ภัยพิบัติ

ถดไป

ทมาและความส าคญ วตถประสงค

ภเขาไฟประท

แผนดนไหว

อทกภยสนาม

แผนดนถลม วาตภย

พายหมะ

ไฟปา

บรรณานกรม

ถดไป

เนองจากปจจบนโลกของเราไดมการเปลยนไปเรอยๆ ท าใหเกดภยพบตตางๆ มากมาย อนเกดจากธรรมชาต และสงผลกระทบตอสงแวดลอมบนโลกทงคน สตว ปา และสงกอสรางตางๆ ภยธรรมชาต นนเกดจากการเปลยนแปลงของธรรมชาต หรอมนษยไดท าใหมนเกดขนมา ภยธรรมชาตมหลายรปแบบแตกตางกนไปบางอยางรายแรงนอย บางอยางรายแรงมากซงอาจท าใหเกดผลเสยตอชวตและทรพยสน เชน การเกดอทกภยหรอน าทวม การเกดพาย การเกดแผนดนไหว ภเขาไฟระเบด เปนตน ซงภยธรรมชาตตางๆไมวาจะรายแรงมากหรอนอยกเกดขนไดทกเวลาโดยทมนษยไมไดตงตว จากบทความขางตนท าใหเลงเหนถงผลกระทบมากมายทเกดจากภยธรรมชาต คณะผจดท าจงท าโครงงานภยธรรมชาตนเพอใหทกคนมความร และตระหนกถงผลทจะเกดขนพรอมทงวธปองกนตวจากภยธรรมชาตเหลาน

ถดไปกลบหนาหลก

1. ใหความรเกยวกบภยธรรมชาต2. รจกวธปองกนจากผลกระทบทางธรรมชาตธรรมชาต 3. ตระหนกถงผลกระทบทเกดขนอยเสมอ4. รจกระมดระวงตวเอง

5. รจกชวยเหลอผ อน

ถดไปกลบหนาหลก

ภยพบตทางธรรมชาต เปนเหตการณทเกดขนตามธรรมชาต เมอเกดขนแลวจะสงผลใหเกดอนตรายและเกดความสญเสยทงชวตและทรพยสนตางๆ ภยพบตทางธรรมชาตเกดขนใน 3 ลกษณะ คอ ภยพบตทเกดขนเนองจากสาเหตภายในโลก เชน แผนดนไหว ภเขาไฟระเบด ภยพบตทเกดขนบนผวโลก เชน การเกดแผนดนถลม อทกภย ภยแลง ไฟปา และภยพบตทเกดขนในบรรยากาศ เชน วาตภย ภาวะโลกรอน ลกเหบ ฟาผา เปนตน

ภยพบตทางธรรมชาต

ถดไปกลบหนาหลก

แผนดนไหว

ถดไปกลบหนาหลก

แผนดนไหว (Earthquake) เปนปรากฏการณธรรมชาตทแผนดนมการสนสะเทอน ซงเกดจากอทธพลของแรงบางอยางทอยใตพนโลก เมอเกดแผนดนไหวคลนของแผนดนไหวจะกระจายไปสบรเวณสวนตางๆ ของโลก และถาการสนสะเทอนของแผนดนไหวเปนไปอยางรนแรง อปกรณตรวจจบคลนทอยหางออกไปไกลนบหมนกโลเมตรกสามารถรบคลนแผนดนไหวได

1) ปจจยทท าใหเกดแผนดนไหว แผนดนไหวเกดจากการสนสะเทอนของแผนดนทรสกไดจดใดจดหนนบนผวโลก แผนดนไหวสวนใหญเกดจากการคลายตวอยางรวดเรวของความเครยดภายในเปลอกโลกในรปแบบของการเลอนตวของแผนดนไหวไดเชนกน

ถดไปกลบหนาหลก

2) สถานการณเกดแผนดนไหว ในปจจบนไดเกดปรากฎการณแผนดนไหวในภมภาคตางๆ ของโลกบอยครงขนและรนแรงมากขน โดยมศนยกลางการเกดตามพนทเสยงภยตางๆ โดยเฉพาะตามแนวรอยตอของแผนเปลอกโลกทงหลาย

ในประเทศไทยการเกดปรากฎการณแผนดนไหวคอนขางนอยและไดรบผลกระทบไมรนแรงมากนก

ถดไปกลบหนาหลก

3) ผลกระทบจากการเกดแผนดนไหว เมอมแผนดนไหวขนาดเลกหรอปานกลางเกดขน (ขนาดปานกลาง 4-6 รกเตอร ขนาดเลก 1-3 รกเตอร) จะเกดรอยราวของอาคารและสงของตกลงพนหรอแกวง แตถาขนาดของแผนดนไหวขนาดใหญ คอ ตงแต 7 รกเตอรขนไปจะเกดความรนแรงมาก คอ อาคารทไมแขงแรงจะพงทรดถลม มผ เสยชวตมาก กรณทเกดแผนดนไหวในพนททเปนเกาะ และมขนาดตงแต 7.5 รกเตอรขนไป สงผลใหเกดคลนสนามนอกจากนการเกดแผนดนไหวขนาดใหญอาจจะท าใหพนทบรเวณเชงเขาทลาดชนเกดดนถลมลงมาทบบานเรอนแถบเขาและอาจเกดแผนดนแยกกน

