0 '(0ø5 7(0(/ .$95$0/$5 - mustafa demİr · 0 '(0ø5 7(0(/ .$95$0/$5 $\uÕfd {'huv...

1

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 1

GİRİŞTEMEL KAVRAMLAR

Prof.Dr.Mustafa DEMİR

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 2

Başarı NotuArasınav ortalaması : %40Final Sınavı : %60

2

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 3

ANALİTİK KİMYA I(Temel Kavramlar) Kaynak Kitaplar 1. Analitik Kimya- Temel İlkeler (8 Baskı)D.A.Skoog, D.M.West, F.J.Holler; S.R.CrouchÇev:Esma Kılıç, Hamza YılmazBilim Yayıncılık, Ankara2. Analitik Kimya

- Daniel C. Harris, - Çev. Güler Somr-Gazi Büro Kitabevi, Ankara

3- Analitik Kimya(Nicel)-Mustafa Demir-Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2001

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 4

FiatıAnalitik Kimya-Temel İlkelerD.A.Skoog, D.M.West, F.J.Holler, S.R.CrouchÇev:Esma Kılıç, Hamza Yılmaz ? TL

3

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 5

AyrıcaDers notlarıSınav sorularıSınav sonuçlarıDers ile ilgili duyurular

http://web.adu.edu.tr/user/mdemir

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 6

Dersin Kapsamı1. Giriş(Tanımlar, kavramlar) (Bl 1)2. Çözeltiler, Derişim, Derişim Birimleri 3. İyon tepkimeleri, Denklemlerin eşitlenmesi4. Sulu çözeltilert ve Kimyasal Denge (Bl 9) 5. Kimyasal Dengelere Elektrolit Etkisi (Bl.10)6. Karmaşık Sistemlerde Denge Problemlerinin Çözümü (Bl.11)7. Gravimetrik Analiz Yöntemleri(Bl.12)8. Titrimetrik Yöntemler; Çöktürme titrasyonları(Bl.13)9. Nötralleşme titrasyonu İlkeleri (Bl.14)10. Karmaşık Asit-baz sistemleri için titrasyon eğrileri (Bl.15)11. Nötralleşme titrasyonlarının uygulamaları (Bl.16)12. Kompleksleşme Tepkimeleri ve Titrasyonları (Bl.17)13. Elektrokimya (Bl 18)14. Standart Elektrot Potansiyeli ve uygulamaları(Bl 19)15. Yükseltgenme-İndirgenme Tepkimeleri ve Uygulamaları(Bl 20)

4

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 7

Dersin Kapsamı-2Bölüm 2-8Analitik Kimyada Temel İşlemlerAnalitik Kimyada HesaplamalarKimyasal Analizde hatalar İstatistik verilerin işlenmesi ve değerlendirilmesiNumune alma, standardizasyon, kalibrasyon

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 8

PPT- SUNULAR 01-Giriş(28 sl) 02-ÇÖZELTİLER ve DERİŞİM(86 sl) 03-İYON TEPKİMELERİ denklemlerin eşitlenmesi(42 SL) 04-ASİT VE BAZ KAVRAMLARI(42 SL) 05-ÇÖZÜNME ve ÇÖZÜNÜRLÜK(46 sl) 06-KİMYASAL DENGE(82 sl) 07A-AKTİVİTE VE KİMYASAL DENGE(68 sl) 07B-ÇÖZÜNÜRLÜK- ÇÖKTÜRME İLE AYIRMA(37 sl) 08-ÇOKLU DENGE PROBLEMİ ÇÖZÜMÜNDE SİSTEMATİK YAKLAŞIM(65 sl) 09-ÇOKLU DENGELER-2(44 sl) 10-ÇÖKME VE ÇÖZÜNÜRLÜ ÇARPIMIK(52 sl) 11-TAMPON ÇÖZELTİLER(54 sl) 12-TAMPON ÇÖZELTİLER-2(44 sl)

13-asit ve bazlarda iyonlaşma(19 sl) 14-AYRIŞMA DENGESİ(11 sl) 15-ASİT-BAZ TEORİSİ(22 sl) 16-pH Hesabı(26 sl) 17-AMFİPROTİK TUZ ÇÖZELTİLERİNİN PH LARININ HESAPLANMASI(32 sl) 18-TİTRASYON(temel Kavramlar)(56 sl) 19-ASİT-BAZ TİTRASYONLARI(10 sl) 20-Kuvvetli Asit ve Kuvvetli Baz Titrasyonları(proton koşulu)(51 sl) 21-ZAYIF ASİTLERİN TİTRASYON EĞRİSİ(19 SL 22-ZAYIF BAZLARIN TİTRASYON EĞRİSİ(18 sl)

