สารบัญ - สำนักกฎหมาย กรม...

กลมพฒนากฎหมาย กองกฎหมายคมอการปฏบตงานดานการพฒนากฎหมาย

รหสกระบวนงาน SOP-LD-SP-01

ผรบผดชอบ (นายสาโรจน ยอดประดษฐ)

ตำาแหนง หวหนากลมพฒนากฎหมาย

ทบทวนโดย (นายภทรพล จงสมเจตไพศาล)

ตำาแหนง ผอำานวยการกองกฎหมาย

อนมตโดย น.ต. (บญเรอง ไตรเรองวรวฒน)

ตำาแหนง อธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพ

ฉบบท ๑ แกไขครงท 1วนทบงคบใช 1 กรกฎาคม 2558

สถานะเอกสาร ควบคม

คมอการปฏบตงานกระบวนการพฒนากฎหมายกองกฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพประจำาปงบประมาณ พ.ศ. 2558

ทปรกษานายแพทยภทรพล จงสมเจตไพศาล ตำาแหนง ผอำานวย

การกองกฎหมาย

คณะผจดทำานายสาโรจน ยอดประดษฐ ตำาแหนง นตกรชำานาญการ

พเศษนายปรานตอธป ถงกล ตำาแหนง นตกรปฏบตการนายจกราวธ จนทาน ตำาแหนง นตกรนางสาวณทชาภทร เทพพทกษ ตำาแหนง นตกรนางสาวจฬาลกษณ พงศอายกลตำาแหนง นกกฎหมาย

จดทำาและพมพโดยกลมพฒนากฎหมาย กองกฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ

กระทรวงสาธารณสข

สารบญ

คมอการปฏบตงานกรมสนบสนนบรการ

สขภาพ

เรอง กระบวนการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ

เอกสารเลขท SOP - LD - SP- 01

ฉบบท 1 แกไขครงท 1

วนทบงคบใช กรกฎาคม พ.ศ. 2558

หนา 1

ของ 19

1. วตถประสงค คมอการปฏบตงาน กระบวนการจดทำาและปรบปรงกฎหมาย กรม

สนบสนนบรการสขภาพฉบบน จดทำาขนเพอใหหนวยงานเจาหนาทผรบผดชอบดานกฎหมายและนกกฎหมายในสงกดของกรมสนบสนนบรการสขภาพ ใชเปนแนวทางในการดำาเนนการออกกฎหมายใหมมาตรฐานเดยวกนและเปนไปอยางมประสทธภาพ

หวขอ หนา๑. วตถประสงค 1๒. ผงกระบวนการทำางาน 1 - 4๓. ขอบเขต 5 - 6๔. ความรบผดชอบ 6 - 8๕. คำาจำากดความ 8๖. ขนตอนการปฏบตงาน 9 -

11๗. กฎหมาย เอกสาร หลกการ และแนวคดทเกยวของ 9 -

11๘. การจดเกบและการเขาถงเอกสาร 199. ระบบการตดตามและประเมนผล 1910.

ภาคผนวก

- พระราชกฤษฎกาวาดวยการเสนอเรองและการประชมคณะรฐมนตร พ.ศ. 2548

- ระเบยบวาดวยหลกเกณฑและวธการเสนอเรองตอ

คณะรฐมนตร

พ.ศ. 2558- คมอการรางกฎหมาย การรางกฎหมายและแบบ“

ของกฎหมาย”สำานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา ปรบปรงครงท

1 (กนยายน 2550)

2. ผงกระบวนการทำางาน

ลำาดบ กระบวนงาน

มาตรฐาน เวลา

ขอกำาหนดของกระบวนการ

ผรบผดชอบ

1

1 วน

กรณปญหาใด ทยงไมมกฎหมายควบคมหรอกฎหมายทอยในความควบคม กำากบ ดแล ของกรมสนบสนนบรการสขภาพ มปญหาในการบงคบใช จงมนโยบายใหมการปรบปรง แกไขกฎหมายนน

กลมพฒนา

กฎหมาย

2

30 วน

เมอไดรบ มอบนโยบายจาก ผบรหารแลว จะตอง ศกษา คนควา หาขอมล ทเปนปญหา ในการบงคบใชกฎหมาย ผลกระทบทจะเกดขน เพอ ยกรางกฎหมายใหม ใหมความสอดคลองกบ สภาพสถานการณ ในปจจบน

กลมพฒนา

กฎหมาย

35 วน

บคคลทไดรบแตงตง อาจเปน นกกฎหมาย และผทเกยวของ กลม

พฒนาเหน

6.2 ศกษา คนควาปญหาอปสรรคในการบงคบใช

กฎหมายเพอใหเกดความ

6.3 แตงตงคณะทำางานเพอยกราง

ก

กฎหมาย

คมอการปฏบตงานกรมสนบสนนบรการสขภาพ

เรอง กระบวนการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ เอกสารเลขท SOP - LD - SP- 01

ฉบบท 1 แกไขครงท 1

วนทบงคบใช กรกฎาคม พ.ศ. 2558

หนา 2

ของ 19

ลำาดบ กระบวนงานมาตรฐานเวลา

ขอกำาหนดของกระบวนการ

ผรบผดชอบ

415 วน

จดใหมการประชมคณะทำางานพจารณารางกฎหมาย เปนครงแรก พรอมทงทำาการรบฟงความคดเหนจากผใชกฎหมาย ผมสวนไดสวนเสยและประชาชนทวไป เพอใหไดมาซงความคดเหน ขอเสนอแนะตางๆ เพอนำามาปรบปรงแกไขในรางกฎหมายทยกขนมานน

กลมพฒนากฎหม

าย

ไมเหน ไมเหนเหนชอบ

6.4 ประชมคณะทำางาน

ก

รบฟงความคดเหนจากผมสวนไดเสย

6.5 คณะทำางานประชมครงท 2

6.6 คณะ

5 15 วน

เมอไดรบความเหนชอบในรางกฎหมาย ในประชมครงแรก คณะทำางานจะพจารณารางกฎหมาย เปนครงท 2 โดยในครงนจะนำาผลจากการทำาประชาพจารณ ความคดเหน ขอเสนอแนะตางๆ ทไดจากครงแรก มาประกอบการพจารณาดวยและปรบเปลยน แกไขถอยคำาในรางกฎหมายใหถกตองเหมาะสม เพอใหไดรางกฎหมายทสมบรณ

กลมพฒนากฎหม

าย

615 วน

1. เมอไดรางกฎหมายทสมบรณแลว กจะเสนอตอคณะกรรมการพฒนากฎหมายของกรมสนบสนนบรการสขภาพพจารณา2. กรณรางกฎหมายทออกโดยอาศยอำานาจตามพระราชบญญตสถานพยาบาล พ.ศ. 2541 พระราชบญญตการประกอบโรคศลปะ พ.ศ. 2542 หรอพระราชบญญตคมครองเดกทเกดโดยอาศยเทคโนโลยชวยการเจรญพนธพ.ศ. 2558 คณะกรรมการสถานพยาบาล หรอ คณะกรรมการการประกอบโรคศลปะ

กลมพฒนากฎหม

าย

6.6 คณะกรรมการสถานพยาบาล/คณะ

กรรมการการ

6.6 คณะ

ข

คมอการปฏบตงานกรมสนบสนนบรการสขภาพ

เรอง กระบวนการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ เอกสารเลขท SOP - LD - SP- 01

ฉบบท 1 แกไขครงท 1

วนทบงคบใช กรกฎาคม พ.ศ. 2558

หนา 3

ของ 19

ลำาดบ

กระบวนงาน มาตรฐาน

เวลา

ขอกำาหนดของกระบวนการ

ผรบผดชอบ

หรอ คณะกรรมการคมครองเดกทเกดโดยอาศยเทคโนโลยชวยการเจรญพนธทางการแพทย หรอเรยกโดยยอวา กค“ทพ.”แลวแตกรณ จะเปนผพจารณารางกฎหมายนน

กลมพฒนากฎหม

าย

7 15 วน

เมอผานความเหนชอบ จากคณะกรรมการพฒนากฎหมายของกรมสนบสนนบรการสขภาพ คณะกรรมการสถานพยาบาล คณะกรรมการการประกอบโรคศลปะ หรอ กคทพ“ .” กจะเสนอรางกฎหมายน ตออธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพ เพอเสนอตอ ปลดกระทรวงสาธารณสขตอไป

เหนชอบ

ข

กรณรางพรบ./รางพรฎ./รางกฎ

กรณรางประกาศ/รางระเบยบ

6.7 อธบด เสนอตอ

6.8 ปลดกระทรวงสาธารณสข เสนอตอ

ค

8 15 วน

เมอปลดกระทรวงสาธารณสขไดรบรางกฎหมาย ดงขอขางตนแลว กจะมหนาทเสนอตอ รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข

9

15 วน

- รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข กจะทำาหนาทพจารณาและตรวจสอบรางกฎหมาย ในกรณรางพระราชบญญต รางพระราชกฤษฎกา หรอรางกฎกระทรวงรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขเหนชอบกจะเสนอรางกฎหมาย ตอคณะรฐมนตร ถาไมเหนชอบ จะสงคนใหแกปลดกระทรวงสาธารณสข- กรณท รางกฎหมาย ระดบประกาศ ระเบยบ รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขลงนามบงคบใช

10

126 วน

คมอการปฏบตงาน เรอง กระบวนการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ

กรมสนบสนนบรการสขภาพเอกสารเลขท SOP - LD - SP- 01

ฉบบท 1 แกไขครงท 1

วนทบงคบใช กรกฎาคม พ.ศ. 2558

หนา 4

ของ 19

ลำาดบ

กระบวนงาน มาตรฐาน

เวลา

ขอกำาหนดของกระบวนการ

ผรบผดชอบ

11 ขน

อยกบการพจารณาของหนว

ยงานผรบผดชอบ

สำานกเลขาธการจะนำารางกฎหมายเพอพจารณา

สลค.

12

คณะรฐมนตรจะพจารณาในหลกการและเหตผลในการเสนอรางกฎหมาย

ครม.

13

คณะกรรมการกฤษฎกาจะพจารณารายมาตราและอาจมการปรบปรงแกไขรายละเอยดเพอใหเกดความเหมาะสม

กฤษฎกา

14

โดยจะพจารณาถงความเหมาะสมของรางกฎหมาย

ปสส.

