แนวทางการส่งเสริมมันสำปะหลังไทยสู่...

แนวทางการส่งเส่ร�มม�นส่�าปะหลั�งไทยส่� AEC

1

นางว�ลัาว�ลัย� วงษ์�เกษ์มผู้��อำ�านวยการกลั�มผู้ลั�ตพื ช

เส่�นใยแลัะพื ชห�วส่�าน�กส่งเส่ร�มแลัะจั�ดการส่�นค้�า

เกษ์ตร

2

พื &นท'(ปลั�ก ร�อำยลัะ 65 แอำฟร�กา 20 เอำเช'ย 15 ลัาต�นอำเมร�กาผู้ลัผู้ลั�ต ร�อำยลัะ 55 แอำฟร�กา 35 เอำเช'ย 13 ลัาต�นอำเมร�กา

ผู้ลัผู้ลั�ตเฉลั'(ย แอำฟร�กา 1.7 เอำเช'ย 3.2 ลัาต�นอำเมร�กา 2.0(ต�น/ไร)

3

รายการ 2551

2552

2553

2554

2555

อำ�ตราเพื�(ม

เนื้��อที่��เก็บเก็��ยว

(ล้�านื้ไร่�)ผล้ผล้�

ต (ล้�านื้ต�นื้)ผล้ผล้�ตต�อ

ไร่� (ก็ก็./ไร่�)

117.88

231.541,964

119.34

235.291,972

120.58

240.661,996

125.37

256.40

2,045

124.94

256.532,053

1.67

2.951.26

เน &อำท'(เก+บเก'(ยว ผู้ลัผู้ลั�ต แลัะผู้ลัผู้ลั�ตตอำไรขอำงโลัก ป/ 2551-2555

ท'(มา : อำงค้�การอำาหารแลัะเกษ์ตรแหงส่หประชาชาต� (FAO)

4

ค้วามต�อำงการใช� ค้วามต�อำงการใช�ม�นส่�าปะหลั�ง

ขอำงประเทศผู้��ผู้ลั�ต ท�&งในทว'ปแอำฟร�กา เอำเช'ย แลัะลัะต�นอำเมร�กา ใช�บร�โภค้ภายในประเทศเป2นหลั�ก ประมาณร�อำยลัะ 90 ขอำงผู้ลัผู้ลั�ตท�&งหมด โดยอำย�ในร�ปห�วม�นส่ดแลัะในร�ปผู้ลั�ตภ�ณฑ์� เชน Gari Foufou เป2นต�น ยกเว�นประเทศไทยท'(ม'การใช�ในประเทศร�อำยลัะ 20-25 ขอำงปร�มาณผู้ลัผู้ลั�ตท'(ผู้ลั�ตได�

5

ป/ 2556 ค้วามต�อำงการใช�ม�นส่�าปะหลั�งเพื�(มข5&นจัากป/ท'(ผู้านมา •เพื (อำเป2นอำาหารแลัะพืลั�งงาน โดยค้วามต�อำงการใช� ม�นส่�าปะหลั�งส่�าหร�บอำ�ตส่าหกรรมเอำทานอำลัในทว'ปเอำเช'ย ท�าให�ค้วามต�อำงการใช�ม�นส่�าปะหลั�งขอำงโลักขยายต�วเพื�(มข5&น โดยจั'น แลัะเว'ยดนาม•ในกลั�มประเทศแอำฟร�กาแลัะลัะต�นอำเมร�กา ม'มาตรการส่งเส่ร�มให�ใช�แป6งม�นส่�าปะหลั�งทดแทนธั�ญพื ชน�าเข�า โดยบราซิ�ลั ม'มาตรการให�ผู้ส่มแป6งม�นส่�าปะหลั�งร�อำยลัะ 10 ในแป6งส่าลั' ท�าให�การบร�โภค้แป6งม�นส่�าปะหลั�งส่�งข5&น

6

การส่งอำอำก ป/ 2550-2554 ปร�มาณแลัะ

ม�ลัค้าการส่งอำอำกผู้ลั�ตภ�ณฑ์�ม�นส่�าปะหลั�งขอำงโลัก (ม�นเส่�น ม�นอำ�ดเม+ด แลัะแป6งม�นส่�าปะหลั�ง) ขยายต�วเพื�(มข5&นร�อำยลัะ 5.69 แลัะร�อำยลัะ 25.71 ตอำป/ตามลั�าด�บ

