1.1 การแบ่งยุคสมัยปวศ

การแบงยคสมยทางประวตศาสตร

การแบงยคสมยทางประวตศาสตร เราจะอาศยหลกฐานท

เปนลายลกษณอกษรเปนเกณฑ ไดแก สมยกอนประวตศาสตร

(Prehistorical Period) เปนสมยทมนษยยงไมมตวอกษรสาหรบ

บนทกเรองราว และ สมยประวตศาสตร(Historical Period)

เปนชวงทมตวอกษรใชบนทกเรองราวเหตการณตางๆ แลว

สมยกอนประวตศาสตร

เราจะอาศยการศกษารองรอยการตงถนฐานของมนษย

ในชวงนจงจาเปนตองอาศยการวเคราะหตความจาก

หลกฐานชนตนทไดจากการสารวจทางโบราณคด เชน

เครองมอเครองใชททาดวยหน โลหะ เครอง ประดบ

เครองปนดนเผา โครงกระดก เมลดพช ภาพเขยนสตาม

ฝาผนงถา

ยคหน (Stone Age)

ยคหนเกา ยคหนกลาง ยคหนใหม

ยคหนเกา (Paleolitic Period)

ลกษณะสงคมเปนสงคมลาสตว และหาพชผกผลไมปาเปน

อาหาร และอาศยอยตามถา บรเวณทอดมสมบรณ และยงพบวา

มนษยมความสามารถดานศลปะ ซงพบภาพวาดตามผนงถาทใช

ฝนสตางๆ

เราสามารถแบงยคหนเกาไดเปน 3 ชวง

• ประมาณ 2500000-180000 ปมาแลว

• เครองมอทาดวยหนลกษณะเปนขวานกะเทาะแบบกาปน

ยคหนเกา

ตอนตน

• ประมาณ 180000-49000 ปมาแลว

• เครองมอทาดวยหนมลกษณะแหลมคม ดามยาวขน มประโยชนใชสอยมากกวาเดม

ยคหนเกา

ตอนกลาง

• ประมาณ 49000-10500 ปมาแลว

• เครองมอทาจากหนและกระดกสตว เชน ฉมวก หวลกศร และทาเครองประดบจากเปลอกหอย

ยคหนเกาตอน

ปลาย

ยคหนกลาง (Mesolithic Period)

ประมาณ 10500-10000 ปลวงมาแลว มนษยในชวงเวลาน เรมมการนาวสดธรรมชาตมาใชประโยชน เชน ทาตะกราสาน ทารถ

ลาก และเครองมอเครองใชททาดวยหนกมความประณตมากขน

ตลอดจนรจกนาสนขมาเลยงเปนสตวเลยง โดยมกตงหลกแหลงอย

ตามแหลงนา ชายฝงทะเล ประกอบอาชพประมง ลาสตว และ

บรเวณทมความอดมสมบรณ

ยคหนใหม(Neolithic Period)

มนษยในยคนอาศยรวมกนอยเปนหมบาน ดารงชวตดวย

การเพาะปลกและเลยงสตว การเพาะปลกไดเปลยนวถชวตของ

มนษยจากสงคมลาสตวมาเปนสงคมเกษตรกรรม ทตงถนฐาน

เปนหลกแหลง มการสรางทพกอาศยถาวรเปนกระทอมดน

เหนยวและตงหลกแหลงตามบรเวณลมนา ยคหนใหมเปนยค

เกษตรกรรม มการทอผา ทาเครองปนดนเผา

มนษยหนใหมยงคงมความเชอและประกอบพธกรรม เพอ

บชาสงเหนอธรรมชาต โดยเฉพาะการบชาสงศกดสทธเพอให

พชทเพาะปลกเจรญงอกงาม มฝนตกตามฤดกาล เชน สโตน

เฮนจ

ยคโลหะ (Metal Age)

โลหะชนดแรกทมนษยรจกนามาหลอมเปนเครองมอ

เครองใชคอ ทองแดง ปรากฏหลกฐานในบรเวณลมแมนาไทกรส

และยเฟรทส ซงนาทองแดงมาใชประโยชนในดานตางๆ

ยคสารด(Bronze Age)

