3d - yol tasarimi
Post on 03-Feb-2016
163 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
İNŞAAT FAKÜLTESİ
HARİTA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
ÖLÇME TEKNİĞİ ANABİLİM DALI
AUTOCAD CIVIL 3D
YAZILIMI İLE
YOL TASARIMI
03044113 Yusuf SEZGÜL
LİSANS BİTİRME ÇALIŞMASI
Danışman: Doç. Dr. İbrahim KOÇ
İSTANBUL, 2015
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
ii
ÖNSÖZ
Türkiye’de Autocad Civil 3D ile karayolu tasarımının nasıl yapıldığına ilişkin bir çalışma,
Autodesk firmasının Türkiye’deki partner kuruluşlarından bir tanesi tarafından hazırlanan
program kullanım kılavuzu hariç tutulursa, bulunmamaktadır. Bu çalışmanın bu işe gönül
veren ancak “Nereden ve nasıl başlamalı?” sorusuna henüz cevap bulamamış birçok
meslektaşım için yol gösterici olacağı ümidini taşımaktayım.
Böyle bir çalışma yapılması fikrini öne süren ve çok öncesinden başlayarak çalışma boyunca
ilgisini ve desteğini esirgemeyen değerli hocam Doç. Dr. Nursu TUNALIOĞLU’na ve bu
süreçteki sabır ve anlayışlarından ötürü de aileme teşekkürü bir borç bilirim.
Yusuf SEZGÜL
Haziran 2015
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
iii
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ .................................................................................................................................... ii
İÇİNDEKİLER ........................................................................................................................... iii
Şekiller Tablosu ...................................................................................................................... iv
1. GİRİŞ ................................................................................................................................ 1
2. SAYISAL ARAZİ MODELİNİN (SAM) OLUŞTURULMASI VE DÜZENLENMESİ (SURFACE) ... 2
3. YATAY GÜZERGÂHIN OLUŞTURULMASI (ALIGNMENT) ................................................. 20
3.1. Güzergâh Tanımı .................................................................................................... 20
3.2. Dever Hesabı .......................................................................................................... 36
4. DÜŞEY GÜZERGÂHIN OLUŞTURULMASI (PROFILE) ....................................................... 41
5. TİPKESİT OLUŞTURULMASI (ASSEMBLY-SUBASSEMBLY) .............................................. 54
6. KORİDOR OLUŞTURULMASI (CORRIDORS) .................................................................... 70
7. ENKESİT ÇİZİMLERİ (SECTIONS) ..................................................................................... 81
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
iv
Şekiller Tablosu
Şekil 2.1 Yüzey modelinin oluşturulması .................................................................................... 2
Şekil 2.2 SAM'in özelliklerinin girilmesi ...................................................................................... 3
Şekil 2.3 Sayısal arazi modeline obje eklenmesi ........................................................................ 3
Şekil 2.4 Yüzeye eklenecek nesne türünün seçimi ..................................................................... 4
Şekil 2.5 Objelerin seçilmesi ....................................................................................................... 4
Şekil 2.6 Oluşturulacak modele çizgisel elemanların eklenmesi ................................................ 5
Şekil 2.7 Çizgisel objelere ait özelliklerin seçimi ......................................................................... 6
Şekil 2.8 Modele eklenecek çizgisel objelerin seçilmesi ............................................................ 6
Şekil 2.9 Arazi modeline ait düzeltme menüsü .......................................................................... 7
Şekil 2.10 Model düzeltme alt menüsü ...................................................................................... 8
Şekil 2.11 Üçgen döndürme işlemi ............................................................................................. 9
Şekil 2.12 Üçgen kenarı silinmesi-Şerit menü (Ribbon) kullanılarak yapılması .......................... 9
Şekil 2.13 Üçgen kenarı silinmesi ............................................................................................. 10
Şekil 2.14 Arazi modeli noktasının silinmesi-Şerit menü (Ribbon) kullanılarak yapılması ....... 10
Şekil 2.15 Arazi modeli noktasının silinmesi ............................................................................ 11
Şekil 2.16 Oluşturulan yüzey modeli özellikleri ........................................................................ 11
Şekil 2.17 Yüzey stilinin atanması ............................................................................................. 12
Şekil 2.18 Yüzey özellik gösterim paneli ................................................................................... 13
Şekil 2.19 Yüzey özellik gösterim paneli- Tanımlar .................................................................. 14
Şekil 2.20 Yüzey özellik gösterim paneli-Veri özellikleri-1 ....................................................... 14
Şekil 2.21 Yüzey özellik gösterim paneli-Veri özellikleri-2 ....................................................... 15
Şekil 2.22 Yüzey özellik gösterim paneli-Veri özellikleri-3 ....................................................... 15
Şekil 2.23 Yüzey özellik gösterim paneli-İstatistiki veri gösterimi ............................................ 16
Şekil 2.24 Yüzey gösterim stili düzenlenmesi ........................................................................... 16
Şekil 2.25 Yüzey gösterim stili düzenlenmesi-Yükseklik eğrileri .............................................. 17
Şekil 2.26 Yüzey gösterim stili düzenlenmesi-Noktalar ............................................................ 18
Şekil 2.27 Yüzey gösterim stili düzenlenmesi-Görünüm ayarları ............................................. 18
Şekil 2.28 Yüzey gösterim stili düzenlenmesi-Özet bilgiler ...................................................... 19
Şekil 3.1 Yatay güzergah oluşturulması .................................................................................... 20
Şekil 3.2 Güzergahı oluşturacak objelerin seçilmesi ................................................................ 21
Şekil 3.3 Güzergah başlangıç yönünün tayini ........................................................................... 21
Şekil 3.4 Güzergah oluşturulması-Genel ayarlar ...................................................................... 22
Şekil 3.5 Güzergah oluşturulması-Tasarım kriterleri ................................................................ 22
Şekil 3.6 Güzergah gösterim stilinin düzenlenmesi .................................................................. 23
Şekil 3.7 Güzergah gösterim stili-Elemanlara ait görünüm ayarları ......................................... 24
Şekil 3.8 Güzergah etiket setinin düzenlenmesi ...................................................................... 25
Şekil 3.9 Güzergah etiket seti ayarları ...................................................................................... 25
Şekil 3.10 Çizime ait genel ayarların düzenlenmesi ................................................................. 26
Şekil 3.11 Çizime ait genel ayarların düzenlenmesi-Genel etiket ayarları ............................... 27
Şekil 3.12 Güzergah geometri noktalarına ait kısaltmalar ....................................................... 27
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
v
Şekil 3.13 Güzergah geometri noktalarına ait etiket ayarları................................................... 28
Şekil 3.14 Dever değişim noktalarına ait kısaltmalar ............................................................... 28
Şekil 3.15 Demiryolu geometrik noktalarına ait kısaltmalar .................................................... 29
Şekil 3.16 Profil geometri noktalarına ait kısaltmalar .............................................................. 29
Şekil 3.17 Güzergah stilinin düzenlenmesi ............................................................................... 30
Şekil 3.18 Güzergah oluşturma ve düzenleme şeridi ............................................................... 30
Şekil 3.19 Güzergah oluşturulması başlangıç geometri ayarları .............................................. 30
Şekil 3.20 Yatay güzergahta başlangıç kurb ayarları ................................................................ 31
Şekil 3.21 Yatay güzergaha kurb eklenme yöntemleri ............................................................. 31
Şekil 3.22 Güzergaha geçiş eğrisi ekleme yöntemleri .............................................................. 32
Şekil 3.23 Güzergah elemanlarına ait bilgilerin görüntülenmesi ............................................. 32
Şekil 3.24 Güzergah elemanlarının adlandırılması ................................................................... 33
Şekil 3.25 Güzergah eleman tablosu oluşturulmasına ilişkin menü ......................................... 33
Şekil 3.26 Güzergah eleman tablosu genel ayarları ................................................................. 34
Şekil 3.27 Güzergah eleman tablosu veri ayarları .................................................................... 34
Şekil 3.28 Güzergah eleman tablosuna veri eklenmesi ............................................................ 35
Şekil 3.29 Güzergah eleman tablosu örneği ............................................................................. 35
Şekil 3.30 Dever hesabı menüsünün açılması .......................................................................... 36
Şekil 3.31 Dever hesabı için yöntem belirlenmesi ................................................................... 36
Şekil 3.32 Dever Hesabı-Yol tipinin seçilmesi ........................................................................... 37
Şekil 3.33 Dever Hesabı-Yol genişliğine ilişkin bilgilerin girilmesi ............................................ 38
Şekil 3.34 Dever Hesabı-Banket genişliğine ilişkin bilgilerin girilmesi ...................................... 38
Şekil 3.35 Dever hesabına ilişkin genel kriterlerin ayarlanması ............................................... 39
Şekil 3.36 Dever hesabı sonrası eğim tablosu .......................................................................... 40
Şekil 3.37 Uyarı penceresi ........................................................................................................ 40
Şekil 4.1 Boykesit oluşturulması ............................................................................................... 41
Şekil 4.2 Boykesit için güzergah ve yüzey modeli seçilmesi ..................................................... 41
Şekil 4.3 Boykesit görünümü-Genel ayarlar ............................................................................. 42
Şekil 4.4 Boykesit görünümü-Veri satırları ............................................................................... 43
Şekil 4.5 Boykesit genel görünümüne ilişkin örnek .................................................................. 43
Şekil 4.6 Boykesit veri satırları .................................................................................................. 44
Şekil 4.7 Veri satırının düzenlenmesi ....................................................................................... 44
Şekil 4.8 Veri satırı ayarları ....................................................................................................... 45
Şekil 4.9 Veri satırında bulunan yazılara ilişkin ayarlar ............................................................ 46
Şekil 4.10 Veri satırının içeriğinin değiştirilmesi ....................................................................... 47
Şekil 4.11 Veri satırı görünüm ayarları ..................................................................................... 48
Şekil 4.12 Yeni profil oluşturulması .......................................................................................... 48
Şekil 4.13 Profil oluşturmak için ilgili profil görünümünün seçilmesi ...................................... 49
Şekil 4.14 Profil oluşturulması-Genel ayarlar ........................................................................... 50
Şekil 4.15 Profil çizim araçları penceresi .................................................................................. 50
Şekil 4.16 Profil oluşturulması-Başlangıç düşey kurb ayarları .................................................. 51
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
vi
