1 บทที1 บทนําโครงการว จ ยและพ ฒนาส...

1

บทท 1บทนา

1. แนวคด/ทมา และความสาคญของโครงงานปจจบนนโลกประสบปญหาสาคญยงประการหนงกคอ ปญหาเรองพลงงาน โดยเฉพาะนามน

เปนพลงงานทมขดจากดมาก คาดวาในอนาคตประมาณ 20 ป นามนจะหมดไป หลายประเทศพยายามมองหาพลงงานทดแทนโดยเฉพาะประเทศเกษตรกรรมเรมใหความสาคญกบพลงงานทดแทนจากพชและสตวมากขน พลงงานทดแทน เปนแนวคดหลกของทวโลกทพยายามคด คนควา วเคราะห วจยเพอแสวงหาพลงงานทดแทนทเหมาะสม

ไบโอดเซล เปนการนาเอาไขมนจากสงมชวต เชน ไขมนจากพช หรอไขมนจากสตวมาเขาสกระบวนการผลตเพอใหไดเมทลเอสเตอรดวยปฏกรยาเคมทเรยกวาปฏกรยาทรานเอสเตอรฟเคชน ดงน

1 โมเลกลของไตรกลเซอไรด(1 กโลกรม) + 3 โมเลกลของ เมทานอล(0.107 กโลกรม)3 โมเลกลของเมทลเอสเตอร(1.004 กโลกรม) + 1 โมเลกลของกลเซอรน(0.103 กโลกรม)

จากปฏกรยาทรานเอสเตอรฟเคชน ถาเทยบโดยนาหนกจะได เมทลเอสเตอร 1.004 กโลกรมและไดกลเซอรน 0.103 กโลกรม อตราสวนประมาณ 10 : 1 โดยนาหนก ดงนน ถาผลตไบโอดเซลจานวน 100 กโลกรม จะไดกลเซอรน จานวน 10 กโลกรม กลเซอรน เปนผลพลอยไดทเกดขนจากปฏกรยามปรมาณถง 10 เปอรเซนตโดยนาหนก เปนปญหาสาคญของผประกอบการผลตไบโอดเซลปจจบนยงไมไดนาไปใชประโยชนอยางจรงจงกลายเปนของเสยทถกทงไวตามทตาง ๆ และคาดวาอนาคตกลเซอรนจะมนบหมนนบแสนตนเนองจากการสงเสรมใหมการผลตไบโอดเซลมากขนตามยทธศาสตรหลกดานการแกปญหาเรองพลงงานของรฐบาล

เนองจากกลเซอรนเปนสารเชอเพลงทมเมทลแอลกอฮอลจากกระบวนการผลตไบโอดเซลผสมอยและกลเซอรนกจดเปนสารประกอบพวกแอลกอฮอลทมโมเลกลใหญและซบซอนถาทาการเผาทระดบอณหภมสงกจะแตกตวออกมาเปนเชอเพลงทมคาความรอนสง เมอปการศกษา 2550 กลมผทาโครงงานฯ ไดทดลองนากลเซอรนมาใชเปนเชอเพลงในรปของเชอเพลงเหลวโดยการนามาผสมสารเรงการเผาไหมตางชนดกนเพอหาคณสมบตทเหมาะสมในการนากลเซอรนมาใชเปนเชอเพลงซงการศกษาทดลองในเรองดงกลาวประสบความสาเรจถงขนการนามาพฒนาเตาเผากลเซอรนคณภาพสงทไดรบทนสนบสนนจากสานกงานกองทนสนบสนนการวจย(สกว.) และสานกวจยและพฒนาการอาชวศกษาตามโครงการวจยและพฒนาสงประดษฐของคนรนใหมและนวตกรรมอาชวศกษา(Innovation Rearch forVocational Education : IRVE)ซงในปการศกษา 2551 กลมครและนกศกษาผรวมวจยยงไดรบทนการวจยตอเนองอกหนงป แสดงใหเหนวาสานกงานกองทนสนบสนนการวจย ไดมองเหนความสาคญของการแกปญหากลเซอรนทเปนผลพลอยไดจากการผลตไบโอดเซลในอนาคต

2

จากการทดลองเพอพฒนาการนากลเซอรนมาใชในรปของเชอเพลงเหลวถงขนการวจยเพอพฒนาเตาเผากลเซอรนคณภาพสงจนไดรบทนวจยตอเนอง ทาใหนกศกษาและครทปรกษามขอสงสยวากลเซอรนทไดจากการผลตไบโอดเซลเมอสามารถนามาพฒนาเปนเชอเพลงเหลวไดแลวจะสามารถทาเปนเชอเพลงแขงไดหรอไม ในการนทางกลมจงทดลองเบองตนโดยการนากลเซอรนมาผสมกบสารเชอเพลงอน ๆ เชนผงถานไมยางพาราทมอยมากมายในพนทโดยการผสมในอตราสวนทแตกตางกนพบวาอตราสวนผสมทเหมาะสมคอ ใชผงถานไมยางพาราจานวน 1 สวน ผสมกบกลเซอรนจานวน1 สวน โดยนาหนก แตมปญหาเรองการอดสวนผสมใหเปนกอนทมกจะเปราะและแตกหกไดงาย

จงเกดความคดวานาจะมสารทเปนตวเชอมประสานทเหมาะสมประกอบกบการศกษาขอมลทางวชาการพบวาดนพรหรอดนโคลนทเกดจากการทบถมกนของซากสงมชวตสามารถนามาเปนเชอเพลงไดทางกลมจงลงความเหนวานาจะนาเอาดนมาเปนสวนผสมเพอใหเกดการเชอมประสานและยงเปนเชอเพลงทมราคาถกดวย จงไดกาหนดปญหาของการทาโครงงานในครงนคอ “ถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของดนกนสระตางกนจะมคณสมบตตางกนหรอไม?”

2. จดประสงคของการทดลองเพอทดลองเปรยบเทยบคณสมบตของถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของดนกนสระตางกน

3. สมมตฐานถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของดนกนสระตางกนจะมคณสมบตตางกน

4. ตวแปรของการทดลอง4.1 ตวแปรตน ถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของดนกนสระตางกน ดงน

สตรท 1 อตราสวนผสม 1:1:1สตรท 2 อตราสวนผสม 1:1:2สตรท 3 อตราสวนผสม 1:1:3สตรท 4 อตราสวนผสม 1:1:4สตรท 5 อตราสวนผสม 1:1:5

4.2 ตวแปรตาม คณสมบตของถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของดนกนสระตางกน4.2.1 คณสมบตทางกายภาพ

4.2.1.1 ลกษณะภายนอกของถานกลเซอรนกอนการอบแหง4.2.1.2 ลกษณะภายนอกของถานกลเซอรนหลงการอบแหง4.2.1.3 นาหนกทหายไปหลงอบแหงถานกลเซอรน4.2.1.4 ระยะเวลาทผงแดดจนกระทงแหงของถานกลเซอรน4.2.1.5 นาหนกทลดลงของถานกลเซอรนขณะทผงแดดกระทงแหง4.2.1.6 ระดบอณหภมของอากาศขณะนาถานกลเซอรนไปผงแดด

3

4.2.2 คณสมบตทางเคม4.2.2.1 อณหภมของจดตดไฟของถานกลเซอรน4.2.2.2 อณหภมขณะตดไฟของถานกลเซอรน4.2.2.3 ระยะเวลาการตดไฟของถานกลเซอรนสตรตาง ๆตงแตระยะทถานเรมตดไฟจนหมดควน

4.2.2.4 ระยะเวลาการตดไฟของถานกลเซอรนสตรตาง ๆตงแตระยะทถานหมดควนจนมอดดบหมด

4.2.2.5 ของเหลอจากการเผาไหมของถานกลเซอรน4.2.2.6 การเปรยบเทยบการใหความรอนของถานกลเซอรน

4.3 ตวแปรควบคม4.3.1 ชนดของถาน กลเซอรน และดนกนสระ4.3.2 ความชน4.3.3 วธการอดแทงถานกลเซอรน4.3.4 ขนาดของผงถานทใชในการผสม4.3.5 สภาพแวดลอม เชน อณหภม ความชนของอากาศ และชวงเวลาทดลอง

5. นยามศพทเชงปฏบตการ5.1 ถานกลเซอรน หมายถงเชอเพลงทไดจากการนาผงถานมาผสมกบกลเซอรนในอตราสวนท

เหมาะสมโดยใชดนกนสระเปนตวเชอมประสาน5.2 อตราสวนผสมของดน หมายถง อตราสวนของดนกนสระทใชผสมกบถานกลเซอรน5.3 ถาน หมายถง ผงถานไมยางพารา5.4 ดนกนสระ หมายถง ดนทเกดจากการทบถมซากพชซากสตวบรเวณกนสระมาเปน

เวลานานจนมสภาพคลายดนพรทสามารถนามาเปนเชอเพลงได5.5 กลเซอรน หมายถง กลเซอรนทไดจากการผลตไบโอดเซลโดยใชปฏกรยา

ทรานเอสเตอรฟเคชน

4

บทท 2เอกสารทเกยวของ

1. ปญหาพลงงานในปจจบนปจจบนนโลกประสบปญหาสาคญยงประการหนงกคอ ปญหาเรองพลงงาน เนองจาก

ประชากรเพมมากขนกจกรรมตาง ๆ ของมนษยพวพนกบพลงงานทหลากหลายขน พลงงานเปนทรพยากรธรรมชาตทมขอจากดโดยเฉพาะพลงงานหลกในปจจบน คอ นามนซงไดมาจากธรรมชาตนามนเปนพลงงานทมขดจากดมาก คาดวาในอนาคตประมาณ 20 ป นามนจะหมดไปถงเวลานนโลกกจะประสบปญหาทใหญหลวงมากถาไมมการคดแกไขปองกน

พลงงานทดแทน นบเปนแนวคดหลกของทวโลกทพยายามคด คนควา วเคราะห วจยเพอแสวงหาพลงงานทดแทนทเหมาะสม และมความเปนไปไดในการทจะนามาแกปญหาวกฤตพลงงานในอนาคต พลงงานทดแทนทสาคญมหลากหลาย ดงเชน พลงงานจากนาซงมการสรางเขอนจานวนมากเพอนาเอาพลงงานจากนามาเปลยนเปนพลงงานอน ๆ ไดอยางหลากหลาย พลงงานจากลม ปจจบนมการคดคน ประดษฐ และวจยการนาพลงงานจากลมมาใชโดยวธการประดษฐกงหนลมทมประสทธภาพนามาเปลยนเปนพลงงานไฟฟาทดแทนนามน พลงงานจากแสงแดดซงเปนพลงงานทมอยมากมายใชไมหมดสน กไดมการคดคน วเคราะห วจย วธการนาพลงงานแสงมาใชโดยเปลยนเปนพลงงานไฟฟาในรปแบบของ โซลารเซล หรอนาเอาพลงงานความรอนจากแสงอาทตยมาใชโดยตรง เชน การทานาอน การอบแหง ฯลฯ

ในบรรดาพลงงานทดแทนหลากหลายชนดทมนษยพยายามคด คนควา วจย เพอนามาใชแทนนามนเชอเพลงทกาลงจะหมดไป ไดมพลงงานอกรปแบบหนงทอยในความสนใจโดยเฉพาะประเทศเกษตรกรรมทงหลายคอ การนาเอาพลงงานจากผลตผลทางการเกษตรมาพฒนาใชแทนนามน หรอพลงงานธรรมชาตอน ๆ ในบรรดาพลงงาน จากธรรมชาตหลากหลายนนพบวาไบโอดเซล เปนแหลงพลงงานจากธรรมชาตทสาคญและมความเปนไปไดสงทจะนามาพฒนาใชเพอทดแทนนามน

ไบโอดเซล เปนการนาเอาไขมนจากสงมชวต เชน ไขมนจากพช หรอไขมนจากสตวมาเขาสกระบวนการผลตเพอใหไดเมทลเอสเตอร ซงเปนสารพลงงานทใชทดแทนนามนดเซลไดเปนอยางด

พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ทรงมสายพระเนตรทยาวไกล พระองคไดมองเหนและทดลองวจยเรองพลงงานทดแทนนามนดเซลจากไขมนพชและสตวมาเปนเวลานบยสบป เนองจากพระองคทรงเหนวาประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรมมการเพาะปลกและการเลยงสตวเปนอาชพหลกทสาคญผลผลตทางการเกษตรเหลานสวนหนงจะได นามน เชน พชนามนพวกปาลม มะพราว สบดาเมลดยางพารา มะกอก ละหง ฯลฯ สวนในสตวกม เชน ไขมนจากหม วว ไก เหลานลวนสามารถนาเขาสกระบวนการผลตเปนไบโอดเซลไดทงสน โดยไมจาเปนตองพงพาพลงงานนาเขามาจากตางประเทศทจะตองสญเสยงบประมาณปละนบแสนลานบาท ประกอบกบการนาเอาผลผลตทาง

5

การเกษตรมาใชในการผลตพลงงานทดแทนจะมผลโดยตรงตอเกษตรกรและเศรษฐกจโดยรวมของประเทศ เนองจากจะเปนการเพมมลคาใหกบผลผลตทางการเกษตร เพมรายไดใหกบประชากรลดการสญเสยเงนตราใหกบตางประเทศ ทาใหประเทศมความมนคงทางการเงน เศรษฐกจ สงคมและการเมองเนองจากเปนระบบการพงพาตนเอง ในเรองพลงงานโดยไมตองพงตางชาต แมจะเกดปญหาวกฤตขนในโลกททาใหนามนแพงกจะไมสงผลตอความมนคงทางเศรษฐกจของประเทศ

วตถดบทนามาผลตไบโอดเซล เปนปจจยสาคญอยางหนงทมผลตอการผลตไบโอดเซลเนองจากวตถดบแตละชนดมขอแตกตางกนในดานตาง ๆ ซงจะสงผลตอกระบวนการผลตไบโอดเซล

วตถดบทนยมนามาใชผลตไบโอดเซลในปจจบนก คอ นามนพชชนดตาง ๆ ทงทเปนนามนใหมและนามนพชใชแลว ในบรรดานามนพชทงหลายทใชอยสวนใหญจะเปนนามนปาลม เนองจากเปนนามนทมราคาถก และสามารถผลตไดเปนจานวนมากจากตนปาลมนามน กระทงปจจบนรฐบาลยงมนโยบายสงเสรมใหมการปลกปาลมนามนในภมภาคตาง ๆ ของประเทศจานวนมาก เพอปอนสอตสาหกรรมการผลตไบโอดเซลในอนาคต

2. ความหมายและความสาคญของเชอเพลงพลงงานจดวาเปนปจจยทสาคญทสดในการดารงอยของโลก ทงในระบบนเวศวทยาของสงท

มชวตทงสน และในระบบทมนษยสรางขน ดวงอาทตยเปนตนกาเนดของพลงงาน ไมวาจะเปนการสงเคราะหดวยแสงหรอการใหความรอนแกมนษยในยคตน ๆ ผลการวจยคดคนและประดษฐกรรมมากมายทาใหเรามพลงงานใชจากแหลงกาเนดตาง ๆ หลายรปแบบในปจจบน แหลงพลงงานไดจากแสงอาทตย แรงดงดดของโลก การขบเคลอนทางกล ปฏกรยาเคม หรอปฏกรยานวเคลยร

รปแบบทสาคญของพลงงานคอ พลงงานเคม ความรอน ทางกล และไฟฟา พลงงานทงสรปแบบและการแปรรปไปมาระหวางแตละรปแบบน มความสาคญอยางยง แหลงกาเนดสาคญทใหพลงงานทงสรปแบบ คอ เชอเพลง เราใชเชอเพลงเมอตองการพลงงาน เชน ความรอนในการหงตมการขบเคลอนทางกลและยานพาหนะ กระแสไฟฟาเพอความสะดวกสบายในลกษณะตาง ๆ เปนตน