ถดไปกลบหนาหลก

พนทเสยงภยแผนดนไหวในประเทศไทย

กรมทรพยากรธรณไดจดท าแผนทแสดงบรเวณเสยงภยแผนดนไหวในประเทศไทยและแสดงความเสยงของโอกาศการเกดแผนดนไหวทจะเกดความเสยหายตามมาตราอนดบขนรนแรงของแผนดนไหว เรยกวา”มาตราเมรกลปล”(Mercalli scaie) ดงน

1. เขตความรนแรงนอย สภาพของแผนดนไหวจะสามารถตรวจจบความสนสะเทอนระดบ I-II เมรกลปล โดยเครองตรวจรบความสนสะเทอน คนไมสามารถรสกได พบไดบรเวณพนทสวนใหญของถาคตะวนออกเฉงเหนอและภาคตะวนออก

ถดไปกลบหนาหลก

2. เขตความรนแรงพอประมาณ สภาพของแผนดนไหวคนสามารถรสกได และเครองตรวจจบความสนสะเทอนจะอยในระดบ III-IV เมรกลปล พบไดบรเวณภาคตะวนออกฉยงเหนอตอนบนภาคตะวนออก และภาคใตฝงอาวไทยตงแตนครศรธรรมราชลงไป

3. เขตทมความรนแรงนอย-ปานกลาง สภาพของแผนดนไหวคนรสกได ระดบความสนสะเทอน V-VI เมรกลปล บานสนสะเทอน ตนไมสน สงปลกสรางทออกแบบไมดอาจพงได พบบรเวณภาคเหนอ ขอบภาคกลางดานทศตะวนตก กรงเทพฯ และปรมณฑล ภาคตะวนตกตอนลางและภาคใต

ถดไปกลบหนาหลก

4. เขตทมความรนแรงปานกลาง สภาพของแผนดนไหวคนรสกได สงของในหองตกหลน ตกราว ระดบความสนสะเทอน VII-VIII เมรกลปล ท าใหสงกอสรางเสยหาย บรเวณทอาจเกดขนได ไดแก ภาคเหนอและภาคตะวนตกทมชายแดนตดตอกบสหภาพพมาจนถงจงหวดกาญจนบร

ถดไปกลบหนาหลก

1. บคคลทอยบรเวณจดเสยงตอการเกดแผนดนไหว ควรจดเตรยมเครองอปโภคบรโภค ยารกษาโรคไวใหพรอม

ถดไปกลบหนาหลก

2. ขณะเกดเหตหามใชลฟตเพราะไฟฟาอาจดบได และควรมดลงใตโตะทแขงแรง เพอปองกนสงของรวงหลนทบ

3. หากอยภาคนอกอาคารใหหลกเลยงการอยใกลเสาไฟฟา ก าแพง และอาคารสง หายอยใกลชายฝงทะเลใหรบขนทสงทหางจากชายฝง เพราะอาจเกดคลนสนามได

กลบหนาหลก ถดไป

4. ควรออกแบบอาคารและสงกอสรางใหสามารถรบแรงแผนดนไหวขนาดใหญได5. ควรมการฝกซอมการหลบภยแผนดนไหวแตละชมชนหรอหนวงงานทอยในพนทเสยงแผนดนไหว

กลบหนาหลก ถดไป

ภเขาไฟปะทภเขาไฟ (Volcano) เปนภเขาไฟทเกดขนจากการปะทของหนหนด แกส และเถา

ธล ภเขาไฟจากใตเปลอกโลกแลวปรากฎตวเปนสภาพภมประเทศ ภเขาไฟมทงทดบแลวและทยงมพลงอย ภเขาไฟทดบแลวเปนภเขาไฟทเกดขนนานมาก อาจเปนหลายแสนลานป หนหนดทไหลออกมาแขงตวกลายเปนหนภเขาไฟบนพนโลก สวนภเขาไฟทยงมพลงเปนภเขาไฟทมการปะท หรอดบชวคราว ซงเปนภเขาไฟทมอดแลวนานนบพนป อาจจะปะทใหมไดอก ปจจบนนทวโลกมภเขาไฟทมพลงอยประมาณ 1.300 ลก และมภเขาไฟทดบแลวจ านวนมากทกลายเปนภเขาทส าคญ