15

สส.จะพจารณารางกฎหมาย

รฐสภา

6.11 สำานกงานเลขาธการคณะรฐมนตรเสนอคณะ

6.12 คณะรฐมนตรพจารณาเหนชอบหลกการ

6.13 สำานกงานคณะกรรมการกฤษฎกาตรวจพจารณา

6.14 คณะกรรมการประสานงานสภาผแทนราษฎรพจารณา

ค

6.15 รฐสภาพจารณา (ผาน สส./ สว ตามลำาดบ)

6.16 สำานกเลขาธการคณะรฐมนตร นำาขนทลเกลาฯ

กรณรางพรฎ. กรณรางกฎกระทรวงรฐมนตร

กอน เมอเหนชอบจะสงรางกฎหมายเพอให สว. พจารณาตอไป

16

เมอรฐสภาเหนชอบกบรางกฎหมายแลว เปนหนาทของ สรค. นำาขนทลเกลาฯ ถวายเพอลงพระปรมาภไธย

สรค.

17

เมอทรงลงพระปรมาภไธย สรค. จะดำาเนนการประกาศรางกฎหมายในราชกจจานเบกษาเพอใหมผลบงคบใช

สรค.

รวม

คมอการปฏบตงานกรมสนบสนนบรการ

สขภาพ

เรอง กระบวนการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ เอกสารเลขท SOP - LD - SP- 01

ฉบบท 1 แกไขครงท 1

วนทบงคบใช กรกฎาคม พ.ศ. 2558

หนา 5

ของ 19

3. ขอบเขต การออกกฎหมายตองมการพจารณาถงปญหาของการปรบใชกฎ

หมายนนๆ ในปจจบน และมการพจารณาจากคณะกรรมการฯ จำานวนหลายครง เพอความเหมาะสมและเปนธรรมแกผดำาเนนการ ใชกฎหมายผ

6.17 สำานกเลขาธการคณะรฐมนตรนำาลงประกาศใน

มสวนไดสวนเสยและประชาชนทวไปใหเกดประสทธภาพและประสทธผลสงสด การดำาเนนการทางกฎหมายมหลายขนตอนในการพจารณาจากหลายฝายทเกยวของโดยกฎหมายและผทรงคณวฒจนใหไดผลดทสด การดำาเนนการนนเรมจากรบมอบนโยบายจากผบรหาร เมอเกดปญหาใดทยงไมมกฎหมายควบคมหรอกฎหมายทอยในความควบคม กำากบ ดแลของกรมสนบสนนบรการสขภาพมปญหาในการบงคบใช จงมนโยบายใหมการปรบปรง แกไขกฎหมายนน จากนนผรบผดชอบจะตองดำาเนนการ ศกษา คนควาปญหาอปสรรคในการปรบใชกฎหมายเพอใหเกดความเหมาะสมกบสถานการณปจจบน เมอศกษาสภาพปญหาและอปสรรคเสรจแลว ขนตอนตอมาดำาเนนการแตงตงคณะทำางานเพอยกรางกฎหมาย ซงไดรบแตงตงอาจเปนนกกฎหมายและผทเกยวของ โดยจดใหมการประชมคณะทำางานยกรางกฎหมาย เพอศกษา วเคราะหปญหา อปสรรค ในการปรบใชกฎหมายลำาดบรองใหเหมาะสมกบสถานการณปจจบน ตลอดจนคนหาแนวทางแกไขปรบปรงกฎหมายโดยการ ยกรางกฎหมายคอ รางพระราชบญญต รางพระราชกฤษฎกา รางกฎกระทรวง รางประกาศหรอรางระเบยบ เพอทำาใหกฎหมายหลกทลาสมยปรบใชไมไดสามารถนำามาปรบใชโดยกฎหมาย ซงเมอดำาเนนการศกษาและวเคราะหจนมการยกรางกฎหมายแลว จดใหมการประชมคณะทำางานพจารณารางกฎหมายนน เปนครงแรก พรอมทงทำาการรบฟงความคดเหนจากผใชกฎหมาย ผมสวนไดสวนเสยและประชาชนทวไป เพอใหไดมาซงความคดเหน ขอเสนอแนะตางๆ เพอนำามาปรบปรงแกไขในรางกฎหมายทยกขนมานน เมอคณะทำางานเหนชอบในรางกฎหมายกจะดำาเนนการในขนตอนตอไปคอ ประชมพจารณารางกฎหมายอกครงหนง ถาไมเหนชอบจะสงคนใหแกคณะทำางานทยกราง เมอไดรบความเหนชอบในรางกฎหมาย ในประชมครงแรก คณะทำางานจะพจารณารางกฎหมาย เปนครงท 2 โดยในครงนจะนำาผลจากการทำาประชาพจารณ ความคดเหน ขอเสนอแนะตางๆ ทไดรบมาประกอบการพจารณาดวยและปรบเปลยน แกไขถอยคำาในรางกฎหมายใหถกตองเหมาะสม เพอใหไดรางกฎหมายทสมบรณ เมอไดรางกฎหมายทสมบรณแลว กจะเสนอตอคณะกรรมการพฒนากฎหมายของกรมสนบสนนบรการสขภาพพจารณา เมอคณะกรรมการพฒนากฎหมายเหนชอบในรางกฎหมายแลว จะดำาเนนการเสนอตออธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพตอไป หรอสงคนใหแกคณะทำางานพจารณารางกฎหมายกลบไปทำาการปรบปรงแกไขรางกฎหมายเพอเสนอใหมในกรณทไมใหความเหนชอบ หากปรากฏวาเปนกรณรางกฎหมายทออกโดยอาศยอำานาจตามพระราชบญญตสถานพยาบาล พ.ศ. 2541 พระราชบญญตการ

ประกอบโรคศลปะ พ.ศ. 2542 หรอพระราชบญญตคมครองเดกทเกดโดยอาศยเทคโนโลยชวยการเจรญพนธทางการแพทย พ.ศ. 2558 คณะกรรมการสถานพยาบาล คณะกรรมการการประกอบโรคศลปะหรอคณะกรรมการคมครองเดกทเกดโดยอาศยเทคโนโลยชวยการเจรญพนธทางการแพทย แลวแตกรณ จะเปนผพจารณารางกฎหมายนน และเสนอตออธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพ เพอใหความเหนชอบ หรอสงคนใหแกคณะทำางานพจารณารางกฎหมายกลบไปทำาการปรบปรงแกไขรางกฎหมายเพอเสนอใหม ในกรณไมใหความเหนชอบ เมอรางกฎหมายผานความเหนชอบจากคณะกรรมการพฒนากฎหมายของกรมสนบสนนบรการสขภาพ คณะกรรมการสถานพยาบาล หรอคณะกรรมการการประกอบโรคศลปะหรอคณะกรรมการคมครองเดกทเกดโดยอาศยเทคโนโลยชวยการเจรญพนธทางการแพทยแลวแตกรณ คณะกรรมการพฒนากฎหมายของกรมสนบสนนบรการสขภาพ คณะกรรมการสถานพยาบาล หรอคณะกรรมการการประกอบโรคศลปะหรอคณะกรรมการคมครองเดกทเกดโดยอาศยเทคโนโลยชวยการเจรญพนธทางการแพทยแลวแตกรณ

คมอการปฏบตงานกรมสนบสนนบรการ

สขภาพ

เรอง กระบวนการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ เอกสารเลขท SOP - LD - SP- 01

ฉบบท 1 แกไขครงท 1

วนทบงคบใช กรกฎาคม พ.ศ. 2558

หนา 6

ของ 19

กจะเสนอรางกฎหมายน ตออธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพ ซงอธบดจะเสนอตอปลดกระทรวงสาธารณสข จากนนปลดกระทรวงสาธารณสขจะเสนอรางกฎหมายตอรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขตอไป เมอรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขไดรบรางกฎหมายแลวจะพจารณาและตรวจสอบรางกฎหมาย โดยหากเปนรางกฎหมายในระดบ พระราชบญญต พระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง เมอรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขเหนชอบกจะเสนอรางกฎหมายตอคณะรฐมนตร ถาไมเหนชอบจะสงคนใหแกปลด

กระทรวงสาธารณสข แตหากเปนรางกฎหมายในระดบ ประกาศ ระเบยบ รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขลงนามใหมผลบงคบใช

4. ความรบผดชอบ

4.1 คณะทำางานยกรางกฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ มหนาทดงตอไปน

(1) ศกษาปญหา อปสรรค ตางๆ ในกรณปฏบตตามกฎหมาย และแนวทางแกไข

(2) พจารณาปรบปรงกฎหมายโดยมการวเคราะหปญหาจากผมสวนไดสวนเสยดวย

(3) ยกรางกฎหมาย4.2 คณะกรรมการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ มหนาทดงตอไปน

(1) จดทำาแผนพฒนากฎหมายของกรมสนบสนนบรการสขภาพ (2) รบฟงความคดเหนและขอเสนอแนะของคณะกรรมการนโยบาย

แหงชาตวาดวยการพฒนากฎหมาย(3) ศกษาและตรวจสอบกฎหมายทจะดำาเนนการพฒนา ใหอยใต

กรอบนโยบายในการพฒนากฎหมายของสวนราชการตามหลกพระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการการบรหารกจการบานเมองทด

4.3 คณะกรรมการสถานพยาบาล มหนาทดำาเนนการตามพระราชบญญตสถานพยาบาล พ.ศ. 2541 มาตรา 11 และมาตรา 12

มาตรา 11 คณะกรรมการมหนาทใหคำาปรกษา ใหความเหนและใหคำาแนะนำาแกรฐมนตรหรอผอนญาต ในเรองดงตอไปน (1) การออกกฎกระทรวง หรอประกาศเพอปฏบตการตามพระราชบญญตน (2) การอนญาตใหประกอบกจการสถานพยาบาล การดำาเนนการสถานพยาบาล การปดสถานพยาบาล หรอการเพกถอนใบอนญาต (3) สงเสรมการพฒนาคณภาพการบรการของสถานพยาบาล (4) การควบคมหรอการพจารณาเรองรองเรยนเกยวกบการดำาเนนการสถานพยาบาล (5) เรองอน ๆ ตามทรฐมนตรหรอผอนญาตมอบหมาย

มาตรา 12 คณะกรรมการมอำานาจแตงตงคณะอนกรรมการเพอพจารณาและเสนอความเหนเกยวกบเรองทอยในขอบเขตแหงหนาทของคณะกรรมการได ใหนำามาตรา 10 มาใชบงคบแกการประชมของคณะอนกรรมการ โดยอนโลม

คมอการปฏบตงานกรมสนบสนนบรการ

สขภาพ

เรอง กระบวนการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ เอกสารเลขท SOP - LD - SP- 01

