเนดอยใน ทะเลทรายในออสเตรเลยตอนกลางโลก มสแดง สม เหลอง ลกษณะล าตวปอม สน หางเลก สวนหวใหญ ถาไมจ าเปนมนจะไมใชพษ มบคลกทแสนเชองชา อยนงๆ ไมคอยเคลอนไหว เพอรอคอยเหยอทมเบาบางนกในดนแดนทะเลทราย มนตองอดทน

10

นอนนงๆ พรางตวใหกลมกลนไปกบสภาพแวดลอมเปนเวลาเนนนาน โดยพรางตวอยใตผนทราย ท าตวใหเขากบสหนหรอสงแวดลอม เพอรอคอยเจากระตาย หน นก หรอกงกา

ภาพท 4 ปลาชนดหนงซงใชกระบวนการของสท าใหกลมกลนไปกบพนหนกรวด ทมา : Wikipedia, camouflage, accessed December 20, 2011 available from http://en.wikipedia.org/wiki/camouflage

11

ภาพท 5 แสดงความกลมกลนระหวางลกษณะกายภาพของงแอดเดอรทะเลทรายกบสภาพแวดลอม

ทมา : The common death Adder, Top ten deadliest snakes in the world, accessed December 15, 2011 available from http://www.smashinglists.com/top-10-criteria-based-deadliest-snakes-in-the-world/2/ กระบวนกำรท ำใหเกดควำมสบสน เปนกระบวนการทสงผลตอการรบรเกยวกบ ต าแหนง ทศทาง ขนาด ชนด หรอ ประเภท ซงสงผลใหเกดการรบรทไมชดเจน เชน การเลยนแบบอวยวะบางสวนของตนเองสรางความสบสนใหกบผ รบร กงกาชนดนเลอกทจะสรางความสบสนโดยการเลยนแบบอวยวะสวนหวของตนเอง เนองจากพฤตกรรมการลาของสงมชวตสวนใหญนนจะจโจมทอวยวะสวนหวของเหยอ การเลยนแบบนสรางลดความอนตรายใหกบตวเองครงหนงเมอผลาจโจมผดต าแหนง ในสตวทอาศยอยเปนกลมอยางเชน มาลายนนลายของมาลายสรางการรบรให

12

เหนเปนมวลขนาดใหญเมออยรวมกนเปนกลม ท าใหเกดความเขาใจวาเปนสงมชวตทมขนาดใหญมากตอสงมชวตหลายชนด

ภาพท 6 กงกาชนดหนงทท าใหสบสนระหวาหวและหาง ทมา : แทนไท ประเสรฐกล, Mimic ปรำกฏกำรณกอบลวงโลก , เขาถงเมอ 15 ธนวาคม 2554,เขาถงไดจาก http://onopen.dreamhosters.com/2006/02/693

13

ภาพท 7 ลายของมาลายสรางการรบรใหเหนเปนมวลขนาดใหญเมออยรวมกนเปนกลม ทมา : Wikipedia, Zebra , accessed December 15, 2011 available from http://en.wikipedia.org/wiki/zebra สงมชวตบางชนดน ากระบวนการการสรางความสบสนมาใชกบตนในเพอพรางตวเองในระหวางการเคลอนทเพอหลกหนการตรวจจบของสงมชวตชนดอน ปลาฉลาม grey reef shark สผวทเขมบรเวณหลงของฉลามชนดนนนเมอถกแสงดานบนมากระทบจะท าใหทงตวกลายเปนสเดยวกนสงผลใหความชดเจนในการรบร ทศทางของเหยอตอการเคลอนทของฉลามลดลง หรอเราจะเหนลกษณะพเศษของปลาหมกทรางกายสามารถผลตน าหมกสามารถใชเพอการลวงการเคลอนทของมนโดยการพนออกมามลกษณะฟ งกระจายไปทวเพอหลบหนจากการตรวจจบของสงมชวตอนๆใหพนจากอนตราย

14

ภาพท 8 แสดงเฉดสของปลาฉลาม grey reef shark และปลาหมกทสามารถพนหมกเพอลวงการ เคลอนท ทมา : Wikipedia, Countershading , accessed December 15, 2011 available from http://de.wikipedia.org/wiki/countershading กระบวนกำรเปลยนแปลงควำมหมำย ในกรบวนการการสรางความหมายของสงมชวตนนสงมชวตในธรรมชาตบางชนดเรยนรทจะน าความหมายจากรปสญลกษณทมความพเศษมาจากสงมชวตชนดอนแทนการสรางลกษณะทางกายภาพใหสอดคลองไปกบสภาพแวดลอมโดยรอบ ดวงตาเปนสญลกษณทางธรรมชาตททรงพลง ขนาดของดวงตามความสมพนธกบสดสวนของรางกาย (ขนาดทใหญใหความรสกวารางกายตองใหญ)และบางทกใหความรสกนากลวนาเกรงขาม Eye spots หรอ ตาปลอม เปนอาวธปองกนตวมผใชกนอยางแพรหลายมากโดยเฉพาะในหมผเสอ (สวนในสตวกลมอนๆ กมเหมอนกน เชนพวกปลา พวกกบ สญลกษณนมผลอยางมากตอการรบรของนกทเปนผลา ท าใหรสกเขาใจเปนสตวใหญทนากลวจงท าใหไมกลาเขามาใกล ผเสอบางชนดมตาปลอมจ านวนมากอยบนปกของมนท าใหรบรไดถงจ านวนทมากขนถงแมวาจรงๆแลวมนจะอยพยงตวเดยวเทนนเอง นอกจากดวงตาของผลาอนนาสะพรงแลว บางครงอวยวะอนๆ กถกเหยอเอาไปลอกเลยนแบบดวยเหมอนกน ยกตวอยางเชน

15

หนอนผเสอในรปขางลาง 2 รปเปนไปไดวา ใชกลวธท าตวเลยนแบบกงเลบของเหยยว นกฮก หรอ แมว เพอใหตวเองแลดนากลวมพษสง

ภาพท 9 แสดงกระบวนการสรางความหมายดวยสญลกษณดวงตาของนกฮกของผเสอ ทมา : แทนไท ประเสรฐกล, Mimic ปรำกฏกำรณกอบลวงโลก , เขาถงเมอ 15 ธนวาคม 2554,เขาถงไดจาก http://onopen.dreamhosters.com/2006/02/693

ภาพท 10 แสดงการสรางความหมายสญลกษณทนากลวของกรงเลบสตวใหญของหนอนผเสอ ทมา : แทนไท ประเสรฐกล, Mimic ปรำกฏกำรณกอบลวงโลก , เขาถงเมอ 15 ธนวาคม 2554เขาถงไดจาก http://onopen.dreamhosters.com/2006/02/693

16

กระบวนกำรปดบงซอนเรน เปนกระบวนการทสงมชวตเขาไปผสานอยเปนสวนหนงแทรกตวอยในบรบทของสภาพแวดลอมโดยใชความสามารถจากลกษณะทางกายภาพทธรรมชาตมอบใหมา ในการปดบงซอนเรนตวตนซอนตวอยภายในบรบทแวดลอม

การพรางตวของง รางกายของพวกมน มความส าคญทชวย ในการพรางตว งสามารถทจะปรบเปลยน รางกายไดงาย เชน การท าล าตวยาวตรง การขดตวเปนมวน วงกลม การท าล าตวเปนรปราง ทศตรของพวกมน จะยากทจะท าอนตรายได งหลายชนดกจะมวธท ”อยนง ๆ “ แลวศตร ไมสามารถ มองเหนได เชน งสามารถปรบเปลยนสใหคลายกอนหน หรอตนหญา หรอใหเขากบสงแวดลอมอน ๆ ทมนอาศยอย ซงงทสามารถเปลยนส กจะมอยไมมาก หรองทมสน าตาลขาว กจะใชวธการพรางตว โดยใชวธการแกลงตาย งทมสเขม หรอมจดเปนสขาวสวาง เปนลายตาขาย สามารถพรางตว ใหเขากบ ใบไมแหงหรอสงแวดลอมอน ๆ ได หรอ Japanese Pygmy Woodpecker สรางทอยอาศยดวยการเจาะรเขาไปซอนอยภายในล าตนของตนไม แตกตางกบนกหลายๆชนดทตองสรางรงของมนเองดวยการใชกงไมและใบไมมาประกอบเขาดวยกน ท าใหปลอดภยตอการถกคนพบของพวกนกลาทงหลาย

17

ภาพท 11 โครงสรางทางรางกายของงทสามารถซอนตวไปกบสภาพแวดลอม ทมา : Wikipedia, Eristicophis , accessed December 15, 2011 available from http://en.wikipedia.org/wiki/Eristicophis

ภาพท 12 ทอยอาศยของนก Japanese Pygmy Woodpecker ทมา : Conservation report, Can you see me?, accessed December 20, 2011 available from http://conservationreport.com/2008/05/09/can-you-see-me-animal-camouflage-25/

18

เราจะสงเกตไดวากระบวนการพรางทง 4 รปแบบนนลวนเปนกระบวนการทมผลมาจากปจจยตางๆทสงมชวตในธรรมชาตตางเลอกใชใหเหมาะสมกบศกยภาพทางกายภาพของตน มนษยเขาใจถงความพเศษทางธรรมชาตของสงมชวตเหลานจงพยายามเรยนรและน ากระบวนการตางๆมาปรบใชใหเขากบวตถประสงคตางๆของมนษยเอง ฉะนนนอกจากการพรางทเกดจากสงมชวตในธรรมชาตแลว การพรางทเกดจากมนษยนนจงเปนอกประเภทหนงทเราตองศกษาไปดวยเชนกน กำรพรำงทเกดจำกมนษย นอกจากสตวแลวมนษยเองกมวธการตางๆเพอการด ารงอยซงตวตนและสายพนธ เพยงแตลกษณะทางกายภาพของมนษยทธรรมชาตมอบใหมานนไมสามารถปรบเปลยนไดเหมอนกบสงมชวตในธรรมชาต มนษยจงตองสรางวตถตางๆมาท างานรวมกบลกษณะทางกายภาพและพฤตกรรมของมนษยเพอใหกระบวนการทางการพรางเกดขน โดยกระบวนการตางๆทมนษยเลอกใชนนลวนมาจากการกระบวนการของสงมชวตในธรรมชาตเชนกน กระบวนกำรท ำใหกลมกลน กระบวนการท าใหกลมกลนของมนษยนนกไมตางอะไรกบสงมชวตชนดอนโดยสวนมมากกเปนเหตมาจากปจจยทางสภาพแวดลอมทตนตองเขาไปอยอาศยทสงผลตอวธการทมนษยเลอกใช ซงในกระบวนการสรางความกลมกลนของมนษยนนการสรางวตถใหมลกษณะทสอดคลองไปกบสภาพโดยรอบกเปนวธการหนงทมนษยเลอกใช การน าวสดทางธรรมชาตทมาจากสภาพโดยรอบมาหอหมรางกายใหสอดคลองไปกบสภาพแวดลอมเพอไมใหเกดความแตกตางตอการรบรเปนวธทมนษยน ามาใชไดโดยงาย อกตวอยางหนงการสรางวตถโดยใชลวดลายและพนผวใหสอดคลองไปกบสภาพโดยรอบกเปนอกความสามารถหนงของเทคโนโลยทมนษยสามารถท าไดเชน ชดของทหารอเมรกนทมลวดลายเหมอนกบสถานทๆทหารตองเขาไปปฏบตหนาท

19

ภาพท 13 การเลอกใชวสดทางธรรมชาตมาหอหมรางกายใหกลมกลนไปกบสภาพแวดลอมและการสรางสงหอหมทเลยนแบบสภาพแวดลอมของทหาร

ทมา : Wikipedia, Theory of camouflage, accessed December 15, 2011 available from http://en.wikipedia.org/wiki/Theory_of_camouflage กระบวนกำรท ำใหเกดควำมสบสน ในการปองกนไมใหถกรบรทศทางหรอการเคลอนทตางๆของมนษยเองนน มนษยเองกมวธการทไมตางไปจากวธของสงมชวตในธรรมชาตเชนกน การพนควนทางทหารกเปนวธหนงททหารน ามาใชในการปองกนการรบรทศทางในการเคลอนยายต าแหนง

ภาพท 14 การใชหมอกควนในการหลบหนทางทหาร ทมา : Wikipedia, Theory of camouflage, accessed December 15, 2011 available from http://en.wikipedia.org/wiki/Theory_of_camouflage

20

กระบวนกำรเปลยนแปลงควำมหมำย การสรางความหมายใหมไดถกน ามาใชกบงานศลปะหลายๆชนงานของมนษย เชนการพยายามสรางความหมายใหมเมอวตถถกแสงทสองมากระทบท าใหเกดการรบรสงทซอนอยของวตถชนดหนง

ภาพท 15 การสรางความหมายใหมจากการปรากฏขนของเงา ทมา : Todayandtomorrow , untitled , accessed December 1/2, 2011 available from http://www.todayandtomorrow.net/ กระบวนกำรปดบงซอนเรน เปนกระบวนการน าวตถแทรกตวอยในบรบทของสภาพแวดลอมโดยใชประโยชนจากลกษณะทางกายภาพจากสภาพแวดลอมในการปดบงซอนเรนตวตนซอนตวอยภายในบรบทแวดลอม

21

ภาพท 16 การซอนองคประกอบบางอยางใหหายไปจากการรบร ทมา : Wikipedia, Theory of camouflage, accessed December 15, 2011 available from http://en.wikipedia.org/wiki/Theory_of_camouflage จากเหตปจจยรวมไปถงกระบวนการตางๆทท าใหเกดการพรางนนตางกเกดขนเพอวตถประสงคในการด ารงชวตภายใตสภาพแวดลอมทแตกตางกนไป ไมวาจะเปนการพรางจากสงมชวตในธรรมชาตหรอการพรางจากมนษยนนจะประกอบไปดวยกระบวนการทง4รปแบบคอ

กระบวนการท าใหกลมกลน (Accordance) กระบวนการท าใหเกดความสบสน (Confusion) กระบวนการเปลยนแปลงความหมาย (Meaning transform) กระบวนการปดบงซอนเรน (Concealment)

ซงเราสามารถน าไปวเคราะหทดลองรวมกบการกอรปทางสถาปตยกรรม เพอน าไปสรางความสมพนธระหวางสถาปตยกรรมกบบรบทภายใตกระบวนการทางการพราง

22

บทท 3 กำรทดลองกำรพรำงทำงสถำปตยกรรม

กำรพรำงทำงสถำปตยกรรม กระบวนกำรทำงกำรพรำง จากบทสรปทางการศกษาขอมลพนฐานทางการพรางนนสรปไดวามกระบวนการทสรางใหเกดการพรางนนทงหมด4รปแบบดวยกนซงประกอบดวย กระบวนการท าใหกลมกลน (Accordance)

กระบวนการท าใหเกดความสบสน (Confusion) กระบวนการเปลยนแปลงความหมาย (Meaning transform) กระบวนการปดบงซอนเรน (Concealment)

ซงการเกดขนของกระบวนการนนเกดขนจากวธการทแตกตางกนตามแตเงอนไขทางสภาพแวดลอมและลกษณะทางกายภาพซงสามารถจ าแนกเปนหมวดตางๆไดดงน (ทมาจากการวเคราะหขอมลพนฐานทางการพรางในบทท2) กระบวนกำรท ำใหกลมกลน (Accordance) blend /break เปนวธการทสงมชวตเลอกใชในการพราง จากลกษณะทางกายภาพจะสงเกตไดวาตวobject มการท าลายขอบเขตของรปทรง (shape/outline/skin) เพอทจะกลมกลนไปกบสภาพแวดลอม