ถดไปกลบหนาหลก

1) ปจจยทท าใหเกดการปะทของภเขาไฟ

1.1) การปะทของแมกมา แกส และเถาถานจากไดเปลอกโลก การปะทมกมสณญาณบอกเหตใหรลวงหนา เชน แผนดนไหวในบรเวณรอบๆ ภเขาไฟเกดการสนสะเทอน มเสยงคลายฟารอง เสยงทดงนนเกดจากการเคลอนไหวของแมกมา แกสตางๆ และไอน าทถกอดไว เมอเกดการปะท ลาวา เศษหน ฝ นละออง เถาถานภเขาไฟ จะถกพนออกมาทางปลองภเขาไฟหรอออกมาทางชองดานขางของภเขาไฟ หรอตามรอยแตกแยกของภเขาไฟ แมกมาเมอขนสผวโลกจะเรยกวา “ลาวา” (Lava) ลาวาทออกสพนผวโลกมอณหภมสงถง 1.200 ⁰C ไหลไปตามความลาดเอยงของพนท

ถดไปกลบหนาหลก

1.2) การปะทของหนหนดหรอแมกมา ภายในแมกมาจะมแกสอย เมอแมกมาเคลอนขนมาใกลผวโลกตามชองเปดแกสตางๆ ทละลายอยจะแยกตวออกเปนฟองแกสจะเพมจ านวนมากขน และขยายตวอยางรวดเรว ความหนดของแมกมาตรงทเกดฟองจะเพมสงขนตามไปดวย จนเกดการแตกราวของฟองแกสพรอมๆ กบการขยายตวแลวเกดปะทออกอยางรนแรง

ถดไปกลบหนาหลก

ในยานภเขาไฟของโลกยงมปรากฏการณภเขาไฟปะทอยตอเนอง ซงเปนสงทชชดวาภายในเปลอกโลกยงมมวลหนหนดหลอมละลายอยอกและพยายามหาทางระบายความรอนดงกลาว

สวนในประเทศไทยมภเขาไฟอยในทกภมภาค ลกษณะของภเขาไฟในประเทศไทยสวนใหญเปนภเขาไฟรปโล (Shield Volcano) ซงเปนภเขาไฟทมความลาดชนนอยประมาณ 4-10 องศา ภเขาไฟแบบนเกดเนองจากการไหลลามของลาวาแบบบะซอลตซงคอนขางเหลวและไหลงาย จงไหลแผออกไปเปนบรเวณกวาง หากมการปะทขนกจะไมรนแรง

2) สถานการณการเกดภเขาไฟปะท

ถดไปกลบหนาหลก

3) ผลกระทบทเกดจากการปะทของภเขาไฟ

1. ท าใหเกดแรงสนสะเทอน มทงการเกดแผนดนไหววเตอน แผนดนไหวจรง และแผนดนไหวตดตาม ถาประชาชนไปตงถนฐานอยในเชงภเขาไฟอาจหนไมทนและอาจเกดความสญเสยแกชวตและทรพยสนได

2. การเคลอนทของลาวา อาจไหลมาจากปากปลองภเขาไฟและเคลอนทเรวถง 50กโลเมตรตอชวโมง มนษยและสตวอาจหนภยไมทนและเกดความสญเสยอยางใหญหลวง

ถดไปกลบหนาหลก

3. การเกดฝ นภเขาไฟ เถา มล ภเขาไฟ ปะทขนสบรรยากาศครอบคลมอาณาบรเวณใกลภเขาไฟ และลมอาจพดพาไปไกลจากแหลงภเขาไฟปะทหลายพนกโลเมตร ท าใหเกดมลภาวะทางอากาศและทางน า ในแหลงน ากนน าใชของประชาชน เมอฝนตกหนกอาจจะเกดน าทวมและโคลนภลมตามมาจากฝ นและเถาภเขาไฟเหลานน4. เกดคลนสนาม ขนาดเกดการปะทของภเขาไฟ โดยเฉพาะภเขาไฟใตทองทะเล คลนนอาจโถมเขาฝงสงขนาดตก 3 ชนขนไป

ถดไปกลบหนาหลก

4) การระวงภยทเกดจากภเขาไฟปะท

1. ตองมการพยากรณวาภเขาไฟจะเกดปะทขน และอาจเปนอนตรายกบประชาชนหรอไม โดยการประชาสมพนธ การพยากรณและเตอนภยภเขาไฟปะททางวทยโทรทศนใหประชาชนรบรอยางทวถง ใหชดเจนจะเกดขนเมอไร จะตองมการอพยพหรอไม เพราะอาจมบางคนไมอยากอพยพจนกวาจะมการปะท และผคนจะกลบมาอยบานของตนไดเรวทสดเมอใด

ถดไปกลบหนาหลก

2. การพยากรณควรเรมตนดวยการสงเกต เกบขอมล และวเคราะหขอมลโดยนกภเขาไฟวทยาทมประสบการณอยาจรงจง เพราะภเขาไฟไมปะทบอยนก ประชาชน 2-3 พนลานคนของโลกอาจไมรวาไดตงถนฐานอยบนเชงภเขาไฟทดบหรอไมดบกตาม ดงนนการเตอนภยลวงหนาจะชวยลดจ านวนคนทตกเปนเหยอของภเขาไฟกได ดงนน จงควรใหความรวาภเขาไฟอยทไหน จะปะทเมอไร จะคมครองชวตและทรพยสนไดอยางไรเมอเกดภยพบตขน

