5ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ, ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ...

“Η ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ TOY ΔΕΔΟΥΛΕΥΜΕΝΟΥ ΣΤΙΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ

ΜΟΝΑΔΕΣ ΥΓΕΙΑΣ: ΕΚΤΙΜΩΝΤΑΣ ΤΑ ΟΦΕΛΗ”

ΣΤΑΜΑΤΙΑΔΗΣ ΦΙΛΙΠΠΟΣ

5ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ, ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΚΑΙ ΤΙΣΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΥΓΕΙΑΣ (ΕΣΔΥ),

2-5 Δεκεμβρίου 2009Ξενοδοχείο "Athens Hilton", Αθήνα

ΕΙΣΑΓΩΓΗΤις τελευταίες δεκαετίες η δημόσια απαίτηση για πιο αποτελεσματικές και αποδοτικές παρεχόμενες υπηρεσίες από τους οργανισμούς του δημόσιου τομέα είχε ως αποτέλεσμα την υλοποίηση αρκετών ριζικών οργανωτικών και διοικητικών μεταρρυθμιστικών προγραμμάτων παγκοσμίως. Πολλά από αυτά τα μεταρρυθμιστικά προγράμματα επιδεικνύουν κοινά χαρακτηριστικά και συχνά αποκαλούνται Νέα Δημόσια Διοίκηση - New Public Management.

ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αναλυτικότερα, η Νέα Δημόσια Διοίκηση είναι

μια διοικητική πρακτική που χρησιμοποιείται από τις κυβερνήσεις από την δεκαετία του 1980 με σκοπό τον εκσυγχρονισμό του δημόσιου τομέα.

Η βασική υπόθεση και παραδοχή της ΝΔΔ είναι ότι η κατεύθυνση το δημόσιου τομέα προς την αγορά (μπόλιασμα με στοιχεία και χαρακτηριστικά του ιδιωτικού τομέα) θα οδηγήσει στην αποδοτικότερη και αποτελεσματικότερη διαχείριση του.

Στόχοι της ΝΔΔ Εξοικονόμηση των δημοσίων δαπανών Βελτίωση της ποιότητας των παρεχομένων δημοσίων υπηρεσιών Επίτευξη αποτελεσματικότητας στη διαχείριση των πόρων Αύξηση της αποτελεσματικότητας της εφαρμογής

πολιτικών στο δημόσιο Διευκόλυνση των δημόσιων λειτουργών στην άσκηση διοίκησης μέσω της μείωσης της γραφειοκρατίας Αύξηση της λογοδοσίας του δημοσίου στους πολίτες σε σχέση με τα ακολουθούμενα προγράμματα και τις πολιτικές

Αποτελέσματα από εφαρμογήστην πράξη Προσπάθειες εφαρμογής σε πολλές χώρες τηντελευταία 20ετία Επίτευξη ορισμένων μόνο από το σύνολο τωνστόχων Βασικοί άξονες εφαρμογής: – Χρηματοοικονομική διάσταση – Σχέσεις με εργαζόμενους – Οργανωσιακές δομές – Μέτρηση της απόδοσης

Χρηματοοικονομική διάσταση της ΝΔΔ

1. Αναμορφώσεις στα συστήματα Προϋπολογισμών (αλλαγή της μορφής και του περιεχομένου των προϋπολογισμών από ανά κατηγορία κονδυλίων σε προϋπολογισμούς που θα περεχούν στοιχεία για την απόδοση)

2. Εκσυγχρονισμός των λογιστικών Συστημάτων (αλλαγή από την παραδοσιακή λογιστική της ταμειακής βάσης στην εφαρμογή της λογιστικής της δεδουλευμένης βάσης και του διπλογραφικού συστήματος)

3. Έλεγχος (ελεγκτική) (αλλαγή από τον παραδοσιακό έλεγχο νομιμότητας των δαπανών σε ελέγχους σκοπιμότητας που συνδέονται με την αποδοτικότητα)

