Ù `ö îüìÜÖøÖ ïïÙø ó Öøî øÖþdóúÜÜî...

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน 1

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

คมอแนวทางการออกแบบอาคารประหยดพลงงาน2

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

3

กระทรวงพลงงาน โดยกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนร กษพลงงาน (พพ.) ไดออกกฎกระทรวงกำาหนดประเภทหรอขนาดของอาคารและมาตรฐานหลกเกณฑและวธการในการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงานพ.ศ. 2552 เพอเพมประสทธภาพการใชพลงงานภาคอาคารทมสดสวนการใชพลงงานคอนขางสง โดยดำาเนนการตงแตเรมตนออกแบบอาคารใหเกดการประหยดพลงงาน พพ.จงไดจดต ง "ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน" ข นในป2553เพ อเปนศนยรวมขอมลทางวชาการใหคำาปรกษาดานการออกแบบอาคาร สงเสรมและสนบสนนใหอาคารทกอสรางใหมมการออกแบบตามขอกำาหนดของกฎหมายได อยางถกตองรวมถงมหนาทใหบรการตรวจประเมนและรบรองการออกแบบอาคารทจะกอสรางใหมตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท4ตลาคม2554 จากผลการดำาเนนงานของศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน พบวาอาคารทไดรบการตรวจประเมนสวนใหญจะผานเกณฑการประเมนดานการใชพลงงานโดยรวมทงอาคาร (WholeBuildingEnergyPerformance)แตยงมอาคารบางสวนทไมผานเกณฑการประเมนรายระบบเชนระบบกรอบอาคารระบบไฟฟาแสงสวางหรอระบบปรบอากาศเปนตนดงนนเพอใหเกดความรความเขาใจในการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงานพพ.จงไดจดทำา“คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน” เลมนขนซงไดอางองตามมาตรฐานและขอกำาหนดตามกฎกระทรวงฯเพอใหเปนแนวทางใหแกสถาปนกวศวกรและผสนใจใหสามารถออกแบบอาคารอนรกษพลงงานไดอยางถกตอง และมประสทธภาพการใชพลงงานสงสด

ค�ำน�ำ

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงานกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

ธนวาคม2560

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน4

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

สำรบญการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน หนา5 ปจจยภายนอกตอการออกแบบอาคาร หนา6

ปจจยภายในตอการออกแบบอาคาร หนา9

สถตการตรวจประเมนแบบอาคาร หนา14

แนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงานตามเกณฑมาตรฐานกฎกระทรวงฯ หนา15 ระบบกรอบอาคาร หนา16

ระบบไฟฟาแสงสวาง หนา24

ระบบปรบอากาศ หนา26

อปกรณผลตนำารอน หนา27

พลงงานหมนเวยน หนา28

เอกสารอางอง หนา29คณะท�างาน หนา30

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน 5

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

ขอมลสถานการณพลงงานในภาคอาคาร พบวาสามารถแบงสดสวนการใชพลงงานเปนของระบบปรบอากาศ 65% ระบบไฟฟาแสงสวาง 25% และระบบอนๆ 10% ดงนนการประหยดพลงงานในอาคารสวนใหญจงมงเนนไปทการลดใชพลงงานในการดำาเนนกจกรรมในอาคารการออกแบบระบบปรบอากาศและระบบไฟฟาแสงสวางใหมประสทธภาพแตอยางไรกตามหากการออกแบบอาคารไมมประสทธภาพในการปองกนความรอนแลวการประหยดพลงงานในอาคารกไมสามารถบรรลเปาหมายได

กำรออกแบบอำคำรเพอกำรอนรกษพลงงำน""

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

6

ปจจยภำยนอกตอกำรออกแบบอำคำร

""

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

7

ควรออกแบบใหดานแคบของอาคารหนไปทางทศตะวนออก-ทศตะวนตกเพอใหดานทมพนทผนงนอยรบความรอนจากรงสอาทตยโดยเฉพาะชวงบายทมรงสอาทตยรอนจดจะชวยใหความรอนเขาอาคารลดลงและลดการใชไฟฟาในระบบปรบอากาศดวย

