จาก 5g สู่อนาคตของ smart healthcare€¦ · 3 content >> section1...
Post on 01-Aug-2020
0 Views
Preview:
TRANSCRIPT
5GMarch 2020
สอนาคตของ
Smart Healthcareจาก5G
2
Disclosures : This report is not intended to provide the basis for any evaluation of the financial instruments discussed herein. The information was obtained from various sources; we do not guarantee its accuracy or completeness. In particular, information provided herein should be regarded as indicative, preliminary and for illustrative purposes only. There is no representation that any transaction can execute at such terms or price.
Information provided in this report is not intended to constitute legal, tax or accounting advice in relation to entering into any transaction and does not have regard to the particular needs of any specific person who may receive this report. Clients should consult their own financial advisors regarding the appropriateness of investing in any investment strategies discussed or recommended in this report and should understand that statements regarding future prospects may not be realized. While all information this presentation has been produced or compiled from sources believed to be reliable, the Bank makes no representation as to its accuracy or completeness.
Foreword >>
เผยแพร: มนาคม 2020
พชรพจน นนทรามาศ
หนงในเมกะเทรนดระดบโลกทนาจบตามอง คอ การอบตขนของเทคโนโลย 5G
เนองดวยอานภาพทเหนอกวา 4G หลายเทาตว ทงในแงความเรว ความหนวง และ
ปรมาณการรองรบ Device จงไมแปลกใจทหลายประเทศตางเรงพลกดนการน า
5G มาใชงาน เชนเดยวกบประเทศไทยทเมอกลางเดอนกมภาพนธ 2020 ทผานมา
กสทช. ไดเปดประมลคลน 5G เปนทเรยบรอย แตตอนตอไปของเร องนคออะไร?
และ 5G จะเปลยนโลกของผบรโภคและธรกจไปอยางไร? ในบทความฉบบน
Krungthai COMPASS จงจะมาไขขอของใจ รวมถงหยบยกตวอยางและวเคราะห
แนวโนมการใช 5G ในอตสาหกรรม Healthcare ซงมความส าคญกบประเทศไทย
ตามการกาวสสงคมผสงอาย และการมงเปน Medical Hub
Krungthai COMPASS ประเมนวาในป 2020 อาจจะยงไมเหนการใชงาน 5G อยาง
เขมขนนก สวนหนงจากผลกระทบของการแพรระบาดของเชอไวรส Covid-19 ท
กดดนภาวะเศรษฐกจและไมเออตอการใชจายและลงทน แตในระยะ 1-3 ปขางหนา
จะคกคกขนเปนล าดบ โดยเฉพาะในพนท EEC และจงหวดตนแบบของ Smart
City นอกจากนน ในแงของลกษณะการใชงาน คาดวา 5G จะชวยปลดลอค
ขอจ ากดและท าใหเทคโนโลยตางๆ ทมอยในปจจบน ทรงพลงและถกใชอยาง
แพรหลายมากขน โดยเฉพาะ IoT และ AR/VR ซงมสวนส าคญทจะท าใหผบรโภค
ไดสมผส Smart Living เชน Smart Home ขณะทภาคธรกจกจะกาวส Smart
Business มากขน
5G จะกอใหเกด Smart Healthcare อยางเตมขนมากขน ในลกษณะ “Decentralized”
ซงหมายถงศนยกลางการดแลสขภาพจะถกถายโอนจากบคลากรทางการแพทยส
ผปวยมากขน เชน การตรวจตราและเฝาระวงสขภาพผานโทรศพทมอถอและ
อปกรณสวมใส (Wearable) การปรกษาแพทยทางไกล (Teleconsultation)
การผาตดทางไกล การใชหนยนตในโรงพยาบาล และการบรหารจดการภายใน
โรงพยาบาลอยางอจฉรยะ เปนตน
แมสงเหลานจะมาเสรมอตสาหกรรม Healthcare มากกวาจะ Disrupt แตผท
ปรบตวไมทนการณอาจพลาดโอกาสดๆ ได ดงนน Krungthai COMPASS
จงอยากแนะน าใหภาคธรกจเตรยมพรอมและปรบตว ทงการสรางบคลากร
ทมความรและความเขาใจในเทคโนโลย การรวมลงทนกบ Strategic Partner
การวางระบบการจดเกบขอมลทมความปลอดภยและคมครองขอมลสวนบคคล
รวมถงการไมละเลยตอการรกษาความเชอมน (Credibility) ซงถอเปนหวใจหลก
ของอตสาหกรรม Healthcare
ณฐพร ศรทอง
3
Content >>
05Section
1 ท าความรจก 5G…..เทคโนโลยเปลยนโลก
Section
2 ทองโลกใหมของ Smart Healthcare….Anywhere & Anytime
18
จาก
...สอนาคตของ Smart
5G...
Healthcare
ทมา: Qorvo, Deloitte, GSMA, McKinsey & Company, WEF, Accenture, Mordor Intelligence, Global Market Insights, MarketsandMarketsและวเคราะหโดย Krungthai COMPASS (มนาคม 2020)
หนนใหเทคโนโลยอนๆ ทรงพลงและถกใชมากขน โดยเฉพาะ IoT
และจะเปลยนโลกของผบรโภคและธรกจส...
Smart
Business
(หนวย: พนลานอปกรณ)
2018 2025
Living &
Participatory
Predictive
Preventive
Personalized
Decentralized healthcare
Centralized Data
ตดตามสขภาพผาน Wearable และเชอมตอไปยงแพทย
Wearable Medical Device ทวโลกภายในป 2024
+28% ตอป
ปรกษาแพทยทางไกล (Teleconsultation)
อก 5 ปขางหนา ในสหรฐฯ
ผาตดทางไกล (Remote Surgery)
หนยนตในการผาตด
อก 5 ปขางหนา
ความเรว
ความหนวง
รองรบอปกรณ >10 เทา
>20 เทา
<10 เทา
ดวยจดเดนทเหนอกวา 4G
25.59.1
+16% CAGR รถยนต
อจฉรยะ
เมองอจฉรยะ
โรงงานอจฉรยะ
Smart Healthcare
Traditional Healthcare
IoMT
AR & VRAI
Genomics
3D printing
BlockchainBig Data
5G
ตวอยาง Use case
m-Health & Real-time monitoring
+19% ตอป +12% ตอป
5
Section1
ท าความรจก
5G…..เทคโนโลยเปลยนโลก
6
ณ นาทนคงไมมใครไมเคยไดยนค าวา 5G เพราะเปนเทรนด
การสอสารไรสายทมาแรงและถกพดถงกนไปทวโลก โดยหวหอก
หลกอยางประเทศเกาหลใต จน และสหรฐฯ น าทมบกเบกและเรม
เปดใชงาน 5G ในเชงพาณชยเปนประเทศแรกๆ ของโลก ตงแตป
2019 ขณะทประเทศอนๆ ทงญปน หรอแมกระทงประเทศเพอนบาน
ของเราอยางสงคโปร มาเลเซย และเวยดนาม กมแผนจะเปดใชงาน
5G ภายในป 2020 น
โ ดย เ ม อ ว น ท 1 6 ก มภ า พนธ ท ผ านม า
ส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการ
โทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต (กสทช.)
ได เปดประมลคลนความถ ทสามารถรองรบการ
ใหบรการเทคโนโลย 5G และบรษทม ผ ใ หบรการ
เครอขายโทรศพทเคลอนท (Operator) 5 ราย
เขารวมประมลคลน 3 ยานความถ ไดแก 700 MHz
2600 MHz และ 26 GHz รวมทงหมด 48 ใบอนญาต
คดเปนเมดเงนกวา 1 แสนลานบาท การอนญาตใหใช
คลนความถเหลาน นบเปนกาวแรกทส าคญของ
การเรมใชเทคโนโลย 5G ในเชงพาณชย แตตอนตอไป
ของเรองนจะเปนอยางไร? 5G ในเมองไทยจะเรม
ใชงานไดจรงๆ เมอไร? และ 5G จะเปลยนโลกของ
ผบรโภคและธรกจไปอยางไร? มารวมหาค าตอบกบ
บทความฉบบลาสดนของ Krungthai COMPASS กน
7
เรมแลววนน โดยตงแตเดอนม.ค. 2020 ผประกอบการโทรคมนาคมทยอยเปดให
ทดลองใชงาน 5G โดยเฉพาะ ณ จดส าคญทางเศรษฐกจในเขตกรงเทพฯ และหว
เมองหลก ขณะท กสทช. คาดวาจะเรมใหบรการ 5G ไดในวงกวางมากขนตงแตเดอน
ม.ย. - ก.ค. 2020 เปนตนไป นอกจากนน หากมองในมมเชงพนท ในระยะแรกๆ ของ
การใชงาน 5G จะเกดขนในพนทเขตพฒนาพเศษภาคตะวนออก (EEC) กอน
เนองจาก กสทช. ก าหนดเง อนไขไววาผรบใบอนญาตใหใชคลนความถยาน 2600
MHz จะตองจดใหมโครงขายโทรคมนาคมทครอบคลมพนท EEC ไมนอยกวา 50%
ภายใน 1 ป นบแตวนทไดรบอนญาต ทงน เพอประโยชนตอการพฒนาอตสาหกรรม
แหงอนาคต ตลอดจนเปนแมเหลกส าคญในการดงดดการลงทนจากบรษทตางชาต
(รปท 1)
>> 5G ในเมองไทยจะเรมใชงานไดจรงๆ เมอไร?