Εκσυγχρονισμός των λογιστικών συστημάτωνΟι αλλαγές, με βάση την εμπειρία των διαφόρων χωρών, μπορούν να χωριστούν σε τρεις βασικές φάσεις: 1η φάση: Παραδοσιακό λογιστικό σύστημα ταμειακής βάσης (cash based accounting system)

2η φάση: Διπλογραφική λογιστική, με στοιχεία κοστολόγησης, στο πλαίσιο προσαρμοσμένης ταμειακής βάσης (modified cash basis) ή προσαρμοσμένης δεδουλευμένης βάσης (modified accrual basis)

3η φάση: Πλήρης εφαρμογή της λογιστικής δεδουλευμένης βάσης (accrual accounting) με έμφαση στην παροχή πληροφόρησης σε σχέση με την απόδοση

Ενδεικτικά Διεθνή Παραδείγματα εφαρμογής της Δεδουλευμένης βάσηςUSA OECD, 1993; 2003; Abernethy, 2007;

Cobb1994

UK (Mellett, 2002; and Lapsley and Pallot, 2000; and Lapsley and Oldfield,2001)

Australia (Potter, 2002)

New Zealand (Lapsley and Pallot, 2000; and Pallot, 2001)

Scandinavian countries (Pettersen, 2001; and Johnsen et al., 2001),

Netherlands (ter Bogt, 2001)

Belgium (Christiaens, 1999)

Spain (Torres and Pina, 2001)

Italy (Panozzo, 2000, Pessina, 2007)

Η Ελληνική Πραγματικότητα Η Ελλάδα ακλουθώντας το παράδειγμα των άλλων χωρών

στην Ευρώπη και παγκόσμια εισήγαγε το διπλογραφικό λογιστικό σύστημα και την αρχή της δεδουλευμένης στις Δημόσιες Μονάδες Υγείας το 2003 με το Π.Δ. 146/2003.

Το νέο λογιστικό πλαίσιο του Π.Δ. 146 αναφέρει την παράλληλη λειτουργία και συνύπαρξη δύο λογιστικών συστημάτων (ταμειακής βάσης και δεδουλευμένης βάσης) με το καθένα να διατηρεί την αυτονομία του.

Το Π.Δ. 146 προσδιόριζε την καταληκτική ημερομηνία εισαγωγής της χρηματοοικονομικής λογιστικής από τις ΔΜΥ είναι η 01/01/2005 και για την αναλυτική λογιστική η 01/01/2006

Σκοπός της Έρευνας Η ερευνά μας έχει ως σκοπό να απαντήσει στις ακόλουθες ερωτήσεις : Τον βαθμό υιοθέτησης του νέου λογιστικού

πληροφοριακού συστήματος από τις ΔΜΥ Να παρουσιάσει τα οφέλη που αποκόμισαν οι ΔΜΥ

από την υιοθέτηση του ΚΛΣ Να προσδιορίσει τα προβλήματα κατά την διαδικασία

υλοποίησης του ΚΛΣ από τις ΔΜΥ Να αξιολογήσει τον στάση (ικανοποίηση) των

ερωτηθέντων απέναντι στην υιοθέτηση του νέου

λογιστικού πληροφοριακού συστήματος

Μεθοδολογία Μια εμπειρική έρευνα με την χρήση δομημένων

ερωτηματολογίων πραγματοποιήθηκε το 2008 στο σύνολο των 132 ΔΜΥ. Το ερωτηματολόγιο στάλθηκε στους Οικονομικούς Διευθυντές. Από τα 132 ερωτηματολόγια επεστράφησαν 54, ποσοστό απάντησης 41%.

