แผ่นพับโครงงานความหลากหลายของแมงมุม...

จากการท ก ลมของพวกเราเดนเ ลนในโรงเ รยนศรสมเดจ

พมพพฒนาวทยา อ าเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอด ระหวางอาคารจะม

สวนหยอมและตนไมข นอยมากมาย พวกเราสงเกตพบวา มแมลงหลายชนด

เกาะกนใบไมและอาศยอยบนกงไม แตมสงมชวตพวกหนงทมลกษณะพเศษ

คอ มแปดขาและมการท ารงโดยชกใยสขาวใหแมลงตางๆ มาตดกบดกใยเพอ

เปนอาหารของมน สงมชวตทมลกษณะพเศษนคอ “แมงมม” (Spider) ซงม

สงทพเศษกวาแมลง/แมงชนดอนๆ ท าใหอยากเรยนร เกยวกบแมงมมและ

สงมชวตททเกยวของ

ดงนน กลมของพวกเราจงจงสนใจทจะศกษาเกยวกบความ

หลากหลายของแมงมมและความสมพนธของแมงมมในระบบนเวศ ภายใน

โรงเรยนศรสมเดจพมพพฒนาวทยา

1.เพอศกษาและเรยนร เกยวกบความหลากหลายของแมงมมใน

โรงเรยนศรสมเดจพมพพฒนาวทยา

2.เพอศกษาความสมพนธของแมงมมในระบบนเวศในโรงเรยนศร

สมเดจพมพพฒนาวทยา

3. เพอจดท าฐานขอมลเกยวกบแมงมมสายพนธตางๆ ทพบใน

โรงเรยนศรสมเดจพมพพฒนาวทยา

7 เดอน ตงแต 1 กรกฎาคม 2556 ถง 31 มกราคม 2557

โรงเรยนศรสมเดจพมพพฒนาวทยา อ าเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอด

อปกรณและเครองมอทใชในการส ารวจ

1) กลองถายรป, 2) เขมทศ, 3) ไมบรรทด, 4) เทปวด,

5) สายวด, 6) แวนขยาย

ขนท1 การคนหา

เดนคนหาพนทเปาหมายในการศกษาโดยเดนส ารวจหาพนททม

แมงมม ภายในบรเวณพนทตางๆ ของโรงเรยนศรสมเดจพมพพฒนาวทยา

โดยรอบ แลวประชมสมาชกในกลมระดมความคดเหนเพอคดเลอกพนท

เปาหมายทเหมาะสมในการศกษา

ปาไผ ปาไม

ขนท2 การส ารวจ

ลงพนทส ารวจความหลากหลายของแมงมมในโรงเรยนศรสมเดจ

พมพพฒนาวทยา อ าเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอด สองบรเวณ คอ ปาไผ

และปาไมของโรงเรยน โดยวางแปลงขนาด 40 x 40 เมตร บรเวณละ 2

แปลงโดยใชกระบวนการนกส ารวจแหงทองทง ตงแต 1 กรกฎาคม 2556 ถง

31 มกราคม 2557 ส ารวจเฉพาะชวงเวลา 12.30–13.00 น. และ 15.30–

16.30 น. ของแตละวน

ขนท3 การอนรกษ

รณรงคใหเพอนนกเรยน คร ผปกครองนกเรยน ชมชน หนวยงาน

ของรฐและเอกชนเหนคณคาและความส าคญของแมงมมและสงมชวตอนๆ ท

เกยวของในระบบนเวศ โดยเนนการมสวนรวมในการชวยกนปลกตนไม ดแล

สงแวดลอมใหนาอย โดยเชญชวนใหมการจดสวนและจดภมทศนในโรงเรยน

และชมชนใหสวยงาม ใหความร เกยวกบการไมตดและท าลายตนไม ตดปาย

ตนไมพดไดเพอใหแนวคดในการรกษาพช/ตนไมทเปนแหลงทอยอาศยและ

แหลงอาหารของแมงมม แมลงและสงมชวตอ นๆ ในสงแวดลอมและ

ธรรมชาต

ขนท4 การแบงปน

แลกเปลยนประสบการณทไดจากการด าเนนโครงการฯ ใหกบ

เพอนๆ คร-อาจารย ชมชนหรอผทสนใจ ในรปแบบ ดงตอไปน

- จดนทรรศการเกยวกบความหลากหลายแมงมม แมลงและ

สงมชวตอนๆ ทเกยงของ

- แลกเปลยนประสบการณผาน Facebook กลมนกส ารวจ

ศ.พ.ว. และพลพรรครกษดอนป ตา

- การแตงบทเพลงเกยวกบแมงมมและการอนรกษพนทปาไม

อนเปนแหลงทอยอาศยและแหลงอาหารของแมงมม แมลง

และสงมชวตอนๆ ในสงแวดลอมและธรรมชาต

- จดท าหนงสอการตนเลมเลกเกยวกบความสมพนธระหวาง

แมงมมกบแมลงในระบบนเวศ

- ประชาสมพนธประโยชนของแมงมมและแมลงทเกยวของกบ

การเกษตรและดานอนๆ ผานวทยชมชน

จากการลงพนทส ารวจความหลากหลายของแมงมมในโรงเรยน

ศรสมเดจพมพพฒนาวทยา อ าเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอด สองบรเวณ คอ