8
นอกจากน ม 6 กลมจงหวดทจะไดประเดมการใชงาน 5G เพอปพรมสเมองอจฉรยะ
(Smart City) และการพฒนาอตสาหกรรมและธรกจบรการ ไดแก กรงเทพมหานคร
และปรมณฑล เชยงใหม นครราชสมา ขอนแกน สงขลา และภเกต ตามขอก าหนด
ของ กสทช. ทระบใหผรบใบอนญาตคลนความถยาน 2600 MHz จะตองจดใหม
โครงขายโทรคมนาคมครอบคลมพนทดงกลาวไมนอยกวา 50% ของจ านวนประชากร
ทงหมดในแตละจงหวด ภายใน 4 ปนบแตวนทไดรบอนญาต นอกจากน ทาอากาศยาน
ทส าคญๆ จะเปนอกพนททจะไดสมผส 5G หลง กสทช. ลงนามความรวมมอกบ
บมจ. ทาอากาศยานไทย (ทอท.) เพอใหบรการ 5G ในสนามบน
รปท 1 Timeline การใหบรการ 5G ในประเทศไทย
ทมา: กสทช. รวบรวมโดย Krungthai COMPASSหมายเหต: ยงไมรวมแผนการประมลคลนยายความถ 3500 MHz ซงสามารถรองรบ 5G ไดเชนเดยวกน โดยคลนนปจจบนถกใชในกจการ Microphone และดาวเทยม ซงจะสนสดการใชงานในเดอน ม.ค. 2021
คาดวา Operators จะเรมใหบรการ 5G ไดในวงกวางตงแตเดอน ม.ย. - ก.ค. 2020 เปนตนไป
2020 ก.พ. ม.ค. ม.ย.-ก.ค. ก.พ.2021 ก.พ.2024
16 ก.พ. ประมลคลนความถ
ผรบใบอนญาตเรมตดตงโครงขาย
โครงขายคลน 2600 MHzครอบคลมไมนอยกวา 50% ของพนทใน EEC
ออกใบอนญาต
กสทช. ออกเกณฑก ากบอปกรณ IoT
เรมใหบรการ 5G ในบางพนท
โครงขายคลน 2600 MHzครอบคลมอยางนอย 50%
ของ 6 กลมจงหวด Smart City
EEC
9
5G มจดเดนทความเรวสง ความหนวงตา และรองรบการใชงานไดหลาย Device
โดยจากรายงานของ Qorvo ซงเปนบรษทเซมคอนดกเตอรของอเมรกา ชใหเหนวา
เทคโนโลย 5G มความเรวสงสดในการรบสงขอมล (Peak data rates) มากกวา 4G
ถง 20 เทา (รปท 2) อกทง 5G ยงมความหนวง หรอคาการตอบสนองตอการรบสง
สญญาณ (Latency) ตากวา 4G ถง 10 เทา นอกจากนน 5G สามารถรองรบจ านวน
การเชอมตออปกรณไดมากกวา 4G ราว 10 เทา อกดวย
>> จดเดนของ 5G คออะไร?
10
5G จงเปนตวแปรส าคญทจะชวยปลดลอคขอจ ากดและท าใหเทคโนโลยตางๆ
ทรงพลงและถกใชงานอยางแพรหลายมากยงขน ทง Internet of Things (IoT) ท
อปกรณตางๆ สามารถสอสาร สงการ และแลกปลยนขอมลระหวางกนแบบ Real
Time ตลอดจนวทยาการหนยนต (Robotics) และระบบการผลตแบบอตโนมต
(Automation) ในโรงงานอตสาหกรรม ซ ง ลวนตองอาศยความเรว สงและ
ความหนวงตาของสญญาณอนเตอรเนต ซงจะท าใหการใชงานอปกรณตางๆ มความ
แมนย าสงและความผดพลาดนอยทสด นอกจากนน ความกาวลาของ 5G ยงเออตอ
เทคโนโลยโลกเสมอนจรงอยาง Augmented Reality (AR) และ Virtual Reality
(VR) รวมถงเทคโนโลยอนๆ ทเกยวเนองดวย เชน Cloud Computing, Machine
Learning, Artificial Intelligent และ Big Data เปนตน
รปท 2 เปรยบเทยบขอแตกตางทส าคญระหวาง 4G และ 5G
ทมา: Qorvo (2017)
5G มจดเดนทเหนอกวา 4G ตรงทเรวกวา มความหนวงตากวา และรองรบไดหลาย Device มากกวา
Latency(Unit: ms) 10 <1
Data Traffic(Unit: Exabytes/Month) 7.2 50
Peak data rates(Unit: Gbps)
1 20
Available Spectrum(Unit: GHz)
3 30
Connection Density(Unit: Connections/Km2) 100,000 1,000,000
4G 5G
10X
20X
10X
10X
7X
11
การเปลยนแปลงดานแรก คอ เปลยนมอถอ โดยเมอ 5G พรอม จะกระตนใหผบรโภค
เปลยนอปกรณสอสารใหม ซ งปจจบนมผประกอบการตางเร มทยอยเปดตว
สมารทโฟน (Smartphone) รนใหมทรองรบการใชงาน 5G แลว อาท Samsung,
Huawei, Xioami, OPPO และ LG ขณะท Apple นนเผยวาจะเปดตว iPhone รน
รองรบ 5G ในป 2020 น โดย Ericsson ซงเปนบรษทดานโทรคมนาคมคาดการณวา
ภายในป 2025 จะมยอดผ ใชงาน 5G ผานอปกรณสอสารเคล อนท (Mobile
subscriptions) กวา 2.6 พนลานราย ซงคดเปน 29% ของผใชอปกรณสอสาร
เคลอนททงหมด (รปท 3)
>> 5G จะเปลยนโลกของผบรโภคและธรกจอยางไร?
12
อยางไรกด ในระยะสน โดยเฉพาะครงแรกของป 2020 การเปลยนมอถอใหมของ
ผบรโภคอาจเกดขนไมมากนก เนองจากการแพรระบาดของ Covid-19 ซงสงผลกระทบ
ทงฝงผผลต จากการหยดชะงกของสายปานการผลต (Supply Chain Disruption)
และฝงผบรโภคในแงของ Sentiment และก าลงซอทถกบนทอนจากภาวะเศรษฐกจ
ถดถอย ทงน IDC ซงเปนบรษททปรกษาดานธรกจเทคโนโลยและโทรคมนาคม คาดวา
ยอดขายสมารทโฟนทวโลกในครงแรกของป 2020 จะลดลง 10.6% (yoy) กอนทจะ
คอยๆ ปรบตวดขน หลงประเมนวาก าลงการผลตจะกลบสภาวะปกตไดในไตรมาส 3
ของป 2020 ท าใหยอดขายสมารทโฟนทงป 2020 ลดลง 2.3% (yoy) และจะกลบมา
ฟนตวท 6.3% ในป 2021 (รปท 4)
รปท 3 Worldwide Mobile Subscriptions by Technology
ทมา: The Ericsson Mobility Report (พฤศจกายน 2019)
ยอดผใชงาน 5G ผานอปกรณสอสารเคลอนทจะเพมขนเปน 2.6 พนลานราย ภายในป 2025
รปท 4 คาดการณ Worldwide Smartphone Shipments
ยอดขายสมารทโฟนทวโลกจะลดลง 2.3% ในป 2020 กอนทจะฟ นตว 6.3% ในป 2021
0.3 0.7 1.3 1.9 2.6
0
2
4
6
8
10
2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025
Billion Subscriptions
8.08.9
29%
54%
17%
2G/3G
4G
5G
-14.5%
-6.9%
1.8%
8.0%
-20%
-15%
-10%
-5%
0%
5%
10%
1Q2020 2Q2020 3Q2020 4Q2020
%yoy
-2.3%
6.3%
-4%
0%
4%
8%
1,300
1,350
1,400
1,450
2020 2021
%yoyShipments (Million)
Shipments (LHS)
%yoy (RHS)
ทมา: IDC Worldwide Quarterly Mobile Phone Tracker (27 กมภาพนธ 2020)
13
การเปลยนแปลงตอมา คอ ผบรโภคจะไดสมผสประสบการณใหมๆ ผานอนเตอรเนต
ความเรวสง และ แอปพลเคชนอจฉรยะ ทงการตดตอสอสาร การอพโหลดและดาวน
โหลดขอมล การท างานบน Cloud การรบชมวดโอคณภาพสง (Ultra-high definition
videos) และหรอวดโอสตรมมงแบบ Real Time และครอบคลมมมมองทง 360 องศา
(360° live video streaming) หรอแมกระทงการเลนเกมสและ Entertainment
อนๆ ตลอดจนการไดสมผสเทคโนโลย AR และ VR ในชวตประจ าวนมากขน เชน Show
room สนคาเสมอนจรงกอนตดสนใจซอออนไลน (Virtual shopping malls) ทงน
Ericsson ประเมนวาในอก 5 ปขางหนา (2021-2025) การรบชมวดโอผานสมารทโฟน
จะมบทบาทเพมขน จากปจจยขบเคลอนส าคญอยาง 5G โดยคาดวาการรบชมวดโอ ทง
ผานแอปพลเคชนวดโอโดยตรงและแอปพลเคชนอนๆ ทมวดโอฝงตวอย เชน โซเชยล
มเดย จะเตบโตเฉลยปละ 30% จนคดเปนราว 76% ของการใชงานแอปพลเคชนตางๆ
ในแตละเดอน (Mobile Traffic per month) จาก 63% ในป 2019 (รปท 5)
รปท 5 Mobile Traffic by Application Category per Month
ทมา: The Ericsson Mobility Report (พฤศจกายน 2019)หมายเหต: Traffic from embedded video in web browsing and social media is include in the application category “Video”
ในอก 5 ปขางหนา การรบชมวดโอผานสมารทโฟนจะคดเปน 76% ของการใชงานแอปพลเคชนในแตละเดอน
นอกจากนน ชวตประจ าวนของผบรโภคจะเปลยนไปส Smart Living ดวย Smart
Device ตาง ๆ มากขน หลงจากเทคโนโลย 5G จะกอใหเกดอปกรณใหมๆ ใน
ชวตประจ าวน ซงมเทคโนโลย IoT อยเบองหลง เชน บานอจฉรยะ (Smart home) ท
เคร องใชไฟฟาและอปกรณตางๆ ภายในบาน ถกเชอมตอผานสญญาณอนเตอรเนต