Μετά από στατιστικό έλεγχο του δείγματος βρέθηκε ότι το δείγμα είναι αντιπροσωπευτικό αφού η κατανομή του δεν είναι στατιστικά σημαντικά διαφορετική από την πληθυσμό των ΔΜΥ(Chi-square : 2.009; p = 0.08)

Αποτελέσματα Έρευνας- ΔείγμαRegional Health Authorities(ΥΠε)

Total Number

ofHospitals

No of Hospitals answered the questionnair

e

% of Hospitals answered

the questionnai

re

1st Attiki 27 11 (40.7%)

2nd Peiraia- Aigaio 20 8 (40%)

3rd Makedonia 17 10 (59%)

4th Anat. Makedonia & Thraki

15 5 (33%)

5th Thessalia - Sterea Ellada 13 4 (31%)

6th Peloponnisos - Ionia Nisia – Dytiki Ellada

31 13 (42%)

7th Kriti 9 3 (42%)

Total number 132 55 (41%)

Αποτελέσματα Έρευνας- ποσοστό υιοθέτησης ΚΛΣ

Υιοθέτηση Μη υιοθέτηση Σύνολο

ΣύστημαΧρηματο-

Οικονομικήςλογιστικής

(N = 54)

45(83.3%)

9(16.7%)

54(100%)

ΣύστημαΑναλυτικήςΛογιστικής

(N = 54)

10(18.5%)

44(81.5%)

54(100%)

Λόγοι μη υιοθέτησης Κοστολογικού συστήματος

Λόγοι μη υιοθέτησης Mean St. deviation Ranking

Έλλειψη εξειδικευμένουπροσωπικού

4.00 1.118 1

Έλλειψη κινήτρων (Αναδρομικό σύστημαΑποζημίωσης)

3.89 1.269 2

Έλλειψη επιβολής κυρώσεων

3.78 0.972 3

Πολυπλοκότητα λειτουργίαςτου νέου λογιστικού συστήματος (συνύπαρξη)

3.56 0.882 4

Υψηλό κόστος υλοποίησης 3.44 1.333 5

Ανεπάρκεια Υπολογιστικών Συστημάτων (ΟΠΣ)

3.00 1.425 6

Έλλειψη υποστήριξης Διοικητή Νοσ/μείου

2.63 1.323 7

Ικανοποίηση με το υπάρχον λογιστικό σύστημα

2.33 1.414 8

*Notes: scale 1= strongly Disagree to 5 = strongly Agree

Αποτελέσματα Έρευνας- Βαθμός ικανοποίησης με το νέο λογιστικό πληροφοριακό σύστημα

Με βάση τους Lucus 1975; Robey 1979; McGowan and Klammer 1997; Balley and Pearson 1983; Ives et all, 1983; Doll and Torkzadeh 1988, η εφαρμογή ενός πληροφοριακού συστήματος θεωρείται επιτυχημένη όταν οι χρήστες του συστήματος εκφράζουν θετική στάση.

Σχετικά ο Shields (1995) αναφέρει : «if users’ attitudes toward a system are unfavourable, it is likely that they will not accept it…..and concludes that….from the practitioner’s perspective, users’ satisfaction, as an attitude towards the system change, may be the most important and widely used success factor because it will drive changes in decision making and use patterns»

Αποτελέσματα Έρευνας- Βαθμός ικανοποίησης με το ΚΛΣ

Για την μέτρηση του βαθμού ικανοποίησης των ερωτηθέντων από την εφαρμογή του ΚΛΣ χρησιμοποιήθηκε το one sample t-test και ελέγχθηκε η ακόλουθη υπόθεση:

Hypothesis : Οι χρήστες ανέφεραν θετική στάση στην εφαρμογή της λογιστικής του δεδουλευμένου στις ΔΜΥ.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ισχύει η ανωτέρω υπόθεση εργασίας και ότι οι ερωτηθέντες έχουν θετική και ευνοϊκή στάση απέναντι στην εφαρμογή της αρχής του δεδουλευμένου στις ΔΜΥ με (Μέσο = 3.84, st =1, 224) σε 0.01 Βαθμό σημαντικότητας και (t = 4.62).

