ความรู้เบื่องต้นทรัพย์สินทางปัญญา...

LOGO

ความรเบองตนดานทรพยสนทางปญญา

By: Dr. Smitti Darakorn Na Ayuthaya

ทรพยสนทางปญญา (Intellectual Property)

ทรพยสนทางปญญา หมายถง ผลงานอนเกดจากความคดสรางสรรคของมนษย ไมวาจะอยในรปแบบของการประดษฐ การออกแบบผลตภณฑ สญลกษณหรอเครองหมายทใชกบสนคาหรอบรการ ความลบทางการคา งานวรรณกรรม ศลปกรรม

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

รปแบบของทรพยสนทางปญญา

สทธบตร (Patent)

เครองหมายการคา (Trademark)

ความลบทางการคา (Trade Secrets) แบบผงภมของวงจรรวม (Layout-Designs of Integrated Circuit)

สงบงชทางภมศาสตร (Geographical Indication)

พนธพช (Plant) ลขสทธ (Copyright)

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

อนสทธบตร Petty Patent

งานฐานขอมล Data Base

เครองหมายรวมCollective Mark

ทรพยสนทางปญญาIntellectual Property

สทธบตร Patent

สงบงชทางภมศาสตร Geographical Indication

เครองหมายบรการ Service Mark

การประดษฐ Invention

เครองหมายรบรอง Certification Mark

การออกแบบผลตภณฑ Product Design

เครองหมายการคาTrademarks

เครองหมายการคา Trade Mark

ชอทางการคาTrade Name

งานออกแบบวงจรรวมLayout-Designs of Integrated Circuit

ความลบทางการคาTrade Secrets

โปรแกรมคอมพวเตอร Computer Program

ลขสทธ Copyright

สทธขางเคยงNeighboring Rights

พนธพช Plant Variety

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

Patent

สทธบตร

สทธบตร

การประดษฐ อนสทธบตร

สทธบตรการ

ออกแบบผลตภณฑ

Novelty Innovative Step Utilization

Novelty Utilization

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

สทธบตร (Patent) สทธบตร หมายถง หนงสอส าคญทรฐออกใหเพอคมครองการประดษฐคดคน หรอการออกแบบผลตภณฑทมลกษณะตามทกฎหมายก าหนด

สทธบตร แบงเปน 3 ประเภท

สทธบตรการประดษฐ สทธบตรการออกแบบผลตภณฑ

อนสทธบตร (Petty Patent) By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

สทธบตร (Patent) และอนสทธบตร (Petty Patent)

สทธบตร หมายถง หนงสอส าคญทรฐออกใหเพอคมครองการประดษฐ หรอการออกแบบผลตภณฑ ทมลกษณะตามทกฎหมายก าหนด

อนสทธบตร หมายถง หนงสอส าคญทรฐออกใหเพอคมครองการประดษฐเชนเดยวกบสทธบตร แตมระดบขนการประดษฐทเปนการประดษฐงายๆหรอเปนการประดษฐทไดปรบปรงใหมประโยชนใชสอยมากขน

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

การประดษฐ หมายถง ความคดสรางสรรคทเกยวกบ ลกษณะ องคประกอบ โครงสรางหรอกลไกของผลตภณฑ รวมทงกรรมวธ ในการผลต การรกษา หรอการปรบปรงคณภาพของผลตภณฑ หรอท าใหเกดผลตภณฑใหมทตางจากเดม

การออกแบบผลตภณฑ หมายถง ความคดสรางสรรคเกยวกบรปรางลกษณะภายนอกของผลตภณฑ ทแตกตางไปจากเดม

สทธบตร (Patent)

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

กรณการประดษฐ ตองเปนการประดษฐขนมาใหม (Novelty) ตองเปนการประดษฐทมขนการประดษฐสงขน (Innovative Step) ตองเปนการประดษฐทสามารถน าไปใชประโยชนไดในทางอตสาหกรรม เกษตรกรรม พาณชยกรรม หรอหตถกรรมได (Utilization)