การปลกตนไมขนาดใหญทมทรงแผกวางและพมใบโปรงรอบๆอาคารเพอใหรมเงาจะชวยลดความรอนทเกดจากรงสอาทตยหรอการปลกไมพมและการสรางบอนำาเพอสรางความเยนใหกบสภาพแวดลอมหรอการปลกหญาและพชคลมดนเพอปองกนความรอนใหกบพนดน

ทศทางแสงแดด

พชพนธธรรมชาต

ปจจยภำยนอก ตอกำรออกแบบอำคำร""

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน8

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

การออกแบบสภาพภมประเทศใหเหมาะสมกบอาคารเชนการปรบแตงเนนดนรอบอาคารเพอชวยสงเสรมใหกระแสลมเยนสามารถพดผานตวอาคารไดสะดวกยงขนหรอการสรางบอนำาขนาดใหญเพอใหลมพดผานสรางความเยนใหกบสภาพแวดลอมเปนตน

การสรางอาคารควรคำานงถงสภาพภมอากาศของทองถนนนๆ เนองจากการสรางอาคารทเหมาะสมกบสภาพภมอากาศสามารถชวยประหยดพลงงานได เชน การใชประโยชนจากลมประจำาถน ดวยการวางแนวอาคารและเปดชองเพอรบลมสำาหรบประเทศไทยมลมประจำาถนไดแกลมฤดรอนพดจากทางทศใตหรอตะวนตกเฉยงใตและลมฤดหนาวพดจากทางทศเหนอหรอตะวนออกเฉยงเหนอ

สภาพภมประเทศ

สภาพภมอากาศ

ปจจยภำยนอก ตอกำรออกแบบอำคำร""

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน 9

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

ปจจยภำยในตอกำรออกแบบอำคำร

""

9

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน10

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

ผนงทบ

แนวทางการออกแบบผนงทบ

ผนงทบเปนสวนสำาคญในการชวยใหอาคารมประสทธภาพในการประหยดพลงงานเนองจากพลงงานสวนใหญในอาคารใชเพอควบคมอณหภมของระบบปรบอากาศใหเหมาะสมกบการทำากจกรรมตาง ๆ ของผใชอาคาร ดงนนการเลอกใชผนงทบทเหมาะสมจงเปนสวนสำาคญในการลดความรอนเขาสอาคารและลดการใชพลงงานของระบบปรบอากาศ

เพมความสามารถการตานทานความรอนใหสง(R-value)ดวยการตดฉนวนกนความรอนทผนงดานนอกหรอใชผนง2ชนทมชองวางอากาศระหวางชนเพอกนความรอนจากภายนอก

สของผนงทบภายนอกควรเปนสโทนออนเชนสขาวสครม เปนตน ซงมคณสมบตดดกลนรงสแสงอาทตยนอยกวาสโทนเขม แตถาตองการใชสโทนเขมควรทาสผนงทบในตำาแหนงทโดนแสงอาทตยนอยหรอมการตดต งฉนวนกนความรอนเพมเตมดวย

ผนงโปรงแสงหรอกระจกเปนสวนประกอบหนงของอาคารทสงผลตอการใชพลงงานในอาคาร เนองจากเปนสวนทรบความรอนและถายเทความรอนจากแสงอาทตยเขาสในอาคารไดมากกวาผนงทบ 5-10 เทา การเลอกชนดกระจกและเทคนคการตดตงจงเปนสวนสำาคญทชวยลดการใชพลงงานในอาคารได

ผนงโปรงแสง

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน 11

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

คณสมบตของกระจกทเหมาะสม

คาการสองผานของแสงไมควรนอยกวา20%เพอสามารถ

นำาแสงธรรมชาตมาใชประโยชนในอาคารได

คาสมประสทธการถายเทความรอนรวมควรนอยเพอ

ลดปรมาณความรอนทเกดจากการถายเทความรอนจาก

ภายนอกเขาสภายในอาคาร เชน กระจกเขยวตดเเสง

กระจกสะทอนแสงหรอกระจกLow-Eเปนตน

Visible Transmittance (VT)

U-value

SHGCคอคาสมประสทธการสงผานความรอนจากรงส

อาทตยทสงผานกระจก ควรมคานอยเพอปองกนรงส

อาทตยและเพอความสบายตาของผใชอาคาร

Solar Heat Gain Coefficient (SHGC)

