เฉลย ม.1เทอม1 54¹€ฉลย... · 2017-09-18 · ๔....

นราศเมองแกลง

๑. ใครคอผแตงเร�อง “นราศเมองแกลง”

..............สนทรภ……………………………………………………………........... ๒. สนทรภไดแตงระหวางเดนทางจากไหนถงไหน

……….กรงเทพฯ ไปยงเมอง แกลง......................................................................... ๓. ขณะแตงสนทรภมอายเทาไร

………….๒๑ ป..................................................................................................... ๔. วรรณคดสโมสรยกยองกลอนนราศใดเปนยอดของกลอนนราศ

…………..นราศภเขาทอง....................................................................................... ๕. นราศใดเปนเร�องแรกของสนทรภ

…………..นราศเมองแกลง..................................................................................... ๖. นราศเร�องใดของสนทรภท�กลาวกนวาไพเราะท�สด

…………..นราศภเขาทอง....................................................................................... ๗. เหตใดสนทรภจงเดนทางไปยงเมองแกลง

…………..เพ�อไปเย�ยมบดาท�บวชอย....................................................................... ๘. สนทรภออกเดนทางโดย

…………..ทางเรอ................................................................................................... ๙. นราศ หมายถง

…………..การพรรณนาถง การจากกน หรอจากท�อยไปในท�ตางๆ........................ ๑๐. เมองแกลงท�สนทรภกลาวถง ปจจบนเปนอาเภอในจงหวดใด

…………..จงหวดระยอง.......................................................................................... ๑๑. ใครบางท�รวมเดนทางไปกบสนทรภ

…………..นอย , พม , แสง...................................................................................... ๑๒. นราศเมองแกลง แตงดวยคาประพนธชนดใด

…………..กลอนสภาพ...........................................................................................

๕

๑๓. นราศเมองแกลง จะลงทายดวยคาวา …………..เอย..........................................................................................................

๑๔. บดาของสนทรภเปนเจาอาวาสอยท�วดใด ………....วดอารญธรรมรงษ.................................................................................... ๑๕. หลานสาวสองคนท�ดแลสนทรภขณะท�ปวยคอ

…………..มวง , คา................................................................................................. ๑๖. องคการใดประกาศยกยองเกยรตคณของสนทรภ

…………..องคการยเนสโก...................................................................................... ๑๗. นราศเมองแกลงมลกษณะการตBงช�ออยางไร …………..ตBงช�อตามสถานท�ท�ไป............................................................................ ๑๘. วดแจงหมายถง ………....วดอรณราชวราราม................................................................................... ๑๙. วนสนทรภตรงกบวนท�เทาไรของทกป

………....๒๖ มถนายน........................................................................................... ๒๐. สนทรภถงแกกรรมในรชกาลใด

………....รชกาลท� ๔................................................................................................

�������������

๖

ไขภาษา ๑. อ.น.ก. เปนนามปากกาของใคร ………....พระยาอปกตศลปสาร............................................................................... ๒. จากขอ ๑ ยอมาจากคาใด ………....อปกต น�ม กาญจนาชวะ............................................................................ ๓. ผแตงมจดมงหมายในการแตงอยางไร ………....เพ�ออธบายความหมายของสานวนใหเขาใจตรงกน.................................. ๔. สานวนคออะไร ………....ถอยคาท�เรยบเรยงไวอยางมชBนเชง มการเปรยบเทยบกบส�งตางๆ............ ๕. ภาษตคออะไร ………....ขอความท�กลาวไว เปนคต ขอคดตางๆ..................................................... ๖. สานวนใดบางท�กลาวไวในบทเรยน ………....ปลาหมอตายเพราะปาก ขนทรายเขาวด เหนกงจกรเปนดอกบว ฯลฯ...... ๗. ไขภาษาอยในภาค “เกรดภาษาไทย” รวมอยในหนงสออะไร ………....หนงสอชมนมนพนธ อ.น.ก. ................................................................... ๘. ความหมายของ “ขนทรายเขาวด” คอ ………....การกระทาอยางใดอยางหน�งเพ�อสวนรวม ไมควรมผใดมาขดขวาง......... ๙. จกรเปนอาวธของเทพองคใด ………....พระนารายณ............................................................................................. ๑๐. สานวน “เหนกงจกรเปนดอกบว” หมายความวา ………....เหนผดเปนชอบ........................................................................................ ๑๑. สานวนใดท�มาจากประเพณ ………....ขนทรายเขาวด........................................................................................ ๑๒. สานวนใดท�เกดจากพงศาวดาร ………....กรงศรอยธยาไมสBนคนด..........................................................................