Şekil 4.17 Örnek profil çizimi .................................................................................................... 51
Şekil 4.18 Profil görünümünün güncelleştirilmesi ................................................................... 52
Şekil 4.19 Veri satırları-Kaynak profil seçimi ............................................................................ 52
Şekil 4.20 Veri satırlarının güncellenmiş görünümü ................................................................ 53
Şekil 4.21 Profil görünümünün düzenlenmesi ......................................................................... 53
Şekil 5.1 Tipkesit araçları paleti genel görünümü .................................................................... 54
Şekil 5.2 Tipkesit oluşturulması ................................................................................................ 55
Şekil 5.3 Tipkesit oluşturulması-Genel ayarlar ......................................................................... 55
Şekil 5.4 Tipkesit oluşturulması-Yol tipinin belirlenmesi.......................................................... 56
Şekil 5.5 Tipkesit oluşturulması-Görünüm stilinin seçilmesi .................................................... 57
Şekil 5.6 Yeni tipkesit görünümü .............................................................................................. 58
Şekil 5.7 Örnek tipkesit parçaları .............................................................................................. 58
Şekil 5.8 Tipkesite yeni eleman eklenmesi-Refüj ..................................................................... 59
Şekil 5.9 Refüje ilişkin tipkesit parçasının yapısı....................................................................... 60
Şekil 5.10 Tipkesite yeni eleman eklenmesi-Yol kaplamaları ................................................... 61
Şekil 5.11 Kaplamalara ilişkin parçanın genel görünümü......................................................... 61
Şekil 5.12 Tipkesite yeni eleman eklenmesi-Kaldırım .............................................................. 62
Şekil 5.13 Kaldırım parçasının genel görünümü ....................................................................... 63
Şekil 5.14 Tipkesite yeni eleman eklenmesi-Şev parçası .......................................................... 64
Şekil 5.15 Şev oluşturacak parçanın genel görünümü ............................................................. 64
Şekil 5.16 Tipkesit parçalarının yapısının incelenmesi ............................................................. 65
Şekil 5.17 Tipkesit parçasının incelenmesi-Genişlik ve eğim.................................................... 66
Şekil 5.18 Tipkesit parçasının incelenmesi-Parametreler ........................................................ 66
Şekil 5.19 Tipkesit parçasının incelenmesi-Örnek parçanın kodları ......................................... 67
Şekil 5.20 Tipkesit parçasının yansıtılmış halinin kullanılması ................................................. 68
Şekil 5.21 Tipkesit parçasının yansıtılmış görünümü ............................................................... 69
Şekil 5.22 Hazırlanan tipkesitin genel görünümü ..................................................................... 69
Şekil 6.1 Yol koridoru oluşturulması ......................................................................................... 70
Şekil 6.2 Koridor genel ayarları ................................................................................................. 70
Şekil 6.3 Koridor oluşturulması-Parametreler .......................................................................... 71
Şekil 6.4 Koridor oluşturulması-Hedef objelerin seçilmesi ...................................................... 72
Şekil 6.5 Tipkesit hedef objelerin seçimi sıralı gösterimi ......................................................... 73
Şekil 6.6 Koridor oluşturulması-Kesit sıklığının ayarlanması .................................................... 74
Şekil 6.7 Koridor görünümü ...................................................................................................... 75
Şekil 6.8 Koridora kod seti atanması ........................................................................................ 75
Şekil 6.9 Kod seti ayarları-Kesit alanları ................................................................................... 76
Şekil 6.10 Kod seti ayarları-Kesit noktaları ............................................................................... 77
Şekil 6.11 Kod seti ayarları-Kesit çizgileri ................................................................................. 78
Şekil 6.12 Koridordan tasarım yüzeyi oluşturulması ................................................................ 78
Şekil 6.13 Tasarım yüzeyinin oluşturulacağı kodların seçimi ................................................... 79
Şekil 6.14 Oluşturulan tasarım yüzeyi görünümü .................................................................... 80
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
vii
Şekil 7.1 Enkesit planının oluşturulması ................................................................................... 81
Şekil 7.2 Enkesit planı oluşturulacak güzergah seçimi ............................................................. 81
Şekil 7.3 Enkesitlere ilişkin genel ayarlar .................................................................................. 82
Şekil 7.4 Enkesit çizgilerinin oluşturulması ............................................................................... 82
Şekil 7.5 Enkesit çizgileri parametrelerinin ayarlanması .......................................................... 83
Şekil 7.6 Enkesit planı örneği .................................................................................................... 84
Şekil 7.7 Enkesit çizgileri görünüm stilinin değiştirilmesi ......................................................... 84
Şekil 7.8 Enkesit çizgileri görünüm stili ayarları ....................................................................... 85
Şekil 7.9 Enkesit planı km gösteriminin düzenlenmesi ............................................................ 85
Şekil 7.10 Enkesit planı km gösterimi-Veri içeriğinin değiştirilmesi ......................................... 86
Şekil 7.11 Enkesit çizimlerinin oluşturulması ........................................................................... 86
Şekil 7.12 Enkesit çizimlerinin oluşturulması-Genel ayarlar .................................................... 87
Şekil 7.13 Enkesit çizimlerinin oluşturulması-Kaynak veri ayarları .......................................... 87
Şekil 7.14 Enkesit çizimlerinin oluşturulması-Veri satırlarının ayarlanması ............................. 88
Şekil 7.15 Enkesitin genel görünümü ....................................................................................... 88
Şekil 7.16 Enkesite dahil edilen verilerin görünümü ................................................................ 89
Şekil 7.17 Enkesit görünüm ayarlarının değiştirilmesi ............................................................. 89
Şekil 7.18 Enkesit grubuna ilişkin ayarlamaların yapılması ...................................................... 90
Şekil 7.19 Enkesit grubu ayarları-Genel görünüm .................................................................... 90
Şekil 7.20 Enkesit grubu ayarları-İçerdiği kesitlere ilişkin tercihler .......................................... 91
Şekil 7.21 Malzeme tanımının yapılması .................................................................................. 91
Şekil 7.22 Hacim hesabı-Arazi modellerinin atanması ............................................................. 92
Şekil 7.23 Malzeme tanımı-Güzergah ve enkesit grubu seçilmesi ........................................... 92
Şekil 7.24 Koridorda bulunan malzemelerin listeye dahil edilmesi ......................................... 93
Şekil 7.25 Malzeme tanımı yapıldıktan sonra örnek kesit görümü .......................................... 93
Şekil 7.26 Hacim hesabı tablosunun hazırlanması ................................................................... 94
Şekil 7.27 Hacim tablosu ayarları ............................................................................................. 94
Şekil 7.28 Toprak işi hacim tablosu örneği ............................................................................... 95
Şekil 7.29 Malzeme metraj tablosu hazırlanması ..................................................................... 96
Şekil 7.30 Malzeme metraj tablosu örneği ............................................................................... 97
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
1
1. GİRİŞ
Gelişen dünyada araç sayısının artmasıyla birlikte yaşanan ulaşım sorunları daha fazla
çözümün daha kısa zaman zarfında hazırlanması ihtiyacını beraberinde getirmektedir.
İçerisinde bulunduğumuz 2000’li yıllarda ulaşım tasarımları el yordamıyla yapılmaktan çıkmış,
tamamen bilgisayar destekli çizim ve tasarım programları kullanılarak yapılmaya
başlanmıştır. Bu kapsamda Türkiye’de ve dünyada yaygın olarak kullanılan programlardan iki
tanesi Bentley Inroads ve Autocad Civil 3D programlarıdır. Bu çalışma bir karayolu projesinin
ticari bir yazılım olan Autodesk Civil 3D1 kullanılarak nasıl yapılabileceğini tasarım süreçlerini
dikkate alarak anlatma amacı taşımaktadır.
Karayolu projeleri tasarım/karar süreçlerinde birçok farklı değişiklik yaşayabilmektedir.
Autocad Civil 3D dinamik yapısı ile tasarımda yapılması istenen değişikliklerin sürecin
tamamına yansımasını önleyip yalnızca ilgili kısımda gereği kadar değişiklik yapılmasıyla
sürece baştan başlanmasının önüne geçmektedir. Bir Civil 3D nesnesi kendisinin bağlı olduğu
diğer objelerdeki değişiklikleri otomatik olarak algıladığı gibi kendisinde yapılan değişiklikleri
de kendisine bağlı olan diğer objelere yansıtmaktadır.
Bu çalışmanın ilk bölümde sayısal arazi modeli (SAM) oluşturulması ve düzenlenmesi
işlemleri, ikinci bölümde farklı yöntemler kullanılarak yatay güzergah tasarımının nasıl
yapılacağı, üçüncü bölümde boykesit ve düşey güzergah (profil) tasarımı, dördüncü bölüm
tipkesit oluşturulması ve tipkesiti oluşturan parçalar, beşinci bölümde yol koridorunun
oluşturulması, altıncı bölümde enkesit çizimlerinin yapılması ve metraj tablolarının alınması
işlemleri süreçlere dair ekran görüntüleri kullanılarak açıklanmıştır.
1 Autodesk firmasının öğrenciler ve öğretim görevlileri için ücretsiz olarak sunduğu eğitim sürümü kullanılmıştır.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
2
2. SAYISAL ARAZİ MODELİNİN (SAM) OLUŞTURULMASI VE DÜZENLENMESİ
(SURFACE)
Civil 3D’de arazi modelinin oluşturulması için nokta dosyaları veya farklı bir CAD tabanlı
programda hazırlanmış plankote çizimleri kullanılabilir. Bu çalışmada örnek uygulama olarak
daha önceden hazırlanmış olan plankote çizimi kullanılacaktır.
Şekil 2.1 Yüzey modelinin oluşturulması
İlk olarak plankote dosyası açılıp objeler kopyalanır ve daha önceden stillerin hazırlandığı boş
dosyanın içine yapıştırılır. “Toolspace” açılır ve “Toolspace”te “Prospector” bölmesinde
“Surfaces”a sağ klik yapılıp burada “Create Surface”a tıklanır (Şekil 2.1).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
3
Şekil 2.2 SAM'in özelliklerinin girilmesi
Açılan pencerede “Type” kısmından oluşturulacak arazi modelinin türü seçilir. Buradan, grid
yüzeyi oluşturulmak isteniyorsa “Grid Surface”, üçgenlerden müteşekkil bir yüzey
oluşturulmak isteniyorsa “TIN Surface” seçilir. “Name” kısmına oluşturulacak yüzey için isim,
“Description” kısmına ihtiyaç duyuluyorsa açıklama girilir. “Style” kısmından oluşturulacak
yüzey için bir stil seçilir ki, bu stil yüzeyin nasıl görüneceğini belirleyecektir (Şekil 2.2).
Şekil 2.3 Sayısal arazi modeline obje eklenmesi
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
4
Plankote objelerinden, arazi yüzeyi oluşturmak için gerekli olan noktalar, çizgiler vs. objeleri
seçmek için “Toolspace”te “Prospector” bölmesinde “Surfaces” bölümünün altında
oluşturulan arazi yüzeyi isminin solunda bulunan (+) işaretine basılır. Ardından açılan
bölmede “Definition”ın başında bulunan (+) işaretine basılır, burada açılan menüden
“Drawing Objects” yazısına sağ tıklanır ve “Add” yazısına basılır (Şekil 2.3).
Şekil 2.4 Yüzeye eklenecek nesne türünün seçimi
Açılan pencerede hangi obje türü eklenecekse (nokta, çizgi, block, 3d yüzeyler ve çoklu
yüzey) o seçilerek “OK” onay butonuna basılır (Şekil 2.4) ve ardından objeler seçilir (Şekil
2.5). Her obje türü için bu işlem tek tek yapılmalıdır. Yüzey bu objelere bağımlı olmayıp,
eklendikten sonra silinebilir. Arazi yüzeyi bu objelere ait üç boyutlu koordinatları
kullanacaktır.