เชอเพลงใหพลงงานออกมาเมอเผาไหม คอ การเปลยนพลงงานเคมไปเปนพลงงานความรอนความหมายของคาวา เชอเพลง คอ สารซงเมอเผาไหม (เกดปฏกรยากบอออกซเจน) กบอากาศ หรอออกซเจน แลวใหพลงงานความรอนออกมาในปรมาณทสงพอทจะนาไปใชประโยชนได และอตราเรวของการเกดปฏกรยาเมอเกดการเผาไหมอยในระดบทควบคมได ในความหมายกวาง ๆ เชอเพลง เปนสารประกอบพวก ไฮโดรคารบอน หรอสารประกอบทมคารบอน และไฮโดรเจนอยเปนสวนใหญ ซงเมอเกดปฏกรยาการเผาไหม (ออกซเจน) แลวไดผลผลตหลกเปนแกส คารบอนไดออกไซด และไอนาสารประกอบพวกไฮโดรคารบอนทมอยในธรรมชาตใตพนพภพ คอเชอเพลงใตพภพ หรอเชอเพลงจากซากดกดาบรรพ (fossil fuels) ไดแก ถานหน นามนปโตรเลยม แกสธรรมชาต และผลตภณฑจากเชอเพลงตนกาเนดเหลาน

6

เชอเพลงจากใตพภพอกชนดหนงทใหความรอนปรมาณมหาศาลออกมาเมอเกดปฏกรยา แตตองเปนปฏกรยาจากการแตกสลาย หรอ การหลอมตวภายในนวเคลยสของอะตอม นนคอ ปฏกรยานวเคลยรเชน ปฏกรยาของธาตยเรเนยม (Uranium) หรอ ทอเรยม (Thorium) เปนตน

เชอเพลงจากธรรมชาตอกกลมหนงทไดจากการสงเคราะหแสงของพช วสดเหลอทงจากการเกษตรของเสยจากสงมชวตทง สตว มนษย และชมชนเมองรวมเรยกวา เชอเพลงจากชวมวล (Biomass fuels)ไดแก ไมฟน แกลบ ชานออย มลสตว ขยะ กากอตสาหกรรมบางประเภท และผลตภณฑทไดจากการแปรรป ซงมคารบอนและไฮโดรเจนเปนธาตหลก เชอเพลงเหลานเปนเชอเพลงทมนษยใชกนมาแตดงเดม ปจจบนยงคงมความสาคญอย อาจมากหรอนอยขนอยกบสภาพภมศาสตร วฒนธรรมชมชนและปจจยอน ๆ ทเกยวของกบเศรษฐกจและสงแวดลอม

เชอเพลงมความสาคญทางอตสาหกรรม คอเชอเพลงจากใตพภพ หรอเชอเพลงจากซากดกดาบรรพและเชอเพลงจากชวมวล ตลอดจนผลตภณฑจากเชอเพลงตนกาเนดเหลาน

2.1 การจาแนกเชอเพลงอาจจาแนกไดตามสถานะ นนคอของแขง ของเหลว หรอแกส หรอจาแนกตาม

กระบวนการทผลตขน หรอจาแนกตามคณคา (คาความรอน) ถาจาแนกตามขบวนการทผลตขน คอเชอเพลงธรรมชาต (natural fuels) และเชอเพลงสงเคราะห(synthetic fuels) และแบงยอยออกไปอกตามสถานะทางกายภาพ

2.2 แหลงเชอเพลงของโลกแหลงเชอเพลงของโลกในปจจบนคอแหลงเชอเพลงใตพภพซงหมายถงนามน

ปโตรเลยม แกสธรรมชาต และถานหน รวมทงหนนามน ทรายนามน และแหลงเชอเพลงนวเคลยรเมอเปรยบเทยบระหวางกลมประเทศทใชพลงงานสนเปลองมากทสดตามลาดบ คอ กลมประเทศในทวปยโรป สหรฐอเมรกา ญปน แตกไดมการประมาณการวา กลมประเทศตะวนออกจะใชพลงงานเพมขนเรวทสด สวนประเทศทมแหลงเชอเพลงใหญทสดไดแก สหรฐอเมรกา ตวเลขปรมาณสารองและประมาณการการบรโภคเชอเพลงเหลานทแสดงในเอกสารอางองตาง ๆ แตกตางกนและเปลยนแปลงตลอดเวลาเนองจากการคนพบแหลงสารองเพมเตม และเทคโนโลยทกาวหนาขน ตลอดจนสมมตฐานทใชแตกตางกน ดงนนตวเลขทแสดงในทนเปนเพยงสงทจะทาใหเหนภาพรวมชดเจนขนเทานน มใชคาจรง มผประมาณการวาแหลงสารองของนามนปโตรเลยมทนาขนมาใชไดประมาณ25 X 109 ตน เมอเปรยบเทยบระยะเวลาทเหลออยทยงมเชอเพลงแตละชนดใหบรโภคตอไป โดยพจารณาเปน 2 กรณคอ กรณอตราการบรโภคคงททเทากนในป พ.ศ. 2532 และกรณอตราการบรโภคเพมขนปละ 5% ทกปแลว จะพบวาเชอเพลงแตละชนดมอายใหมนษยนามาใชไดดงแสดงในตารางท 2.1

7

ตารางท 2.1 ประมาณการอายของเชอเพลงทมใหบรโภคตอไปไดชนดเชอเพลง อายเชอเพลง ป อายเชอเพลง ป

อตราการบรโภคคงทเทากบในป อตราการบรโภคเพมขนปละพ.ศ. 2532 5%

นามนปโตรเลยม 70-125 67-116หนนามน/ทรายนามน 130-มากวา 450 120-430ถานหน มากกวา 2.000-มากกวา 3.000 มากกวา1.700-มากกวา 2500

ดงนนเมอเปรยบเทยบกนแลว ถานหนจะเปนเชอเพลงหลกสาหรบโลกในระยะยาว สวนปรมาณนามนปโตรเลยมจะหมดลงในปลายศตวรรษท 21 และตองมเชอเพลงเหลวอนมาทดแทน โอกาสทเปนไปไดมากทสดเมอพจารณาเทคโนโลยปจจบนนาจะเปนเชอเพลงเหลวจากถานหน เชอเพลงจากชวะมวล รวมทงเชอเพลงหรอพลงงานทสงเคราะหจากแสงอาทตยดวย

2.3 แหลงเชอเพลงของประเทศไทย2.3.1 ถานหน

ประเทศไทยเรมสารวจแหลงเชอเพลงใตพภพเปนครงแรก โดยเรมทาการสารวจถานหนประมาณป พ.ศ. 2440 โดยบรษทตางชาต ตอมาในป พ.ศ. 2460 กรมการรถไฟหลวงสารวจถานหนเพอใชแทนไมฟนในการเดนรถไฟไดรายงานวาพบลกไนตจานวนมากทจงหวดกระบและลาปาง จากนนมการสารวจและพฒนาแหลงถานหนในประเทศไทยมาโดยลาดบ ทงโดย กรมโลหะกจและ การลกไนตแหงประเทศไทย ในสมยแรก และปรบเปลยนมาเปน กรมทรพยากรธรณ และการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทยในปจจบน

สาหรบคณภาพและศกดของถานทสารวจพบในประเทศนน จากรายงานทจดทาโดยศนยวจยและอบรมพลงงาน จฬาลงกรณมหาวทยาลย พบวา ถานหนไทยมอยหลายศกดตงแตถานหนแขงประเภทแอนทราไซต ไปจนถงบทมนส และลกไนตดวย

2.3.2 ปโตรเลยมประเทศไทยเรมรจกเชอเพลงจากปโตรเลยมโดยมบรษทนาเขา นามนตรา

มงกฎ เพอใชจดไฟใหแสงสวาง ตงแตรชสมยตนรชกาลท 5 เมอสบปเศษหลงจากมการขดพบนามนดบและนามาใชในสหรฐอเมรกา รถยนตคนแรกทสงเขามาเมอป พ.ศ. 2439 ทาใหเกดธรกจการคานามนขนในชวงรชสมยรชกาลท 7 เมอกจการปโตรเลยมมความสาคญตอระบบเศรษฐกจและความมนคงของประเทศมากขน ในป พ.ศ. 2476 กระทรวงกลาโหมไดจดตงกรมเชอเพลงเพอทาหนาทจดหานามนชนดตาง ๆ รวมทงการสรางคลงนามนและโรงกลนนามนขนาด 1.000 บาเรลตอวนขนในป พ.ศ. 2483 ดวยซงตอมาเกดสงครามโลกครงท 2 มผลใหการดาเนนการตองยต และหนไปพงกจการนาเขาของบรษทผคานามนในขณะนนแทน หลงสงครามสนสด รฐบาลจดตงองคการเชอเพลงขนตรงกบกระทรวงกลาโหมจาหนายนามน สามทหาร อยางไรกตาม ปรมาณการใชนามนไดเพมขน

8

อยางรวดเรว จนกระทงป พ.ศ. 2503 รฐไดกาหนดนโยบายปโตรเลยมขนในแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และรฐบาลไดเชญชวนใหเอกชนเขามาสารวจและลงทนดานปโตรเลยมในประเทศไทยจงถอไดวาววฒนาการดานนโยบายดานปโตรเลยมไดเรมขนในปนเอง แตจดปรบเปลยนทสาคญคอการตราพระราชบญญตปโตรเลยม พ.ศ. 2514 เพราะจงใจใหภาคเอกชนลงทนสารวจปโตรเลยมอยางกวางขวาง พบแกสธรรมชาตทงในอาวไทยและบนบก ผลตขนมาใชเปนเชอเพลงและเปนวตถดบตงตนของอตสาหกรรมปโตรเคมในระยะถดมา สวนนามนปโตรเลยมพบเฉพาะบนบกและนามากลนเปนผลตภณฑทงแกสและนามน และยงตองนาเขานามนดบเปนปรมาณมหาศาลในแตละป

2.4 สถานภาพพลงงานของประเทศไทย2.4.1 อปสงคและอปทาน (supply and demand)

ประเทศไทยใชเชอเพลงหลายรปแบบ ทงในชอผลตภณฑสาเรจรปชนดตาง ๆจากปโตรเลยม แกสหงตม (แกสปโตรเลยมเหลว) แกสธรรมชาต ถานหน (มกเรยก ลกไนต) และเชอเพลงชวมวล ไดแก ไมฟน ถานไม แกลบ และชานออย

สถตการใชพลงงานของประเทศในป พ.ศ. 2540 จากรายงานทจดทาโดยกระทรวงวทยาศาสตรเทคโนโลย และสงแวดลอม มการจดหาเชอเพลงและพลงงานทกรปแบบในประเทศ รวมทงสน 46.405 กโลตนนามนดบเทยบเทา (kiloton oil equivalent) หรอ 46.4 ลานตนนามนดบเทยบเทา และนาเขา 41.357 กโลตนนามนดบเทยบเทา หลงจากแปรรป การสญเสย และหกปรมาณสงออกตลอดจนการใชงานดานอน ๆ แลว คดเปนอปสงคคอความตองการทงหมด ได53.070 กโลตนนามนดบเทยบเทา (เพมจากป พ.ศ. 2539 0.4%) อปสงคพลงงานจาแนกตามสาขาเศรษฐกจจาแนกออกได 6 ดาน ดงแสดงในตารางท 2.2 และจาแนกตามประเภทเชอเพลงไดดงแสดงในตารางท 2.2 และ 2.3

ตารางท 2.2 อปสงคพลงงานในป พ.ศ. 2540 จาแนกตามสาขาเศรษฐกจอปสงคพลงงาน % ในป พ.ศ. 2540 ลานตนนามนดบเทยบเทา

คมนาคมและขนสง 40.3 21.4อตสาหกรรม 31.5 16.7บานเรอน , ธรกจ , การคา 24.6 13.0เกษตร 2.8 1.5กอสราง 0.7 0.4เหมองแร 0.1 0.05รวม 100.0 53.1

ทมา: รายงานพลงงานของประเทศไทย ป พ.ศ. 2540

9

ตารางท 2.3 อปสงคพลงงานในป พ.ศ. 2540 จาแนกตามประเภทเชอเพลงประเภทเชอเพลง % ในป พ.ศ. 2540 ลานตนนามนดบเทยบเทา

นามนสาเรจรป 54.7 29.1แกสธรรมชาต 1.8 1.0ถานหนและลกไนต 7.5 4.0ไฟฟา 13.2 7.0พลงงานหมนเวยน 22.8 12.1รวม 100.0 53.1

ทมา: รายงานพลงงานของประเทศไทย ป พ.ศ. 2540

พลงงานสวนทขาดตองนาเขา ทงนามนดบ ผลตภณฑปโตรเลยมสาเรจรปไฟฟา (ซอและขายกบประเทศลาวและมาเลเซย สวนประเทศพมาซอจากประเทศไทยในป พ.ศ. 2541

เปนปแรก) และแกสธรรมชาต นาเขาจากประเทศสงคโปร ญปน เกาหล กลมประเทศตะวนออกกลางและอน ๆ คดเปนนามนดบเทยบเทา 41.4 ลานตน (ลดลงจากป 2539 1.1 %) รวมมลคาสงถง185.564.6 ลานบาท (เพมจากป พ.ศ. 2539 16.0 %)

2. 5 การผลตเชอเพลงใตพภพสถตการผลตเชอเพลงใตพภพในประเทศไทย มทง ถานหน นามนปโตรเลยม

แกสธรรมชาต และคอนเดนเสทสาหรบถานหน/ลกไนตทผลตในไทย สวนใหญใชในการผลตไฟฟา และอตสาหกรรม

ตาง ๆ โดยใชเปนเชอเพลงโดยตรงทงสน ยงไมมการแปรรป (เคยมโรงงานผลตปย แตไดยตการผลตไป และไปเรมโครงการผลตแกสธรรมชาตขนแทน) ในป พ.ศ. 2541 มการผลตในประเทศ 20.0 ลานตน สวนใหญเปนการผลตจากเหมองแมเมาะของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย คดเปน 72.1 %หรอ 14.4 ลานตน นอกจากนมการนาเขาถานหนและผลตภณฑทเกยวของหลายรปแบบ เชน ถานหนแอนทราไซต ถานโคก ถานหนบทบนส และถานอดกอน จากสถตแสดงวาอตสาหกรรมปนซเมนตใชถานหนมากทสด (ทงนาเขาและผลตในประเทศ) รองลงมาคออตสาหกรรมกระดาษและเยอกระดาษเคมและอาหาร แตปรมาณการนาเขาลดลงเนองจากการชะลอตวของอตสาหกรรมและผลจากคาเงนบาทออนลง ภาคอตสาหกรรมจงหนมาใชถานหน/ลกไนตทผลตในประเทศทดแทน

3. ชนดของเชอเพลง3.1 แกสและเชอเพลง

แกสเชอเพลงเปนทนยมใชกนมากทสดทงในธรกจ อตสาหกรรม และบานเรอนทงนเพราะความสะดวกและสะอาด ทมาของแกสเชอเพลงอาจไดจากใตพภพโดยตรงในรปของแกสธรรมชาต หรอ จากการกลนนามนปโตรเลยม ในตางประเทศมอตสาหกรรมการผลตแกสเชอเพลง

10

จากถานหน หรอจากการถลงเหลก ทมาอกแหลงหนงคอจากการเนาเปอยของขยะและชวมวลไดแกสชวภาพ อยางไรกด กลาวไดวา แกสเชอเพลงทมความสาคญในอตสาหกรรมและในเชงพาณชยในประเทศไทย คอ แกสธรรมชาต และแกสปโตรเลยมเหลว (แกสแอลพจ) ซงมองคประกอบเปนไฮโดรคารบอนผสมหลายชนด

3.1.1 แกสธรรมชาตเปนเชอเพลงจากซากดกดาบรรพชนดหนง มตนกาเนดจากซากพชและสตว

ทตายทบทมกนบรเวณรมบงหรอทะเลแลวถกทบดวยดนและโคลนจมลกลงไปตามเวลา ภายใตอณหภมและความดน และการเคลอนตวของชนหนเปนเวลาหลายรอยลานป สารอนทรยของซากสงมชวตจะกลายเปนสภาพของเหลวและแกส และอาจถกพดพาโดยกระแสนาใตดนเคลอนไปสะสมตวกนและถกกกเกบไวภายใตโครงสราง หรอรอยเลอนของชนหนกลายเปนแหลงนามนปโตรเลยมและ/หรอแหลงแกสธรรมชาตในทสด ในความหมายทวไป แกสผสมทประกอบดวยไฮโดรคารบอนเบาหลายชนดเปนสวนใหญ