ประเทศผู้��ส่งอำอำกรายใหญ ค้ อำ ไทย ม'ส่วนแบงการตลัาดร�อำยลัะ 60.72 รอำงลังมาได�แก เว'ยดนามแลัะอำ�นโดน'เซิ'ย ม'ส่วนแบงการตลัาดประมาณร�อำยลัะ 30.91 แลัะ ร�อำยลัะ 2.55 ตามลั�าด�บ

7

ป/ 2554 โลักม'ปร�มาณการส่งอำอำก 8.74 ลั�านต�น ม�ลัค้า 3,106 ลั�านดอำลัลัาร�ส่หร�ฐ เม (อำเท'ยบก�บป/2553 ท'(ส่งอำอำกได�8.10 ลั�านต�น ม�ลัค้า 2,314 ลั�านดอำลัลัาร�ส่หร�ฐ พืบวา ปร�มาณแลัะม�ลัค้าการส่งอำอำกเพื�(มข5&นร�อำยลัะ 7.90 แลัะร�อำยลัะ 34.23 ตามลั�าด�บ

8

ประเทศ2552 2553 2554 %

ปร�มาณ

ม�ลัค้า ปร�มาณ

ม�ลัค้า ปร�มาณ

ม�ลัค้า ปร�มาณ

ม�ลัค้า

ไทยเว'ยดนามอำ�นโดน'เซิ'

ยค้อำส่ตาร�

กาเนเธัอำร�แ

ลันด� อำ (น ๆ

6.163.300.180.080.020.04

1,088574

30482440

6.011.700.170.090.010.11

1,605564

45511633

5.62

2.68

0.20

0.09

0.02

0.14

1,886960

79642691

6430.1

2.29

1.03

0.23

1.60

60.130.12.542.060.842.93

โลัก 9.78

1,804

8.10

2,314

8.74

3,106

ปร�มาณแลัะม�ลัค้าส่งอำอำกผู้ลั�ตภ�ณฑ์�ม�นส่�าปะหลั�งขอำงโลัก ป/ 2550-2554

ปร�มาณ : ลั�านต�น ม�ลัค้า : ลั�านดอำลัลัาร�ส่หร�ฐ

9

พื &นท'(ปลั�ก(ลั�านไร ) ผู้ลัผู้ลั�ตรวม (ลั�านต�น ) แลัะผู้ลัผู้ลั�ตเฉลั'(ยตอำไร

พื &นท'(ปลั�ก (ลั�านไร)

ผู้ลัผู้ลั�ตรวม (ลั�านต�น)

ผู้ลัผู้ลั�ตเฉลั'(ย

2533 2543 2555

2533 2543 2555 2533 2543 2555

โลัก 95 106 123 152 175 252 1.6 1.7 2.0

แอำฟร�กา

54 69 82 70 95 140 1.3 1.4 1.7

ลัาต�นอำเมร�กา

17 16 17 32 31 34 1.8 1.9 2.0

เอำเซิ'ย 20.9 20.9 26.6 49 49 88 2.3 2.2 3.2

จั'น 1.4 1.5 1.7 3 4 5 2.2 2.6 2.6

อำ�นเด'ย

1.6 1.4 1.4 5 6 8 3.3 4.3 5.8

อำาเซิ'ยน

18 18 23.5 41 39 75 2.3 2.2 3.2

10

พื &นท'(ปลั�ก(ลั�านไร ) ผู้ลัผู้ลั�ตรวม (ลั�านต�น ) แลัะผู้ลัผู้ลั�ตเฉลั'(ยตอำไรพื &นท'(ปลั�ก (ลั�าน