ฉบบท 1 แกไขครงท 1

วนทบงคบใช กรกฎาคม พ.ศ. 2558

หนา 7

ของ 19

4.4 คณะกรรมการการประกอบโรคศลปะ มหนาทดำาเนนการตามพระราชบญญตการประกอบ โรคศลปะ พ.ศ. 2542 มาตรา 13

มาตรา 13 คณะกรรมการมอำานาจและหนาท ดงตอไปน (1) เสนอความเหนตอรฐมนตรในการกำาหนดนโยบาย แผนงาน

และมาตรการในการกำากบดแลการประกอบโรคศลปะ (2) ใหคำาแนะนำาหรอเสนอความเหนตอรฐมนตร ในการเพม

ประเภทและสาขาของการประกอบโรคศลปะ หรอการออกกฎกระทรวง ระเบยบ และประกาศตาง ๆ

(๓) แจงหรอโฆษณาขาวสารดวยวธการใด ๆ ตามทเหนสมควร เพอมใหประชาชนหลงเขาใจผดซงอาจเปนอนตรายเนองจากการประกอบโรคศลปะ

(๔) ใหคำาปรกษาและแนะนำาแกคณะกรรมการวชาชพ (๕) พจารณาวนจฉยอทธรณคำาสงของคณะกรรมการวชาชพ

ตามมาตรา ๕๓ และมาตรา๕๔  

(๖) เรงรดใหพนกงานเจาหนาท สวนราชการ หรอคณะกรรมการวชาชพปฏบตการตามอำานาจและหนาททกฎหมายกำาหนด

(๗) แตงตงคณะอนกรรมการเพอกระทำาการใด ๆ อนอยในอำานาจและหนาทของคณะกรรมการ

(๘) ปฏบตการอนใดตามทกฎหมายกำาหนดไวใหเปนอำานาจและหนาทของคณะกรรมการ

(๙) พจารณาหรอดำาเนนการในเรองอนตามทรฐมนตรมอบหมาย4.5 คณะกรรมการคมครองเดกทเกดโดยอาศยเทคโนโลยชวยการ

เจรญพนธทางการแพทย หรอเรยกโดยยอวา กคทพ“ .” มอำานาจหนาทตามพระราชบญญตคมครองเดกทเกดโดยอาศยเทคโนโลยชวยการเจรญพนธทางการแพทย พ.ศ. 2558 มาตรา 7

มาตรา 7 ใหคณะกรรมการมอำานาจและหนาท ดงตอไปน(๑) เสนอความเหนตอรฐมนตรในการกำาหนดนโยบายคมครอง

เดกทเกดโดยอาศยเทคโนโลยชวยการเจรญพนธทางการแพทย(๒) เสนอความเหนตอรฐมนตรในการพฒนาหรอแกไขปญหา

เกยวกบเทคโนโลยชวยการเจรญพนธทางการแพทย(๓) เสนอความเหนหรอใหคำา แนะนำาตอรฐมนตรในการออก

ประกาศเพอปฏบตการตามพระราชบญญตน(๔) ประกาศกำาหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการขอ

อนญาตและการอนญาตเกยวกบการดำาเนนการใหมการตงครรภแทนตามมาตรา ๒๓

(๕) พจารณาอนญาตเกยวกบการดำาเนนการใหมการตงครรภแทนตามมาตรา ๒๓

(๖) ประกาศกำาหนดหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการขออนญาตและการอนญาตเกยวกบการใชตวออนทเหลอใชจากการบำาบดรกษาภาวะการมบตรยากของสามและภรยาทชอบดวยกฎหมายเพอการศกษาวจยตามมาตรา ๓๗

(๗) พจารณาอนญาตเกยวกบการใชตวออนทเหลอใชจากการบำาบดรกษาภาวะการมบตรยากของสามและภรยาทชอบดวยกฎหมายเพอการศกษาวจยตามมาตรา ๓๗

คมอการปฏบตงานกรมสนบสนนบรการ

สขภาพ

เรอง กระบวนการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ เอกสารเลขท SOP - LD - SP- 01

ฉบบท 1 แกไขครงท 1

วนทบงคบใช กรกฎาคม พ.ศ. 2558

หนา 8

ของ 19

(๘) ใหความเหนชอบในการออกประกาศของแพทยสภาเกยวกบการใหบรการเทคโนโลยชวยการเจรญพนธทางการแพทยตามพระราชบญญตน โดยประกาศของแพทยสภาดงกลาวใหใชบงคบไดตอเมอประกาศในราชกจจานเบกษา

(๙) ควบคม ตรวจสอบ หรอกำากบดแลการใหบรการเกยวกบเทคโนโลยชวยการเจรญพนธทางการแพทยใหเปนไปตามพระราชบญญตน

(๑๐) สงเสรมและสนบสนนการศกษาวจยทางจรยธรรม กฎหมาย หรอวฒนธรรมทเกยวกบเทคโนโลยชวยการเจรญพนธทางการแพทย

(๑๑) จดทำารายงานผลการดำาเนนงานตามพระราชบญญตนเสนอตอรฐมนตรอยางนอยปละครง

(๑๒) ปฏบตการอนตามทรฐมนตรหรอคณะรฐมนตรมอบหมาย

5. คำาจำากดความ

5.1 การรางกฎหมาย ศาสตราจารย ดร.หยด แสงอทยไดใหความหมายวา ไดแกการเขยนขอความในรปรางกฎหมาย (พระราชบญญต พระราชกำาหนด พระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง เปนตน) ดวยถอยคำาทถกตองและแนนอน เพอเสนอใหผมอำานาจในการบญญตกฎหมาย (รฐสภา คณะรฐมนตร รฐมนตร เปนตน) พจารณาวาจะประกาศใชรางกฎหมายนนหรอไม หรอควรแกไขเปลยนแปลงรางกฎหมายนนอยางไร

5.2 การพจารณารางกฎหมาย หมายความวา การพจารณารางกฎหมายโดยองคกรตาง ๆ ของรฐ รวมทงกระบวนการขนตอน จนกระทงมการประกาศใชบงคบรางกฎหมายนนแกประชาชน

5.3 กฎหมายรฐธรรมนญ หมายความวา กฎหมายสงสดในการจดระเบยบการปกครองประเทศซงจะวางระเบยบแหงอำานาจสงสดของรฐหรออำานาจอธปไตย ไดแก อำานาจนตบญญต อำานาจบรหาร และอำานาจตลาการ ตลอดจนการกำาหนดสทธเสรภาพและหนาทของชนชาวไทย

  5.4 พระราชบญญต (พ.ร.บ.) หมายความวา กฎหมายทพระมหากษตรยทรงตราขนโดยคำาแนะนำาและยนยอมของรฐสภา เปนกฎหมายหลกทสำาคญทบงคบใชอยในปจจบน พระราชบญญตเปนกฎหมายทมลำาดบชนรองลงมาจากกฎหมายรฐธรรมนญ พระราชบญญตทสำาคญทรฐสภาตราออกมาใชบงคบ เชน พระราชบญญตสถานพยาบาล พ.ศ. 2541 พระราชบญญตการประกอบโรคศลปะ พ.ศ. 2542

5.5 กฎกระทรวง หมายความวา กฎหมายทรฐมนตรผรกษาการตามพระราชบญญตอนเปนกฎหมายแมบทออกมาเพอดำาเนนการใหเปนไปตามพระราชบญญตนนๆกฎกระทรวงจงเปนกฎหมายบรวารทกำาหนดรายละเอยดของกฎหมายแมบทอกตอหนง กฎกระทรวงจะออกมาขดแยงกบกฎหมายแมบทไมไดและถากฎหมายแมบทถกยกเลก กฎกระทรวงนนถอวาถกยกเลกไปดวย คณะรฐมนตรเปนอนมตกฎกระทรวง การประกาศใชกฎกระทรวงใหประกาศในราชกจจานเบกษา

5.6 ประกาศ ระเบยบ ขอบงคบ และคำาสง หมายความวา กฎหมายปลกยอยประเภททเปนเรองเลก ๆ นอย ๆ  ไดแกเรองทเกยวกบระเบยบการปฏบตราชการภายในและการทจะนำากฎหมายปลกยอยเหลานไปประกาศในราชกจจานเบกษา ตองเปนกรณทกฎหมายกำาหนดไวใหประกาศในราชกจจานเบกษา แตถาในกฎหมายไมไดกำาหนดเชนนนกอยในดลยพนจของผมอำานาจวาการจะประกาศลงในราชกจจานเบกษาหรอไม ซงประกาศ ระเบยบขอบงคบ และคำาสงเหลานนกเปนกฎหมายไดเชนกน

คมอการปฏบตงานกรมสนบสนนบรการ

สขภาพ

เรอง กระบวนการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ เอกสารเลขท SOP - LD - SP- 01

ฉบบท 1 แกไขครงท 1

วนทบงคบใช กรกฎาคม พ.ศ. 2558

หนา 9

ของ 19

6. ขนตอนการปฏบตงาน

การออกกฎหมายตองมการพจารณาถงปญหาของการปรบใชกฎหมายนนๆ ในปจจบน และมการพจารณาจากคณะกรรมการฯ จำานวนหลาย

ครง เพอความเหมาะสมและเปนธรรมแกผดำาเนนการใชกฎหมาย ผมสวนไดสวนเสย และประชาชนทวไปใหเกดประสทธภาพและประสทธผลสงสด การดำาเนนการทางกฎหมายมหลายขนตอนในการพจารณาจากหลายฝายทเกยวของโดยกฎหมายและผทรงคณวฒจนใหไดผลดทสด การดำาเนนการนนประกอบดวยขนตอนตางๆ ดงตอไปน 6.1 รบมอบนโยบายจากผบรหาร เมอเกดปญหาใดทยงไมมกฎหมายควบคมหรอกฎหมายทอยในความควบคม กำากบ ดแลของกรมสนบสนนบรการสขภาพมปญหาในการบงคบใช จงมนโยบายใหมการปรบปรง แกไขกฎหมายนน 6.2 ศกษา คนควาปญหาอปสรรคในการปรบใชกฎหมายเพอใหเกดความเหมาะสมกบสถานการณปจจบน เมอไดรบมอบนโยบายจากผบรหารแลว จะตองทำาการศกษา คนควา หาขอมลทเปนปญหาในการบงคบใชกฎหมาย ผลกระทบทจะเกดขน เพอใหสอดคลองกบสภาพสถานการณในปจจบน ซงกระบวนการทำางานนจะใชระยะเวลาดำาเนนงานประมาณ 2 เดอน 6.3 แตงตงคณะทำางานเพอยกรางกฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ ทไดรบแตงตงอาจเปนนกกฎหมายและผทเกยวของ โดยจดใหมการประชมคณะทำางานยกรางกฎหมาย เพอศกษา วเคราะหปญหา อปสรรค ในการปรบใชกฎหมายลำาดบรองใหเหมาะสมกบสถานการณปจจบน ตลอดจนคนหาแนวทางแกไขปรบปรงกฎหมายลำาดบรองโดยการยกรางกฎหมายคอ รางพระราชบญญต รางพระราชกฤษฎกา รางกฎกระทรวง รางประกาศและรางระเบยบ เพอทำาใหกฎหมายหลกทลาสมยปรบใชไมไดสามารถนำามาปรบใชโดยกฎหมายได ซงกระบวนการทำางานนจะใชระยะเวลาดำาเนนงานประมาณ 5 วน