หลงคาควรตดตงฉนวนกนความรอนเพอทำาใหอาคารสามารถกนความรอนได

ดขนเชนฉนวนใยแกวฉนวนPUแผนยปซมบอรดและแผนอลมเนยมฟอยล

เปนตน

หลงคา

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน12

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

อปกรณบงแดดภายนอก อปกรณบงแดดแบบภายนอกมประสทธภาพใน

การลดปรมาณความรอนเขาสภายในอาคารดกวาแบบภายใน

ดงนนการออกแบบชองเปดและชองผนงโปรงแสงของอาคาร

ควรมอปกรณบงแดดตดตงดวยเสมอ โดยการออกแบบและ

ตดตงอปกรณบงแดดภายนอกอาคารทดควรคำานงถงหลาย

ปจจยประกอบกนเชนทศทางตวอาคารขนาดชองเปดและ

ชองวางระหวางอปกรณบงแดดกบผนงอาคารเปนตน

อาคารดานทศใตและทศเหนอควรตดตงแบบแนวนอน

อาคารดานทศตะวนออกและทศตะวนตกควรตดตงแบบแนวตง

แนวทางการตดตงอปกรณบงแดดภายนอก

หมายเหต:การตดตงอปกรณบงแดดภายนอกจะเปนการเพมคาสมประสทธการบงแดด(ShadingCoeff icient,SC)ให ก บผน งโปร งแสงซงเปนการลดปรมาณรงสแสงอาทตยทจะผานผน งโปร งแสงเขาสในอาคารได

ระบบปรบอากาศระบบปรบอากาศตองคำานงถง

ปจจยตางๆ เชน เลอกเครอง

ปรบอากาศทมขนาดทำาความ

เยนเหมาะสมกบภาระการ

ทำาความเยน และมประสทธภาพสงหรอเปน

รนประหยดไฟเบอร5เปนตน

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน 13

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

ระบบไฟฟาแสงสวาง การลดการใชพลงงานของระบบไฟฟาแสง

สวาง คอการประหยดไฟฟาทใชกบหลอดไฟใหได

มากทสดแตยงคงความสวางเพยงพอกบการใชงาน

แนวทางการออกแบบระบบไฟฟาแสงสวาง ไดแก

การเลอกใชหลอดไฟทมประสทธภาพสง หรอหลอด

LEDและการใชประโยชนจากแสงธรรมชาตในเวลา

กลางวนดวยเทคนคการตดตงสวตซเปด-ปดแบบ

แยกสำาหรบพนทตามแนวกรอบอาคารดานทมแสง

สวางจากภายนอกเปนตน

ทมา:การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน14

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

สถตกำรตรวจประเมนแบบอำคำร

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงานใหบรการตรวจ

ประเมนแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงานตามกฎกระทรวงกำาหนดประเภทหรอขนาดของ

อาคารและมาตรฐานหลกเกณฑและวธการในการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

พ.ศ. 2552 (มาตรฐาน Building Energy Code, BEC) ตงแตเรมดำาเนนการจนถงปจจบน

(พ.ศ.2560)จำานวน618อาคารดงน

จากผลการตรวจประเมนพบวาอาคารผานเกณฑOTTVจำานวน196อาคาร(32%)

ผานเกณฑRTTVจำานวน488อาคาร(79%)และผานเกณฑLPDจำานวน610อาคาร(99%)

"

OTTV RTTV LPD

32% 79% 99%

34.14%

13.43%

7.77% 1.46%

2.59%

9.87%

618 704

30.74%

"

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน 15

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

แนวทำงกำรออกแบบอำคำร

มาตรฐานBuildingEnergyCode,BECกำาหนดใหอาคารทมพนทตงแต2,000

ตารางเมตรขนไป9ประเภทอาคารไดแกสถานศกษาสำานกงานโรงมหรสพศนยการคา

สถานบรการอาคารชมนมคนสถานพยาบาลอาคารชดและโรงแรมตองมการออกแบบ

อาคารเพอการอนรกษพลงงานโดยแบงประเภทอาคารตามชวโมงการใชงานเปน3กลมดงน

เพอกำรอนรกษพลงงำน""