(รปท 6) โดยผบรโภคสามารถสงการหรอเรยกดสถานะการท างานตางๆ ผาน
โทรศพทมอถอได ทงน GSMA ซงเปนองคกรทดแลรางการคาและผลประโยชนของ
ผประกอบการโครงขายโทรคมนาคมทวโลก ประเมนวาอปกรณ IoT ทงดาน
Consumer IoT และ Industrial IoT ทวทงโลกจะเพมขนจาก 9.1 พนลานอปกรณ
ในป 2018 เปน 25.2 พนลานอปกรณในป 2025 หรอเตบโตสงถงเฉลยปละ 16% โดย
สวนใหญอยในกลม Smart building และ Smart home (รปท 7)
63%
76%
Video
Social Networking
Software Update
Web Browsing
Audio
File Sharing
Others 2019 2025
14
รปท 6 ตวอยาง Use Case ของ Smart Home
ทมา: SAMSUNG, Electrolux, Google, amazon, YouTube รวบรวมโดย Krungthai COMPASS
รปท 7 Growth of IoT connections by 2025
ทมา: Deloitte, and GSMA (กนยายน 2019)หมายเหต: เปนขอมลอปกรณ IoT ทงในลกษณะ Cellular และ Non-cellular
อปกรณ IoT จะเพมขนเฉลยปละ 16% ภายในป 2025
Scan QR Code เพอรบชม Use Case ของ Smart Home ผานวดโอ
Scan Me
9.1
3.21.3 0.7 0.5 0.3
5.0 1.6 0.8 0.7 0.3 0.2
1.5 25.2
0
10
20
30
Billion connections
Consumer IoT = 5.5Industrial IoT = 3.6
Consumer IoT = 11.5Industrial IoT = 13.7
Consumer
Industrial
15
ส าหรบภาคธรกจนน 5G จะปฏวตการด าเนนธรกจสรปแบบอจฉรยะ (Smart Business)
ในทกๆ อตสาหกรรม ผานการยกระดบประสทธภาพ ชวยลดตนทน และลดความเสยง
เชน การใชเทคโนโลย IoT มาชวยในการคาดคะเนการเสอมสภาพของเคร องจกร
เพอใหสามารถแกปญหาไดทนทวงท (Predictive Maintenance) ตลอดจน
การเพมโอกาสในการเขาถงตลาดและยกระดบประสบการณลกคา (Customer
Experience) เชน จากการใชเทคโนโลย AR และ VR ซงสงเหลานลวนแลวแตจะ
กอใหเกดผลตภณฑและบรการ Tech Startups และการด าเนนธรกจในวถใหมๆ
อ กม ากม าย ( ร ป ท 8 ) เ ช น Smart Agriculture, Smart Manufacturing,
Connected Car, Smart City และโดยเฉพาะ Smart Healthcare ซงเปนอกหนง
กลมธรกจทมความส าคญตอประเทศไทย ตามการกาวสสงคมผสงอาย (Aging
Society) และการตงเปาหมายเปน Medical Hub ของรฐบาล ทงน Krungthai
COMPASS จะน าเสนอในแงมมทนาสนใจใน Section ถดไป
รปท 8 ตวอยาง Use Case ของ Smart Business
ทมา: Ericsson, South China Morning Post, Bloomberg Technology, T-Mobile, Huawei, YouTube รวบรวมโดย Krungthai COMPASS
Smart Manufacturingโรงงานอจฉรยะ
โรงงานการผลตของ Ericsson โดยใช IoT, Automation และ AR
Smart Healthcareการแพทยอจฉรยะ
จนทดลองผาตดทางไกล (Telemedicine) ผาน 5G ส าเรจ
Smart Agricultureการเกษตรอจฉรยะ
Connected & Automated Car
รถยนตอจฉรยะ
Smart City เมองอจฉรยะ
ตวอยางแนวคด V2V (Vehicle to Vehicle) และ V2X (Vehicle to Everything)
ตวอยางแนวคด Smart City ของLos Angeles ประเทศสหรฐฯ
Sunrise, Huawei และAgroscope รวมกนพฒนา Smart Farming ในสวตเซอรแลนด
Scan QR Code เพอรบชมตวอยาง Use Case
Scan Me
16
เทคโนโลย 5G จะกระตนการลงทนและการบรโภคภาคเอกชน ผานการลงทนขยาย
โครงขายของธรกจโทรคมนาคม ซงจะน าไปสการลงทนของอตสาหกรรมอนๆ ท
เกยวเนอง รวมถงอตสาหกรรมทใชประโยชนจาก 5G ตลอดจนกระตนการบรโภค
ภาคเอกชนจากการปรบเปลยนสมารทโฟนใหมของประชาชน อยางไรกด ในระยะสน
สถานการณการแพรระบาดของเชอไวรส Covid-19 และภาวะเศรษฐกจชะลอตวเชนน
ท าใหการบรโภคภาคเอกชนคงเพมขนไดยาก แตเชอวาจะฟ นตวดขนในระยะกลาง
ถงยาว
>> มองผลของ 5G ภายใตบรบทของประเทศไทยอยางไร?
17
5G สงผลบวกตอผประกอบการผลตชนสวนอเลกทรอนกสไทย ตามแนวโนมการเตบโต
ของยอดขายมอถอ และอปกรณ IoT ตางๆ ท าใหความตองการชนสวนอเลกทรอนกสท
อยในหวงโซการผลตเตบโตตามไปดวย เชน แผงวงจรพมพ (Printed circuit boards:
PCB) วงจรรวม หรอ IC (Integrated circuits) และสารกงตวน า (Semiconductors)
อยางไรกตาม ในป 2020 การสงออกชนสวนอเลกทรอนกสของไทยเผชญความทาทาย
จากการระบาดของไวรส Covid-19 ซงท าใหมการปดเมอง (Lockdown) และโรงงาน
การผลตตองหยดชะงกในหลายประเทศ ทงน ไทยสงออกชนสวนอเลกทรอนกสไปจน
ในป 2019 คดเปนสดสวนมากทสดถง 30% รองลงมา คอ อาเซยน สหรฐฯ และสหภาพ
ยโรป (EU) ท 24% 11% และ 11% ตามล าดบ
ความเขมขนและความเรวในการใชประโยชนจาก 5G ของไทยขนอยกบหลายปจจย ทงเร อง
ของราคาของ Device ตางๆ ทตองอยในระดบเออมถงได ระยะเวลาในการเรยนรการใช
งาน ความพรอมและความเพยงพอของบคคลากรดาน IT และดานการวเคราะหขอมล
(Data analytics) และทส าคญ คอ ทศนคต (Mindset) ตอการเปดรบการน า
เทคโนโลยใหมๆ มาใชท างานรวมกบมนษย นอกจากนน ยงมประเดนเร องของ
ความเสยงทางไซเบอรและความปลอดภยและการคมครองขอมลสวนบคคล ซงตอง
อาศยการท างานรวมกนระหวางภาครฐและภาคเอกชน
การแพรระบาดของ Covid-19 อาจเปนจดเปลยนส าคญทสอนผบรโภคและองคกรให
เปดรบเทคโนโลย 5G เรวขน ในยามทตองเพมระยะหางทางสงคมและถกกกกน
(Quarantine) ท าใหมความจ าเปนตองท างานจากทบาน (Work from Home) ตอง
ซอสนคาออนไลน (e-Commerce) และเหนความส าคญของการใชหนยนตและระบบ
อตโนมตในโรงงานการผลต (Robotics & Automation) ซงสงเหลานลวนเปน Use
case ทเทคโนโลย 5G จะเขามาท าใหทรงพลงมากขนในอนาคต
18
Section2
ทองโลกใหมของ
SmartHealthcare….Anywhere & Anytime
19
การกาวสสงคมผสงอาย (Aging Society) โดยสมบรณ การเพมขนของผปวยดวยโรคไมตดตอเรอรง (NCDs) การอบตของโรคใหมๆ เชน Covid-19 การเปลยนแปลงของพฤตกรรมและความคาดหวงของผปวยตอบรการดานสขภาพทสะดวก รวดเรวและในเชงปองกน (Preventive care) มากขน ทามกลางขอจ ากดด านความเ พยงพอและ ปญหาการกระจก ตวของ บคลากรทางการแพทย อกทงตนทนและคารกษาพยาบาลทมแนวโนมสงขน ลวนสรางโอกาสและความทาทายใหกบอตสาหกรรมการดแลสขภาพ (Healthcare) แบบดงเดม ตองปรบตวใหเทาทนและมความยงยนมากขน
20
นอกจากนน ยงมอกปจจยหนงทจะสงผลกระทบไมยงหยอนไป
กวากน นนคอความกาวหนาทางเทคโนโลย โดยเฉพาะเทคโนโลย 5G ท
จะเขามาท าใหอตสาหกรรม Healthcare เปลยนไปสรปแบบอจฉรยะ
หรอ Smart Healthcare ไดอยางรวดเรวและเขมขนมากขน ซงจะ
สงผลตอผปวย (Patient) และผใหบรการ (Provider) ตลอดทง
Ecosystem อาท โรงพยาบาล คลนก ผผลตและรานขายยารกษาโรค
ผผลตและจ าหนายเครองมอ อปกรณและเทคโนโลยทางการแพทย
(MedTech Company) รวมถงผประกอบการหนาใหมอยาง Health
Tech Startup และแอพลเคชนดานสขภาพตางๆ ตลอดจนหนวยงาน
ภาครฐและบรษทประกน ซงเปนผรบผดชอบคาใชจายดานสขภาพ
(Payers) และหนวยงานทดแลดานกฎเกณฑและกฎระเบยบท
เกยวของ (รปท 9)
ดงนนใน Section น Krungthai COMPASS จงอยากชวน
ทกทานมาอพเดททศทางและเจาะลกวาเทคโนโลย 5G จะกอใหเกด
Smart Healthcare อยางไร? มความทาทายอะไรบาง? และภาค
ธรกจทเกยวของควรปรบตวอยางไร?
