ЗОХИОГЧИЙН ЭРХ болон Түүнд хамаарах...

ЗОХИОГЧИЙН ЭРХ болон Түүнд хамаарах эрх

Д.Бат-Эрдэнэ2018 он

Архангай аймаг, Эрдэнэбулган сум

Зохиогчийн эрх

CopyrightDroit d’auteurАвторское правоEl derecho de autorЗохиогчийн эрх

The Statute of Anne, 1710

Дэлхийн анхны зохиогчийн эрхийн хууль

Хатан хаан Аннагийн нэрээр нэрлэгдсэн

1710.04.10-нээс хүчин төгөлдөр болсон

ЗохицуулалтЗохиогч нарт өөрийн бүтээлийг хувилах онцгой эрхийг олгосонНэгэнт хэвлэгдсэн бүтээлүүдийн хувьд 21 жил, хэвлэгдээгүй байгаа бүтээлийн хувьд 14 жил, г.м

Эх сурвалж: http://www.copyrighthistory.com/anne.html

Бернийн конвенц

1886. Швейцари. БернУтга зохиол, урлагийн бүтээлийг хамгаалах тухай Бернийн конвенц2007 онд 163 гишүүн орон

Бернийн конвенцийн гишүүн орнууд

эх сурвалж: http://commons.wikimedia.org/wiki/Image:Berne_Convention.png

Зохиогчийн эрх

Хууль зүйн ойлголтЗохиогчоос бүтээлээ өмчлөхтэй холбоотой

Ямар бүтээл хамаардаг вэ

Утга зохиолын бүтээлүүд /ном, товхимол, роман, тууж, шүлэг, өгүүллэг, жүжгийн зохиол болон бусад хэвлэмэл бүтээл; илтгэл, лекц, айлдвар, хэлсэн үг/Урлагийн бүтээлүүд /драмын болон хөгжимт драмын бүтээл; бүжиг;дан хөгжим болон дуурь, дуу, ари, романс; кино, гэрэл зураг, уран зураг, зураг, гэрэл зураг, ноорог, судалбар, уран баримал, цоолбор, сийлбэр, шигтгэмэл, хатгамал, /Газрын зураг, төлөвлөгөө, газарзүй, байрзүй, уран барилгын болон шинжлэх ухааны гурван хэмжээст бүтээлКомпьютерийн программ, мэдээллийн баазОрчуулсан, хялбаршуулсан, өөр хэлбэрт оруулсан зэрэг нь эх бүтээлийн зохиогчийн эрхийг хөндөөгүй бол Сонгон авсан болон түүвэрлэсэн, дэс дараалалд оруулсан нь оюуны бүтээлч хөдөлмөр болохоор бол толь бичиг, түүвэр

Зохиогчийн эрхийн бүтээл болох шалгуур

Бодит хэлбэртэй байнаЗохиогчийн оюуны хөдөлмөрийн үр дүн байнаИлэрхийлэл байна, санаа бус

Юу үл хамаарах вэ

АгуулгаЗориулалтҮнэ цэнэАч холбогдолЯаж илэрхийлэгдсэнХэлбэр хэмжээЧанар чансаа

ямар байх нь үл хамаарна

Зохиогчийн эрхийн бүтээл болохгүй зүйлс

Монгол Улсын Зохиогчийн эрх ба түүнд хамаарах эрхийн тухай хуулийн 8 дугаар зүйлд:

хууль тогтоомж, эрх зүйн бусад акт;захиргааны шийдвэр болон хуулийн этгээд, байгууллагын албан баримт бичиг;шүүхийн шийдвэр, тогтоол, шүүгчийн захирамж болон бусад баримт бичиг, шүүх хуралдаан дээр хэлсэн үг;энэ хуулийн 8.1.1-8.1.3-т заасан баримт бичгийн орчуулга;төрийн бэлгэ тэмдэг, туг, далбаа, шагнал, одон, тэмдэг; болсон үйл явдал, түүний үр дагавар болон тоо баримт бүхий сонордуулгын шинжтэй аливаа мэдээ, мэдээлэл; ардын урлагийн бүтээл, үндэсний зан заншил;аливаа санаа, үйл ажиллагааны арга, үйл ажиллагаа, шинжлэх ухааны нээлт, математикийн үзэл баримтлал.