6.4 เมอมการศกษาและวเคราะหจนมการยกรางกฎหมายตามขอ 3 แลว ควรจดใหมการประชมคณะทำางานพจารณารางกฎหมายนน เปนครงแรก พรอมทงทำาการรบฟงความคดเหนจากผใชกฎหมาย ผมสวนไดสวนเสยและประชาชนทวไป เพอใหไดมาซงความคดเหน ขอเสนอแนะตางๆ เพอนำามาปรบปรงแกไขในรางกฎหมายทยกขนมานน เมอคณะทำางานเหนชอบในรางกฎหมายกจะดำาเนนการในขนตอนตอไปคอ ประชมพจารณารางกฎหมายอกครงหนง ถาไมเหนชอบจะสงคนใหแกคณะทำางานทยกรางตามขอ 3 ซงกระบวนการทำางานนจะใชระยะเวลาดำาเนนงานประมาณ 1 เดอน

6.5 กรณไดรบความเหนชอบในรางกฎหมาย ในประชมครงแรก คณะทำางานจะพจารณารางกฎหมาย เปนครงท 2 โดยในครงนจะนำาผลจาก

การทำาประชาพจารณ ความคดเหน ขอเสนอแนะตางๆ ทไดจากขอ 2 มาประกอบการพจารณาดวยและปรบเปลยน แกไขถอยคำาในรางกฎหมายใหถกตองเหมาะสม เพอใหไดรางกฎหมายทสมบรณ ซงกระบวนการทำางานนจะใชระยะเวลาดำาเนนงานประมาณ 15 วน

6.6 เมอไดรางกฎหมายทสมบรณแลว กจะเสนอตอคณะกรรมการพฒนากฎหมายของกรมสนบสนนบรการสขภาพพจารณา เมอคณะกรรมการพฒนากฎหมายเหนชอบในรางกฎหมายแลว จะดำาเนนการเสนอตออธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพตอไป หรอสงคนใหแกคณะทำางานพจารณารางกฎหมายกลบไปทำาการปรบปรงแกไขรางกฎหมายเพอเสนอใหมในกรณทไมใหความเหนชอบ ซงกระบวนการทำางานนจะใชระยะเวลาดำาเนนงานประมาณ 15 วน

คมอการปฏบตงานกรมสนบสนนบรการ

สขภาพ

เรอง กระบวนการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ เอกสารเลขท SOP - LD - SP- 01

ฉบบท 1 แกไขครงท 1

วนทบงคบใช กรกฎาคม พ.ศ. 2558

หนา 10

ของ 19

6.7 กรณรางกฎหมายทออกโดยอาศยอำานาจตามพระราชบญญตสถานพยาบาล พ.ศ. 2541 พระราชบญญตการประกอบโรคศลปะ พ.ศ. 2542 หรอพระราชบญญตคมครองเดกทเกดโดยอาศยเทคโนโลยชวยการเจรญพนธทางการแพทย พ.ศ. 2558 คณะกรรมการสถานพยาบาล คณะกรรมการการประกอบโรคศลปะหรอคณะกรรมการการประกอบโรคศลปะหรอคณะกรรมการคมครองเดกทเกดโดยอาศยเทคโนโลยชวยการเจรญพนธทางการแพทย แลวแตกรณ จะเปนผพจารณารางกฎหมายนน และเสนอตออธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพ เพอใหความเหนชอบ หรอสงคนใหแกคณะทำางานพจารณารางกฎหมายกลบไปทำาการปรบปรงแกไขรางกฎหมายเพอเสนอใหม ในกรณไมใหความเหนชอบ ซงกระบวนการทำางานนจะใชระยะเวลาดำาเนนงานประมาณ 15 วน

6.8 เมอรางกฎหมายผานความเหนชอบจากคณะกรรมการพฒนากฎหมายของกรมสนบสนนบรการสขภาพ คณะกรรมการสถานพยาบาล คณะกรรมการการประกอบโรคศลปะหรอคณะกรรมการการประกอบโรคศลปะหรอคณะกรรมการคมครองเดกทเกดโดยอาศยเทคโนโลยชวยการเจรญพนธทางการแพทยแลวแตกรณ คณะกรรมการพฒนากฎหมายของกรมสนบสนนบรการสขภาพ คณะกรรมการสถานพยาบาล คณะกรรมการการประกอบโรคศลปะหรอคณะกรรมการการประกอบโรคศลปะหรอคณะกรรมการคมครองเดกทเกดโดยอาศยเทคโนโลยชวยการเจรญพนธทางการแพทย แลวแตกรณ กจะเสนอรางกฎหมายน ตออธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพ ซงอธบดจะเสนอตอปลดกระทรวงสาธารณสขตอไป ซงกระบวนการทำางานนจะใชระยะเวลาดำาเนนงานประมาณ 30 วน

6.9 เมอปลดกระทรวงสาธารณสขไดรบรางกฎหมายดงขอขางตนแลว กจะมหนาทเสนอตอรฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข ซงกระบวนการทำางานนจะใชระยะเวลาดำาเนนงานประมาณ 15 วน

6.10 รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขกจะทำาหนาทพจารณาและตรวจสอบรางกฎหมายดงกลาว โดยหากเปนรางกฎหมายในระดบ พระราชบญญต พระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขเหนชอบกจะเสนอรางกฎหมายตอคณะรฐมนตร ถาไมเหนชอบจะสงคนใหแกปลดกระทรวงสาธารณสข แตหากเปนรางกฎหมายในระดบ ประกาศ ระเบยบ รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสขลงนามใหมผลบงคบใช ซงกระบวนการทำางานนจะใชระยะเวลาดำาเนนงานประมาณ 15 วน

6.11 สำานกเลขาธการคณะรฐมนตรจะเปนผเสนอรางกฎหมายในระดบพระราชบญญต พระราชกฤษฎกา กฎกระทรวง ตอคณะรฐมนตรตอไป โดยกระบวนการดงกลาวจะไมสามารถกำาหนดระยะเวลาได

6.12 คณะรฐมนตรพจารณาโดยอนมตในหลกการในการรางกฎหมาย และรวมถงเหตผลความจำาเปนตางๆ เพอใหเกดความเหมาะสมกบสภาปญหาทเกดขน

6.13 สำานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา จะทำาหนาทพจารณารางกฎหมายโดยละเอยดเรยงตามมาตรา โดยจะพจารณาถอยคำากฎหมาย และความเหมาะสมตางๆ ชองวางของกฎหมายในการบงคบใชกฎหมายนน โดยผแทนเจาของรางกฎหมายนนจะตองมหนาทในการชแจงรายละเอยดของรางกฎหมายนน เมอสำานกงานคณะกรรมการกฤษฎกาพจารณาและเหนชอบในรางกฎหมายแลว ถาเปนกฎหมายในระดบ พระราชกฤษฎกา สำานกเลขาธการ

คณะรฐมนตรจะนำาขนทลเกลาฯ ถวายเพอลงพระปรมาภไธย จากนนจะนำาลงประกาศใน ราชกจจานเบกษาเพอใหมผลบงคบใชตอไป หากเปนกฎหมายในระดบกฎกระทรวง เมอรฐมนตรเจากระทรวงลงนามแลว จะนำาลงประกาศในราชกจจานเบกษาเพอใหมผลบงคบใชตอไป

6.14 กรณกฎหมายในระดบพระราชบญญต เมอคณะกรรมการกฤษฎกาพจารณาเสรจแลวจะ สงรางกฎหมายตอคณะกรรมการประสานสภาผแทนราษฎร เพอพจารณาหลกการและเหตผล รวมถงรายละเอยด รางกฎหมายในเบองตน ซงผแทนหนวยงานเจาของรางกฎหมายมหนาทในการชแจงรายละเอยดรางกฎหมาย

คมอการปฏบตงานกรมสนบสนนบรการ

สขภาพ

เรอง กระบวนการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ เอกสารเลขท SOP - LD - SP- 01

ฉบบท 1 แกไขครงท 1

วนทบงคบใช กรกฎาคม พ.ศ. 2558

หนา 11

ของ 19

6.15 รฐสภา จะทำาหนาทพจารณารางกฎหมายโดยละเอยดโดยจะเรมจากสภาผแทนราษฎรพจารณา 3 วาระ เมอมมตเหนชอบในรางกฎหมายดงกลาวจะสงรางกฎหมายดงกลาวเพอใหวฒสภาพจารณาตอไป โดยผแทนหนวยงานเจาของรางกฎหมายมหนาทในการชแจงรายละเอยดรางกฎหมาย

6.16 เมอรฐสภามมตเหนชอบในรางกฎหมายแลว สำานกเลขาธการคณะรฐมนตรจะนำารางกฎหมายดงกลาวนำาขนทลเกลาฯ ถวายเพอทรงลงพระปรมาภไธยตอไป

6.17 เมอทรงลงพระปรมาภไธยในรางกฎหมายแลว สำานกเลขาธการคณะรฐมนตรจะนำารางกฎหมายดงกลาวประกาศในราชกจจานเบกษาเพอใหกฎหมายดงกลาวมผลบงคบใชตอไป

7. กฎหมาย / เอกสาร / หลกการและแนวคด ทเกยวของ

1. พระราชบญญตสถานพยาบาล พ.ศ. 2541 2. พระราชบญญตการประกอบโรคศลปะ พ.ศ. 2542

3. พระราชบญญตคมครองเดกทเกดโดยอาศยเทคโนโลยชวยการเจรญพนทางการแพทย พ.ศ. 2558

3. พระราชกฤษฎกาวาดวยการเสนอเรองและการประชมคณะรฐมนตร พ.ศ. 2548

4. คมอแบบการรางกฎหมาย สำานกงานคณะกรรมการกฤษฎกาแตในการดำาเนนการ ตามขนตอนทง 11 ขนตอน และผง