ในแหลงกกเกบ อาจพบแกสธรรมชาตอยรวมกบแหลงนามนปโตรเลยมไฮโดรคารบอนอยในสภาวะสมดลระหวางภาคไอและของเหลว แกสธรรมชาตจงอยรวมกบนามนปโตรเลยมแหลงกกเกบได ซงเรยกวา แกสอยรวมกบนามนปโตรเลยมในแหลงกกเกบได ซงเรยกวา แกสอยรวมในนามน (associated hydrocarbons) หรอไฮโดรคารบอนไมอมตวชนดวงแหวน(naphthenic ring hydrocarbons) ยกเวน ในแกสทอยรวมกบนามน แกสธรรมชาตแตละแหงมองคประกอบและปรมาณของแกสแตละชนดแตกตางกนไป บางแหลงอาจมไฮโดรคารบอนเพยงชนดเดยว หรอมปรมาณมาก บางแหลงอาจมไฮโดรคารบอนนอยมาก คณคาของแกสธรรมชาตแตละแหลงจงแตกตางกนไดมาก ตวอยางเชน แกสธรรมชาตในอาวไทยเปนแกสเปยก แตแกสธรรมชาตทพบบนบกมทงทเปนแกสอยรวมกบนามนทแหลงสรกต อาเภอลานกระบอ จงหวดกาแพงเพชร และเปนแกสแหงทแหลงนาพอง จงหวดขอนแกน

เนองจากแกสธรรมชาตทพบในแหลงมสมบตแตกตางกน กอนจะนามาใชจาเปนตองผานกระบวนการแยกแกส (natural gas processing หรอ (natural gas separation) เพอทาความสะอาดมเทน (และอเทนเลกนอย ) ทผานกระบวนการแลว ซงคาความรอนและสมบตอนตามทกาหนดเปนอยางเชน แกสธรรมชาตทางการคาทจาหนายในประเทศประกอบดวย มเทน 86%อเทน 7% คารบอนไดออกไซด 5 % และไนโตรเจน 2% เปนตน ตวอยางองคประกอบของแกสธรรมชาตทางการคา และแกสชนดอน ๆ พรอมกบสมบตหลกทควบคมคอ คาความรอนรวมอยทประมาณ 1.000 บทย/ลกบาศกฟต (37.250 กโลจล/ลกบาศกเมตร) สวนปรมาณอเทนนนถามอตสาหกรรมปโตรเคมรองรบ จะถกแยกเพอนาไปใชเปนวตถดบตงตนเพอผลตเอทลน

11

3.1.2 แกสปโตรเลยมเหลวเปนแกสทบรรจอยในถงขนาดตาง ๆ ทสามารถขนสงไปยงผใชไดสะดวก

เชอเพลงนคอ แกสปโตรเลยมเหลว หรอแอลพจ มาจากคาวา Liquefied Petroleum Gases, LPG ซงประกอบดวยไฮโดรคารบอน อมตวสองชนดหลก คอโพรเพน (propane) และบวเทน (butane ) เปนสวนใหญในอตราสวนตาง ๆ กน เชน โพรเพน 65% และ บวเทน 35% เนองจากแกสไฮโดรคารบอนตงแตโพรเพนขนไปสามารถกลายเปนของเหลวทบรรยากาศปกต ดงนนขณะทอยในถงจงเปนของเหลวเมอเปดวาลว สวนทเปนไอจะไหลออกมาใหใชงาน และสวนทเปนของเหลวจะระเหยออกมาชดเชยตลอดเวลา แกสดงกลาวนไดจากการกลนนามนปโตรเลยมในโรงกลนนามน หรอจากการกลนแกสในโรงแยกแกสธรรมชาต

3.1.3 แกสจากถานหนประวตศาสตรการผลตแกสจากถานหนอายประมาณ 200 ป ในสหราช

อาณาจกร และประเทศเยอรมน เรมจากการผลตแกสถานหน แกสถานโคก (coke gas) และแกสในเมอง สงไปตามทอยงบานเรอนเปนเชอเพลงหลกทใชกนมาจนถงชวงปลายศตวรรษท 18 จงถกแทนทดวยไฟฟา แกสธรรมชาต และนามน ถงแมในปจจบนอตสาหกรรมการแปรรปถานหนจะลดความสาคญลงไป ยกเวนในบางประเทศ แตกมแนวโนมทจะนากลบมาพฒนาอกครงหนง เนองจากยงมแหลงถานหนอยอยางมหาศาล และยงคงมความตองการถานหนสะอาดตลอดจนผลตภณฑจากถานหนอยตอไป

3.1.4 แกสชวภาพเทคโนโลยการแปรรปถานหนทกลาวมาแลว ในหวขอ 3.1.3 สามารถใชกบ

ชวมวลตาง ๆ ไดเชนเดยวกน ซงจะเปนผลผลตหรอของเหลอทงจากการเกษตร อตสาหกรรม หรอขยะทเปนสารอนทรยนอกจากกระบวนการทางความรอน ยงสามารถใชกระบวนการแปรรปดวยแบคทเรยโดยแบคทเรยสามารถยอยสลายสารอนทรยในภาวะไมมออกซเจน (anaerobic digestion) กลายเปนแกสมเทน และคารบอนไดออกไซด สวนทยอยสลายไมไดกลายเปนกากของแขงหรอ สลดจ(sludge)เราเรยกแกสนวา แกสชวภาพ (biogas) มตวอยางการเกดแกสเหลานตามธรรมชาต เชน แกสจากบงทเกดตามบงนานง และแกสมเทนทเกดตามกองขยะทถกฝงเปนชนหนาเปนเวลาหลายป (ในประเทศไทยมหลายแหลง เชนท อาเภอกาแพงแสน จงหวดนครปฐม เปนตน) แบคทเรยททาหนาทนไดมอยในธรรมชาต โดยเฉพาะในมลสตว และเปนชนดไมตองการอากาศ (anaerobic bacteria) ในปจจบนมเทคโนโลยทนามายอยของเสยจากอตสาหกรรม โดยเฉพาะนาเสยและนาทงจากโรงงานผลตอาหารเครองดมอยางเปนระบบ อนเปนผลจาการวจยและพฒนาโดยเฉพาะสวนการออกแบบถงหมกแกสมความกาวหนามาก ตวอยางองคประกอบของแกสชวภาพทได เชน มเทน 50-67% คารบอนไดออกไซด50-33% และไฮโรเจนซลไฟต 10-40 ลานในลานสวน เปนตน

12

3.1.5 ไฮโดรเจนแกสไฮโดรเจนมลกษณะพเศษหลายประการเนองจากเปนแกสโมเลกลเลกทสด

ทาใหเบามากจงตองการปรมาตรการเกบสงมาก การจดตดงายมชวงความเขมขนทตดไฟไดกวางมากในขณะเดยวกนมคาความรอนตอปรมาตรตา แตตอมวลสง และสงกวาไฮโดรคารบอนถง 2.75 เทาไฮโดรเจนสามารถทาปฏกรยากบโลหะไดและตองการอณหภมตามากเพอกลายเปนของเหลว (-253องศาเซลเซยส) จงไมสามารถเกบไฮโดรเจนในสภาวะของเหลวไดโดยงาย อยางไรกดเมอพจารณาถงอนาคตในระยะยาวไฮโดรเจนมศกยภาพทจะเปนเชอเพลงไดโดยเฉพาะเปนแหลงพลงงานไมรหมด(renewable energy)สาหรบการขนสง เพราะสามารถผลตไดจากการแตกตวของนา (ดวยพลงงานไฟฟาทผลตจากเซลลแสงอาทตย) แลวเกบไวในรปของพลงงานไฟฟาหรอในสารดดซบบางชนดเพอใชเปนเชอเพลงสาหรบยานพาหนะ เทคโนโลยในปจจบนผลตไฮโดรเจนจากแหลงเชอเพลงหลายชนด เชนจากแกซฟายถานหน ชวมวล หรอสงเคราะหจากแกสธรรมชาต แตการนามาใชในระดบพาณชยและอตสาหกรรมยงตองการวจยและพฒนาอกมาก โดยเฉพาะในดานการเกบ และความปลอดภยในการใช

3.2 เชอเพลงเหลวเชอเพลงเหลวเปนเชอเพลงทนยมใชกนมากในภาคธรกจ และอตสาหกรรมเชนเดยวกบ

แกส ทงนเพราะความสะดวกและสะอาด ในประเทศไทยเชอเพลงเหลวเกอบทงหมดไดมาจากการกลนนามนปโตรเลยมในชอผลตภณฑตาง ๆ เรารจกเชอเพลงเหลวกนเปนอยางดโดยเฉพาะสาหรบการขนสงและการเดนทางดวยพาหนะตาง ๆ ในชอ นามนเบนซน นามนดเซล เพอใชกบเครองยนตในรถยนตและรถบรรทก นามนเจตเพอใชกบเครองบน ในอตสาหกรรมใชนามนดเซล และนามนเตาเพอปนไฟฟา ขบเคลอนเครองยนต และ เชอเพลงสาหรบหมอไอนา ประเทศอน ๆ กใชผลตภณฑนามนปโตรเลยมเปนหลกเชนเดยวกน ยกเวนประเทศทใชเอทลแอลกอฮอลหรอเอทลแอลกอฮอลผสมนามนเบนซนโดยมอตสาหกรรมการกลนแอลกอฮอลจากออยหรอผลตผลการเกษตรอน และบางประเทศทมอตสาหกรรมแปรรปถานหนเปนเชอเพลงเหลวหลายชนดเพอใชทดแทนนามนปโตรเลยมเทานน

3.2.1. ผลตภณฑนามนปโตรเลยมองคประกอบของไฮโดรคารบอน ผลตภณฑนามนปโตรเลยมไดมาจาก

นามนปโตรเลยมหรอนามนดบ ซงเปนเชอเพลงจากซากดกดาบรรพชนดหนง มตนกาเนดเชนเดยวกบแกสธรรมชาต บางแหลงอยรวมกบแกสธรรมชาต นามนปโตรเลยม ประกอบดวยสวนผสมของสารประกอบไฮโดรคารบอนหลายชนดคอ ไฮโดรคารบอนอมตว หรอพาราฟน (paraffin)ไฮโดรคารบอนไมอมตวหรอโอเลฟน (olefins) ไฮโดรคารบอนไมอมตวแบบวงแหวนหรอแนปทน(naphthenes) และไฮโดรคารบอนไมอมตวแบบวงแหวนเบนซนหรออะโรมาตก (aromatics)

นามนปโตรเลยมประกอบดวยไฮโดรคารบอนตงแตโมเลกลเลกทสดทเปนแกส คอ มเทน (CH4) และอเทน (C2H6) (อยในรปแกสละลายในของเหลว) ไปจนถงใหญมาก

13

จนเปนกงของแขงทอณหภมปกตเปนองคประกอบหลก และมสวนทเปนนาและเกลอแรทตดขนมาจากหลมผลผลตปนอยบาง ดงนนจงยงไมสามารถนามาใชไดโดยตรง แตจะตองผานกระบวนการกลนและปรบปรงคณภาพกอนเรยกวา การกลน (refining) ในโรงกลนนามน (oil or petroleum refinery)นามนแตละชนดจะมจดเดอดแตกตางกน ดงเชน

นามนเบนซน (gasolines, C4-C13 ) มชวงจดเดอดระหวาง 30-200 องศาเซลเซยสแนปทาหนก (heavy naphthas, C6-C10 ) มชวงจดเดอดระหวาง 100-200 องศาเซลเซยสนามนกาด (kerosenes, C10-C13 ) มชวงจดเดอดระหวาง 200-250 องศาเซลเซยสนามนดเซล (diesel fuels, C13-C 13 ) มชวงจดเดอดระหวาง 250-300 องศาเซลเซยสนามนเตา (fuel oil, C118-C45 ) มชวงจดเดอดระหวาง 300-420 องศาเซลเซยสกากกนหอกลน (bottom, C45 ) จดเดอดสงกวา 420 องศาเซลเซยส

3.2.2 เชอเพลงเหลวสงเคราะหจากถานหนและหนนามนเนองจากแหลงปโตรเลยมมอยจากด และนบวนจะมราคาแพงขน ในอนาคต

คงไมสามารถหลกเลยงการใชเชอเพลงเหลวสงเคราะหทดแทนผลตภณฑปโตรเลยมไปได เทคโนโลยผลตเพอระดบอตสาหกรรมทจะนามาใชไดทนทไดแกการสงเคราะหจากถานหนและหนนามน ในการใชงานถานหนในรปของเหลวแทนนามนเตาในหมอไอนาอตสาหกรรมโดยตรง อาจใชถานหนมาผสมนา หรอนามน หรอแอลกอฮอลจนเปนของเหลวขน (slurry) ทมความเขมขนของถานหนรอยละ 40-75 สวน กระบวนการแปรรปถานหนเปนเชอเพลงเหลวโดยตรงนน นอกจากจะไดแกสเปนผลผลตแลว ยงไดเชอเพลงเหลวดวย อยางไรกดเพอใหไดผลผลตทเปนเชอเพลงเหลวมากจาเปนตองมการเตมไฮโดรเจน ใหแกโมเลกลเพอใหถานหนเปนของเหลว (liquefacation) ซงกระทาได 2 วธ คอ วธทางออม (indirect liquefacation) และวธทางตรง (indirect liquefacation)

ในปจจบน มประเทศแอฟรกาใต และประเทศออสเตรเลยเทานนทมอตสาหกรรมผลตเชอเพลงเหลวสงเคราะหจากถานหน แตยงไมมอตสาหกรรมแปรรปหนนามนในประเทศใด อยางไรกดเทคโนโลยเหลานไดรบการพฒนาขนถงระดบทจะนามาใชผลตในเชงพาณชยไดแลว จงขนอยกบความคมทนและปญหาการควบคมสงแวดลอมทเกดจาการทาเหมองการผลต และการกาจดกากเหลอทงหลงจากการผลต เพราะเมอพจารณาถงสมบตตาง ๆ ของเชอเพลงเหลานแลวพบวาใกลเคยงกบนามนปโตรเลยมมาก

3.2.3 เชอเพลงเหลวสงเคราะหจากชวมวลเราอาจสงเคราะหเชอเพลงเหลวไดจากชวมวลประเภททมแปงหรอนาตาลสง

โดยใชการหมกไดเอทลแอลกอฮอล ดงนน เมอพจารณาแหลงเชอเพลงเหลวทดแทน ปโตรเลยมจะใหความสาคญกบกระบวนการหมกเพอผลตเอทลแอลกอฮอล หลงวกฤตการณนามนในป พ.ศ. 2516นเองทมความสนในนาเอทลแอลกอฮอล 95% หรอ 99.5% มาผสมกบนามนเบนซนเพอลดปรมาณ

14

การใชปโตรเลยม เนองจากมความรเพอผลต (technical know-how) ทางดานการหมกและการกลนอยพรอมแลว

เอทลแอลกอฮอลมศกยภาพทจะเปนเชอเพลงทดแทนผลตภณฑปโตรเลยมไดในระยะยาวเพราะผลตไดจากชวมวลจงถอเปนแหลงเชอเพลงทไมรหมด สามารถใชชวมวลหลายชนดเปนวตถดบในการหมกโดยเฉพาะทมแปงสง เชน ธญพช ขาวตาง ๆ มนสาปะหลง รากเกบอาหารของพชหลายชนด และทมปรมาณนาตาลสง เชน ออย หวผกกาดหวาน โมลาส ผลไมหลายชนดสวนการผลตจากชวะมวลทมเสนใยเซลลโลสนนยงอยในขนวจยและพฒนา

3.3 เชอเพลงแขง3.3.1 ถานหน

เชอเพลงแขงทใชกนมากทสดทวโลกคอ ถานหน ในทางธรณวทยา ถานหนเปนหนตะกอน (sedimentary rock) ชนดหนง แตแตกตางจากหนตะกอนอนเพราะมองคประกอบเปนสารอนทรย สารอนทรยดงกลาวมคารบอน ไฮโดรเจน และออกซเจนเปนสวนใหญ มไนโตรเจนและกามะถนปนอยบาง ในถานหนยงพบสวนทเปนสารอนทรยเนองจากเจอปนทแหลงตนกาเนด