รปท 9 ผทเกยวของในระบบนเวศของอตสาหกรรมการดแลสขภาพ (Healthcare Ecosystem)
เทคโนโลย 5G จะน ามาซง Smart Healthcare และสงผลไปทง Ecosystem
ทมา: รวบรวมและวเคราะหโดย Krungthai COMPASS
ภาครฐ ประกนสงคม และบรษทประกน (Payers)
โรงพยาบาล
คลนก
ผผลตยารกษาโรค
รานขายยา
ผผลตและจ าหนายเครองมอและอปกรณทางการแพทย
บรษทเทคโนโลยทางการแพทย (MedTech Company)
Health Tech Startup
แอพลเคชนดานสขภาพ
ผปวย (Patient)
ผดแลดานกฎเกณฑและกฎระเบยบ (Regulator)
21
จบตาปญหาความไมสมดลระหวาง Demand และ Supply ทางการแพทยของไทย
BOX 1ความตองการใชบรการทางการแพทย (Demand) ของคนไทยจะเรงตวขน
จาก 2 ปจจยหลก ไดแก 1) การกาวเขาสสงคมสงวย (Aging Society) ท
เรวและนาน โดยสหประชาชาต (UN) คาดวาไทยจะเขาสสงคมสงวยโดยสมบรณ
(Aged society) ในป 2021 ทจะถงน หลงจากมประชากรทอาย 60 ปขนไป
คดเปนสดสวนเกนกวา 20% ของประชากรทงหมด เทยบกบป 2010 ทอยท
ราว 10% ทามกลางแนวโนมการมอายขยทยนยาวมากขนของคนไทย จาก
เฉลย 71.2 ป ในป 2000-2005 เปน 77.7 ปในป 2020-20251 ลวนท าให
ความตองการใชบรการทางการแพทย เพอรกษาปญหาการเสอมสภาพของ
รางกาย ปรบตวสงขน และ 2) การเพมขนของวถสงคมเมอง (Urbanization)
สงผลตอพฤตกรรมการกน การนอน การออกก าลงกาย ความเครยด และ
การเผชญมลพษตางๆ อนจะสรางความเสยงตอการเกดโรคไมตดตอเรอรง
(NCDs: Non-Communicable Diseases) เชน โรคมะเรง โรคเบาหวาน
โรคหวใจและหลอดเลอด และโรคความดนโลหตสง ทงน ขอมลลาสดในป
2016 จากองคการอนามยโลก (WHO) เผยวา NCDs เปนสาเหตการเสยชวต
ของประชากรทวโลกถง 71% เพมขนตอเนองจาก 63% เมอป 2008
แตความเพยงพอของบคลากรทางการแพทย (Supply) ยงเปนประเดนท
ทาทายส าหรบประเทศไทย สะทอนผานอตราสวนจ านวนบคลากรทางการแพทย
ตอประชากรทตากวาหลายๆ ประเทศ เชน ประเทศไทยมแพทย 6 คน ตอประชากร
10,000 คน ขณะทประเทศในกลมองคการเพอความรวมมอและการพฒนาทาง
เศรษฐกจ (OECD) สงกวาท 35 คน (รปท 10) ท าใหกระทบตอคณภาพและ
การเขาถงบรการทางการแพทย อาท ใชเวลานานในการรอรบการตรวจของ
ผปวย ผทอยในพนทหางไกลอาจไมสามารถเขาถงบรการทางการแพทย
โดยเฉพาะการแพทยเฉพาะทาง เปนตน ทงน ปญหาขางตน สามารถบรรเทาได
ดวยการน าเทคโนโลยใหมๆ เขามาชวยเหลอ
1 Life expectancy at birth, UN (World Population Prospect, 2019 revision)
22
รปท 10 จ านวนบคลากรทางการแพทยตอจ านวนประชากร
ประเทศไทยมแพทย เภสชกร และพยาบาลนอยกวาหลายๆ ประเทศ เชน ประเทศใน OECD
ทมา: OECD Health Statistics 2019, World Health Statistic 2019 (WHO) และกองยทธศาสตรและแผนงาน กระทรวงสาธารณสข วเคราะหโดย Krungthai COMPASS
หมายเหต: ส าหรบประเทศมาเลเซยและสงคโปร เปนขอมลป 2009-2018 ขณะทประเทศอนๆ เปนขอมลป 2017
35
8
88
6 2
25
0
50
100
150
200
แพทย เภสชกร พยาบาล
คน/ประชากร 10,000 คน
Switzerland
Germany
UK
Korea
Japan
OECD
Singapore
Malaysia
Thailand
23
ดวยพลงของ 5G ผนวกกบเทคโนโลยอนๆ โดยเฉพาะ IoT จะชวยยกระดบประสทธภาพ
การดแลสขภาพสมตใหมๆ เนองจาก 5G มคณสมบตเดนทสญญาณความเรวสง
ความหนวงตา และรองรบไดหลายอปกรณ ท าใหการสอสารแบบ Real Time ระหวาง
บคลากรทางการแพทย หรอระหวางผปวยและบคลากรทางการแพทย มประสทธภาพ
มากขน เชน การสงภาพถาย CT Scan และ MRI ซงมกมขนาดไฟลทใหญ นอกจากนน
5G ยงเออตอการใชหนยนต (Robotics) ทมความแมนย าสงในทางการแพทยมากขน
และทส าคญ คอ 5G จะท าใหการเชอมตออปกรณดานสขภาพและการแพทยกบ
อนเทอรเ นต ( Internet of Medical Things: IoMT) เ พม ขนอย างมาก โดย
MarketsandMarkets ซงเปนบรษทวจยดานการตลาด คาดวาในอก 5 ปขางหนาน
มลคา IoMT ทวโลกจะเตบโตเฉลยปละ 27.6% (CAGR) จาก 55.5 พนลานดอลลารสหรฐฯ
ในป 2019 เปน 118.0 พนลานดอลลารสหรฐฯ ในป 2024 โดยกลมทมอตรา
การเตบโตสงสดคอ การตดตามอาการผปวยใน (Inpatient monitoring) (รปท 11)
และนนหมายถงการสรางขอมลจ านวนมหาศาล (Access to real-time shared
data) ซงจะเปนประโยชนตอการวนจฉยและรกษาโรคในอนาคต รวมถงการบรหาร
จดการในโรงพยาบาล จากการท างานควบคกบ Big data analytics และ AI โดย
จากการส ารวจผใหบรการสขภาพในเอเชยแปซฟก (ยกเวนญปน) ของ IDC ในป 2019
พบวากวา 33% มแผนลงทนในเทคโนโลย IoMT ในอก 2-3 ปขางหนาน
>> 5G จะกอใหเกด Smart Healthcare อยางไร?
24
สงเหลานจะเปลยนอตสาหกรรม Healthcare สรปแบบ Smart Healthcare อยาง
เตมขนมากขน ในลกษณะ “Decentralized” ซงหมายถงศนยกลางการดแลสขภาพ
จะถกถายโอนจากบคลากรทางการแพทยสผปวยมากขน ทลายขอจ ากดดาน
บคลากรทางการแพทย พนท และเวลา ตลอดจนชวยประหยดตนทน จาก
ประสทธภาพการบรหารจดการทสงขน ขณะทขอมลตางๆ ทเคยอยอยางกระจด
กระจายจะถกรวมศนยอยางเปนระบบ (Centralized data) มากขน ท าใหผปวยจะ
ไดรบบรการดแลสขภาพในรปแบบ “P4 Medicine” ซงประกอบดวย 1) Predictive:
สามารถคาดการณปญหาสขภาพ 2) Preventive: การดแลสขภาพเชงปองกน
3) Personalized: การดแลสขภาพทออกแบบใหเฉพาะเจาะจงแตละบคคล และ
4) Participatory: ผปวยมสวนรวมในการดแลสขภาพมากขน (รปท 12)
ตวอยางส าคญ ของ Smart Healthcare ในยค 5G ไดแก 1) m-Health & Real-
time monitoring หรอการตรวจตราและเฝาระวงสขภาพผานโทรศพทมอถอ
แอปพลเคชน และอปกรณสวมใสตางๆ (Wearable) แบบ Real time ซงสามารถ
เชอมตอซงกนและกนระหวางผปวยและบคลากรทางการแพทย 2) การแพทย
ทางไกล (Telemedicine) เชน Teleconsultation หรอการตรวจและวนจฉยโรค
ทางไกล โดยไมจ าเปนตองเดนทางไปโรงพยาบาล รวมถงระบบการผาตดทางไกล
(Remote Surgery) โดยใชหนยนต ตลอดการชวยเหลอทางไกลในกรณผปวย
ฉกเฉน (Remote emergency rescue) ผานอปกรณอจฉรยะในรถพยาบาล
(Ambulance) 3) การบรหารจดการภายในโรงพยาบาลอยางอจฉรยะ (Smart
hospital management) เชน การตรวจตราและควบคมภายในโรงพยาบาล
(Intra-hospital monitoring) และการใชหนยนตในการล าเลยงภายในโรงพยาบาล
(Logistics robots at hospitals) ซงจะกลาวถงอยางละเอยดในล าดบถดไป
รปท 11 Worldwide Internet of Medical Things (IoMT) Market
ทมา: MarketsandMarkets (December, 2019), IDC Healthcare Insights (May, 2019)หมายเหต: * ไมรวมญปน
ในอก 5 ปขางหนาน IoMT ทวโลกจะเตบโตเฉลยปละ 27.6% โดยเฉพาะดาน Inpatient monitoring ทโตสงสด
55.5
188.0
2019 2024
หนวย: พนลาน USD
+27.6%CAGR
Inpatient Monitoring
Telemedicine
Store-and-forward Telemedicine
Remote Patient Monitoring
Interactive Medicine
Clinical Operations and Workflow Management
Connected Imaging
Medication Management
Others (Fall detection, sportsmen care, and public safety)
By Applications
33%ชวามแผนจะลงทนใน IoT
ใน 2-3 ปขางหนา
ซงคดเปนเงนลงทนราว พนลาน USD16.9
ผลส ารวจผใหบรการดานสขภาพในเอเชยแปซฟก*
25
รปท 12 แผนภาพแสดงการเปลยนผานส Smart Healthcare
ทมา: Deloitte, McKinsey & Company, WEF, Accenture และวเคราะหโดย Krungthai COMPASSหมายเหต: อางองและเทยบเคยงระยะเวลาการใชงาน 5G-enabled Smart Healthcare จากงานวจยของ WEF และ Accenture (2016) โดย
ค านงถงการใชอยางแพรหลายในระดบโลกทวทง Healthcare Industry
ดวยพลงของ 5G ผนวกกบเทคโนโลยอนๆ จะชวยยกระดบประสทธภาพ Healthcare สมตใหมๆ
Traditional Healthcare
Smart Healthcare
AI5G
IoMT
Big Data
Blockchain
AR & VR
Genomics
3D printing
Ce
ntr
ali
zed
Da
ta
Wearable
Applications
Examples of 5G-enabled Smart Healthcare
ParticipatoryPredictive
Preventive PersonalizedDe
cen
tra
lize
d h
ea
lth
care
Short term Medium term Long term
Aging Society การอบตของโรคใหมๆ พฤตกรรมและ
ความคาดหวงของผปวยการเพมขนของโรค
ไมตดตอเรอรง (NCDs)ขอจ ากดดานบคลากร
ทางการแพทย
เทคโนโลย
โอกาสและความทาทาย:
m-Health & Real-time monitoring
Teleconsultation
Remote emergency rescue
Remote Surgery
Telemedicine
Intra-hospital monitoring
Logistics robots at hospital
Smart hospital Management
26
m-Health หรอ Mobile Health คอการยอเครองมอตดตามสขภาพลงบน
มอถอ โดยอาศยการเช อมตอของแอปพลเคชน และอปกรณสวมใสดาน
สขภาพการแพทย (Wearable Medical Device) ทมเซนเซอรหรอเทคโนโลย
ตรวจวดสขภาพในมตตางๆ ยกตวอยางเชน Smart Watch ทหลายคนคนเคย
ซงนอกจากการวดขอมลสขภาพขนพนฐานอยางระดบการเตนของหวใจ
จ านวนกาวการเดน และการเผาผลาญพลงงานแลว ปจจบนนไดมการพฒนา
ใหสามารถวดความดน (Blood pressure) ระดบนาตาลในเลอด (Glucose)
และคลนไฟฟาหวใจ (Electrocardiogram: ECG) อกดวย ซ งขอมลจาก
Wearable เหลานจะสามารถเรยกดไดผานโทรศพทมอถอของผปวย อกทง
ยงถกเช อมตอหรอสงสญญาณเตอนไปยงญาตผดแลและบคลากรทาง
การแพทยอกทอดหนง เรยกไดวาเปนการชวยใหเขาถงขอมลทเคยอยนอก
โรงพยาบาลไดมากขน ดงนน m-Health จงเปนเคร องมอส าคญในการเพม
ประสทธภาพการดแลสขภาพและมผลตอผทเกยวของในหลายๆ ดาน
(รปท 13)
m-Health & Real-time monitoring: เมอ 5G ท าใหขอมลสขภาพอยบนมอถอ
และเชอมตอถงกน
m-Health คออะไร? จะชวยการดแลสขภาพอยางไรในยค 5G?
