มุมมองทางจิตวิทยาการเรียนรู้กับเทคโนโลยีและสื่อการศึกษา...

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

มมมองทางจตวทยาการเรยนรกบเทคโนโลยและ

สอการศกษา

เสนอ

อ.ดร.อนชา โสมาบตร

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

สถานการณปญหา(Problem-based learning)

หลงจากทใชวธการสอนทเนนใหนกเรยนจดจาความร

ของครเปนหลก ครสมศรจงเปลยน วธการสอนใหมเพอให

สอดคลองกบความเปลยนแปลงของเทคโนโลยสารสนเทศใน

ปจจบน โดยนาสอเขามาใชในการเรยนการสอน โดยครสมศรได

สรางสอขนมาตามแนวความคด และประสบการณของตนเอง เชน

ในสออยากใหมขอความรกนาเนอหามาบรรจ อยากใหมรปภาพ

ประกอบกนารปภาพมาบรรจในสอ แทนการบอกจากคร และเพม

เทคนคทางกราฟกตางๆ เขาไป เพอใหเกดความสวยงามตรงตาม

แนวคดของตน และสงเสรมการสอนของตนเองใหมระสทธภาพ

มากขน

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

แตพอใชไปไดระยะหนงพบวา ในชวงแรกๆ ผเรยนใหความสนใจ

เปนอยางมาก เพราะมกราฟกทดงดดความสนใจ แตพอหลงจากนน

ไปสกระยะผเรยนกไมใหความสนใจกบสอทครสมศรสรางขน ทง

ผลการเรยนและกระบวนการเรยนรของผเรยนเมอเปรยบเทยบกบ

วธการสอนแบบเดมทเคยใชกไมแตกตางกน จงทาใหครสมศร

กลบมาทบทวนใหมวาทาไมจงเปนเชนน ในฐานะทนกศกษาเปน

ครนกเทคโนโลยทางการศกษา จะมวธการชวยเหลอครสมศร

อยางไร

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

1. วเคราะหหาสาเหตททาใหการเรยนรจากสอของครสมศรไม

ตรงตามเปาประสงคทตองการใหเกดขน พรอมอธบายเหตผล

1. วเคราะหหาสาเหตททาใหการเรยนรจากสอของครสมศรไมตรงตามเปาประสงคทตองการใหเกดขน พรอมอธบายเหตผล