กระบวนการนน ตองอยบนพนฐานแนวคดและหลกการดงตอไปน กฎหมายเปนเครองมอผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงทาง

เศรษฐกจ การเมอง สงคม และวฒนธรรม กำาหนดสทธและหนาทของประชาชน เปนทมาแหงอำานาจการจดเกบภาษอากรอนเปนรายไดของรฐ กำาหนดขอบเขตการใชอำานาจของรฐและพนกงานเจาหนาทซงกระทำาการในนามของรฐ ทำาใหกฎหมายเปนวธการ (means) ทนำาไปสปลายทาง (end)                    กฎหมายทดจะชวยใหการบรหารราชการแผนดนมประสทธภาพ เนองจากกฎหมายเปนสงทจะนำานโยบายของผกำาหนดนโยบายไปออกแบบและเขยนเปนภาษากฎหมาย ซงการนำานโยบายไปปฏบตตองมการบงคบใหบงเกดผล ตองมคำาสงโดยผานทางกฎหมาย อกนยหนงการรางกฎหมายจงเปนการนำาแนวความคดและนโยบายของผมอำานาจออกกฎหมายซงอาจชดเจน สมบรณแลว แตบางครงกกวาง คดยงไมจบ ขดแยงกนในตว หรอแมแต ผมอบนโยบายไมไดสงในรายละเอยดออกมาใหชดเจน (Unexpressed) ไปเขยนตอดวยภาษาซงเปนสญลกษณ ใหชดเจน (clear) กะทดรด (concise) มตรรกะ (logical) สอดคลองกน (consistent) ใชได (social useful) รวมทงจะตองสอสารใหเกดการกระทำาอนเปนประโยชนตอสงคม จงตองมการรางกฎหมายซงตองอาศยความรทางกฎหมายอนเปนสาระของกฎหมายนนแลว ยงตองใชความรจากหลกกฎหมายทวไป หลกนตธรรม และผรางกฎหมายยงตองเปนผทมความรความชำานาญและประสบการณในการวางโครงสรางกฎหมาย การรางกฎหมายจงเปนทงศาสตรและศลป และสำาหรบบางคนเปนพรสวรรค และรางกฎหมายทดไมใชมาจากการลอกหรอนำากฎหมายเกามาเขยนใหม เปนการสะสมประสบการณทไดมาจากการเรยนร การสงเกต การฟง การเขยน การอาน การเขารวมประชมรางกฎหมาย หรอรบฟงนโยบาย จากการแนะนำาของผทรงคณวฒ (โดยเฉพาะกรรมการกฤษฎกา) ฯลฯ หรอการศกษาบทความเกยวกบการรางกฎหมายทด ตางๆมาเปนแนวทาง

การออกกฎกระทรวงเปนการออกกฎหมายลำาดบรองเพอทจะชวยให กฎหมายในลำาดบทสงกวาเชน พระราชบญญต ในเรองนนๆ สามารถนำามาบงคบใชใหตรงกบบรบทและภารกจของกระทรวง ทบวง กรม นนๆ เพอใหการดำาเนนงานบรหารราชการแผนดนเปนไปอยางมประสทธภาพ สงผลใหประชาชนไดรบประโยชนสงสดจากการใชกฎหมาย                

คมอการปฏบตงานกรมสนบสนนบรการ

สขภาพ

เรอง กระบวนการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ เอกสารเลขท SOP - LD - SP- 01

ฉบบท 1 แกไขครงท 1

วนทบงคบใช กรกฎาคม พ.ศ. 2558

หนา 12

ของ 19

ดงนน การแกไขกฎหมาย การรางกฎหมาย โดยเฉพาะการออกกฎกระทรวง ควรมการพฒนา ปรบปรงอยางตอเนองเพอใหทนตอยคสมย สภาพปญหาทางเศรษฐกจและสงคม สอดคลองกบบรบทของการดำาเนนการของกระทรวง กรม เชน การพฒนาทางการแพทย หรอความกาวหนาของเทคโนโลยทเกยวของ ตลอดจนเปนการปรบใหเกดความชดเจนมความเขาใจงาย เขาใจตรงกน แกไขความซบซอน สามารถดำาเนนการไดตามเจตนารมณของกฎหมายอยางแทจรง เหมาะสมกบการดำาเนนงานบรหารราชการแผนดนในยคปจจบนและเกดประโยชนสงสดตอประชาชน

การรางกฎกระทรวงกตองพจารณาแบบเดยวกบการพจารณารางพระราชกฤษฎกาทออกโดยอาศยอำานาจแหงกฎหมาย เพราะเปนกรณทพระราชบญญตหรอพระราชกำาหนดมอบอำานาจใหรฐมนตรผรกษาการตามพระราชบญญตหรอพระราชกำาหนดออกกฎกระทรวงเปนรายละเอยด ฉะนน ในการพจารณากฎกระทรวงจะตองพจารณา 3 ประการ คอ (1) จะแยงหรอขดตอรฐธรรมนญฯ ไมได (2) จะขดกบกฎหมายใด ๆ ไมได และ (3) ตองออกภายในกรอบแหงพระราชบญญตหรอพระราชกำาหนดทใหอำานาจออกกฎกระทรวงนน ๆ กลาวคอ จะตองพจารณาจากพระราชบญญตหรอพระราชกำาหนดเปนแมบท วาไดใหอำานาจใหออกกฎกระทรวงในเรองใดบาง และจะออกกฎกระทรวงไดเฉพาะเทาทพระราชบญญตหรอพระราชกำาหนดนน ๆ ระบไว

แตสำาหรบพระราชบญญตหรอพระราชกำาหนดนน ในบางกรณกไดกำาหนดใหออกกฎกระทรวงทว ๆ ไป เชน ใหออกกฎกระทรวง เพอปฏบตการตามพระราชบญญตหรอพระราชกำาหนด เปนตน ในกรณเชนวานน กออกกฎกระทรวงในเรองตาง ๆ เพอใหการเปนไปตามพระราชบญญตหรอพระราชกำาหนดซงไดกำาหนดใหออกพระราชกฤษฎกาหรอกฎกระทรวงเปนรายละเอยดนน มหลกวา เรองใดทเปนเรองสำาคญกไดกำาหนดใหออกเปนพระราชกฤษฎกา ถาเรองใดทมความสำาคญลดหลนลงมา กไดกำาหนดใหออกเปนกฎกระทรวง อยางไรกด ความคดทเกยวกบความสำาคญของเรองอาจเปลยนแปลไป ตามพฤตการณและกาลเทศะ การออกเปนพระราชกฤษฎกากบออกเปนกฎกระทรวงนน มแบบพธ คอ ตองไดรบการพจารณาของคณะรฐมนตรดวยกนตางกนเพยงวา ถาเปนพระราชกฤษฎกา คณะรฐมนตรตองถวายคำาแนะนำาตอพระมหากษตรย เพอทรงลงพระปรมาภไธยในฐานะทไดทรงตราพระราชกฤษฎกา และตองมรฐมนตรคนหนงลงนามรบสนองพระบรมราชโองการ แตถาเปนกฎกระทรวงเมอคณะรฐมนตรใหความเหนชอบแลว รฐมนตรผรกษาการตามพระราชบญญตหรอพระราชกำาหนดเปนผลงชอในฐานะเปนผลงชอในฐานะเปนผตรากฎกระทรวงนน ๆ

ขนตอนการรางกฎหมาย

ขนตอนการรางกฎหมาย เรารางกฎหมายกนไดอยางไร สำาหรบผ–ทไมเคยชนกบงานรางกฎหมายแลว อาจมความสงสยวาผรางกฎหมายเขยนกฎหมายขนไดอยางใด ศาสตราจารยพเศษชยวฒน วงศวฒนศานต อดตเลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกา ไดเสนอแนะขนตอนการรางกฎหมายไวดงน                         (๑) การทำาความเขาใจนโยบาย                        (๒) การวเคราะหปญหาตาง ๆ ทเกยวของ                        (๓) การออกแบบโครงสรางกฎหมาย                        (๔) การเขยน                        (๕) การตรวจพจารณา

คมอการปฏบตงานกรมสนบสนนบรการ

สขภาพ

เรอง กระบวนการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ เอกสารเลขท SOP - LD - SP- 01

ฉบบท 1 แกไขครงท 1

วนทบงคบใช กรกฎาคม พ.ศ. 2558

หนา 13

ของ 19

ขนตอนขางตนมใชจะแยกกนเดดขาดเสมอไปบางครงกเปนกระบวนการทตอเนอง การทำาความเขาใจนโยบายนนเปนการหาเปาหมายของการมกฎหมายวาผมอำานาจกำาหนดนโยบายตองการอะไร ในบางครงนโยบายมความชดเจนในตว แตหลายครงทการสอสารนโยบายมายงผรางกฎหมายอาจไมชดเจน ผรางกฎหมายจงมหนาทตองตรวจสอบขอเทจจรง ซงอาจประสานงานกบผกำาหนดนโยบายโดยตรง หรอโดยสวนราชการทมหนาทรบผดชอบเรองนน ขนตอนนอาจกระทำาไปพรอมกบการวเคราะหปญหาทเกยวของ ซงไมใชเพยงขอเทจจรงเทานน แตยงรวมถงการวเคราะหขอกฎหมาย ทงในแนวตง คอ ความสอดคลองกบรฐธรรมนญ หลกกฎหมาย และความตกลงระหวางประเทศ และในแนวนอน คอ กฎหมายใกลเคยง รวมทงบรรทดฐานการแปลความทเคยม บอยครงทขนตอนทงสองจะตองกระทำาในเวลาอนสน ฉะนน ผรางกฎหมายจงตองเปนผทพรอมเสมอในการสงเกตการณนโยบายและมความรอบรในหลกกฎหมายและกฎหมายเฉพาะเรอง ไมใชเรมศกษาเมอไดรบนโยบายหรอรางฯมาถงมอ                     อยางไรกตาม หากนโยบายขดตอกฎหมาย ผรางกฎหมายกตองทบทวนหาทางออกใหแกผกำาหนดนโยบาย เมอทกอยางลงตวแลวกเขยนโครงสราง และเขยนรายละเอยด รางฯแรกกยอมไมสมบรณ ซงในการเขยนกฎหมายนนกจะมแนวทางการเขยนกฎหมายซงเราเรยกวา แบบกฎหมาย“ ”