3. การใหความรแกประชาชน ท าไดตลอดเวลาทงกอน ระหวาง และหลงประสบภยพบต เมอประชาชนรเรองภยพบตจากการปะทของภเขาไฟ นบวาการเตอนภยจากภเขาไฟปะทมความส าเรจไปครงทางแลว ดกวาใหประชาชนตกอยในความมดเมอเกดภยพบตขน

ถดไปกลบหนาหลก

สนาม (Taunami) เปนภยพบตทางธรรมชาตอยางหนง ในภาษาญป นแปลวา “คลนอาวจอดเรอ” (Haebour Waver) ซง ส ค าแรก แปลวา ทาเรอ ( Harbour) สวนค าทสอง นาม แปลวา คลน (Wave) ในบางครงกอาจเรยกวา “Seismic Wave” ปจจบนใชค าเรยกกลมคลนทมความยาวคลนมากๆ ขนาดหลายรอยกโลเมตร นบจากยอดคลนทไลตามกนไป

ถดไปกลบหนาหลก

สนาม

1) ปจจยทท าใหเกดสนาม

สนามเปนคลนทะเลขนาดใหญทเคลอนตวอยางรวดเรวและมพลงมาก เกดจากมวลน าในทะเลและมหาสมทรไดรบแรงสนสะเทอนอยางรนแรง จนกลายเปนคลนกระจายตวออกไปจากศนยกลางของการสนสะเทอนนน สวนใหญมกเกดขนเมอมแผนดนไหวรนแรงใตทองทะเลย แตกอาจเกดจากสาเหตอนๆได เชน การปะทของภเขาไฟบนเกาะหรอใตทะเล การพงชนของอกกาบาตขนาดใหญลงบนพนน าในมหาสมทร การทดลองระเบดนวเคลยรใตทะเล เปนตน

ถดไปกลบหนาหลก

2) สถานการณการเกดสนาม

บรเวณทมกเกดคลนสนาม คอ ในมหาสมทรแปซฟก โดยเฉพาะประเทศญป นมกไดรบภยจากสนามบอยครงสวนในทะเลอนดามนของมหาสมทรอนเดยไมเคยเกดสนามทรนแรงมากอน จนเมอวนท 26 ธนวาคม พ.ศ. 2547 ไดเกดสนามทรนแรงมาก มจดก าเนดอยในทะเลทางตอนเหนอของเกาะสมาตรา ในประเทศอนโดนเซย แลวแผขยายไปในทะเลอนดามนจนไปถงฝงตะวนออกของทวปแอฟรกา สงผลใหมผ เสยชวตมากกวา 200.00 คน ใน 11 ประเทศ ไดแก อนโดนเซย มาเลเซย ไทย พมา อนเดย บงกลาเทศ ศรลงกา มลดฟส โซมาเลย แทนซาเนย และเคนยา ในประเทศไทยมผ เสยชวตประมาณ 5,400 คนใน 6จงหวด

ถดไปกลบหนาหลก

3) ผลกระทบทเกดจากสนาม ผลของคลนสนามทมตอสงแวดลอมและสงคม

1. ท าใหแผนเปลอกโลกขยบ คาพกดทางภมศาสตรคลาดเคลอนไป2. สงผลใหสภาพพนทชายฝงทะเลเปลยนแปลงไปในชวงเวลาอนสน3. ท าใหสญเสยทงชวตและทรพยสนตางๆ เชน บานเรอนเสยหาย ระบบสาธารณปโภคถก

ท าลาย เปนตน

กลบหนาหลก ถดไป

4. สงผลกระทบตอระบบนเวศ เชน สตวน าบางประเภทเปลยนทอยอาศย เปนตน5. กระทบตอการประกอบอาชพของประชาชน เชน การท าประมง การคาขายบรเวณ

ชายหาด เปนตน6. สงผลกระทบตอธระกจการทองเทยว ท าใหนกทองเทยวลดลง

กลบหนาหลก ถดไป

4) การระวงภยจากสนาม วธสงเกตและปองกนตนจากคลนสนาม

1. เมอเกดแผนดนไหวขณะทอยในพนทจงหวดตดชายฝงทะเลย ตองระลกเสมอวาอาจเกดคลนสนามตามมา เพอจะไดเตรยมตวใหพรอมทกเมอ

2. สงเกตปรากฏการณของชายฝง เชน มการลดระดบน าทะเล ใหรบอพยพครอบครวและสตวเลยงขนทสง เปนตน

3. ถาอยในเรอจอดใกลกบชายฝงใหรบน าเรอออกไปกลางทะเล4. หลกเลยงการกอสรางใกลชายฝงในบรเวณทมความเสยงสง หากจ าเปนตองมการ