ไร)ผู้ลัผู้ลั�ตรวม (ลั�าน

ต�น)ผู้ลัผู้ลั�ตเฉลั'(ย

2533 2543 2555

2533 2543 2555 2533 2543 2555

อำาเซิ'ยน 18 18 23.5

41 39 75 2.3 2.2 3.2

ก�มพื�ชา 0.07

0.1 2.4

0.06

0.2 8.0 0.8 2.2 3.3

ไทย 7 7 8.5

21 19 30 2.7 3.0 3.6

ลัาว 0.03

0.04

0.7

0.06

0.07

2.66

2.0 1.5 3.8

เม'ยนมาร�

0.03

0.04

0.3

0.05

0.07

0.7 1.5 1.6 2.1

ฟ<ลั�ปป<นส่�

1.3 1.3 1.4

1.9 1.8 2.2 1.3 1.3 1.6

เว'ยดนาม

1.6 1.5 3.5

2 2 10 1.3 1.3 2.8

อำ�นโดน'เซิ'ย

8 8 7 16 16 24 2.0 2.0 3.2

มาเลัเซิ'ย

0.4 0.1 0.04

0.10

0.14

0.13

1.6 2.3 2.7

บร�ไน 0 0 0 0 0 0 0 0 0 ส่�งค้�โปร� 0 0 0 0 0 0 0 0 0

11

ส่ถานการณ�ขอำงไทยส่ถานการณ�ขอำงไทยการผู้ลั�ต•เกษ์ตรกรผู้��ปลั�กประมาณ 500,000 ราย•เป2นเกษ์ตรกรรายยอำย พืท.ปลั�กเฉลั'(ย 16 ไร/ค้ร�วเร อำน•ผู้ลั�ตม�นส่�าปะหลั�งได�มากท'(ส่�ดในเอำเช'ย ยกเว�นป/ท'(ประส่บป>ญหาเพืลั'&ยแป6งระบาดท'(ท�าให�ผู้ลั�ตได�น�อำยกวาอำ�นโดน'เซิ'ย•พืท .ปลั�กป/ลัะประมาณ 8 ลั�านไร ผู้ลัผู้ลั�ตประมาณป/ลัะ 26 – 30 ลั�านต�น

12

รายการ 2552

2553

2554

2555

2556

อำ�ตราเพื�(ม(ร�อำยลัะ)

2557*

เน &อำท'(เก+บเก'(ยว (ลั�าน

ไร)ผู้ลัผู้ลั�

ต (ลั�านต�น)ผู้ลัผู้ลั�ตตอำไร (กก./ไร)

8.29

30.093,628

7.4122.0

12,97

2

7.10

21.913,088

8.51

29.853,506

8.14

28.283,474

1.021.820.79

7.98

28.753,601

เน &อำท'(เก+บเก'(ยว ผู้ลัผู้ลั�ต แลัะผู้ลัผู้ลั�ตตอำไร เน &อำท'(เก+บเก'(ยว ผู้ลัผู้ลั�ต แลัะผู้ลัผู้ลั�ตตอำไร ขอำงไทย ป/ ขอำงไทย ป/2552-2557 2552-2557

13

ป/ม�นอำ�ดเม+ด ม�นเส่�น แป6งม�นส่�าปะหลั�ง รวม

ผู้ลั�ตภ�ณฑ์�ปร�มาณ

ม�ลัค้า

ปร�มาณ

ม�ลัค้า

แป6งด�บ แป6งด�ดแปร

ปร�มาณ

ม�ลัค้า

ปร�มาณ

ม�ลัค้า

ปร�มาณ

ม�ลัค้า

2552

2553

2554

2555

2556*

0.330.160.040.080.07

1,482

785284577490

4.0

2

4.1

2

3.694.61

4.7

2

1

8 ,96425,19329,25233,23932,500

1.80

1.74

1.89

2.24

2.20

16,65124,55328,23830,79631,500

0.70

0.69

0.79

0.85

0.89

12,84415,60919,05618,93019,800

6.85

6.71

6.41

7.78

7.88

49,94166,14076,83083,54284,290

อำ�ตรา

เพื�(ม(ร�อำย

ลัะ)

-31.15

-22.29

4.42

14.51

6.76

16.20

7.10

11.17

4.37

13.66

ปร�มาณแลัะม�ลัค้าการส่งอำอำกม�นส่�าปะหลั�งแลัะผู้ลั�ตภ�ณฑ์�

ปร�มาณ : ลั�านต�น ม�ลัค้า : ลั�านบาท

14

ตลัาดหลั�กท'(ส่�าค้�ญขอำงผู้ลั�ตภ�ณฑ์�ม�นส่�าปะหลั�งส่วนใหญอำย�ในทว'ปเอำเช'ย ม�นเส่�น ได�แก จั'น