จากทกลาวขางตน การรางกฎหมายใหมคณภาพตองมาจากผรางฯ ทตองมทกษะการเขยน (writing skill) และมความสามารถในการทำาความเขาใจวเคราะห  โครงสรางของภาษาเปนโครงสรางของความคด วธการนำาเสนอ (style) จงมความสำาคญเชนเดยวกบเนอหาสาระของรางกฎหมาย (substance) ขนตอนการรางกฎหมาย (The Bill Drafting Process)

  (๑) ทำาความเขาใจนโยบาย (Determining the Sponsor’s Intent)

                         ผกำาหนดนโยบายตองการอะไร อะไรคอปญหาทผกำาหนดนโยบายตองการแกไข ใครจะเปนผไดรบผลกระทบจากกรางกฎหมาย รางกฎหมายตองการใหมผลใชบงคบเมอใด เปนกฎหมายเรงดวนหรอไม จะหาขอมลเพมเตมไดจากทใด มสงใดทผดปรกตทตองการใหเขยนในรางหรอไม ทำาอยางไรจงจะใหผกำาหนดนโยบายสามารถใชกฎหมายใหบรรลผลได                        ผรางกฎหมายควรตองมโอกาสสอสารหรอหารอกบผกำาหนดนโยบายไดอยางเตมท เพอทจะใหเกดความชดเจนในกฎหมายทตองการใหยกราง

(๒) ตรวจสอบกฎหมายทใชอยในขณะยกราง (Researching the Existing Law)

                         ผรางกฎหมายตองรวากฎหมายทเกยวของกบหลกการทตองการยกรางทใชในขณะนน รวมทงบรรทดฐานของศาล เพอทจะทราบวาจะตองยกรางกฎหมายอยางไรบาง เพอเปลยนแปลงแกไขกฎหมายทมอยฉบบใด

(๓) จดทำารางเคาโครงของรางกฎหมาย (Developing an Outline)

                         การรางเคาโครงจะมประโยชนเพอเปนการสรปยอดรวมความคดของผกำาหนดนโยบาย และเพอใหเกดความชดเจนใหมากทสด นอกจากนโครงสรางกฎหมายยงทำาใหรางมตรรกะ จะชวยลดชองวางในราง การเขยนทอาจซำาซอน และการขดแยงกนของราง                   (๔) เตรยมรางแรก (Preparing a First Draft)                          ในขนตอนนผรางฯจะยกรางเคราๆ (a rough draft) ขนมา มงไปทภาพใหญของหลกการ ยงไมตองสนใจรายละเอยดหรอความถกตองชดเจนของถอยคำามากนก ในขนตอนนเองผรางฯจะรวาสาระสำาคญตอนใดขาดหายไป และอาจตองสอบถามขอเทจจรงหรอความตองการจากผกำาหนดนโยบายหรอสวนราชการทรบผดชอบกได

คมอการปฏบตงานกรมสนบสนนบรการ

สขภาพ

เรอง กระบวนการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ เอกสารเลขท SOP - LD - SP- 01

ฉบบท 1 แกไขครงท 1

วนทบงคบใช กรกฎาคม พ.ศ. 2558

หนา 14

ของ 19

(๕) แกไขปรบปรงรางฯ (และแกรางฯ- ครงแลวครงเลา) (Revising - and revising again!)

                         ขนตอนนผรางตองเปนผทสามารถในการวเคราะหความคดและการอานเปนสำาคญ ตองอานรางฯอยางเปนกลาง ไมควรถอความเขาใจของตนเปนหลก พยายามพจารณาวาหากเปนผอนจะเขาใจอยางไร ซงจะทำาใหผรางฯมสมาธไดวารางกฎหมายทตองการเปนอยางไร ไมใชเปนรางฯทมาจากความเขาใจของตนเอง ในการแกไขใหตงคำาถาม ดงน                        - ชดเจนแลว หรอยงกำากวมอยหรอไม                        - รางทงฉบบสอดคลองกนหรอยง                        - รางทงฉบบสอดคลองกบกฎหมายอนแลวหรอไม (รางฯตองไมขดหรอแยง หรอสรางความสบสนใหกบกฎหมายอนทไมตองการใหยกเลก)                   - ทสำาคญทสด ผรางฯ ตองตรวจสอบกบ checklist (คมอตรวจสอบความจำาเปนในการตรากฎหมาย) ไปพรอมๆ กนดวย                   (๖) เสนอตอคณะกรรมการตรวจราง (Submitting the Bill for Review)                        การเสนอตอคณะกรรมการตรวจรางอกครงหนงจะชวยใหเกดความรอบคอบ ในทนผตรวจจะพนจพจารณารางฯ ดวยสายตาทมมมมองตางออกไป ซงจะทำาใหรางกฎหมายมคณภาพขน การตรวจพจารณาทดจะชวยลดชองวางในกฎหมาย และใหคำาแนะนำาในการแกไขเพอใหรางกฎหมายมความชดเจนและสอดคลองได  ซงการรบฟงคำาแนะนำานยงมผลทจะทำาใหผยกรางฯสามารถทจะปรบปรงเทคนคในการยกรางฯของตนใหดยงขนตอไปไดซงสามารถเขยนเปนผงกระบวนงานไดดงตอไปน                         การทำาความเขาใจหลกการตความกฎหมาย                    ในกรณทกฎหมายไมชดเจน องคกรทมอำานาจใหความเหนหรอตความจะเปนอกบคคลหนงทผรางกฎหมายควรตดตาม และจากวธการตความและการใหเหตผลขององคกรดงกลาว ผรางกฎหมายจะสามารถเรยนรแกไขความบกพรองของรางกฎหมายได

ในภาษาองกฤษใชคำาอยสามคำาเกยวกบการตความ คอ ‘interpretation’ ‘construction’ และ ‘application’ จะเหนวา กระบวนการตความนนตองอานกฎหมายกอน และ ปรบกบขอเทจจรง แตบางครงผตความกไมไดหยดเพยงเทาน บางกรณทขอเทจจรงไมตรง ผตความก

จะตความวา ถามขอเทจจรงเชนนเกดขนแลว ผรางกฎหมายจะนกถงวาตองใชกฎหมายนดวยหรอไม กรณนเรยกวา ‘creative reconstruction’                        การทเสนอแนวความคดของการตความน กเพอใหผรางกฎหมายไดเหนถงความสมพนธ ของการรางกฎหมายและวธการตความ ซงผมอำานาจตความใชในการแปลความกฎหมายทเขยนขน ทานศาสตราจารย ดร. อกขราทร จฬารตน (อดตเลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกา ปจจบนทานดำารงตำาแหนงประธานศาลปกครองสงสด) ใหขอคดเหนไววา กฎหมายในบานเรามมากมายแทบจะครบถวน แตนกกฎหมายเขาใจกฎหมายไมตรงกน ปญหากคอความไมเขาใจกนในกฎเกณฑ (การแปลความการใชกฎหมาย) ของระบบกฎหมายทแตกตางกน จนทำาใหเขาใจไปวาการบรหารประเทศตดปญหากบการตความกฎหมายไปทกครง และมองนกกฎหมายในทางทไมด                    จากทรรศนะตาง ๆ ขางตน ความสำาคญทผรางกฎหมายพงทราบกคอ บางครงผใชกฎหมายจะพจารณาตความถอยคำาอยางแคบ และบางครงกจะจนตนาการออกไปอยาง โดยอางเพอความเปนธรรม หากไมปลอยเกดการตความทไมตรงทศตรงทางแลว เพราะฉะนนผรางกฎหมายจะตองเขยนคำาใหเหนวากรณใดไมควรใชอยางแคบ กรณใดไมควรออกไปกวาง

คมอการปฏบตงานกรมสนบสนนบรการ

สขภาพ

เรอง กระบวนการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ เอกสารเลขท SOP - LD - SP- 01

ฉบบท 1 แกไขครงท 1

วนทบงคบใช กรกฎาคม พ.ศ. 2558

หนา 15

ของ 19

หลกการตความตอไปน นาจะเปนคำาแนะนำาทจะนำามาประกอบการรางกฎหมายทดได

                       - เมอกลาวถงสงหนงแลว ยอมไมหมายถงสงอน (expression unius est exelusius alterius)                       - คำาๆหนงมความหมายตางจากคำาอนๆ ทใชรวมกน (noscitur a sociis)

                       - คำาทมความหมายกวางทตอทายคำาเฉพาะ ยอมมความหมายจำากดเทาทใชคำาเฉพาะทอยขางหนา (ejudem generis)                        - ถอยคำายอมมความหมายตามธรรมดาทใช เวนแตเปนศพททางเทคนคทกฎหมายระบวาเปนศพททางเทคนค    - เมอใชถอยคำาตางกนยอมมความหมายตางกน                        - คำาเดยวกนทใชในหลายทยอมมความหมายอยางเดยวกน                       - ถอยคำามความหมายตามไวยากรณ และเครองหมายวรรคตอน                       - คำาวา ตอง เปนการบงคบ อาจ หมายถงการให“ ” “ ”เลอก                       - กฎหมายทจำากดสทธและเสรภาพของประชาชนตองบญญตอยางชดเจน มฉะนนแลวจะตความวาไมจำากด                    นอกจากนแลว เอกสารทเกยวของกบการรางกฎหมายกสำาคญ เพราะจะเปนสวนประกอบของการคนหาเจตนารมณของกฎหมายได เชน ประวตศาสตรของการรางกฎหมายนน ซงรวมถงรายงานการประชมของคณะกรรมาธการ รายงาน การอภปราย บนทกของผยกราง (Expose หรอ resume)  หรอหนงสอสงการของฝายบรหาร เปนตน การจดทำาบนทกเอกสารดงกลาวนจงควรกระทำาดวยความละเอยดรอบคอบ สน และชดเจน

การใชถอยคำาในรางกฎหมาย                    ภาษามววฒนาการ ภาษากฎหมายกมววฒนาการทำานองเดยวกน ภาษากฎหมายไทยแตโบราณมลลาการเขยนและการผกประโยคแตละยคสมยแตกตางกนไป บางสมยมพลความมาก เปนการบอกเลา มคำาปรารภทยดยาว ใชภาษาลลารอยกรอง แฝงบทอบรมสงสอนไวดวย และเหตผลของการตรากฎหมายเขยนอยางละเอยด แตปจจบนจะใชภาษาเรยบงาย                    คำาแนะนำาการใชถอยคำาในการรางกฎหมายดงตอไปนไดรวบรวมมาจากทตางๆ ซงเปนเพยงตวอยาง ประกอบการรางกฎหมาย เทานน                   (๑) ภาษาเปนเครองมอแสดงความคดของมนษย (human thought) และความพยายามกระทำาของมนษย (human endeavor) เปนสงสะทอนวถชวต เราทำาความเขาใจตวเราเองและสงคมโดยผานทางภาษา เราสอสารกบผอนและประพฤตตอผอนโดยผานทางภาษา