Зохиогч

Бүтээл туурвисан хүн буюу хүмүүсНийлж бүтээл туурвисан бол хамтарсан зохиогчид болно.

Зохиогчийн эдлэх эрх

Амины эрх буюу эдийн бус эрх

бүтээлээ өөрийн болон зохиомол, нууц нэрээр, эсхүл нэргүйгээр нийтлэх;зохиомол, нууц нэрийг түүний зөвшөөрөлгүйгээр өөрчлөх, задруулахыг хориглох;бүтээлээ нийтлэх эсхүл бүтээлийг ашиглах тухай бүр нэрээ дурдуулах;бүтээл болон түүний нэрийг зохиогчийн зөвшөөрөлгүйгээр аливаа арга хэлбэрээр хувиргах, гажуудуулах, өөрчлөхийг хориглох

Эд хөрөнгийн эрх буюу онцгой эрхэд доорхи үйл ажиллагааг зөвшөөрөх болон хориглох эрх хамаарна.

бүтээлийг хуулбарлах; бүтээлийг нийтлэх; бүтээлийг нийтэд түгээх; үүсмэл бүтээл болгон өөрчлөх; түрээсээр ашиглуулах

Зохиогчийн эрх үүсэх

Бүтээлийг бодитойгоор туурвиж бүтээсэн үеэс эхлэн үүснэЯмар нэг баталгаажуулалт шаардагдахгүй

Зохиогчийн эрхийн бүтээлийн бүртгэл

Зохиогч буюу эрх эзэмшигч өөрөө хүсвэлЗохих материалыг бүрдүүлээдҮйлчилгээний болон тэмдэгтийн хураамж төлөөдОюуны өмчийн газарт хандан

• БҮТЭЭЛЭЭЗохиогчийн эрхийн бүтээлийн улсын бүртгэлд бүртгүүлжЗохиогчийн эрхийн гэрчилгээ авч болно

Зохиогчийн эрхийн үргэлжлэх хугацаа

Амины эрх

ямар нэг хугацааны хязгаарлалт байхгүй

Онцгой эрх

Зохиогчийг амьд байх бүх хугацааны туршид, нас барснаас нь хойш 50 жил

Зохиогчийн эрхийн зөрчилд тооцохгүй байх нөхцөлүүд

хэвлэлийн тойм, эрдэм шинжилгээ, судалгааны бүтээл, шүүмжид болон мэдээллийн зорилгоор ишлэл авч хэсэгчлэн ашиглах;архив, музей, номын санд ашиглагдаж байгаа бүтээлээс хэсэгчлэн хуулбарлах;эдийн засаг, улс төр, шашны холбогдолтой цаг үеийн асуудлаар сонин, сэтгүүлд хэвлэгдсэн нийтлэл, эфирт дамжуулсан бүтээлийг хуулбарлахыг тусгайлан хориглоогүй бол нийтэд мэдээлэх зорилгоор сонинд нийтлэх, эфирт дамжуулах, утсан болон утсан бус холбоогоор мэдээлэх; хурал цуглаан дээр хэлсэн үг, илтгэлийг мэдээллийн зорилгоор нийтлэх;болсон үйл явдлыг нийтэд мэдээлэхтэй холбогдуулан нийтийн эзэмшлийн гудамж, талбайд байршуулсан уран барилга, дүрслэх урлаг, гэрэл зургийн бүтээлүүдийг тухайн орчны байдлыг үзүүлэх зорилгоор нийтлэх;хараа болон сонсголын согогтой хүмүүсийн хэрэгцээнд зориулан ашиглах;амины хэрэгцээнд зориулан бүтээлийг хуулбарлах;эрүүгийн байцаан шийтгэх, иргэн, захиргааны хэрэг хянан шийдвэрлэх ажиллагааны зорилгоор хуулбарлах.