กอสราง ควรมโครงสรางแขงแรงตานแรงสนามได

ถดไปกลบหนาหลก

อทกภยอทกภย (Flood) คอ ภยทเกดจากน าทวม ซงเปนน าททวมพนทบรเวณใดบรเวณ

หนงเปนครงคราว เนองจากมฝนตกหนกหรอหมะละลาย ท าใหน าในล าน าหรอทะเลสาบไหลลนตลงหรอปาลงมาจากทสง สงผลใหเกดความเสยหายตอชวตและทรพยสนของประชาชน

ถดไปกลบหนาหลก

1) ปจจยทท าใหเกดอทกภย ปจจยส าคญทสงผลใหเกดอทกภย

1.1 ฝนตกหนกและตอเนองยาวนาน เนองจากเกดลมพาย ลมมรสมมก าลงแรงหรอหยอมความกดอากาศต ามก าลงแรง สงผลใหไมสามารถระบายน าออกจากพนทไดทน

1.2 พนทเปนทราบลม บรเวณพนทราบลมแมน ามกจะประสบปญหาน าทวมเปนประจ าทกป หากมฝนตกหนกตอเนอง เนองจากเปนพนทต าจงไมสามารถระบายน าออกไปได1.3 น าทะเลหนน ถาหากมน าทะเล ขนสงหนนน าเขาสปากแมน าจะท าใหน าเออไหลลนฝง ท าใหเกดน าทวมบรเวณสองฝงแมน า

ถดไปกลบหนาหลก

1.4 พนทรองรบน าตนเขน นบเปนมลเหตส าคญทท าใหเกดน าทวม เพราะปรมาณน าฝนทตกลงมาแตละปมปรมาณไมแตกตางกน แตตะกอนในทองน าของแมน าล าคลองและบงมมาก เมอถงชวงฤดฝนทมปรมาณน ามากจงไมมแหลงกกเกบจงเออทวมพนทตางๆ1.5 สงกดขวางทศทางการไหลของน า ในอดตน าฝนทตกลงสพนดนจะไหลโดยอสระลงสแหลงน าธรรมชาต แตในปจจบนไดมสงกดขวางเสนทางการไหลของน าทงในล าน า เชน ตะกอน สงกอสรางรมล าน า กระชงปลา สวนบรเวณบนพนดนมการสรางถนน อาคาร บานเรอน และพนทเกษตรกรรมขวางทศทางการไหลของน า น าจงไมสามารถไหลและระบายได จงเกดน าทวมขนตามพนทตางๆ

กลบหนาหลก ถดไป

ลกษณะภมประเทศทเสยงตอการเกดอทกภย

1. บรเวณทราบ เนนเขา จะเกดอทกภยแบบฉบพลน น าไหลบาอยางรวดเรวและมพลงท าลายสง ลกษณะแบบน เรยกวา “น าปา” เกดขนเพราะมน าหลากจากภเขา อนเนองจากมฝนตกหนกบรเวณตนน า จงท าใหเกดน าหลากทวมฉบพลน

2. พนทราบลมรมแมน าและชายฝง เปนภยพบตทเกดขนชาๆ จากน าลนตลง เมอเกดจะกนพนทบรเวณกวาง น าทวมเปนระยะเวลานาน

3. บรเวณปากแมน า เปนอทกภยทเกดจากน าทไหลจากทสงกวาและอาจจะมน าทะเลหนน ประกอบกบแผนดนทรดจงท าใหเกดน าทวมขงในทสด

ถดไปกลบหนาหลก

3) ผลกระทบทเกดจากอทกภย

1. น าทวมอาคารบานเรอน สงกอสรางและสาธารณสถาน ซงท าใหเกดความเสยหายทางเศรษฐกจอยางมาก บานเรอนหรออาคารสงกอสรางทไมแขงแรงจะถกกระแสน าทไหลเชยวพงทลายได คน สตวพาหนะ และสตวอาจไดรบอนตรายถงชวตจากการจมน าตาย

2. เสนทางคมนาคมและการขนสง อาจจะถกตดเปนชวงๆ โดยความแรงของกระแสน า ถนนสะพานอาจจะถกกระแสน าพดใหพงทลายได สนคาพสดทอยระหวางการขนสงจะไดรบความเสยหายมาก

ถดไปกลบหนาหลก

3. ระบบสาธารณปโภค จะไดรบความเสยหาย เชน โทรศพท ไฟฟา เปนตน4. พนทการเกษตรและการปศสตวจะไดรบความเสยหาย เชน พชผล ไรนา ทก าลงผลดอกออกผลบนพนทต า อาจถกน าทวมตายได สตวพาหนะ สตวเลยง ตลอดจนผลผลตทเกบกกตน หรอมไวเพอท าพนธจะไดรบความเสยหาย ความเสยหายทางออม จะสงผลกระทบตอเศรษฐกจโดยทวไป เกดโรคระบาด สขภาพจตเสอม และสญเสยความปลอดภย เปนตน