กรณการออกแบบผลตภณฑ

ตองเปนการออกแบบผลตภณฑใหม เปนการออกแบบผลตภณฑทยงไมมใชในประเทศ ไมเคยออกขาย โฆษณา หรอเปดเผยรายละเอยดในสงพมพ

ไมคลายกบแบบผลตภณฑทมอยแลว By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

ลกษณะสงทจะขอรบความคมครองสทธบตรได

ลกษณะสงทจะขอรบความคมครอง

สทธบตรไมได

กรณการออกแบบผลตภณฑ

แบบผลตภณฑทไมใชการออกแบบใหม แบบผลตภณฑทขดตอความสงบเรยบรอย ศลธรรม อนามยหรอสวสดภาพของประชาชน

แบบผลตภณฑทก าหนดโดยพระราชกฤษฎกา (ยงไมมการก าหนด)

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

คอ หนงสอส าคญทรฐออกใหเพอคมครองการประดษฐจะมลกษณะคลายกนกบการประดษฐ แตเปนความคดสรางสรรคทมระดบการพฒนาเทคโนโลยไมสงมาก หรอเปนการประดษฐคดคนเพยงเลกนอย และมประโยชนใชสอยมากขน การขอรบความคมครอง

อนสทธบตร (Petty Patent)

อนสทธบตร (Petty Patent)

ตองเปนการประดษฐขนมาใหม ยงไมเคยมการใชหรอแพรหลายหรอยงไมเคยมการเปดเผยสาระส าคญของการประดษฐนนกอนวนยนขอ

สามารถประยกตใชในทางอตสาหกรรมได

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

อายความคมครอง

สทธบตรการประดษฐ 20 ป

สทธบตรการออกแบบผลตภณฑ 10 ป

อนสทธบตร 6 ป แตตออายได 2 ครงๆ ละ 2 ป

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

PCT ยอมาจาก Patent Cooperation Treaty เปนความตกลงระหวางประเทศส าหรบการขอรบความคมครองการประดษฐในประเทศทเปนสมาชก เพออ านวยความสะดวก และลดภาระของผขอรบสทธบตร แทนทจะตองไปยนค าขอรบสทธบตรในประเทศตาง ๆ แตละประเทศทผขอประสงคจะขอรบความคมครอง โดยสามารถทจะยนค าขอทส านกงานสทธบตรภายในประเทศ ของตน ส านกงานสทธบตรกจะสงค าขอไปด าเนนการตามขนตอนของระบบ PCTทองคการทรพยสนทางปญญาโลก (WIPO)

สนธสญญาความรวมมอดานสทธบตร หรอ PCT

ขอยกเวนการเปดเผย

การเปดเผยโดยผประดษฐ หรอการแสดงผลงานของผประดษฐในงานแสดงสนคาระหวางประเทศ หรอในงานแสดงตอสาธารณชนของทางราชการ ภายใน 12 เดอนกอนทจะมการขอรบสทธบตร

รายละเอยดเพมเตม: กรมทรพยสนทางปญญา www.ipthailand.org

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

ลขสทธ (Copyright)

ลขสทธ หมายถง สทธแตเพยงผเดยวทจะกระท าการ

ใดๆเกยวกบงานหรอความคดทผสรางสรรคไดท าขน

โดยการแสดงออกตามประเภทงานตางๆในสาขา

วรรณกรรม ศลปกรรม ดนตรกรรม งานภาพยนตร งาน

แพรภาพ แพรเสยง งานบนทกภาพและเสยง หรองาน

อนใดในแผนกวรรณคด แผนกวทยาศาสตร และแผนก

ศลปะ

ลขสทธ เปนสทธทเกดขนทนททมการสรางสรรคผลงาน

โดยไมตองจดทะเบยน การแจงขอมลลขสทธใชเพยง

เพอเปนฐานขอมลและรวบรวมขอมลเบ องตนเทานน

19

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

Copyright

Copyright – rights to copy, display, modify, make derivative works, distribute, transfer

