จ ง ป สู่จั ป้ ด็ห่ ธ...

จากงานประจ าสงานวจย

ปองกนเดกไทยหางไกลโรคธาลสซเมย

ยพน โจแปง รววรรณ พวงพฤกษ ปรพส เนตรน

ศนยอนามยท ๕ นครราชสมา

การประชมวชาการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม ครงท ๘ ๕-๗ สงหาคม ๒๕๕๘

โรงแรมมราเคล แกรนด คอนเวนชน กรงเทพ

อบตการณธาลสซเมยในประชากรไทย

สทศน ฟเจรญและคณะ, 2545

a-thal 30%b-thal 9-10%HbE 8%

a-thal 20-25%b-thal 3%HbE 13-17%

a-thal 16%b-thal 2-4%HbE 9-11%

a-thal 20%b-thal 6%HbE 30-50% พาหะธาลสซเมย 53.2 %

(วชย เทยนถาวรและคณะ, 2547)

นครราชสมา

พาหะธาลสซเมย 43.7 %

(ยพน โจแปงและคณะ, 2547)

1

โรค คเสยง/ป* เดกเกดใหม/ป* คารกษาพยาบาล อายขย

b-thalassemia major 826 207 260,820,000 10

b-thalassemia/HbE 12,853 3,213 21,205,800,000 30

Hb Bart’s hydrops fetalis 3,333 833 20,825,000 0

Total 17,012 4,253 21,487,445,000

(ตอพงศ สงวนเสรมศร, 2545)

ปญหาดานสาธารณสข

* ค านวณตามจ านวนการเกด 800,000 คน/ป

การประชมวชาการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม ครงท ๘ ๕-๗ สงหาคม ๒๕๕๘

โรงแรมมราเคล แกรนด คอนเวนชน กรงเทพ

1

ลดจ านวนเดกเกดใหมปวยเปนโรคธาลสซเมยชนดรนแรง

ใหการดแลรกษาผปวยใหมคณภาพชวตทด

(Hb Bart’s hydrops fetalis) (b-thalassemia major) (b-thalassemia / HbE)

การปองกนและควบคมธาลสซเมยในประเทศไทย

การประชมวชาการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม ครงท ๘ ๕-๗ สงหาคม ๒๕๕๘

โรงแรมมราเคล แกรนด คอนเวนชน กรงเทพ

ศนยอนามยท ๕ นครราชสมา

การประชมวชาการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม ครงท ๘ ๕-๗ สงหาคม ๒๕๕๘

โรงแรมมราเคล แกรนด คอนเวนชน กรงเทพ

การด าเนนงานเครอขายหองปฏบตการปองกนและควบคมโรคธาลสซเมย

เขตนครชยบรนทร

รพ. ชมชน (ตรวจกรอง: OF, DCIP)

ศนยอนามยท 5 (ตรวจยนยน: Hb Typing, PCR for a and b-thal)

รพ. ศรนครนทร (ตรวจวนจฉยกอนคลอด)

การประชมวชาการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม ครงท ๘ ๕-๗ สงหาคม ๒๕๕๘

โรงแรมมราเคล แกรนด คอนเวนชน กรงเทพ

กอนจดการความร

การประชมวชาการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม ครงท ๘ ๕-๗ สงหาคม ๒๕๕๘

โรงแรมมราเคล แกรนด คอนเวนชน กรงเทพ

รบสงสงตรวจ

เตรยมสงสงตรวจ

ตรวจวเคราะห

รายงานผล

1

2

3

4

กระบวนการท างานประจ าในหองปฏบตการ

ป 2555 เรมจดการความร

เรอง.... ทใกลตว

สงเกต

1) ผลคดกรองของ รพ.ชมชนเทยบกบวธมาตรฐานมผลบวกลวง

2) พบผปวยรายใหมจากการตรวจตวอยางเลอดของ รพ.ชมชนทกป

การประชมวชาการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม ครงท ๘ ๕-๗ สงหาคม ๒๕๕๘

โรงแรมมราเคล แกรนด คอนเวนชน กรงเทพ

การสงเกต สมมตฐาน การคาดเดา

การทดลอง

ไมสอดคลอง

แกสมมตฐาน

สอดคลอง

ทฤษฎ

กระบวนการ “วทยาศาสตร”