สารดเปนโลหะผสม

ระหวางทองแดงกบดบก นามา

ขนรปทาเปนเครองมอดวยการ

ตหรอหลอในแมพมพ เชน

ขวาน หอก ภาชนะ กาไล

ลกปด ฯลฯ

ในยคนความเปนอยของมนษยเปลยนไปมากทงดาน

การเมองและสงคม ชมชนเกษตรกรรมขยายตวจนกลายเปนชมชน

เมอง นาไปสพฒนาการทางสงคมสความเปนรฐในเวลาตอมา

แหลงอารยธรรมทสาคญๆ ของโลกลวนมการพฒนาการสงคม

จากชวงเวลาสมยหนใหมและสมยสารด แหลงอารยธรรมของโลกท

สาคญและแหลงวฒนธรรมบางแหง เชน แหลงอารยธรรมเมโสโปเต

เมยในภมภาคเอเชยตะวนตก แหลงอารยธรรมลมแมนาไนลใน

อยปต แหลงอารยธรรมลมแมนาสนธในอนเดย แหลงอารยธรรมลม

แมนาฮวงโหของจน

ยคโลหะ(Iron Age)

ชวงเวลานมการพฒนาทางดาน

เทคโนโลยการผลตโลหะ ซงการผลตเหลก

ตองใชอณหภมสงมกรรมวธทยงยาก แตถง

อยางไรเหลกกมความแขงแกรงคงทนกวา

โลหะสารดมาก จงนาไปสพฒนาการทาง

สงคม เปนรฐทกาลงทหารเขมแขง ขยาย

เปนอาณาจกรไดตอไป โดยอารยธรรมแหง

แรกทผลตเหลกได คอ แหลงอารยธรรม

เมโสโปเตเมย

สมยประวตศาสตร

สมยประวตศาสตรเปนชวงเวลาทมตวอกษรใชจดบนทกเรองราว

เหตการณตางๆ โดย ใชหลกฐานทเปนลายลกษณอกษร เชน จารก

จดหมายเหต พงศาวดาร ตานาน และหลกฐานทไมเปนลายลกษณ

อกษร เชน เจดย พระพทธรป เทวรป เครองใช เครองประดบ เงน

เหรยญ เปนตน

การศกษาประวตศาสตรสากลมความ

แตกตางกนโดยประวตศาสตรตะวนออกแบงยค

สมยทางประวตศาสตรตามชวงเวลาของแตละ

ราชวงศหรอศนยกลางอานาจเปนเกณฑ สวน

ตะวนตกใชเหตการณสาคญทางประวตศาสตร

เปนเกณฑในการแบงยค

การแบงยคสมยประวตศาสตรตะวนออก

1.การแบงยคสมยทางประวตศาสตรจน สามารถแบงออกไดเปน

• ประวตศาสตรจนสมยโบราณ

• ประวตศาสตรจนสมยกลาง

• ประวตศาสตรจนสมยใหม

• ประวตศาสตรจนสมยปจจบน

ประวตศาสตรจนสมยโบราณ

ชวงเวลาการเรมตนจากรากฐานอารยธรรมจน ตงแตสมยประวตศาสตรทมการสรางสรรควฒนธรรมหยางเซา วฒนธรรมหลงซาน อนเปนวฒนธรรมเครองปนดนเผาและโลหะสารด ตอมาเขาสสมยประวตศาสตร ราชวงศตาง ๆ ไดปกครองประเทศ ไดแก ราชวงศเซยะ และราชวงศชาง ชวงเวลาทจนเรมกอตวเปนรฐทมรากฐานการปกครอง เศรษฐกจและสงคม ราชวงศโจว ซงแบงออกเปนราชวงศโจวตะวนตก และราชวงศโจวตะวนออก เมอราชวงศโจวตะวนออกเสอมลง เกดสงครามระหวางเจาผครองรฐตาง ๆ ในทสดราชวงศฉน รวบรวมกอตงราชวงศ และสมยราชวงศฮน เปนสมยทรวมศนยอานาจจนเปนจกรพรรด