รปท 13 ตวอยาง Wearable Medical Device และผลกระทบตอผทเกยวของ
ขอมลจาก Wearable Medical Device จะถกสงไปยงผทเกยวของ ซงจะท าใหการดแลสขภาพมประสทธภาพมากขน
ทมา: รวบรวมและวเคราะหโดย Krungthai COMPASS
เพมความเรวและความแมนย าในการ
วนจฉยโรค รวมถงจบสญญาณเสยง
(Detect early warning signs)
การใหค าแนะน าเพอปรบพฤตกรรม
ผปวยใหเหมาะสม ลดการกระจกตวของ
ผปวยและลดตนทนในโรงพยาบาล
โรงพยาบาล และบคลากรทางการแพทย
ชวยใหสามารถตดตามดแลสขภาพได
ด ขน จากการวดคา และการประเมน
สถานะดวยตนเองไดเบ องตน (Self-
management) ตลอดจนลดการพบ
แพทยโดยไมจ าเปน และลดระยะเวลาใน
การพกรกษาในโรงพยาบาล
ผปวย/ญาตหรอคนดแลผปวย
สามารถน าขอมลเหลานไปยกระดบการ
คดเบยประกนท เหมาะสมกบความ
เสยงของแตละบคคล ตลอดจนการ
ค านวณวงเงนประกน และการน าเสนอ
ผลตภณฑประกนใหมๆ ทตอบโจทย
มากขน
บรษทประกน/ประกนสงคม
สามารถน าขอมลไปตอยอดในการวจย
และพฒนาผลตภณฑใหมๆ ตลอดจน
เปนโอกาสในการขยายขอบเขตการ
ด าเนนธรกจทผนวกเทคโนโลยมากขน
อยางไรกด อาจเผชญการแขงขนจาก
ผเลนใหมๆ
ผผลตยา เครองมอและอปกรณ
ทางการแพทย
Wearable medical device
ตวอยาง Wearable medical device ผลกระทบตอผทเกยวของทส าคญ
Smart watch
Biosensor Patch
Smart belt
Smart shoes
Smart Clothes
Blood pressure,
Glucose, ECG
monitor
Fall detection
Movement monitor
Respiratory Rate measure
Tracking fitness
Data
Data
27
การใช Wearable Medical Device ทวโลกมแนวโนมเตบโตสงเฉลยปละ 28%
จาก 7.4 พนลานดอลลารสหรฐฯ ในป 2018 เปน 32.4 พนลานดอลลารสหรฐฯ
ในป 2024 จากการคาดการณของ Mordor Intelligence ซงเปนบรษททปรกษา
และวจยดานตลาด (รปท 14) เนองจากแรงสนบสนนทางดาน Supply ตาม
การพฒนา Wearable Medical Device ใหมความหลากหลาย ทงในเชง
อปกรณและฟงกชนการใชงาน โดยคาดวาจะมความใกลเคยงกบอปกรณ
ทางการแพทยมากขน อกทงมความแมนย าสงขน สวนหนงจากความกาวลา
ของเทคโนโลยและการผนวก AI เพอเพมมตของผลตภณฑ เชน สามารถระบ
ปญหาทางสขภาพเบองตน นอกจากนน การเขามาจบตลาดสขภาพของ
ผประกอบการ Technology เชน Google กเปนอกแรงผลกดนส าคญ ขณะท
เทคโนโลย 5G จะชวยปลดลอคขอจ ากดดานสญญาณ ความเรว และจ านวน
การรองรบ Device
แนวโนมในอนาคตจะเปนอยางไร?
รปท 14 มลคาตลาด Wearable Medical Device ทวโลก
คาดวาตลาด Wearable Medical Device ทวโลกจะเตบโตเฉลยสงถงปละ 28% ในชวงป 2018-2024
ทมา: Mordor Intelligence (2019)
7.4
32.4
0
5
10
15
20
25
30
35
2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024
พนลาน USD
+28.0% CAGR
28
นอกจากนน ดาน Demand กมสวนส าคญในการผลกดนการเตบโต เนองจาก
กระแสรกสขภาพมากขนของผบรโภค ทามกลางชวตทผกตดกบมอถอและ
อนเตอรเนต ท าใหจะเหนการใชงาน Wearable Medical Device และ
แอปพลเคชนดานสขภาพมากขน เฉกเชนในประเทศสหรฐฯ ทจากผลส ารวจ
ของ Accenture ซ งเปนบรษททปรกษาดานธรกจ พบวาชาวอเมรกนใช
Wearable Medical Device เพมขนตอเนองจาก 9% ในป 2014 เปน 21% ใน
ป 2016 กอนจะปรบขนมาอยท 33% ในป 2018 ขณะเดยวกน การใชงาน
แอปพลเคชนดานสขภาพกเพมขนในทศทางเดยวกน (รปท15) อยางไรกด
การตอบรบ Wearable Medical Device ใหมๆ จะขนอยกบระดบราคาทตอง
ไมสงจนเกนไป มความปลอดภย และสามาถใชงานงาย (User Friendly)
เปนส าคญ
ดงนน จะเหนการใชประโยชนจากขอมลผานการเชอมตอกนทง Ecosystem
เตมทมากขน มากกวาปจจบนทกระจกแตกลมผบรโภคเพอสขภาพการกฬา
(Sports and Fitness) แตยงขาดการเชอมตอไปยงโรงพยาบาล บคลากร
ทางการแพทย รวมถงบรษทประกน ซงสวนหนงจะขนอยกบการขยบตวของ
องคกรเหลาน โดยเฉพาะดานการวางระบบการจดเกบและวเคราะหขอมล
ขนาดใหญ (Big Data Analytics) ทเหมาะสม
รปท 15 สดสวนชาวอเมรกนทใช Wearable Medical Device และแอปพลเคชนดานการดแลสขภาพ
ผลส ารวจชชาวอเมรกนใช Wearable Medical Device และแอปพลเคชนดานการดแลสขภาพ เพมขนตอเนอง
ทมา: Accenture (2018)หมายเหต: จากการส ารวจผบรโภคชาวอเมรกนกวา 2,301 ราย
9%
2014
21%
2016
33%
2018
33%
2016 48%2018
Wearable Medical Device
แอปพลเคชนดานการดแลสขภาพ
16%
2014
29
Telehealth หรอ Telemedicine คอ การแพทยทางไกล โดยอาศยเทคโนโลย
สอสารโทรคมนาคม (Telecommunication) ในการตรวจวนจฉยและรกษา
โรค โดยผปวยและบคลากรทางการแพทยไมจ าเปนตองอยในสถานทเดยวกน
เชน การปรกษาทางไกล (Teleconsultation) ทแพทยสามารถสอสารกบ
ผป วยหรอ สอสารกบแพทย เฉพาะทางผาน Video Conference และ
แอปพลเคชนบนมอถอ ท าใหเพมโอกาสในการเขาถงบรการทางการแพทย
โดยเฉพาะในพนทหางไกล อกทงยงชวยประหยดเวลาและตนทนของทงผปวย
และผใหบรการทางการแพทยอกดวย อยางไรกด สงนไมใชเร องใหม และ
มการพดถงและเร มใหบรการกนมาระยะหนงแลวทงในและตางประเทศ
ค าถาม คอ 5G จะท าใหการแพทยทางไกลไปไดไกลกวานอยางไร?
ค าตอบ คอ 5G จะปลก Telehealth ใหแพรหลาย และขยายวงกวางกวา
การแพทยขนพนฐาน ดวยเทคโนโลย 5G ทจะท าใหสญญาณการสอสารเรวขน
ไมสะดด รองรบการสอสารในรปแบบวดโอทคมชดและ Real Time รวมถง
การผนวกเทคโนโลย AR และ VR และความคนชนกบการใชบรการผาน
แพลตฟอรม จะยงสงเสรมให Telehealth มประสทธภาพและเปนทนยมมาก
ขนในอนาคต ทงการปรกษาทางไกลทขยายสโรคทซบซอนมากขน การผาตด
ทางไกล (Remote Surgery) โดยอาศยหนยนตทถกสงการผานสญญาณ
อนเตอรเนต และการชวยเหลอผปวยฉกเฉนอยางทนทวงท (Remote
Emergency Rescue) โดยการเช อมตอรถพยาบาล (Ambulance) กบ
แพทยในโรงพยาบาล ซงหลายหนวยงานเร มทดลองการใชงานบางแลว
Telehealth: ไกลแคไหนกใกล ในยค 5G
Telehealth คออะไร? 5G จะเขามาชวยอยางไร?