A created work is considered protected by copyright since it exists

Protect only to expression, not to ideas or methods

20

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

ลขสทธ (Copyright)

อายความคมครอง

โดยทวไป ความคมครองลขสทธจะมอยตลอดอายของผ

สรางสรรค และจะคมครองตอไปอก 50 ป นบแตผสรางสรรคเสยชวต งานแพรภาพ แพรเสยง งานภาพยนตร ภาพถาย งานทรวมสรางสรรค

งานทสรางสรรคโดยการจางหรองานทผสรางสรรคใชนามแฝง ลขสทธมอาย 50 ปนบแตไดสรางสรรคขน

งานศลปประยกต ลขสทธมอาย 25 ปนบแตไดสรางสรรคงานนนขน

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

เครองหมายการคา (Trademark)

เครองหมายการคา (Trademark)

เครองหมายการคา หมายถง เครองหมายหรอสญลกษณ

หรอตราทใชกบสนคาหรอบรการ เพอแสดงวาสนคาหรอ

บรการทใชเครองหมายของเจาของเครองหมายการคานน

แตกตางกบสนคาหรอบรการท ใ ช เค รองหมายการของบคคลอน เครองหมายการคาไดแก

เครองหมายการคา (Trade Mark) เชน โคก เปปซ เปนตน

เครองหมายบรการ (Service Mark) เชน ชอธนาคาร โรงแรม เปนตน

เครองหมายรบรอง (Certification Mark) เชน เชลลชวนชม แมชอยนางร า เครองหมายรวม (Collective Mark) เชน ตราชางของบรษทปนซเมนตไทย

ลกษณะของเครองหมายการคาทจดทะเบยนได

มลกษณะบงเฉพาะ ไมมลกษณะตองหามตามกฎหมาย เชน ธงชาต เครองหมายราชการ

ไมเหมอนหรอคลายกบเครองหมายของบคคลอน

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

เครองหมายการคา (Trademark)

อายความคมครอง เครองหมายการคาทจดทะเบยนแลว มอายความคมครอง

10 ป

เมอครบก าหนดสามารถตออายไดเปนคราวๆ คราวละ 10 ป

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

26

Case Study Patent: Ring-pull cans

The inventor licensed the system to Coca-Cola at 1/10 of a

penny per can. During the period of validity of the patent the

inventor obtained 148,000 UK pounds a day on royalties.

Source: Jaiya, www.wipo.int/sme

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

ตวอยางผลตภณฑในทองตลาด

๓๑ ม.ค. ๒๕๕๕

27

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

ตวอยางภาคเอกชนทไดรบการ ถายทอดเทคโนโลยและอนญาตใหใชสทธ

๓๑ ม.ค. ๒๕๕๕

28

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

29

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

อปสรรคส าหรบลขสทธในยคดจตอล

ความกาวหนา ดานเทคโนโลยดจตอล ก าลงสราง สงทาทายใหมๆ ส าหรบกฎหมายลขสทธ ทงภาย ในประเทศและตางประเทศ อยางไรกตาม ภาคเอกชน ควรเปนผดแลจดการ เรองกฎระเบยบในเรองน เพอมใหมการปดกน ความคดสรางสรรค และการคดคนตางๆ ในสาขาทก าลงเปลยนแปลงอยางรวดเรวน

๓๑ ม.ค. ๒๕๕๕

30

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

อปสรรคส าหรบลขสทธในยคดจตอล

1.ความสะดวกงายดายและการกระจายไปทว ของการผลตซ า (COPY) ผลงานถกเปลยนเปนระบบดจตอลแลว กสามารถผลตซ าไดอยางรวดเรว มคาใชจายทต า และมไดดอยคณภาพลงแมแตนอย ตอจากนน กสามารถน าส าเนาของผลงานแตละชน ไปผลตซ าไดอก โดยคณภาพมไดดอยลงเชนกน ดวยวธน ผลงานในรปแบบดจตอลชนเดยว กสามารถสนองความตองการ ของผใชจ านวนมากได