ประวตศาสตรจนสมยกลาง

อารยธรรมมการปรบตวเพอรบอทธพล ตางชาตเขามา

ผสมผสานในสงคมจน ทสาคญคอพระพทธศาสนา ประวตศาสตร

จนสมยกลางเรมสมยดวยความวนวายจากการลมสลายของ

ราชวงศฮน เรยกวาสมยความแตกแยกทางการเมอง เปนชวงเวลา

การยดครอบของชาวตางชาต การแบงแยกดนแดน กอนทจะมการ

รวมประเทศในสมยราชวงศสย สมยราชวงศถง ชวงเวลานประเทศ

จนเจรญรงเรองสงสดกอนทจะแตกแยกอกครง ในสมยหาราชวงศ

กบสบรฐ ตอมาสมยราชวงศซง สามารถรวบรวมประเทศจนไดอก

ครง และมความเจรญรงเรองทางศลปวฒนธรรม จนกระทงชาว

มองโกลสามารถยดครองประเทศจนและสถาปนาราชวงศหยวน

ประวตศาสตรจนสมยใหม

ประวตศาสตรจนสมยใหมเรมใน ค.ศ. 1368 เมอชาวจนขบ

ไลพวกมองโกลออกไป แลวสถาปนาราชวงศหมง ขนปกครอง

ประเทศจน และถกโคนลมอกครงโดยราชวงศซง ในชวงปลาย

สมยราชวงศชงเปนเวลาทประเทศจนถกคกคามจากชาต

ตะวนตก และจนพายแพแกองกฤษในสงครามฝน จนสนสด

ราชวงศใน ค.ศ. 1911

สงครามฝน

ประวตศาสตรจนสมยปจจบน

ประวตศาสตรจนสมยปจจบนเรมตนใน ค.ศ. 1911 เมอจน

ปฏวตเปลยนแปลงการปกครองจากระบอบสมบรณาญาสทธราชย

มาเปน ระบอบสาธารณรฐโดย ดร.ซน ยตเซน ตอมาพรรค

คอมมวนสตไดปฏวตและไดปกครองจน จงเปลยนแปลงการ

ปกครองระบอบคอมมวนสต ตงแต ค.ศ. 1949 จนถงปจจบน

ดร.ซน ยตเซน

2.การแบงยคสมยทางประวตศาสตรญปน

การแบงยคสมยทางประวตศาสตรญปน ใชพฒนาการของ

อารยธรรมและชวงเวลาตามศนยกลางอานาจการปกครองเปน

เกณฑใน การแบงยคสมย สาเหตทใชเกณฑการแบงยคสมย

เนองจากจกรพรรดทเปนประมขของญปน มเพยงราชวงศเดยว

ตงแตอดตมาจนถงปจจบน โดยอานาจการปกครองในชวงเวลา

สวนใหญอยในตระกลนกรบตาง ๆ สามารถแบงออกไดเปน

• ประวตศาสตรญปนสมยโบราณ

• ประวตศาสตรญปนสมยกลาง

• ประวตศาสตรญปนสมยใหม

ประวตศาสตรญปนสมยโบราณ

เมอมนษยเขามาตงถนฐานในหมเกาะญปนจนถงชวงทญปน

รบเอาอารยธรรมจากจน แบงออกเปนสมยตาง ๆ เชน สมย

โจมอน เปนวฒนธรรมสมยหนและเครองปนดนเผา สมยยะโยอ

เปนสมยโลหะและสงคมกสกรรม และสมยโคะฟง เปนสมยของ

การกอตงรฐและจดระเบยบทางสงคม

กระจกสมฤทธ หนงในวตถโบราณของยคยะโยอ

ประวตศาสตรญปนสมยกลาง

ญปนรบเอาอารยธรรมจนและพทธศาสนาเขามาในประเทศ

ประวตศาสตรสมยกลางแบงไดเปนสมยอาสกะ สมยนารา เมอง

หลวงอยทเมองนารา สมยเฮอน เมองหลวงอยทเมองเฮอน(ปจจบน

คอเมองเกยวโต) ซงจกรพรรดมอานาจปกครอง สมยคามากระ เปน

สมยทโชกนตระกลมนาโมโตมอานาจปกครองประเทศ มเมองหลวง

อยทเมองคามากระ ตอมาตระกลอาชกางะได โคนลมตระกลมนาโม

โตและเปนโชกนแทนท

ในค.ศ. 1333 โชกนตระกลาชกางะมศนยกลางการปกครองท