ม�นอำ�ดเม+ด ได�แก จั'น แลัะญ'(ป�?น แป6งม�นส่�าปะหลั�งด�บ ได�แก จั'น

อำ�นโดน'เซิ'ย ไต�หว�น มาเลัเซิ'ย แลัะญ'(ป�?น

แป6งม�นส่�าปะหลั�งด�ดแปร ได�แก ญ'(ป�?น จั'น แลัะอำ�นโดน'เซิ'ย

15

รายการ 2552

2553

2554

2555

2556*

อำ�ตราเพื�(ม(ร�อำยลัะ)

ร่าคาหั�วมั�นื้สดที่��เก็ษตร่ก็ร่ขายได�1/

ร่าคาส�งออก็มั�นื้อ�ดเมัด 2/

ร่าคาส�งออก็มั�นื้เส�นื้ 2/

ร่าคาส�งออก็แป้#งมั�นื้ส$าป้ะหัล้�ง 2/

1.3

2

4 .89

4.5

1

9.2

0

2.2

5

5.8

6

6.2

9

1

4.4

4

2.5

3

7 .8

1

7.9

2

1

5.2

7

2.0

7

7.0

9

7.2

1

3.8

5

2.1

1

7.2

5

6.9

0

1

4.2

5

89.2

10.28

10.36

86.9

ราค้าผู้ลั�ตภ�ณฑ์�ม�นส่�าปะหลั�ง ป/ 2552-2556

หนวย : บาท/กก.

16

แหลังผู้ลั�ตส่�นค้�าเกษ์ตรหลั�กท'(ส่�าค้�ญตามเขตพื &นท'( (Zoning) ขอำงไทย

เช'ยงใหมเช'ยงราย

หนอำงค้าย

ส่�ราษ์ฎร�ธัาน'

ส่ต�ลั ส่งขลัา

นราธั�วาส่

ระยอำง

ข�าว ยางพืารา

ข�าว อำ�อำย ข�าวโพืด ม�นส่�าปะหลั�ง

ผู้ลัไม� ยางพืารา

ข�าว อำ�อำย ยางพืาราผู้ลั

ไม� ม�นส่�าปะหลั�ง

ข�าว ยางพืารา ผู้ลั

ไม� ม�นส่�าปะหลั�ง

ข�าว

ก��ง

ก��ง

ก��ง

ข�าว อำ�อำย ข�าวโพืด ม�นส่�าปะหลั�ง

ข�าว อำ�อำย ม�น

ส่�าปะหลั�งอำ�อำย

ม�นส่�าปะหลั�งผู้ลัไม�

ปาลั�มน�&าม�น

ผู้ลัไม� ปาลั�มน�&าม�น ยางพืารา

ข�าว ปาลั�ม

น�&าม�น ยางพืารา

ปาลั�มน�&าม�น ยางพืารา

แหลังผู้ลั�ตส่�นค้�าเกษ์ตรท'(ส่�าค้�ญขอำงประเทศไทย กระจัายต�วอำย�ตามแหลังผู้ลั�ต ในส่วนภ�ม�ภาค้ขอำงประเทศ ท�&งน'& ส่�นค้�าเกษ์ตร ซิ5(งเป2นส่วนส่�าค้�ญในการข�บเค้ลั (อำนย�ทธัศาส่ตร�

การส่งอำอำกให�บรรลั�เป6าหมายท'(วางไว� ประกอำบด�วย ส่�นค้�าเกษ์ตร

ปร�มาณการผู้ลั�ต

ป/ 2554

แหลังผู้ลั�ตส่�าค้�ญ

1. ข�าว 314. 7 ลั�านต�น

อำ�บลัราชธัาน' นค้รราชส่'มา ส่�ร�นทร� ร�อำยเอำ+ด บ�ร'ร�มย� ส่�พืรรณบ�ร' นค้รส่วรรค้� พื�ษ์ณ�โลัก พื�จั�ตร ก�าแพืงเพืชร