ตนกาเนดถานหนมาจากการเนาเปอยทบถมของพชยนตน (wood material)ในบรเวณนานง เรมกลายเปนพตกอน แลวจงเปลยนแปลงตอไปภายใตภาวะความดนและอณหภมเนองจากการปดทบดวยโคลนและตะกอน ตลอดจนการเคลอนทบของชนถานหนทาใหเนอถานแนนแขงขน สญเสยนา ออกซเจน และไฮโดรเจนมากขน มความเปนถานหนสงขนเปนลาดบ ตงแตลกไนต ซบบทมนส บทมนส เซมแอนทราไซต ไปจนถงแอนทราไซต ดงนนถาเปรยบเทยบเนอไมทมปรมาณนาสง คารบอนตา แตไฮโดรเจนและออกซเจนสง เมอเนอไมเปลยนไปเปนพตในระยะเรมตน และเปลยนไปเปนถานหนทมศกดสงขน จะมปรมาณคารบอนสงขน ขณะเดยวกนออกซเจนลดลงและความชนลดลงตามลาดบ อยางไรกตามเนองจากการกาหนดศกดของถานหนมความจาเปนและมความสาคญมากโดยเฉพาะในแงการซอขายและการอางอง ดงนนประเทศตาง ๆ จงกาหนดมาตรฐานการกาหนดศกดของถานหนขนซงแตกตางกนไป แตในทนขออางองมาตรฐานของสหรฐอเมรกาซงนยมใชกนแพรหลาย คอ ASTM D388

ถานลกไนต มรากศพทมาจากภาษาลาตน lignum ซงหมายถงไม ถานลกไนตมความเปนถานหนนอยทสด จดเปนถานหนออน (soft coal) จงมรองรอยของเนอไม มสทบดาน มความชนและมสารระเหยสง มคาความรอนตาใกลกบเซลลโลส

ถานหนซบบทมนส เปนถานหนศกดสงถดจากลกไนต บางทเรยกวา ลกไนตดา (black lignite) ซงหนงสอบางเลมระบวาเปนถานหนออนเชนกน แมจะมรอยละคารบอนสงกวาลกไนต มกจะมความชนสงและมปรมาณเถาสงดวย แตเนองจากมสมบตจดไฟตดงาย และไมเยมเกาะเปนกอน จงเปนทนยมใชเปนเชอเพลงในระบบเผาไหมขนาดใหญ

ถานหนบทมนส ถานหนศกดสงขนมความเปนถานหนมากขน จดเปน

15

ถานหนแขงชนดหนง มความเปนมนวาวมากขน แตยงคงมปรมาณสารระเหยสงทาใหเผาไหมไดดและเปนวตถดบทดในการผลตเชอเพลงสงเคราะหทงแกสและของเหลว ถานหนบทมนสบางกลมมคณสมบตการเยมเกาะเปนกอนเมอใหความรอนทเหมาะสมทจะนาไปผลตถานโคกคณภาพดทใชถลงเหลกและโลหะอน ๆ

ถานหนแอนทราไซต เปนถานหนศกดสงทสด มความแขงแตเปราะ มสดาเปนเนอเดยวกน มสทบ ปรมาณคารบอนสงใกลเคยงกบกราไฟต และมปรมาณกามะถนตา ถงแมจะมคณภาพดแตตดไฟไดยากและอตราการเผาไหมชาจงไมนยมใชเปนเชอเพลงโดยตรง แตนามาใชในการถลงโลหะ

3.3.2 ไมฟนไมฟน เปนเชอเพลงสาหรบมนษยชาตมานานหลายศตวรรษแลว จดเปน

แหลงพลงงานไมรหมด เนองจากไดจากการสงเคราะหแสงอาทตยซงสามารถปลกทดแทนและตดฟนไดทก ๆ รอบ 5-100 ป ขนอยกบชนดของไม แมในปจจบนจะมพลงงานและเชอเพลงสมยใหมอน ๆใหเลอกใช แตไมฟนกยงคงเปนเชอเพลงทสาคญในประเทศตาง ๆ แมแตในประเทศทเจรญแลวเพราะคณลกษณะเฉพาะตวและความเหมาะสมกบงานบางอยางเชน การใชในเตาผงในบาน หรอการใชประกอบอาหารอบหรอรมควน บางประเทศในยโรป เหนคณคาการเปนแหลงเชอเพลงไมรหมดของไมฟน ถงกบมการปลกปาไมพลงงานเพอตดมาปอนโรงไฟฟา ในประเทศไทยยงคงมการใชไมฟนอยมากในการหงตม ในอตสาหกรรมในครวเรอน และอตสาหกรรมขนาดเลกบางประเภท เชนโรงบมใบยาสบ เตาเผาปนขาวเปนตน

ไมฟนมสวนประกอบทสาคญคอ เซลลโลส (cellulose) และลกนน (lignin)สวนทเหลอเปนยางเหนยว (resins, gum) นา นาตาลและเถา ไมทเพงตดฟนมความชนสงประมาณ10-15% จงนามาใชได ขอดของไมฟนคอมปรมาณเถาตามาก สวนใหญไมเกน 1% และไมมกามะถนเลย องคประกอบของเถาสวนใหญคอโพแทสเซยมคารบอเนต (K2 CO3 ) สวนนอยคอ แคลเซยมแมกนเซยม และโซเดยมคารบอเนต ไมมโลหะหนกหรอสารพษสามารถนามาใชประกอบอาหารบางประเภทได ไมฟนมองคประกอบของเนอไมแตกตางกนไป ดงตวอยางในตารางท 2.4

ตารางท 2.4 องคประกอบของเนอไมบางชนด (ผงแหงในอากาศ, ปราศจากเถา)องคประกอบ % บช (Beech) เชสตนท (Chestnut) ไพน (Pine)ความชน 12.6เซลลโลส 45.5เรซนและไข 0.4สารละลายนา 2.4ลกนน 39.1

12.0 12.952.6 53.31.1 1.65.4 4.028.9 28.2

16

3.3.3 เชอเพลงแขงสงเคราะหสามารถแปรรปถานหนและไมฟนเพอใหไดเชอเพลงแขงสงเคราะหคณภาพ

ดขน โดยใชกระบวนการทางความรอนไดผลผลตหลกเปนของแขง ถาใชถานหนศกดบทมนสทคาเหมาะสม ผลผลตทไดคอ ถานโคกแขง แตถาใชถานหนทวไปจะไดเพยงถานโคกสงเคราะห(formcoke) หรอเชอเพลงไรควน (smokeless fuel) และถาใชไมฟน ผลผลตทไดคอถานไม (wood charcoal)

3.3.3.1 ถานโคกแขงกระบวนการผลตถานโคกแขงทใชถลงโลหะกระทาในเตาเผาท

ออกแบบโดยเฉพาะเรยกวา เตาเผาถานโคก (coke oven) การใหความรอนแกเตาเผากระทาโดยใชแกสจากเตาเผานนเอง หรอแกสจากเตาถลงเหลกชนดพนลม (blast fumace gas) ทอยบรเวณเดยวกนมาเผาไหมกบอากาศรอนในชองเผาไหม ใหแกสทเกดขนไหลผานเขาไปในชองวางระหวางเตาแตละเตาอณหภมสดทายของเตาเผา 1.000 องศาเซลเซยส เพอใหถานกลายเปนถานโคกไดสมบรณ

ถานโคกทผลตไดเหมาะสาหรบเตาถลงเหลกชนดพนลม เพราะมความแขงแรงและมรพรนสงสามารถทาหนาททงเปนเชอเพลงและรดวซเหลกออกไซด อกประการหนงแกสทไดจากเตาถลงมคาความรอนตาไมสามารถใชประโยชนอนไดจงนยมตงโรงงานผลตถานโคกในบรเวณเดยวกบโรงงานถลงเหลก เพอนาแกสจากเตาถลงเหลกออกมาเปนเชอเพลงใหเตาเผาถานโคกและนาแกสจากเตาเผาถานโคกไปจาหนายใหแกโรงงานขางเคยงได

3.3.3.2 ถานไมไดจากเผาไมฟน ปฏกรยาเรมตงแตอณหภมประมาณ 280 องศา

เซลเซยส ถงทชวงอณหภมระหวาง 400-500 องศาเซลเซยส ถงแมถานไมจะเปนเชอเพลงเกาแกทรจกกนมานาน แตสวนใหญกยงผลตโดยวธพนบาน จากงานวจยสมบตถานไมในประเทศไทย (2515)พบวา ถานไมมคาความรอนระหวาง 25.1-33.5 เมกะจล/กโลกรม ปรมาณเถา 2-9 % สารระเหย9-38 % คารบอนคงตว 40-48 % และความชน 3-15 % โดยคาความรอนสมพนธตรงกบปรมาณคารบอนคงตว ถานไมทมคณภาพด สามารถใชแทนถานโคกในการหลอมและขนรปโลหะ ตลอดจนใชเปนตวกลางกรองกลน สจากนาและแกสไดด

3.3.4 เชอเพลงแขงประเภทอน3.3.4.1 ถานพต

เปนเชอเพลงใตพภพชนดหนง จากการเปลยนแปลงทางธรณวทยาพชเกดการเนาเปอยใหแกสจากบงออกมาประกอบดวยมเทนเปนสวนใหญ เมอถานพตอายมากขน(อยลกลงไป) จะมปรมาณออกซเจนลดลงและคารบอนเพมขนตามลาดบ เนองจากถานพตเกดขนในทชนแฉะ จงมปรมาณนาสงมากอาจสงถง 95% เมอขดขนมาแลวตองบบนาออก หรอผงไวใหแหงเหลอความชนประมาณ 25% และมคาความรอนใกลเคยงไมฟน คอ 3.820-4.776 กโลแคลอร/กโลกรม

17

ในประเทศไทยพบแหลงกาเนดพตขนาดใหญในหลายจงหวดภาคใต โดยเฉพาะจงหวดนราธวาส รจกกนในชอ ดนพร

3.3.4.2 วสดเกษตรนอกจากเชอเพลงตาง ๆ ทกลาวมาแลว ยงมผลผลตขางเคยง หรอ

ของเหลอทงจากการเกษตรและอตสาหกรรมการเกษตร รวมทงอตสาหกรรมอาหารและเครองดมอกหลายชนด ตวอยางเชน แกลบ และฟางขาว กะลามะพราว กะลาปาลม เปลอกถว ซงขาวโพด และชานออย วสดเหลานมคณสมบตเปนเชอเพลงทด และสามารถนามาใชใหพลงงานความรอนและไอนาแกกระบวนการผลตไดเปนอยางด ตวอยางทดไดแก โรงงานนาตาล ใชชานออยเปนเชอเพลงปอนหมอไอนาไดเพยงพอ และยงมเหลอจาหนายแกโรงงานเยอกระดาษ หรอโรงสขาวใชแกลบเปนเชอเพลงผลตไอนา

3.3.4.3 ขยะชมชนใหญทวโลกบรโภคและผลตของเหลอทงภายหลงการบรโภค

ในรปของขยะชมชน (municipal solid waste, MSW) เปนปรมาณมหาศาลในแตละวน วธดงเดมคอนาไปถมทง ซงทาใหเกดการยอยสลายกลายเปนแกสมเทนและคารบอนไดออกไซด ซงเปนอนตรายนอกจากนยงมการชะละลายของสารเปนพษ เชน คลอรน ฟลออรน และโลหะหนกบางชนดลงสชนนาใตดนและขางเคยงได ปญหาประการสาคญคอความขาดแคลนบรเวณทจะนาไปถมทง เปนการเพมคาใชจายการจดการ

ขยะประกอบดวยวสดทเปนภาชนะบรรจและหบหอประเภทพลาสตกกระดาษ และวสดชวมวล ซงเผาไหมไดประมาณ 50-80% ดงนนการเผาทาลาย (incineration) จงเปนอกวธหนงทจะจดการขยะไดเหมาะสมกวา โดยจดการกบกากทเหลอทงจากการเผาไหมเพยง 5% ของปรมาตรเดมไดงาย นอกจากนยงสามารถใชความรอนไปผลตไอนาหรอไฟฟาได อยางไรกตาม ระบบทใชในสหรฐอเมรกาและยโรปในสมยตน ๆ ทาใหเกดความวตกเกยวกบการปลดปลอยเถาและโลหะหนกออกสบรรยากาศ การปลดปลอยสารไดออกซน ตลอดจนการกดกรอนทเกดในเครองแลกเปลยนความรอน เนองจากแกสทไดจากการเผาไหมมไอของคลอรน ฟลออรน กามะถน และพลาสตกอยดวยในปจจบนมเทคโนโลยทจดการกบขยะไดด และมการนามาใชมากขนตามลาดบ

นอกจากการเผาไหมโดยตรงแลวยงมงานวจยและพฒนาเพอสงเคราะห เชอเพลงแขง เชอเพลงเหลวและแกสจากขยะ โดยหลกการสามารถแปรรปขยะใหเปนเชอเพลงเหลวและแกสไดเชนเดยวกบการแปรรปจากถานหน หรอไมฟน และการทาใหเปนเชอเพลงเหลว สวนการแปรรปขยะใหเปนเชอเพลงแขงสะอาดมความเปนไปไดสงมากโดยผลตเชอเพลงทเรยกวาเชอเพลงแขงจากขยะ (refuse-derived fuel, RDF) ซงมหลกการทดและเปนทางเลอกทดกวาในอนาคตเนองจากเปนการรวบรวมการจดการและการควบคมมลพษไวในททเดยว มขนตอนการคดแยกวสดและ

18

ขนตอนการใหความรอนเพอทาลายเชอโรค ทาใหไดเชอเพลงแขงทสะอาดทสามารถทดแทนเชอเพลงแขงอน ๆ และนามนเตาได

3.3.4.4 กลเซอรนกลเซอรนเปนสารประกอบอนทรยพวกแอลกอฮอลชนดหนง

สตรเคม คอ C3H8O3 เปนของเหลวขนมจดเดอด 290 ๐C ละลายนาได เปนองคประกอบสาคญของไขมนหรอนามนใชอตสาหกรรมทายา เครองสาอาง สบ เปนตน

กลเซอรนทเกดจากกระบวนการทรานเอสเทอรฟเคชนของนามนพชใชแลวไมคอยมผนามาใชประโยชนเพราะมความไมบรสทธสง จาเปนตองผานกระบวนการแยกกรดไขมนและกลเซอรนซงทาใหมขนตอน และมคาใชจายในการทาใหมความบรสทธสงมากขนซงอาจไมคมคาตอการนาไปใชเปนสารตงตนสาหรบผลตเครองสาอาง ทผานมาจงพบวาโรงงานไบโอดเซลบางแหงไมไดนากลเซอรนมาใชประโยชนสวนใหญจะปลอยรวมกบของเสยตาง ๆ ไวในบอของเสยซงจะสรางมลพษดานกลนไมพงประสงคตอชมชนรอบขาง

1) คณสมบตดานเชอเพลงของกลเซอรนกลเซอรนมโครงสรางทเปนสายโซไฮโดรคารบอนขนาดใหญ

มการศกษาพบวาจะแตกตวดวยความรอน และสามารถใชความรอนเปนตวเรงปฏกรยาชวยในการแตกตวของสายโซไฮโดรคารบอนขนาดใหญไปเปนโมเลกลไฮโดรคารบอนขนาดเลกทมสมบตใกลเคยงกบนามนเบนซน กระบวนการแตกตวดวยความรอนของกลเซอรนจากกระบวนการผลตเอสเทอรเพอใหไดเปนเชอเพลงเหลว ไดมการศกษาการแตกตวดวยความรอนของนามนพชใชแลวซงเปนกรดไขมนทมโมเลกลไฮโดรคารบอนขนาดใหญใหมสมบตใกลเคยงนามนเชอเพลง โดยพบวาการแตกตวดวยความรอนของนามนพชใชแลวทอณหภม 400-500 องศาเซลเซยสภายใตความดนบรรยากาศใหผลตภณฑของเหลวทมองคประกอบเปนแกสโซลนประมาณ 20-30 % โดยนาหนก และหากใชตวเรงปฏกรยารวมดวยการแตกตวดวยความรอนของนามน (Canola) ใหรอยละของการเปลยนแปลงไปเปนเชอเพลง 60-95 % ไดผลตภณฑเปนสารประกอบไฮโดรคารบอนทอยในชวงจดเดอดของแกสโซลน แกสออยลชนดเบา และมนาเกดขนเลกนอย โดยเมอวเคราะหแกสทเกดขน พบวามองคประกอบเปนสารประกอบไฮโดรคารบอน C3 และ C4 โดยภาวะทดทสดใหรอยละของการเปลยนแปลงสงสดอยท 600 องศาเซลเซยส เปนเวลา 1 ชวโมง นอกจากนนเมอใชตวเรงปฏกรยาเหลกบนถานกมมนต ใหรอยละผลไดของแกสโซลนไดถง 50 %