เมองมโรมาจเขตเมองเกยวโต สมยของมโรมาจสนสดเมอเกด

สงครามระหวางตระกลตาง ๆเปนสงครามกลางเมองใน ค.ศ. 1573

ประวตศาสตรญปนสมยใหม

สมยใหมของญปนเรมในสมยสงคราม กลางเมองหรอสมยโม

โมยามะ จนกระทงโตกกาวา อเอยาสไดยตสงครามกลางเมอง

และสถาปนาระบอบโชกนตระกลโตกกาวา ศนยกลาง การ

ปกครองทเมองเอโดะ ดงนนสมยเอโดะ เปนชวงทระบบศกดนา

เจรญสงสด ค.ศ. 1868 โชกนถวายอานาจการปกครองคนแก

จกรพรรด จากนนญปนไดเขาสสมยเมจ ซงเปนสมยของการ

ปฏรปญปนใหทนสมยแบบตะวนตก

3.การแบงยคสมยทางประวตศาสตรอนเดย

การแบงยคสมยทาง

ประวตศาสตรอนเดย แบง

ออกเปน สมยโบราณ สมยกลาง

และสมยใหม แตละยคสมยจาม

การแบงเปนยคสมยยอยตาม

ชวงเวลาของแตละราชวงศทม

อทธพลเหนออนเดยขณะนน

ประวตศาสตรอนเดยโบราณ

ประวตศาสตรอนเดยโบราณตงแตสมยอารยธรรมลม

แมนาสนธ โดยมพวกดราว-เดยน จนกระทงอารยธรรมแหงน

ลมสลายลงเมอชนชาวอารยนอพยพเขามาตงถนฐานและกอตง

อาณาจกรหลายอาณาจกรในภาคเหนอของอนเดย นบวาเปน

ชวงเวลาทการเรมสรางสรรคอารยธรรมอนเดยทแทจรง มการ

กอตงศาสนาตาง ๆ เรยกวา สมยพระเวท สมยมหากาพย

อกษร บราม ลป

ตอมาอนเดยรวมตวกนในสมยราชวงศมคธ และมการรวมตวอยาง

แทจรงในสมยราชวงศเมารยะ ระยะเวลานเปนเวลาทอนเดยเปดเผยแผ

พระพทธศาสนาไปยงดนแดนตาง ๆ ตอมาราชวงศเมารยะลมสลายอนเดยกเขา

สสมยแหงการแตกแยกและการรกราน จากภายนอก จากพวกกรกระยะเวลาน

เปนสมยการผสมผสานทางวฒนธรรมกอนทจะรวมเปนจกรวรรดไดอกครง

โดยราชวงศคปตะ

ประวตศาสตรอนเดยสมยกลาง

อนเดยเขาสสมยกลาง ค.ศ. 535 – ค.ศ. 1525 สมยนเปน

ชวงเวลาของความวนวายทางการเมอง และการรกรานจาก

ตางชาต โดยพาชาวมสลม สมยกลางจงเปนสมยทอารยธรรม

มสลมเขามามอทธพลในอนเดย สมยกลางแบงไดเปนสมยความ

แตกแยกทางการเมอง และสมยสลตานแหงเดลล

ประวตศาสตรอนเดยสมยใหม

พวกโมกลไดตงราชวงศ

โมกลถอวาสมยโมกล เปน

การเรมตนสมยใหม

จนกระทงองกฤษเขา

ปกครองอนเดยโดยตรง

จนถง ค.ศ. 1947 อนเดยจง

ไดรบเอกราช ภายหลงไดรบ

เอกราชและถกแบงออกเปน

ประเทศตาง ๆ ไดแก อนเดย

ปากสถาน และบงคลาเทศ

ประวตศาสตรอนเดยสมยใหม

เปนชวงเวลาทวฒนธรรมเปอรเซยและ

วฒนธรรมตะวนตกเขามาในสงคมอนเดย

ขณะทชาวอนเดยทนบถอศาสนาฮนดได

ยดมนในศาสนาของตนเองมากขน และ

เกดความแตกแยกในสงคมอนเดย ดงนน

ประวตศาสตรอนเดยสมยใหม สามารถ

แบงไดเปนสมยราชวงศโมกล สมยองกฤษ

ปกครองอนเดย อยางไรกตาม สมยท

วฒนธรรมมสลมเขามามอทธพลในอารย

ธรรมอนเดยเรยก รวมวา สมยมสลม

หมายถง รวมสมยสลตานแหงเดลฮกบ

สมยราชวงศโมกล

การแบงยคสมยประวตศาสตรตะวนตก