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน16

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

ระบบกรอบอำคำรแนวทำงกำรออกแบบ

ระบบกรอบอาคาร ประกอบดวยคาการถายเทความรอนรวมของผนงดานนอกอาคาร

(Overallthermaltransfervalue,OTTV)และคาการถายเทความรอนรวมของหลงคาอาคาร

(Roofthermaltransfervalue,RTTV)มปจจยทเกยวของกบการออกแบบดงน

1.สมบตความรอนของวสด ไดแก สมประสทธการนำาความรอน (k)ความหนาแนน (p)

ความจความรอนจำาเพาะ (Cp) และคาสมประสทธการถายเทความรอนจากรงสแสงอาทตย

(Solarheatgaincoefficient,SHGC)เปนตน

2.อตราสวนพนทของผนงโปรงแสงตอพนทผนงทงหมด(Windowtowallratio,WWR)

3.คาสมประสทธการบงแดด (Shadingcoefficient,SC)มคาตงแต0-1 โดยทคา

SC=1หมายถงผนงไมมการบงของอปกรณบงแดด

4.คาสมประสทธการดดกลนรงสแสงอาทตยของสทาผนงอาคารอางองตามสออน-

สเขมโดยมคาตงแต0.3-0.9ดงน

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน 17

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

กำรออกแบบอำคำรอนรกษพลงงำนตวอยำง ระบบกรอบอำคำรตวอยางวสดผนงทบ

ตวอยางวสดผนงโปรงแสง

ตวอยางวสดหลงคา

ตวอยางสวนประกอบของหลงคา

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน18

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

ความสมพนธระหวางคา OTTV และWWR ของแบบจำาลองอาคารสำานกงาน

พบวาการใชผนงคอนกรตมวลเบากบผนงโปรงแสงทกประเภทสามารถผานเกณฑคาOTTV

ไดทอตราสวน WWR นอยกวา 15% ซงหากตองการออกแบบอาคารใหมคาอตราสวน

WWRสงขนสามารถทำาไดโดยการเปลยนชนดผนงโปรงแสงใหมสมบตกนความรอนทดขน

*แบบจำาลองอาคารสำานกงานรปทรงสเหลยมจตรสผนงทบหนา10 เซนตเมตร ไดแก ผนงอฐมอญผนงคอนกรตและผนงคอนกรตมวลเบาใชรวมกบผนงโปรงแสงหนา6มลลเมตรไดแกกระจกใสกระจกเขยวกระจกสะทอนแสง และกระจก Low-E โดยมอปกรณบงแดดภายนอก SC=0.8 และผนงทบทาสออนประเมนคาOTTVดวยโปรแกรมBECV1.0.6

กำรออกแบบอำคำรอนรกษพลงงำนตวอยำง

อำคำรส�ำนกงำน

ผนงอำคำร

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน 19

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

ความสมพนธระหวางคาOTTVและWWRของแบบจำาลองอาคารศนยการคา

พบวาการใชผนงคอนกรตมวลเบากบผนงโปรงแสงทกประเภทสามารถผานเกณฑคาOTTV

ไดทอตราสวนWWRนอยกวา20%

*แบบจำาลองอาคารศนยการคารปทรงสเหลยมจตรสผนงทบหนา10เซนตเมตรไดแกผนงอฐมอญผนงคอนกรตและผนงคอนกรตมวลเบาใชรวมกบผนงโปรงแสงหนา6มลลเมตรไดแกกระจกใสกระจกเขยวกระจกสะทอนแสง และกระจก Low-E โดยมอปกรณบงแดดภายนอก SC=0.8 และผนงทบทาสออนประเมนคาOTTVดวยโปรแกรมBECV1.0.6

กำรออกแบบอำคำรอนรกษพลงงำนตวอยำง

อำคำรศนยกำรคำ

ผนงอำคำร

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน20

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

ความสมพนธระหวางคา OTTV และ WWR ของแบบจำาลองอาคารชดพบวา

การใชผนงคอนกรตมวลเบากบผนงโปรงแสงทกประเภทสามารถผานเกณฑคา OTTV ไดท

อตราสวน WWR นอยกวา 25% และหากใชผนงอฐมอญจะสามารถผานเกณฑคา OTTV

ไดทอตราสวนWWRนอยกวา5%

*แบบจำาลองอาคารชดรปทรงสเหลยมจตรสผนงทบหนา10เซนตเมตรไดแกผนงอฐมอญผนงคอนกรตและผนงคอนกรตมวลเบาใชรวมกบผนงโปรงแสงหนา6มลลเมตรไดแกกระจกใสกระจกเขยวกระจกสะทอนแสงและกระจกLow-EโดยมอปกรณบงแดดภายนอกSC=0.8และผนงทบทาสออนประเมนคาOTTVดวยโปรแกรมBECV1.0.6