Εκτιμώμενα Οφέλη

Ποσοστό (%) Νοσοκομείων

1* 2 3 4 5 Mean St deviation

Ranking

Καλύτερη διαχείριση και παρακολούθηση των περιουσιακών στοιχείων και υποχρεώσεων

0.0% 0.0% 8.9% 55.6% 35.6% 4.27 0.618 1

Παρακολούθηση της πραγματικής οικονομικής θέσης

0.0% 2.2% 11.1% 44.4% 42.2% 4.25 0.751 2

Ομοιόμορφος λογιστικός χειρισμός και απεικόνιση της οικονομικής κατάστασης των ΔΜΥ που βοηθάει την συγκριτική ανάλυση μεταξύ των διαχρονικά και διαστρωματικά

4.4% 2.2% 15.6% 42.2% 35.6% 4.02 1.011 3

Βελτίωση της Αποτελεσματικότητας της

διοίκησης και λήψη ορθολογικών αποφάσεων βασιζόμενη στην παροχή

ποιοτικότερων πληροφοριών

2.2% 13.9% 6.7% 37.8% 40.0% 3.98 1.108 4

Aποτελέσματα έρευνας – Οφέλη του ΚΛΣ

*Notes: measured on scale 1 = strongly disagree to 5 = strongly agree.

Βελτίωση της διαφάνειας και λογοδοσίας μέσω του ουσιαστικότερου και πλήρους διαχειριστικού, οικονομικού και διοικητικού έλεγχου των ΔΜΥ

2.2% 13.3% 26.7% 24.5% 28.9% 3.62 1.173 5

Βελτίωση της οικονομικής αποδοτικότητας μέσω της καλύτερης κατανομής των πόρων

6.7% 17.8% 26.7% 24.4% 24.4% 3.42 1.234 6

Πλήρης και ορθή κοστολόγηση των υπηρεσιών υγείας των ΔΜΥ

20.0% 8.9% 15.6% 31.1% 24.4% 3.31 1.459 7

Μείωση του λειτουργικού κόστους και των δαπανών των ΔΜΥ

13.3% 22.2% 28.9% 28.9% 6.7% 2.93 1.156 8

Aποτελέσματα έρευνας – Οφέλη του ΚΛΣ (συν.)

Aποτελέσματα έρευνας – Δυσκολία εφαρμογής του ΚΛΣ

Percentage of Hospitals

1* 2 3 4 5 Mean St deviation

Η Διαδικασία εφαρμογής του ΚΛΣ

40,0% 22,2% 28,9% 4,4% 4,4% 2,11 1,133

(N=45) (18) (10) (13) (2) (2)

*Notes: measured on scale 1 = very difficult to 5 = Very easy.

Το 62,2% των ερωτηθέντων ανέφεραν ότι η διαδικασία εφαρμογής του ΚΛΣ στις ΔΜΥ ήταν μια πολύ δύσκολή και χρονοβόρα διαδικασία με αρκετά λογιστικά, οργανωτικά και τεχνικά θέματα που έπρεπε να επιλυθούν.