Şekil 2.5 Objelerin seçilmesi
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
5
Şekil 2.6 Oluşturulacak modele çizgisel elemanların eklenmesi
Arazi modeli TIN veri yapısında olduğu için üçgenlerden oluşacaktır. Doğru model için
üçgenleme işleminin doğru yapılması gerekmektedir. Üçgen kenarlarının tek tek
döndürülmesi çok fazla zaman alacaktır. Bu işlemi otomatize etmek için üçgen kenarlarının
kendileriyle üst üste olması istenen çizgiler “Breakline” olarak eklenir. “Breakline” eklemek
için Toolspace→Surfaces→Arazi→Definition kısmında bulunan “Breaklines”a sağ klik yapılır
ve “Add” yazısına basılır (Şekil 2.6).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
6
Şekil 2.7 Çizgisel objelere ait özelliklerin seçimi
“Breakline” eklemek için açılan pencerede “Description” kısmına ayırt etmeyi sağlayacak
açıklama ya da isim yazılır. “Type” kısmından yapılacak seçimde “Standart” seçildiği takdirde
seçilecek çizgilerin uçlarında (polyline/çokludoğru objelerinin ise kırık noktalarında) arazi
modeli için üç boyutlu noktalar üretecek ve bu noktaları modele dahil edecektir. Çizimde sıfır
kotunda veya negatif kotlu çizgiler olabileceği için “Proximity” seçeneği kullanılır (Şekil 2.7).
“Proximity” seçildiği takdirde yüzeye nokta ilave edilmeyip yalnızca seçilen çizgilerle üst üste
gelebilecek üçgen kenarları döndürülür.
Şekil 2.8 Modele eklenecek çizgisel objelerin seçilmesi
Arazi modeline istenen objeler eklendikten sonra modelin düzeltme işlemlerine geçilir (Şekil
2.8).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
7
Şekil 2.9 Arazi modeline ait düzeltme menüsü
Civil 3D’de bir Civil 3D objesi seçildiğinde “Ribbon”da bu obje türü ile ilgili panel açılır. Bu
panelde bu türe dair yapılabilecek işlemler listelenir.
Arazi yüzeyi seçildiğinde de “Surface” paneli açılır. Yüzeye ait düzenleme işlemleri buradan
seçilerek yapılabilir (Şekil 2.9).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
8
Şekil 2.10 Model düzeltme alt menüsü
Düzenleme işlemleri aynı zamanda Toolspace→Surfaces→Arazi→Definition→Edits
kısmından da yapılabilir (Şekil 2.10). Buradaki işlemlerin bazıları sırasıyla şu şekildedir:
“Add Line”: Yüzeye ait noktalar arasında, üçgen bulunmayan yerde yüzeyin gösterilen
iki noktası arasına çizgi/üçgen kenarı koymak suretiyle üçgen oluşturur.
“Delete Line”: Üçgen kenarlarını siler.
“Swap Edge”: Üçgen kenarlarını döndürmek için kullanılır.
“Add Point”: Arazi yüzeyine ekran üzerinde işaretlenen noktayı ekler. Bu işlemle
birlikte noktanın etrafında otomatik olarak yeni üçgenler oluşturulur.
“Delete Point”: Modele ait noktalardan istenenleri silmek için kullanılır. Bu komutu
kullanmak için noktaların görünür olması gerekmektedir. Silinen nokta modelin
ortasında olduğu takdirde bu noktayı veya noktaları çevreleyen noktalar arasında
üçgenler yeniden otomatik olarak oluşturulacaktır.
“Modify Point”: Modele ait bir noktanın kotunu değiştirmek için kullanılır.
“Move Point”: Modele ait bir noktayı kaydırmak için kullanılır.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
9
Şekil 2.11 Üçgen döndürme işlemi
Şekil 2.12 Üçgen kenarı silinmesi-Şerit menü (Ribbon) kullanılarak yapılması
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
10
Şekil 2.13 Üçgen kenarı silinmesi
Şekil 2.14 Arazi modeli noktasının silinmesi-Şerit menü (Ribbon) kullanılarak yapılması
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
11
Şekil 2.15 Arazi modeli noktasının silinmesi
Şekil 2.16 Oluşturulan yüzey modeli özellikleri
Toolspace→Surfaces→Arazi adına sağ klik yapıldığında arazi yüzeyine dair farklı işlemler ile
karşılaşılacaktır (Şekil 2.16). “Surface Properties”de yüzey özellikleri, farklı analiz seçenekleri,
yüzeye ait istatistiki bilgiler vs. bulunmaktadır.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
12
Şekil 2.17 Yüzey stilinin atanması
“Surfaces Properties” penceresinde “Information” bölmesinde (Şekil 2.17) yüzey ismi,
açıklama bölümü ve yüzey görünümüne ait stiller görüntülenmektedir. “Surfaces Style”ın
altında daha önceden hazırlanmış yüzey stilleri bulunmaktadır. Bunlar yüzeyin nasıl (hangi
objeler ile) görüneceğini belirler.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
13
Şekil 2.18 Yüzey özellik gösterim paneli
“Definition” bölmesi (Şekil 2.18) iki kısma ayrılmıştır. Alt kısımda yüzey üzerinde yapılan
değişiklik ve düzenlemelerin listesi bulunmaktadır. İstenilen herhangi bir veya daha fazla
değişiklik başındaki onay işareti kaldırılarak buradan geri dönüşü mümkün olarak iptal
edilebilir veya bununla birlikte tamamen silinebilir. Üst kısım ise üç başlık altında
toplanmıştır:
“Build”
“Data Operations”
“Edit Operations”
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
14
Şekil 2.19 Yüzey özellik gösterim paneli- Tanımlar
“Edit Operations” bölümünde (Şekil 2.19) yüzeye ilişkin hangi düzenlemelere izin verileceği
seçilir.
Şekil 2.20 Yüzey özellik gösterim paneli-Veri özellikleri-1
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
15
“Data Operations” bölümünde (Şekil 2.20) yüzeye eklenebilecek veri seçeneklerine ait
tercihler yer alır.
Şekil 2.21 Yüzey özellik gösterim paneli-Veri özellikleri-2
“Build” bölümünde (Şekil 2.21) ise yüzeyde alabilecek maksimum-minimum yükseklik
değerleri, üçgen kenar uzunlukları ve üçgen iç açılarına ait tercihler bulunmaktadır.
Şekil 2.22 Yüzey özellik gösterim paneli-Veri özellikleri-3
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
16
“Statistics” bölmesinde (Şekil 2.22) ise yüzeye ilişkin istatistik verileri (nokta sayısı, maks-min
koordinatlar, yüzey alanı vs.) yer almaktadır.
Şekil 2.23 Yüzey özellik gösterim paneli-İstatistiki veri gösterimi
“Surface Properties” penceresindeki gerekli ayarlar yapıldıktan sonra Tamam butonu ile ana
ekrana dönülür. Bu esnada yapılan değişikliklere göre yüzeyin güncelleme işleminin hemen
veya sonra yapılacağına kullanıcı tarafından karar verilir (Şekil 2.23).
Şekil 2.24 Yüzey gösterim stili düzenlenmesi
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
17
Arazi yüzeyinin mevcut stili değiştirilmek istendiğinde ekranda yüzey seçilerek veya
Toolspace→Surfaces→Arazi adına sağ klik yapılıp “Edit Surface Style”a tıklanır (Şekil 2.24).
Stilde yapılacak değişiklik, aynı dosyada aynı stilde görünen diğer yüzeylerin görünümünü de
değiştirecektir.
Şekil 2.25 Yüzey gösterim stili düzenlenmesi-Yükseklik eğrileri
Surfaces Style→Contours bölmesinde (Şekil 2.25) yükseklik eğrileriyle ilgili ayarlar yapılır.
Bunlar; ana ve ara eğri aralıkları, eğrilerin yumuşatılması vs ayarlardır.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
18
Şekil 2.26 Yüzey gösterim stili düzenlenmesi-Noktalar
“Points” bölmesinde (Şekil 2.26) ise noktaların boyut, sembol, renk gibi özelliklerine dair
ayarlar bulunmaktadır.
Şekil 2.27 Yüzey gösterim stili düzenlenmesi-Görünüm ayarları
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
19
“Display” bölmesinde (Şekil 2.27) ise yüzeye ait objelerin görünümünü, tabaka yapılarını
içeren ayarlamalar bulunmaktadır.
Şekil 2.28 Yüzey gösterim stili düzenlenmesi-Özet bilgiler
“Summary” bölmesinde (Şekil 2.28) ise diğer bölmelerde bulunan ayarlar alt alta
bulunmaktadır.
Bütün Civil 3D objeleri için stil ayarları nesne seçilerek yapılabileceği gibi,
Toolspace→Settings kısmından da yapılabilir.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
20
3. YATAY GÜZERGÂHIN OLUŞTURULMASI (ALIGNMENT)
3.1. Güzergâh Tanımı
Civil 3D’de yatay güzergah oluşturulması işlemi iki farklı şekilde yapılmaktadır:
Ekran üzerinde some noktalarının (PI) işaretlenmesiyle
Daha önceden oluşturulan “polyline” objesinden (ya da güzergahı oluşturan çizgi ve
yaylar sırayla seçilerek),
Bu çalışmada daha önceden oluşturulmuş olan plan ve “polyline” haline getirilmiş güzergah
üzerinden hareket edilecektir.
“Menubar”da “Alignment” menüsüne gelindiğinde yukarıda sıralanan güzergâh oluşturma
seçeneklerinin ilk iki sırada olduğu görülmektedir (Şekil 3.1).
Şekil 3.1 Yatay güzergah oluşturulması
“Create Alignment by Layout”: Bu seçenek some noktalarının işaretlenmesi suretiyle
güzergah oluşturmayı sağlar.
“Create Alignment from Polyline”: Bu seçenek ise daha önceden oluşturulan polyline
objesinden ya da güzergahı oluşturan çizgi ve yaylar sırayla seçilerek güzergah oluşturmayı
sağlar.
“Edit Alignment Geometry”: Oluşturulan güzergahın geometrisinde değişiklik yapılmak
istendiğinde buradan değiştirilebilir.
“Reverse Alignment Direction”: Seçilen güzergâhın başlama yönünü değiştirir.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
21
Şekil 3.2 Güzergahı oluşturacak objelerin seçilmesi
“Create Alignment from Polyline” seçeneği seçildiğinde program güzergahı oluşturacak
nesnelerin seçilmesini ister. Bu nesneler seçilir ve “Enter” onay tuşuna basılır (Şekil 3.2).