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

สาเหตททาใหการเรยนรจากสอของครสมศรไม

ตรงตามเปาประสงคทตองการใหเกดเพราะ ครสมศรมการ

พฒนาการเรยนการสอนจากเดมในเรองของ การใชสอใน

การสอน มการนาสอมาใชในการสอน มการออกแบบให

สวยงามใหดงดดเดกๆ แตครสมศรกสรางสอขนมาตาม

แนวความคด และประสบการณเดมของตนเอง เชน ในสอ

อยากใหมขอความรกนาเนอหามาบรรจ อยากใหมรปภาพ

ประกอบกนารปภาพมาบรรจในสอ แทนการบอกจากคร

และเพมเทคนคทางกราฟกตางๆ เขาไป เพอใหเกดความ

สวยงามตรงตามแนวคดของตน และสงเสรมการสอนของ

ตนเองใหมประสทธภาพมากขน

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

แตจากลกษณะทกลาวมาจะเหนวาครสมศรยงตดแนวการสอนแบบเดมๆคอ

อยากใหมขอความรกนาเนอหามาบรรจ อยากใหมรปภาพประกอบกนารปภาพมาบรรจใน

สอ แทนการบอกจากคร ซงลกษณะนจะเหมอนสอทครเตรยมมาเปนหนงสอ แลวครก

สอนนกเรยนตามหนงสอ ซงยงเปนการสอนในลกษณะเดมของครสมศร ถงจะมการใชสอ

ในการสอนแตกยงเปนการสอนแบบใหผเรยนทองจา อาจจะเปลยนจากทองจาในหนงสอ

เปนทองจาจากสอการสอน และการสอนยงเปนการเนนทครผสอนอยยงไมใชการเนนท

ตวผเรยนซงสงเกตไดจากการทาสอทครจะยดตามความเขาใจ, ความคดและประสบการณ

เดมของคร

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

ซงการใชสออาจจะทาใหนกเรยนสนใจแคใน

ชวงแรกๆเพราะยงเหนวาแปลกใหม ครมการใชสอดวย

แตไมนานกเบอเพราะมลกษณะการสอนแบบเดมแค

เปลยนจากสอนตามหนงสอ เปนสอนตามสอทเตรยมมา

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

2. วเคราะหวาแนวคดเกยวกบแนวคดในการออกแบบการสอน

และสอการสอนวามาจากพนฐานใดบางและพนฐานดงกลาว ม

ความสมพนธกนอยางไร

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

การออกแบบสอการสอนของครสมศรจะมลกษณะดงน คอ ครสมศรเหนวา

การสอนแบบเดม(การใชหนงสอเปนสอ)ไมสามารถดงดดนกเรยนได ครสมศรจงใช

สงเรา โดยการใชเทคโนโลยมาชวยเปนสอในการสอน ใสเนอหา, รปภาพ (ทครอยาก

ใหนกเรยนร) และกราฟกใหสวยงามนาสนใจ ซงสามารถดงดดเดกๆไดในชวงแรกๆ

แตไมนานนกเรยนกจะเปนเหมอนเดม เพราะครสมศรใชสอเทคโนโลยเขาชวยแตการ

จดการในชนเรยนกยงคงเปนแบบเดมทครสมศรอยากใหเปน ครสมศรยงมบทบาท

มากในชนเรยน นกเรยนยงเปนแคผฟง ผรอรบความรจากคร ซงการสอนลกษณะนจะ

มพนฐานมาจากการเรยนรตามแนวทฤษฎการเรยนรดงน

1.การเรยนรตามแนวพฤตกรรมนยม

2.การเรยนรตามแนวพทธปญญานยม

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

การเรยนรตามแนวพฤตกรรม

นยม

การเปลยนแปลงพฤตกรรมซงเปนผลเนองมาจากการเชอมโยงความสมพนธ

ระหวางสงเรา และการตอบสนอง จะมงเนนเพยงเฉพาะพฤตกรรมทสามารถวดและ

สงเกตไดเทานน โดยไมศกษาถงกระบวนการภายในของมนษย (Mental process) ซง

ผเรยนจะเปนผทรอรบ (Passively) ความร ตลอดจนสงเราตางๆทจดใหในขณะท