5

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 9

KİMYA

Deniz Bilimleri Atmosfer Bilimi

Ekonomi

Fizik Tıp

Kamu yönetimi

Jeoloji

ArkeolojiBiyoloji

AstronomiPolitikacılar

Bireyler

Kimya Bilimin Merkezinde

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 10

6

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 11

Analitik Kimya nerelerde? Endüstrinin, tıbbın ve Fen bilimlerinin her alanında Kan analizleri, idrar analizleri, diğer sağlık analizleri Egzoz gazı analizleri Gıda kontrol analizleri Endüstriyel kalite kontrol analizleri Tarımsal ürün kalite kontrol analizleri Yakıt analizleri DSI, Tarım İl Müdürlüğü, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Sağlık Müdürlüğü, Ticaret Borsası vb. birimlerin analizleri

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 12

Ne(Nicel Analiz) Ne kadar

(Nicel analiz)

Türlendirme

Nasıl bağlı(Bağ oluşum analizi) Nerede

(özel analiz)

Element analizi

Yüzey analizi

Yapı analizi

Molekül analizi

Dağılım analizi

7

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 13

ANALİTİK KİMYATanım Nicel analizNitel analizTam analizTek AnalizGrup AnaliziAnaliz MetodlarıMakro analizYarımikro analizMikro analizUltramikro analiz

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 14

Tanım Analitik kimya, maddenin hangi bileşenlerden

ve hangi oranlarda birleşmesiyle meydana geldiğini inceleyen kimyanın bir dalıdır. Kısaca maddenin yapısının aydınlatılmasını sağlayan bilim dalıdır. Aydınlatma, maddenin içindeki element, molekül, iyon, atom veya grupların bilinmesi olabilir. Yapının aydınlatılmasında uyguladığı yöntem analizdir.

8

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 15

SınıflandırmaBir maddenin içinde nelerin var olduğunun

araştırılması işlemine nitel analiz, ne kadar var olduğunun araştırılması işlemine nicel analiz denir.

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 16

9

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 17

Nitel ve nicel analizler için bazen aynı kimyasal tepkime geçerli olabilir. Örneğin; demir(III) iyonu içeren bir çözeltiye tiyosiyanat iyonu eklenirse koyu kırmızı bir renk verir. Dolayısıyla, bilinmeyen çözeltisine tiyosiyanat iyonu eklendiğinde koyu kırmızı bir renk oluşursa o çözeltide demir(III) iyonunun bulunduğu anlaşılır.

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 18

Öte yandan rengin açık veya koyu oluşu, ortamdaki demir(III) iyonunun derişimine bağlı olduğundan, bu rengin şiddetinin ölçülmesiyle çözeltide ne kadar demir(III) iyonunun bulunduğu hesaplanabilir. Renkölçer (kolorimetre) ile demir yüzdesi tayini bu temele dayanır.

10

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 19

Nitel analitik kimya "hangi?, Ne?" sorusuna yanıt ararken nicel analitik kimya"Ne kadar?" sorusuna yanıt arar.

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 20

11

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 21

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 22

12

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 23

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 24

Nicel Analiz

13

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 25

Uygulanan yönteme göreKlasik yöntem(yaş yöntem)Modern yöntem(aletli yöntem)

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 26

Analiz yalnız organik veya inorganik kimyasal maddelerin çözeltileri kullanılarak gerçekleştirilmişse buna klasik yöntem veya yaş yöntem denir.

Eğer analiz sırasında bu çözeltilerin yanı sıra modern araçlar da kullanılmışsa buna da enstrumental yöntem, modern veya aletli yöntemdenir.

14

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 27

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 28

Klasik yöntemlerGravimetrik yöntemlerVolumetrik yöntemler

15

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 29

Gravimetrik yöntemlerde bir bileşikteki ilgilenen maddenin suda çözünmeyen bileşiği oluşturulur.

Volumetrik yöntemlerde analizlenecek madde, derişimi bilinen belli hacimdeki çözeltisiyle tepkimeye sokulur.

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 30

Klasik yöntemlerde maddenin nötürleşme, çökme, kompleksleşme, redoks gibi moleküler düzeydeki özelliklerinden yararlanılır. Aletli yöntemlerde ana prensip analizlenecek maddenin elektriksel, elektro kimyasal, atomik veya molekülsel gibi bazı özelliklerinden yararlanmaktır. Yararlanılan özelliğe göre elektrokimyasal, atomik veya moleküler spektroskopik, kromatografik gibi değişik isimler altında ele alınır.

16

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 31

Şüphesiz, maddenin nicel yapısının bilinebilmesi için nitel yapısının bilinmesi gerekir.

Bu nedenledir ki analitik kimya öğretiminde önce nitel analiz ilgili bilgiler, daha sonra nicel analizle ilgili bilgiler verilir.

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 32

Nicel Analiz basamakları Analiz metodu seçimi Numune alma Numune hazırlama Çözelti hazırlama Bozucu etkileri gidermeÖlçme HesaplamaGüvenirlik hesabı

17

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 33

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 34

18

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 35

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 36

19

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 37

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 38

20

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 39

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 40

ANALİTİK KİMYADA TEMEL Kabuller

21

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 41

M.DEMİR 01-TEMEL KAVRAMLAR 42