Зохиогчийн эрх зөрчигдвөл

Захиргааны хариуцлага

Эрүүгийн хариуцлага

Эд хөрөнгийн хариуцлага

Зөрчлийн тухай хууль

Эрүүгийн хууль

Иргэний хууль

Захиргааны хариуцлага

ХэнОюуны өмчийн хяналтынулсын байцаагч

Шүүгч

Хэрхэн

8.3 дугаар зүйл.Зохиогчийн эрх болон түүнд хамаарахэрхийн тухай хууль зөрчих

1.Зохиогчийн эрх болон түүнд хамаарах эрхийн тухай хуулийгзөрчсөн нь эрүүгийн хариуцлага хүлээлгэхээргүй бол зөрчилүйлдэхэд ашигласан эд зүйлс, хууль бусаар олсон хөрөнгө, орлогыг хурааж, үйл ажиллагааг зогсоож, учруулсан хохирол, нөхөн төлбөрийг гаргуулж хүнийг таван зуун нэгжтэй тэнцэххэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг таван мянган нэгжтэйтэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгоно.2.Эрх эзэмшигчийн таних тэмдгийн хамт бичигдсэн зүйлийгөөрчилсөн, устгасан, хууль бусаар өөрчилсөн, тараасан, хилээрнэвтрүүлсэн, нийтэд түгээсэн нь эрүүгийн хариуцлагахүлээлгэхээргүй бол зөрчилтэй бараа бүтээгдэхүүн, эд зүйлс, хуульбусаар олсон орлогыг хурааж, учруулсан хохирол, нөхөнтөлбөрийг гаргуулж хүнийг таван зуун нэгжтэй тэнцэх хэмжээнийтөгрөгөөр, хуулийн этгээдийг таван мянган нэгжтэй тэнцэххэмжээний төгрөгөөр торгоно.

Эрүүгийн хариуцлага

140 дүгээр зүйл. Зохиогчийн эрх болон түүнд хамаарахэрхийг зөрчих

140.1.Зохиогчийн эрх болон түүнд хамаарах эрхийн бүтээлийгзөвшөөрөлгүй хуулбарлан нийтлүүлсэн, түгээсэн, борлуулсан,тэдгээрийн улмаас их хэмжээний орлого олсон бол хөдөлмөрийнхөлсний доод хэмжээг тавин нэгээс хоёр зуун тавь дахиннэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох, гурваас дээшзургаан сар хүртэл хугацаагаар баривчлах, эсхүл гурван жил хүртэлхугацаагаар хорих ял шийтгэнэ.

Хамаарах эрх

ТоглолтБичлэг

Нэвтрүүлэг

ТоглогчБичлэг үйлдвэрлэгчРадио, телевиз

Олон улсын гэрээ

ДОӨБ-ыг байгуулах тухай Конвенцид 1979 ондУтга зохиол, урлагын бүтээлийг хамгаалах тухай Бернийн Конвенцид 1998 ондДОӨБ-ын Зохиогчийн эрхийн гэрээнд 2002 ондДОӨБ-ын тоглолт, дуу авианы бичлэгийн гэрээнд 2002 ондОюуны өмчийн эрхийн худалдааны асуудлаархи хэлэлцээрт

Зохиогчийн эрхэд холбогдох Монгол Улсын хуулиуд

Үндсэн хуульЗохиогчийн эрх, түүнд хамаарах эрхийн тухай хуульИргэний хуульЭрүүгийн хуульШударга бус өрсөлдөөнийг хориглох тухай хуульЗар сурталчилгааны тухай хуульАж ахуйн үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийн тухай хуульТэмдэгтийн хураамжийн тухай хууль

Үндсэн Хуулийн холбогдох заалт

Тавдугаар зүйл... 2. Төр нь нийтийн болон хувийн өмчийн аливаа хэлбэрийг хүлээн зөвшөөрч, өмчлөгчийн эрхийг хуулиар хамгаална.