ถดไปกลบหนาหลก

4) วธปฏบตในการปองกนตนเองจากอทกภย

1. การวางแผนการใชทดนอยางมประสทธภาพ ควรก าหนดผงเมองเพอรองรบการเจรญเตบโตของตวเมอง ไมใหกดขวางทางไหลของน า ก าหนดการใชทดนบรเวณพนทน าทวมใหเปนพนทราบลมรบน า เพอเปนการหนวงหรอชะลอการเกดน าทวม

2. ไมบกรกท าลายปาไม และไมปลกพชไรบนพนทภเขาสงชน เพราะจะขาดพนทดดซบและชะลอการไหลของน า ท าใหน าไหลลงสแมน า ล าหวยไดอยางรวดเรว

3. การเคลอนยายวสดจากททจะไดรบความเสยหายอนเนองมาจากน าทวมใหไปอยในทปลอดภยหรอทสง

ถดไปกลบหนาหลก

4. การน าถงทรายมาท าเขอน เพอปองกนน าทวม5. การพยากรณและการเตอนภยน าทวมใหประชาชนรบทราบลวงหนา เพอเตรยมปองกน6. การสรางเขอน ฝาย ท านบ และถนน เพอเปนการกกเกบน าหรอเปนการกนทางเดนของน า เปนตน

ถดไปกลบหนาหลก

แผนดนถลม (Landslides) คอ การเคลอนทของแผนดน และกระบวนการซงเกยวของกบการเคลอนทของดนหรอหน ตามบรเวณพนทลาดชนทเปนภเขาหรอเนนเขา

ถดไปกลบหนาหลก

แผนดนถลม

1) ปจจยทท าใหเกดแผนดนถลม

1.1 ปจจยจากธรรมชาต มดงน 1. การเกดแผนดนไหวทรนแรงมากจะสงผลใหเกดแผนดนบรเวณลาดเขาทมความชนเกด

การเคลอนทลงมาตามแรงดงดดของโลก2. การเกดฝนตกหนก ฝนทตกหนกตอเนองกนหลายๆวน น าฝนจะซมไปสะสมอยในเนอ

ดน เมอดนไมสามารถอมน าไวไดจะลนไถลลงตามความลาดชนและมกมตนไมและเศษหนขนาดตางๆ เลอนไหลตามไปดวย

ถดไปกลบหนาหลก

1.2 ปจจยจากมนษย

ถดไปกลบหนาหลก

1. การขดดนบรเวณไหลเขา ลาดเขาหรอเชงเขา เพอท าการเกษตร การท าถนน การขยายทราบในการพฒนาทดน เปนตน

2. การดดทรายจากแมน า หรอบนแผนดน

3. การขดดนลกๆ ในการกอสรางหองใตดนของอาคาร4. การบดอดดนเพอการกอสรางท าใหเกดการเคลอนของดนในบรเวณใกลเคยง

5. การสบน าใตดน น าบาดาลทมากเกนไป6. การท าลายปาเพอท าไร ท าสวน เปนตน

2. สถานการณการเกดแผนดนถลม

การเกดแผนดนถลมในตางประเทศและในประเทศไทยมลกษณะคลายกน คอ มกเกดในพนทภเขาทมความลาดชน มการปรบพนทปาตงเดมเปนพนทเกษตรกรรม สรางบานพกอาศย สรางรสอรตบรการนกทองเทยว และเมอมฝนตกชกตอเนองยาวนานมากกวา 24 ชวโมง มกจะเกดแผนดนถลมเอาดนโคลน เศษหน ซากไมลงมาพรอมกบสายน า สรางความเสยหายทงตอชวตและทรพยสนทกครง และการเกดเหตการณดงกลาวนมกเกดถขน และรนแรงมากขนทกๆครงดวย ท าใหบานเรอนเสยหายอยางมาก

ถดไปกลบหนาหลก

เปนภยธรรมชาตซงเกดจากพายลมแรง สามารถแบงลกษณะของวาตภยไดตามความเรวลม สถานททเกด เชน พายฝนฟาคะนอง พายดเปรชน พายโซนรอน พายไตฝ น เปนตน ท าใหเกดความเสยหายใหแกชวตของมนษย อาคารบานเรอน ตนไม และสงกอสรางตางๆ

วาตภย

ถดไปกลบหนาหลก

1.1)พายหมนเขตรอน เปนพายหมนทเกดเหนอทะเลหรอมหาสมทรในเขตรอน ไดแก พายดเปรชน พายโซนรอน พายไตฝ น พายหมนเขตรอนมชอเรยกตางกนไปตามแหลงก าเนด เชน พายทเกดในอาว เบงกอลและมหาสมทรอนเดยเรยกวา “ไซโคลน” (Cyclone) พายทเกดในมหาสมทรแอตแลนตกเหนอทะเลแครบเบยน อาวเมกซโก และทางดานตะวนตกของเมกซโกเรยกวา “เฮอลแคน” (Hurricane) พายทเกดในมหาสมทรแปซฟกเหนอทางดานฝงตะวนตกมหาสมทรแปซฟกไต และทะเลจนไต เรยกวา “ไตฝ น” (Typhoon) พายทเกดแถบทวปออสเตรเลย เรยกวา “วลล-วลล” (willy-willy) หรอเรยกชอตามบรเวณทเกด