1ปกต

หญงตงครรภและสามมาฝากครรภทคลนก ANC

ตรวจยนยน : Hb typing, PCR

ตรวจวนจฉยกอนคลอด

ยตการตงครรภ

ตรวจกรองดวย OF +DCIP

ตงครรภตอไป

คเสยงตอการใหก าเนดบตรเปนโรคชนดรนแรง

เปนธาลสซเมยชนดรนแรง

(1)

(2)

ขนตอนการใหบรการธาลสซเมย

ผดปกต

(3)

(4)

(5)

ทบทวน

เชอมโยง

การทดสอบ OF/DCIP จ านวน

(ราย)

FN (%)

Total EA (%) a0-thal T

-/- 266 23 (8.6%) 20 (7.5%) 3 (1.1%)

2. อตราผลบวกปลอม

การทดสอบ OF/DCIP จ านวน

(ราย)

FP (%)

Non Hb E, a0-thal T, b-thal T

+/-, -/+, +/+ 1426 294 ( 20.6%)

1. อตราผลลบปลอม

ศกษาอตราการเกดผลลบปลอมและผลบวกปลอมของการตรวจกรอง

รพ. ชมชน 18 แหง

(น าเสนอในการประชมสมมนาวชาการธาลสซเมยแหงชาต ครงท 18 ประจ าป 2555)คนพบ

การทดลอง

เชงรบ เชงรก

ปจจยทมผลตอการแปลผลผดพลาด

1. ขาดความรเกยวกบหลกการทดสอบและขอควรระวง

2. เทคนคการทดสอบไมถกตอง เชนการดดปลอยเลอดไวขาง tube การไมควบคมเวลา

ในขณะทดสอบ DCIP

3. ขาดทกษะในการอานผล (อานดวยตา ขนอยกบการตดสนใจของแตละคน)

4. ไมท า IQC หรอท าแตใชตวอยางเลอดทไมทราบผล Hb Typing

สาเหต

จดอบรมใหความรการตรวจกรองธาลสซเมย

ด าเนนการแกปญหา :พฒนาภาคเครอขาย

เยยมประเมน ใหค าปรกษาแนะน าแกเจาหนาท ณ จดปฏบตงาน

ยกยองเชดช สรางขวญและก าลงใจใหเกดความยงยน (ป 2556)

1

2

3

ป 2556 -2557 ....... มองหารากเหงาของปญหา

1 ใหความรแกประชาชนและบคลากรทางการแพทย

ตรวจคดกรองหาพาหะ

ใหการปรกษา

ตรวจวนจฉยกอนคลอด

กลยทธ

การปองกนและควบคมโรคธาลสซเมย ป 2550-2554

สบคนขอมล

ระบบบรการ

การประชมวชาการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม ครงท ๘ ๕-๗ สงหาคม ๒๕๕๘

โรงแรมมราเคล แกรนด คอนเวนชน กรงเทพ

ส ารวจการรบรของประชาชน เขตนครชยบรนทรเกยวกบธาลสซเมย

กลมเปาหมาย อายมากกวา 15 ปขนไป

จ านวน 1203 ราย ใน 19 อ าเภอ

รบรขอมลดานธาลสซเมย รอยละ 59.1

ปญหา

ด าเนนการ

ประชาสมพนธผานรายการ

“รทนสทธกบ สปสช.”

ทางสถานวทยแหงประเทศไทย 4 จงหวด

แจกรางวลส าหรบผรวมรายการ

โรคธาลสซเมยเปนเรองใกลตว

ศกษาประสทธผลโครงการปองกนและควบคมโรคธาลสซเมย

ในโรงพยาบาล 22 แหง จงหวดนครราชสมา

1

ความคมทน

ระบบการใหบรการ

ความรของผปฏบตงาน

2

3

ความคมทนการปองกนโรค: การรกษา

Cost Benefit = 1.8 : 1

ผลลพธ

หญงตงครรภไดรบการคดกรอง 90.5 %

ผลการตรวจกรองผดปกต 44.9 %

ตดตามสามได 72.4%

คเสยงไดรบการตรวจวนจฉยกอนคลอด 51.2%

เดกในครรภเปนโรคธาลสซเมยชนดรนแรง 18.2%

ระบบการใหบรการ

1) มความหลากหลาย ขนกบนโยบายผบรหาร

2) ไมมระบบการจดเกบขอมล

ผลลพธ

ความรของผปฏบตงาน

ขอค าถาม 20 ขอ

Mean+SD = 11.1+3.8

ผตอบแบบทดสอบ 73 คน

“มแตไมพอ”