ภาวะทเหมาะสมของการแตกตวดวยความรอนของกลเซอรนเหลอทงจากกระบวนการ ทรานเอสเทอรฟเคชนของนามนพชใชแลวใหเปนแกสโซลนในเครองปฏกรณแบบตอเนองเพอเปนแนวทางในการขยายขนาดเครองปฏกรณ สาหรบผลตเชอเพลงเหลวในภาคอตสาหกรรมรวมถงเปนแนวทางในการนากลเซอรนทไมไดใชประโยชนในการเพมมลคา

19

เปนผลตภณฑอนและจดวาเปนของเสยมาแปรรปโดยเพมมลคาใหเปนเชอเพลงควบคไปกบการบรหารจดการของเสยอยางมประสทธภาพ

การศกษาภาวะทเหมาะสมของการแตกตวดวยความรอนของกลเซอรนทเปนผลพลอยไดจากกระบวนการทรานเอสเทอรฟเคชนของนามนพชใชแลว ซงจะไมสามารถนาไปใชประโยชนโดยเพมมลคาไปเปนผลตภณฑอนได จงมแนวคดทจะนามาใชแปรรปเปนเชอเพลง โดยกลเซอรนเปนกรดไขมนทมองคประกบเปนไฮโดรคารบอนนาหนกโมเลกลสง มความหนดสงและไมมสมบตหรอองคประกอบทางเชอเพลง แตเมอไดรบความรอนจะเกดการแตกตวใหมขนาดเลกลง จะทาใหความหนดลดลง ไดผลตภณฑทมลกษณะเปนของเหลวสามารถนาไปวเคราะหในเชงปรมาณเพอหารอยละของผลตภณฑของเหลว และทาการวเคราะหของเหลวในเชงคณภาพโดยวเคราะหคาการกระจายตวของผลตภณฑตามคาบจดเดอดพบวา ภาวะทเหมาะสมตอการเกดกระบวนการแตกตวดวยความรอนของกลเซอรนในเครองปฏกรณแบบตอเนอง คออณหภม 500 องศาเซลเซยส อตราการไหล 9.45 กรมตอนาท โดยไมใชบรรยากาศของแกสไฮโดรเจน ใหปรมาณ แกสโซลน รอยละ 30.67 และเมอทาการทดลองภายใตบรรยากาศของแกสไฮโดรเจน 5 มลลลตรตอนาท ใหปรมาณแกสโซลนรอยละ 35.85 และเมอวเคราะหหมฟงกชนของผลตภณฑของเหลวพบวาแสดงคาความเปนแอโรมาตกในตาแหนงเดยวกบนาม นเบนซน 95ซงสามารถนาผลตภณฑของเหลวไปกลนและสามารถใชเปนนามนเชอเพลงได

2) การพฒนากลเซอรนไปใชประโยชนดานอน ๆเพอใหเกดประโยชนสงสดตออตสาหกรรมการผลต

ไบโอดเซล ตลอดจนการใชทรพยากรอยางคมคา และเปนการเพมมลคาของกลเซอรนทมประมาณรอยละ 10 โดยนาหนกของผลตภณฑผลพลอยไดทงหมดจากกระบวนการผลตไบโอดเซล ปจจบนโรงงานผลตไบโอดเซลไดกวา 400,000 ลตรตอวน กาลงประสบปญหาในการจดการกลเซอรนดบดงกลาว โดยยงไมมการนาไปใชประโยชนและนบวนจะมปรมาณเพมมากขน สถาบนวจยวทยาศาสตรและเทคโนโลยแหงประเทศไทย (วว.) โดยฝายสงแวดลอม นเวศวทยาและพลงงาน รวมกบฝายเทคโนโลยชวภาพ จงไดจดทา "โครงการเพมมลคาของกลเซอรนดบจากกระบวนการผลตไบโอดเซล"ขน เพอหาแนวทางการแปรรปกลเซอรนดบใหเปนสารประกอบมลคาเพมตาง ๆ

จากโครงการวจย ฯ น วว.ประสบความสาเรจในการผลต"สาร 1,3 Propanediol" โดยแบคทเรยสายพนธพนเมองของไทยคอ "สายพนธ Enterobacterradicincitans" ท วว.คดแยกไดจากนาทงของกระบวนการผลตไบโอดเซล แลวนามาเลยงในอาหารทดสอบท วว. ไดคดคนขน และเพมกลเซอรนดบเขาไปในสภาพวะการบมเลยงทงในทมออกซเจนและไมมออกซเจน โดยอาหารทดสอบทใชนนเปนสตรทมชนดและปรมาณสารเคมนอยกวาสตรอาหารดดแปลงสตรอน ทมรายงานมาแลว นอกจากนการบมเลยงแบบ Facultative anaerobic condition จะประหยดคาใชจายกวาการบมเลยงในสภาวะไรอากาศ (anaerobic condition) และทสาคญทสด คอเปนการเพมมลคาของผลพลอยไดและลดตนทนในการผลตไบโอดเซลไดอยางมประสทธภาพ

20

4. การพฒนากลเซอรนเปนเชอเพลงชนดแขงการผลตไบโอดเซลจะเกดกลเซอรนประมาณ 10 เปอรเซนต ซงเปนภาระของผผลตเนองจาก

ไมสามารถจาหนายหรอพฒนาไปเปนผลตภณฑทตองใชวธการทซบซอน และเทคโนโลยชนสงประกอบกบกลเซอรนทไดจากการผลตไบโอดเซลจากนามนพชใชแลวยงเสยงตอสารกอมะเรง ผทาโครงงานจงไดคดทจะพฒนากลเซอรนมาใชเปนเชอเพลงโดยไดพฒนาเปนเชอเพลงเหลวซงขณะนประสบความสาเรจถงขนการจดทาเตากลเซอรนสาหรบใชกบเชอเพลงกลเซอรน จากการดาเนนการทผานมาทากอใหเกดความรและประสบการณจงเกดความคดทจะพฒนาเชอเพลงกลเซอรนชนดแขงและไดทาการทดลองมาอยางตอเนองโดยการนากลเซอรนมาผสมกบสารเชอเพลงอน ๆ เชนผสมกบผงถานไมยางพาราเนองจากผงถานไมยางพาราเปนวสดเชอเพลงทหาซอไดงาย มราคาถก สามารถผลตในเชงพาณชยหรออตสาหกรรมได จากผลการทดลองเบองตนพบวาไดผลเปนทนาพอใจ สงเกตไดจากการจดไฟ การใหความรอน แตมขอจากดคอการนากลเซอรนมาผสมกบผงถานจะมปญหาเรองการอดขนรปเปนกอน ผดาเนนการทดลองไดนาดนกนสระซงมสารอนทรยทบถมมาเปนเวลานาน

ดนกนสระมคณสมบตใกลเคยงกบดนพรเปนเชอเพลงใตพภพชนดหนง จากการเปลยนแปลงทางธรณวทยา พชเกดการเนาเปอยเกดแกสซงประกอบดวยมเทนเปนสวนใหญ เมอดนกนสระอายมากขน (อยลกลงไป) จะมปรมาณออกซเจนลดลงและคารบอนเพมขนตามลาดบ เนองจากดนกนสระเกดขนในทชนแฉะ จงมปรมาณนาสงมากอาจสงถง 95% เมอขดขนมาแลวตองบบนาออก หรอผงไวใหแหงเหลอความชนประมาณ 25% และมคาความรอนใกลเคยงไมฟน คอ3.820-4.776 กโลแคลอร/กโลกรม

จากการทดลองผสมกบถานกลเซอรน พบวาไดผลด คอการจบตวของถานกลเซอรนจะอดเปนกอนไดด แตมปญหาเรองอตราสวนทเหมาะสมของดนกนสระทนามาผสม ในการนกลมผทดลองจงไดดาเนนการทาโครงงานวทยาศาสตรเพอทดลองศกษาคนหาคาตอบดงกลาว โดยกาหนดปญหาของการทดลอง ดงน

“ถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของดนกนสระตางกนจะมคณสมบตตางกนหรอไม?”

21

บทท 3อปกรณและวธการทดลอง

1. อปกรณ1.1 กลเซอรนทไดจากการผลตไบโอดเซล1.2 ดนกนสระ1.3 ผงถานไมยางพารา1.4 เทอรมอมเตอรแบบปรอท1.5 เทอรมอมเตอรแบบโลหะ1.6 นาฬกาจบเวลา1.7 ไมขดไฟ1.8 เครองชง1.9 เครองอบแหง1.10 อปกรณสาหรบอดแทงถาน1.11 เตาเผา1.12 ชดอปกรณตมนา1.13 ภาชนะสาหรบตากแหงถานกลเซอรน

2. วธการทดลองการทดลองเปรยบเทยบคณสมบตของถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของดนกนสระตางกน

ในครงน มงทจะศกษาคณสมบตทางกายภาพ และคณสมบตทางเคมของเชอเพลงถานกลเซอรนทมสวนผสมของดนแตกตางกนโดยกาหนดเปนสตรตาง ๆ เชนคณสมบตทางกายภาพดานลกษณะภายนอกกอนและหลงการอบแหง นาหนกทหายไปหลงการอบแหง ระยะเวลาผงแดด นาหนกทลดลงขณะผงแดด และระดบอณหภมของอากาศขณะผงแดด นอกจากนยงไดศกษาคณสมบตทางเคมของถานกลเซอรนดาน อณหภมของจดตดไฟ อณหภมขณะตดไฟ ระยะเวลาทใชจดไฟ ระยะเวลาทตดไฟของเหลอจากการเผาไหม และเปรยบเทยบการใหความรอนของถานกลเซอรน เพอเปรยบเทยบความแตกตางโดยกาหนดขนตอนการทดลอง ดงน

2.1 การกาหนดปญหาของการทดลองการผลตไบโอดเซลจะเกดกลเซอรนประมาณ 10 เปอรเซนต ซงเปนภาระของผผลตเนองจาก

ไมสามารถจาหนายหรอพฒนาไปเปนผลตภณฑทตองใชวธการทซบซอน และเทคโนโลยชนสงประกอบกบกลเซอรนทไดจากการผลตไบโอดเซลจากนามนพชใชแลวยงเสยงตอสารกอมะเรงผทาโครงงานจงไดคดทจะพฒนากลเซอรนมาใชเปนเชอเพลงโดยไดพฒนาเปนเชอเพลงเหลวซง

22

ขณะนประสบความสาเรจถงขนการจดทาเตากลเซอรนสาหรบใชกบเชอเพลงกลเซอรน จากการดาเนนการทผานมาทากอใหเกดความรและประสบการณจงเกดความคดทจะพฒนาเชอเพลงกลเซอรนชนดแขงและไดทาการทดลองมาอยางตอเนองโดยการนากลเซอรนมาผสมกบสารเชอเพลงอน ๆเชนผสมกบผงถานไมยางพารา แตมขอปญหาคอ การนากลเซอรนมาผสมกบถานจะมปญหาเรอง

การอดขนรปเปนกอน ผดาเนนการทดลองไดนาดนกนสระซงมสารอนทรยทบถมมาเปนเวลานานมาทดลองผสมกบถานกลเซอรน พบวาไดผลด คอ การจบตวของถานกลเซอรนจะอดเปนกอนไดดแตมปญหาในเรองอตราสวนทเหมาะสมของดนกนสระทนามาผสม ในการนกลมผทดลองจงไดดาเนนการทาโครงงานวทยาศาสตรเพอทดลองศกษาคนหาคาตอบดงกลาว โดยกาหนดปญหาของการทดลอง ดงน

“ถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของดนกนสระตางกนจะมคณสมบตตางกนหรอไม?”2.2 ขนตอนการทดลอง

เมอไดกาหนดปญหาของการทดลองขนมาแลว จงไดวางแผนการทดลองตามขนตอน ดงน2.2.1 การเตรยมวสด/อปกรณ

2.2.1.1 ผทดลองไดทาการผสมถานกลเซอรนโดยใชอตราสวน 1:1 โดยนาหนกซงเปนอตราสวนทไดทาการทดลองเบองตนพบวาเหมาะสมทสด ใชเครองชงทาการชงนาหนกของถานและกลเซอรนอยางละ 5 กโลกรม มาผสมกนแลวทาการแยกถานกลเซอรนออกเปน 5 กอง ๆ ละ2 กโลกรม(แตละกองจะมถาน 1 กโลกรม และกลเซอรน 1 กโลกรม)

2.2.1.2 นาดนกนสระมาผสมกบถานกลเซอรนในแตละกองโดยกาหนดเปนสตรตาง ๆจานวน 5 สตร ตามทไดกาหนดในตวแปรตนของการทดลอง ดงน

สตรท 1 ถาน 1 กโลกรม กลเซอรน 1 กโลกรม ดน 1 กโลกรมสตรท 2 ถาน 1 กโลกรม กลเซอรน 1 กโลกรม ดน 2 กโลกรมสตรท 3 ถาน 1 กโลกรม กลเซอรน 1 กโลกรม ดน 3 กโลกรมสตรท 4 ถาน 1 กโลกรม กลเซอรน 1 กโลกรม ดน 4 กโลกรมสตรท 5 ถาน 1 กโลกรม กลเซอรน 1 กโลกรม ดน 5 กโลกรม

23

-

ก ข คภาพท 3.1 สวนผสมตาง ๆ

ก. ผงถานข. กลเซอรนค. ดนกนสระ

ภาพท 3.2 การผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระ

2.2.1.3 เตรยมอปกรณสาหรบการอดถานกลเซอรนเปนกอน2.2.1.4 เตรยมเตาอบสาหรบอบถานกลเซอรนใหแหง2.2.1.5 เตรยมชดอปกรณสาหรบการทดลองเผาถานกลเซอรน2.2.1.6 เตรยมชดอปกรณตมนา2.2.1.7 เตรยมภาชนะสาหรบตากแหงถานกลเซอรน

24

2.2.2 การทดลอง2.2.2.1 นาสวนผสมของถานกลเซอรนทง 5 สตร มาอดเปนแทงโดยกาหนด

ใหมนาหนกหลงการอดเทากน คอ แทงละ 60 กรม สงเกตและบนทกลกษณะทางกายภาพของถานกลเซอรนอดแทงแตละสตรกอนการอบแหงในตารางท 4.1

ภาพท 3.3 การอดถานกลเซอรนเปนแทง

ภาพท 3.4 ลกษณะของแทงถานกลเซอรนสตรตาง ๆ

25

2.2.2.2 นาถานกลเซอรนสตรละ 5 แทง มาอบในเครองอบดวยอณหภม60 องศาเซลเซยส เพอหาคาเฉลยนาหนกทหายไปของถานกลเซอรนแตละสตร เมอถานแหงสนทใหบนทกขอมลลงในตารางท 4.3 เพอนาไปใชเปนตวชวดเมอนาแทงถานกลเซอรนไปผงแดด เนองจากการผลตถานกลเซอรนในปรมาณทมาก ๆ นนตองทาใหแหงโดยวธการผงแดดเพอเปนการลดการสนเปลองพลงงานจากการใชเครองอบ

ในขนนจะสงเกตและบนทกลกษณะทางกายภาพของถานกลเซอรนอดแทงแตละสตรหลงการอบแหงในตารางท 4.2

ภาพท 3.5 การอบแทงถานกลเซอรน

2.2.2.3 นาถานกลเซอรนทเหลอมาผงแดดใหแหงโดยใชเกณฑจากตวชวดคาเฉลยของนาหนกทหายไปของถานกลเซอรนแตละสตร เพอใชในการศกษาทดลองหาคณสมบตทางเคม ตอไป

การทดลองในขนตอนนทาการบนทกระยะเวลาผงแดด นาหนกทลดลงขณะผงแดด และระดบอณหภมของอากาศขณะผงแดดลงในตารางท 4.4, 4.5 และ4.6