เรยนร ในขณะทบทบาทของครจะเปนผบรหารจดการสงเราทจะใหผเรยน ซงจะเหน

ไดวาการออกแบบสอและการสอนของครสมศร จะมลกษะเหมอนการเรยนรตามแนว

พฤตกรรมนยม มงเนนการออกแบบเพอใหผเรยนสามารถจดจาความรใหไดใน

ปรมาณมากทสดบทบาทของผเรยนเปนผรบขอมลสารสนเทศ งานของครผสอนจะ

เปนผนาเสนอขอมลสารสนเทศน ขอมลขาวสารจะถกถายทอด โดยตรงจากครผสอน

ไปยงผเรยน

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

การเรยนรตามแนวพทธปญญานยม

เปนการเปลยนแปลงความรของผเรยน ทงทางดานปรมาณและดานคณภาพ หรอ

การเรยนรเปนผลมา จากการจดระเบยบ หรอ จดหมวดหมของความจาลงสโครงสรางทาง

ปญญา หรอเรยกวา Mental Models คอ นอกจาก ผเรยนจะมสงทเรยนรเพมขนแลว ยง

สามารถจดรวบรวมเรยบเรยงสงท เรยนรเหลานน ใหเปนระเบยบ เพอใหสามารถเรยก

กลบมาใชไดตามทตองการและสามารถถายโยง ความร และทกษะเดม หรอสงทเรยนร

มาแลวไปสบรบทและปญหาใหม" ซงครจะมบทบาทเปนผนาเสนอสารสนเทศ ผเรยนจะ

รอรบสารสนเทศ ใหความสาคญในการศกษาเกยวกบ "ปฏสมพนธ ระหวางสงเรา ภายนอก

(สงผานโดยสอตางๆ) กบสงเราภายใน คอ ความรความเขาใจ หรอ กระบวนการรคด หรอ

กระบวนการรคด (Cognitive Process) ซงลกษณะการสอนและการใชสอของครสมศรกจะ

เหมอนการเรยนรตามแนวพทธปญญานยม ทครยงมบทบาทมากในชนเรยน แตนกเรยนก

ยงเปนเพยงผทรอรบความรอย

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

ความสมพนธระหวางการเรยนรตามแนวพฤตกรรม

นยมและการเรยนรตามแนวพทธปญญานยม

การเรยนรตามแนวพฤตกรรมนยมและการเรยนร

ตามแนวพทธปญญานยมจะมลกษณะแนวคดหลายอยางท

เหมอนกน และแตกตางกนในบางสวน

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

ขอเหมอน

ขอเหมอน

-มครเปนผนาเสนอสารสนเทศ หรอเนอหา ความร เหมอนกน

-มนกเรยนเปนผรอรบความร

-การใชสอ ใชสงเรา

-เนนใหนกเรยนจดจา

-ขอมล ความร ขาวสารตางๆจะถกถายทอดโดยตรงจากครส ผเรยน

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

ขอแตกตาง

การเรยนรตามแนวพฤตกรรมนยม

-เนนพฤตกรรมภายนอกทตอบสนองตอสงเรา ไมสนใจ

พฤตกรรมภายใน

การเรยนรตามแนวพทธปญญานยม

-เนนปฏสมพนธ ระหวางสงเรา ภายนอก (สงผานโดยสอ

ตางๆ) กบสงเราภายใน คอ ความรความเขาใจ หรอ

กระบวนการรคด (Cognitive Process)

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

3.วเคราะหวาในยคปจจบนทสงคมโลกมการเปลยนแปลง

ตลอดจนกระบวนทศนใหมของการจดการศกษา ในการ

ออกแบบการสอนและสอการสอนนนควรอยพนฐานของสง

ใดบาง อธบายพรอมใหเหตผลและยกตวอยางประกอบ

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

กระบวนทศนใหมของการศกษา ควรจะนาเอา ทฤษฎคอน

สตรคตวสตทอธบายวาการเรยนรเกดขนเมอผเรยนสรางความรอยาง

ตนตวดวยตนเองโดยพยายามสรางความเขาใจ (Understanding)