กระบวนกำรท ำใหเกดควำมสบสน (Confusion) override/shad/blur เปนวธการทสงมชวตเลอกใชในการพราง จากลกษณะทางกายภาพจะสงเกตไดวาตวobject มการสรางการรบรทไมมความชดเจนตอตววตถหรอทศทางในการอางองต าแหนงตางกบสภาพแวดลอมของผ รบร (orientation/size/scale) เพอไมใหเกดการรบรทถกตองของผ รบร กระบวนกำรเปลยนแปลงควำมหมำย (Meaning transform) physical / character เปนวธการทสงมชวตเลอกใชในการพรางจากลกษณะทางกายภาพจะสงเกตไดวาตวobject มการปรบเปลยนลกษณะทางกายภาพของตนเองใหเปนสงอนรวมไปถงการเลยนแบบลกษณะทาทางหรอการเคลอนไหวจากสงตางๆรอบตวอาจเปนทงสงมชวตและไมมชวตกได(movement/type) เพอใหเกดการรบรทไมใชตวตนในสภาพแวดลอม

กระบวนกำรปดบงซอนเรน (Concealment) element เปนวธการทสงมชวตเลอกใชในการพราง จากลกษณะทางกายภาพจะสงเกตไดวาตวobject เลอกใชสวนประกอบ

22

23

บางสวนจากลกษณะทางกายภาพของตนในการปกปด (hide) เพอใหเกดการรบรเปนสงอนทไมใชตวตน

โดยเราสามารถจ าแนกขนตอนตางๆในการท างานรวมกนทสามารถกอใหเกดรปแบบตางๆทางการพรางไดดงตอไปน รปแบบ (Structure) ทง4รปแบบทเกดขนเพอตอบสนองวตถประสงคทแตกตางกนคอ กระบวนการท าใหกลมกลน (Accordance) กระบวนการท าใหเกดความสบสน (Confusion) กระบวนการเปลยนแปลงความหมาย (Meaning transform) กระบวนการปดบงซอนเรน (Concealment) วธกำร (Means) ทแตกตางกนในการเลอกใชใหเหมาะสมกบกระบวนการในรปแบบตางๆตามความเหมาะสมซงสามารถวเคราะหออกมาไดทงหมด 8 วธดงน blend / break /override / shade / blur / physical / character / element โครงรำง (Configuration) รปแบบและวธการทเหมาะสมจะตองถกน าไปใชกบโครงรางทถกตองซงสามารถจ าแนกไดทงหมด 9 ลกษณะดงตอไปน shape / outline /skin / orientation / size / scale / movement / type / hide

จาการวเคราะหสามารถสรปไดวาความสามรถทางการพรางจะเกดขนไดอยางมศกยภาพนนตองมการท างานรวมกนอยางเหมาะสมทงสามขนตอนจงจะสรางใหเกดกระบวนการทเหมาะสมกบวตถประสงคทตองการจากกระบวนการพราง ท าใหเราสามารถสรปเปนขนตอนตางๆในการสรางวตถทเกดจากกระบวนการทางการพรางไดดงน

24

แผนภาพท 1 กระบวนการทน าไปสลกษณะทางกายภาพทางการพรางทเกดจากสงมชวตในธรรมชาตและสงทมนษยสรางขน

กำรทดลองทำงกำรพรำง จากdiagramบทสรปขนตอนตางทรวมกนเปนกระบวนการพรางนนเราสามารถน าไปสรางใหเกดลกษณะตางๆทางกายภาพใหกบวตถเพอตอบสนองตอวตถประสงคทเราตองการได การทดลองสรางลกษณะทางกายภาพดวยกระบวนการพรางทางสถาปตยกรรม การทดลองนเปนการทดลองเพอน าขนตอนตางๆมาสรางวตถทมนยทางสถาปตยกรรมตอการรบรทเกดจากกระบวนการทางการพรางโดยน า ค ำส ำคญ ในแตละขนตอนมาทดลองสรางการพรางทางสถาปตยกรรมในลกษณะตางๆใหเกดขน

กระบวนกำรท ำใหกลมกลน (Accordance) / orientation / blend การสรางความกลมกลนดวยการก าหนดทศทางการเคลอนทเขาไปกบสภาพแวดลอม โดยการก าหนดทศทางการเคลอนทใหมความหลากหลายเพอใหเกดความสมพนธระหวางพนทวางตอการรบรสภาพแวดลอมไดมากทสด และไมสรางการจดจ าต าแหนงทตงทชดเจนใหกบสภาพแวดลอมตอการรบร

25

แผนภาพท 2 แสดงการเปรยบเทยบการเคลอนททแตกตางกนของการสรางความสมพนธระหวาง

พนทกบสภาพแวดลอม

แผนภาพท 3 แสดงภาพรวมของการสรางความสมพนธระหวางพนทกบสภาพแวดลอมทเกดจาก

การเปลยนแปลงของทศทางในการเคลอนท จะเหนไดวาเมอก าหนดทศทางการเคลอนทใหสอดคลองกบสภาพแวดลอม ท าใหสภาพแวดลอมนนสามารถเขามาเปนสวนหนงของพนทวาง ซงสงเกตไดจากพนทในแถบสทตางกนนนสามารถเขาสมผสกบสภาพแวดลอมอกฝงหนงไดและท าสรางใหเกดเปนพนทเดยวกนตอการรบรทไมสามารถแยกพนทวางทงสองออกกนได ในการก าหนดทศทางทแตกตางกนในการเคลอนทนน จงท าการศกษาเพอก าหนดรปแบบของการเคลอนทเพอใหเกดพนทวางทมความสมพนธกบสภาพแวดลอมในลกษณะทแตกตางกน

26

แผนภาพท 4 แสดงรปแบบทเกดขนของเสนทางการเคลอนททแตกตางกนในการเคลอนทผาน สภาพแวดลอม

จากการทดลองไดขอสรปวา การก าหนดรปแบบของการเคลอนททงในแนวราบและในแนวตงนนสามรถก าหนดไดทง 3 ลกษณะดวยกนคอ การเคลอนทแบบตอเนอง การเคลอนทแบบยอนกลบ และการเคลอนทแบบสลบขาง โดยการเคลอนททง 3 ลกษณะนนหากน ามาพจารณาใหเหมาะสมกบรปแบบของกจกรรมและการเคลอนทของผใชสอยในแตละประเภทนนจะสามารถสรางความกลมกลนใหกบกจกรรมทแตกตางกนใหอยรวมกนได กระบวนกำรท ำใหกลมกลน (Accordance) / scale / blur การยดขยายวตถระนาบในแนวนอนทมความสมพนธกบระนาบในแนวตง เพอสรางใหเกดความหลากหลายของพนทวางซงสามารถสรางใหเกดกจกรรมทแตกตางกนในแตละพนท โดยปลอยใหกจกรรมทเกดขนในแตละชวงเวลาท าหนาทสรางขอบเขตของทวางใหกบประเภทของกจกรรมดวยตงเอง

27

ภาพท 17 แสดงความสมพนธของกจกรรมทเกดจากระนาบในแนวนอนทขยายตวออกจากระนาบ ในแนวตง จากการทดลองไดขอสรปวา ความสมพนธของกจกรรมทเกดจากระนาบในแนวนอนทขยายตวออกจากระนาบในแนวตงนนไดสรางความแตกตางตอการรบรของผคนตอพนทวางกอใหเกด รปแบบของกจกรรมทเหมาะสมกบพนทวาง รปแบบของกจกรรมทสมพนธกบการเคลอนทของเวลา และ รปแบบของกจกรรมทสมพนธกบสภาพแวดลอม ซงขอบเขตของทวางทเกดจากความสมพนธระหวางระนาบทงสองลกษณะนนจะปรากฏขนพรอมๆกบรปแบบทแตกตางของกจกรรมในชวงเวลาและขอบเขตของทวางกจะหายไปเองเมอกจกรรมไดจบลง กระบวนกำรท ำใหกลมกลน (Accordance) / shape / blend การลบขอบเขตทชดเจนของระนาบสงผลตอการรบรท าใหการรบรขอบเขตของพนทตอกจกรรมนนหายไป สงผลใหเกดความตอเนองของพนทใชสอยท าใหเกดความหลากหลายของกจกรรมตอพนทใชสอย

28

ภาพท 18 ไดอะแกรมการสรางความกลมกลนใหกบกจกรรมในแนวราบดวยการสรางความไม ชดเจนใหกบพนทวางโดยการลบขอบเขตของระนาบใหหายไปจากการรบร จากการทดลอง การลบขอบเขตทชดเจนของระนาบตอการรบรท าใหกจกรรมทถกแยกออกจากกนดวยความชดเจนของขอบเขตของระนาบนนสามารถรวมเปนกจกรรมในพนทเดยวกนท าใหความมตวตนของพนทวางนนหายไป กระบวนกำรท ำใหเกดควำมสบสน (Confusion) / character / break เปนการสรางความสบสนใหกบการรบรคณลกษณะเฉพาะของพนทวางดวยการสรางการปดลอมทวางในแนวตงทเกดจากการเรยงตวซอนกนของพนทสเหลยมในลกษณะเขาหาจดศนยกลาง ดวยการลบขอบเขตของพนทสเหลยมทเกดจากการประกอบกนของระนาบในแนวตงทง 4 ดานใหเหลอเพยงระนาบทตงอยตรงขามกนเพยง 2 ดานและน าระนาบในแนวนอนมาประกอบเขาดวยกนเพอกอใหเกดการรบรถงคณลกษณะของพนททมลกษณะตรงกนขามกนมาเรยงตวเปนสวนหนงของกนและกน

29

ภาพท 19 แสดงความสมพนธทเกดขนจากการประกอบกนของระนาบทงสองชนด

ภาพท 20 ภาพแสดงการรบรลกษณะเฉพาะของทวางทเปลยนไปทมลกษณะของทวางภายในและ ทวางภายนอกสลบกนไป จากการทดลองไดขอสรปวา การสรางการรบรลกษณะเฉพาะของพนททมลกษณะตรงขามกน (เปนลกษณะเฉพาะของพนทขางในและขางนอก) ท าใหเปนสวนหนงของกนและกน

30

ท าใหไมสามารถก าหนดหรอแยกทศทางออกจากกนไดอยางชดเจนในลกษณะของการรบรหรอจดจ าต าแหนงทชดเจนของพนทไดงาย กระบวนกำรเปลยนแปลงควำมหมำย (Meaning transform) / size / type เปนการเปลยนแปลงการรบร จากการรบรหนวยยอยไปสหนวยใหญดวยการสรางใหเกดการรบรสวนใหญโดยปราศจากการรบรตวตนของหนวยยอย โดยพจารณาจากการเรยงตวของหนวยยอยทมผลตอการรบรถงองครวมจากหนวยใหญ

ภาพท 21 แสดงการเรยงตวทเกดจากการสรางการรบรมวลรวมจากแตละดานของหนวยยอย จากการทดลองไดขอสรปวา การเรยงตวทเกดจากการสรางการรบรในแตละดานของหนวยยอยนนสามารถท าใหเกดการรบรเปนมวลรวมโดยปราศจากการรบรถงตวตนของแตละหนวยยอยจากสภาพแวดลอมโดยรอบได เนองจากในแตละดานของแตละหนวยยอยนนจะท าหนาทเปนวตถทมความหมายเหมอนกนเมอหนไปในทศทางเดยวกนซงจะสงผลตอการรบรจากดานนอกใหถกรบรเปนมวลวตถทมลกษณะเปนมวลเดยวและสามารถสรางใหเกดความหมายใหมเมอมการรบรมวลของวตถในดานอนๆ กระบวนกำรเปลยนแปลงควำมหมำย (Meaning transform) / character / type เปนขนตอนการศกษาการรบรความหมายทเปลยนไปตอการรบรหนาทของระนาบใน

31

แนวตง เพอน ามาสรางกำรรบรควำมหมำยทเปลยนแปลงไปในแตละชวงขณะเวลาใหกบการเรยงตวของระนาบในแนวตง ในการพจารณาถงการไมรบรซงกนและกนระหวางพนทสวนตวกบพนทสาธารณะ

ภาพท 22 แสดงการเปลยนแปลงความหมายจากความสงทเปลยนไปของระนาบในแนวตง จากการทดลองไดขอสรปวา ความสงทเปลยนไปของระนาบในแนวตงนนสามารถสรางใหเกดกจกรรมทหลากหลาย เนองจากระนาบในแนวตงนนไดสรางความหมายทแตกตางกนในแตละความสงของตววตถตอการรบรของผใชสอย ซงการเปลยนแปลงความหมายทเกดจากความสงทแตกตางกนนนสามารถน าไปสรางความสมพนธกบกจกรรมในอกดานหนงของผนงเพอไมใหเกดการรบรกจกรรมจากดานตรงขามได กระบวนกำรปดบงซอนเรน (Concealment) / outline / shade สรางการรบรทหายไปของพนทบางสวนดวยการน าการเคลอนทของเงามาสรางใหเกด การปรากฏและการไมปรากฏขอบเขตระนาบในแนวตงดวยการก าหนดใหเงาเขามากระท ากบระนาบของวตถในแนวตง โดยลกษณะของการจดวางระนาบในแนวตงนนจะถกจดวางใหมระยะความลกทแตกตางกน ซงจะ

32

สงผลใหกบขอบเขตของวตถระนาบในแนวตงนนสามารถหายไปจากการรบร เมอมการตกกระทบของเงากบระนาบในแนวตง

ภาพท 23 โมเดลการทดลองทเกดจากการสรางการปรากฏสการไมปรากฏของขอบเขตระนาบใน แนวตง จากการทดลองไดขอสรปวา การสรางการปรากฏและไมปรากฏใหกบขอบเขตของระนาบในแนวตงทเกดจากจากการตกกระทบของเงาทพาดผานตววตถนนสามารถสรางใหเกดการรบรขอบเขตของทวางเปลยนไป ซงการรบรของเขตทวางทเปลยนไปในแตละชวงเวลานนไดสงผลตอการไมรบรถงตวตนของทวางหรอสรางใหเกดสภาวะทไรตวตนใหกบตวพนทนนเอง บทสรปทำงกำรทดลอง จากการศกษาลกษณะทางกายภาพทเกดจากการศกษากระบวนการพรางจากสงมชวตในธรรมชาตและสงทมนษยสรางขน น าไปสการทดลองสรางกระบวนการพรางทางสถาปตยกรรมภายใตระบบความสมพนธรปแบบเดยวกน จนไดมาซงชดเครองมอส าหรบการกอรปทางสถาปตยกรรมภายใตวตถประสงคของ การไมรบรรปแบบของกจกรรมทไมเหมาะสมในพนทวางหรอเรยกไดวากำรพรำงทำงสถำปตยกรรม ปรากฏวาลกษณะทางกายภาพทไดมานนสามารถน าไปพจารณารวมกบการกอรปทางสถาปตยกรรมทมผลตอการไมรบรรปแบบของกจกรรมทไมเหมาะสมในพนทวางได หากแต