ปาไผและปาไมของโรงเรยน โดยวางแปลงขนาด 40 x 40 เมตร บรเวณละ 2

แปลงโดยใชกระบวนการนกส ารวจแหงทองทง ตงแต 1 กรกฎาคม 2556 ถง

31 มกราคม 2557 ส ารวจเฉพาะชวงเวลา 12.30–13.00 น. และ 15.30–

16.30 น. ของแตละวน พบวา

แมงมม (Spiders) จดอยใน Class Arachnida , Order Araneae

จดอยในประเภทสตวไมมกระดกสนหลง เปนพวกแมง เพราะม 8 ขา ไมมปก

รางกายแบงเปน 2 สวน คอสวนหนา ประกอบดวยสวนหวและอกเชอมตดกน

มลกษณะเปนเปลอกแขงและสวนหลงคอสวนทองมลกษณะเปนถงนมมตอม

ผลตเสนใยอยทปลายสดของสวนทอง จากการส ารวจ พบแมงมมทงหมด 44

ชนด รวม 149 ตว พบทปาไผจ านวน 7 ชนด รวม 24 ตวและพบทปาไม

จ านวน 44 ชนด รวม 125 ตว ชนดทพบมากทสด คอ แมงมมใยทองลาย

ขนาน(ยางซน) (Nephila pilipes) โดยพบบรเวณปาไมมากกวาบรเวณปาไผ

จ าแนกแมงมมไดเปน 2 กลม ตามวธการจบอาหารหรอการชกใย คอ กลมท

ลาเหยอโดยวธชกใยหรอสรางรงเปนตาขายเมอแมลงบนไปตดใยแมงมม

เหนยวๆ จะไปไหนไมไดและถกจบกนเปนอาหารและกลมทลาเหยอโดยไม

ชกใย จะลาเหยอโดยเคลอนทไปรอบๆ เพอคนหาเหยอ จากการศกษาพบวา

ลกษณะการชกใยและรปรางตาขายใยแมงมมจะแตกตางกนออกไปในแตละ

ชนด ในตาขายของเสนใยมทงเสนใยทเหนยวและไมเหนยวในรงเดยวกน พบ

ความสมพนธของแมงมมในระบบนเวศในรปแบบภาวะลาเหยอ (Predation;

+,-) ซงเปนทงผ ลา/ตวห า(predator) และเปนผ ถกลา/เหยอ (prey) โดย

แมงมมบางชนดลาทงแมงมมและแมลงเปนอาหาร ซงมประโยชนตอ

เกษตรกร เพราะ ชวยก าจดแมลงศตรพชทอยในแปลงผก ผลไมและนาขาว

จ านวนและชนดของแมงมมพบมากท สดท ระดบความสงปานกลาง

(1-2 เมตร) และจ านวนจะลดลงเมอความสงเพมมากขนและจากการส ารวจ

ยงพบวา ประชากรของแมงมมในแตละชวงมจ านวนแตกตางกนไปขนอยกบ

ชวงเวลาหรอฤดกาล อณหภม ถนทอยอาศย และแมลงทเปนอาหาร พบ

แมลง 33ชนด ถามแมลงอยมาก แมงมมเพศเมยจะวางไขจ านวนมาก แมง

มมกจะเพมขนอยางรวดเรวและมขนาดใหญข น แสดงวา ความหลากหลาย

ของชนดแมงมมสามารถใชเปนตวบงชความหลากหลายของแมลงได และ

ความหลากหลายของแมลงเปนตวบงชความหลากหลายของชนดพชอาหาร

แมงมมใยทองลายขนาน แมงมมนงซนหลากส แมงมมหลงหนามเหลองจดด า

แมงมมปขาว แมงมมเข ยวใหญไขมก แมงมมเข ยวใหญลายประดบ

แมงมมหลงหนาม แมงมมสองหาง แมงมมเลยนมดแดง

แมงมมเตนทแดง แมงมมสะสมขยะ แมงมมกระโดด

Oxyopes javanus แมงมมสกล Argiope Argyrodes flavescens

(Diversity of Spiders in Srisomdetpimpattanawittaya School)

จดท าโดย

1. เดกหญงณฐชา บวสงห

2. นายสธพงษ สลาโส

3. เดกหญงระพพรรณ โทนะหงษา

ครทปรกษา

นายศรวฒ บวสมาน และนางสาวพชราภรณ วงศธรรม

โรงเรยนศรสมเดจพมพพฒนาวทยา

อ าเภอศรสมเดจ จงหวดรอยเอด

ส านกงานเขตพ นทการศกษามธยมศกษา เขต 27

facebook: https://www.facebook.com/mangmumchukyai?fref=ts