นอกเหนอเนอหาความรทไดรบ โดยการสรางสงแทนความร

(Representation) ขนมา ซงตองอาศยการเชอมโยงกบประสบการณเดม

ของทฤษฎคอนสตรคตวสตอธบายวาการเรยนรเกดขนเมอผเรยนสราง

ความรอยางตนตวดวยตนเองโดยพยายามสรางความเขาใจ

(Understanding) นอกเหนอเนอหาความรทไดรบ โดยการสรางสงแทน

ความร (Representation) ขนมา ซงตองอาศยการเชอมโยงกบ

ประสบการณเดมของตนเอง และรากฐานของหลก

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

ทฤษฎนนมาจากการศกษาวจยการเรยนรของมนษยใน

สภาพจรง (Realistic) ตามแนวคดนบทบาทของผเรยนคอผสราง

ความร ในขณะทผสอนมบทบาทเปนผแนะนาทางพทธปญญา

(Cognitive guide) ทใหคาแนะนาและรปแบบเกยวกบภารกจการ

เรยนรตามสภาพจรง บทบาทของผเรยนคอลงมอกระทาการ

เรยนร สวนบทบาทของนกออกแบบสอคอผสรางสงแวดลอม

ทางการเรยนรทใหผเรยนมปฏสมพนธอยางมความหมายกบ

เนอหา สอ ตลอดจนแหลงเรยนรทงหลายทอยรอบตวผเรยน

(Meyer, 1996) ในงานทางเทคโนโลยการศกษาไดนาทฤษฎคอน

สตรคตวสตทสาคญ 2 กลม

แนวคดมาใชเปนพนฐาน คอ ทฤษฎคอนสตรคตวสตเชงปญญา

(CognitiveConstructivism) และ ทฤษฎคอนสตรคตวสตเชงสงคม

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

การออกแบบการสอนและสอการสอนในยคปจจบน

ทสงคมโลกมการเปลยนแปลง

ควรจะใชหลกทเรยกวา การจดสงแวดลอมทางการเรยนรตามแนวคอน

สตรคตวสต คอ สามารถคดแบบองครวม เรยนรรวมกนและทางานเปนทมเพอ

ประโยชนของสงคมไทยโดยมเปาหมายใหคนไทยมศกยภาพ ในการแขงขน และ

รวมมออยางสรางสรรคโดยการจดสงแวดลอมทางการเรยนรตามแนวคอนสตรค

ตวสต

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

การเรยนรตามแนวคอนสตรคตวสต เปนรปแบบการออกแบบการจดการ

เรยนรทประสานรวมกนระหวาง "สอ"(Media) กบ "วธการ" (Methods) โดยการนา

ทฤษฎคอนสตรคตวสตมาเปนพนฐานในการออกแบบรวมกบสอ ซงมคณลกษณะของ

สอและระบบสญลกษณของสอทสนบสนนการสรางความรของผเรยน โดยม

องคประกอบ และหลกการสาคญทใชในการออกแบบดงน

(1) สถานการณปญหา (2) แหลงการเรยนร

(3) ฐานการชวยเหลอ (4) การรวมมอกนแกปญหา

(5) การโคช

สาหรบการออกแบบสงแวดลอมทางการเรยนรตามแนวคอนสตรคตวสตจะมงเนน การ

พฒนากระบวนการคดอยางอสระและ สรางความรไดดวยตนเองของผเรยน

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

ตวอยางการออกแบบการสอนและสอ

การสอน

เมอเขาสชนเรยน ครกจะมการทกทายผเรยน และเรมเขา

สสถานการณปญหาดวยการถามดวยคาถามปลายเปด เพอเปด

โอกาสใหนกเรยนสามารถตอบคาถามไดหลายรปแบบ โดยการ

เนนใหผเรยนเปนผแสวงหาความรโดยตนเอง ครทาหนาทเปน

เพยงผคอยแนะแนวทาง กระตนใหผเรยนเรยนรโดยตนเอง และ

เปดโอการใหนกเรยนไดนาเสนอแนวคดของตนเอง และครสรปสง

ทไดเรยนรโดยเชอมโยงกบแนวคดของนกเรยน

สวสดเดกๆ

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

ตวอยางคาถามปลายเปด

ใหนกเรยนหาพนททแรเงาวามพนทเทาใดและมวธการใดบางทสามารถหาพนทได

พรอมทงแสดงวธการคด (โดยใชรปทกาหนดใหในดานลาง)

หมายเหต

ยาว 4 หนวย

ยาว 3 หนวย

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

241208 นวตกรรมและเทคโนโลยสารสนเทศเพอการเรยนร

ผจดทา

1.นางสาวพรพมล จนทรสวาง 563050370-9

2.นางสาวรตยากร คชา 563050126-0

3.นางสาวศนารกษ สขโต 563050140-6

4.นางสาวนดาวรรณ เพยสพรรณ 563050370-9