05 - razvoj informacionih sistema

Razvoj informacionih sistema

Kemal Bajramovićkemal.bajramovic@ads.gov.ba

Informatizacija poslovnih procesa u javnoj upraviInformatizacija poslovnih procesa u javnoj upravi Fakultet za javnu upravu SarajevoFakultet za javnu upravu Sarajevo

Životni ciklus razvoja sistema

Sistemsko (strategijsko)

planiranje

Implementacija i korištenje

Detalji i ograničenja postojećeg sistema

Konceptualni plan

Sistemska analiza

Detalji i ograničenja postojećeg sistema

Poslovne potrebe

Sistemski dizajn

Tehnički dizajn

Konstrukcija sistema

Konačni proizvod

ili...

Implementacija i korištenje

Plan, želje...

Sistemska analiza

Detalji i ograničenja postojećeg sistema

Poslovne potrebe

Sistemski dizajn

Tehnički dizajn

Konstrukcija sistema

Konačni proizvod

Životni ciklus razvoja sistema

• Životni ciklus razvoja sistema (engl. System Development Life Cycle – SDLC) je proces kroz koji stručnjaci različitih profila (analitičari, projektanti, inženjeri, programeri, ...) i korisnici informacionog sistema prave informacioni sistem.

Životni ciklus razvoja sistema

Sistemsko planiranje

Implementacija i korištenje

Detalji i ograničenja postojećeg sistema

Konceptualni plan

Sistemska analiza

Detalji i ograničenja postojećeg sistema

Poslovne potrebe

Sistemski dizajn

Tehnički dizajn

Konstrukcija sistema

Konačni proizvod

Šta je to sistemsko planiranje?

Sistemsko planiranje je faza u životnom ciklusu u kojoj se identifikuju i prioritetiziraju aplikacije i tehnologije koje će organizaciji vratiti najveću vrijednost.

SINONIMI:strateško sistemsko planiranje

menadžment informacionih resursa

studija izvodljivosti (nije sinonim, ali se upotrebljava u istom cilju)

Ključna pitanja u sistemskom planiranju

• Šta su ciljevi institucije?• Priroda i izvori informacijskih potreba?• Definicija problemskog područja?• Koja su potencijalna rješenja?• Očekivane prednosti i nedostaci rješenja?• Razvojna taktika (in-house ili konzalting ili outsourcing)?

• Okvirni vremenski i finansijski plan

Životni ciklus razvoja sistema

Sistemsko planiranje

Implementacija i korištenje

Detalji i ograničenja postojećeg sistema

Sistemska analiza

Detalji i ograničenja postojećeg sistema

Poslovne potrebe

Sistemski dizajn

Tehnički dizajn

Konstrukcija sistema

Konačni proizvod

Konceptualni plan

Sistemska analiza

• Koje informacije će biti potrebne stručnom osoblju?

• Napraviti opis postojećeg i novog sistema. Istaknuti razliku između novog i postojećeg sistema.

• Kako prilagoditi funkcioniranje organizacije i rad zaposlenih novonastalim promjenama?

Rezultat sistemske analize je definicija sistemskih zahtjeva:

• Opis funkcioniranja postojećeg sistema• Analiza problema postojećeg sistema• Specifikacija funkcionalnosti novog

sistema• Organizacijske promjene (promjene u

poslovnim procesima i organizacijskoj politici i kulturi)

• Kadrovske promjene

Životni ciklus razvoja sistema

Sistemsko planiranje

Implementacija i korištenje

Detalji i ograničenja postojećeg sistema

Sistemska analiza

Detalji i ograničenja postojećeg sistema

Poslovne potrebe

Sistemski dizajn

Tehnički dizajn

Konstrukcija sistema

Konačni proizvod

Konceptualni plan

Sistemski dizajn

• Logički dizajn, – opisuje funkcionalne sposobnosti sistema,

ali i daje precizne specifikacije kako će se postići te sposobnosti.

• Detaljni fizički dizajn, – Identifikacija izlaza i ulaza– Obrada i memorisanje podataka– Kontrolni i komunikacijski sistemi– Primjena

Životni ciklus razvoja sistema

Sistemsko planiranje

Implementacija i korištenje

Detalji i ograničenja postojećeg sistema

Sistemska analiza

Detalji i ograničenja postojećeg sistema

Poslovne potrebe

Sistemski dizajn

Tehnički dizajn

Konstrukcija sistema

Konačni proizvod

Konceptualni plan

Konstrukcija sistema

• Nabavka hardvera– Kupiti ili iznajmiti?– Kada kupiti?