Şekil 3.3 Güzergah başlangıç yönünün tayini
“Enter” onay tuşuna basıldıktan sonra güzergah için kendi tayin ettiği yönü bir okla gösterir,
değiştirilmek istenirse fare imlecinin yanında bulunan “Reverse” yazısına ya da “R+Enter”
tuşuna basılarak güzergahın yönü ayarlanır (Şekil 3.3).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
22
Şekil 3.4 Güzergah oluşturulması-Genel ayarlar
Şekil 3.5 Güzergah oluşturulması-Tasarım kriterleri
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
23
Ekrana gelen pencerede güzergâh ismi girilir ve güzergah tipi (eksen, offset vs) seçilir.
“Description” bölümünün altında pencere iki kısma ayrılmaktadır: “General” kısmında
güzergahın görüneceği stil, ve güzergah yazı seti (“Alignment Label Set”) seçilir (Şekil 3.4).
“Design Criteria” kısmından ise tasarım hızı girilir (Şekil 3.5).
Şekil 3.6 Güzergah gösterim stilinin düzenlenmesi
“Alignment Style” bölümünden hazır olan stillerden bili seçilebileceği gibi bunlar
düzenlenerek de kullanılabilir (Şekil 3.6).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
24
Şekil 3.7 Güzergah gösterim stili-Elemanlara ait görünüm ayarları
“Alignment Style” penceresinde “Display” bölmesinde güzergah bölümlerinin (aliyman, kurb,
spiral, teğet vs) renk, tabaka, kalınlık, çizgi tipi ve görünürlüğü ayarlanabilir (Şekil 3.7).
“Markers” bölmesinde ise güzergah geometri noktalarına ilişkin semboller tanımlanır.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
25
Şekil 3.8 Güzergah etiket setinin düzenlenmesi
Güzergâha ilişkin yazı seti de aynı şekilde mevcut olanlardan seçilebilir ya, bunlardan bir
tanesi düzenlenerek de kullanılabilir ya da yeni bir set oluşturulabilir (Şekil 3.8).
Şekil 3.9 Güzergah etiket seti ayarları
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
26
Güzergaha ilişkin yazı ayarları “Alignment Label Set” penceresinde “Labels” bölmesinde yapılmaktadır
(Şekil 3.9). Bu pencereye güzergah üzerinden ulaşılabileceği gibi Toolspace→Settings→Alignment→
Arazi→Label Styles yolundan da ulaşılabilir.
Güzergaha eklenebilecek yazılara ilişkin farklı opsiyonlar sunulmaktadır, bunlardan başlıcaları
şunlardır:
Ana istasyonlar,
Ara istasyonlar,
Güzergah geometrisinin değiştiği noktalar,
Profil geometri noktaları,
Dever değişim noktaları vs…
“Types” kısmından yazdırılacak bilginin ait olduğu grup seçilir. Ardından sağ taraftan bu grup
altındaki stillerden bir tanesi seçilir ya da istenirse yeni bir stil oluşturulur ve “Add” yazısına
tıklanarak stil eklenir. Ana ve ara istasyonlar için “Increment” sütununa yazdırılacak sıklık
girilir. Geometri noktaları için “Geometry Points to Label” sütunundan eklenen yazının hangi
noktalarda yazılacağı seçilir.
Şekil 3.10 Çizime ait genel ayarların düzenlenmesi
Geometri noktalarına ilişkin adlandırmaları değiştirmek için ise Toolspace→Settings→Dosya
ismi’ne sağ klik yapılıp “Edit Drawing Settings” tıklanarak “Drawing Settings” penceresi açılır
(Şekil 3.10).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
27
Şekil 3.11 Çizime ait genel ayarların düzenlenmesi-Genel etiket ayarları
“Drawing Settings” Penceresinde “Abbreviations” bölmesinde kritik noktalar için kullanılacak
adlandırma veya kısaltmalar farklı gruplar altında toplanmıştır (Şekil 3.11). Aşağıda bunlara
ilişkin görüntüler bulunmaktadır (Şekil 3.12, Şekil 3.13, Şekil 3.14, Şekil 3.15, Şekil 3.16).
Şekil 3.12 Güzergah geometri noktalarına ait kısaltmalar
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
28
Şekil 3.13 Güzergah geometri noktalarına ait etiket ayarları
Şekil 3.14 Dever değişim noktalarına ait kısaltmalar
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
29
Şekil 3.15 Demiryolu geometrik noktalarına ait kısaltmalar
Şekil 3.16 Profil geometri noktalarına ait kısaltmalar
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
30
Güzergâh geometrisinde değişiklik yapılmak istendiğinde
güzergah seçilerek sağ klik yapılır ve “Edit Alignment
Geometry” yazısına tıklanır (Şekil 3.17).
Şekil 3.17 Güzergah stilinin düzenlenmesi
Şekil 3.18 Güzergah oluşturma ve düzenleme şeridi
“Alignment Layout Tools” penceresinde yatay güzergâha dair birçok değişiklik yapılabilir.
“Create Alignment by Layout” seçeneği ile some noktaları işaretlenerek güzergâh
oluşturulmak istendiğinde de aynı pencere açılacaktır. Şekil 3.18’de 1 numara ile gösterilen
simge kullanılarak mevcut güzergaha yeni bir some noktası ilave edilebilir ya da 2 numara ile
gösterilen simge kullanılarak mevcut bir some noktası silinebilir.
Şekil 3.19 Güzergah oluşturulması başlangıç geometri ayarları
Şekil 3.19’da some noktaları ile güzergah oluşturulmak istendiğinde ilk etapta nasıl bir eksen
oluşturulmak isteniyorsa buna göre yapılacak tercihler görülmektedir:
“Tangent-Tangent (No curves)”: Bu seçenek kullanıldığında some noktaları arasında
aliymanlar çizilir fakat herhangi bir kurb oluşturulmaz.
“Tangent-Tangent (With curves)”: Bu seçenek kullanıldığında varsayılan ayarlardaki
kurb yarıçapı kullanılarak kurb çizilir, varsayılan ayar klotoid içeriyorsa güzergah çizimi
yine buna göre gerçekleşecektir. Eğer aliyman mesafeleri varsayılan kurb ayarları için
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
31
yeterli değilse bu noktalarda kurb çizilmez, yalnızca some noktaları arasında
aliymanlar çizilir.
Şekil 3.20 Yatay güzergahta başlangıç kurb ayarları
“Curve and Spiral Settings” penceresi varsayılan kurb ayarlarını düzenlemek için kullanılır
(Şekil 3.20). Kurb giriş ve/veya çıkışında geçiş eğrisi kullanılması isteniyorsa Type kısmından
eğri türü seçilir ve isteğe göre Spiral in ve/veya Spiral out kutucukları işaretlenerek istenilen
değerler girilir. Bu değerler güzergah oluşturulduktan sonra da değiştirilebilecektir.
Şekil 3.21 Yatay güzergaha kurb eklenme yöntemleri
Kurb bulunmayan bir some noktasına kurb eklenmek istendiğinde kullanıcı tarafından
ihtiyacına yönelik yöntem seçilerek kurb eklenebilir (Şekil 3.21). Bunlardan yaygın olarak
kullanılan iki yöntem şunlardır:
“Free Curve Fillet (Between two entities, radius)”: Bu seçenekle kurb oluşturmak için
önce güzergahın gidiş yönüne göre sıra ile aliymanlar seçilir ve ardından kurb yarıçapı
girilir.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
32
“Free Curve Fillet (Between two entities, through point)”: Bu seçenekle kurb
oluşturmak için önce güzergahın gidiş yönüne göre sıra ile aliymanlar seçilir ve
ardından ekran üzerinde kurbun geçmesi istenen bir nokta işaretlenir.
Şekil 3.22 Güzergaha geçiş eğrisi ekleme yöntemleri
Şekil 3.22’de bir güzergâha geçiş eğrisi eklemek için kullanılabilecek farklı metodlar
görülmektedir.
Şekil 3.23 Güzergah elemanlarına ait bilgilerin görüntülenmesi
Şekil 3.18’de 4 numara ile gösterilen simgeye tıklandığında güzergah elemanlarına ilişkin bir
tablo açılır(Şekil 3.23). Bu tablonun sütunları istenilen şekilde ayarlanabildiği gibi elemanlara
ilişkin bazı değerler de buradan değiştirilebilir.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
33
Şekil 3.24 Güzergah elemanlarının adlandırılması
Ekran üzerine güzergah eleman tablosu yerleştirilmek istendiğinde ise öncelikle güzergah
elemanları numaralandırılmalıdır. Bunun için Menubar→Alignments→Add Alignment
Labels’ın altında bulunan seçeneklerden, elemanlar tek tek numaralandırılmak isteniyorsa
“Single Segment”, topluca numaralandırılmak isteniyorsa “Multiple Segment” seçeneği
kullanılır (Şekil 3.24). İlk etapta eklenen yazılar varsayılan ve değiştirilebilir ayarlara göre
elemana ilişkin farklı bilgiler içeriyor olabilir. Ancak tablo ekrana yerleştirildiğinde bunlar
“Table Tag” adı verilen eleman numaralarına dönüşecektir.
Şekil 3.25 Güzergah eleman tablosu oluşturulmasına ilişkin menü
Güzergah eleman tablosu eklemek için Menubar→Alignments→Add Tables’ın altında
bulunan seçenekler kullanılır (Şekil 3.25). “Add Segments” ile istenen güzergaha ilişkin tüm
elemanlar tek tabloda toplanabileceği gibi eleman türlerine ilişkin bilgiler ayrı ayrı da tablo
haline getirilebilir.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
34
Şekil 3.26 Güzergah eleman tablosu genel ayarları
“Alignment Label Creation” penceresinde (Şekil 3.26) tablo için stil, ilgili güzergah, tablo satır
sayısı ve konumu gibi ayarlar yapılarak “OK” onay tuşuna basıldığında tablo oluşturulacak ve
ekran üzerinde kullanıcının belirleyeceği yere yerleştirilecektir.
Şekil 3.27 Güzergah eleman tablosu veri ayarları
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
35
Şekil 3.27’de gösterilen güzergah eleman tablosunda kullanıcının isteği oranında sütun ile
elemanlara ilişkin istenilen her türlü bilgi yazdırılabilir.
Şekil 3.28 Güzergah eleman tablosuna veri eklenmesi
Şekil 3.28’de bir tabloda kurb bilgilerini içeren bir satıra dair örnek içerik görülmektedir.
Şekil 3.29 Güzergah eleman tablosu örneği
Şekil 3.29’da YATAY EKSEN ELEMAN TABLOSU adı verilmiş olan bir güzergâh eleman tablosu örneği
görülmektedir.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
36
3.2. Dever Hesabı
Şekil 3.30 Dever hesabı menüsünün açılması
Civil 3D’de dever hesabı yapmak için güzergah seçilip sağ klik yapılarak “Edit Superelevation”
yazısına tıklanır (Şekil 3.30).