สองตวอยาง Use Case ดาน Telehealth ในยค 5G
ปจจบนนในตางประเทศไดเปดบรการปรกษาแพทยทางไกลและมแนวโนม
เตบโตสง โดยผปวยสามารถเลอกและนดหมายเวลาปรกษาแพทยผาน
แอปพลเคชนทเปนเสมอนแพลตฟอรมกลางไดตลอด 24 ชวโมง กอนท
จะพบแพทยในรปแบบ Video Call อยางเชนในประเทศสหรฐฯ ทม
Startup น าเสนอแอปพลเคชนลกษณะน อาท CareClix, Doctor On
Demand, AmWell, Teladoc และ iCliniq ขณะทบางรายมการผสาน
เทคโนโลย VR ในการใหบรการดวย เชน XRHealth ซงคาดวาในอนาคต
จะไดรบความนยมเพมขนเมอ 5G ชวยปลดลอคในหลายๆ ดาน
สอดคลองกบงานวจยของ Global Market Insights ซงเปนบรษทวจย
ดานตลาดและทปรกษทางธรกจทคาดวา Teleconsultation ในสหรฐฯ
จะโตเฉลยปละ 18.9% ในชวงป 2018-2025
การปรกษาดานสขภาพทางไกล (Health Teleconsultation)
30
ส าหรบกรณประเทศไทย กเรมเหนบรการในลกษณะเดยวกนมากขน เชน
โรงพยาบาลสมตเวชเปดใหบรการ “Virtual Hospital” โรงพยาบาล
บ ารงราษฎรน าเสนอ “บ ารงราษฎรเอนแวร” ซงเปนความรวมมอกบ
แอปพล เคช น “Doctor Raksa” ซ ง เป น Startup สญชา ต ไทย
นอกจากนน ยงม Startup อนๆ เชน แอปพลเคชน “Ooca” ทใหบรการ
ปรกษาจตแพทยและนกจตวทยาออนไลน และ “Chiiwii Live” แอป
พลเคชนปรกษาแพทยเฉพาะทาง ขณะทโรงพยาบาลในสงกดภาครฐก
เร มขยบตว เชน โรงพยาบาลสมทรปราการ จบมอธนาคารกรงไทย
เปดตวระบบการใหค าปรกษาแนวทางการดแลรกษากลมผปวยทตอง
พบแพทยเฉพาะทางทางไกลผานระบบ Video Conference ขณะท
โรงพยาบาลมหาวทยาลยนเรศวรน ารองพฒนาแอปพลเคชน “หมอรจก
คณ” (NU MED) ทเนนใหบรการใน 4 โรคหลก คอ เบาหวาน ความดน
โลหตสง โรคทางจอตา และโรคผวหนง สวนโรงพยาบาลศรราชด าเนน
โครงการ SITEL (Siriraj Center of Telemedicine) เพอตดตาม
อาการและใหค าปรกษาผปวยทไดรบการผาตดไปแลวแตไมสะดวก
เดนทางมาพบแพทย (รปท 16)
รปท 16 ตวอยางแอปพลเคชนส าหรบ Health Teleconsultation
มหลากหลาย Startup และโรงพยาบาลทงในและตางประเทศ ทใหบรการ Health Teleconsultation แลว
ทมา: รวบรวมโดย Krungthai COMPASS
Doctor OnDemand
CareClix
AmWell
Teladoc
iCliniq
รพ.สมตเวช Doctor Raksa & บ ารงราษฎรเอนแวร
Ooca Chiiwii Live รพ. มหาวทยาลยนเรศวร
XRHeatth
31
อยางไรกด การปรกษาแพทยทางไกลยงมความทาทายทรอการขาม
ผาน สะทอนจากบทเรยนในประเทศสหรฐฯ ทแมการปรกษาแพทย
ทางไกลจะมแนวโนมเพมขนตอเนอง แตปจจบนยงมผใชงานเปน
สดสวนนอย โดยผลส ารวจ ของ J.D. Power ซงเปนบรษทวจยขอมล
ผบรโภค พบวามชาวอเมรกนเพยง 9.6% เทานนทเคยใชบรการ
Health Teleconsultation ในรอบ 1 ปทผานมา โดยความกงวลหลก
ทกดดนความนยมใชงาน คอ ขอกงขาเกยวกบคณภาพการวนจฉย
และค าแนะน าในการรกษาโรค คาใชจาย การเบกเงนคารกษาพยาบาล
กบบรษทประกนหรอระบบสขภาพของทท างาน และความตองการ
ปฏสมพนธแบบตวตอตวในยามปวยไข (รปท 17)
รปท 17 ผลส ารวจผบรโภคชาวอเมรกนตอ Health Teleconsultation
ชาวอเมรกนเพยง 9.6% เทานนทเคยใชบรการ Health Teleconsultation ในรอบ 1 ปทผานมา
ทมา: J.D. Power (July 2019)
เคยใชบรการ Health Teleconsultation ในรอบ 1 ปทผานมา
9.6%
ชวาระบบสขภาพและประกนชวตไมไดครอบคลม Teleconsultation
39.7%
เตมใจจะใช Teleconsultationหากคาบรการตากวาการไปพบแพทยทโรงพยาบาล
64.4%
สดสวนผทเคยใชบรการ Teleconsultation
8.7% 10.4%
Perception ตอคณภาพของ Teleconsultationเทยบการไปพบแพทยทโรงพยาบาล
สดสวนผทเคยใชบรการ Teleconsultation ตามชวงอาย
สดสวนผทเคยใชบรการ Teleconsultation ตามพนท
8.7%11.7% 11.0%
Rural Suburban Urban
13.1%11.8%
5.3%
18-24 35-44 65+ ป
45% 6% 49%
ไมแตกตาง ดกวา แยกวา
32
หลายประเทศในเอเชยเรมทดลองและมแนวปฏบตในการผาตดทางไกล
แลว เชน เ มอป 2019 ท ผานมา แพทยในประเทศจนประสบ
ความส าเรจในการทดลองผาตดทางไกลดวยสญญาณ 5G เปนครงแรก
ของโลก โดยแพทยไดท าการผาตดผานระบบคอมพวเตอรและวดโอ
ความคมชดสง ซ งเช อมตอการสงการสหนยนตผาตด (Surgical
Robots) ในโรงพยาบาลปลายทางของผปวย อาท การผาตดกระตน
สมองสวนลก (Deep Brain Stimulation หรอ DBS) ของผปวยท
เปนโรค Parkinson ทอยหางไกลออกไปจากโรงพยาบาลกวา 3,000
กโลเมตร ทงน ดวยคณสมบตเดนของ 5G ทมสญญาณความเรวสง
และความหนวงตา ท าใหลดโอกาสในการเกดความผดพลาดและ
สญเสยชวต ขณะทในอนเดยไดมการใชหนยนตเพอชวยผาตดทางไกล
ส าหรบผปวยโรคหวใจ สวนในญปนพบวา Japan Surgical Society
ไดเร มก าหนดแนวทางการผาตดทางไกล (Telesurgery Guidelines)
อยางชดเจนแลว
ในอก 5 ปขางหนา คาดวาหนยนตเพอการผาตดทวโลกจะขยายตวเฉลย
ปละ 12.1% จากทมมลคาราว 6.7 พนลานดอลลารสหรฐฯ ในป 2020
เพมขนเกอบเทาตวเปน 11.8 พนลานดอลลารสหรฐฯ ในป 2025 ตาม
การประมาณการของ MarketsandMarkets (รปท 18) หลงจาก
ปจจบนนมหลายประเทศไดน าหนยนตมาใชในการผาตดมากขน
ขณะทผประกอบการหลายรายกเดนหนาพฒนาหนยนตเหลาน เชน
หนยนต Da Vinci ของบรษท Intuitive Surgical เปนตน
การผาตดทางไกล (Remote Surgery) และการชวยเหลอ
ผปวยฉกเฉนทางไกล (Remote Emergency Rescue)
รปท 18 คาดการณมลคาตลาดของหนยนตในการผาตด (Surgical Robots) ทวโลก
หนยนตในการผาตดจะเตบโตเฉลยปละ 12.1% ในชวงป 2020-2025
ทมา: MarketsandMarkets (2019)
6.7
11.8
2020 2025
หนวย: พนลาน USD
12.1% CAGR
33
จนทดลองการชวยเหลอผปวยฉกเฉนทางไกล (Remote Emergency
Rescue) โดยอาศยสญญาณ 5G เมอป 2019 ทผานมา โดยแพทย
ผเชยวชาญทอย ณ โรงพยาบาล สวมใสแวนตา VR เพอตรวจสอบ
สถานการณภายในรถฉกเฉน (Smart ambulances) อกทงขอมล
ตางๆ เชน คลนไฟฟาหวใจ (Electrocardiogram) และภาพถาย
อลตราซาวดของผปวยฉกเฉน จะถกเชอมตอไปยงจอแสดงผลทหอง
ฉกเฉนในโรงพยาบาลอยาง Real Time ท าใหแพทยทานนนสามารถ
วนจฉยอาการ (Remote Diagnosis) และใหค าแนะน าเจาหนาทท
อยบนรถฉกเฉนเพอใหการชวยเหลอเบองตนแกผปวยได นอกจากนน
เมอเคสฉกเฉนนมาถงโรงพยาบาล แพทยผเชยวชาญซงรบรขอมลมา
พอสมควรแลว สามารถเตรยมพรอมเพอการรกษาทตรงจดและ
ทนทวงท (รปท 19) นอกจากนน Krungthai COMPASS มองวาหาก
มการพฒนา Smart City และ Connected Car อยางสมบรณแบบ
จะกอใหเกดระบบการบรหารจดการจราจรอจฉรยะ (Smart Traffic
Management) จนมความเปนไปไดทจะเอออ านวยใหรถฉกเฉน
สามารถเดนทางไปถงโรงพยาบาลไดรวดเรวขน
รปท 19 จนทดลองการชวยเหลอผปวยฉกเฉนทางไกล (Remote Emergency Rescue) ผาน 5G
ทมา: http://www.xinhuanet.com/english/2019-06/19/c_138155940.htm
34
นอกจากนน ยงมการชวยเหลอผปวยทางไกลในกรณผปวยวกฤต
(ICU) หรออาจถกเรยกในอกชอวา e-ICU หรอ Tele-ICU ซงเปนการ
รกษาผปวยทอยในขนวกฤต โดยแพทยไมจ าเปนตองอยในหอง ICU
เดยวกนกบผปวย แตสามารถใหค าแนะน าการรกษาผปวยผานระบบ
Video Conference และการเชอมตอขอมลตางๆ ในลกษณะเดยวกน
กบการชวยเหลอผปวยในรถฉกเฉนทไดกลาวไปแลวขางตน ซงจะท า
ใหแพทยสามารถชวยเหลอผปวยไดทนทวงท เชน ในกรณของ
Northwell Health ซงเปนผใหบรการดานการดแลสขภาพในสหรฐฯ
เผยวาหลงจากใช e-ICU ท าใหชวยลดอตราการสญเสยชวต (ICU
Mortality Rate) ลง 20%2
ตวอยางการเขามาของ 5G ทจะพลกโฉมอตสาหกรรมการดแลสขภาพ
ท Krungthai COMPASS ไดน าเสนอไปขางตน เปนเพยงสวนหนง
เทานน ยงมการใชประโยชนจาก 5G ควบคกบเทคโนโลยอนๆ เชน IoT
และ VR/AR ในวงการ Healthcare อกหลายกรณ เชน การกาวส
โรงพยาบาล อจฉร ยะ (Smart Hospital) ซ ง ป จ จ บน น หลาย
โรงพยาบาลทงในและตางประเทศก าลงปรบตวไปสสงน อาท การจด
ใหมระบบจองควหรอลงทะเบยนออนไลนผานแอปพลเคชน การ
พฒนาระบบเวชระเบยนอเลกทรอนกส (Electronic health record:
EHR) และการเช อมตอขอมลภายในโรงพยาบาลและระหวาง
โรงพยาบาลในเครอ เชน ขอมลประวตผปวย ขอมลภาพเอกซเรย
ขอมลยา และอปกรณทางการแพทย ตลอดจนการเชอมขอมลกบ
หนวยงานทงหมดทเกยวของเขาดวยกน เชน บรษทประกนและ
ประกนสงคม (Payers) การมระบบทท าใหผปวยสามารถเรยกด
ขอมลการรกษาของตวเองได การมต Kiosk ใหผปวยลงทะเบยน
กรอกขอมลสขภาพเบองตน และจายเงนเองเมอมาใชบรการ เปนตน
ซงสงเหลานจะไหลลนมากขนเมอมเทคโนโลย 5G เปนตวกลาง
นอกจากนน 5G จะยกระดบการบรหารจดการภายในโรงพยาบาลสอกขน
ของ Smart Hospital เชน 1) ระบบการตรวจตราสงของภายใน
โรงพยาบาล (Smart Asset Tracking in Hospital) โดยอาศย
เทคโนโลย RFID (Radio Frequency Identification)3 และท างาน
รวมกบเทคโนโลย IoT และ 5G ท าใหอปกรณและเคร องมอทางการ
แพทยจะถกเช อมตอกบสญญาณอนเตอรเนต ซ งจะท าใหทราบ
ต าแหนงทอยแบบ Real Time ชวยใหบคลากรทางการแพทยบรหาร
จดการภายในโรงพยาบาลไดอยางมประสทธภาพมากขน และ 2) การ
ใชหนยนตเพอการล าเลยงในโรงพยาบาล (Logistics Robots at
Hospitals) และหนยนตผชวยพยาบาล ดงเชนในกรณประเทศจนท
ไดน าหนยนตมาใชในการสภย Covid-19 (Box 2)