กำรออกแบบอำคำรอนรกษพลงงำนตวอยำง

อำคำรชด

ผนงอำคำร

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน 21

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

ความสมพนธระหวางคา RTTV และคาสมประสทธการดดกลนรงสแสงอาทตย

ของแบบจำาลองอาคารสำานกงานพบวาการใชสหลงคาทมคาสมประสทธนอยกวา0.7

(สคอนขางเขม)สามารถผานเกณฑคาRTTVไดทกชนดวสดหลงคายกเวนเพยงกรณท

ไมตดอลมเนยมฟอยลเทานน ดงนนการออกแบบอยางนอยควรตดอลมเนยมฟอยลจงจะ

ผานเกณฑคาRTTVได

*แบบจำาลองอาคารสำานกงานไดแกหลงคาเหลกหลงคาคอนกรตและหลงคากระเบองใชรวมกบวสดประกอบหลงคา ไดแก อลมเนยมฟอยล ชองวางอากาศ ฉนวนและแผนยปซม ประเมนคา RTTVดวยโปรแกรมBECV1.0.6

กำรออกแบบอำคำรอนรกษพลงงำนตวอยำง

อำคำรส�ำนกงำน

หลงคำอำคำร

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน22

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

ความสมพนธระหวางคาRTTVและคาสมประสทธการดดกลนรงสแสงอาทตย

ของแบบจำาลองอาคารศนยการคาพบวาการใชสหลงคาทมคาสมประสทธนอยกวา 0.9

(สเขม) สามารถผานเกณฑคา RTTV ไดทกชนดวสดหลงคา ยกเวน เพยงกรณทไมตด

อลมเนยมฟอยลเทานนดงนนอาคารศนยการคาเพยงแคตดอลมเนยมฟอยลจะผานเกณฑ

คาRTTVได

*แบบจำาลองอาคารศนยการคาไดแกหลงคาเหลกหลงคาคอนกรตและหลงคากระเบองใชรวมกบวสดประกอบหลงคา ไดแก อลมเนยมฟอยล ชองวางอากาศ ฉนวนและแผนยปซม ประเมนคา RTTVดวยโปรแกรมBECV1.0.6

กำรออกแบบอำคำรอนรกษพลงงำนตวอยำง

อำคำรศนยกำรคำ

หลงคำอำคำร

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน 23

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

ความสมพนธระหวางคา RTTV และคาสมประสทธการดดกลนรงสแสงอาทตย

ของอาคารชดพบวามลกษณะเชนเดยวกบอาคารศนยการคาดงนนการออกแบบหลงคาให

ผานเกณฑคาRTTVอยางนอยควรตดอลมเนยมฟอยลและหากมการใชฉนวนกนความรอน

ดวยแลวยงจะทำาใหคาRTTVของอาคารตำากวาเกณฑมาก

*แบบจำาลองอาคารชดไดแกหลงคาเหลกหลงคาคอนกรตและหลงคากระเบองใชรวมกบวสดประกอบหลงคา ไดแกอลมเนยมฟอยลชองวางอากาศฉนวนและแผนยปซมประเมนคาRTTVดวยโปรแกรมBECV1.0.6