Şekil 3.31 Dever hesabı için yöntem belirlenmesi
Dever hesabı için manuel ayarlamalar yapılacaksa “Open superelevation curve manager”
seçeneği tıklanarak her kurb için ayrı ayrı yapılabilir. Güzergah boyunca hesap yaptırmak için
ise “Calculate superelevation now” seçeneği tıklanır (Şekil 3.31).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
37
Şekil 3.32 Dever Hesabı-Yol tipinin seçilmesi
Açılan pencerede ilk etapta yol tipi (bölünmüş/bölünmemiş) ve eğim tipi ayarlanır (Şekil
3.32). Bu çalışmada konu edilen yol bölünmüş yoldur. Yol eğiminin ise her yönün kendi içinde
lineer olması, yani çatı eğiminin refüjden itibaren başlaması ve farklı yönlerin kendi içinde
çatı eğimine sahip olmaması istenmektedir.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
38
Şekil 3.33 Dever Hesabı-Yol genişliğine ilişkin bilgilerin girilmesi
İkinci olarak tipkesite ilişkin bilgiler girilir (Şekil 3.33). Tipkesit konusu ilerleyen bölümlerde
ele alınacaktır.
Şekil 3.34 Dever Hesabı-Banket genişliğine ilişkin bilgilerin girilmesi
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
39
Tipkesite ayrıca banket parçası eklenmişse bu parçanın genişliği olması istenen varsayılan
eğimi girilir (Şekil 3.34).
Şekil 3.35 Dever hesabına ilişkin genel kriterlerin ayarlanması
Son olarak dever hesabı için kriter tablosu seçilir (Şekil 3.35). Bu tablolar değerleri ilgili (.xml)
uzanlılı dosyalarından alır. “Finish” bitir butonuna basılarak hesap yaptırılır.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
40
Şekil 3.36 Dever hesabı sonrası eğim tablosu
Hesap yapıldıktan sonra güzergâh boyunca eğim değerlerini gösteren tablo açılır (Şekil 3.36).
İstenen noktada değerler değiştirilebilir ve/veya pencerenin üst kısmında bulunan +
simgesine tıklanarak istenen km değeri için ara eğim ayarı yapılabilir.
Şekil 3.37 Uyarı penceresi
Kurb değerlerinin seçilen kriterlere uygun olmaması halinde program tarafından ilgili uyarıları
içeren bir pencere açılır (Şekil 3.37).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
41
4. DÜŞEY GÜZERGÂHIN OLUŞTURULMASI (PROFILE)
Civil 3D’de düşey güzergah (profil) tasarımı araçları yatay güzergahla benzerlik gösterir.
Şekil 4.1 Boykesit oluşturulması
İlk olarak yapılması gereken yatay güzergâh boyunca arazi profilinin çıkarılmasıdır. Bunun için
menü çubuğunda “Profiles” menüsünün altında ilk sırada bulunan “Create Profile from
Surface” seçeneği tıklanır (Şekil 4.1).
Şekil 4.2 Boykesit için güzergah ve yüzey modeli seçilmesi
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
42
Açılan pencerede sırayla yatay güzergah ve eklenmek istenen yüzey seçilerek “Add” tuşuna
basılır. Bu işlemin ardından eklenen yüzeyin pencerenin alt tarafında bulunan “Profile list”
bölümünde yer aldığı görülür. Daha sonra “Draw in profile view” tuşuna basılarak profil
görünümünü elde etme aşamasına geçilir (Şekil 4.2).
Şekil 4.3 Boykesit görünümü-Genel ayarlar
“Create Profile View” penceresi 7 bölüme ayrılmıştır. Bu pencerede ilk gölümde profil
görünümü ile genel ayarlar yapılır (Şekil 4.3). İlgili güzergah seçilir, profil görünümü için isim
girilir ve stil seçilir. “Station Range” bölümünden isteniyorsa belirli bir km aralığı ayarlanarak
sadece bu aralık için çizdirilir. “Profile View Height” bölümünden profil görünümünde
gösterilecek kot aralığı ayarlanır. “Profile Display Options” bölümünden eğer güzergaha bağlı
farklı profiller var ise bunların görünümü ile ilgili ayarlar yapılır. Örneğin, istenen profil
görünüme dahil edilir/çizdirilir, diğer(ler)i dahil edilmez/çizdirilmez.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
43
Şekil 4.4 Boykesit görünümü-Veri satırları
Profil görünümü için bilgileri içeren satırlar “Data Band” olarak adlandırılır. “Data Bands”
bölümünden profil çiziminde görünecek veri satırları ayarlanır (Şekil 4.4). “Band”ları her
seferinde tek tek ayarlamamak için “Band Set”ler kullanılır ve bu çalışmada da daha önceden
hazırlanmış bir set kullanılacaktır. “Band” ayarları yapıldıktan sonra “Draw Profile View”
butonuna basılarak ekrana yerleştirilir (Şekil 4.5).
Şekil 4.5 Boykesit genel görünümüne ilişkin örnek
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
44
Şekil 4.6 Boykesit veri satırları
Şekil 4.6’da profil görünümünde bulunan “band”lar görünmektedir.
Şekil 4.7 Veri satırının düzenlenmesi
“Band” stilini ayarlamak için ilgili “band” seçilip sağ klik yapılır ve “Edit Band Style” yazısına
tıklanır (Şekil 4.7).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
45
Şekil 4.8 Veri satırı ayarları
Şekil 4.8’de görüldüğü gibi “Band Style” penceresinde içeriğe ilişkin ayarların yapıldığı “Band
Details” bölmesi ikiye ayrılmıştır. Sol taraf ilgili “Band”a ait başlık bölümüdür. Buradaki
“Compose label” yazısına tıklanarak açılacak pencerede başlık değiştirilebilir. “Layout”
kısmından da başlık bölümüne ait kutu boyutları ayarlanabilir. İlgili “Band”a değer
yazdırılabilecek noktalar belirli gruplara ayrılmıştır. Bu gruplar şöyledir: Ana ve ara
istasyonlar, yatay ve düşey geometri noktaları ve ara mesafeler. Pencerenin sağ tarafı bu
verilerin (kot, km vs.) bulunduğu kısımdır. Bu grubun içeriğini ayarlamak için istenen bir
tanesi seçilir ve “Compose label” yazısına tıklanır.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
46
Şekil 4.9 Veri satırında bulunan yazılara ilişkin ayarlar
Açılan pencerede veri içeriği “Layout” bölmesinden ayarlanır. Bu bölmede “General”
başlığının altında bu veri için isim ve verinin ilgili “Band”ın neresine hizalanacağı ayarlanır.
Veri içeriği ve konumu ise “Text” başlığı altından yapılır. İçeriği ayarlamak için “Contents”
yazısının sağ tarafında bulunan kutucuğa tıklanır (Şekil 4.9).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
47
Şekil 4.10 Veri satırının içeriğinin değiştirilmesi
Açılan pencerede “Properties” bölmesinde “Properties” başlığının altından eklenecek veri
seçilir. Burada görünen “Profile 1Elevation” ve “Profile 2 Elevation” değerleri Şekil 4.4’te
görülen “Profile 1” ve “Profile 2” sütunlarında ilgili satır için hangi profil seçilmişse değeri o
profilden alacaktır. İlgili değer seçilip görünüş sekli (ondalık basamak sayısı, birimi vs)
ayarlandıktan sonra ok işaretine tıklanarak eklenir ve “OK” onay tuşuna basılarak “Data Band
Style” penceresine dönülür (Şekil 4.10).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
48
Şekil 4.11 Veri satırı görünüm ayarları
“Data Band Style” penceresinde “Display” bölmesinde hangi grubun görünüp görünmeyeceği
ve bunlara ait tabaka, renk vb ayarlar yapılır (Şekil 4.11).
Şekil 4.12 Yeni profil oluşturulması
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
49
Kırmızı kot oluşturmak için menü çubuğunda “Profile” menüsünün altında “Create Profile by
Layout” seçeneğine tıklanır (Şekil 4.12).
Şekil 4.13 Profil oluşturmak için ilgili profil görünümünün seçilmesi
Daha sonra profilin hangi profil görünümü üzerinden çizileceği seçilir (Şekil 4.13).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
50
Şekil 4.14 Profil oluşturulması-Genel ayarlar
Açılan “Create Profile” penceresinde (Şekil 4.14) oluşturulacak profil için isim girilerek profil
için stil ve yazı seti ayarlanır.
Şekil 4.15 Profil çizim araçları penceresi
Şekil 4.14’te gösterilen pencerede “OK” onay tuşuna basıldıktan sonra “Profile Layout Tools”
penceresi açılır (Şekil 4.15). Bu pencere Şekil 3.19’da gösterilen “Alignment Layout Tools”
penceresiyle benzerlik göstermektedir. İlk etapta default/varsayılan kurb ayarları yapılır.
Bunun için pencerenin en solunda bulunan ok işaretine tıklanmasıyla açılan “Curve Settings”
yazısına tıklanır.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
51
Şekil 4.16 Profil oluşturulması-Başlangıç düşey kurb ayarları
“Vertical Curve Settings” penceresinde düşey kurblar için kurb tipi seçilerek uzunluk veya K
değerine dayalı varsayılan ayarlar yapılabilir (Şekil 4.16). Gerekli ayarlar yapıldıktan sonra
Şekil 4.15’te gösterilen “Draw Tangents with Curves” seçeneğine tıklanarak profil çizimine
geçilir (Şekil 4.17). Bu seçenekle yapılan ayarlara göre düşey kurblar otomatik olarak
çizilecektir. Eğer düşey kurblar daha sonra çizilmek isteniyorsa “Draw Tangents” seçeneği
kullanılır.
Şekil 4.17 Örnek profil çizimi
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
52
Profil çizildikten sonra da düşey kurblarda değişiklik yapılabilir, dahası, profil geometrisinin
tamamında değişiklik yapma olanağı sunulmaktadır.
Şekil 4.18 Profil görünümünün güncelleştirilmesi
Kırmızı Kot bandının kot değerlerini çizilen profilden alması ve Düşey Geometri bandının
profil geometrisini yansıtması için profil görünümü seçilip sağ klik yapılarak “Profile View
Properties” yazısına tıklanır (Şekil 4.18).
Şekil 4.19 Veri satırları-Kaynak profil seçimi
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
53
“Profile View Properties” penceresinde “Bands” bölmesinde Kırmızı Kot satırı ile “Profile 2”
sütununun kesiştiği hücre için oluşturulan kırmızı kot profili seçilir. Aynı şekilde Düşey
Geometri satırı ile “Profile 1” sütununun kesiştiği hücre için de yine oluşturulan kırmızı kot
profili seçilir (Şekil 4.19). “Tamam” tuşuna basıldığında ilgili “Band”ların içeriğinin değiştiği
görülecektir (Şekil 4.20).
Şekil 4.20 Veri satırlarının güncellenmiş görünümü
Şekil 4.21 Profil görünümünün düzenlenmesi
Profile ait stilde değişiklik yapılmak istendiğinde ilgili profil seçilerek sağ klik yapılır ve “Edit
Profile Style” yazısına tıklanır. Açılan “Profile Style” penceresinde “Display” bölmesinde renk,
tabaka, çizgi stil ve kalınlığı vb ayarlamalar yapılabilir (Şekil 4.21).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
54
5. TİPKESİT OLUŞTURULMASI (ASSEMBLY-SUBASSEMBLY)
Karayolu tasarımının profil oluşturulmasından sonra gelen aşaması tipkesit oluşturmaktır.