๓๑ ม.ค. ๒๕๕๕

31

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

อปสรรคส าหรบลขสทธในยคดจตอล

ความสะดวกงายดายและการกระจายไปทว ของการผลตซ า (COPY)

32

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

ความงายดาย ในการเผยแพรผลงาน

2.ววฒนาการของ เครอขายระบบดจตอลทวโลก ท าใหสามารถเผยแพรผลงานไปทวโลก ไดอยาง รวดเรวในรปแบบดจตอล เครอขายดจตอล ท าใหเราสามารถเผยแพรผลงาน สคนจ านวนมาก จากจดๆเดยว อยางไรกตาม เครอขายดจตอล ท าใหผรบแตละคน ทอยในเครอขาย สามารถเผยแพร ผลงานตอไปได ซงท าใหผลงานดงกลาว เผยแพรออกไปในอตราความเรวแบบทวคณ

33

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

ความงายดาย ในการเผยแพรผลงาน

๓๑ ม.ค. ๒๕๕๕

34

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

ความหนาแนนของขอมล

การเกบขอมลในระบบดจตอล จะมความหนาแนน และยงหนาแนนขนทกป สอเพยงชนเดยว สามารถเกบขอมลไดมากขนเรอยๆ ผละเมดลขสทธ ทงหลายใชแผนคอมแพคดสก ซงสามารถเกบขอมลไดกวา 600 เมกาไบต ซงในปจจบนมแผน เกบขอมลในรปแบบตางๆ เชน DVD ซงผละเมดลขสทธ สามารถรวมขอมล เพอเอาไปขายได

๓๑ ม.ค. ๒๕๕๕

35

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

ความหนาแนนของขอมล

๓๑ ม.ค. ๒๕๕๕

36

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

อปสรรคส าหรบลขสทธในยคดจตอล ความแพรหลายของอนเทอรเนต ชวงป 1994- ปจจบน ท าใหเกดการเผยแพรงานสรางสรรคโดยมไดรบอนญาต ทางอนเทอรเนตมากมาย เพราะอนเทอรเนต เปนเสมอนพาหนะ หรอสอทน างานสรางสรรคไปสผตดตอกบเครอขายอยางไมจ ากดเขตแดนทางกายภาพ อยางทเราเรยก อนเทอรเนตอกอยางวา เครอขายของหลาย ๆเครอขาย (Networks of Networks) การสงตอขอมลในเครอขายอนเทอรเนตนน เปนไปในลกษณะจากหลายจด ไปสอกหลาย หลายจด (many to many) ซงตางจาก การเผยแพรของวทย หรอ โทรทศนซงเปนไปในลกษณะจดเดยว ไปสหลายจด หรอหลายผรบ (one to many)

๓๑ ม.ค. ๒๕๕๕

37

By: Dr. smitti darakorn na ayuthaya

สรป

เราจะเหนวามาตรการการปองกนการละเมดลขสทธ ในงานทเผยแพรทางกฎหมายนน ตองมทงมาตรการ ทางกฎหมายทเขมงวด และมาตรการทางเทคนคทมประสทธภาพในการจดการกบผกระท าผด โดยเฉพาะในเรองการจดการกบขอมล ทมระบบปองกนพเศษ สวนกฎมายของรฐจะออกมารบรอง หรอเพมความคมครองพเศษใหกบมาตรการทางเทคนคทเอกชนน ามาใช กเปนเรองทรฐบาลทจะตองรบด าเนนการในเรองการปรบปรงกฎหมายกบเทคโนโลยใหสอดคลองกน

LOGO

38

ดร.สมทธ ดารากร ณ อยธยา

E-mail:darakorn.smitti@gmail.com 081-922-3440