ภาพท 3.6 การผงแดดถานกลเซอรน

26

2.2.2.4 นาถานกลเซอรนทผานการผงแดดจนแหงสนทแลวมาศกษาคณสมบตทางเคมโดยการนามาจดไฟเพอทาการทดลองตามขนตอน ดงน

1) นาถานกลเซอรนไปเผาดวยเตาแกสทตดตงอปกรณประกอบตามรปท 3.7เพอหาคาของระดบอณหภมจดตดไฟของถานกลเซอรนสตรตาง ๆ โดยทาการเผาสตรละ 5 ครง เพอนามาหาคาเฉลยและบนทกผลลงในตารางท 4.7

ภาพท 3.7 การหาคาระดบอณหภมจดตดไฟของถานกลเซอรน

2) หาคาระดบอณหภมขณะตดไฟของถานกลเซอรนสตรตาง ๆ โดยทาการเผาและวดอณหภมสตรละ 5 ครง เพอนามาหาคาเฉลยและบนทกผลลงในตารางท 4.8

ภาพท 3.8 หาคาระดบอณหภมขณะตดไฟของถานกลเซอรน

27

3) หาระยะเวลาตดไฟของถานกลเซอรนสตรตาง ๆ โดยการจบเวลาตงแตจดไฟตดกอนถานกลเซอรนกระทงถานตดไฟและถงระยะไมมควน ทาการทดลองและบนทกระยะเวลาการตดไฟสตรละ 5 ครง เพอนามาหาคาเฉลยและบนทกผลลงในตารางท 4.9

ภาพท 3.9 การศกษาระยะเวลาตดไฟของถานกลเซอรน

4) หาระยะเวลาการตดไฟของถานกลเซอรนสตรตาง ๆ โดยการจบเวลาตงแตระยะไมมควนกระทงไฟมอดดบหมด ทาการทดลองและบนทกระยะเวลาการตดไฟสตรละ 5 ครง เพอนามาหาคาเฉลยและบนทกผลลงในตารางท 4.10

ภาพท 3.10 การตดไฟของถานกลเซอรนสตรตาง ๆ

28

5) บนทกลกษณะของเหลอจากการเผาไหมของถานกลเซอรนสตรตาง ๆภายหลงการเผาไหมลงในตารางท 4.11

ภาพท 3.11 ลกษณะของเหลอจากการเผาไหมของ ถานกลเซอรนสตรตาง ๆ

6) ทดลองเปรยบเทยบการใหความรอนของถานกลเซอรนสตรตาง ๆโดยการนาถานกลเซอรนสตรละ 200 กรม ไปตมนาทมปรมาตร 200 ลกบาศกเซนตเมตรเปนเวลา 30 นาท เปรยบเทยบปรมาตรของนาทหายไป ทาการทดลอง 5 ครง เพอนามาหาคาเฉลยและบนทกผลลงในตารางท 4.12

ภาพท 3.12 การทดลองเปรยบเทยบการใหความรอนของถานกลเซอรน

29

2.2.3 ขนการจดกระทาขอมล2.2.3.1 นาผลจากการทดลองทง 12 ประเดนการทดลอง และขอมลการทดลองในแต

ละสตรของการทดลองมาหาคาเฉลยโดยแยกเปน 12 ตาราง ตามทไดกาหนดไวในตวแปรตาม2.2.3.2 นาผลการทดลองแตละตารางมาจดกระทาขอมลเปนกราฟเพอเปรยบเทยบ

ขอแตกตางของขอมลเกยวกบคณสมบตของตวแปรตนสตรตาง ๆ2.2.4 ขนสรปและอภปรายผลการทดลอง

2.2.4.1 นาขอมลทไดจากขอ 2.2.3 มาลงขอสรปผลการทดลองเพอตอบคาถามจากขอกาหนดปญหาของการทาโครงงานทวา ถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของดนกนสระ

ตางกนจะมคณสมบตตางกนหรอไม?”2.2.4.2 อภปรายผลการทดลองเพอแสดงความคดเหนเพมเตมจากผลทปรากฏ

จากการทดลอง

30

บทท 4ผลการทดลอง

การทดลองเปรยบเทยบคณสมบตของถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของดนกนสระแตกตางกนในครงน ไดกาหนดจดประสงคเพอทดลองเปรยบเทยบคณสมบตของถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของดนกนสระตางกน เพอใหไดสตรผสมทมคณสมบตและความเหมาะสมในการนาไปใชใหเกดประสทธภาพสงสด โดยกาหนดตวแปรตนเปนสตรผสมของถาน กลเซอรน และดนกนสระทตางกนจานวน 5 สตร คอ

สตรท 1 อตราสวนผสม 1:1:1สตรท 2 อตราสวนผสม 1:1:2สตรท 3 อตราสวนผสม 1:1:3สตรท 4 อตราสวนผสม 1:1:4สตรท 5 อตราสวนผสม 1:1:5

กาหนด ตวแปรตามเพอศกษาคณสมบตของถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของดนกนสระสตรตาง ๆ ดงน

คณสมบตทางกายภาพ- ลกษณะภายนอกของถานกลเซอรนกอนการอบแหง- ลกษณะภายนอกของถานกลเซอรนหลงการอบแหง- นาหนกทหายไปหลงอบแหงถานกลเซอรน- ระยะเวลาทผงแดดจนกระทงแหงของถานกลเซอรน- นาหนกทลดลงของถานกลเซอรนขณะทผงแดดกระทงแหง- ระดบอณหภมของอากาศขณะนาถานกลเซอรนไปผงแดด

คณสมบตทางเคม- อณหภมของจดตดไฟของถานกลเซอรน- อณหภมขณะตดไฟของถานกลเซอรน- ระยะเวลาการตดไฟของถานกลเซอรนสตรตาง ๆ

ตงแตระยะทถานเรมตดไฟจนมอดดบหมด- ระยะเวลาการตดไฟของถานกลเซอรนสตรตาง ๆ

ตงแตระยะทถานหมดควนจนมอดดบหมด- ของเหลอจากการเผาไหมของถานกลเซอรน- การเปรยบเทยบการใหความรอนของถานกลเซอรน

31

ไดทาการทดลองตามจดประสงคและตวแปรทกาหนด ปรากฎผลการทดลอง ดงน

1, ผลการศกษาคณสมบตทางกายภาพของถานกลเซอรน1.1 การเปรยบเทยบลกษณะทางกายภาพของถานกลเซอรนทอดเปนกอนกอนการอบแหง

โดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆ จานวน 5 สตร และตวแปรตาม คอ ลกษณะของถานกลเซอรนทอดเปนกอนกอนการอบแหงโดยการสงเกต ปราภฎผลตามตารางท 4.1 ดงน

ตารางท 4.1 ลกษณะของถานกลเซอรนทอดเปนกอนกอนการอบแหง

สตรท ลกษณะของกอนถาน1 ผวของกอนถานเรยบเปนมน สดา การเกาะตวด2 ผวของกอนถานเรยบเปนมน สดา การเกาะตวด3 ผวของกอนถานเรยบ สดา การเกาะตวด4 ผวของกอนถานเรยบ สดา การเกาะตวด5 ผวของกอนถานเรยบ สดา การเกาะตวด

จากตารางท 4.1 พบวาลกษณะของถาน ดน กลเซอรนทอดเปนกอนกอนการอบแหงผวจะเรยบ สดาและมการเกาะตวด

1.2 การเปรยบเทยบลกษณะทางกายภาพของถานกลเซอรนทอดเปนกอนหลงการอบแหงโดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆ จานวน 5 สตร และตวแปรตาม คอ ลกษณะของถานกลเซอรนทอดเปนกอนหลงการอบแหงโดยการสงเกต ปราภฎผลตามตารางท 4.2 ดงน

ตารางท 4.2 ลกษณะของถานกลเซอรนทอดเปนกอนหลงการอบแหง

สตรท ลกษณะของกอนถาน1 ผวของกอนถานไมเรยบ สดา เปราะ แตกงาย2 ผวของกอนถานไมเรยบ สดา เปราะ แตกงาย3 ผวของกอนถานไมเรยบ สดา แขง เกาะตวด4 ผวของกอนถานไมเรยบ สดา แขง เกาะตวด5 ผวของกอนถานไมเรยบ สดา แขงมาก เกาะตวด

จากตารางท 4.2 พบวาลกษณะของถานกลเซอรนทอดเปนกอนหลงการอบแหงผวจะไมเรยบ สดาสตรท 1,2 จะเปราะและแตกงาย สวนสตรท 3,4 และ 5 จะแขงและเกาะตวด

32

6.987.66 8.17

8.54 8.18

0123456789

นาหนก( กรม )

สตรท 1 สตรท 2 สตรท 3 สตรท 4 สตรท 5

คาเฉลยนาหนกทหายไปของถานกลเซอรนทผานการอบแหงท 60 องศาเซลเซยส

สตรท 1สตรท 2สตรท 3สตรท 4สตรท 5

1.3 การหาคาเฉลยนาหนกทหายไปของถานกลเซอรนทอดเปนกอนหลงการอบแหงทระดบอณหภม 60 (องศาเซลเซยส)โดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆจานวน 5 สตร และตวแปรตาม คอ นาหนกทหายไปของถานกลเซอรนทอดเปนกอนหลงการอบแหงปราภฎผลตามตารางท 4.3 ดงน

ตารางท 4.3 คาเฉลยนาหนกทหายไปของถานกลเซอรนทอดเปนกอนหลงการอบแหงทระดบอณหภม 60 (องศาเซลเซยส)

สตรท นาหนกทหายไป(กรม)1 6.982 7.663 8.174 8.545 8.18

จากตารางท 4.3 พบวาคาเฉลยนาหนกทหายไปของถานกลเซอรนทอดเปนกอนหลงการอบแหงทระดบอณหภม 60 (องศาเซลเซยส)จะแตกตางกนโดย สตรท 4 จะมคาเฉลยนาหนกทหายไปของถานกลเซอรนสงสดทคาเฉลย 8.54 กรม รองลงมาคอ สตรท 5 ทคาเฉลย 8.18 กรม สวนสตรท 1จะมคาเฉลยนาหนกทหายไปของถานกลเซอรนตาสดทคาเฉลย 6.98 กรม

กราฟท 4.1 เปรยบเทยบคาเฉลยนาหนกทหายไปของถานกลเซอรนทอดเปนกอนหลงการอบแหง

33

1.4 การหาระยะเวลา(ชวโมง)ทใชในการตากแหงถานกลเซอรนทอดเปนกอน โดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆ จานวน 5 สตร และตวแปรตาม คอระยะเวลา(ชวโมง)ทใชในการตากแหงถานกลเซอรน ปราภฎผลตามตารางท 4.4 ดงน

ตารางท 4.4 ระยะเวลา(ชวโมง)ทใชในการตากแหงถานกลเซอรนทอดเปนกอน

สตรท เวลา(ชวโมง)1 102 133 144 145 15

จากตารางท 4.4 พบวาระยะเวลา(ชวโมง)ทใชในการตากแหงถานกลเซอรนทอดเปนกอน จะแตกตางกนโดย สตรท 5 จะมระยะเวลา(ชวโมง)ทใชในการตากแหงถานกลเซอรนสงสดท15 ชวโมง รองลงมาคอ สตรท 3 และ 4 ท 14 ชวโมง สวนสตรท 1 จะมระยะเวลา(ชวโมง)ทใชในการตากแหงถานกลเซอรนตาสดท 10 ชวโมง

กราฟท 4.2 เปรยบเทยบระยะเวลา(ชวโมง)ทใชในการตากแหงถานกลเซอรนทอดเปนกอน

10

13 14 1415

0

2

4

6

8

10

12

14

16

ชงโมง

สตรท 1 สตรท 2 สตรท 3 สตรท 4 สตรท 5

ระยะเวลาทใชในการผงแดดจนกระทงถานกลเซอรนแหง

สตรท 1สตรท 2สตรท 3สตรท 4สตรท 5

34

1.5 การหาคาเฉลยนาหนก(กรม)ทลดลงของถานกลเซอรนขณะผงแดดกระทงแหงโดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆ จานวน 5 สตรและตวแปรตาม คอ นาหนก(กรม)ทลดลงของถานกลเซอรนขณะผงแดดกระทงแหง ปราภฎผล

ตามตารางท 4.5 ดงน

ตารางท 4.5 คาเฉลยนาหนก(กรม)ทลดลงของถานกลเซอรนขณะผงแดดกระทงแหง

สตรท นาหนก(กรม)1 6.592 7.723 8.234 8.665 8.23

จากตารางท 4.5 พบวาคาเฉลยนาหนก(กรม)ทลดลงของถานกลเซอรนขณะผงแดดกระทงแหงจะแตกตางกนโดย สตรท 4 จะมคาเฉลยนาหนก(กรม)ทลดลงของถานกลเซอรนสงสดทคาเฉลย8.66 กรม รองลงมาคอ สตรท 3 และ5 ทคาเฉลย 8.23 กรม สวนสตรท 1 จะมคาเฉลยนาหนกทหายไปของถานกลเซอรนตาสด ทคาเฉลย 6.59 กรม

กราฟท 4.3 เปรยบเทยบคาเฉลยนาหนก(กรม)ทลดลงของถานกลเซอรนขณะผงแดดกระทงแหง

6.59

7.72 8.258.66 8.23

0123456789

นาหนก( กรม )

สตรท 1 สตรท 2 สตรท 3 สตรท 4 สตรท 5

นาหนกทลดลงในการผงแดดจนกระทงถานกลเซอรนแหง

สตรท 1สตรท 2สตรท 3สตรท 4สตรท 5

35

1.6 การหาระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)ของอากาศขณะทนาถานกลเซอรนไปผงแดดโดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆ จานวน 5 สตรและตวแปรตาม คอ ระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)ของอากาศขณะทนาถานกลเซอรนไปผงแดดกระทงแหง ปราภฎผลตามตารางท 4.5 ดงน

ตารางท 4.6 ระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)ของอากาศขณะทนาถานกลเซอรนไปผงแดดกระทงแหง

ชวโมงท ระดบอณหภมของอากาศ(องศาเซลเซยส)1 332 353 334 325 336 357 338 329 3210 3211 3412 3513 3314 3915 35

เฉลย 35.86

จากตารางท 4.6 พบวาระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)ของอากาศขณะทนาถานกลเซอรนไปผงแดดกระทงแหงเทากบ 35.86 องศาเซลเซยส

36

กราฟท 4.4 เปรยบเทยบระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)ของอากาศขณะทนาถานกลเซอรนไปผงแดดกระทงแหง

ระดบอณหภมของอากาศในขณะททาการผงแดดจนกระทงถานกลเซอรนแหง

35 33 32 32 3435 33

393532

333335 32 33

051015202530354045

ชม.ท1

ชม.ท2

ชม.ท3

ชม.ท4

ชม.ท5

ชม.ท6

ชม.ท7

ชม.ท8

ชม.ท9

ชม.ท10

ชม.ท11

ชม.ท12

ชม.ท13

ชม.ท14

ชม.ท15

อณหภม( องศาเซลเซยส )

37

2, ผลการศกษาคณสมบตทางเคมของถานกลเซอรน

2.1 การหาคาเฉลยระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)จดตดไฟของถานกลเซอรนโดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆจานวน 5 สตร และตวแปรตาม คอ ระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)จดตดไฟของถานกลเซอรนปราภฎผลตามตารางท 4.7 ดงน

ตารางท 4.7 คาเฉลยระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)จดตดไฟของถานกลเซอรน

สตรท อณหภม(องศาเซลเซยส)1 822 903 884 995 113

จากตารางท 4.7 พบวาคาเฉลยระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)จดตดไฟของถานกลเซอรนจะแตกตางกนโดย สตรท 5 จะมคาเฉลยระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)จดตดไฟของถานกลเซอรนสงสดทคาเฉลย 113 องศาเซลเซยส รองลงมาคอ สตรท 4 ทคาเฉลย 99 องศาเซลเซยสสวนสตรท 1 จะมคาเฉลยระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)จดตดไฟของถานกลเซอรนตาสดทคาเฉลย 82 องศาเซลเซยส

กราฟท 4.5 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)จดตดไฟของถานกลเซอรน

8290 88

99113

0

20

40

60

80

100

120

อณหภม(องศาเซลเซยส)