กำรออกแบบอำคำรอนรกษพลงงำนตวอยำง

อำคำรชด

หลงคำอำคำร

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน24

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

ระบบไฟฟำแสงสวำงแนวทำงกำรออกแบบ

การคำานวณคากำาลงไฟฟาสองสวางสงสดของระบบไฟฟาแสงสวาง(Lightingpower

density, LPD) พจารณาจากผลรวมของกำาลงไฟฟาของหลอดไฟและบลลาสต ในแตละพนท

ใชสอยนนๆมสมการดงน

แนวทางการออกแบบวเคราะหจากคาฟลกซสองสวางทเหมาะสมกบพนทใชสอยนนๆ

ดวยวธของลเมนต (Lumen method) เพอใหทราบจำานวนหลอดไฟทจะตดตงบรเวณพนท

ใชสอยนนแลวนำามาหาคาLPDโดยอางองคาความสองสวางพนทกจกรรมตางๆมสมการดงน

วเคราะหแนวทางการออกแบบดวยความสมพนธของคาความสองสวางตงแต

100-1,000Luxกบแบบจำาลองอาคารและหลอดไฟชนดกลมและชนดยาวทมคาสมบตดงน

LPD =

LW + BW

A

TL =

E x A

CU x LLD x LDD

)rH( )ttaW( )nemuL(

Incandescent 730 60 1,000

CFL 760 14 8,000

LEDBulb 800 915,000

FL-T5 2,850 3613,000

FL-T8 2,500 1815,000

LEDTube 2,100 1630,000

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน 25

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

กำรออกแบบอำคำรอนรกษพลงงำนตวอยำง ระบบไฟฟำแสงสวำง

คาความสองสวาง(Lux)ตามมาตรฐานทสมาคมไฟฟาแสงสวางแหงประเทศไทย

แนะนำาสำาหรบพนททำางานทวไปเฉลย500Luxนำาขอมลไปเปรยบเทยบความสมพนธระหวาง

คาLuxกบคาLPDของหลอดไฟชนดกลมและหลอดไฟชนดยาวไดดงรป

การออกแบบใหผานเกณฑคาLPD≤12W/m2ซงเปนเกณฑนอยทสดกบคา

ความสองสวาง500LuxพบวาการใชหลอดไฟชนดกลมLEDBulbหรอหลอดไฟชนดยาว

ฟลออเรสเซนตT5หรอหลอดไฟLEDTubeสามารถทำาใหผานเกณฑคาLPDได

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน26

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

เครองปรบอากาศขนาดเลก(Splittype)และเครองทำานำาเยนสำาหรบระบบปรบ

อากาศ(Chiller)สามารถเลอกใชเกณฑประสทธภาพไดดงตารางมคาดงน

ระบบปรบอำกำศแนวทำงกำรออกแบบ

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน 27

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

COP

อปกรณผลตน�ำรอนแนวทำงกำรออกแบบ

หมอตมนำารอน หรอหมอไอนำา (Boiler) พจารณาจากคาประสทธภาพขนตำา

ของอปกรณดวยวธเปรยบเทยบพลงงานจากนำารอนหรอไอนำาทผลตไดกบพลงงานของ

เชอเพลงทใหกบหมอไอนำามคาดงน

สำาหรบเครองผลตนำารอนแบบฮตปม(Heatpump)เปนอปกรณทผลตนำารอน

ประมาณ 50-60 ºC พจารณาจากคาสมประสทธ สมรรถนะข นต ำา (Coefficient of

performance,COP)มคาดงน

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน28

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

พลงงำนหมนเวยนแนวทำงกำรออกแบบ

มาตรฐานBECนอกจากกำาหนดมาตรฐานตามรายระบบตางๆแลวยงสามารถนำา

การใชพลงงานหมนเวยนเชนเซลลแสงอาทตยหรอการชดเชยการใชหลอดไฟฟาตามแนว

กรอบอาคารมาลดคาการใชพลงงานโดยรวมของอาคารลงไดมวธการแนะนำาดงน

1.เซลลแสงอาทตย เปนอปกรณทเปลยนพลงงานแสงอาทตยใหเปนพลงงานไฟฟา

(Photovoltaic electrification system) โดยสารกงตวนำาประเภทซลคอน ซงเมอมแสง

ตกกระทบบนแผนเซลลจะทำาใหเกดไฟฟากระแสตรงแบงออกเปน2ประเภทไดแก

ผลตจากซลคอนเชนชนดผลกเดยว(Singlecrystallinesiliconsolarcell)