Долдугаар зүйлМонголын ард түмний түүх, соөлын дурсгалт зүйл, шинжлэх ухаан, оюуны өв төрийн хамгаалалтанд байна.Иргэний туурвисан оюуны үнэт зүйл бол зохиогчийнх нь өмч, Монгол Улсын үндэсний баялаг мөн.

Үндсэн хуулийн холбогдох заалт

Арван зургадугаар зүйлМонгол Улсын иргэн дараахь үндсэн эрх, эрх чөлөөг баталгаатай эдэлнэ:

... 8/ соёл, урлаг, шинжлэх ухааны үйл ажиллагаа явуулах, бүтээл туурвих, ур шимийг нь хүртэх эрхтэй. Зохиогч,

шинэ бүтээл, нээлтийн эрхийг хуулиар хамгаална.

Зохиогчийн эрх ба түүнд хамаарах эрхийн тухай хууль

1993 онд анх Зохиогчийн эрхийн тухай хууль нэртэйгээр батлагдсан1993.09.01-ний өдрөөс мөрдөгдөж эхэлсэн1996, 1999 онуудад нэмэлт өөрчлөлт орсон2006 онд шинэчилсэн найруулга батлагдсанОдоо Зохиогчийн эрх ба түүнд хамаарах эрхийн тухай хуульнэртэйгээр хүчин төгөлдөр үйлчилж байна8 бүлэг, 32 зүйлтэй

Бусад хуулиуд

Иргэний хуульЭрүүгийн хуульШударга бус өрсөлдөөнийг хориглох тухай хуульЗар сурталчилгааны тухай хуульАж ахуйн үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийн тухай хуульТэмдэгтийн хураамжийн тухай хууль

Хамтын удирдлагын байгууллага

Бүтээлийн аль нэг төрлөөр дагнан байгуулагддагЗохиогч нараас сайн дурын үндсэн дээрБүтээл ашигласаны төлбөр авах зорилготой

Хамтын удирдлагын байгууллага

Монголын хөгжмийн зохиолч, яруу найрагчдын эрхийг

хамгаалах холбоо /MOSRAC/

Монголын дуу, бичлэг үйлдвэрлэгчдийн холбоо

Монголын киноны уран бүтээлчдийн холбоо /MOFPAC/|Монголын дууны уран бүтээлчдийн эрхийн хамгаалах

үндэсний нийгэмлэг

Аж үйлдвэрийн өмч # Зохиогчийн эрх

СанааБүртгүүлсэн үеэс7-20 жил

ИлэрхийлэлБүтээсэн үеэсНасан турш, нас барснаас хойш 50 жил

Зохиогчийн эрхийн бүтээлүүдГадаадын • Харри Портер / 20 тэрбум ам.доллар, 2014 он /

• Ганнам стайл / 20 тэрбум ам.доллар, 2014 он, 2.53 тэрбум интернэтийн хандалт /

• Титаник / 2.18 тэрбум ам.доллар, 2012 он/

Зохиогчийн эрхийн бүтээлүүдМонголын• “Тунгалаг тамир” Ч.Лодойдамба 1971 он

• “Би чамд хайртай” МУСК, Б.Балжинням 1985 он

• “Насны хайр” С.Жавхлан, Т.Баясгалан хамтарсан тоглолт, 2002 он

АНХААРАЛ ТАВЬСАНД БАЯРЛАЛАА

URL: www.ipom.mnE-mail: baterdene@ipom.mnÓòàñ: 99171775