33

โดยเนอหาของของสถาปตยกรรมเองนนเปนวตถทกอรปภายใตเงอนไขตางๆทางสภาพแวดลอม ท าใหการพจารณาในการกอรปทางสถาปตยกรรมดวยกระบวนการพรางทางสถาปตยกรรมนนจ าเปนตองท าความเขาใจกบเนอหาทมาจากความตองการทางสภาพแวดลอม จงเปนประเดนส าคญทจะตองศกษาถงเงอนไขทางสภาพแวดลอมทมความตองการการกอรปทางสถาปตยกรรมดวยกระบวนการพรางทางสถาปตยกรรม

34

บทท 4 บทวเครำะหบรบททตง

การศกษาถงเงอนไขทางสภาพแวดลอมทมความตองการการกอรปทางสถาปตยกรรมดวยกระบวนการพรางทางสถาปตยกรรม การเลอกบรบทพนทตงโครงการ และการสรางความสมพนธใหมกบการพรางทางสถาปตยกรรม กำรศกษำถงเงอนไขทำงสภำพแวดลอมทมควำมตองกำรกำรกอรปทำงสถำปตยกรรมดวยกระบวนกำรพรำงทำงสถำปตยกรรม การสรางสถาปตยกรรมดวยกระบวนการพรางนน เงอนไขจากสภาพแวดลอมถอเปนขอมลส าคญในการกอรปทางสถาปตยกรรมจากกระบวนการทางการพรางเพอการไมน ามาซงผลกระทบทไมเปนทตองการของสภาพแวดลอมจากสงตางๆทจ าตองถอก าเนดขนหรอมการเปลยนแปลงบดเบอนองคประกอบตางๆภายใตสภาพแวดลอม ดวยการน ากระบวนทางการพรางมาสรางความสมพนธกบบรบท จากความตองการทางสภาพแวดลอมทไมตองการใหมการรบรถงการปรากฏขนของตวตนทไมสอดคลองกบสภาพแวดลอมโดยมเงอนไขดงตอไปน

พนททสภาพแวดลอมมความโดดเดน พนททสามารถเกดการรบรไดงายจากสภาพแวดลอม พนททกจกรรมไมสอดคลองกบสภาพแวดลอม

การพจารณาพนทจากเงอนไขของสภาพแวดลอมจะน าไปสการศกษาทดลองทางการพรางทเหมาะสมตอพนทในสภาพแวดลอมใหเกดขน พนททสภำพแวดลอมมควำมโดดเดน เปนความโดดเดนทางสภาพแวดลอมทสรางตวตนใหปรากฏและเปนทจดจ าแกผคนทงจากลกษณะทางกายภาพทมความเปนเอกลกษณ ความเปนสถานทส าคญทงในแง ประวตศาสตร ศาสนา และกจกรรมส าคญๆ เปนสถานทๆตวตนของสงตางๆรวมกนสรางสภาพแวดลอมนนใหโดดเดนขน ตวตนตางๆทปรากฏขนเปนสภาพแวดลอมทชดเจนนนเปนการยากทจะยอมใหสงอนๆเขามามตวตนและบดเบอนหรอลดทอนความชดเจนทมอยของสภาพแวดลอม การพจารณาการสรางตวตนทไมปรากฏใหเกดขนนนท าให

34

35

การบดเบอนหรอลดทอนดงกลาวไมเกดขนอกทงยงเปนการสรางตวตนทชดเจนมากขนใหกบสภาพแวดลอม

พนททสำมำรถเกดกำรรบรไดงำยจำกสภำพแวดลอม พนททสามารถเขาถงไดงายจากสภาพแวดลอมหรอสามารถรบรไดงายจากเสนทางสญจรโดยรอบ เปนพนททสามารถสรางการจดจ าตอพนทไดอยางรวดเรว การสรางใหเกดการรบรของสงทปรากฏท าไดงาย สงผลใหการเกดขนของความไมสอดคลองกบสภาพแวดลอมนนสามารถเกดขนไดหากการปรากฏไมถกพจารณารวมกบสภาพแวดลอม จงเปนพนทๆเหมาะสมตอการสรางการไมรบรใหกบพนททสามารถรบรไดงายจากสภาพแวดลอมทมความโดดเดน สรางความไมโดดเดนในการปรากฏขนของพนทๆไมสอดคลองกบสภาพแวดลอม

พนทกจกรรมไมสอดคลองกบกจกรรมสภำพแวดลอม กจกรรมทไมสอดคลองกนภายในสภาพแวดลอมเดยวกนสงผลใหศกยภาพในการใชสอยพนทขาดหายไป เกดความขดแยงซงกนและสรางขอบเขตของแตละพนทๆท าหนาทกนเขตแดนระหวางกนไมกอใหเกดความตอเนองหรอการเชอมโยงพนทใชสอยตางๆเขาดวยกนไมสามารถรวมกนเปนพนทเดยวกนได ความไมสอดคลองกนของกจกรรมตอพนทโดยรอบมกท าใหตวตนทไมเหมาะสมกบสภาพแวดลอมปรากฏขนและสงผลรายใหกบสภาพแวดลอม

เงอนไขตางๆทเกดขนนนสามารถน าไปเปนเกณฑในการเลอกสภาพแวดลอมและพนทตงโครงการในการทดลองท างานรวมกบกระบวนการพรางทางสถาปตยกรรมได กำรพจำรณำเลอกบรบทจำกเงอนไขสภำพแวดลอม จากเงอนไขดงกลาวเมอน ามาพจารณารวมกบลกษณะทางกายภาพของสภาพแวดลอม พนทบรเวณชมชนทำเตยนมความเหมาะสมตอการศกษาทดลองดวยกระบวนการพรางทางสถาปตยกรรมในการสรางตวตนใหเกดขนจากเงอนไขทถกก าหนดทกเงอนไขคอ เปนสถำนททมควำมโดดเดนจำกสภำพแวดลอม ประกอบไปดวยสถานทส าคญตางๆ ไดแก ทางประวตศาสตร ศาสนา และกจกรรมทเปนเอกลกษณของพนท โดยในทางประวตศาสตร คอเปนพนทชมชนเกาแกเตบโตมาตงแตอดต ในดานศาสนา เปนสภาพแวดลอมทประกอบไปดวยวดส าคญๆตงแตอดตจนปจจบน ซงประกอบไปดวย วดพระศรรตนศาสดาราม วดพระเชตพนวมลมงคลาราม และ วดอรณราชวราราม และทางดานกจกรรม เปนสถานททองเทยว

36

รวมถงเปนตลาดคาสงขนาดใหญ สถานทส าคญๆตางๆไดประกอบเขาดวยกนเปนททมความชดเจนทางสภาพแวดลอม เปนตวตนทางสภาพแวดลอมทมความโดดเดน

ภาพท 24 แสดงสถานทส าคญตางในสภาพแวดลอม

เปนพนทๆถกรบรไดงำยจำกทำงลกษณะทำงกำยภำพ โดยลกษณะทางกายภาพนนสามารถรบรจากเสนทางสญจรหลกทงจากทางน าและทางบก เนองจากเปนพนทๆตงขนานไปกบเสนทางสญจรหลกๆของผคน เปนพนททอยระหวางเสนทางในการเชอมโยงเสนทางสญจรตางสญจรตางๆเขาดวยกน

37

ภาพท 25 แสดงลกษณะการตงอยของพนทๆขนานไปกบเสนทางสญจรหลก เปนพนทกจกรรมไมสอดคลองกบกจกรรมสภำพแวดลอม นอกจากจะเปนพนทๆถกรบรเปนพนทสาธารณะส าหรบบคคลภายนอกแลว ทาเตยนยงประกอบไปดวยพนทอยอาศยทซอนตวอยในพนท พนทดงกลาวไดสรางความไมสอดคลองใหกบพนทสวนรวมอน สรางขอบเขตทางการรบรกนระหวางพนทสาธารณะกบพนทสวนตวสงผลใหศกยภาพในการใชสอยและเชอมโยงพนทส าคญๆเขาดวยกนไดสญเสยไป

38

ภาพท 26 แสดงทตงพนทสาธารณะกบพนทอยอาศย

จากการวเคราะหสภาพแวดลอมบรเวณทาเตยนพบวามความเหมาะสมตอการพจารณาสรางสถาปตยกรรมจากกระบวนการทางการพรางทางสถาปตยกรรมเพอการน ามาซงศกยภาพทดและตวตนทชดเจนทางสภาพแวดลอม จงน าไปสการพจารณาเลอกพนทตงโครงการเปนล าดบตอไป

กำรพจำรณำเลอกพนทตงโครงกำร

การศกษาพนทสภาพแวดลอมบรเวณทาเตยนนนมการปรากฏใหเหนถงความไมสอดคลองของพนทกบบรบทโดยรอบตอการรบรและการใชสอยพนท เนองจากมการใชสอยพนททมลกษณะเปนพนทอยอาศยปรากฏขนอยางชดเจนทามกลางพนทสาธารณะ ซงการปรากฏของพนทอยอาศยนนไดลดทอนศกยภาพของพนทสาธารณะโดยรอบ การพจารณาเลอกพนทตงจงมงเนนไปทพนททขดแยงกบสภาพแวดลอม ซงในพนทบรเวณชมชนทาเตยนนนมการปรากฏขนของชมชนทอยอาศยในบรเวณตลำดเกำทำเตยนมลกษณะเปนชมชนขนาดเลกปรากฏตวอยรมแมน าเจาพระยาซงเปนทางสญจรไปมาของผคนทอาศยการเดนทางๆน า โดยมอาคารพาณชยอายเกาแกตงอยขางหลงอกทงพนทตงยงถกขนาบขางไปดวยทาเรอส าคญๆทงสองขาง พนทบรเวณ

39

ดงกลาวไดสรางขอบเขตของการรบรในการใชสอยพนทตดขาดจากสภาพแวดลอมโดยรอบอยางชดเจน

ภาพท 27 แสดงบรเวณพนทตงโครงการและอาคารโดยรอบ เมอพจารณาจากองคประกอบทางกายจากพนทตงและบรบทโดยรอบ พนทตงมความเหมะสมทจะน ากระบวนการพรางทางสถาปตยกรรมมาสรางการไมปรากฏของพนทตอการรบรจากสภาพแวดลอม กำรวเครำะหทตงโครงกำร

การวเคราะหพนทตงโครงการเพอน าไปศกษารวมกบกระบวนการพรางนนสามารถแบงออกเปนสองสวนดวยกนคอสวนของสภาพแวดลอมและสวนของพนทตงโครงการเพอน าความตองการของทงสองสวนมาสรางความสมพนธรวมกนดวยกระบวนการพรางทางสถาปตยกรรมในการปรากฏขนของตวตนใหมในพนทตงโครงการ

40

ภาพท 28 แสดงลกษณะทางกายภาพของพนทตงโครงการและสภาพแวดลอมโดยรอบ

วเครำะหสภำพแวดลอมรอบๆโครงกำร ดวยลกษณะทางกายภาพของพนทใชสอยตางๆจากสภาพแวดลอมทประกอบไปดวย พนททมศกยภาพเปนพนทคาขายจากบรเวณชนลางของอาคารพาณชย กจกรรมบรเวณทาเรอทองเทยว การเชอมโยงกจกรรมจากทาเรอโดยสารผานพนทคาขายจนถงทาเรอทองเทยวผานบรเวณทพกอาศย ความสมพนธตางๆของกจกรรมดงกลาวไมสามารถมตวตนไดเนองจากขอบเขตทชดเจนของพนทพกอาศยในพนทตลำดเกำทำเตยน ขอบเขตของพนทดงกลาวไดสรางการรบรจากสภาพแวดลอมโดยรอบใหเปนพนทสวนตวซงเปนกจกรรมทไมสอดคลองกบกจกรรมของสภาพแวดลอมโดยรอบ

พนทตงโครงการ

ตลาดทาเตยน

พนทดานหลงโครงการ

41

ภาพท 29 แสดงความสมพนธทหายไปจากการปรากฏของพนทตง วเครำะหพนทตงโครงกำร กจกรรมภายในพนทตงโครงการนนเปนกจกรรมทมความหลากหลายซงประกอบไปดวย พนทอยอำศย / พนทสวนกลำง / พนทส ำหรบกำรประกอบอำชพ / พนทคำขำย พนทอยอำศย มลกษณะเปนหนวยพกอาศยขนาดเลกใกลเคยงกนเรยงตวขนานไปกบอาคารพาณชยและแมน าเจาพระยา องคประกอบของพนทอยอาศยแตละหนวยนนเปนพนสวนตวใชส าหรบการนอนและพกผอนเทานน โดยมลกษณะการแชรพนทสวนรวมในสวนของพนทซกลาง หองน า และครว ประกอบกนเปนพนทอยอาศยทไมตองการการรบรจากสภาพแวดลอม

42

ภาพท 30 ภาพแสดงกจกรรมในสวนทพกอาศย พนทสวนกลำง เปนพนทส าหรบผคนภายในชมชนใชท ากจกรรมตางๆรวมกนโดยสวนใหญพนทจะถกก าหนดต าแหนงไวใกลกบฝงแมน าเนองจากมความตองการรบรสภาพแวดลอมบรเวณรมฝงแมน าเจาพระยา กจกรรมทเกดขนจงเปนกจกรรมทสามารถสรางการรบรกบสภาพแวดลอมไดบางสวน

ภาพท 31 ภาพแสดงกจกรรมในพนทสวนกลาง พนทส ำหรบกำรประกอบอำชพ การประกอบกจกรรมการผลตปลาตากแหงซงเปนกจกรรมทตองการพนทส าหรบแลปลา ตากแดด และจดเกบสนคาในการประกอบอาชพ เปนชมชนทมเอกลกษณของการประกอบอาชพทควรคาแกการสงเสรมใหเกดการรบรจากสภาพแวดลอมภายนอกยางชดเจน สามารถแสดงความเปนตวตนของชมชนใหปรากฏขนเพอเปนประโยชนกบสภาพแวดลอมโดยสามารถสรางการรบรถงตวตนไดจากระยะใกลและไกลจากสภาพแวดลอมโดยรอบ

43

ภาพท 32 ภาพแสดงพนทส าหรบการประกอบอาชพ พนทคำขำย ประกอบไปดวยรานอาหาร รานขายผกผลไม และรานขายของช า เปนสนคาเพอคนในชมชนแตเปนกจกรรมมศกยภาพในการเชอมโยงความสมพนธกบพนทรอบไดดวยการปรากฏเปนพนทสาธารณะส าหรบบคคลภายนอกใหรบร

ภาพท 33 ภาพแสดงกจกรรมในพนทคาขาย

จากการวเคราะหพนทใชสอยทงจากภายในและภายนอกพนทตง ท าใหเราสามารถเหนถงระดบทแตกตางกนของความตองการการรบรทเกดจากกจกรรมในพนทและจากสภาพแวดลอมตอพนทใชสอย ซงมความเหมาะสมของพนทในการน าไปพจารณารวมกบกระบวนการพรางเพอสรางการรบรทเหมาะสมใหกบพนทบรเวณตลาดทาเตยนและสภาพแวดลอมโดยรอบ

กำรสรำงควำมสมพนธใหมใหกบพนทตงดวยกำรพรำงทำงสถำปตยกรรม ในการสรางความสมพนธใหมใหกบพนทตงนนเปนการเปลยนแปลงการรบรพนทจากพนทสวนตวใหถกรบรเปนพนทสาธารณะเพอสรางศกยภาพของพนใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอม

44

นนจ าเปนตองพจารณาในเรองของการรบรพนททสมพนธกบชวงเวลาทเปลยนไปในการปรากฏสการไมปรากฏตอการรบรของพนททแตกตางกน