2 https://www.usa.philips.com/a-w/about/news/archive/standard/news/press/2018/20180306-northwell-health-improves-patient-care-and-satisfaction-with-philips-integrated-patient-monitoring-solutions.html3 เปนการระบขอมลตางๆ ของสงของ เชน หมายเลขผลตภณฑ โดยใชคลนความถวทย
35
จนงดพลง 5G และสารพดเทคโนโลย สภย Codvid-19
BOX 2 การแพรระบาดของ Covid-19 ไดสรางความเสยหายและทระทบกระเทอนไป
ยงทกภาคสวนทวโลก อยางไรกด เหตการณนอาจกลายเปนจดเปลยนส าคญ
ทกระตนใหมการน าเทคโนโลยใหมๆ มาใชงานในชวตจรงมากขน ดงเชน
ตวอยางในประเทศจนท Krungthai COMPASS ไดรวบรวมไว ดงน
หนยนตอจฉรยะ (Smart robots) ควบคกบ 5G และ AI ถกน ามาชวย
ในการดแลรกษาผตดเชอ Covid-19 ในจน เชน การท าความสะอาดและฆาเชอ
หองผปวยในโรงพยาบาล การล าเลยงยารกษาโรค (Drug Logistics) และ
คดกรองผตดเชอเบองตน เพอลดความเสยงในการตดเชอเพมเตมของ
บคลากรทางการแพทย รวมถงการใชโดรน ทงเพอการขนสงสงของ พนยา
ฆาเชอ และตรวจวดอณหภมของประชาชน เปนตน
จนยงไดพฒนา Smart Device ตางๆ เพอตรวจจบ เฝาระวง และรกษา
ผตดเชอ เชน การใชกลองถายภาพตรวจวดอณหภม (5G Thermal Imagers)
ทผกกบระบบ Environmental-Data Algorithms ท าใหสามารถระบและ
ตรวจจบบคคล (Tracking) ทเสยงตอการตดเชอได นอกจากนน มการ
พฒนาหมวกกนนอคอจฉรยะ (Smart Helmets) ทสามารถวดอณหภม
ของผคนทอยในรศม 5 เมตร และมการแจงเตอนหากพบผทมอณหภมสงจน
เขาขายเสยงตดเชอ อกทง จนไดอาศย Big Data Analytics และเทคโนโลย
การจดจ าใบหนา (Facial Recognition) โดยการตดตงกลองจดจ าใบหนา
พรอมเครองมอตรวจจบอณหภม ท าใหตรวจสอบไดวาใครมความเสยงตดเชอ
แตไมไดสวมใสหนากากอนามย อกทงยงตรวจจบผทไมใหความรวมมอในการ
กกกนตวเอง (Self-Quarantine) อกดวย
36
โรงพยาบาลในประเทศจนไดใชสญญาณ 5G ในการใหบรการปรกษาและ
วนจฉยโรคทางไกล (Teleconsultation) ทงระหวางผเสยงตดเชอและ
บคลากรทางการแพทย และระหวางบคลากรทางการแพทยกบผเชยวชาญและ
นกวจย ในการแลกเปลยนขอมลแบบ Real Time นอกจากนน ยงรวมถงการ
เอกซเรยคอมพวเตอรทางไกล (Remote CT Scans) และการใชเทคโนโลย
AI เพอวนจฉยการตดเชอจากภาพ CT Scans โดยระบความแตกตางระหวาง
ผปวยทตดเชอ Covid-19 กบผปวยโรคปอดตดเชอทวไป ซงนอกจากชวยคด
กรองผเขาขายตดเชอเบองตนโดยไมตองตรวจเชงลกแลว ยงจะเปนประโยชน
ในการพฒนาวคซนปองกนโรคอกดวย
แอพปลเคชน “Close Contact Detector” ถกพฒนาขน โดยแอป
พลเคชนนจะใหประชาชนสามารถตรวจสอบไดวาตนเองมความเสยงตดเชอมาก
นอยเพยงใดจากขอมลการเดนทางผานแหลงทมผตดเชอหรอผทใกลชดผตด
เชออาศยอย หรอเคยเดนทางผาน กลาวคอ เมอประชาชนลงทะเบยนผานการ
สแกน QR Code และระบเลขประจ าตวประชาชนและหมายเลขโทรศพท ระบบนจะ
Track ประวตเสนทางโทรศพท และประมวลผลเทยบฐานประวตผทไดรบการ
ยนยนวาตดเชอ วาประชาชนคนนนเคยใกลชดดวยมากแคไหน ซงจะชวยให
ประชาชนสามารถรตว หลกเลยงและปองกนตนเองและคนรอบขางได
ทมา: BBC, Xinhua, Ecns.cn, CGTN, Asia Times, China.org.cn, Chiadaily รวบรวมโดย Krungthai COMPASS
37
เสยงสะทอนจากตางประเทศชสงทกงวลหลกๆ คอ เรองตนทนของเทคโนโลย โดยผล
ส ารวจผใหบรการดานสขภาพ (Healthcare Providers) ในประเทศองกฤษของ
Deloitte พบวากวา 56% ยกใหประเดนเร องตนทนคอความทาทายอนดบ 1 (รปท
20) เชนเดยวกบผลส ารวจผใหบรการดานสขภาพทวทงโลกของ Philips ทพบวากวา
46% มองวาอปสรรคหลกๆ คอตนทนสง (รปท 21)
ความทาทาย และค าแนะน าทางธรกจ
>> อะไรคอความทาทายในการน า 5G และเทคโนโลยใหมๆ มาใชในอตสาหกรรม
Healthcare?
38
นอกจากนน ผลส ารวจยงสะทอนวาองคความร ทศนคต และความเชอมน ทงฝ งผปวยและ
บคลากรทางการแพทย คออกดานปราการส าคญทจะสกดกนการใชเทคโนโลยอยางเตมท
ทงประเดนเร องของความเขาใจและเลอกใชเทคโนโลยทเหมาะสมของผใหบรการดาน
สขภาพ ความทาทายจากความปลอดภยของขอมล ทศนคตและการสอนผปวยและ
บคลากรทางการแพทยใชงานเทคโนโลยและ Smart Device ตางๆ ระบบการดแล
สขภาพของภาครฐทอาจไมเออ รวมถงกฎระเบยบของทางการทอาจปรบตวไมทน
ความกาวหนาของเทคโนโลย
รปท 20 ผลส ารวจตอความทาทายในการใชเทคโนโลยของผใหบรการดานสขภาพในประเทศองกฤษ
ทมา: Deloitte research and analysis based on survey commissioned from Sermo, 2019.
What are the top 3 challenges your organisation is currently facing in implementing digital technologies?
56%
11%
10%
8%
6%
6%
3%
1%
Cost of technology
Finding the right technologies
Complexity of technology
Bureaucracy in health care
Training staff to use technology
Convincing staff of the benefits of technology
Existence of evidence of outcomes
Scaling up the use cases of technologies
รปท 21 ผลส ารวจตอความทาทายในการใชเทคโนโลยของผใหบรการดานสขภาพทวโลก
ทมา: Philips Future Health Index (2016) และ Deloitte (2018)หมายเหต: *Those surveyed were asked to select their top three perceived barriers
Top perceived barriers to connected technology adoption from healthcare professionals*
46%
29%
25%
24%
22%
22%
19%
19%
19%
15%
15%
8%
Cost of devices
Privacy concerns/data security
Health system bureaucracy
Training for patients to use new systems/technologies
Attitude of patients to adopt new systems/technologies
Trust in accuracy of data collected by the devices
Attitude of healthcare professionals to adopt new systems/technologies
Awareness of devices
Government health-related regulation/policy
Technology to run/charge devices in people’s homes
Confidence that patients can understand the data
Confidence that healthcare professionals can understand the data
39
กอนอนตองตระหนกวาการน าเทคโนโลยมาใชในการด าเนนงานเปนสงทหลกเลยงไมได
การอบตขนของ 5G ทามกลางความกาวหนาทางเทคโนโลยจะเปนโอกาสส าคญในการ
ยกระดบธรกจ Healthcare ในลกษณะ Digital Transformation โดยสงเหลานจะมา
เสรมธรกจ มากกวาจะ Disrupt ธรกจ และจะชวยใหสามารถรบมอกบการเปลยนแปลง
เชงโครงสรางในหลายๆ อยาง เชน การกาวสสงคมผสงอายทเขมขนขน [Box4]
อยางไรกตาม ผทปรบตวไมทนการณอาจสญเสยโอกาสดๆ ได ดงนน การทบทวน
ปญหา (Pain Points) ในปจจบน การจดล าดบความส าคญของการพฒนา Use
cases และการสรางบคลากรทมความรและความเขาใจในเทคโนโลยดจทล (Digital
Literacy) จงเปนจดเร มตนทด
การรวมลงทนกบ Strategic Partner คอกลยทธทส าคญ (รปท 22) เชน การท าธรกจ
รวมกบสตารทอพดานสขภาพ (HealthTech Startup) และสตารทอพดานประกน
ชวต (InsurTech Startup) ในไทย ซงมจดเดนดานนวตกรรม และมความคลองตวสง
อกทงยงมความเขาใจในพฤตกรรมของคนไทยมากกวาสตารทอพตางประเทศ
ขณะเดยวกนธรกจสขภาพการแพทยแบบดงเดม เชน โรงพยาบาล มขอไดเปรยบดาน
ความนาเชอถอ ท าใหการท าธรกจรวมกนจงเปนสวนผสมทลงตว ในยคทเสนแบงเขต
แดนระหวางธรกจคอยๆ จางหายไปมากขน (Boundary Blur)
>> ธรกจ Healthcare ในไทย ควรปรบตวอยางไร และตองค านงถงอะไรบาง
รปท 22 Collaboration Framework
ทมา: วเคราะหโดย Krungthai COMPASS
อตสาหกรรม Healthcare ควรรวมมอหรอเปนคคาทางธรกจกบหลายๆ ภาคสวน
ผปวย (Patient)
โรงพยาบาล/คลนก
ภาครฐ ประกนสงคม และบรษทประกน (Payers)
Startup/Venture Capital
บรษทเทคโนโลยทางการแพทย (MedTech companies)
ผผลต/จ าหนาย Wearable Medical Device
Connectivity & Data Infrastructure Providers Telecommunication Companies Cloud storage providers
Banking
m-Health & Real-time monitoring Teleconsultation
Remote Surgery Smart Hospial
40
กรณตวอยางการรวมลงทนใน Startup ของโรงพยาบาลในตางประเทศ
BOX 3 Mayo Clinic ซงเปนโรงพยาบาลทมช อเสยงในอเมรกา รวมกบ Arizona
State University กอตง “MedTech Accelerator” เพอลงทนใน Startup
โดยเมอกลางป 2019 ท ผานมา ได คดเลอก Digital Health Startups
จ านวน 6 ราย ไดแก BioInteractive Technologies, GYANT, Hexoskin,
Life365 Inc., Safe และ Securisyn (รปท 23) เ พอเขารวมโครงการ
บมเพาะ พฒนา เรยนร ลงทน และน ามาตอยอดธรกจโรงพยาบาลในอนาคต
ทมา: รวบรวมโดย Krungthai COMPASS
รปท 23 Digital Health Startups ท MedTech Accelerator รวมลงทน
Startups ทเขาตาสวนใหญอยในกลม Telemedicine และ Wearable Medical Device
อปกรณสวมใสอจฉรยะ (Intelligent wearable) เพอชวยรกษาโรค
ผลต Medical Device เกยวกบทางเดนหายใจ
น า AI และการสงขอความ มาชวยในการวนจฉยและรกษาโรค
เสออจฉรยะ (Wearable Shirt) ทม Censor และ AIส าหรบผปวยรอการพกฟ นท บาน และเชอมตอกบบคคลกรทางการแพทยในลกษณะการแพทยทางไกล
การแพทยทางไกล (Remote Patient Monitoring) ภายใตแนวคด “One Connection. Many Solutions.”