2. ม�นส่�าปะหลั�ง

219

1 ลั�านต�นนค้รราชส่'มา ก�าแพืงเพืชร ช�ยภ�ม� ส่ระแก�ว ฉะเช�งเทรา

3. อำ�อำย 959. 5 ลั�านต�น

กาญจันบ�ร' นค้รราชส่'มา นค้รส่วรรค้� ขอำนแกน ส่�พืรรณบ�ร'

4.ยางพืารา

335.ลั�านต�น

ส่�ราษ์ฎร�ธัาน' ส่งขลัา นค้รศร'ธัรรมราช ตร�ง ยะลัา

5. ไกเน &อำ 137.ลั�านต�น101( ,

874.ลั�านต�ว)

ชลับ�ร' ปราจั'นบ�ร' ฉะเช�งเทรา นค้รนายก ระยอำง

6 . ก��งทะเลั

579, 930

ต�น

ส่�ราษ์ฎร�ธัาน' จั�นทบ�ร' ฉะเช�งเทรา นค้รศร'ธัรรมราช ส่งขลัา

17

18

ศ�กยภาพืการแขงข�น (Thailand Competitiveness Matrix)

New wave Opportunity Srar

Trouble Question mark Falling star

competitiveness

Att

racti

ve

ness

• ตลัาดโลัก• ตลัาดอำาเซิ'ยน

19

การใช�เทค้โนโลัย'ขอำงเกษ์ตรกรไทยการใช�เทค้โนโลัย'ขอำงเกษ์ตรกรไทย (ส$าร่วจป้' 2553)

• การใช�พื�นธั��ด' อำ�นด�บ 1 เกษ์ตรศาส่ตร� 50

อำ�นด�บ 2 ระยอำง 5 อำ�นด�บ 3 ระยอำง 90

• การใช�ป�Aยเค้ม' อำ�ตราการใช�เฉลั'(ยไรลัะ 26.21 กก

• การใช�ป�Aยค้อำก อำ�ตราการใช�เฉลั'(ยไรลัะ 33.09 กก

• การใช�ป�Aยหม�ก อำ�ตราการใช�เฉลั'(ยไรลัะ 1.74 กก

20

- ตลัาดโลัก ประเทศไทยม'งานว�จั�ยแลัะพื�ฒนาท'(ด' ม'การน�า

เทค้โนโลัย'มาใช�ต�&งแตปลั�กจันถ5งเก+บเก'(ยว ม'มาตรฐานการส่งอำอำก พื5(งพืาตนเอำงได�ใน

การผู้ลั�ตม�นส่�าปะหลั�ง ม'ถนนภายในประเทศท'(ด' เช (อำมตอำไปย�ง

ประเทศเพื (อำนบ�านได� ม'การขนส่งทางเร อำท'(ด' นโยบายร�ฐในการส่น�บส่น�นการผู้ลั�ต การยอำมร�บขอำงตลัาดด'กรณ'แป6ง ส่วนม�น

เส่�นต�อำงปร�บปร�งต�นท�นการผู้ลั�ตส่�ง

ศ�กยภาพืการแขงข�นม�นส่�าปะหลั�งขอำงประเทศไทย

21

-ตลัาดอำาเซิ'ยน ประเทศไทยม'โรงงานแปรร�ปท'(ท�น

ส่ม�ยแลัะมาตรฐานการส่งอำอำกท'(ด' ในขณะท'(ต�นท�นย�งค้งส่�งอำย�เม (อำเท'ยบ

ก�บเว'ยดนาม การว�จั�ยแลัะพื�ฒนาอำยางส่ม�(าเส่มอำท�&ง

ในเร (อำงการพื�ฒนาส่ายพื�นธั��ท'(ด' การป6อำงก�นก�าจั�ดศ�ตร� แลัะว�ทยาการหลั�งการเก+บเก'(ยว

22

แนวทางการพื�ฒนา (ยกราง)ต�นน�&า•การลัดต�นท�นการผู้ลั�ต/การเพื�(มประส่�ทธั�ภาพืการผู้ลั�ต