ระดบของกำรรบรทสมพนธกบกจกรรมและชวงเวลำทแปรเปลยนไป การพจารณาระดบของการรบรทสมพนธกบกจกรรมในชวงเวลาทแปรเปลยนไปนน สามารถพจารณาไดจากความแตกตางของลกษณะของกจกรรมการใชสอยพนทในชวงเวลาทแตกตางกนตอความตองการรบรจากสภาพแวดลอม ซงสามารถแยกการวเคราะหออกเปนสองสวนดวยกนคอ

1. การวเคราะหชวงเวลาในการเกดกจกรรมทแตกตางกนในแตละวน 2. การวเคราะหระดบของการรบรทางการพรางทสมพนธกบกจกรรมทเปลยนไปใน

แตละวน กำรวเครำะหชวงเวลำในกำรเกดกจกรรมทแตกตำงกนในแตละวน กจกรรม

ภายในพนประกอบไปดวย พนทอยอำศย / พนทสวนกลำง / พนทส ำหรบกำรประกอบอำชพ / พนทคำขำย / พนทสำธำรณะ

ซงหากพจารณาการเกดขนของกจกรรมในชวงเวลาตลอดทงวนนนจะสงเกตไดวามการกจกรรมทไมสอดคลองกนของกจกรรมระหวางพนทสาธารณะกบพนทอยอาศยซงสามารถสงผลกระทบซงกนและกนในการใชสอยพนทเนองจากในพนทอยอาศยนนเปนพนททตองการความเปนสวนตวสงไมตองการใหเกดการรบรกจกรรมภายในจากพนทภายนอก ในขณะเดยวกนพนทสาธารณะเปนพนทมความตองการรบรสภาพแวดลอมทเปนพนทสาธารณะตลอดเวลา

แผนภาพท 5 ตารางแสดงกจกรรมทเกดขนในแตละชวงเวลา

การสรางใหเกดการรบรเปนพนทสาธารณะในพนทอนๆโดยรอบนนจะท าใหการใชสอยพนทไมเกดความขดแยงซงกนและกนเนองจากในตวพนทอยอาศยนนไมตองการใหเกดการรบรถงการมอยของพนทเชนกน ซงยงคงมการใชสอยพนทตางๆไดอยางตอเนองตลอดทงวนโดยไมเกดความ

45

ขดแยงกนซงกนและกนโดยยงคงมการแสดงออกของตวตนในสวนของพนทประกอบอาชพหลกตอสภาพแวดลอม

กำรวเครำะหระดบของกำรรบรทำงกำรพรำงทสมพนธกบกจกรรมทเปลยนไปในแตละวน ส าหรบการสรางความเหมาะสมของการรบรและไมรบรใหกบกจกรรมทเกดขนในแตละวนนน จะตองค านงถงความตองการของกจกรรมในแตละรปแบบตอการรบร เนองจากในรปแบบทแตกตางกนนนจะมความตองการทางการรบรทแตกตางกน ซงในการรบรทแตกตางกนนนสามารถแยกระดบทางการรบรทสมพนธกบกจกรรมออกได4ระดบดงน

ระดบชดเจน เปนระดบของการรบรตวตนทชดเจนทงทางดานกายภาพและความหมาย

ระดบกำรรบรบำงสวน เปนการสรางใหเกดความสบสนตอการรบรไมตองการใหตวตนทงหมดปรากฏขนเนนใหสามารถรบรไดแคบางสวนเทานน

ระดบกำรรบรเปนอน สรางการรบรทงทางดานกายภาพและความหมายใหม ไมสอดคลองหรอสามารถอางองไปถงตวตนทแทจรงในการปรากฏได

ระดบไมรบร เปนการปดบงหรอซอนเรนตวตนไมสรางการรบรใดๆทงทางดานกายภาพและความหมายตอสภาพแวดลอม

ระดบของการรบรทแตกตางกนนสามารถน าไปพจารณารวมกบรปแบบทแตกตางกนของพนทใชสอยในการสรางการปรากฏตอการรบร โดยสามารถแยกพจารณารปแบบของกจกรรมทสมพนธตอระดบการรบรพนทวางทแตกตางกนไดดงน

46

แผนภาพท 6 ตารางแสดงระดบของการรบรทแตกตางกนตอรปแบบของกจกรรม โดยการรบรในระดบตางๆนนจะตองน าไปพจารณาใหเหมาะสมกบชวงเวลาทสมพนธตอการปรากฏของกจกรรมทแตกตางกนเพอการน าไปสรางลกษณะทางกายภาพทสงผลตอการรบรถงการปรากฏและการไมปรากฏของพนทใชสอยตามชวงเวลาทแปรเปลยนไป

บทสรปบทวเครำะหบรบททตง ในการศกษาถงเงอนไขทำงสภำพแวดลอมทมควำมตองกำรกำรกอรปทำงสถำปตยกรรมดวยกระบวนกำรพรำงทำงสถำปตยกรรมนนจะเหนไดวา เงอนไขจากความตองการของสภาพแวดลอมเปนเงอนไขทมเนอหาในทางตรงกนขามกบเงอนไขในการกอรปของสถาปตยกรรมทวไป โดยเงอนไขในการกอรปของสถาปตยกรรมดวยกระบวนการพรางนนจะตองค านงถงสภาพแวดลอมเปนหลกและไมพยายามสรางใหเกดการรบรถงตวตนทางสถาปตยกรรมทตงตนอยภายใตสภาพแวดลอม

เชนเดยวกบกำรพจำรณำเลอกบรบทพนทตงโครงกำร พนทกจกรรมทมความขดแยงตอพนทกจกรรมโดยรอบเปนสงส าคญทตองน ามาพจารณาในการเลอกในการเลอกพนทในการน ากระบวนการพรางเขาไปพจารณารวมกบพนททขดแยงดงกลาว เนองจากพนกจกรรมทๆ

รบรชดเจน รบรบางสวน รบรเปนอน ไมถกรบร

ตวตน กระบวนการทางการพราง

กจกรรม

ระดบทางการพราง

พนทประกอบ พนทรานคา พนทสวนกลาง พนทพกอาศย

47

สรางความขดแยงใหกบสภาพแวดลอมนนไดท าใหศกยภาพของพนทตางๆในสภาพแวดลอมโดยรอบถกลดทอนลง กจกรรมทควรจะเปนไปกไมสามารถด ารงอยเนองจากความขดแยงทเกดขนของกจกรรมทไมเหมาะสม สงผลใหสงทเราอาจเรยกวาความสมบรณของระบบนเวศในเชงพนทจากสภาพแวดลอมนนไดขาดหายไป

น าไปสกำรสรำงควำมสมพนธใหมใหกบพนท เปนการจดการกบพนทวางดวยกระบวนการพรางทางสถาปตยกรรมในการสรางใหเกดความสมพนธของกจกรรมทสมพนธตอระดบการรบรพนทวางทแตกตางกน เพอลดความขดแยงของกจกรรมภายในพนทตงตอการรบรจากสภาพแวดลอมและจะน ามาซงระบบนเวศทเหมาะสมใหกบพนทวางในสภาพแวดลอม

48

บทท 5 กำรออกแบบสถำปตยกรรม

บทวเครำะหควำมตองกำรจำกพนทตง แนวความคดในการสรางความสมพนธระหวางการพรางกบการรบรพนททางสถาปตยกรรม ในการศกษาถงเงอนไขทำงสภำพแวดลอมทมควำมตองกำรกำรกอรปทำงสถำปตยกรรมดวยกระบวนกำรพรำงทำงสถำปตยกรรมนนจะเหนไดวา เงอนไขจากความตองการของสภาพแวดลอมเปนเงอนไขทมเนอหาในทางตรงกนขามกบเงอนไขในการกอรปของสถาปตยกรรมทวไป จากการวเคราะหสภาพแวดลอมและพนทตงโครงการผศกษาเหนวาการสรางศกยภาพทดใหกบพนทตงนนมความตองการของการรบรดวยกน3ประการคอ

ก าหนดทศทางทไมชดเจนตอการรบร (un directionality of perception) ก าหนดการเรยงตวของพนทพกอาศยใหไมถกรบร (unit arrangement) สรางความไมชดเจนของพนทใชสอยตอการรบร (indefinable space)

โดยหลกการพจารณาการกอรปทางสถาปตยกรรมดวยกระบวนการพรางนนสามารถพจารณาไดจากไดอะแกรมของกระบวนการพรางทมาจากการวเคราะห (ดหนาท17แผนภาพท1)โดยมขนตอนในการทดลองดงตอไปน กำรก ำหนดทศทำงทไมชดเจนตอกำรรบร (un directionality of perception)เนองจากสภาพทตงนนถกลอมรอบไปดวยพนทสาธารณะ พนทคาขาย และแมน าทส าคญ การเชอมโยงการรบรและการใชสอยพนททสมพนธกบสภาพแวดลอมโดยรอบเขาดวยกน และการสรางความตอเนองทางการใชสอยพนทผานพนทตงโครงการจะเปนการสรางใหเกดศกยภาพทดใหกบพนท การสรางใหเกดการเคลอนทผานพนทอยอาศยซงเปนพนททมความตองการความเปนสวนตวสงโดยไมสรางใหเกดการรบรซงกนและกนนน ผศกษาเลอกทการสรางการรบรทศทาง เนองจากการรบรทศทางนนจะเกดขนไดกตอเมอมการอางองตนเองกบสภาพแวดลอมรอบๆตว การทจะสรางไมใหเกดการรบรถงพนทอยอาศยนนการสรางใหเกดการรบรทศทางทไมสามารถก าหนดการรบรต าแหนงของพนทไดชดเจนนนสามารถสรางการไมปรากฏของพนทอยอาศยตอพนทโดยรอบ โดยมวตถประสงคของการก าหนดทศทางคอ

48

49

-ทศทางทเกดขนจะตองมการเชอมโยงพนทใชสอยจากพนทโดยรอบเขากบพนทสาธารณะในบรเวณโครงการและยงสามารถสรางใหเกดการรบรพนทรอบๆจากพนทอยอาศยภายในโครงการ -ทศทางทเกดขนจะตองไมเกดการรบรกจกรรมทไมเหมาะสมระหวางพนทสาธารณะกบพนทอยอาศยทงจากบรเวณโครงการและจากสภาพแวดลอมโดยรอบ ก ำหนดทศทำงทไมชดเจนตอกำรรบรดวยกระบวนกำรท ำใหกลมกลน จาการทดลอง ในเนอหาของการพรางเรอง กระบวนการท าใหกลมกลน (Accordance) / orientation / blend เปนขนตอนทผศกษาเลอกใชในการน ามาสรางการไมก าหนดทศทางทชดเจนตอการรบรของผใชสอยพนท เพอไมใหเกดการรบรซงกนและกนระหวางพนทสวนตว(พนทส าหรบการอยอาศย) กบพนทสาธารณะ(พนทกจกรรมสาธารณะส าหรบนกทองเทยว) การก าหนดทศทางการเคลอนทของผใชสอยพนททงสองในลกษณะไมใหเกดการรบรซงกนและกนโดยการปรบเปลยนทศทางการเคลอนท จากซายไปขวา จากบนลงลาง จากขางนอกสขางใน ใหกบพนทสาธารณะนนจะสามารถตอบสนองวตถประสงคทตงไวในตอนแรกได จงน าการทดลองในขนตอนดงกลาวมาพจารณาในการออกแบบดงตอไปน จากบทสรปทางการการทดลองในเรองของกระบวนการท าใหกลมกลน(Accordance) / orientation / blend (ดแผนภาพท4หนา20)ไดขอสรปวา การก าหนดรปแบบของการเคลอนททงในแนวราบและในแนวตงนนสามรถก าหนดไดทง 3 ลกษณะดวยกนคอ การเคลอนทแบบตอเนอง การเคลอนทแบบยอนกลบ และการเคลอนทแบบสลบขาง โดยการเคลอนททง 3 ลกษณะนนหากน ามาพจารณาใหเหมาะสมกบรปแบบของกจกรรมและการเคลอนทของผใชสอยในแตละประเภทนนจะสามารถสรางความกลมกลนใหกบกจกรรมทแตกตางกนใหอยรวมกนได จงไดน าลกษณะการเคลอนททง 3 ลกษณะมาพจารณาใหเกดความหลากหลายในการเคลอนทโดยใหมความสอดคลองกบวตถประสงคทตงไวในตอนแรก

โดยเรมการพจารณารวมกบพนทตงโครงการและสภาพแวดลอมดวยการก าหนดการเคลอนทใหมลกษณะของการเคลอนททงหมด 2 ลกษณะดวยกนคอ เคลอนทสลบ จะท าใหทศทางในการเคลอนทนนจะตองมการเชอมโยงพนทใชสอยจากพนทโดยรอบเขากบพนทสาธารณะในบรเวณโครงการและยงสามารถสรางใหเกดการรบรพนทรอบๆจากพนทอยอาศยภายในโครงการ เนองดวยสภาพทตงโครงการนนไดไปแทรกตวอยระหวางสภาพแวดลอมทมความสมพนธทดใหแกกนและกนอยแลว จงตองน าทศทางการเคลอนทแบบ

50

สลบขางมาพจารณาใหกบการแทรกตวของพนทกจกรรมใหมทเกดขน ดวยการคงลกษณะของการเคลอนททสมพนธกบสภาพแวดลอมใหไดมากทสด

แผนภาพท 7 แสดงการเคลอนทแบบสลบขางท าหนาทสรางความสมพนธรวมกบสภาพแวดลอม โดยรอบ

กำรเคลอนทแบบตอเนอง จะท าใหไมเกดการรบรกจกรรมทไมเหมาะสมระหวางพนทสาธารณะกบพนทอยอาศยทงจากบรเวณโครงการและจากสภาพแวดลอมโดยรอบ เนองจากในพนทตงโครงการนนประกอบไปดวยผใชสอยทแตกตางกนคอ ผอยอาศยและผสญจรไปมาจงจ าเปนทจะตองก าหนดทศทางการเคลอนทของผใชสอยทงสองรปแบบใหไมเกดการรบรทไมเหมาะสมซงกนและกน

แผนภาพท 8 แสดงการเคลอนทแบบตอเนองท าหนาทแยกกจกรรมภายในและภายนอกออกจากน โดยทยงสรางความสมพนธกบสภาพแวดลอมโดยรอบ

สวนกำรเคลอนทแบบยอนกลบนนไมมความเหมาะสมตอสภาพแวดลอมเนองจากสภาพทตงนนมลกษณะเปนเหมอนกลบจดเปลยนผานจากสถานทหนงไปยงอกสถานทหนงจงไม

51

จ าเปนตองน าลกษณะของการเคลอนทแบบยอนกลบมาพจารณารวมกบการกอรปในเนอหาของการก าหนดทศทาง

ภาพท 34 แสดงภาพรวมหนจ าลองท1 ผลจากการทดลองก าหนดรปแบบของการเคลอนททงใน แนวนอนและในแนวตง

ภาพท 35 แสดงหนจ าลองท1 ลกษณะทางกายภาพทเกดจากการก าหนดความสมพนธในการ เคลอนทระหวางแนวนอนกบแนวตง

52

ผลจำกกำรทดลอง การก าหนดทศทางการเคลอนทใหกบพนทสาธารณะนนสามารถตอบสนองตอวตถประสงคทตงไวโดยท การเคลอนทในพนทสาธารณะท าใหไมเกดการรบรกจกรรมทไมเหมาะสมระหวางพนทสาธารณะกบพนทอยอาศยทงจากบรเวณโครงการและจากสภาพแวดลอมโดยรอบและยงมการเชอมโยงพนทใชสอยจากพนทโดยรอบเขากบพนทสาธารณะในบรเวณโครงการอกดวย