                   (๒) ขณะเดยวกนภาษากเปนทมาของความเขาใจผด ภาษามอทธผลตอความคดของเราและของผอน การใชภาษาของแตละคนเปนเครองบอกสถานะทางสงคมและระดบการศกษาของผนนได เมอภาษาเปลยน สงคมเปลยน และเมอสงคมเปลยนภาษากเปลยน จะเหนวาทกวนนผอยกรงโรมไมไดใชภาษาลาตนกนแลว                   (๓) ภาษาเปนเครองมอการสอสารทยงใหญของมนษย (the great instrument of communication) สำาหรบนกกฎหมาย ภาษาเปนเครองมอในการควบคมสงคม (social control) ในสงท Roscoe Pound เรยกวา ‘rules of social engineering’                    (๔) กฎหมายเปนเครองมอในการใหอำานาจ สทธ เอกสทธ และกำาหนดหนาท กฎหมายจะบอกถงสงทเราควรทำาหรอควรตองละเวน กฎหมายเปนคำาสง เพราะฉะนนภาษากฎหมายจงกอใหเกดความเขาใจทไมตรงกนไมได

คมอการปฏบตงานกรมสนบสนนบรการ

สขภาพ

เรอง กระบวนการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ เอกสารเลขท SOP - LD - SP- 01

ฉบบท 1 แกไขครงท 2

วนทบงคบใช กรกฎาคม พ.ศ. 2558

หนา 16

ของ 19

(๕) ความสามารถในการใชภาษาขนอยกบความสามารถในการคด (ability to think) และในทางกลบกนภาษากกอใหเกดความคดดวย กฎหมายทมภาษาทชดเจน ยอมดกวากฎหมายทปลอยใหผใชกฎหมายตความหาความหมายของผราง

 (๖) การรางกฎหมายเปนการเรยบเรยงความคดโดยผานทางถอยคำา ถอยคำาในกฎหมายมทงทเปนคำาธรรมดาสามญ คำาบอกเลา คำาสง เทคนค ฉะนน การเลอกสรรหาถอยคำาทเหมาะสมจงเปนงานของผรางกฎหมายทตองกระทำา                   (๗) ในการรางกฎหมายควรใชคำาธรรมดาสามญ ทบคคลธรรมดาสามารถเขาใจไดโดยผนนไมตองมความรสงนก

                  (๘) ภาษามอายและววฒนาการ ควรหลกเลยงวลหรอภาษากฎหมายลาสมย                   (๙) รปประโยคในรางกฎหมายควรสน หนงยอหนาควรกลาวถงสงเดยว ยอหนาเมอควรตองยอหนาและไมควรยอหนาเมอความยงไมจบ                   (๑๐) ระมดระวงในการลำาดบคำาและความใดเปนสวนขยายของสงใด หรอหาคำาอนแทน ไมควรปลอยใหเกดความกำากวม                   (๑๑) เอกพจน และพหพจน ไมมปญหาการใชในภาษาไทยมากนก เราใชคำาวา ผใด ในความหมายของเอกพจน ถาจะแจงประเภท หรอผ“ ”กระทำามความหมายไดหลายคนหรอหลายประเภท กจะมถอยคำาทใช เชน บรร“ดาทดนทงหลาย ...” หรอ “...ประเภทเดยวหรอหลายประเภท เปนตน”                   (๑๒) กฎหมายไทยไมมปญหาสรรพนามมากนก (ซงภาษาองกฤษมการใชสรรพนาม He, She, It, They ซงเปนปญหาของผรางกฎหมาย) เวนแตในประมวลกฎหมายแพงและพาณชย บรรพ ๕ (ครอบครว) ซงเปนความจำาเปนตองบญญตถงฝายหญงหรอฝายชาย                   (๑๓) กฎหมายเปนคำาสง  เพราะฉะนน active voice จะเหมาะสมทสด ซงจะรวาใครเปนผทำาและผลของการกระทำาคอใครหรออะไร                   (๑๔) การใชกาลในภาษากฎหมาย จะใชกาลปจจบน เวนแตวาตองการเจาะจงเหตผลทใชกาลปจจบนคอกฎหมายใชทกขณะ เหมอนกบวาผมอำานาจออกกฎหมายสงผอานในขณะนน                   (๑๕) การใหสทธ ไมควรใชคำาวา อาจ แตควรใชคำาตรงวา“ ” มสทธ“ ..”                   (๑๖) ประโยคคำาสง มตวอยางเชน                             - มหนาทตองเสยภาษอากร                             - ตองยนเอกสาร                             - ตองจดทำางบดล                   (๑๗) การหาม ใชคำาวา หาม หามมให มให ไมให “ ” “ ” “ ” “ ”จะเหนวาคำาวา หามมให เปนการซอนปฏเสธ แตกเปนแนวทางการเขยน“ ”กฎหมายไทยตลอดมา ในระยะหลงนหากหลกเลยงไดกพงหลกเลยง ดงตวอยางตอไปนซงไมไดใชคำาวา หาม เลยกเขาใจได“ ”                  (๑๘) ในภาษากฎหมายเราจะใชเชงยนยน (positive) มากวาปฏเสธ (negative) เชน บคคลมสทธ..หรอรฐมนตรมอำานาจอนญาต ....มากกวาทจะเขยนวา บคคลไมมสทธในการ “ ..” หรอ รฐมนตรไมมสทธท“จะ ..” เวนแตวาเราจะจำากดสทธของผนนจรงๆ

                   (๑๙) เนองจากมหลกการตความวาถอยคำาตองมความหมาย และคำาเดยวกนยอมเจตนาใหมความหมายอยางเดยวกน จงไมควรใชถอยคำาฟมเฟอย ใชเทาทจำาเปน                  

คมอการปฏบตงานกรมสนบสนนบรการ

สขภาพ

เรอง กระบวนการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ เอกสารเลขท SOP - LD - SP- 01

ฉบบท 1 แกไขครงท 1

วนทบงคบใช กรกฎาคม พ.ศ. 2558

หนา 17

ของ 19

ตวอยาง : โปรดสงเกตคำาตอไปน - ในการ ถาหาก เวนแตวา หามมให เกนกวา มขอเทจจรงวา รบฟงขอเทจจรงไดวา ความวา ผซง ทซง ในบรรดากรณ บคคลนนเปนอนถกตองหามจาก อนมจำานวนเพยงพอ ในเวลาทซง ดวยเหตผลของการ เปนเหตใหเกดการกระทำา จะตดใหสนลงกวานไดหรอไม อยางไร เชน ทำาความตกลง กบ (ตกลง) เพอประโยชนในอนทจะ (เพอ) ในกรณทปรากฏวา (เมอ) ในกรณท (ถา) เมอมเหตการณ (เมอ) – เปนคำาทฟมเฟอยหรอไม

และมขอนาคดวา ตามทแบบการอางมาตรา (แบบของสำานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา) ตองทเขยนวา “(๒) ของวรรคสอง แหงมาตรา ๑๕” จะเขยนใหงายเปน มาตรา ๑๕ วรรคสอง “ (๒)” ไดหรอไม                   (๒๐) การใชและอาง พทธศกราช ในกฎหมายและหนงสอ“ ”ตางๆ  กฎหมายไทยอางชอกฎหมาย (พระราชบญญต) อยหลายรปแบบ การทตองเสนอในเรองน เนองจากเปนทถกเถยงกนวาเรา (เรา ในทนหมายถง ผรางกฎหมาย) จะใชคำาใดทถกตอง

ในกฎหมายไทยระดบพระราชบญญตนน อางพทธศกราชในกฎหมายอยสามแบบ ดงน                        - ระหวางป ๒๔๕๖ ถง ๒๔๗๑ ใช พระพทธ“ศกราช ตวอยางเชน พระราชบญญตการเดนเรอในนานนำาไทย พระพทธ”ศกราช ๒๔๕๖                  - ระหวางป ๒๔๗๒ ถง ๒๔๘๙ พทธศกราช ใช พทธศกราช “ ”ตวอยางเชน พระราชบญญตการคาขาว พทธศกราช ๒๔๘๙                   - ระหวางป ๒๔๙๐ ถงปจจบน ใช พ“ .ศ.”

   สำานกงานคณะกรรมการกฤษฎกามแนวปฏบตในการอางวา ใหอางชอกฎหมายตามทประกาศในราชกจจานเบกษา สวนประกาศของคณะปฏวตแมวาในราชกจจานเบกษาจะใชคำาวา พทธศกราช กตาม แตเมออาง“ ”ถงประกาศของคณะปฏวตฉบบนนกใหใชวา พ“ .ศ.”(บนทกแนวทางในการปฏบตงานของฝายรางกฎหมาย คณะ ๑-๔ เรองท ๓๗ และเรองท ๔๑) และตองถอชอตามมาตรา ๑ เนองจากมาตรา ๑ เปนตวกฎหมาย เชน พระราชบญญตศลกากร พทธศกราช ๒๔๖๙ แตในมาตรา ๑ ใชวา พระราชบญญต“ศลกากร พระพทธศกราช ๒๔๖๙ เลขาธการคณะกรรมการกฤษฎกา ” (นายไมตร ตนเตมทรพย) ไดสงการวา ชอของพระราชบญญตศลกากรตองเปน“ไปตามบทบญญตของกำาหมายคอมาตรา ๑ แหงพระราชบญญตน ใหเรยกวา ชอของพระราชบญญตศลกากร พระพทธศกราช ๒๔๖๙ ทใชทอนถาไมเปน“ ”

ไปตามนน ยอมผดทกแหง ตอไปขอใหใชใหถกตองดวย ” (คำาสงในเรองเสรจท ๓๖-๓๗/๒๕๓๘)                   (๒๑) ภาษาตางประเทศในกฎหมายไทย                   การใชคำาภาษาตางประเทศในกฎหมายไทยอาจกระทำาได ถาไมสามารถแปลคำานนได หรอคำานนเปนทเขาใจคนเคยกนดในภาษาไทย แตหากมคำาทเปนภาษาไทยแลวกควรคำาใชภาษาไทย                         “เครองคอมพวเตอร ” (นยาม ขอมลขาวสาร ในพระ“ ”ราชบญญตขอมลขาวสาร ของราชการ พ.ศ. ๒๕๔๐ และมาตรา ๑๓ วรรคสาม แหงพระราชบญญตการบญช พ.ศ. ๒๕๔๓)                          “อเลกทรอนกส” ขอมลอเลกทรอนกส“ ” หรอ ลายมอ“ชออเลกทรอนกส” (นยามในพระราชบญญตวาดวยธรกรรมทางอเลกทรอนกส พ.ศ. ๒๕๔๔ และมาตรา ๖ วรรคสอง แหงพระราชบญญตความลบทางการคา พ.ศ. ๒๕๔๕)