Civil 3D tipkesitler için “Assembly” tanımını kullanır. Civil 3D tipkesiti yekpare/parçalanamaz
bir bütün olarak değil, merkezden sağa ve sola olmak üzere dışa doğru birbirine eklenen
parçalardan oluşan bir bütün olarak ele alır. Her bir parça kendi sınırları içinde hareket eder
ve istendiğinde sıra ile dizilen bu parçalardan herhangi biri aradan silinebilir, başka bir parça
ile değiştirilebilir ya da önüne veya arkasına başka bir parça eklenebilir. Tipkesiti oluşturan bu
parçalar “Subassembly” olarak adlandırılır. Program ile beraber gelen birçok “Subassembly”
bulunmaktadır. Bunlara menü çubuğunda “Corridors” menüsünün altında bulunan
“Subassembly Tool Palettes” menüsüne tıklanarak ulaşılabilir. Bununla birlikte Civil 3D ile
birlikte yüklenen Subassembly Composer programı ile de isteğe bağlı tipkesit parçacıkları
(“subassembly”) oluşturulabilir. Şekil 5.1’de “Subassembly Tool Palettes”
görüntülenmektedir. “Subassembly Tool Palettes”, “palette” adı verilen bölmelere
ayrılmıştır. Bu bölmeler parçacık (“subassembly”) tiplerine göre grupları temsil etmektedir.
Şekil 5.1 Tipkesit araçları paleti genel görünümü
“Subassembly Tool Palettes”te “Assemblies” bölmesinde program ile beraber hazır olarak
gelen bir takım tipkesitler bulunmaktadır (Şekil 5.1). Proje tasarımında bu tipkesitler
kullanılabileceği gibi tabiiyetle kullanıcı tanımlı tipkesitler de oluşturulabilir.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
55
Şekil 5.2 Tipkesit oluşturulması
Yeni bir tipkesit oluşturmak için menü çubuğunda “Corridors” menüsünün altında “Create
Assembly…” yazısına tıklanır (Şekil 5.2).
Şekil 5.3 Tipkesit oluşturulması-Genel ayarlar
Açılan “Create Assembly” penceresinde “Name” kısmına oluşturulacak tipkesit için isim
yazılır (Şekil 5.3).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
56
Şekil 5.4 Tipkesit oluşturulması-Yol tipinin belirlenmesi
“Create Assembly” penceresinde “Assembly Type” kısmından tipkesit için yol tipi seçilir (Şekil
5.4):
“Undivided Crowned Road”: Zıt yönler arasında şerit çizgisi dışında bölücü elemanın
olmadığı, dahası fiziksel bir engelin bulunmadığı ve eğimin eksenden yolun her iki tarafına
doğru olduğu yol tipidir.
“Undivided Planar Road”: Zıt yönler arasında şerit çizgisi dışında bölücü elemanın olmadığı,
dahası fiziksel bir engelin bulunmadığı ve eğimin yolun tek tarafına doğru olduğu yol tipidir.
“Divided Crowned Road”: Zıt yönlerin arasında fiziksel bir engelin (refüj, kanal vs) bulunduğu
ve eğimin eksenden yolun her iki tarafına doğru olduğu yol tipidir.
“Divided Planar Road”: Zıt yönlerin arasında fiziksel bir engelin (refüj, kanal vs) bulunduğu ve
eğimin eksenden yolun her iki tarafına doğru olduğu yol tipidir.
Burada seçilen yol tipi dever hesabı yapılırken Şekil 3.32’de gösterilen pencerede seçilen yol
tipiyle aynı olmalıdır. Yol tipi tercihi tipkesit oluşturulduktan sonra da değiştirilebilmektedir.
Konu edinilen projedeki yol tipi “Divided Crowned Road” kategorisine dahildir. Yol, eksenden
itibaren her iki tarafa doğru %2.00 eğime sahip olacaktır. Ayrıca farklı yönlerin eğimi kendi
içinde lineer olacaktır.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
57
Şekil 5.5 Tipkesit oluşturulması-Görünüm stilinin seçilmesi
“Subassembly” parçacıkları kesitte görünen köşe noktaları, çizgiler ve alanlar için belirli kısa
tanımlamalar/kodlar (“code”) içerir. “Create Assembly” penceresinde “Code set style”
kısmında bulunan seçenekler bu kodların kesitte, planda ve üç boyutlu modelde nasıl
görüneceği ile ilgili ayarlamaları içerir (Şekil 5.5). İlgili stil seçildikten sonra “OK” onay tuşuna
basılarak tipkesit ekran üzerinde kullanıcı tarafından belirlenecek bir yere yerleştirilir.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
58
Şekil 5.6 Yeni tipkesit görünümü
Tipkesit (“Assembly”) ekrana ilk yerleştirildiğinde boş olarak gelir. Şekil 5.6’da görülen
tipkesit yatayda ekseni, düşeyde profili temsil eder. Bu parçanın sağına ve/veya soluna
“subassembly” parçaları eklenecektir.
Şekil 5.7 Örnek tipkesit parçaları
Bu çalışmada 4 farklı tipkesit parçası (“subassembly”) kullanılacaktır. Bunlar:
Orta refüj parçası,
Yolun kaplamaları,
Kaldırım,
Kaldırımdan itibaren istenilen şev eğimiyle araziyle buluşmayı sağlayan “Daylight”
parçası.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
59
Refüj, kaplamalar ve kaldırıma ilişkin parçalar (Şekil 5.7) projede var olması istenen detay ve
kriterler göz önünde bulundurularak “Subassembly Composer” programı ile oluşturulmuştur.
Şekil 5.8 Tipkesite yeni eleman eklenmesi-Refüj
Tipkesitin oluşturulmasına kesitin sağ tarafından başlanacak ve parçalar eksenden dışa doğru
sırayla yerleştirilecektir. İlk koyulacak tipkesit parçası (“subassembly”) refüj parçası olacaktır.
Öncelikle Şekil 5.7’de “Subassembly Tool Palettes”te görünen “REFUJ_YARIM_YS” yazısına
tıklanır. Bununla birlikte “Properties” penceresinde tipkesit parçasının özellikleri görünür ve
buradan ilgili parametreler ayarlanır. Parametreler ayarlandıktan sonra “Assembly”
parçasının sağ tarafına tıklanır (Şekil 5.8).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
60
Şekil 5.9 Refüje ilişkin tipkesit parçasının yapısı
Şekil 5.9’da refüj parçasının yerleştirildiği görülmektedir. Bu parça bordür ve bordür
üstünden eksene kadar düz gelen bir hat içerir. Aynı zamanda koridor oluşturulması
esnasında istenilen yerlerde refüj için genişleme yapılabilecektir. Bu genişleme bordürün sağ-
orta noktasının kendisini yatayda takip edeceği bir çoklu doğru (“polyline”) gösterilmek
suretiyle gerçekleştirilecektir. Yapılan genişleme bordür boyutunu değiştirmeyecek olup
bordür parçası blok olarak hareket edecek/yer değiştirecek ve genişleme bordür-eksen
arasında olacaktır.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
61
Şekil 5.10 Tipkesite yeni eleman eklenmesi-Yol kaplamaları
Refüj parçasının yerleştirilmesinin ardından yolun kaplamalarına ilişkin parça
(“subassembly”) eklenecektir. Yine “Subassembly Tool Palettes”te ilgili parçanın adına,
“Yol_Tabakalar_iyilestirme” yazısına tıklanır ve “Properties” penceresinden ilgili
parametreler için gerekli ayarlar yapıldıktan sonra, ekleneceği nokta olan, refüj parçasında
bulunan bordürün sağ-orta noktasına tıklanır (Şekil 5.10).
Şekil 5.11 Kaplamalara ilişkin parçanın genel görünümü
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
62
Şekil 5.11’de görünen, yolun kaplamalarını içeren, tipkesit parçası 5+1 tabaka
barındırmaktadır. Bunlar:
Aşınma,
Binder,
Bitümlü Temel,
Plentmiks Temel,
Plentmiks Alttemel,
İyileştirme (tercihe bağlı olarak) tabakaları.
Bu parça % 2.00 varsayılan eğime sahip olup devere göre hareket edecektir ve koridor
oluşturulması esnasında sağ tarafı için gösterilecek bir “polyline” (çokludoğru) objesine göre
istenilen yerde genişleme yapılabilecektir. Ayrıca koridor oluşturulması esnasında istenirse
“subassembly”nin sağ üst noktası kot değerini gösterilecek bir profil, “polyline” ya da
“feature line” objesinden alabilir. Böyle bir durumda dever dikkate alınmayacaktır. Kesitin ilk
5 katmanı sabit parçaları olup yol yapımında kullanılacak malzemeleri temsil etmektedir.
“İyileştirme” tabakası ise zemin iyileştirme malzemesi kullanım durumuna ilişkin yapılacak
tercihe göre eklenecektir.
Şekil 5.12 Tipkesite yeni eleman eklenmesi-Kaldırım
Şekil 5.12’de kaldırım için hazırlanan “subassembly” yerleştirilmektedir. Bu parça yolun sağ-
üst noktasına eklenecektir.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
63
Şekil 5.13 Kaldırım parçasının genel görünümü
Şekil 5.13’de görünen, kaldırım için hazırlanmış olan “subassembly”nin içerdiği malzemeler
şu şekildedir:
Bordür -ki “subassembly”nin yerleştirme noktası bordürün sol orta noktasıdır-,
Yastık betonu (bordür altında),
Tretuvar malzemesi (taş veya beton, bordür arkasında üstte)
Kırmataş (tretuvar malzemesinin altında)
Plentmiks Temel,
Plentmiks Alttemel.
Temel ve alttemel malzemelerinin kaldırımın bittiği yere kadar zemine serileceği
öngörülmüştür. Koridor oluşturma esnasında yine kaldırım genişliği de arka noktasının takip
etmesi için tayin edilecek bir “polyline” objesine göre değişecek şekilde tasarlanmıştır.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
64
Şekil 5.14 Tipkesite yeni eleman eklenmesi-Şev parçası
Tretuvar parçasının eklenmesinden sonra koridordan araziye kadar kazı ve dolgu şevlerini
oluşturacak “subassembly” olan “daylight” eklenecektir. Bunun için program ile birlikte gelen
“BasicSideSlopeCutDitch” adlı “subassembly” eklenecektir. Bu parça “Subassembly Tool
Palettes”te “Basic” bölmesinden seçilecektir (Şekil 5.14).