กำรก ำหนดกำรเรยงตวของพนทพกอำศยใหไมถกรบร (unit arrangement) จากเดมการรบรถงตวตนของพนทอยอาศยจากสภาพแวดลอมนนไดสรางใหเกดความขดแยงกบพนทสาธารณะโดยรอบ การพจารณาถงการไมรบรถงตวตนของพนทอยอาศยจากสภาพแวดลอมจะท าใหเกดการรบรถงตวตนของพนทสาธารณะมากขน ซงจะสงผลใหกจกรรมทหลากหลายเกดขน การเรยงตวของแตละ unit ในพนทอยอาศยนนจงมความส าคญทจะตองน ามาพจารณา โดยมวตถประสงคของการเรยงตวคอ การเรยงตวของหนวยยอยซงเปนทอยอาศยนนตองไมใหเกดการรบรพนทภายในจากสภาพแวดลอมโดยรอบ

กำรก ำหนดกำรเรยงตวของพนทพกอำศยใหไมถกรบรดวยกระบวนกำรเปลยนแปลงควำมหมำย จาการทดลองในเนอหาของกำรพรางเรองกระบวนการเปลยนแปลงความหมาย (Meaning transform) / size / type (ดภาพท24หนา26) เปนการเปลยนแปลงการรบร จากการรบรหนวยยอยไปสหนวยใหญดวยการสรางใหเกดการรบรสวนใหญโดยปราศจากการรบรตวตนของหนวยยอย โดยพจารณาจากการเรยงตวของหนวยยอยทมผลตอการรบรถงองครวมจากหนวยใหญ ไดขอสรปวากำรเรยงตวทเกดจำกกำรสรำงกำรรบรในแตละดำนของหนวยยอยนนสำมำรถท ำใหเกดกำรรบรเปนมวลรวมโดยปรำศจำกกำรรบรถงตวตนของแตละหนวยยอยจำกสภำพแวดลอมโดยรอบได เนองจากในแตละดานของแตละหนวยยอยนนจะท าหนาทเปนวตถทมความหมายเหมอนกนเมอหนไปในทศทางเดยวกนซงจะสงผลตอการรบรจากดานนอกใหถกรบรเปนมวลวตถทมลกษณะเปนมวลเดยวและสามารถสรางใหเกดความหมายใหมเมอมการรบรมวลของวตถในดานอนๆ

โดยเรมการพจารณารวมกบพนทตงโครงการและสภาพแวดลอม เปนขนตอนของการพยายามซอนตวของพนทอยอาศยโดยไมใหเกดการรบรกจกรรมภายในจากพนทสาธารณะโดยรอบ ดวยการเรยงตวของหนวยยอยซงมลกษณะเปนทอยอาศยในลกษณะปดลอมพนทจาก

53

สภาพแวดลอมโดยสรำงใหกำรรบรทศทำงทงทำงดำน หนำ หลง และ ขำง นนหำยไปจำกกำรรบร

ภาพท 36 รปแบบของการเรยงตวโดยปราศจากการรบรทศทาง

ผลกำรทดลอง ในการศกษาการเรยงตวของหนวยยอยนนสามารถก าหนดรปแบบของการเรยงตวโดยปราศจากการรบรทศทางไดดวยการสรางความเทากนหรอใกลเคยงกนตอการรบรในแตละดานของการปดลอมไดหลากหลายรปแบบ การคดเลอกน าไปใชนนจงขนอยกบพนทของทตงโครงการเปนตวก าหนดความเหมาะสมของการเรยงตว การก าหนดการเรยงตวของพนทพกอาศยใหไมถกรบรเปนการน าการเรยงตวของหนวยยอยมาคลคลายลงไปในทพนทตงโครงการพรอมสรางความสมพนธระหวางผอยอาศย กจกรรมการคา และนกทองเทยวผสญจรไปมาในโครงการ โดยการก าหนดต าแหนงทตงของแตละกจกรรมดวย วธการพรางทไดมาจากผลของการทดลองในเรองของกำรเรยงตวของหนวยยอย

เรมตนดวยการก าหนดขอบเขตของพนทใชสอยและน าการเรยงตวของหนวยยอยในลกษณะปดลอมพนทจากสภาพแวดลอมโดยสรำงใหกำรรบรทศทำงทงทำงดำน หนำ หลง และ ขำง นนหำยไปจำกกำรรบร

54

แผนภาพท 9 การก าหนดขอบเขตของพนทดวยจ านวนการเรยงตวของหนวยยอยแบบปดลอม

เนองจากกจกรรมในพนทตงนนประกอบดวยกจกรรมในสวนการพกอาศยจงจ าเปนตองพจารณาในเรองของการเขาถงในแตละหนวยยอยและการใชสอยพนทภายในทเกดจากการปดลอม การคลคลายการเรยงตวของหนวยยอยใหสมพนธกบสภาพแวดลอมรอบๆพนทตงโดยยงคงไดมาซงคณประโยชนของพนทวางภายในทเกดจากการเรยงตวแบบปดลอมของแตละหนวยยอยนนท าใหลกษณะของการกอรปจากการเรยงตวตองแปรเปลยนไปตามสภาพแวดลอม

แผนภาพท 10 การก าหนดการเรยงตวใหสมพนธกบสภาพแวดลอมโดยค านงถงพนทใชสอยภายใน และการเขาถงในแตละหนวยยอย

55

การอยรวมกนกบสภาพแวดลอมโดยรอบนนเปนเนอหาหลกในการเรมตนพจารณา

พนทตง การกอรปของหนวยยอยนนจงจ าเปนอยางยงทจะตองค านงถงทศทางในการเคลอนททเกดจากการเชอมโยงกจกรรมตางๆจากสภาพแวดลอมโดยรอบพนทตง การเรยงตวของหนวยยอยจงตองเปนการเรยงตวทสอดคลองไปกบทศทางจากสภาพแวดลอม

แผนภาพท 11 การเรยงตวทเกดจากการก าหนดทศทางในการเคลอนทใหสมพนธกบ สภาพแวดลอม

ความเหมาะสมของต าแหนงทตงของกจกรรมทสอดคลองไปกบการรบรนน จะตองเกดขนจากการค านงถงทศทางในการเคลอนทของประเภททแตกตางกนของผใชสอย ซงในบรเวณพนทตงนนจะประกอบไปดวยผใชสอย 2 ประเภทหลกๆดวยกนคอ ผอยอาศยและผสญจรไปมา และจากวตถประสงคในการพจารณาพนทตงนนเปนการพจารณาเกยวกบการรบรของผสญจรไปมาตอผอยอาศย ในเนอหาของการไมกอใหเกดการรบรพนทอยอาศยในการเกดขนของรปแบบกจกรรมใดๆทงจากภายในและภายนอกพนทตงโครงการ ดงนนการพจารณาก าหนดทศทางในการเคลอนทจงถกแบงออกเปนสองเสนทางดวยกนคอเสนทางหลกและเสนทางรอง ในสวนของเสนทางหลกนนเปนการพจารณาใหกบผสญจรไปมาจงท าใหต าแหนงทตงของกจกรรมนนตองไปอยในต าแหนงทสามารถเกดการรบรไดงายทงจากภายในและภายนอกและยงสามารถสรางความสมพนธทกลมกลนไปกบสภาพแวดลอมตอการรบรอกดวย ในรปแบบของเสนทางรองนน

56

จะตองไมโดดเดนมากนกหรอเปนการก าหนดใหถกรบรไดยากจากเสนทางหลก ต าแหนงทตงของกจกรรมจงตองสรางความสมพนธกบสภาพแวดลอมดวยการปดบงตวตนไมใหเกดการรบรไดงาย

แผนภาพท 12 แสดงการก าหนดกจกรรมภายในแตละหนวยยอยใหสมพนธกบสภาพแวดลอมและ ทศทางการเคลอนท

ภาพท 37 รปดานและภาพสามมตแสดงลกษณะทางกายภาพทเกดการสรางใหเกดการรบรองค รวมขนาดใหญโดยปราศจากการรบรตวตนและทศทางของหนวยยอย

57

ผลกำรทดลอง กำรก ำหนดกำรเรยงตวของพนทพกอำศยใหไมถกรบร (unit arrangement) ดวยการเรยงตวในลกษณะของการปดลอมการก าหนดขอบเขตของพนทใชสอยและน าการเรยงตวของหนวยยอยในลกษณะปดลอมพนทจากสภาพแวดลอมโดยสรำงใหกำรรบรทศทำงทงทำงดำน หนำ หลง และ ขำง นนหำยไปจำกกำรรบร สงผลใหการรบรและจดจ าต าแหนงทชดเจนของพนทกจกรรมเปนไปไดยากซงสงผลดตอผอยอาศยและผสญจรไปมา เนองจากพนทวางตางๆสามารถเกดกจกรรมทเหมาะสมกบสภาพแวดลอมและผใชสอยพนทโดยปราศจากการรบรทขดแยงซงกนและกน อกทงการเรยงตวของหนวยยอยยงคงรกษาเนอหาของการพรางเรอง กระบวนกำรเปลยนแปลงควำมหมำย ซงเปนการเปลยนแปลงการรบรจากการรบรหนวยยอยไปสหนวยใหญดวยการสรางใหเกดการรบรองครวมขนาดใหญโดยปราศจากการรบรตวตนของหนวยยอย

จากการเรยงตวของหนวยยอยใหเกดการรบรเปนองครวมขนาดใหญทสรางความสมพนธกบสภาพแวดลอมดวยกระบวนการพราง ในขนตอนตอไปเปนการน ากระบวนการพรางมาสรางลกษณะทางกายภาพดวยการพจารณาสรางการรบรความหมายใหมใหกบองครวมขนาดใหญ โดยท าใหการรบรถงองครวมขนาดใหญนนหายไปดวยการสรางการรบรใหมใหกบระนาบในแนวตง

กำรสรำงควำมไมชดเจนของพนทใชสอยตอกำรรบร (indefinable space) ความหลากหลายทางการรบรพนทใชสอยสามารถกอใหเกดกจกรรมทแตกตางกน ความไมชดเจนของพนทนนเปนทางหนงทจะ ไมกอใหเกดความถาวรของพนทใชสอยท าใหกจกรรมตางๆนนสามารถทจะปรากฏขนและหายไปเพอสรางใหเกดความสมพนธใหมใหกบพนทโดยรอบ

กำรสรำงควำมไมชดเจนของพนทใชสอยตอกำรรบรดวยกระบวนกำรเปลยนแปลงควำมหมำย การพจารณาสรางการรบรความหมายใหมใหกบระนาบในแนวตง กระบวนการเปลยนแปลงความหมาย (Meaning transform) / character / type (ดภาพท25หนา27)ไดขอสรปวา ความสงทเปลยนไปของระนาบในแนวตงนนสามารถสรางใหเกดกจกรรมทหลากหลาย เนองจากระนาบในแนวตงนนไดสรางความหมายทแตกตางกนในแตละความสงของตววตถตอการรบรของผใชสอย ซงการเปลยนแปลงความหมายทเกดจากความสงทแตกตางกนนนสามารถน าไปสรางความสมพนธกบกจกรรมในอกดานหนงของผนงเพอไมใหเกดการรบรกจกรรมจากดานตรงขามได

58

การน ารปแบบทไดจากการทดลองมาพจารณาสรางใหเกดความตอเนองของการเปลยนแปลงความสงของระนาบในแนวตง แสดงใหเหนวามความแตกตางของกจกรรมเกดขนในแตละพนททมความสงของระนาบทแตกตางกน

ภาพท 38 ภาพแสดงการรบรความหมายทแปรเปลยนไปของระดบความสงทสมพนธกบกจกรรมใน แนวราบ

59

ภาพท 39 แสดงรปดานและภาพ3มตทเกดจากการสรางการรบรความหมายทแปรเปลยนไป

จำกกำรทดลอง การพจารณาสรางใหเกดความตอเนองของการเปลยนแปลงความสงของระนาบในแนวตง ไดท าใหความหมายเดมทท าหนาทปดลอมพนทอยอาศยนนถกลดทอนลงตอการรบร แทนทดวยความหมายใหมทเปนระนาบในแนวตงใหกบพนทสาธารณะและสรางใหเกดความหลากหลายทางการรบรพนทใชสอยทสามารถกอใหเกดกจกรรมทแตกตางกน

กำรออกแบบสถำปตยกรรม กำรก ำหนดขอบเขตพนทกจกรรมทสมพนธสภำพแวดลอมภำยนอก จากการทดลองสรางลกษณะทางกายภาพทเกดจากกระบวนการเปลยนแปลงความหมายท าใหไดผลการทดลองทสอดคลองกบวตถประสงคคอ ลกษณะทำงกำยภำพทไดมำจำกกำรทดลองนนสำมำรถสรำงใหเกดควำมหลำกหลำยของกจกรรมทสมพนธกบสภำพแวดลอมโดยปรำศจำกกำรรบรถงวตถประสงคทแทจรงในกำรกอรปของลกษณะทำงกำยภำพทเกดขน แตลกษณะกายภาพทเกดขนเหนไดวายงคงมลกษณะทขาดความสมพนธ

60

กบกจกรรมตางๆภายในบรบทโดยรอบ จงน ามาซงการพจารณาในการกอรปทางสถาปตยกรรมทมความสมพนธตอสภาพแวดลอมทงในการรบรและการเกดขนของกจกรรมในพนทวาง

กำรพจำรณำแยกพนทซอนทบดวยกระบวนกำรท ำใหกลมกลน จากการทดลองในเรองของ กระบวนกำรท ำใหกลมกลน (Accordance) / scale / blur (ดภาพท17และ18หนา21) การยดขยายวตถระนาบในแนวนอนทมความสมพนธกบระนาบในแนวตง เพอสรางใหเกดความหลากหลายของพนทวางซงสามารถสรางใหเกดกจกรรมทแตกตางกนในแตละพนท โดยปลอยใหกจกรรมทเกดขนในแตละชวงเวลาท าหนาทสรางขอบเขตของทวางใหกบประเภทของกจกรรมดวยตงเองไดขอสรปวา ความสมพนธของกจกรรมทเกดจากระนาบในแนวนอนทขยายตวออกจากระนาบในแนวตงนนไดสรางความแตกตางตอการรบรของผคนตอพนทวางกอใหเกด รปแบบของกจกรรมทเหมาะสมกบพนทวาง รปแบบของกจกรรมทสมพนธกบการเคลอนทของเวลา และ รปแบบของกจกรรมทสมพนธกบสภาพแวดลอม ซงขอบเขตของทวางทเกดจากความสมพนธระหวางระนาบทงสองลกษณะนนจะปรากฏขนพรอมๆกบรปแบบทแตกตางของกจกรรมในชวงเวลาและขอบเขตของทวางกจะหายไปเองเมอกจกรรมไดจบลง

กำรพจำรณำแยกพนทซอนทบ ในการกอรปทางสถาปตยกรรมทสามารถสรางความสมพนธโดยรอบนน การก าหนดหนาทใชสอยใหกบพนทในแตละสดสวน

61

แผนภาพท 13 ภาพแสดงขอบเขตของพนทวางชนลางทสามารถกอใหเกดกจกรรมไดระหวางพนท สวนตวกบพนทสาธารณะและภาพแสดงขอบเขตของพนทวางชนบนทสามารถ กอใหเกดกจกรรมได