1) ปจจยทท าใหเกดวาตภย

ถดไปกลบหนาหลก

1.2) ลมงวง หรอพายทอรนาโด เปนพายหมนรนแรงขนาดเลกทเกดจากการหมนเวยนของลมภายใตเมฆกอตวในแนวดงหรอเมฆพายฝนฟาคะนอน (เมฆควมโลนมบส)ทมฐานเมฆต า กระแสลมวนทมความเรวลมสงน จะท าใหกระแสอากาศเปนลมพงขนสทองฟา หรอยอยลงมาจากฐานเมฆดคลายกบงวงหรอปลองยนลงมา ถาถงพนดนกจะท าความเสยหายแก บานเรอน ตนไม และสงปลกสรางได

ถดไปกลบหนาหลก

1.3)พายฤดรอน เปนพายทเกดในฤดรอน ในประเทศไทยสวนมากเกดระหวางเดอนมนาคมถงเดอนเมษายน โดยจะเกดบอยครงในภาคเหนอและภาคเหนอและภาคตะวนออกเฉยงเหนอสวนกลางและภาคตะวนออก การเกดนอยครงกวา ส าหรบภาคใตกสามารถเกดไดแตไมบอยนก โดยพายฤดรอนจะเกดในชวงทมลกษณะอากาศรอนอบอาวตดตอกนหลายวนแลวมกระแสอากาศเยนจากความกดอากาศสงในประเทศจนพดมาประทะกน ท าใหเกดฝนฟาคะนอง มพายลมแรง และอาจมลกเหบตกไดโดยจะท าความเสยหายในบรเวณกวางนกประมาณ 20-30 ตารางกโลเมตร

ถดไปกลบหนาหลก

3) ผลกระทบทเกดจากวาตภย

บนบก ตนไมถอนรากถอนโคนตนไมทบบานเรอนพง ผคนไดรบบาดเจบจนอาจถงเสยชวต เรอกสวนไรนาเสยหายหนกมาก บานเรยนทไมแขงแรงไมสามารถตานทานความรนแรงของลมไดพงระเนระนาดหลงคาทท าดวยสงกะสจะถกพดเปดกระเบองหลงคาปลววอน เปนอนตรายตอผคนทอยในทโลงแจง เสาไฟฟา เสาไฟลมสายไฟขาด ไฟฟาลดวงจร เกดไฟไหมผคนสญเสยจากไฟฟาดดได ผคนทพกอยรมทะเลจะถกคลนซดทวมบานเรอนและกวาดลงทะเล ผคนอาจจมน าทะเลตายได ฝนตกหนกมากทงวนทงคน เกดอทกภยตามมา น าปาจากภเขาไหลหลากลงมาอยางรนแรง ทวมบานเรอน ถนน และไรสวนนา เสนทางคมนาคม ทางรถไฟ สะพาน และถกตดขาด

ถดไปกลบหนาหลก

ในทะเล มลมพดแรง คลนใหญ เรอขนาดใหญอาจพดพาไปเกยฝงหรอชน หนโสโครกท าใหจมได เรอทกชนดควรงดออกจากฝง หลกเลยงการเดนเรอเขาใกลศนยกลางพายมคลนใหญซดฝงท าใหระดบน าสงทวมอาคารบานเรอนบรเวณทะเล พนทเพาะเลยงสตวน าชายฝง และอาจกวาดสงกอสรางทไมแขงแรงลงทะเลได เรอประมงบรเวณชายฝงจะถกท าลาย

ถดไปกลบหนาหลก

4) การระวงภยจากวาตภย

1. ตดตามขาวสาร การพยากรณอากาศผานทางวทยโทรทศน อยางสม าเสมอ

2. ตรวจสอบบานเรอน ทอยอาศย วามงคงแขงแรง ปลอดภยจากลมแรงหรอไม สงของทอาจจะหลนลงมาแตกหกไดงาย ใหจดวางในทปลอดภยหรอผกมดใหแนนหนา

ถดไปกลบหนาหลก

3. ตรวจสอบตนไม กงไม บรเวณใกลเคยงอาคารบานเรอนหากจะเปนอนตรายเมอเกดพายใหตดเสย

4. เมอเกดลมพาย ไมควรออกไปในทโลงแจงเพราะอาจเกดอนตรายได ควรอยในทมนคงแขงแรง ปดประตหนาตางใหเรยบรอย อยาเปดเมอพายพดผาน