ผลลพธ

1

ตอยอดความร

ตรวจกรอง ดวย MCV แทน OF test

สรป

ป 2558 .......มองหาตวชวย ขบเคลอนเชงนโยบาย

การตรวจกรองธาลสซเมย เขตนครชยบรนทร

MCV + DCIP test

การประชมคณะกรรมการงานอนามยแมและเดก

(MCH Board) ณ โรงแรมกรนเนอรรสอรท เขาใหญ

8 มกราคม 2558

ผลลพธ

ตวชวย

นายแพทยสมศกด อรรฆศลป

ผตรวจราชการกระทรวงสาธารณสขเขตสขภาพท 9

20 มนาคม 2558

ชองทาง

การสอสารตวชวย

Website: www.labhpc5.com

ศนยหองปฏบตการธาลสซเมย ศนยอนามยท 5 นครราชสมา

บทบาทหนาท

๑. เปนหนวยบรการตรวจยนยนธาลสซเมย ใหแก รพ. เขตบรการสขภาพท 9

๒. สนบสนนขอมล/วชาการ แกสถานบรการสาธารณสขทงภาครฐและเอกชน

ในเขตบรการสขภาพท 9 ใหสามารถจดระบบบรการปองกนและควบคม

โรคธาลสซเมยทไดมาตรฐาน

การท างานรวมกบ

ภาคเครอขาย

โรงพยาบาลขอนแกน

ศนยวทยาศาสตรการแพทยเขต 9

มหาวทยาลยขอนแกน

ส านกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต

วทยากร

หลงจดการความร

ผลลพธหลงจดการความร

เปลยนวธการท างาน เชงรบเปนเชงรก 1

เรยนรรวมกนเปนทม

ใชหลกวทยาศาสตรในการท างาน

2

3

4 มความสมพนธทดกบเครอขาย

5 แกปญหาระบบการสงตอตวอยาง

Website

Report

7 มระบบฐานขอมล

a-thalassemia 1 gene

b-thalassemia gene

6 แกปญหาระบบการรายงานผล

ฝากครรภเปนค และใหการปรกษาเปนค

ตรวจคดกรอง ดวย MCV และ DCIP test

ใหการปรกษาทางหองปฏบตการ โดยนกเทคนคการแพทย

8 แนวทางการเพมประสทธภาพการใหบรการธาลสซเมย

Getting to zero severe thalassemia

ไดรบรางวลผลงานวชาการดเดน ในการน าเสนอผลงานดวยวาจาการประชมสมมนาวชาการธาลสซเมยแหงชาต ครงท 18 เรอง Factors affecting the missedinterpretation of thalassemia and hemoglobinopathies screeningat community hospitals, Nakhon Chai Bu Rin area of northeast Thailand.และไดรบรางวลผลงานวชาการดเดน ในการน าเสนอผลงานวชาการแบบโปสเตอรเรอง b-thalassemia mutation and a0-thalassemia deletion in Nakhon ChaiBu Rin area, northeast of Thailand.

ดเดน

ป 2555ความภาคภมใจ

ไดรบรางวลชนะเลศ ในการน าเสนอผลงานวชาการดวยวาจาในการประชมสมมนาวชาการธาลสซเมยแหงชาต ครงท 20 เรองThe efficacy of immuno –chromatographic strip test for screening of a–thalassemia 1 carriersat community hospitals and referral laboratory centers.(ผลงานวจยรวมหองปฏบตการศนยอนามยเขต 4 5 6 8 และ 10)

ป 2557

ชนะเลศ

ป 2558

ไดรบรางวลผลงานวชาการดเดน ในการน าเสนอผลงานวชาการดวยวาจาในการประชมสมมนาวชาการสาธารณสขเขตสขภาพท 9 ครงท 15 เรอง ประสทธผลโครงการปองกนและควบคมโรคธาลสซเมยในโรงพยาบาลชมชน จงหวดนครราชสมา

ปจจยความส าเรจ1. มงสความเปนเลศ

2. ความเปนผน า

3. การเรยนรรวมกนเปนทม 4. ความคดความเขาใจเชงระบบ

5. การสรางความสมพนธทดกบเครอขาย

การประชมวชาการสงเสรมสขภาพและอนามยสงแวดลอม ครงท ๘ ๕-๗ สงหาคม ๒๕๕๘

โรงแรมมราเคล แกรนด คอนเวนชน กรงเทพ

“The success of my presentation will be judged not by the knowledge I send but by what you receive “

- Lilly Walters-