เรมเกดขนเปนครงแรกบรเวณ

ดนแดนเมโสโปเตเมยแถบลมแมนา

ไทกรส-ยเฟรทส และดนแดนอยปต

แถบลมแมนาไนลทชาวเมโสโปเต

เมยและชาวอยปตรจก ประดษฐ

ตวอกษรไดเมอ 3,500 ปกอนครสต-

ศกราช จากนนอทธพลของความ

เจรญของสองอารยธรรมกได

แพรหลายไปยงทางใตของยโรป ส

เกาะครต

1.ประวตศาสตรสมยโบราณ

ตอมาชาวกรกไดรบ

เอาความเจรญจากเกาะครต

และของอยปตมาสรางสม

เปนอารยธรรมกรกขน และ

เมอชาวโรมนในแหลมอตาล

ยดครองกรกได ชาวโรมนก

นาอารยธรรมกรกกลบไปยง

โรมและสรางสมอารยธรรม

โรมนขน

ตอมาเมอชาวโรมนสถาปนาจกรวรรดโรมน

พรอมกบขยายอาณาเขตของตนไป อารยธรรม

โรมนจงแพรขยายออกไป จนกระทงจกรวรรดโรมน

ลมสลายลงเมอพวกอนารยชนเผาเยอรมนเขายด

กรงโรมไดใน ค.ศ. 476 ประวตศาสตรสมยโบราณ

ของชาตตะวนตกจงสนสดลง

2..ประวตศาสตรสมยกลาง

เรมตงแตการสนสดของจกรวรรดโรมนตะวนตกใน ค.ศ. 476

เมอถกพวกอนารยชนเยอรมนเผาวสกอธโจมต ถอเปนจดสนสด

ของจกรวรรดโรมนตะวนตก เมอจกรวรรดโรมนตะวนตกลม

สลายลง สภาพทวไปของกรงโรมเตมไปดวยความวนวาย

การเมอง เศรษฐกจ และสงคมออนแอ ประชาชนอดอยาก ม

ปญหาเรองโจรผราย เนองจากชวงเวลานยโรปตะวนตกไมม

จกรวรรดทยงใหญปกครองดงเชน จกรวรรดโรมน

นอกจากนยงถกพวกอนารยชนเผาตางๆเขามารกรานจง

สงผลใหอารยธรรมกรกและ โรมนอนเจรญรงเรองในยโรป

ตะวนตกไดหยดชะงกลง นกประวตศาสตรสมยกอนจงเรยกชวง

สมยนอกชอหนงวา ยคมด (Dark Ages) หลงจากนนศนยกลางของ

อานาจยโรปไดยายไปอยทเมองไบแซนไทน ซงอยในประเทศตรก

ปจจบน โดยจกรพรรดคอนสแตนตนเปนผสถาปนาจกรวรรดแหง

ใหมทมความเจรญรงเรอง ซงตอมาเปนทรจกกนในชอ คอนสแตน

ตโนเปล

ประวตศาสตรสมยกลางมการเปลยนแปลงอารยธรรม

ตะวนตกจากอารยธรรมโรมนไปสครสตศาสนา ไดรบอทธพลอยาง

มากจากครสตศาสนา ทงทางดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม และ

ศลปวฒนธรรม นอกจากนสงคมสมยกลางยงมลกษณะเปนสงคม

ในระบบฟวดล หรอสงคมระบบศกดนาสวามภกด ทขนนางม

อานาจครอบครองพนท โดยประชาชนสวนใหญมฐานะเปนขาตด

ทดน และดารงชวตอยในเขตแมเนอรของขนนาง ซงเปนลกษณะ

พเศษของสงคมสมยกลาง

Dark Ages

นอกจากนในสมยกลางนได

เกดเหตการณสาคญ คอ สงคราม

ครเสด ซงเปนสงครามความ

ขดแยงระหวางครสตศาสนากบ

ศาสนาอสลาม ทกนเวลาเกอบ

200 ป เปนผลใหเกดการคนหา

เสนทางการคาทางทะเลและ

วทยาการดานอนๆ ตามมา สมย

กลางสนสดใน ค.ศ. 1453 เมอ

พวกออตโตมนเตรกสามารถยด

กรงคอนสแตนตโนเปลของ

จกรวรรดโรมนตะวนตกได

สงครามครเสด

3.ประวตศาสตรสมยใหม

ประวตศาสตรตะวนตกสมยใหมถอวาเรมตนใน ค.ศ.