สตรท 1 สตรท 2 สตรท 3 สตรท 4 สตรท 5

คาเฉลยอณหภม(องศาเซลเซยส)จดตดไฟของถานกลเซอรน

สตรท 1สตรท 2สตรท 3สตรท 4สตรท 5

38

2.2 การหาคาเฉลยระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)ขณะตดไฟของถานกลเซอรนโดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆ จานวน5 สตร และตวแปรตาม คอ ระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)ขณะตดไฟของถานกลเซอรนปราภฎผลตามตารางท 4.8 ดงน

ตารางท 4.8 คาเฉลยระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)ขณะตดไฟของถานกลเซอรน

สตรท เวลา(นาท)1 4232 3393 2854 3225 237

จากตารางท 4.8 พบวาคาเฉลยระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)ขณะตดไฟของถานกลเซอรนจะแตกตางกนโดย สตรท 3 จะมคาเฉลยระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)ขณะตดไฟของถานกลเซอรนสงสดทคาเฉลย 423 องศาเซลเซยส รองลงมาคอ สตรท 2 ทคาเฉลย339 องศาเซลเซยส สวนสตรท 5 จะมคาเฉลยระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)ขณะตดไฟของถานกลเซอรนตาสดทคาเฉลย 237 องศาเซลเซยส

กราฟท 4.6 เปรยบเทยบคาเฉลยระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)ขณะตดไฟของถานกลเซอรน

423

339285

322

237

050100150200250300350400450

อณหภม(องศาเซลเซยส)

สตรท 1 สตรท 2 สตรท 3 สตรท 4 สตรท 5

คาเฉลยอณหภม(องศาเซลเซยส)ขณะตดไฟของถานกลเซอรน

สตรท 1สตรท 2สตรท 3สตรท 4สตรท 5

39

2.4 การหาคาเฉลยระยะเวลา(นาท)ทถานกลเซอรนตดไฟจนหมดควนโดยกาหนดตวแปรตน คอสตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆ จานวน 5 สตร และตวแปรตาม คอ ระยะเวลา(นาท)ทถานกลเซอรนตดไฟจนหมดควน ปราภฎผลตามตารางท 4.9 ดงน

ตารางท 4.9 คาเฉลยระยะเวลา(นาท)ทถานกลเซอรนตดไฟจนหมดควน

สตรท เวลา(นาท)1 25.42 15.63 23.64 5.45 6.8

จากตารางท 4.9 พบวาคาเฉลยระยะเวลา(นาท)ทถานกลเซอรนตดไฟจนหมดควนจะแตกตางกนโดย สตรท 1 จะมคาเฉลยระยะเวลา(นาท)ทถานกลเซอรนตดไฟจนหมดควนสงสดทคาเฉลย 25.4 นาทรองลงมาคอ สตรท 3 ทคาเฉลย 23.6 นาท สวนสตรท 4 จะมคาเฉลยระยะเวลา(นาท)ทถานกลเซอรนตดไฟจนหมดควนตาสดทคาเฉลย 5.4 นาท

กราฟท 4.7 เปรยบเทยบคาเฉลยระยะเวลา(นาท)ทถานกลเซอรนตดไฟจนหมดควน

25.4

15.6

23.6

5.4 6.8

0

5

10

15

20

25

30

เวลา( นาท )

สตรท 1 สตรท 2 สตรท 3 สตรท 4 สตรท 5

คาเฉลยระยะเวลาถานกลเซอรนตดไฟจนหมดควน(นาท)

สตรท 1สตรท 2สตรท 3สตรท 4สตรท 5

40

2.3 การหาคาเฉลยระยะเวลา(นาท)การตดไฟระยะไมมควนของถานกลเซอรนจนไฟมอดดบ โดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆจานวน 5 สตร และตวแปรตาม คอ ระยะเวลา(นาท)การตดไฟระยะไมมควนของถานกลเซอรนจนไฟมอดดบ ปราภฎผลตามตารางท 4.10 ดงน

ตารางท 4.10 คาเฉลยระยะเวลา(นาท)การตดไฟระยะไมมควนของถานกลเซอรนจนไฟมอดดบ

สตรท เวลา(นาท)1 64.22 75.63 55.44 55.85 49.0

จากตารางท 4.10 พบวาคาเฉลยระยะเวลา(นาท)การตดไฟระยะไมมควนของถานกลเซอรนจนไฟมอดดบจะแตกตางกนโดย สตรท 2 จะมคาเฉลยระยะเวลา(นาท)การตดไฟจนหมดควนของถานกลเซอรนจนไฟมอดดบสงสดทคาเฉลย 75.6 นาท รองลงมา คอ สตรท 1 ทคาเฉลย 64.2 นาท สวนสตรท 5จะมคาเฉลยระยะเวลา(นาท)การตดไฟระยะไมมควนของถานกลเซอรนจนไฟมอดดบตาสดทคาเฉลย 49.0 นาท

กราฟท 4.7 เปรยบเทยบคาเฉลยระยะเวลา(นาท)การตดไฟระยะไมมควนของถานกลเซอรนจนไฟดบ

64.2

75.6

55.4 55.849

0

10

20

30

40

50

60

70

80

เวลา (นาท)

สตรท 1 สตรท 2 สตรท 3 สตรท 4 สตรท 5

คาเฉลยระยะเวลา(นาท)การตดไฟจนหมดควนของถานกล เซอรนจนไฟมอดดบ

สตรท 1

สตรท 2

สตรท 3

สตรท 4

สตรท 5

41

2.5 ลกษณะของเหลอจากการเผาไหมของถานกลเซอรน โดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆ จานวน 5 สตร และตวแปรตาม คอ ลกษณะของเหลอจากการเผาไหมของถานกลเซอรน ปราภฎผลตามตารางท 4.11 ดงน

ตารางท 4.11 ลกษณะของเหลอจากการเผาไหมของถานกลเซอรน

สตรท ลกษณะของเหลอจากการเผาไหม1 เปนผง สเทาผสมแดง คอนขางหยาบ2 เปนกอน สเทาผสมแดง3 เปนผง สเทา4 เปนกอน สเทาผสมแดง5 เปนกอนแขง สดาผสมแดง

จากตารางท 4.11 พบวาลกษณะของเหลอจากการเผาไหมของถานกลเซอรนจะแตกตางกนโดยของเหลอจากการเผาไหมสตรท 1 และ 3 จะมลกษณะเปนผงสวนสตรท 2 , 4 และ 5 จะมลกษณะเปนกอน

42

2.6 การหาปรมาตรนาทหายไป(ลกบาศกเซนตเมตร)จากการใชถานกลเซอรนตมนาทมปรมาตรเทากนใหเดอด โดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆจานวน 5 สตร และตวแปรตาม คอ ปรมาตรนาทหายไป(ลกบาศกเซนตเมตร)จากการใชถานกลเซอรนตมนา ปราภฎผลตามตารางท 4.12 ดงน

ตารางท 4.12 คาเฉลยปรมาตรนาทหายไป(ลกบาศกเซนตเมตร)จากการใชถานกลเซอรนตมนาทมปรมาตรเทากนใหเดอด

สตรท ปรมาตรนาทหายไป(ลกบาศกเซนตเมตร)1 18.002 11.903 9.424 6.125 4.26

จากตารางท 4.12 พบวาคาเฉลยปรมาตรนาทหายไป(ลกบาศกเซนตเมตร)จากการใชถานกลเซอรนตมนาทมปรมาตรเทากนใหเดอดจะแตกตางกนโดย สตรท 1 จะมคาเฉลยปรมาตรนาทหายไป(ลกบาศกเซนตเมตร)จากการใชถานกลเซอรนตมนาทมปรมาตรเทากนใหเดอดทคาเฉลย 18.0 ลกบาศกเซนตเมตร รองลงมาคอ สตรท 2 ทคาเฉลย 11.90 ลกบาศกเซนตเมตร สวนสตรท 5 จะมคาเฉลยปรมาตรนาทหายไป(ลกบาศกเซนตเมตร)ตาสดทคาเฉลย 4.26 ลกบาศกเซนตเมตร

กราฟท 4.9 เปรยบเทยบคาเฉลยปรมาตรนาทหายไป(ลกบาศกเซนตเมตร)จากการใชถานกลเซอรนตมนาทมปรมาตรเทากนใหเดอด

18

11.99.42

6.124.26

024681012141618

ลกบาศกเซนตเมตร

สตรท 1 สตรท 2 สตรท 3 สตรท 4 สตรท 5

คาเฉลยปรมาตรของนาทหายไป (ลกบาศกเซนตเมตร)

สตรท 1สตรท 2สตรท 3สตรท 4สตรท 5

43

บทท 5สรปและอภปรายผลการทดลอง

สรปผลการทดลอง

การทดลองในครงนมงศกษาเปรยบเทยบคณสมบตของถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของดนกนสระตางกน โดยตงสมมตฐานของการทดลองในครงน คอ ถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของดนกนสระตางกนจะมคณสมบตตางกน การวเคราะหขอมลผทดลองไดทาการวเคราะหขอมลโดยใชสถตเบองตน คอ คาเฉลย สรปผลการทดลอง ดงน1, ผลการศกษาคณสมบตทางกายภาพของถานกลเซอรน

1.1 การเปรยบเทยบลกษณะทางกายภาพของถานกลเซอรนทอดเปนกอนกอนการอบแหงโดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆ จานวน 5 สตร และตวแปรตาม คอ ลกษณะของถานกลเซอรนทอดเปนกอนกอนการอบแหงโดยการสงเกตสรปไดวา ลกษณะของถานกลเซอรนทอดเปนกอนกอนการอบแหงจะไมแตกตางกน

1.2 การเปรยบเทยบลกษณะทางกายภาพของถานกลเซอรนทอดเปนกอนหลงการอบแหงโดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆ จานวน 5 สตร และตวแปรตาม คอ ลกษณะของถานกลเซอรนทอดเปนกอนหลงการอบแหงโดยการสงเกตสรปไดวา ลกษณะของถานกลเซอรนทอดเปนกอนหลงการอบแหงจะแตกตางกน

1.3 การหาคาเฉลยนาหนกทหายไปของถานกลเซอรนทอดเปนกอนหลงการอบแหงทระดบอณหภม 60 องศาเซลเซยสโดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆจานวน 5 สตร และตวแปรตาม คอ นาหนกทหายไปของถานกลเซอรนทอดเปนกอนหลงการอบแหงสรปไดวา คาเฉลยนาหนกทหายไปของถานกลเซอรนทอดเปนกอนหลงการอบแหงทระดบอณหภม60 องศาเซลเซยสจะแตกตางกน

1.4 การหาระยะเวลา(ชวโมง)ทใชในการตากแหงถานกลเซอรนทอดเปนกอน โดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆ จานวน 5 สตร และตวแปรตาม คอระยะเวลา(ชวโมง)ทใชในการตากแหงถานกลเซอรนสรปไดวา คาเฉลยระยะเวลา(ชวโมง)ทใชในการตากแหงถานกลเซอรนทอดเปนกอนจะแตกตางกน

44

1.5 การหาคาเฉลยนาหนก(กรม)ทลดลงของถานกลเซอรนขณะผงแดดกระทงแหงโดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆ จานวน 5 สตรและตวแปรตาม คอ นาหนก(กรม)ทลดลงของถานกลเซอรนขณะผงแดดกระทงแหง

สรปไดวา คาเฉลยนาหนก(กรม)ทลดลงของถานกลเซอรนขณะผงแดดกระทงแหงจะแตกตางกน

1.6 การหาคาเฉลยระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)ของอากาศขณะทนาถานกลเซอรนไปผงแดดโดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆ จานวน 5 สตรและตวแปรตาม คอ ระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)ของอากาศขณะทนาถานกลเซอรนไปผงแดดกระทงแหงสรปไดวา คาเฉลยระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)ของอากาศขณะทนาถานกลเซอรนไปผงแดดกระทงแหงจะแตกตางกน

2, ผลการศกษาคณสมบตทางเคมของถานกลเซอรน

2.1 การหาคาเฉลยระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)จดตดไฟของถานกลเซอรนโดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆจานวน 5 สตร และตวแปรตาม คอ ระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)จดตดไฟของถานกลเซอรนสรปไดวา คาเฉลยระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)จดตดไฟของถานกลเซอรนจะแตกตางกน

2.2 การหาคาเฉลยระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)ขณะตดไฟของถานกลเซอรนโดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆ จานวน5 สตร และตวแปรตาม คอ ระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)ขณะตดไฟของถานกลเซอรนสรปไดวา คาเฉลยระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)ขณะตดไฟของถานกลเซอรนจะแตกตางกน

2.3 การหาคาเฉลยระยะเวลา(นาท)ทถานกลเซอรนตดไฟจนหมดควนโดยกาหนดตวแปรตน คอสตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆ จานวน 5 สตร และตวแปรตาม คอ ระยะเวลา(นาท)ทถานกลเซอรนตดไฟจนหมดควนสรปไดวา คาเฉลยระยะเวลา(นาท)ทถานกลเซอรนตดไฟจนหมดควนจะแตกตางกน

2.4 การหาคาเฉลยระยะเวลา(นาท)การตดไฟระยะไมมควนของถานกลเซอรนจนไฟมอดดบ โดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆจานวน 5 สตร และตวแปรตาม คอ ระยะเวลา(นาท)การตดไฟระยะไมมควนของถานกลเซอรนจนไฟมอดดบสรปไดวา คาเฉลยระยะเวลา(นาท)การตดไฟระยะไมมควนของถานกลเซอรนจนไฟมอดดบจะแตกตางกน

45

2.5 ลกษณะของเหลอจากการเผาไหมของถานกลเซอรน โดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆ จานวน 5 สตร และตวแปรตาม คอ ลกษณะของเหลอจากการเผาไหมของถานกลเซอรนสรปไดวา ลกษณะของเหลอจากการเผาไหมของถานกลเซอรนจะแตกตางกน

2.6 การหาปรมาตรนาทหายไป(ลกบาศกเซนตเมตร)จากการใชถานกลเซอรนตมนาทมปรมาตรเทากนใหเดอด โดยกาหนดตวแปรตน คอ สตรผสมถานกลเซอรนกบดนกนสระสตรตาง ๆจานวน 5 สตร และตวแปรตาม คอ ปรมาตรนาทหายไป(ลกบาศกเซนตเมตร)จากการนาถานกลเซอรนไปตมนาสรปไดวา คาเฉลยปรมาตรนาทหายไป(ลกบาศกเซนตเมตร)จากการใชถานกลเซอรนตมนาทมปรมาตรเทากนใหเดอด จะแตกตางกน

จะเหนไดวาผลการศกษาเปรยบเทยบคณสมบตของถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของดนกนสระตางกนจะมความแตกตางกนทงคณสมบตทางกายภาพและคณสมบตทางเคมในทกตวแปรของการศกษาซงสอดคลองกบสมมตฐานของการทดลองในครงน คอ ถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของดนกนสระตางกนจะมคณสมบตตางกน

อภปรายผลการทดลองการทดลองการศกษาเปรยบเทยบคณสมบตของถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของ

ดนกนสระตางกนทง 5 สตรทไดกาหนดไวในตวแปรตน และคณสมบตตามตวแปรตามในเรองคณสมบตทางกายภาพ

- ลกษณะภายนอกของถานกลเซอรนกอนการอบแหง- ลกษณะภายนอกของถานกลเซอรนหลงการอบแหง- นาหนกทหายไปหลงอบแหงถานกลเซอรน- ระยะเวลาทผงแดดจนกระทงแหงของถานกลเซอรน- นาหนกทลดลงของถานกลเซอรนขณะทผงแดดกระทงแหง- ระดบอณหภมของอากาศขณะนาถานกลเซอรนไปผงแดด

คณสมบตทางเคม- อณหภมของจดตดไฟของถานกลเซอรน- อณหภมขณะตดไฟของถานกลเซอรน- ระยะเวลาการตดไฟของถานกลเซอรนสตรตาง ๆ