Şekil 5.15 Şev oluşturacak parçanın genel görünümü
“Daylight” parçasının yarma ve dolgu eğimleri, hendek eğimleri ve hendek genişliğine ilişkin
ayarlar yapılarak tretuvar parçasının sağ üst noktasına eklenir (Şekil 5.15).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
65
Şekil 5.16 Tipkesit parçalarının yapısının incelenmesi
Civil 3D ile beraber gelen tipkesit parçalarının (“subassembly”) sahip olduğu kodları ve
parametrelerini görmek için “Help” dosyasına bakılabilir. Bunun için “Subassembly Tool
Palettes”te ilgili “subassembly” objesine sağ klik yapılarak “Help” yazısına tıklanır (Şekil 5.16).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
66
Şekil 5.17 Tipkesit parçasının incelenmesi-Genişlik ve eğim
Şekil 5.17’de “LaneSuperelevationAOR” isimli “subassembly” objesinin genişliği ve eğimine
ilişkin “Help” dosyasında yer alan parametreler görüntülenmektedir.
Şekil 5.18 Tipkesit parçasının incelenmesi-Parametreler
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
67
Şekil 5.18’de aynı “subassembly” objesinin “Properties” penceresinde görünen
parametrelerine ilişkin açıklamalar ve varsayılan değerler görüntülenmektedir.
Şekil 5.19 Tipkesit parçasının incelenmesi-Örnek parçanın kodları
Şekil 5.19’da “Coding Diagram” başlığı altında “LaneSuperelevationAOR” isimli
“subassembly” objesinin nokta, çizgi ve alanları numaralandırılmış, üstündeki tabloda ise
numaralandırılan bu elemanların sahip olduğu kodlar ve bu kodlara ilişkin açıklamalar yer
almaktadır.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
68
Şekil 5.20 Tipkesit parçasının yansıtılmış halinin kullanılması
Bir “subassembly” objesi “assembly”ye eklendikten sonra aynı parçayı tekrar eklemek için
“Subassembly Tool Palettes”in açılmasına gerek duyulmamaktadır. Bir “subassembly”
nesnesini kopyalamak, taşımak veya “assembly”nin merkezine göre düşey doğrultuda
yansıtılmış halini “assembly” üzerinde bir noktaya eklemek için ilgili “subassembly” seçilerek
sağ klik yapılır (Şekil 5.20) ve; aynı yönde kopyalamak için “Copy to”, taşımak için “Move to”,
yansıtılmış kopyasını kullanmak için “Mirror” yazısına tıklanır ve ardından hedef nokta
seçilerek işlem gerçekleştirilmiş olur.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
69
Şekil 5.21 Tipkesit parçasının yansıtılmış görünümü
Şekil 5.21’de refüj parçasının yansıtılarak aynı değerlerle tipkesitin diğer tarafına
kopyalandığı görülmektedir.
Şekil 5.22 Hazırlanan tipkesitin genel görünümü
Şekil 5.22’de tipkesitin tamamlanmış hali görüntülenmektedir.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
70
6. KORİDOR OLUŞTURULMASI (CORRIDORS)
Şekil 6.1 Yol koridoru oluşturulması
Karayolu tasarımının tipkesit oluşturulmasından sonraki aşaması, bu aşamaya kadar
oluşturulan bütün objeleri bir arada kullanmayı gerektirecek olan ve aynı zamanda “ürün”
olarak da nitelendirilebilecek olan koridor oluşturulmasıdır. Bunun için öncelikle menü
çubuğunda “Corridor” menüsü altında bulunan “Create Corridor” yazısına tıklanır (Şekil 6.1).
Şekil 6.2 Koridor genel ayarları
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
71
Açılan “Create Corridor” penceresinde oluşturulacak koridor için isim girilir, stil seçilir ve
koridoru oluşturacak olan yatay güzergah, düşey güzergah (profil), tipkesit ve koridorun
mevcut araziyle buluşmasını sağlayacak olan “Daylight” parçasının sahip olduğu
parametrelerle kendisine doğru kazı veya dolgu şevini oluşturacağı hedef arazi modeli (SAM)
seçilerek “OK” onay tuşuna basılır (Şekil 6.2).
Şekil 6.3 Koridor oluşturulması-Parametreler
Açılan “Baseline and Region Parameters” penceresinde koridor ile ilgili ayarlar yapılacaktır
(Şekil 6.3).
“Baseline”: Bir koridor birden fazla güzergahtan oluşabilir. Koridorun kendi içindeki
bu parçalı olma durumunda her bir yatay güzergahın oluşturacağı parça “Baseline”
olarak isimlendirilir. “Baseline” eklenmesi istendiğinde pencerenin üst kısmında
bulunan “Add Baseline” yazısına tıklanarak yatay güzergah, profil ve tipkesit seçimiyle
birlikte istenen “Baseline” oluşturulabilir.
“Region”: Bir “Baseline” farklı kilometre aralıklarında farklı tipkesitler içerebilir.
“Baseline”ın bu parçaları “Region” olarak isimlendirilir. “Region” eklenmesi
istendiğinde ise öncesine veya sonrasına eklenmesi istenen “Region” adına sağ klik
yapılarak açılan menüden istenen seçim yapılarak tipkesit seçimiyle birlikte “Region”
oluşturulabilir. Bunun için “Region” eklenecek kilometre aralığında başka bir “Region”
oluşturulmamış olmalıdır.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
72
Şekil 6.4 Koridor oluşturulması-Hedef objelerin seçilmesi
Tipkesitin genişliği (“offset”), kotu (“elevation”) veya arazi modeli (“surface”) türündeki
hedef alacağı objeleri seçmek için “Baseline and Region Parameters” penceresinin üst
kısmında bulunan “Set All Targets” butonuna ya da ayarlar tek bir “region” için yapılacaksa
aynı pencerede bulunan “Target” sütunu ile ilgili “region”a ait satırın kesiştiği hücrede
bulunan kutucuğa tıklanarak “Target Mapping” penceresi açılır (Şekil 6.4). “Target Mapping”
penceresi üç bölüme ayrılmıştır:
“Surfaces”: Hedef gösterilecek arazi modeli bu bölümden seilecektir.
“Width or Offset Targets”: Tipkesitteki parçaların (“subassembly”) genişliklerinin
standart değerlerinin dışında kendisi referans gösterilerek ayarlanması istenen
çokludoğru (“polyline”), yatay güzergah (“alignment”) ya da “feature line” objelerinin
seçimi bu bölümden yapılacaktır.
“Slope or Elevation Targets”: Tipkesitteki bir nokta düşeyde dever eğimi dikkate
alınmadan konumlandırılmak istendiğinde bu bölümden profil, “3DPolyline” ya da
“feature line” objelerinden ilgili olan(lar) seçilerek ilgili noktanın konumu
ayarlanabilir.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
73
Şekil 6.5 Tipkesit hedef objelerin seçimi sıralı gösterimi
Şekil 6.5’te hedef parametrelerin nasıl seçildiği sırasıyla gösterilmektedir.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
74
Şekil 6.6 Koridor oluşturulması-Kesit sıklığının ayarlanması
Bir koridor, tipkesitin sahip olduğu parametrelerle takip ettiği yatay ve düşey güzergah
boyunca belirli aralıklarla uygulanmasıyla oluşur. Örneğin; tipkesit 0+580,00 ve 0+630,00
kilometrelerinde uygulandığında bu kilometrelerde noktalar ve yolun enine çizgiler
oluşacaktır –ki bunlar “subassembly”nin sahip olduğu “point” ve “link” elemanlarıdır-. Plan
ve diğer kilometrelerdeki kesit oluşumu ise bu noktalardan aynı koda sahip olanların
güzergah boyunca birbirini takip ederek çizgilerle bağlanması ile olacaktır. Doğru bir
modelleme için bu aralıkların mümkün olduğunca sık olması gerekmektedir. Tipkesitin
uygulanacağı sıklık ayarlarının yapılması için “Baseline and Region Parameters” penceresinin
üst kısmında bulunan “Set All Frequencies” butonuna ya da ayarlar tek bir “region” için
yapılacaksa aynı pencerede bulunan “Frequency” sütunu ile ilgili “region”a ait satırın kesiştiği
hücrede bulunan kutucuğa tıklanarak “Frequency to Apply Assemblies” penceresi açılır ve
gerekli ayarlar bu pencereden yapıldıktan sonra “OK” onay tuşuna basılarak koridor
oluşturulması işlemi tamamlanır (Şekil 6.6).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
75
Şekil 6.7 Koridor görünümü
Şekil 6.7’de oluşturulan koridor görünmektedir.
Şekil 6.8 Koridora kod seti atanması
Koridor plan ve kesit görünümü koridora atanan “Code Set Style”da bulunan ayarlara göre
alır. Bu ayarlar koridor seçilip sağ klik yapılarak “Corridor Properties” yazısına tıklandığında
açılan “Corridor Properties” penceresinin “Codes” bölümündedir (Şekil 6.8). Bu bölümden
başka bir “Code Set” seçilebilir ya da mevcut “set” değiştirilebilir.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
76
Şekil 6.9 Kod seti ayarları-Kesit alanları
Bir “Code Set Style” “subassembly” objesinde bulunan üç ana obje türüne dair ayarları
barındırır:
“Link”
“Point”
“Shape”
Şekil 6.9’da “Shape” türüne ait bir takım kodlar ve bunlara atanan stiller görünmektedir.
“Shape” kesitte alan olarak görünen ve bütünde hacim ifade eden obje türüdür.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
77
Şekil 6.10 Kod seti ayarları-Kesit noktaları
Şekil 6.10’da tipkesitte görünen noktaların ve bu noktaların birleşmesiyle planda oluşacak
“feature line” objelerinin görünümlerine ilişkin stiller yer almaktadır.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
78
Şekil 6.11 Kod seti ayarları-Kesit çizgileri
Şekil 6.11’de “subassembly”nin sahip olduğu “link” elemanlarının sahip olduğu kodların
görünümlerine ilişkin ayarlar görüntülenmektedir.
Şekil 6.12 Koridordan tasarım yüzeyi oluşturulması
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
79
Koridora ait tasarım yüzeyinin (SAM) oluşturulması için koridor seçilip sağ klik yapılarak
“Corridor Properties” yazısına tıklandığında açılan “Corridor Properties” penceresinin
“Surfaces” bölümüne gidilir. Bu pencerede Şekil 6.12’de 2 numara ile gösterilen simgeye
tıklanarak koridora bağlı bir arazi modeli oluşturulur ve bu yüzey isimlendirilerek
görünümüne ilişkin stil seçilir. Koridoru oluşturacak elemanlar “subassembly”nin “link”
elemanları ile koridorda “point” elemanlarının birleştirilmesiyle oluşan “feature line”
objeleridir. “Data type” kısmından eklenecek eleman türü seçilir ve modelin hangi kodlara
sahip elemanlardan oluşacağının belirlenmesi için 3 numarayla gösterilen “Specify code”
yazısının altında bulunan seçeneklerden ilgili olanlar tek tek seçilerek 4 numara ile gösterilen
(+) işaretine tıklanır.