ถอยคำาทใชในรางกฎหมาย

เมอผรางกฎหมายศกษาถงหลกการทตนไดรบมอบหมายมาโดยละเอยดดแลวและถาคณะรฐมนตร หรอกระทรวงทบวงกรมหรอองคการปกครองตนเอง เชน เทศบาล ฯลฯ ไดมอบหมายรายละเอยดมา

คมอการปฏบตงาน เรอง กระบวนการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ

กรมสนบสนนบรการสขภาพ

เอกสารเลขท SOP - LD - SP- 01

ฉบบท 1 แกไขครงท 1

วนทบงคบใช กรกฎาคม พ.ศ. 2558

หนา 18

ของ 19

กบหลกการนนๆดวย กตองศกษารายละเอยดแลวพจารณาวาจะรางกฎหมายอยางใด กลาวคอ จะตองรางเปนพระราชบญญต รางพระราชกำาหนด รางพระบรมราชองคการใหใชบงคบ ดงเชน พระราชบญญต รางพระราชกฤษฎกา รางกฎกระทรวงหรอขอบงคบองคการปกครองตนเอง จงจะสมกบหลกการและรางรายละเอยดทตนไดรบมอบหมายมา ในการน มหลกเกณฑทควรระลก ดงน

1. กฎหมายจะตองนำาไปใชแกราษฎร ฉะนน จงตองพยายามใชถอยคำาใหงายทสดทราษฎรจะพงสามารถ

เขาใจได แตในเวลาเดยวกน กตองใหมขอความกะทดรด ไมเยนเยอ จนเกนไปดวย โดยเหตน ขอความใดทไมจำาเปนตองเขยน เชน เหตผลทตองมบทบญญตนน ๆ กไมตองเขยนลงไว โดยปลอยใหทางราชการทำาคำาชแจงหรอผเขยนคำาพพากษาหรอผเขยนตำาราไปคนหาเหตผลเอาเองในเมอจะตองตความในกฎหมาย และเปนหนาทของผสอนกฎหมายทจะพยายามแจงเหตผลของกฎหมายใหนกศกษาทราบ

2. ในบางกรณซงเปน เรองทางวชาการ ผรางกฎหมายกจำาตองใชศพทในทางวชาการซงเปนทรบรองกน

ทวไปไว แมจะทราบดวาราษฎรจะไมสเขาใจศพทในทางวชาการนนนกกตองทนยอม เพราะถาใชศพทธรรมดาหรอใชถอยคำาอยางอน ผอานกฎหมายอาจเขาใจผดเปนอยางอนได และเปนเพราะเหตนเอง จงมเสยงตำาหนกนโดยทว ๆ ไปวา กฎหมายฉบบนน กฎหมายฉบบนยากทจะเขาใจได แมนกกฎหมายเองกยากทจะเขาใจเหมอนกน เพราะกฎหมายสมยใหมนเปนกฎหมายทกลาวถงเรองทคนธรรมดาสามญไมสจะเขาใจอยแลว เชน กลาวถงเศรษฐกจ สงคม และการเองอนเปนเรองสลบซบซอน และในการนกจำาตองใชศพทในทางวชาการของเศรษฐศาสตร สงคมวทยา และรฐศาสตร ซงทำาใหการทำาความเขาใจกฎหมายนนยากยงขนอก โดยเหตนจงเปนหนาทของนกกฎหมายทจะคนควาใหตนเองมความรในวชาสงคมศาสตร (Social Sciences) อน ๆ นอกจากศกษาวชากฎหมาย เพอจะไดอานกฎหมายทเกยวของกบเรองนน ๆ เขาใจ สวนราษฎรทจำาตองเกยวของกบกฎหมายในเรองเกยวกบการประกอบอาชพหรอดำารงชพก

ตองสนใจกฎหมายในเรองนน ๆ และควรจะตองมวชาความรเกยวกบเรองของกฎหมายนนตามสมควร เชน ศกษาวชาเศรษฐศาสตร เพอสามารถเขาใจในเรองเศรษฐกจเปนตวอยาง

3. ในบางกรณรางกฎหมายตองรางบทนยามหรอบทวเคราะหศพท (Definition)

(ก) ถอยคำาทใชภาษาสามญมความหมายกำากวมไมแนนอนอาจหมายความอยางนนกไดอยางนกได

(ข) ถอยคำาใชอยในภาษาสามญมความหมายกวางเกนไปหรอแคบไปกวาความหมายทผรางกฎหมายประสงคจะใหมความหมาย หรอ

(ค) ถอยคำาทใชอยในภาษาสามญมขอความยดยาวเกนไป สมควรจะใชถอยคำาสน ๆ หรอคำายอ ในกรณใดกรณหนงในสามกรณดงกลาวมาน ผรางกฎหมายกตองรางบทนยามหรอบทวเคราะหศพท (Definition) ขน ซงมงหมายจะใชเฉพาะกฎหมายนนเทานน ในเรองเรองบทนยามนผมไดศกษากฎหมายมกจะเหนเปนของขบขนอยเสมอ เชน อาจพบบทนยามวาในพระราชบญญตน ไก หมายความรวมถงเปด หาน หงส นกพราบ เปนตน ซงถา“ ”มบทนยามดงกลาวน เมอเราพบคำาวา ไก ในพระราชบญญตนน เราตอง“ ”ระลกวาหมายถง เปด หาน หงส นกพราบดวย เพราะคำาวา ไก เปนคำายอ“ ”เทานน บทนยามทเราพบบอย ๆ มกจะเปนบททยอความใหสน เชน

คมอการปฏบตงานกรมสนบสนนบรการ

สขภาพ

เรอง กระบวนการพฒนากฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพเอกสารเลขท SOP - LD - SP- 01

ฉบบท 1 แกไขครงท 1

วนทบงคบใช กรกฎาคม พ.ศ. 2558

หนา 19

ของ 19

“รฐมนตร หมายความวา รฐมนตรผรกษาการตามพระราชบญญตน เชนน ”เพอไมตองใชคำาวา รฐมนตรวาการกระทรวงสาธารณสข ซงเปนผรกษาการ“ ”ตามพระราชบญญตนน ๆการรางกฎหมายจะตองพยายามใหไดหลกเกณฑท

เหมาะสม ทงโดยคำานงถงหลกกฎหมายทวไปตามทเหนไดจากประมวลกฎหมายแพงและพาณชย หรอประมวลกฎหมายอาญาเปนตน ในการทจะคนหาหลกเกณฑนมขอทตองกระทำาโดย ก. ตองพจารณาหลกเกณฑจากกฎหมายไทย ข. การพจารณาเทยบเคยงกฎหมายตางประเทศ ค. การพจารณาสภาพความเปนอยของประเทศไทย ง. ตองพจารณาถงหลกเกณฑในกฎหมาย จ. ตองพจารณาถงกรณชองวางแหงกฎหมาย                     การรางกฎหมายมววฒนาการ ขางตนนเปนเพยงตวอยางดงทไดกลาวแลว ซงมอกมากมายนกท ผรางกฎหมายควรตองเรยนร และดงทไดกลาวในตอนตน การสงเกต การฟง การเขยนกฎหมายจรง จะสรางความชำานาญใหกบผรางกฎหมายได

อยางไรกตามการรางกฎหมายซงเปนกฎหมายแตตองนำาไปใชกบประชาชนทงประเทศจงมความเกยวของกนกบกฎหมายหลกดวย การรางกฎหมายตองไมขดตอกฎหมายหลกหรอกฎหมายระดบสงกวา เปนตน ตามผงกระบวนการทำางานของงานพฒนาปรบปรงกฎหมายของกรมสนบสนนบรการสขภาพปจจบนทดำาเนนการอยกอาจมการปรบปรงพฒนากระบวนการใหมประสทธภาพยงขนในโอกาสตอไป

8. การจดเกบและเขาถงเอกสาร

8.1 การจดเกบ

ชอเอกสาร/โปรแกรม

สถานทเกบ ผรบผดชอบ การจดเกบ(รปแบบเอกสาร/

ไฟล)

ระยะเวลาจด

เกบ1. รางกฎหมาย

กลมพฒนากฎหมาย

กลมพฒนากฎหมาย

รปแบบเอกสาร/Microsoft Word/PDF

5 ป

2.กฎหมายทมผลใชบงคบ

กลมพฒนากฎหมาย

กลมพฒนากฎหมาย

รปแบบเอกสาร/Microsoft Word/PDF

5 ป

8.2 ผมสทธเขาถง

1. ผอำานวยการกองกฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ2. บคลากรกลมพฒนากฎหมาย กองกฎหมาย กรมสนบสนน

บรการสขภาพ

9. ระบบการตดตามและประเมนผล

รายงานผลการปฏบตงานประจำาเดอนของกองกฎหมายกรมสนบสนนบรการสขภาพ

ภาคผนวก

คำานำา

ในปงบประมาณ พ.ศ. 2558 กองกฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ ไดกำาหนดใหจดทำาแนวทางและแผนการดำาเนนงานพฒนาคณภาพตามเกณฑ HA โดยกำาหนดใหกลมงานในสงกดกองกฎหมายดำาเนนการจดทำาคมอการปฏบตงานในแตละกลมงาน ซงกลมพฒนากฎหมายมหนาทหลกในการพฒนาปรบปรงแกไขกฎหมาย เพอใหการคมครองผบรโภค ในดานระบบบรการสขภาพ และระบบสขภาพภาคประชาชน กรมสนบสนนบรการสขภาพ

กองกฎหมาย หวงเปนอยางยงวาคมอการปฏบตงาน กระบวนการจดทำาและปรบปรงกฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ น จะเปนประโยชนสำาหรบหนวยงานและผถอปฏบตทงภายในสงกดกรมสนบสนนบรการสขภาพและภายนอกสงกดกรมสนบสนนบรการสขภาพ ทจะนำาไปใชสรางคณคาใหแกผรบบรการและผมสวนไดสวนเสยตอไป ขอขอบคณผบรหาร คณะผจดทำาคมอการปฏบตงาน กระบวนการจดทำาและปรบปรงกฎหมาย กรมสนบสนนบรการสขภาพ สำาเรจลลวงไปดวยดจนเปนฉบบสมบรณอยางดยง

กลมพฒนากฎหมาย

กองกฎหมาย