Problems Percentage of Hospitals

1* 2 3 Mean St. deviation RANKING

Συλλογή λογιστικών στοιχείων για την υλοποίηση του ΚΛΣ

8,9% 51,1% 40,0% 2,31 0,633 1

Έλλειψη υλικών & ανθρώπινων πόρων

15,6% 37,8% 46,7% 2,31 0,733 2

Έλλειψη κατάλληλων γνώσεων και εμπειρίας από το προσωπικό

20,0% 37,8% 42,2% 2,22 0,765 3

Έλλειψη κινήτρων για τη μετάβαση στο νέο πλαίσιο

20,0% 37,8% 42,2% 2,22 0,765 4

Αντίδραση από το Ιατρικό προσωπικό

13,3% 53,3% 33,3% 2,20 0,661 5

Έλλειψη επιμορφωτικών προγραμμάτων

20,0% 48,9% 31,1% 2,11 0,714 6

Ασαφείς νομοθετικές διατάξεις αναφορικά με τα λογιστικά πρότυπα

22,2% 46,7% 31,1% 2,09 0,733 7

Επιλογή κατάλληλου λογισμικού

42,2% 48,9% 8,9% 1,67 0,640 8

Έλλειψη στήριξης από τη Διοίκηση

57,8% 37,8% 4,4% 1,62 0,716 9

Προβλήματα κατά την διαδικασία εφαρμογής του ΚΛΣ

*Notes: measured on scale 1= no problems encountered to 3 = significant problems encountered

Αποτελέσματα Έρευνας- χρόνος υιοθέτησης του ΚΛΣ από τις ΔΜΥ

Number of Hospitals

Years Frequency (%)

1 7 15.6

2 19 42.2

3 5 11.1

4 4 8.9

5 3 6.7

6 2 4.4

7 1 2.2

8 2 4.4

9 2 4.4

Total 45 100

Αποτελέσματα Έρευνας- Επίπεδο εκπαίδευσης

Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση

ΤριτοβάθμιαΕκπαίδευση

ΑΕΙ/ΤΕΙ MSc/PhD Total

ΤύποςΕκπαίδευσης

57.8% 39.2% 2.2 % 100 %

Επίπεδο Εκπαίδευσης

Low Medium High (N=45)

Αποτελέσματα Έρευνας- Μέγεθος Δημόσιων Νοσοκομείων

Christiaens, 1999 and 2001: Το Μέγεθος των οργανισμών έχει θετική επίδραση με την επιτυχία του λογιστικού πληροφοριακού συστήματος.

Evans and Patton, 1983; Robbins and Austin, 1986 : Το Μέγεθος των οργανισμών έχει ουδέτερη σχέση με την επιτυχία του λογιστικού πληροφοριακού συστήματος.

Luder, 1990; Cohen and Kaimenakis, 2007 : Το Μέγεθος των οργανισμών έχει αρνητική επίδραση με την επιτυχία του λογιστικού πληροφοριακού συστήματος.

Αποτελέσματα Έρευνας- Μέγεθος Δημόσιων Νοσοκομείων

Number of Hospitals

Hospitals size Frequency %

Μέχρι 100 κλίνες 12 26.7

100 – 350 κλίνες 17 37.8

350 – 500 κλίνες 4 8.9

Άνω 500 κλίνες 12 26.7

Total 45 100

Variables(N = 45)

Ικανοποίηση Οφέλη Προβλήματα Μέγεθος Κόστος Χρόνοςυιοθέτησης

Εκπαίδευση

Ικανοποίηση 1.000 0.672** -0.505** 0.371* -0.678** -0.135 0.310*

Οφέλη 0.804** 1.000 -0.410* 0.495** -0.574** -0.054 0.157

Προβλήματα -0.506** -0.468* 1.000 -0.357* 0.611** 0.063 -0.091

Μέγεθος 0.371* 0.493** -0.354* 1.000 -0.259 0.023 -0.186

Κόστος -0.750** -0.690** 0.633** -0.266 1.000 0.004 -0.111

Χρόνος υιοθέτησης -0.135 -0.063 0.068 0.023 0.014 1.000 0.116

ΕπίπεδοΕκπαίδευσης

0.306* 0.242 -0,124 -0.191 -0.122 0.110 1.000

Ανάλυση συσχέτισης

Notes : The correlations above the diagonal correspond to Spearman two-tailed correlations. The correlations below the diagonal correspond to Pearson two-tailed correlations.

* * Significance at 1% level (two-tailed); * Significance at 5% level (2-tailed)

Ευχαριστώ για

την προσοχή σας!!!