ตงแตระยะทถานเรมตดไฟจนมอดดบหมด- ระยะเวลาการตดไฟของถานกลเซอรนสตรตาง ๆ

ตงแตระยะทถานหมดควนจนมอดดบหมด

46

- ของเหลอจากการเผาไหมของถานกลเซอรน- การเปรยบเทยบการใหความรอนของถานกลเซอรน

จะเหนวาคณสมบตตาง ๆ ทไดทาการทดลองจะมผลทแตกตางกนในทกประเดนของการทดลอง แสดงวาถานกลเซอรนสตรตาง ๆ ททาการทดลองมคณสมบตแตกตางกนไปตามอตราสวนของดนกนสระทนามาผสม โดยมขอมลทนาสนใจ ดงน

คณสมบตทางกายภาพถาพจารณาจากผลการทดลองพบวา คณสมบตทางกายภาพโดยเฉพาะลกษณะภายนอกของ

ถานกลเซอรนระยะกอนการอบแหงจะมลกษณะเรยบ สดา และการเกาะตวด แตเมอนาไปอบแหงหรอผงแดดจะมลกษณะทเปลยนไป คอ ผวของกอนถานกลเซอรนจะไมเรยบ สตรทมดนกนสระผสมอยมากจะเกาะตวกนดกวา เนองจากดนกนสระเปนดนเหนยวสามารถเปนตวเชอมประสานไดด ทงยงเปนดนทมอนทรยสารซงเปนสารไฮโครคารบอนอยมากจะมสวนชวยในการเผาไหมของถานกลเซอรนใหมระยะเวลาทนานมากขน

นาหนกทหายไปของถานกลเซอรนจากการอบแหง พบวาสตรทมดนกนสระผสมอยมากจะมนาหนกลดลงมากกวาสตรทผสมอยนอย แสดงวานาหนกทหายไปนาจะเปนนาหนกของนาทอยในดนกนสระเนองจากถานและกลเซอรนมนาอยนอยมาก

ระยะเวลาทใชตากแหงถานกลเซอรน และระดบอณหภมของอากาศขณะททาการทดลองนนเปนการทดลองทวไปเพอใชประกอบในการผลตถานกลเซอรนเพอการพาณชยหรอการอตสาหกรรมตอไป

คณสมบตทางเคมอณหภมของจดตดไฟและอณหภมขณะตดไฟของถานกลเซอรนจะแตกตางกน โดยสตรท

ดนกนสระผสมอยนอยกวาจะมระดบอณหภมจดตดไฟทตา และอณหภมขณะตดไฟสงกวาสตรทมดนกนสระผสมอยมาก เนองจากถานกลเซอรนมสารทเปนเชอเพลงโดยตรงในสดสวนทมากกวา

ระยะเวลาการตดไฟพบวา ระยะแรกสตรทมดนกนสระผสมอยนอยจะเปนระยะทมควนและเขมามากกวาสตรทมดนกนสระผสมอยมาก เนองจากเปนควนทไดจากการเผาไหมกลซอรนในขณะทการเผาไหมในระดบอณหภมตา แตเมอมระดบอณหภมสงขนระดบของเขมาควนจะลดลง

การเปรยบเทยบคาเฉลยปรมาณของนาหนกทหายไปในการทดลองใชถานกลเซอรนกบดนกนสระในปรมาณทเทากนพบวา สตรทมดนกนสระอยนอยปรมาตรของนาทจะหายไปนอยกวาสตรทมดนกนสระอยมากกวา แสดงวาถานกลเซอรนทมดนกนสระผสมอยนอยจะมผลใหระดบความรอนของถานสงกวา

47

ของเหลอจากการเผาไหมจะคลายกบคอเปนลกษณะขเถาปนดนเนองจากสวนทเปนเมดดนจะไมมการเผาไหมเปนเชอเพลง

ถาเปรยบเทยบผลการทดลองในเชงวเคราะหพบวา ถานกลเซอรนสตรท 2 ซงมถานผสม1 สวน กลเซอรน 1 สวน และดนกนสระ 2 สวน จะเปนสตรทมคณสมบตทนาสนใจ คอ มการจบตวเปนกอนไดด แขง มระยะเวลาตดไฟนาน มระดบอณหภมสง มเขมาควนนอย ซงเปนขอมลทสาคญ เนองจากมคณสมบตเหมาะสมทจะนามาผลตถานกลเซอรนในเชงพาณชยและอตสาหกรรมซงขณะนคณะผจดทาโครงงานและครทปรกษาไดออกแบบเครองผลตถานกลเซอรนแบบครบวงจรซงเชอวาจะมประโยชนอยางมาก เนองจากในอนาคตจะมกลเซอรนออกสสงแวดลอมนบหมนนบแสนตนอนเปนผลมาจากยทธศาสตรการเรงรดผลตไบโอดเซลจากภาครฐ จงจาเปนอยางยงทจะตองชวยกนคดหาทางนากลเซอรนเหลานมาใชประโยชนใหมากทสด

ประโยชนทไดรบจากโครงงาน- นาไปใชเปนขอมลสาคญในการออกแบบเครองผลตถานกลเซอรนแบบครบวงจรใหสามารถ

ผลตถานกลเซอรนโดยใชกลเซอรนทไดจากการผลตไบโอดเซลในเชงพาณชยและอตสาหกรรม- สามารถพฒนากลเซอรนทไดจากการผลตไบโอดเซลมาเปนพลงงานทางเลอกทสามารถใช

ประโยชนไดอยางหลากหลายตอไป- เพมมลคากลเซอรนใหกบผประกอบการผลตไบโอดเซลทคาดวาในอนาคตจะขยายตวอยาง

รวดเรวซงจะมกลเซอรนจานวนมหาศาล- แกปญหาของเหลอทงจากโรงงานผลตไบโอดเซลทนบวนจะมมากขน

ขอเสนอแนะการทาโครงงานการศกษาเปรยบเทยบคณสมบตของถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของ

ดนกนสระตางกนในครงน นอกจากจะประสบผลสาเรจ คอ สามารถคนพบขอมลทเกยวของกบคณสมบตทางกายภาพและคณสมบตทางเคมของถานกลเซอรนแลวพบวายงมประเดนปญหาอน ๆ ทนาสนใจเชนการนากลเซอรนมาผสมกบสารเชอเพลงอน ๆ ทหาไดงายในทองถน ราคาถก สามารถแกปญหาสงแวดลอมได โดยเฉพาะวสดเชอเพลงจากธรรมชาต ทางกลมเหนวาเปนสงทนาสนใจและนามาใชประโยชนได ทงยงสามารถแกปญหาพลงงานและสงแวดลอม ตอไป

48

เอกสารอางอง

โครงการสงเสรมอตสาหกรรมนามนปาลมขนาดเลกตามพระราชดาร. 2531. รายงานฉบบสมบรณเรองโครงการแปรรปผลตภณฑและพฒนาดานการตลาดของโรงงานหบนามนปาลมขนาดเลกอนเนองมาจากพระราชดาร. สงขลา : มหาวทยาลยสงขลานครนทร

ชาญณรงค ชยรตน. 2549. การทานามนดเซลชวภาพใชเอง. เอกสารโรเนยวสรยา อยชานนท. 2545. ศกยภาพนามนกบการผลตเชอเพลงชวภาพ. สกว :

จดหมายขาวปาลมนามน ปท 3 ฉบบท 1 ม.ค. – พ.ค. : 10-12อาพล เสนาณรงค. 2544. พระบาทสมเดจพระเจาอยหวกบการพฒนานามนดเซลจากนามนปาลม.

วารสารนนทร ปท 48. ฉบบ ก.ค. – ก.ย. 2-6

49

ภาคผนวกก. ตารางบนทกขอมลข. การเผยแพรขอมล

50

คณสมบตทางกายภาพตารางท 1 นาหนกทหายไปของถาน ดน กลเซอรนทผานการอบแหงดวยระดบอณหภม 60 องศาเซลเซยสสตรท นาหนกทหายไป(กรม) รวม เฉลย

1 2 3 4 512345

ตารางท 2 ระยะเวลาทใชในการผงแดดจนกระทงแหงของถาน ดน กลเซอรนสตร ระยะเวลาทใชในการผงแดด(ชวโมง) รวม เฉลย

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 1512345

ตารางท 3 นาหนกทลดลงในการผงแดดจนกระทงแหงของถาน ดน กลเซอรนสตร นาหนกทลดลงในแตละชวโมง(กรม) รวม เฉลย

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15123

51

45

ตารางท 4 ระดบอณหภมของอากาศในขณะททาการผงแดดจนกระทงแหงของถาน ดน กลเซอรน

ชวโมงท ระดบอณหภม(องศาเซลเซยส)123456789

101112131415

52

คณสมบตของถาน ดน กลเซอรนเวลาตารางท 1 ระยะเวลาเผาถาน ดน กลเซอรนใหตดไฟดวยเตาแกส(นาท)สตรท ระยะเวลาเผา(นาท) รวม เฉลย

1 2 3 4 512345

ตารางท 2 ระยะเวลาถาน ดน กลเซอรนตดไฟจนมอดดบหมด(นาท)สตรท ระยะเวลาเผาจนมอดดบหมด(นาท) รวม เฉลย

1 2 3 4 512345

ตารางท 3 ระยะเวลาถาน ดน กลเซอรนตดไฟจนหมดควน(นาท)สตรท ระยะเวลาเผาจนจนหมดควน(นาท) รวม เฉลย

1 2 3 4 512345

53

อณหภมตารางท 1 อณหภมตอนทถาน ดน กลเซอรนตดไฟ(องศาเซลเซยส)สตรท อณหภมตอนทถาน ดน กลเซอรนตดไฟ(องศาเซลเซยส) รวม เฉลย

1 2 3 4 51 702 753 754 805 90

ตารางท 2 อณหภมขณะทถาน ดน กลเซอรนตดไฟ(องศาเซนเซยส)สตรท อณหภมขณะทถาน ดน กลเซอรนตดไฟ(องศาเซนเซยส) รวม เฉลย

1 2 3 4 512345

ตารางท 3 การหาคาความรอนโดนการใชถานหนก 200 กรม ตมนาปรมาตร 1000 ลกบาศกเซนตเมตรในระยะเวลา 30 นาท เพอหาปรมาตรของนาทหายไป

สตรท ปรมาตรของนาทหายไป(ลกบาศกเซนตเมตร) รวม เฉลย1 2 3 4 5

12345

54

ภาพการเผยแพรโครงงานวทยาศาสตรการทดลองเปรยบเทยบคณสมบตของถานกลเซอรน

ทมอตรสวนผสมของดนกนสระตางกน

ภาพการเผยแพรโครงงานวทยาศาสตร ฯณ วทยาลยเทคนคตรง วนท 11 กรกฎาคม 2551

55

ภาพการเผยแพรโครงงานวทยาสตรณ อทยานวทยาศาสตรวทยาลยเกษตรและเทคโนโลยตรง

56

ภาพการเผยแพรโครงงานวทยาศาสตร ฯณ วทยาลยเทคนคหาดใหญ วนท 25-26 กรกฎาคม 2551

57

58

59

60

61

แนวคด/ทมาการผลตไบโอดเซลจะเกดกลเซอรน

ประมาณ 10 เปอรเซนต จงคดทจะพฒนากลเซอรนมาใชเปนเชอเพลงโดยพฒนาเปนเชอเพลงเหลวซงประสบความสาเรจถงขนการทาเตากลเซอรน สาหรบใชกบเชอเพลงกลเซอรน จากทผานมา กอใหเกดความรและประสบการณจงเกดความคดทจะพฒนาเชอเพลงกลเซอรนชนดแขงขนโดยไดทาการทดลองมาอยางตอเนองโดยนากลเซอรนมา ผสมกบผงถานไมยางพาราแตมปญหาเรองการอดเปนกอน จงนาดนกนสระซง มสารอนทรยทบถมมาเปนเวลานานมาผสมกบถานกลเซอรน พบวาจะอดเปนกอนไดดแตมปญหาเรองอตราสวนทเหมาะสมของดนกนสระทนามาผสม ในการนกลมผทดลองจงไดดาเนนการทาโครงงานวทยาศาสตรเพอทดลองศกษาคนหาคาตอบดงกลาว โดยกาหนดปญหาของการทดลองดงน“ถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของดนกนสระตางกนจะมคณสมบตตางกนหรอไม?”

2. จดประสงคของการทดลองเพอทดลองเปรยบเทยบคณสมบตของ

ถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของดนกนสระตางกน

3. สมมตฐานถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของ

ดนกนสระตางกนจะมคณสมบตตางกน4. ตวแปรของการทดลอง4.1 ตวแปรตน ถานกลเซอรนทมอตราสวนผสม

ของ ผงถาน กลเซอรน และดนกนสระตางกน ดงนสตรท 1 อตราสวนผสม 1:1:1สตรท 2 อตราสวนผสม 1:1:2สตรท 3 อตราสวนผสม 1:1:3สตรท 4 อตราสวนผสม 1:1:4สตรท 5 อตราสวนผสม 1:1:5

4.2 ตวแปรตาม4.2.1 คณสมบตทางกายภาพ

4.2.1.1 ลกษณะภายนอกของถานกลเซอรนกอนการอบแหง

4.2.1.2 ลกษณะภายนอกของถานกลเซอรนหลงการอบแหง

4.2.1.3 นาหนกทหายไปหลงอบแหงถานกลเซอรน

4.2.1.4 ระยะเวลาทผงแดดจนกระทงแหงของถานกลเซอรน

4.2.1.5 นาหนกทลดลงของถานกลเซอรนทผงแดดกระทงแหง

4.2.1.6 ระดบอณหภมของอากาศทนาถานกลเซอรนผงแดด

4.2.2 คณสมบตทางเคม4.2.2.1 อณหภมของจดตดไฟของ

ถานกลเซอรน4.2.2.2 อณหภมขณะตดไฟของ

ถานกลเซอรน4.2.2.3 ระยะเวลาทใชจดไฟ

ถานกลเซอรน4.2.2.4 ระยะเวลาตดไฟจนหมดควน

ของถานกลเซอรน4.2.2.5 ของเหลอจากการเผาไหมของ

ถานกลเซอรน4.2.2.6 การเปรยบเทยบการใหความ

รอนของถานกลเซอรน4.3 ตวแปรควบคม

4.3.1 ชนดของถาน กลเซอรนและดนกนสระ

4.3.2 ความชน4.3.3 วธการอดแทงถานกลเซอรน4.3.4 ขนาดของผงถานทใชในการผสม4.3.5 สภาพแวดลอม เชน อณหภม

ความชนของอากาศและชวงเวลาทดลอง

ขนการทดลองการทดลองเปรยบเทยบคณสมบตของถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมตางกนในครงน มงทจะศกษาคณสมบตทางกายภาพ และคณสมบตทางเคม ของเชอเพลงถานกลเซอรนทมสวนผสมของดนแตกตางกนโดยกาหนดเปนสตรตาง ๆ เชนคณสมบตทางกายภาพดาน คาความแขง ส นาหนกกอนและหลงการอบแหงและคณสมบตทางเคม อณหภมของจดตดไฟ คาความรอน ระยะเวลาตดไฟ การเกดเขมาและควน ของเหลอจากการเผาไหมเพอเปรยบเทยบความแตกตางโดยกาหนดขนตอนการทดลอง

สรป/อภปรายจากการทดลองเปรยบเทยบเชอเพลงถานกลเซอรนทมอตราสวนผสมของดนกนสระตางกนไดผลการทดลองคอคณสมบตทางกายภาพดาน คาความแขงส นาหนกกอนและหลงการอบแหง และคณสมบต

ทางเคม อณหภมของจดตดไฟ คาความรอนระยะเวลาตดไฟการเกดเขมาและควน ของเหลอจากการเผาไหม ตางกน

ผทาโครงงาน1.นายสมฤทธ เดชเครอ2. นางสาวสวล มะอนนต3.นางสาวมณนช ศรงาม4. นายอธพงษ สวรรณศร5. นายทวพงษ ขาวแสง6. นายวรพนธ จนประชา7. นายคธาวธ แปนสงเนน

ครทปรกษา1.นายทศชย อนทรวเศษ

2. นายสทธา เจรญพงศเวช3. นางกนยา เจรญพงศเวช

โครงงานวทยาศาสตรเรอง

การทดลองเปรยบเทยบคณสมบตของถานกลเซอรนทมอตราสวนผสม

ของดนกนสระตางกน

วทยาลยเกษตรและเทคโนโลยตรงสานกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา

กระทรวงศกษาธการ