แอพปลเคชนส าหรบปรกษาปญหาสขภาวะทางเพศ ในลกษณะ Virtual Physician Services
41
ขอมลนนส าคญ แตการน าขอมลมาวเคราะหอยางปลอดภยส าคญกวา อยางทกลาวไป
กอนหนาวาการน าเทคโนโลย IoT และ 5G มาใชในอตสาหกรรม Healthcare จะ
กอใหเกดขอมลมหาศาล แตขอมลเหลานนจะไมเกดประโยชนหากปราศจากการ
วเคราะห (Data Analytics) และการตอยอดเพอเพมความแมนย าในการวนจฉยและ
รกษาโรค รวมถงการสรางประสบการณทดแกผปวย (Patient Experience) ดงนน
การวางระบบโครงสรางการจดเกบขอมลทสามารถเชอมตอและแลกเปลยนขอมลกนได
ทงระบบนเวศ (Ecosystem) ในลกษณะระบบเปดแบบ Open API (Application
Programming Interface) การพฒนาบคลากรทางการแพทยใหมบทบาทการเปน
นกวทยาศาสตรขอมลมากขน และการรกษาความปลอดภยและการคมครองขอมลสวน
บคคล (Cybersecurity & Data Privacy) จงเปนสงจ าเปน อยางไรกด ตองอาศยการ
ท างานรวมกนระหวางภาครฐและภาคเอกชน โดยเฉพาะในการก าหนดมาตรฐานกลาง
และกลยทธดานสขภาพดจทลระดบชาต (National Digital Health Strategy)
การรกษาความเชอมนเปนอกเรองทไมควรมองขาม เพราะความเชอมน (Credibility)
ยงคงเปนหวใจหลกของอตสาหกรรมการดแลสขภาพและการแพทย เชน การสราง
ความเชอมนในการรกษาและใหค าปรกษาทางไกล (Teleconsultation) วาปลอดภย
และมความแมนย าเทยบเทาการพบแพทยแบบตวตอตว อยางไรกด หนวยงานภาครฐ
โดยเฉพาะกระทรวงสาธารณสข กมบทบาทส าคญในการสรางความเชอมน ทงผานการ
ก าหนดขอบเขตทรดกม การออกกฎเกณฑและกฎหมายตางๆ เพอสรางความชดเจน
และบรรทดฐานในการด าเนนงานของผใหบรการดานสขภาพและสรางความเขาใจ
ตรงกนในทกๆ ฝาย
42
เทคโนโลยคอกญแจส าคญทจะชวยลดคาใชจายดานสขภาพของทงประเทศ
BOX 4 ปจจบนนคาใชจายดานสขภาพของไทยเพมขนตอเนองเฉลยปละ 8% จนมาอย
ทระดบ 5.8 แสนลานบาท ในป 2017 ซงในจ านวนนกวา 76% หรอราว 4.4
แสนลานบาท เปนคาใชจายของภาครฐ (รปท 24) นอกจากนน หากคดเปน
สดสวนตอ GDP กพบวามทศทางทเพมสงขนตอเนอง (รปท 25) สะทอน
สญญาณเสยงวาภาระคาใชจายดานสขภาพเรงตวมากกวารายได (GDP) ซง
อาจสรางปญหาในอนาคตได โดยเฉพาะเมอไทยเขาสสงคมสงวยอยางเขมขน
ขน (Aging Society) ทงน TDRI ไดประมาณการคาใชจายดานสขภาพของ
รฐบาลไทยเมอป 2018 ภายใตสมมตฐานปจจยสงคมสงวยวาภายในป 2032
คาใชจายดานสขภาพของไทยอาจจะเพมขนจนแตะระดบ 1.4-1.8 ลานลานบาท4
หนงในทางออกของปญหาน คอ การใชเทคโนโลยดจทล เพราะจะชวยลด
คาใชจายดานสขภาพลงปละ 7-11.5%5 จากการประเมนของ McKinsey &
Company ส าหรบประเทศในกลม OECD เนองจากเทคโนโลยจะเขามาม
บทบาทในการชวยลดตนทนของทงโรงพยาบาลและผปวย เชน ลดการ
ทดสอบดานสขภาพทซาซอน และลดงานทมลกษณะ Routine ขณะเดยวกน
กเพมคณภาพ รวมถงความแมนย าในการวนจฉยและรกษาโรคของบคลากร
ทางการแพทย ตลอดจนใหผปวยสามารถตรวจตรา เฝาระวงอาการ และปรบ
พฤตกรรรมใหเหมาะสมมากขน ทงน ยงไมรวมการชวยประหยดเวลาของ
บคลากรทางการแพทย ซงท าใหเพมการใหบรการใหทวถงมากขนอกดวย
4 https://tdri.or.th/2019/12/estimate-public-health-expenditure-in-the-next-15-years/5 จากงานวจย “Finding the future of care provision: the role of smart hospitals” (McKinsey & Company, June 2019) และ “Health systems: Improving and sustaining quality through digital transformation” (McKinsey & Company, August 2016)
ทมา: World Health Organization (WHO) และค านวณโดย Krungthai COMPASSหมายเหต: - เปนคาใชจายดานสขภาพ ณ ราคาปจจบน (Current health expenditure)
- Out-of-pocket คอ ประชาชนออกคาใชจายเอง ซงไมรวมการส ารองจายลวงหนาส าหรบเบกกบบรษทประกนหรอทท างาน
รปท 24 คาใชจายดานสขภาพของประเทศไทย จ าแนกตามทมาของเงนทน
คาใชจายดานสขภาพของไทยโตเฉลยปละ 8.0% และสวนใหญกวา 76% เปนคาใชจายทภาครฐรบผดชอบ
0
200,000
400,000
600,000
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
Million Baht
76%
11%
13%
157,228
578,833
+8.0% CAGR
Government
Out-of-pocket
Others
Health expenditure per capita (Baht)
8,3842,497
2000 2017
43
ทมา: World Health Organization (WHO)หมายเหต: เปนคาใชจายดานสขภาพ ณ ราคาปจจบน (Current health expenditure)
รปท 25 สดสวนคาใชจายดานสขภาพตอ GDP ของประเทศไทย
สดสวนคาใชจายดานสขภาพตอ GDP ของไทยเพมขนจาก 3.1% ในป 2000 เปน 3.7% ในป 2017
3.1
3.7
1.7
2.9
0
1
2
3
4
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
2013
2014
2015
2016
2017
% of GDP
Total Health Expenditure
Government Health Expenditure
44
คณะผจดท า >>ดร.พชรพจน นนทรามาศ
ผอ านวยการฝายอาวโส
Global Business Development and Strategy
ดร.พชรพจน เปนทรจกอยางกวางขวางในแวดวงวชาการและสอมวลชนใน
ฐานะเปนนกเศรษฐศาสตรทมความเชยวชาญในเร องเศรษฐกจและการเงน
สามารถวเคราะหไดอยางลกซง ตรงประเดน และเปนประโยชนตอกลมนกธรกจ
ดร.พชรพจน จงไดรบเชญเปนวทยากรในรายการขาวและงานสมมนาอยางตอเนอง
กอนรวมงานกบธนาคารกรงไทย ดร.พชรพจน มประสบการณท างานกวา 7 ปท
ธนาคารไทยพาณชยและเคยท างานดานวชาการเปน Assistant Professor
of Economics ท San Diego State University ประเทศสหรฐอเมรกา
นอกจากนน ยงเคยฝกงานทธนาคารกลางของสหรฐฯ (Fed) ดร.พชรพจน จบ
การศกษาระดบปรญญาเอก ดานเศรษฐศาสตร จาก University of Michigan
ประเทศสหรฐอเมรกา
Senior Analyst
ณฐพร มความรความเชยวชาญและมประสบการณท างานวจยดานเศรษฐกจ
มหภาค ตลาดการ เง น ธ ร ก จ สถา บนการ เ ง น ธ ร ก จ SMEs และ
Megatrends ตางๆ มากกวา 8 ป ทธนาคารกรงไทย อกทง ยงเคยฝกงาน
ดานวเคราะหระบบบรหารจดการเงนสดทสายออกบตรธนาคาร ธนาคาร
แหงประเทศไทย
ณฐพร จบการศกษาปรญญาตร ( เ กยร ต นยม อนดบหนง) สาขา
เศรษฐศาสตร จากมหาวทยาลยธรรมศาสตร และปรญญาโท สาขา
Finance (หลกสตรนานาชาต) จากมหาวทยาลยธรรมศาสตร
ณฐพร ศรทอง
VIEW MORE
top related