และชนดหลายผลก (Poly crystalline silicon solar cell) และชนดไมเปนรปผลก

(Amorphous)มประสทธภาพดงน

2.การชดเชยหลอดไฟฟาตามแนวกรอบอาคาร

เมอดำาเนนการตามเงอนไขตามขอกำาหนดแลวสามารถ

ยกเวนการนบรวมการใชไฟฟาบางสวนตามแนวกรอบ

อาคารเพราะถอเปนการใชแสงสวางธรรมชาตทดแทนการ

ใชหลอดไฟฟานนๆได

ผลตจากสารทไมใชซลคอนซงมประสทธภาพสง25%ขนไปนยมใชงานสำาหรบ

ดาวเทยมและระบบรวมแสงเปนสวนใหญ

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน 29

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

กระทรวงพลงงาน.“กฎกระทรวงกำาหนดประเภทหรอขนาดของอาคารและมาตรฐานหลกเกณฑและวธ

การในการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงานพ.ศ.2552.”ราชกจจานเบกษาเลมท

126.ตอนท12ก(20กมภาพนธ2552):หนา9-15.

กระทรวงพลงงาน.“ประกาศกระทรวงพลงงานเรองหลกเกณฑและวธการคำานวณในการออกแบบอาคาร

แตละระบบการใชพลงงานโดยรวมของอาคารและการใชพลงงานหมนเวยนในระบบตางๆของ

อาคารพ.ศ.2552.”14กรกฎาคม2552.

กระทรวงพลงงาน.“ประกาศกระทรวงพลงงานเร องการกำาหนดคาสมประสทธ สมรรถนะขนต ำาคา

ประสทธภาพการใหความเยนและคาพลงไฟฟาตอตนความเยนของระบบปรบอากาศทตดตง

ใชงานในอาคารพ.ศ.2552.”14กรกฎาคม2552.

กระทรวงวทยาศาสตรและสงแวดลอม,กรมพฒนาและสงเสรมพลงงาน,กองอนรกษพลงงาน.(2536).

ค มอการอนรกษพลงงานในอาคาร(ManualforEnergyConservationinBuildings)

(พมพครงท1).กรงเทพมหานคร:กองอนรกษพลงงานกรมพฒนาและสงเสรมพลงงาน.

ตรงใจบรณสมภพ.(2539).การออกแบบอาคารทมประสทธภาพในการประหยดพลงงาน(Energy

EfficientBuildingDesign).กรงเทพมหานคร:อมรนทรปรนตงแอนดพบลชซง.

ธนตจนดาวณต.(2540).สถาปตยกรรมและเทคโนโลย(ArchitectureandTechnology).

กรงเทพมหานคร:โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สนทรบญญาธการ.(2542).เทคนคการออกแบบบานประหยดพลงงานเพอคณภาพชวตทดกวา(Energy

EfficientHomeforBetterQualityofLife:DesignTechniques)(พมพคร งท 1).

กรงเทพมหานคร:พรอพเพอรต-มาเกต.

สมสทธนตยะ.(2541).การออกแบบอาคารสำาหรบภมภาคแบบรอนชน(BuildingDesignforHot-

humidClimate).กรงเทพมหานคร:โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สมสทธนตยะและคณะ.(2545).การออกแบบประสานระบบกรณศกษา:ธนาคารกสกรไทยสำานกงาน

ใหญราษฎรบรณะ(DesignIntegration,Casestudy:ThaiFarmerBank,Ratburanathe

HeadQuarter)(พมพครงท1).กรงเทพมหานคร:โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เอกสารอางอง

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน30

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

คณะท�างาน

ทปรกษาการบรหารโครงการ

นายประพนธวงษทาเรออธบดกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

นายยงยทธสวสดสวนยรองอธบดกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

คณะกรรมการโครงการ

นายโกมลบวเกต ผอำานวยการสำานกกำากบและอนรกษพลงงาน

นายวรยทธคงบญ ผอำานวยการกลมกำากบการอนรกษพลงงาน1

นายประกอบเอยมสอาด ผอำานวยการกลมมาตรฐานอาคารใหม

นายณฐพลรนประแสง วศวกรชำานาญการ

นายพชรวชรสนาพร วศวกรปฏบตการ

ทปรกษาโครงการสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาเจาคณทหารลาดกระบง

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน 31

ศนยประสานงานการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน

คมอแนวทางการออกแบบอาคารเพอการอนรกษพลงงาน32