หลงจากการก าหนดขอบเขตของพนทใชสอยในรปแบบตางๆแลวจงท าการทดลองการกอรปทางสถาปตยกรรมใหสมพนธกบสภาพแวดลอมโดยในการกอรปนนจะตองไมท าใหเกดการรบรถงกจกรรมทไมเหมาะสมกบสภาพแวดลอมโดยรอบ

กำรทดลองผำนหนจ ำลองท 1 น าผลการทดลองในเรองของกระบวนกำรท ำ

ใหกลมกลน (Accordance) / scale / blur มาพจารณารวมกบการกอรปทางสถาปตยกรรม

62

ภาพท 40 หนจ าลองแสดงลกษณะทางกายภาพทเกดจากการการยดขยายวตถระนาบในแนวนอน เพอเชอมโยงพนทวางสวนตางๆเขาดวยกนกบสภาพแวดลอมทงในแนวนอนและแนวตง

ภาพท 41 ภาพถายดานหนาหนจ าลองทเกดจากการยดขยายวตถระนาบในแนวนอนทม ความสมพนธกบระนาบในแนวตง เพอสรางใหเกดความหลากหลายของพนทวาง

ผลจำกกำรทดลองผำนหนจ ำลองท 1 นนผลทไดคอขอบเขตของทอยอาศยนนคอยๆหายไปจากการรบรตลอดการเคลอนทผานสวนตางๆของโครงการ อกทงระนาบทางแนวนอนยงท าหนาทเชอมโยงพนทวางสวนตางๆเขาดวยกนกบสภาพแวดลอมทงในแนวนอนและแนวตง แตยงคงมความชดเจนของขอบเขตของพนทตอการรบรจากขอบทท ามมฉากเขาหากนของระนาบในแนวตง ท าใหพนทกจกรรมในแนวราบยงคงถกแยกออกจากกนเปนผลใหกจกรรมทเกดขนนนถกแยกออกจากกนไดงายตอการรบร

63

กำรสรำงควำมกลมกลนใหกบกจกรรมในแนวรำบ กำรสรำงควำมกลมกลนใหกบกจกรรมในแนวรำบดวยกระบวนกำรท ำใหกลมกลน

(Accordance) / shape / blend (ดแผนภาพท19หนา23) การลบขอบเขตทชดเจนของระนาบสงผลตอการรบรท าใหการรบรขอบเขตของพนทตอกจกรรมนนหายไป สงผลใหเกดความตอเนองของพนทใชสอยท าใหเกดความหลากหลายของกจกรรมตอพนทใชสอยการลบขอบเขตทชดเจนของระนาบตอการรบรท าใหกจกรรมทถกแยกออกจากกนดวยความชดเจนของขอบเขตของระนาบนนสามารถรวมเปนกจกรรมในพนทเดยวกนท าใหความมตวตนของพนทวางนนหายไป

จำกกำรทดลองผำนหนจ ำลองท 2 น าผลการทดลองในเรองของกระบวนกำรท ำใหกลมกลน (Accordance) / shape / blend มาพจารณารวมกบการกอรปทางสถาปตยกรรม

ภาพท 42 หนจ าลองแสดงลกษณะทางกายภาพทเกดจากการลบขอบเขตทชดเจนของระนาบตอ การรบรเพอท าใหความมตวตนของพนทวางนนหายไป

64

ภาพท 43 หนจ าลองแสดงรายละเอยดลกษณะทางกายภาพทเกดจากการลบขอบเขตทชดเจน

65

ภาพท 44 หนจ าลองดานหนาโครงการทเกดจากการลบขอบเขตทชดเจนของระนาบตอการรบร เพอท าใหความมตวตนของพนทวางนนหายไป

ผลจำกกำรทดลองผำนหนจ ำลองท 2 ท าใหเหนวากจกรรมในแนวราบนนถกลดระดบความชดเจนทางการรบรขอบเขตของพนทกจกรรมในแนวราบได แตยงคงมความชดเจนของขอบเขตพนทของกจกรรมในแนวตง ซงสงผลตอการรบรพนทใชสอยจากสภาพแวดลอมทมลกษณะทแตกตางกนทางการใชงาน การสรางใหเกดความกลมกลนใหกบพนทใชสอยทางแนวตงนนจะสงผลใหการรบรความแตกตางกนของพนทใชสอยนนหายไปจากการรบร

กำรสรำงควำมกลมกลนใหกบกจกรรมในแนวตง

กำรสรำงควำมกลมกลนใหกบกจกรรมในแนวตงดวยกระบวนกำรท ำใหกลมกลน การเชอมโยงกจกรรมเขาหากนในแนวตงนนท าใหการรบรตวอาคารจากสภาพแสดลอมภายนอกนนสามารถแยกแยะกจกรรมทางแนวตงไดยากขนเนองจากกจกรรมนนจะถกเชอมโยงพนทใชสอยเขาหากน จงเปนการน าการทดลองในเรองของ กระบวนการท าใหกลมกลน (Accordance) / orientation / blend มาพจารณารวมกบการกอรปทางสถาปตยกรรม โดยเรมการพจารณารวมกบพนทตงโครงการและสภาพแวดลอมดวยการก าหนดการเคลอนทใหมลกษณะของกำรเคลอนทแบบสลบ กลาวคอสามารถเคลอนทสลบทศทางจาก ซายสขวา บนสลาง และ ในสนอก เพอเปนการสรางความกลมกลนใหกบทศทางการเคลอนทและการรบรของผใชสอยโครงการ กำรเคลอนทสลบ จะท าใหทศทางในการเคลอนทนนมการเชอมโยงพนทใชสอยจากพนทโดยรอบเขากบพนทสาธารณะในบรเวณโครงการและยงสามารถสรางใหเกดการรบรพนทรอบๆจากพนทอยอาศยภายในโครงการ เนองดวยสภาพทตงโครงการนนไดไปแทรกตวอยระหวางสภาพแวดลอมทมความสมพนธทดใหแกกนและกนอยแลว จงตองน าทศทางการเคลอนทแบบสลบขางมาพจารณาใหกบการแทรกตวของพนทกจกรรมใหมทเกดขน ดวยการคงลกษณะของการเคลอนททสมพนธกบสภาพแวดลอมใหไดมากทสด

66

แผนภาพท 14 แสดงการเคลอนทแบบสลบขางท าหนาทสรางความสมพนธรวมกบสภาพแวดลอม โดยรอบ จำกกำรทดลองผำนหนจ ำลองท 3 น าผลการทดลองในเรองของกระบวนกำรท ำใหกลมกลน (Accordance) / orientation / blend (ดแผนภาพท32หนา46) มาพจารณารวมกบการกอรปทางสถาปตยกรรม

ภาพท 45 ภาพถายหนจ าลองดานหนาโครงการทเกดจากการการสรางความกลมกลนใหกบกจกรรมในแนวตง

67

ภาพท 46 หนจ าลองทเกดจากการน าทศทางการเคลอนทแบบสลบขางมาพจารณาใหกบการแทรก ตวของพนทกจกรรม

ผลจำกกำรทดลองผำนหนจ ำลองท 3 ท าใหเหนวาการน าทศทางการเคลอนทแบบสลบขางมาพจารณาใหกบการแทรกตวของพนทกจกรรมนนไดสรางใหเกดความกลมกลนใหกบพนทใชสอยทางแนวตงและสงผลใหการรบรเสนแบงของพนทใชสอยในลกษณะของ บนและลาง ขางในและขางนอก นนหายไปจากการรบร

68

กำรรบรพนทพกอำศยภำยใน ล าดบสดทาย เปนการพจารณาในเนอหาของการรบรถงกจกรรมภายในหนวยพก

อาศยจากพนทสาธารณะ ซงถอเปนเนอหาหลกของการศกษา ภำยใตเงอนไขทวำกำรรบรระหวำงพนททขดแยงกนระหวำงพนทสำธำรณะกบพนทอยอำศยจะสรำงควำมสมดลใหแกกนและกน

ในการพจารณาในสวนของการสรางการรบรระหวางพนททขดแยงกนระหวางพนทสาธารณะกบพนทอยอาศยใหสามารถอยรวมกนไดโดยไมสรางความขดแยงใหแกกนนน กระบวนการปดบงซอนเรน (Concealment) / outline / shad) มความนาสนใจทจะน ามาพจารณารวมกบการกอรปของ element ภายในหนวยพกอาศย

กระบวนกำรปดบงซอนเรน (Concealment) / outline / shade) (ดภาพท26หนา28) สรางการรบรทหายไปของพนทบางสวนดวยการน าการเคลอนทของเงามาสรางใหเกด การปรากฏและการไมปรากฏขอบเขตระนาบในแนวตงดวยการก าหนดใหเงาเขามากระท ากบระนาบของวตถในแนวตง โดยลกษณะของการจดวางระนาบในแนวตงนนจะถกจดวางใหมระยะความลกทแตกตางกน ซงจะสงผลใหกบขอบเขตของวตถระนาบในแนวตงนนสามารถหายไปจากการรบร เมอมการตกกระทบของเงากบระนาบในแนวตงไดขอสรปวา การสรางการปรากฏและไมปรากฏใหกบขอบเขตของระนาบในแนวตงทเกดจากจากการตกกระทบของเงาทพาดผานตววตถนนสามารถสรางใหเกดการรบรขอบเขตของทวางเปลยนไป ซงการรบรของเขตทวางทเปลยนไปในแตละชวงเวลานนไดสงผลตอการไมรบรถงตวตนของทวางหรอสรางใหเกดสภาวะทไรตวตนใหกบตวพนทนนเอง

กำรสรำงควำมสมพนธใหมใหกบพนทตงดวยกำรพรำงทำงสถำปตยกรรมดวยกระบวนกำรปดบงซอนเรน จงไดน าผลของการทดลองในเรองของ กระบวนกำรปดบงซอนเรน (Concealment) / outline / shade) มาพจารณาลงไปในแตละหนวยยอย โดยลกษณะทางกายภาพทเกดขนจาการทดลองนน สามารถสรางใหเกดการรบรทเหมาะสมกบกจกรรมทงหมด 4 รปแบบดวยกน โดยแบงตามกจกรรมทเกดขนในแตละวนใหสอดคลองกบวตถประสงคทก าหนดไวในเนอหาของ กำรสรำงควำมสมพนธใหมใหกบพนทตงดวยกำรพรำงทำงสถำปตยกรรม

69

แผนภาพท 15 ตารางแสดงกจกรรมทเกดขนในแตละชวงเวลาทสมพนธกบการรบรพนทและการ รบรถงตวตนของพนท โดยรปแบบของกจกรรมทเกดขนนนจะสมพนธกบกจกรรมทตงไวในตอนแรก

กจกรรมประกอบอำชพ เรมตนดวยการพจารณาในสวนของกจกรรมประกอบอาชพซงเปนกจกรรมท สามารถแสดงความเปนตวตนของชมชนใหปรากฏขนเพอเปนประโยชนกบสภาพแวดลอมโดยสามารถสรางการรบรถงตวตนไดจากระยะใกลและไกลจากสภาพแวดลอมโดยรอบ ซงในการออกแบบนนไดน าลกษณะทางกายภาพของอปกรณมาพจารณารวมกบการออกแบบ เพอสรางการปรากฏของกจกรรมใหกบสภาพแวดลอม โดยสรางการเรยงตวแบบปดของการจดวางระนาบในแนวตงใหมระยะความลกทแตกตางกนในชวงเวลาของกจกรรมประกอบอาชพเพอใหเกดการรบรกจกรรมจากสภาพแวดลอม

70

ภาพท 47 ภาพแสดงลกษณะการปรากฏของอปกรณส าหรบการประกอบอาชพและผงแสด ลกษณะการใชพนทภายในทเกดขนจากการเรยงตวแบบปด

กจกรรมพนทคำขำย ประกอบไปดวยรานอาหาร รานขายผกผลไม และรานขายของช า เปนสนคาเพอคนในชมชนแตเปนกจกรรมมศกยภาพในการเชอมโยงความสมพนธกบพนทรอบไดดวยการปรากฏเปนพนทสาธารณะส าหรบบคคลภายนอกใหรบร

71

ในการออกแบบนนไดมการก าหนดใหพนทภายในสามารถปรบเปลยนตวเองใหเปนพนทส าหรบการคาทสามรถสรางความสมพนธใหกบบคคลภายนอกสามารถรบรกจกรรมได โดยสรางการเรยงตวแบบครงปดครงเปดของการจดวางระนาบในแนวตงใหมระยะความลกทแตกตางกน ในชวงเวลาของกจกรรมการคาขายเพอใหมพนทส าหรบกจกรรมคาขายในการปฏสมพนธกบสภาพแวดลอมโดยรอบ

ภาพท 48 ภาพแสดงลกษณะพนทภายในทเกดขนจากการเรยงตวแบบครงปดครงเปด

กจกรรมพนทสวนกลำง เปนพนทส าหรบผคนภายในชมชนใชท ากจกรรมตางๆรวมกน กจกรรมทเกดขนจงเปนกจกรรมทสามารถสรางการรบรกบสภาพแวดลอมไดบางสวน

ในสวนของพนทสวนกลางนนไดมการก าหนดใหพนทภายในสามารถปรบเปลยนตวเองใหเปนพนทส าหรบกจกรรมของคนในชมชนใหมพนทส าหรบสรางความสมพนธซงกนและกน

72

ดวยดารสรางการเรยงตวแบบเปดของการจดวางระนาบในแนวตงใหมระยะความลกทแตกตางกน ในชวงเวลาของกจกรรมส าหรบคนในพนท เพอปรบเปลยนรปแบบของกจกรรมจากกจกรรมสาธารณะใหเปนlพนทส าหรบกจกรรมของการอยอาศย

ภาพท 49 ภาพแสดงลกษณะพนทภายในทเกดขนจากการเรยงตวแบบเปด

กจกรรมพนทพกอำศย องคประกอบของพนทอยอาศยแตละหนวยนนเปนพนสวนตวใชส าหรบการนอนและพกผอน เปนกจกรรมทไมตองการการรบรซงกนและกนแตสามารถใชสภาพแวดลอมรวมกน ในการออกแบบนนจงไดก าหนดใหกจกรรมภายในสามารถรบรสภาพแวดลอมไดโดยไมเกดการรบรซงกนและกนของผอยอาศยในพนทดวยการการเรยงตวแบบกงเปดกงปดของการจด

73

วางระนาบในแนวตงใหมระยะความลกทแตกตางกนในชวงเวลาของกจกรรมในการพกอาศย ในการปรบเปลยนรปแบบกจกรรมของการอยอาศยใหมการปรากฏตอสภาพแวดลอมโดยรอบ

ภาพท 50 ภาพแสดงลกษณะพนทภายในทเกดขนจากการเรยงตวแบบกงเปดกงปด ผลกำรทดลองกำรสรำงควำมสมพนธใหมใหกบพนทตงดวยกำรพรำงทำงสถำปตยกรรมดวยกระบวนกำรปดบงซอนเรน จาการทดลองในเรองของกระบวนการปดบงซอนเรน (Concealment) / outline / shad) เพอทจะสรางการไมรบรถงตวตนของทวางใหกบทอยอาศยภายในนน ไดผลวาการจดวางระนาบในแนวตงใหมระยะความลกทแตกตางกนนนไดสรางใหเกดการรบรทเหมาะสมกบกจกรรมทงหมด 4 รปแบบดวยกน ตามลกษณะทแตกตางกนของการเปดและปดของระนาบ โดยสามารถแบงตามกจกรรมทเกดขนในแตละวนใหสอดคลองกบวตถประสงคทก าหนดไวในเนอหาของ การสรางความสมพนธใหมใหกบพนทตงดวยการพรางทาง