Şekil 6.13 Tasarım yüzeyinin oluşturulacağı kodların seçimi
Şekil 6.13’te “feature line” objelerinin eklenmesine ilişkin pencere görünmektedir. İlgili
kodlar seçilerek “Tamam” butonuna basıldığında yeni arazi modeli oluşacaktır.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
80
Şekil 6.14 Oluşturulan tasarım yüzeyi görünümü
Şekil 6.14’te tasarım ürünü olarak oluşturulan yeni arazi modeli görüntülenmektedir.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
81
7. ENKESİT ÇİZİMLERİ (SECTIONS)
Şekil 7.1 Enkesit planının oluşturulması
Mevcut arazi modelinin, oluşturulan koridorun ve koridordan elde edilen tasarım yüzeyinin
enkesitlerinin çizdirilmesi için öncelikle enkesit planı oluşturulacaktır. Bunun için menü
çubuğunda “Sections” menüsünde “Create Sample Lines” yazısına tıklanır (Şekil 7.1).
Şekil 7.2 Enkesit planı oluşturulacak güzergah seçimi
Kendisine ait enkesit planı oluşturulacak olan güzergah ekran üzerinden ya da “Enter” tuşuna
basılarak açılan pencerede bulunan listeden güzergah adına göre seçilir (Şekil 7.2).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
82
Şekil 7.3 Enkesitlere ilişkin genel ayarlar
Açılan “Create Sample Line Group” penceresinde enkesit çizimlerine dahil edilecek objeler
(koridor ve arazi modelleri) ve bu objelerin görünüm stilleri seçilerek “OK” onay tuşuna
basılır (Şekil 7.3).
Şekil 7.4 Enkesit çizgilerinin oluşturulması
“Create Sample Line Group” penceresiyle aynı anda açılan “Sample Line Tools” penceresine
dönülür. Bu pencerede, belirli aralıklarla enkesit çizgileri oluşturmak için, Şekil 7.4’te açılan
menüden “By range of stations” seçeneği tıklanır. Bunun dışında ekran üzerinde
işaretlenecek kilometre değerlerinde (“At a station”), koridorda kesit oluşturulan kilometre
değerlerinde (“From corridor stations”), ekran üzerinde serbest noktalar işaretlenmesiyle
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
83
(“Pick points on screen”) veya daha önceden çizilmiş bir çokludoğru (“polyline”) objesi
boyunca (“Select existing polylines”) da enkesit çizgileri oluşturulabilir.
Şekil 7.5 Enkesit çizgileri parametrelerinin ayarlanması
“Create Sample Lines – By Station Range” penceresinde (Şekil 7.5) eksenden sağa ve sola
olmak üzere enkesit genişlikleri ile enkesit ara mesafe değerleri girilerek “OK” onay tuşuna
basılır.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
84
Şekil 7.6 Enkesit planı örneği
Şekil 7.6’da oluşturulan enkesit çizgileri/planı görünmektedir. Oluşturulan enkesit çizgilerinin
genişlikleri uçlarından yakalanmak suretiyle değiştirilebilir.
Şekil 7.7 Enkesit çizgileri görünüm stilinin değiştirilmesi
Enkesit çizgilerinin görünüşünün değiştirilmesi istendiğinde çizgilerden bir tanesi seçilerek
sağ klik yapılır ve “Edit Sample Line Style” yazısına tıklanır (Şekil 7.7).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
85
Şekil 7.8 Enkesit çizgileri görünüm stili ayarları
Açılan “Sample Line Style” penceresinin “Display” bölmesinde enkesit çizgilerinin (“sample
line”) görünümlerine dair ayarlar yer almaktadır (Şekil 7.8).
Şekil 7.9 Enkesit planı km gösteriminin düzenlenmesi
Enkesit planına ait kilometre değerlerinin ayarları değiştirilmek istendiğinde ise bu
değerlerden bir tanesi seçilerek sağ klik yapılarak “Edit Sample Line Labels In Group” yazısına
tıklanır (Şekil 7.9).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
86
Şekil 7.10 Enkesit planı km gösterimi-Veri içeriğinin değiştirilmesi
“Sample Line Labels” penceresinde Şekil 7.10’da gösterilen 1 numaralı bölümden stil
seçilebilir ya da buraya tıklandığında açılan “Pick Label Style” penceresinde 2 numarayla
gösterilen ok işaretine tıklandığında açılan menüden “Edit Current Selection” seçeneği
tıklanmasıyla açılan “Label Style Composer” penceresinden yazı içeriği, boyutu, rengi, tabaka
yapısı vs ayarlar yapılabilir.
Şekil 7.11 Enkesit çizimlerinin oluşturulması
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
87
Enkesit çizimlerini oluşturmak için ise yine menü çubuğunda “Sections” menüsünün altında
bulunan seçeneklerden, bir tane enkesit çizdirilecekse “Create Section View”, enkesitlerin
tamamı çizdirilecekse “Create Multiple Section Views” seçeneğine tıklanır (Şekil 7.11).
Şekil 7.12 Enkesit çizimlerinin oluşturulması-Genel ayarlar
“Create Multiple Section Views” penceresinin “General” sekmesinden güzergah, enkesit
grubu, enkesit stili, kilometre aralığı gibi genel ayarlamalar yapılır (Şekil 7.12).
Şekil 7.13 Enkesit çizimlerinin oluşturulması-Kaynak veri ayarları
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
88
“Create Multiple Section Views” penceresinin “Section Display Options” sekmesinden
çizimlere dahil olacak kesitler seçilir ve bu kesitlerin görünümlerine dair ayarlamalar yapılır
(Şekil 7.13).
Şekil 7.14 Enkesit çizimlerinin oluşturulması-Veri satırlarının ayarlanması
Aynı pencerenin “Data Bands” sekmesinden de enkesitlerde görünecek veri satırları (“Data
Bands”) ve bu satırların verileri hangi kesitlerden alacağına ilişkin tercihler yapılır (Şekil 7.14).
Gerekli ayarlar yapıldıktan sonra “Create Section Views” butonuna basılır ve ekran üzerinde
enkesit çizimlerinin yerleştirileceği yer işaretlenir.
Şekil 7.15 Enkesitin genel görünümü
Şekil 7.15’te oluşturulan enkesitin genel görünümü yer almaktadır.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
89
Şekil 7.16 Enkesite dahil edilen verilerin görünümü
Şekil 7.16’da görüntülenen enkesitte mevcut arazi modeli beyaz çizgi ile, tasarım yüzeyi
kırmızı çizgi ile, koridorda bulunan tiplesit elemanları ise mavi çizgilerle görünmektedir.
Şekil 7.17 Enkesit görünüm ayarlarının değiştirilmesi
Enkesit görünümlerinin stilini değiştirmek için enkesit seçilerek sağ klik yapılır ve “Edit
Section View Style” yazısına tıklanır. Açılan “Section View Style” penceresinden gerekli
düzenlemeler yapılabilir (Şekil 7.17).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
90
Şekil 7.18 Enkesit grubuna ilişkin ayarlamaların yapılması
Oluşturulan enkesit grubunun tamamına etki edecek değişiklikler yapmak için enkesitlerden
bir tanesi seçilir ve sağ klik yapılarak “Section View Group Properties” yazısına tıklanır (Şekil
7.18).
Şekil 7.19 Enkesit grubu ayarları-Genel görünüm
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
91
“Section View Group Properties” penceresinde “Section Views” sekmesi gruba ait stil, veri
seti, metraj tablosu vb ayarlarda toplu halde değişiklik yapmak için kullanılabilir (Şekil 7.19).
Şekil 7.20 Enkesit grubu ayarları-İçerdiği kesitlere ilişkin tercihler
“Sections” sekmesinde ise kesitlere dair görünüm, yazılar çizdirme tercihi gibi ayarlar
bulunmaktadır (Şekil 7.20).
Şekil 7.21 Malzeme tanımının yapılması
Metraj tablolarının hazırlanabilmesi için öncelikle malzeme tanımlarının yapılması
gerekmektedir. Bu işlem “Sections” menüsünün altında bulunan “Compute Materials”
menüsünden yapılmaktadır (Şekil 7.21).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
92
Şekil 7.22 Hacim hesabı-Arazi modellerinin atanması
“Compute Materials” penceresi ilk açıldığında yarma ve dolgu hesapları için mevcut arazi
modeli ile tercihe göre tasarım ya da terasman yüzeyi ve pencerenin sağ üst kısmından hesap
yöntemi seçilmelidir (Şekil 7.22). İşlemler tamamlandığında “OK” onay tuşuna basılarak ana
ekrana dönülür.
Şekil 7.23 Malzeme tanımı-Güzergah ve enkesit grubu seçilmesi
Metraj tanımlarını tamamlamak için tekrar “Compute Materials” menüsüne gidilir. Açılan
pencereden güzergah ve enkesit grubu seçilerek “OK” onay tuşuna basılır (Şekil 7.23).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
93
Şekil 7.24 Koridorda bulunan malzemelerin listeye dahil edilmesi
AçıIan “Edit Material List” penceresi ve bu pencerede yapılması gereken işlem asımları
sırasıyla Şekil 7.24’te gösterilmektedir.
Şekil 7.25 Malzeme tanımı yapıldıktan sonra örnek kesit görümü
Yapılan tanımlama ve seçilen stiller neticesinde enkesitler Şekil 7.25’te bulunan örnekte
olduğu gibi görünmektedir.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
94
Şekil 7.26 Hacim hesabı tablosunun hazırlanması
Yapılacak toprak işçiliğine dair kübaj hesabı tablosunun oluşturulması için menü çubuğunda
Sections→Add Tables→Total Volume yazısına tıklanır (Şekil 7.26).
Şekil 7.27 Hacim tablosu ayarları
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
95
Açılan “Create Total Volume” penceresinde tablo için stil, ilgili güzergah ve enkesit grubu ve
malzeme listesi seçilir. Tabloda bulunacak maksimum satır sayısı, yatay veya düşey sıralanma
durumuna göre yatayda veya düşeyde bulunacak maksimum tablo sayısı ve tablolar arasında
bulunacak boşluk seçilir ve “OK” onay tuşuna basılarak tablo ekran üzerinde istenilen yere
yerleştirilir (Şekil 7.27).
Şekil 7.28 Toprak işi hacim tablosu örneği
Şekil 7.28’de örnek kübaj hesabı tablosu görünmektedir.
Koridorda bulunan diğer malzemelere ait metraj tablolarının oluşturulması için menü
çubuğunda Sections→Add Tables→Material Volume yazısına tıklanır (Şekil 7.26)
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
96
Şekil 7.29 Malzeme metraj tablosu hazırlanması
Açılan “Create Material Volume Volume” penceresinde gerekli ayarlar yapılır, “Select
material list” başlığı altından malzeme listesi seçilir ve “Select a material list” başlığı altından
metraj tablosu oluşturulacak olan malzeme seçilip “OK” onay tuşuna basılarak tablo ekran
üzerinde istenilen yere yerleştirilir (Şekil 7.29).
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
97
Şekil 7.30 Malzeme metraj tablosu örneği
Şekil 7.30’da aşınma tabakası için oluşturulmuş örnek metraj tablosu görünmektedir.
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
98
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
ysezgul@gmail.com ysezgul@gmail.com
YUSU
F SE
ZGÜL
top related