123•เพื�(มค้�ณภาพื•กระจัายผู้ลัผู้ลั�ตกลัางน�&า•ส่น�บส่น�นการแปรร�ปเบ &อำงต�น

23

มาตรการ1.ส่งเส่ร�มให�ม'การรวมกลั�มขอำง

เกษ์ตรกร แลักเปลั'(ยนค้วามร�� แลัะประส่บการณ�ระหวางกลั�ม

2 .ขยายค้วามรวมม อำระหวางน�ก ว�ชาการ กลั�มเกษ์ตรกรแลัะผู้��ประกอำบ

การตามร�ปแบบขอำงส่'ค้�&วโมเดลัหร อำโค้ราชโมเดลั

25

4 . เป6าหมายการพื�ฒนา(ยกราง)-1.ต�นน�&า ด�านการผู้ลั�ต

-เพื�(มผู้ลัผู้ลั�ตตอำไร จัาก 3 .6ต�นตอำไร เป2น 5 .0 ต�นตอำไร

-เพื�(มค้�ณภาพืการผู้ลั�ต2.กลัางน�&า

-การท�าม�นเส่�นส่ะอำาด โดยการรวมกลั�มขอำงเกษ์ตรกร

-เพื�(มประส่�ทธั�ภาพืโรงงานส่ก�ดแป6งแลัะอำ�ตส่าหกรรมตอำเน (อำง เพื (อำเพื�(มม�ลัค้า

26

5. แนวทางการพื�ฒนา1 .การเพื�(มประส่�ทธั�ภาพืการผู้ลั�ตม�นส่�าปะหลั�งโดย

การลัดต�นท�นการผู้ลั�ต-ม'การรวมกลั�มเกษ์ตรกรเพื (อำการบร�หาร

จั�ดการด�านป>จัจั�ยการผู้ลั�ต เพื (อำลัดต�นท�นตอำหนวย เชน การซิ &อำป�Aยเค้ม'ท'(ม'ค้�ณภาพื แลัะราค้าถ�ก

-การกระจัายผู้ลัผู้ลั�ตตามค้วามต�อำงการขอำงโรงงานม'การใช�เค้ร (อำงจั�กรกลัการเกษ์ตรแทนแรงงานค้น

-ส่ร�างเค้ร อำขายระหวางกลั�มเกษ์ตรกรแลัะผู้�� ประกอำบการ เพื (อำให�ส่�นค้�าม�นส่�าปะหลั�งม'ค้�ณภาพืตาม

ค้วามต�อำงการขอำงตลัาดแลัะลัดต�นท�นในการขจั�ดส่�(งเจั อำปน

- ม'การแลักเปลั'(ยนแลัะถายทอำดค้วามร�� ค้วามรวมม อำในกลั�มแลัะระหวางกลั�มเค้ร อำขายตางๆ

- ส่ร�างค้วามม�(นใจัด�านการตลัาด ม'การก�าหนดแลัะบ�งค้�บใช�มาตรฐานในการก�าหนดราค้าให�เทาเท'ยมก�นท�กพื &นท'(

-ส่งเส่ร�มการผู้ลั�ตตามมาตรฐานต�&งแตต�นน�&า ถ5งปลัายน�&า เพื (อำลัดต�นท�นแลัะเพื�(มปร�มาณผู้ลัผู้ลั�ต

27

2 .การเพื�(มผู้ลัผู้ลั�ตตอำพื &นท'(- ม'การปร�บปร�งส่ภาพืพื &นท'(ให�เหมาะส่ม

เพื�(มอำ�นทร'ย�ว�ตถ�ในด�น โดยใช�ป�Aยพื ชส่ด หร อำ ป�Aยอำ�นทร'ย� ม'การไถระเบ�ดด�นดานในพื &นท'(ท'(

ม'ป>ญหา- การใช�พื�นธั��ท'(เหมาะส่มก�บพื &นท'( แลัะม'

การค้�ดเลั อำกทอำนพื�นธั��ท'(เหมาะส่มกอำนปลั�ก-การใช�ระยะปลั�กท'(เหมาะส่มตามส่ภาพื

พื &นท'(แลัะพื�นธั��-การใช�ป�Aยตามค้าว�เค้ราะห�ด�น- การบร�หารจั�ดการน�&า ค้วรม'การให�น�&า

ในพื &นท'(ท'(ส่ามารถให�น�&าได�-การบร�หารจั�ดการด�านอำาร�กขาพื ช

แบบผู้ส่มผู้ส่าน