8 angi gazarzvi hursnii tarhalt davaakhuu 04.25

Нийгмийн Ухааны багш Ц.Даваахүү 

Манай орны хамгийн гүн нуурыг нэрлэ?

Гейзер гэж юу вэ?Халуун булаг үе үе оргилон гарахыг хэлнэ.

Дараах зургуудыг ажиглаарай.

Өнөөдрийн хичээлийн сэдэв:

Монгол орны       хөрсний      тархалт

Хичээлийн зорилго

Хөрсний үе давхаргыг ялган таньж,үржил шимийн байдлыг тоймлож сурах 

Хичээлийн зорилт 

Хөрсний бүтэц

Хөрсний шинж чанар

Хөрсний тархалтын зүй тогтол 

Хөрс эх: Чулуулгаас гадна агаар,ус органик бодисоос бүрдэнэ.

Хөрс гэж юуг хэлэх вэ?

Ургамал ургадаг,газрын гадаргын өнгөн хэсгийг 

хэлнэ.

Хөрс хэд хэдэн үе давхаргуудтай 

Уулын нугын

Хар шороон

Хүрэн хөрс

Говийн бор

Эдгээр хөрсний физик шинж чанар, химийн найрлага, органик бодисын хуримтлал газар бүр ялгаатай.

Үүнд нөлөөлөх хүчин зүйл бол уур амьсгал юм.

Өөрөөр хэлбэл: Хөрсний эрдэс чулуулгийн өгөршил нь агаарын 

температур,чийг зэрэг уур амьсгалын нөхцлөөс шалтгаалдаг.

Хөрсний шинж чанарыг тодорхойлохдоо хуурай дээжийг харагдаж буй өнгийг тэмдэглээд, дараа нь чийглэж ажиглана.

Өгөршлийн явцыг харцгаая 

Хөрсний элэгдэлд нөлөөлдөг хүчин зүйлс

Салхи Ой ургамал багасах Цөлжилт 

Иймээс ч эрдэс чулуулгийн харьцаагаар ерөнхийд нь хөрсийг 3 

ангилдаг.

ЭлсэрхэгШаварла

гТоосорхог

Манай оронд хамгийн элбэг тархсан хөрс бол бол хээрийн ба 

хуурай хээрийн хөрс юм.

Хөрс маш их бохирдож байна.Яагаад ?

Тэгвэл хөрсний бохирдол гэж юу вэ?

Химийн хорт нэгдлүүд, хог хаягдлаас болж хөрсөн дэх организмууд мөхөж,хөрсний өөрийгөө цэвэршүүлэх чадвар алдагдахыг хөрсний бохирдол гэнэ.

Хөрсний бохирдолд нөлөөлдөг хүчин зүйлс:  

Хүний буруутай үйл ажиллагаа Хог хаягдал 

Жишээ нь: Улаанбаатар хотод  жилд 223 мянган тонн хатуу хог хаягдал хөрсийг бохирдуулж 

байна.

Дараах схемийг харцгаая

­Салхи­Ой,ургамал багасах 

­Цөлжилт 

Хөрсний элэгдэл

­Хүний буруутай үйл ажиллагаа 

­Хог хаягдал

Хөрсний бохирдол

­Агротехникийн  үйл ажиллагаа­Бэлчээрийн талхагдал

Хөрсний эвдрэл

Бид хөрсөө хамгаалах ёстой.Учир нь:Дэлхий хүн төрөлхтөний хоол 

тэжээлийн 88%­г хөрснөөс гарган авдаг.

Хөрсийг Хамгаалах

 арга замЗүлэг, 

мод тарих

Хог, хорт бодисоос хаяхаас урьдчилан

 сэргийлэх

Эрдэс бордоогоор бордох

Салхины болон усны элэгдлээс хамгаалах 

Орхон,Сэлэнгийн сав нь манай орны газар тариалангийн гол бүс нутаг.Үүнд ямар хүчин зүйлс 

нөлөөлсөн бэ?

Манай оронд хамгийн элбэг тархсан хөрсийг нэрлэ?

Өнөөдрийн хичээлийг хамтдаа дүгнэе ?

Бүх шавь нартаа баярлалаа