1453 เปนปทชนเผาเตรกโจมตและสามารถยดกรงคอนสแตน

ตโนเปลได ทาใหศนยกลางความเจรญกลบมาอยในยโรป

ตะวนตกอกครง ในระหวางนในยโรปตะวนตกเองกาลงม

ความเจรญกาวหนาทางดานความคดและ ศลปวทยาการ

ตางๆ จากพฒนาการของการฟนฟศลปวทยาการทดาเนนมา

ยโรปจงกลบมารงเรองอกครง ในครงนไดมการสารวจและ

ขยายดนแดนออกไปกวางไกลจนเกดเปนยคลาอาณานคม

ตอมานาไปสความขดแยงระหวางประเทศ กลายเปนสงครามใหญ

ทเรยกกนวาสงครามโลกถงสองครงภายในเวลาหางกนเพยง 20 ป

ในชวงเวลาเกอบหารอยปของประวตศาสตรสมยใหมมเหตการณ

สาคญเกดขนมากมายทโดดเดนและมผลกระทบยาวไกลตอเนองมา

จนถงโลกปจจบนไดแก การสารวจทางทะเล การปฏวตทาง

วทยาศาสตร การปฏวตอตสาหกรรม การกาเนดแนวคดทางการเมอง

ใหม (เสรนยม ชาตนยม และประชาธปไตย) การขยายดนแดนหรอการ

ลาอาณานคม(จกรวรรดนยม) และสงครามโลกสองครง

World War

4.ประวตศาสตรสมยปจจบน หรอ ประวตศาสตรรวมสมย

เรมตงแตสงครามโลกครงท 2 สนสดลง ซงมผลกระทบอยาง

รนแรงทวโลกและกอใหเกดการเปลยนแปลงทงทางดาน

เศรษฐกจ สงคม การเมองการปกครองของสงคมโลกในปจจบน

โดยชวงประวตศาสตรสมยปจจบนมเหตการณ ดงน

สมยสงครามเยน

เมอสงครามโลกครงท 2 สนสดลงไดเกดการขดแยง

ทางดานอดมการณทางการเมองของสองอภมหาอานาจ คอ

สหรฐอเมรกาผนาคายประชาธปไตย และสหภาพโซเวยตผนาคาย

คอมมวนสต

โดยแขงขนเกยวกบลทธความเชอทางการเมองและผลประโยชน

ทางเศรษฐกจ โดยปราศจากอาวธ แตใชวธการโฆษณาชวนเชอเปนหลก

ในการหาพนธมตร สงครามเยนสนสดลงเมอผนาประเทศสหภาพโซ

เวยตไดปรบนโยบายการเมองทงภายในและภายนอกประเทศ ทเนนการ

รวมมอกบนานาประเทศในการแกปญหาตางๆ และปฏรปใหเปน

ประชาธปไตยมากขน

รวมถงมการแขงขนกนทางดานอวกาศ สหภาพโซเวยตไดสง

ดาวเทยมดวงแรกสอวกาศ นนกคอ สปตนก 1 ตอมาสหรฐอเมรกาจงตง

องคกร NASA และสงมนษยไปเหยยบดวงจนทรเปนครงแรก

สมยโลกาภวตน

ตงแตชวงครงหลงของครสตศตวรรษท 20 เปน

ชวงเวลาทโลกมความเจรญกาวหนาทางดาน

วทยาศาสตรและเทคโนโลย รวมทงวทยาการแขนง

ตางๆ ทาใหความเปนอยของมนษยเจรญขน รจก

ประดษฐคดคนเครองมอททาใหสะดวกสบาย ความ

เจรญทางดานการแพทย ทาใหมนษยมชวตยนยาว

และมคณภาพ การคมนาคมขนสงขามทวปเปนไป

อยางรวดเรว หรอการสอสารขอมลแพรหลายทสอ

ภาพและเสยงโดยผานทางดาวเทยม อนเทอรเนต

โทรศพทมอถอ เปนตน

บรรณานกรม

• http://jakkrit-history.blogspot.com/2010/08/blog-post_17.html

• http://historyevidence.wordpress.com/การแบงยคประวตศ-4/

• http://th.wikipedia.org/wiki/

• http://zeeprae.wordpress.com/category/

• http://www.baanjomyut.com/library/era_thailand.html

• http://yosocial.wordpress.com/category

จดทาโดย

นส.ธนยพร เดชเร ม.6.7 เลขท 22 นส.วรศรา โสมทต ม.6.7 เลขท 28