ถดไปกลบหนาหลก

ไฟปา(Wild Fire) คอ ไฟทเกดขนแลวลกลามไปไดโดยปราศจากการควบคมไฟปาอาจเกดขนจากสาเหตธรรมชาตหรอเกดจากการกระท าของมนษยแลวสงผลกระทบตอสงแวดลอมและการด ารงชวตของมนษย ไฟปาทเกดขนบรเวณภขาจะมความรนแรงและขยายพนทไดเรวกวาพนราบ

ไฟปา

ถดไปกลบหนาหลก

1) ปจจยทท าใหเกดไฟปา

1 ฟาผา เปนสาเหตส าคญของการเกดไฟปาในเขตอบอน ในประเทศสหรฐอเมรกา และประเทศแคนาดา (ภาพท 1.7) พบวากวาครงหนงของไฟปาทเกดขนมสาเหตมาจากฟาผา|2 กงไมเสยดสกน อาจเกดขนไดในพนทปาทมไมขนอยอยางหนาแนนและมสภาพอากาศแหงจด เชน ในปาไผหรอปาสน เปนตน

เกดจากธรรมชาต

ถดไปกลบหนาหลก

2. สาเหตจากมนษย

2.1 เกบหาของปา เปนสาเหตทท าใหเกดไฟปามากทสด การเกบหาของปาสวนใหญไดแก ไขมดแดง เหด ใบตองตง ไมไผ น าผง ผกหวาน และไมฟน การจดไฟสวนใหญเพอใหพนปาโลง เดนสะดวก หรอใหแสงสวางในระหวางการเดนทางผานปาในเวลากลางคน หรอจดเพอกระตนการงอกของเหด หรอกระตนการแตกใบใหมของผกหวานและใบตองตง หรอจดเพอไลตวมดแดงออกจากรง รมควนไลผง หรอไลแมลงตางๆ ในขณะทอยในปา

ถดไปกลบหนาหลก

2.2 เผาไร เปนสาเหตทส าคญรองลงมา การเผาไรกเพอก าจดวชพชหรอเศษซากพชทเหลออยภายหลงการเกบเกยว ทงนเพอเตรยมพนทเพาะปลกในรอบตอไป ทงนโดยปราศจากการท าแนวกนไฟและปราศจากการควบคม ไฟจงลามเขาปาทอยในบรเวณใกลเคยง

2.3 แกลงจด ในกรณทประชาชนในพนทมปญหาความขดแยงกบหนวยงานของรฐในพนท โดยเฉพาะอยางยงปญหาเรองทท ากนหรอถกจบกมจากการกระท าผดในเรองปาไม กมกจะหาทางแกแคนเจาหนาทดวยการเผาปา

ถดไปกลบหนาหลก

การระวงภยจากไฟปา

1. งดเวนการจดไฟปาโดยเดดขาด2. หากมความจ าเปนตองเผาในพนทเกษตรกรรมใกลพนทปา ควรท าแนวกนไฟ

และ ควบคมการเผาอยางใกลชดมใหลกลามออกไป

3. หากพบเหนไฟไหมปา โปรดแจงหนวยงานควบคมไฟปาในพนท หรอ โทรสายดวน ๑๓๖๒ ไดตลอด ๒๔ ชวโมง

ถดไปกลบหนาหลก

พายหมะพายหมะเปนพายทท าใหเกดหมะจ านวนมาก จนมองไมเหนทางขางหนา ผลทเกดขน

คอ ท าใหวสยทศนในการมองเหนแทบจะเหลอศนยหรอมองไมเหนเลย กองหมะทสงใหญและลก พรอมกบอากาศทหนาวสน จะสามารถกอใหเกดความเสยหายและขดขวางตอการคมนาคมขนสง รวมทงการตดตอสอสารดานโทรคมนาคม

ถดไปกลบหนาหลก

การเตรยมการ

- เกบตนอาหารทใหพลงงานสง เชน ผลไมอบแหง ของหวาน และอาหารทไมเนาเสยงาย ตองเปนอาหารทพรอมรบประทานทนท เชน อาหารกระปอง เปนตน- เตรยมเชอเพลงส าหรบการกอไฟ เชน ถานไม ไมแหง โดยตองเกบไวในทหยบไดงาย- อปกรณจดไฟ เชน ไมขดไฟ ไฟแชค โดยตองเกบไวในทหยบไดงาย- ควรมเตาถานส าหรบผงไฟ ไมควรจดไฟไวบนพน หรอจดเตาถานในสถานทอบ หรอในอากาศทไมถายเท- ควรมอปกรณดบเพลง และมการตรวจสภาพอยสม าเสมอเพอสามารถใชงานไดตลอดเวลา

ถดไปกลบหนาหลก

บรรณานกรม

https://etcgeography.wordpress.com

http://cendru.eng.cmu.ac.th/articles/13

https://th.m.wikipedia.org

http://www.thailandsurvival.com

https://th.wikipedia.org

http://www.dnp.go.th

http://www.lesa.biz/earth/lithosphere/geological-phenomenon/volcano

กลบหนาหลก