• Konstrukcija softvera– Razvoj vs. nabavka gotovog rješenja– In-house razvoj vs. eksterni konzalting

• Testiranje sistema

Životni ciklus razvoja sistema

Sistemsko planiranje

Implementacija i korištenje

Detalji i ograničenja postojećeg sistema

Sistemska analiza

Detalji i ograničenja postojećeg sistema

Poslovne potrebe

Sistemski dizajn

Tehnički dizajn

Konstrukcija sistema

Konačni proizvod

Konceptualni plan

SDLC – još jedan pogled

Implementacija i korištenje

• Konverzija sistema– Zamjena starog hardvera novim– Uvođenje u rad novih programa– Konverzija starih podataka u nove

• Obuka osoblja– obučavanje ljudi da koriste sistem važno je

koliko i njegovo stvaranje

Implementacija i korištenje

• Sigurnost i zaštita– Osiguranje integriteta podataka– Osiguranje sigurnosti podataka– Auditing plan

• Održavanje sistema– Održavanje hardvera– Popravka eventualne nefunkcionalnosti softvera– Dopune funkcionalnosti softvera– 80% budžeta za IS ide na održavanje sistema

Moramo razlikovati

• Razvoj sistema – opisan SDLC-om• Vođenje razvoja – kako vodimo ljude kroz

proces razvoja sistema

• Razvoj sistema – metode, tehnike i alati za razvoj IS (RUP, UML, ...)

• Vođenje razvoja – metode, tehnike i alati za upravljanje projektima (opšti menadžment, planiranje, organizovanje, vođenje, budžet, ...)

Šta je to projekt?

Koje su tipične karakteristike projekta? Po čemu se razlikuje od ostalih operacija?

• Jedinstvenost (unikatan cilj)• Privremenost (ima jasan početak i kraj,

obično privremeni projektni tim)

Jasno specificiran proizvodOgraničenja na resurse/troškoveTehnološka ograničenjaTimski naporKonflikt

Šta je to projekt?

Projekt - jedinstven proces koji se sastoji od skupa koordiniranih i kontrolisanih aktivnosti sa startnim i završnim datumima, a koji se izvršava da bi se dostigao određeni cilj uz poštivanje specifičnih zahtjeva uključujući ograničenja na vrijeme, troškove i resurse.

ISO 8402

Projekt – Privremeni napor koji se poduzima da bi se stvorio unikatan proizvod ili unikatna usluga.

PMI

Upravljanje projektima-Project Management-

Upravljanje projektima je skup metoda, tehnika i alata koji koriste sve raspoložive informacije za planiranje i

upravljanje radom u svrhu dosezanja poslovnih ciljeva postavljenih na poslove, resurse i vrijeme.

PMVRIJE

ME

RESU

RSI

POSLOVI

Planiranje i vođenje projekataznanje i iskustvo

UpravljanjeUpravljanjeprojektimaprojektima

(znanje i praksa)(znanje i praksa)

Opštimenadžment

(znanje i praksa(znanje i praksa))

SpecifiSpecifiččnanaoblastoblast

(znanje i praksa)(znanje i praksa)

"Igrači"

Projekt Projekt menadmenadžžerer

Projektni timProjektni tim

InvestitorInvestitorDrDržžava (zakoni)ava (zakoni)

KorisniciKorisnici

MenadMenadžžmentment

PartneriPartneri

TrTržžiišštata

Projekt menadžer

A

B

DC E

B

"klju"ključčni igrani igračč""

Projekt menadžer kao INTEGRATOR

Projekt menadžer

Klijenti

Tim

Zakon Kvalitet

Tržište

Menadžment Partneri

Razvoj

Projektni tim(bez tima nema ni ključnog igrača)

Razlika između grupe ljudi i tima?

Tim je grupa ljudi sa komplementarnim komplementarnim sposobnostimasposobnostima i zajednizajedniččkim ciljemkim ciljem.

Upravljanje projektima - Organizacijske strukture

Funkcionalna organizacija

Glavni menadžer

Funkcionalnimenadžer

Funkcionalnimenadžer

Funkcionalnimenadžer

Zaposleni

Zaposleni

Zaposleni

Zaposleni Zaposleni

ZaposleniZaposleni

Zaposleni Zaposleni

Koordinacija projekta

Upravljanje projektima - Organizacijske strukture

Projektna organizacija

Glavni menadžer

Projekt menadžer

Projekt menadžer

Projekt menadžer

Zaposleni Zaposleni

Zaposleni ZaposleniZaposleni

Zaposleni Zaposleni Zaposleni

Zaposleni

Koordinacija projekta

Upravljanje projektima - Organizacijske strukture

Kompozitna organizacija

Glavni menadžer

Funkcionalnimenadžer

Funkcionalnimenadžer

Funkcionalnimenadžer

Zaposleni

Zaposleni

Zaposleni Zaposleni

ZaposleniZaposleni

Zaposleni

Projekt menadžer

Zaposleni Zaposleni

Menadžer projekt

menadžera

Projekt menadžer

Projekt menadžer

Koordinacija projekta AKoordinacija projekta B

Kompozitna organizacija?

PREDNOSTI– Brža reakcija– Efikasnije korištenje

resursa– Poboljšana

komunikacija kroz organizaciju

– Međufunkcionalne ideje i podrška

SLABOSTI– Članovi tima imaju

dva šefa– Odgovornost bez

ovlaštenja– Kompleksna

struktura– Viši menadžment

mora jasno definisati prioritete

– Često neizvodiva