74

สถาปตยกรรมซงกระบวนการทงหมดจะถกน าไปพจารณาในการกอรปของสถาปตยกรรมดวยกระบวนการพรางในขนตอนสดทาย กำรออกแบบสถำปตยกรรมล ำดบสดทำย

การกอรปทางสถาปตยกรรมทสมพนธกบแนวความคดทางการพราง ทเกดจากความตองการทางการพรางในแตละเงอนไขมาประกอบกนเปนรปแบบทางสถาปตยกรรมทสงผลตอกจกรรมตางๆทงจากภายในและภายนอกอาคารในแงของการใชพนทและการรบรประเภทของกจกรรม

ภาพท 51 แสดงผงโครงการชนลาง(ซาย)และชนบน(ขวา)

75

ภาพท 52 ภาพขยายผงโครงการบรเวณชนลางสวนท1

76

ภาพท 53 ภาพขยายผงโครงการบรเวณชนลางสวนท2

77

ภาพท 54 ภาพขยายผงโครงการบรเวณชนลางสวนท3

ภาพท 55 ภาพขยายผงโครงการบรเวณชนบนสวนท1

78

ภาพท 56 ภาพขยายผงโครงการบรเวณชนบนสวนท2

ภาพท 57 ภาพขยายผงโครงการบรเวณชนบนสวนท3

79

ภาพท 58 รปตดแสดงพนทใชสอยภายในจากแนวตดท 1 ถง 4 เรยงจากขวาไปซาย

ภาพท 59 รปตดแสดงพนทใชสอยภายในแนวตดท 1

80

ภาพท 60 รปตดแสดงพนทใชสอยภายในแนวตดท 2

ภาพท 61 รปตดแสดงพนทใชสอยภายในแนวตดท 3สวนท1

81

ภาพท 62 รปตดแสดงพนทใชสอยภายในแนวตดท 3สวนท2

ภาพท 63 รปตดแสดงพนทใชสอยภายในแนวตดท 3สวนท3

82

ภาพท 64 รปตดแสดงพนทใชสอยภายในแนวตดท 4สวนท1

ภาพท 65 รปตดแสดงพนทใชสอยภายในแนวตดท 4สวนท2

83

ภาพท 66 รปตดแสดงพนทใชสอยภายในแนวตดท 4สวนท3

ภาพท 67 หนจ าลองแสดงลกษณะทางกายภาพทเกดจากกระบวนการทางการพราง

84

ภาพท 68 หนจ าลองแสดงลกษณะทางกายภาพแสดงถงความสมพนธของการปรากฏและไม ปรากฏระหวางระนาบในแนวนอนและแนวตงทสงผลตอการรบรกจกรรม

ภาพท 69 หนจ าลองแสดงลกษณะทางกายภาพแสดงถงความสมพนธของการรบรพนทวางจาก ขางนอกสขางใน และขางบนสขางลาง

85

ภาพท 70 หนจ าลองแสดงลกษณะทางกายภาพแสดงถงการรบรพนทกจกรรมทสมพนธกบบรบท แวดลอม

86

ภาพท 71 ภาพแสดงทศนยภาพโครงการ

ผลกำรทดลองกำรออกแบบกำรพรำงทำงสถำปตยกรรม กระบวนการทางการพรางนนเปนกระบวนการทสามารถน ามาก าหนดใหเกดความหลากหลายทางการรบร ท าหนาทบดเบอนสงตางๆใหสอดคลองไปกบสภาพแวดลอมท าลายความชดเจนใหกบวตถในสภาพแวดลอม เมอถกน ามาพจารณาการกอรปรวมกบองคประกอบทางสถาปตยกรรม ความสามารถของการพรางไดสรางใหเกดการปรากฏและไมปรากฏตอการรบรพนทวางผานองคประกอบตางๆทางสถาปตยกรรม ซงการการปรากฏและไมปรากฏขนของตวตนทางสถาปตยกรรมไดสรางใหเกดความความหลากหลายของกจกรรมภายในพนทวาง สงผลทดตอความสมดลของระบบนเวศเชงทวางทางสถาปตยกรรมในบรบทแวดลอม

87

บทท 6 บทสรป

บทสรปกำรออกแบบสถำปตยกรรมดวยกระบวนกำรพรำงทำงสถำปตยกรรม

การศกษาการพรางทางสถาปตยกรรมนนผศกษาเรมตนจากการทผศกษาตงขอสงเกตทวา ในปจจบนการใชสอยพนทวางในการท ากจกรรมนนมความตองการทหลากหลากและมการซอนทบกนของกจกรรมในแตละชวงเวลา แตรปแบบทางสถาปตยกรรมในปจจบนนนเออตอการเกดขนของกจกรรมเพยงกจกรรมหนงในแตละชวงเวลาเทานน อนเปนสาเหตมาจากความชดเจนของตวตนทางสถาปตยกรรมทเกดขนภายใตสภาพแวดลอม ซงโดยแทจรงแลวสภาพแวดลอมนนมกระบวนการในการสรางใหเกดความหลากหลายของการใชสอยพนทวางในการท ากจกรรม ความชดเจนของตวสถาปตยกรรมทเกดขนนนไดท าใหความหลากหลายของพนทวางในการท ากจกรรมนนลดลงสงผลตอความสมดลทางสภาพแวดลอมนนถกลดทอนลง สภาวะการลดทอนของสมดลทางสภาพแวดลอมนนไดน าไปสค าถามทวา ตวตนทำงสถำปตยกรรมจะสำมำรถสรำงสมดลใหกบสภำพแวดลอมไดอยำงไร การพจารณาการกอรปทางสถาปตยกรรมจากการเคลอนทของบรบทเพอยงคงรกษาหรอเปนการสรางสมดลใหมใหกบบรบทนน จงเปนเนอหาสาระส าคญของการศกษาโดยมวธการศกษาดงน ผศกษาเรมตนสนใจในทฤษฎทำงกำรพรำงซงเปนวธการหนงของสงมชวตหลายๆชนดนารอยรวมกบสงมชวตชนดอนภายใตความสมดลของสภาพแวดลอม จงเปนทมาของการเรมตนท าการศกษาทฤษฏทางการพรางในการน าไปพจารณารวมกบการกอรปทางสถาปตยกรรมใหอยรวมกบบรบทในสภาพแวดลอม จากการศกษาท าความเขาใจในทฤษฎทางการพรางนนผ เขยนพบวามเหตปจจยทท าใหเกดกระบวนการพรางทงหมด3ปจจยดวยกนสามารถแบงออกไดคอ สภาพแวดลอม พฤตกรรม และลกษณะทางกายภาพ ซงปจจยทง3ประการนนสงผลใหเกดการพรางอย2ประเภทใหญๆดวยกนคอ เกดจำกสงมชวตในธรรมชำต และ เกดจำกมนษยเปนผสรำง โดยการพรางทงสองประเภทนนตางมกระบวนการในการพรางรวมกนทงหมด4ลกษณะคอ ควำมกลมกลน ควำมสบสน กำรเปลยนควำมหมำย และกำรซอนเรน และจากการวเคราะหทง4กระบวนการผ เขยน

87

สำนกหอ

สมดกลาง

88

พบวาการพรางมความหลากหลายในแตละขนตอนในการสรางการพรางใหเกดรปแบบทเหมาะสมไดอยางหลากหลายเพอใหสอดคลองไปกบบรบททแตกตางกนโดยสามารถจ าแนกออกเปนขนตอนทงหมด3ขนตอนดงน รปแบบ (Structure) วธกำร (Means) และโครงรำง (Configuration)

บทสรปจากการศกษารปแบบทางกายภาพทเกดขนจากทฤษฎทางการพรางนนผศกษาเหนวา ความสามารถทางการพรางจะเกดขนไดอยางมศกยภาพนนตองประกอบไปดวยการท างานรวมกนอยางเหมาะสมของทงสามขนตอนในการอยรวมกบเงอนไขตางๆทางสภาพแวดลอมเพอตอบสนองตอวตถประสงคในการเกดลกษณะทางกายภาพทางการพรางอยางมศกยภาพ หลงจากการศกษาท าความเขาใจกระบวนการและขนตอนตางๆของการเกดลกษณะทางกายภาพ ในขนตอนตอมาการทน าทฤษฎทางการพรางมาพจารณารวมกบการกอรปทางสถาปตยกรรมนนจ าเปนจะตองทราบถงเงอนไขตางๆทางสภาพแวดลอมในการเลอกพนทส าหรบการทดลองสรางการกอรปทางสถาปตยกรรมดวยการพราง เพอการไมน ามาซงผลกระทบทไมเปนทตองการของสภาพแวดลอมจากสงตางๆทจ าตองถอก าเนดขนหรอมการเปลยนแปลงบดเบอนองคประกอบตางๆภายใตสภาพแวดลอม โดยเงอนไขตางๆประกอบดวย สภำพแวดลอมมควำมโดดเดน เกดกำรรบรไดงำยจำกสภำพแวดลอม กจกรรมไมสอดคลองกบสภำพแวดลอม จากเงอนไขดงกลาวท าใหผศกษาเลอกพนทตงในสภาพแวดลอม บรเวณตลำดทำ

เตยน ซงเปนพนทๆมความหลากหลายของกจกรรมทไมสอดคลองกนเนองจากมการใชเปนพนทอยอาศยของผคนในบรบททเหมาะสมเปนพนทการคาและการทองเทยวในบางชวงเวลาซงสงผลใหเกดความไมสอดคลองของกจกรรมในชวงเวลาเดยวกน โดยมเงอนไขตรงตามทตงไวคอ เปนพนทๆอยในสภาพแวดลอมทมความโดเดนสามารถรบรไดงายจากบรเวณโดยรอบและเกดกจกรรมทไมสอดคลองกบบรบทโดยรอบ ในการวเคราะหพนทตงโครงการพบวาพนทตงโครงการเดมนนมลกษณะเปนทพนทส าหรบการอยอาศยแตเปนพนทอยอาศยทมรปแบบของกจกรรมในการด าเนนชวตทมเอกลกษณตอพนทแวดลอมเหมาะสมตอการสรางใหเกดการรบรรปแบบของกจกรรมจากพนทโดยรอบซงในสวนของพนทโดยรอบนนมศกยภาพในการเปนพนทส าหรบการคาและการทองเทยว เมอพจารณาถงการอยรวมกนของกจกรรมตางๆในพนทตงและพนทโดยรอบแลวพนทในบรเวณพนทตงโครงการนนมความไมเหมาะสมตอการรบรถงกจกรรมการอยอาศยจากสภาพแวดลอมในบางชวงเวลาจงเกดการพจารณาถงระดบของการรบรตอพนทกจกรรมในระดบทแตกตางกนโดยแบงออกเปนทงหมด 4 ระดบดวยกนคอ กำรรบรชดเจน กำรรบรบำงสวน กำรรบรเปนอน กำรไมถกรบร

สำนกหอ

สมดกลาง

89

ซงการรบรทแตกตางกนทง4ระดบนนสามารถน าไปพจารณารวมกบความแตกตางกนของพนทใชสอยในการปรากฏขนของพนท

จากการวเคราะหสภาพแวดลอมและพนทตงโครงการผศกษาเหนวาการสรางศกยภาพทดใหกบพนทตงนนมความตองการการรบรดวยกน 3 ประการคอ

Structure (รปแบบ) Means (วธการ) Configuration (โครงราง)

โดยเนอหาแตละหวขอนนจะตองน าไปพจารณารวมกบกระบวนการพรางในลกษณะทแตกตางกนตามความเหมาะสม

ล าดบตอมาเปนการเปนการน าทฤษฎทางการพรางนนมาพจารณาออกแบบรวมกบกจกรรมในพนทตงโครงการและกจกรรมโดยรอบเพอใหเกดระดบของการรบรทแตกตางกนตอกจกรรมในการกอรปทางสถาปตยกรรมในบรเวณพนทตงโครงการ

แนวควำมคดในกำรออกแบบสถำปตยกรรม

บทวเครำะหควำมตองกำรจำกพนทตง จากการวเคราะหสภาพแวดลอมและพนทตงโครงการผศกษาเหนวาการสรางศกยภาพทดใหกบพนทตงนนมความตองการการรบรพนทดวยกน 3ประการคอ

ก าหนดทศทางทไมชดเจนตอการรบร (un directionality of perception) ก าหนดการเรยงตวของพนทพกอาศยใหไมถกรบร (unit arrangement) สรางความไมชดเจนของพนทใชสอยตอการรบร (indefinable space)

จากการทดลองการก าหนดทศทางการเคลอนทใหกบพนทสาธารณะนนท าใหไมเกด

การรบรกจกรรมทไมเหมาะสมระหวางพนทสาธารณะกบพนทอยอาศยทงจากบรเวณโครงการและจากสภาพแวดลอมโดยรอบและยงมการเชอมโยงพนทใชสอยจากพนทโดยรอบเขากบพนทสาธารณะในบรเวณโครงการอกดวย กำรก ำหนดกำรเรยงตวของพนทพกอำศยใหไมถกรบร (unit arrangement) การพจารณาถงการไมรบรถงตวตนของพนทอยอาศยจากสภาพแวดลอมจะท าใหเกดการรบรถงตวตนของพนทสาธารณะมากขน การเรยงตวของแตละหนวยยอยในพนทอยอาศยไมใหเกดการรบรพนทภายในจากสภาพแวดลอมโดยรอบ

สำนกหอ

สมดกลาง

90

กำรก ำหนดกำรเรยงตวของพนทพกอำศยใหไมถกรบรดวยกระบวนกำรเปลยนแปลงควำมหมำย จาการทดลองในเนอหาของการพรางเรองกระบวนการเปลยนแปลงความหมาย (Meaning transform) / size / type สรางใหเกดการรบรสวนใหญโดยปราศจากการรบรตวตนของหนวยยอย

จากการทดลองการก าหนดการเรยงตวของพนทพกอาศยใหไมถกรบร (unit arrangement) การเรยงตวในลกษณะของการปดลอม ท าใหการรบรทศทางทงทางดาน หนา หลง และ ขาง นนหายไปจากการรบร สงผลใหการรบรและจดจ าต าแหนงทชดเจนของพนทกจกรรมเปนไปไดยากซงสงผลดตอผอยอาศยและผสญจรไปมา อกทงการเรยงตวของหนวยยอยยงคงรกษาเนอหาของการพรางเรอง กระบวนกำรเปลยนแปลงควำมหมำย ซงเปนการเปลยนแปลงการรบรจากการรบรหนวยยอยไปสหนวยใหญดวยการสรางใหเกดการรบรองครวมขนาดใหญโดยปราศจากการรบรตวตนของหนวยยอย

ขนตอนตอไปเปนการน ากระบวนการพรางมาสรางลกษณะทางกายภาพดวยการพจารณาสรางการรบรความหมายใหมใหกบองครวมขนาดใหญ โดยท าใหการรบรถงองครวมขนาดใหญนนหายไปดวยการสรางการรบรใหมใหกบระนาบในแนวตง กำรสรำงควำมไมชดเจนของพนทใชสอยตอกำรรบร (indefinable space)

ความไมชดเจนของพนทนนเปนทางหนงทจะ ไมกอใหเกดความถาวรของพนทใชสอยท าใหกจกรรมตางๆนนสามารถทจะปรากฏขนและหายไปเพอสรางใหเกดความสมพนธใหมใหกบพนทโดยรอบ

กำรสรำงควำมไมชดเจนของพนทใชสอยตอกำรรบรดวยกระบวนกำรเปลยนแปลงควำมหมำย การพจารณาสรางการรบรความหมายใหมใหกบระนาบในแนวตง กระบวนการเปลยนแปลงความหมาย (Meaning transform) / character / type น ามาสรางการรบรความหมายทเปลยนแปลงไปในแตละชวงขณะเวลาใหกบการเรยงตวของระนาบในแนวตง ในการพจารณาถงการไมรบรซงกนและกนระหวางพนทสวนตวกบพนทสาธารณะ

จากการทดลองการสรางความตอเนองของการเปลยนแปลงความสงของระนาบในแนวตง ท าใหความหมายเดมทท าหนาทปดลอมพนทอยอาศยนนถกลดทอนลงตอการรบร แทนทดวยความหมายใหมทเปนระนาบในแนวตงใหกบพนทสาธารณะและสรางใหเกดความหลากหลายทางการรบรพนทใชสอยทสามารถกอใหเกดกจกรรมทแตกตางกน

สำนกหอ

สมดกลาง

91

กำรออกแบบสถำปตยกรรม กำรก ำหนดขอบเขตพนทกจกรรมทสมพนธสภำพแวดลอมภำยนอก

ลกษณะทางกายภาพทไดมาจากการทดลองนนสามารถสรางใหเกดความหลากหลายของกจกรรมทสมพนธกบสภาพแวดลอมโดยปราศจากการรบรถงวตถประสงคทแทจรงในการกอรปของลกษณะทางกายภาพทเกดขน น ามาซงการพจารณาในการกอรปทางสถาปตยกรรมทมความสมพนธตอสภาพแวดลอมทงในการรบรและการเกดขนของกจกรรมในพนทวาง

กำรก ำหนดกำรก ำหนดขอบเขตของพนทใชสอย น าชดเครองมอทมาจากลกษณะทางกายภาพไปพจารณารวมกบการกอรปทางสถาปตยกรรม โดยสรางใหเกดการรบรขอบเขตของทวางตางๆในพนทตงทสามารถน าไปก าหนดพนทใชสอยตางๆใหสอดคลองกบสภาพแวดลอม

จากการก าหนดหนาทใชสอยใหกบพนทในแตละสดสวนนนจะเหนวามพนททบซอนกนของกจกรรมในบางสวนของพนท ซงจ าเปนจะตองน าไปพจารณาในการแยกพนททซอนทบกนออกจากกนพรอมๆกบการท าใหการรบรขอบเขตทชดเจนของพนทในแตละสวนนนหายไปจากการรบร

กำรพจำรณำแยกพนทซอนทบ โดยการพจารณาน าผลการทดลองมาใชรวมกบพนทซอนทบนน ผศกษาไดเลอกผลของการทดลองในเรองของ กระบวนการท าใหกลมกลน (Accordance) / scale / blur การยดขยายวตถระนาบในแนวนอนทมความสมพนธกบระนาบในแนวตง เพอสรางใหเกดความหลากหลายของพนทวางซงสามารถสรางใหเกดกจกรรมทแตกตางกนในแตละพนท โดยปลอยใหกจกรรมทเกดขนในแตละชวงเวลาท าหนาทสรางขอบเขตของทวางใหกบประเภทของกจกรรมดวยตงเอง

จากการทดลองผานหนจ าลองท1นนผลทไดคอขอบเขตของทอยอาศยนนคอยๆหายไปจากการรบรตลอดการเคลอนทผานสวนตางๆของโครงการ อกทงระนาบทางแนวนอนยงท าหนาทเชอมโยงพนทวางสวนตางๆเขาดวยกนกบสภาพแวดลอมทงในแนวนอนและแนวตง แตยงคงมความชดเจนของขอบเขตของพนทตอการรบรจากขอบทท ามมฉากเขาหากนของระนาบในแนวตง ท าใหพนทกจกรรมในแนวราบยงคงถกแยกออกจากกนเปนผลใหกจกรรมทเกดขนนนถกแยกออกจากกนไดงายตอการรบร

สำนกหอ

สมดกลาง

92

กำรสรำงควำมกลมกลนใหกบกจกรรมในแนวรำบ จากการทดลอง การลบขอบเขตทชดเจนตอการรบรจากแนวตงฉากของ element ทางแนวตงท าใหการรบรขอบเขตของพนทตอกจกรรมนนหายไปจากการรบร สงผลใหเกดความตอเนองของพนทใชสอยท าใหเกดความหลากหลายของกจกรรมตอพนทใชสอย

จากการทดลอง ท าใหเหนวากจกรรมในแนวราบนนถกลดระดบความชดเจนทางการรบรขอบเขตของพนทกจกรรมในแนวราบได แตยงคงมความชดเจนของขอบเขตพนทของกจกรรมในแนวตง ซงสงผลตอการรบรพนทใชสอยจากสภาพแวดลอมทมลกษณะทแตกตางกนทางการใชงาน การสรางใหเกดความกลมกลนใหกบพนทใชสอยทางแนวตงนนจะสงผลใหการรบรความแตกตางกนของพนทใชสอยนนหายไปจากการรบร

กำรสรำงควำมกลมกลนใหกบกจกรรมในแนวตง การเชอมโยงกจกรรมเขาหากนในแนวตงนนท าใหการรบรตวอาคารจากสภาพแสดลอมภายนอกนนสามารถแยกแยะกจกรรมทางแนวตงไดยากขนเนองจากกจกรรมนนจะถกเชอมโยงพนทใชสอยเขาหากน

จากการทดลอง ท าใหเหนวาการน าทศทางการเคลอนทแบบสลบขางมาพจารณาใหกบการแทรกตวของพนทกจกรรมนนไดสรางใหเกดความกลมกลนใหกบพนทใชสอยทางแนวตงและสงผลใหการรบรเสนแบงของพนทใชสอยในลกษณะของ บนและลาง นนหายไป

กำรรบรพนทพกอำศยภำยใน ในการพจารณาในสวนของการสรางการรบรระหวางพนททขดแยงกนระหวางพนทสาธารณะกบพนทอยอาศยใหสามารถอยรวมกนไดโดยไมสรางความขดแยงใหแกกนนน กระบวนการปดบงซอนเรน (Concealment) / outline / shad) มความนาสนใจทจะน ามาพจารณารวมกบการกอรปของ element ภายในหนวยพกอาศย

จาการทดลองในเรองของ กระบวนการปดบงซอนเรน (Concealment) / outline / shad) เพอทจะสรางการไมรบรถงตวตนของทวางใหกบทอยอาศยภายในนน ไดผลวาการจดวางระนาบในแนวตงใหมระยะความลกทแตกตางกนนนไดสรางใหเกดการรบรทเหมาะสมกบกจกรรมทงหมด 4 รปแบบดวยกน ตามลกษณะทแตกตางกนของการเปดและปดของระนาบ โดยสามารถแบงตามกจกรรมทเกดขนในแตละวนใหสอดคลองกบวตถประสงคทก าหนดไวในเนอหาของ กำรสรำงควำมสมพนธใหมดวยกำรพรำงทำงสถำปตยกรรม

สรปผลกำรทดลองออกแบบกำรพรำงทำงสถำปตยกรรม เครองมอทางการการพรางนนสามารถสรางใหเกดการปรากฏและไมปรากฏขนตอการรบรทวางผานองคประกอบทางสถาปตยกรรม ซงการไรตวตนทางสถาปตยกรรมตอการรบรไดกอใหเกดความความหลากหลาย

สำนกหอ

สมดกลาง

93

ของกจกรรมภายในพนทวางจงเปนการน ามาซงสภาวะสมดลตอระบบนเวศเชงทวางทางสถาปตยกรรมในบรบทแวดลอม

ขอจ ำกด ลกษณะทางกายภาพของสถาปตยกรรมทเกดขนจากกระบวนการพรางนนมความแตกตางจากลกษณะทางกายภาพของสงมชวตชนดอนๆดวย องคประกอบทางสถาปตยกรรมนนไมสามารถปรบเปลยนตนเองไดเหมอนกบการพรางทเกดจากลกษณะทางกายภาพของสงมชวตในธรรมชาต และดวยการเกดขนของลกษณะทางกายทางการพรางนนเกดขนดวยวตถประสงคทพยายามจะอยรวมกบสภาพแวดลอม จงท าใหเกดขอจ ากดในการอยรวมกนระหวางสถาปตยกรรมกบสภาพแวดลอมทแปรเปลยนไปตามแตชวงเวลา เนองจากสถาปตยกรรมนนไมสามารถทจะปรบเปลยนลกษณะทางกายภาพใหสอดคลองไปกบสภาพแวดลอมทไมสามารถก าหนดไดในอนาคต

ในการศกษาทดลองสรางสถาปตยกรรมผานกระบวนการพรางนน ในขนตอนของการคนควาขอมลทเกยวของกบการออกแบบ ขาดการศกษาถงความสมพนธเชงระบบนเวศของพนทแวดลอมทงในเชงนามธรรมและรปธรรมในรปแบบตางๆ ซงเปนเนอหาส าคญตอวตถประสงคในการออกแบบการพรางทางสถาปตยกรรม ขอเสนอแนะ จากการศกษา แนวความคดในการออกแบบสถาปตยกรรมดวยกระบวนการพราง โดยเรมตนดวยการศกษาทฤษฏตางๆทเกยวของ ตลอดจนท าการทดลองกระบวนการพรางตางๆใหไดมาซงเครองมอทมาจากกระบวนการพราง จนถงการน าชดเครองมอไปพจารณารวมกบการออกแบบทางสถาปตยกรรมนน ไดมขอเสนอแนะในแตละขนตอนของกระบวนการศกษา เพอเปนประโยชนตอผสนใจ ในการศกษาความสมพนธทางสถาปตยกรรมทเกดจากกระบวนการพราง ในการศกษาถงขอมลพนฐานทางทฤษฏในการพรางนน ควรจะตองศกษาท าความเขาใจถงวตถประสงคในการเกดขนของการพราง รวมไปถงวธการตางๆทถกน ามาสรางใหเกดลกษณะทางกายภาพทางการพราง เนองจากจะท าใหเกดความเขาใจถงเหตผลของการพรางทแทจรง และจะท าใหเราสามารถแยกแยะความสมพนธทเกดจาก วตถประสงค วธการ และลกษณะทางกายภาพ ทแตกตางกนในแตละขนตอน ซงส าหรบผศกษาเองนนตงขอสงเกตไดวา วธการท

สำนกหอ

สมดกลาง

94

แตกตางกนนนจะท าใหเกดผลลพธทางกายภาพทแตกตางกนแต ลกษณะทางกายภาพทแตกตางกนนนสามารถเกดจากวตถประสงคเดยวกนทางการพราง เมอเขาใจถงกระบวนการและความส าคญในแตละขนตอนทกอใหเกดความสมพนธทางการพรางแลว การทดลองสรางลกษณะตางๆทางการพรางใหเปนรปธรรมผานทางองคประกอบตางๆและเนอหาทางสถาปตยกรรมจะท าให ไดมาซงชดเครองมอทสามารถน าไปพจารณารวมกบการกอรปทางสถาปตยกรรมใหเหมาะสมกบวตถประสงคตางๆได การก าหนดวตถประสงคของการพรางในการพจารณารวมกบการกอรปทางสถาปตยกรรมนนจะตองศกษาท าความเขาใจถงความตองการทาง สภาพแวดลอม กจกรรม และประเภทของผใชสอยโครงการ ซงจะท าใหทราบถงเงอนไขตางๆทเหมาะสมตอการกอรป ซงจะเปนผลใหกอรปทางสถาปตยกรรมนนมวตถประสงคทชดเจนของการกอรปดวยการพราง ในสวนของเครองมอทจะน ามาทดลองใหสอดคลองไปกบวตถประสงคนน ไมจ าเปนตองมาจากชดเครองมอทผศกษาไดก าหนดไวเทานน อาจจะมาจากสงตางๆทผสนใจมองเหนและสามารถตอบสนองตอวตถประสงคของการพรางได กสามารถน ามาพจารณารวมกบการออกแบบสถาปตยกรรมได

ในการพจารณาออกแบบการพรางทางสถาปตยกรรมนนจะตองพจารณาถงระบบความสมพนธของระบบนเวศในบรบทแวดลอมใหเขาใจถงสภาวะสมดลภายในสภาพแวดลอมนนๆกอนการพจารณาออกแบบสถาปตยกรรม

สำนกหอ

สมดกลาง

95

รำยกำรอำงอง

สออเลกทรอนกส แทนไท ประเสรฐกล. mimic ปรำกฏกำรณกอบลวงโลก. เขาถงเมอ 15 ธนวาคม 2554. เขาถง

ไดจาก http://onopen.dreamhosters.com/2006/02/693 Zoltan Takacs. Moth. accessed December 15, 2011. available from

http://zoltantakacs.com/zt/pw/in/album.php?idx=23 The common death Adder, Top ten deadliest snakes in the world, accessed December

15, 2011 available from http://www.smashinglists.com/top-10-criteria-based-deadliest-snakes-in-the-world/2/

Falkenblog. Abatesian mimicry explanation of business cycles. accessed December 15 ,2011. available from http://falkenblog.blogspot.com/2010/07/batesian-mimicry-explanation-of.html

Conservation report. Can you see me?. accessed December 20, 2011. available from http://conservationreport.com/2008/05/09/can-you-see-me-animal-camouflage-25/

Wikipedia. Plains zebra. accessed December 15, 2011. available from http://en.wikipedia.org/wiki/Chapman-Zebra

Wikipedia, Camouflage, accessed December 20, 2011. available from http://en.wikipedia.org/wiki/camouflage

Wikipedia. Zebra . accessed December 15, 2011. available from http://en.wikipedia.org/wiki/zebra

Wikipedia. Countershading. accessed December 15, 2011. available from http://de.wikipedia.org/wiki/countershading

Wikipedia. Eristicophis. accessed December 15, 2011. available from http://en.wikipedia.org/wiki/Eristicophis

Wikipedia. Theory of camouflage. accessed December 15, 2011 .available from http://en.wikipedia.org/wiki/Theory_of_camouflage

สำนกหอ

สมดกลาง

96

Todayandtomorrow . untitled . accessed December 1/2, 2011. available from http://www.todayandtomorrow.net/

สำนกหอ

สมดกลาง

97

ประวตผวจย

ชอ-สกล นาย จรฏฐ เทดเหนอเกลา ทอย 91/6 หมบานการเคหะธนบร 1 สวน 5 ถนน พระราม 2 แขวง.แสมด า เขต.บางขน

เทยน กรงเทพ 10150 ประวตการศกษา พ.ศ. 2550 ส าเรจการศกษาปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรบณฑต สาขาสถาปตยกรรม มหาวทยาลยรงสต พ.ศ. 2552 เขาศกษาตอระดบปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาสถาปตยกรรม บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปกร พ.ศ. 2555 ส าเรจการศกษาปรญญาสถาปตยกรรมศาสตรมหาบณฑต สาขาสถาปตยกรรม บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศลปกร ประวตการท างาน พ.ศ. 2550 บรษท เอสเอเอ อาคเทค จ ากด พ.ศ.2551 บรษท มาสตดโอ จ ากด

สำนกหอ

สมดกลาง