๑๕

๑๓. สภาษตปลาหมอตายเพราะปากตองการสอนเร�องอะไร ………....สอนใหระวงปากของตน กอนพดตองตรกตรองเสยกอน......................... ๑๔. คาใดท�พระยาอปกตศลปสารเปนผรเร�มใช ………....“ สวสด ”.................................................................................................. ๑๕. ท�ซ� งเปนสมบตของวดเรยกวา ………....ธรณสงฆ................................................................................................... ๑๖. สานวน “ขนทรายเขาวด” สะทอนใหเหนถงกจกรรมใด ………....การทาเพ�อประโยนสวนรวม..................................................................... ๑๗. ไขภาษา เปรยบวาจาเหมอนกบอะไรบาง ………....นBาอมฤต , ศสตรา , ลกปน....................................................................... ๑๘. คายอหรอคากลาวซB าความเดม เพ�อใหเขาใจงาย มศพทเรยกเฉพาะวาอะไร ………....นคมพจน................................................................................................. ๑๙. พรานเบดสงเกตไดอยางไรวาปลาหมออยท�ไหน

………....ปลาหมอชอบผดพนนBาเสมอ.................................................................... ๒๐. พดอยางไรจงจะไมเปนภยแกตนเอง

………....พดดวยวาจาท�ไพเราะ สรางสรรค ไมพดใหผอ�นเดอดรอน…………....... ๒๑. สานวน “เขาเมองตาหล!วตองหล!วตาตาม” นาไปใชประโยชนในดานใด

………....การรจกปรบตว.......................................................................................... ๒๒. สานวน “น#าข#นใหรบตก” นาไปใชประโยชนในดานใด

………....การใชโอกาสใหเกดประโยชน................................................................. ๒๓. สานวน “น#าขนไวใน น#าใสไวนอก” นาไปใชประโยชนในดานใด

………....การรจกขมใจตนเอง................................................................................ ๒๔. “แสวงหาประโยชนโดยตวเองไมตองลงทน” คอ

………....จบเสอมอเปลา......................................................................................... ๒๕. ทาความดแตไมมใครเหน ตรงกบสานวนใด

………....ปดทองหลงพระ......................................................................................... ������������

๑๖

ความสนกในวดเบญจมบพตร

จงเลอกคาตอบท!ถกตองเพยงขอเดยว

๑. ใครคอผแตงเร�อง “ความสนกในวดเบญจมบพตร” ๑. พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว ๒. พระยาอปกตศลปสาร ๓. หมอมเจาหญงพนพศมย ดสกล ๔. หมอมเจาหญงวภาวด รงสต

๒. วดเบญจมบพตรสรางในรชกาลใด ๑. รชกาลท� ๒ ๒. รชกาลท� ๓ ๓. รชกาลท� ๔ ๔. รชกาลท� ๕

๓. “ความสนกในวดเบญจมบพตร” จดเปนงานเขยนประเภทใด ๑. ตารา ๒. เร�องสBน ๓. บทความ ๔. สารคด

๔. สานวนท�ใชในการแตงเร�องนB เปนลกษณะใด ๑. งายตอการเขาใจ ๒. อานแลวเขาใจยาก ๓. ใชคาซB าๆ มากเกนไป ๔. มคาราชาศพทมาก

๕. ช�อเสยงดานใดเหมาะกบวดเบญจมบพตร ๑. มพระพทธรปหนออน ๒. เปนวดประจาของรชกาลท� ๕ ๓. สถาปตยกรรมและศลปกรรม ๔. เปนวดท�ตดกบพระราชวง

๖. ในวดเบญจมบพตรมพระประธานคอองคใด ๑. พระแกวมรกตจาลอง ๒. พระพทธชนราชจาลอง ๓. พระพทธชนสหจาลอง ๔. พระนรสหจาลอง

๒๐

๗. จากขอ ๖ พระประทานเปนพระพทธรปปางใด ๑. ปางมารวชย ๒. ปางหามญาต ๓. ปางประทานพร ๔. ปางหามสมทร

๘. บรเวณสวนใดของวดนาสนใจมากท�สด ๑. ภายในพระอโบสถ ๒. เขตนอกรBวแดง ๓. เขตบรเวณรBวแดง ๔. สาเพง

๙. ขอใดไมไดหมายถงวดเบญจมบพตร ๑. วดไทรทอง ๒. วดหนออน ๓. วดแหลม ๔. วดโพธJ

๑๐. งานวดจดใหมขBนเม�อใด ๑. ฤดฝน ๒. ฤดหนาว ๓. ฤดรอน ๔. ฤดใบไมรวง

๑๑. จดประสงคสาคญในการจดงานวดเบญจมบพตร ๑. ใหเดกๆ ไดสนกสนาน ๒. ใหประชาชนไดมโอกาสทาบญ ๓. เปนการเกบเงนบารงวด ๔. ใหประชาชนไดมโอกาสแตงตวสวยๆ

๑๒.วดเบญจมบพตรเปนวดประจารชกาลใด ๑. รชกาลท� ๓ ๒. รชกาลท� ๔ ๓. รชกาลท� ๕ ๔. รชกาลท� ๖

๑๓.ในงานวดนB ผใดบางท�มาออกราน ๑. พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ๒. ชาวตางประเทศผเปนนายหางใหญ ๓. ขาราชการชBนผใหญ ๔. ถกทกขอ

๑๔.สถานท�ทางถนนราชดาเนนเรยกวาอะไร ๑. บางลาภ ๒. สาเพง ๓. เยาวราช ๔. บางโพ

๒๑

๑๕.วดเบญจมบพตรผออกแบบกอสรางคอใคร ๑. กรมพระยาดารงราชานภาพ ๒. หมอมเจาหญงพนพศมย ดสกล ๓. สมเดจเจาฟากรมพระยานรศรานวตวงศ ๔. กรมพระยาเดชาดศร

๑๖. ตวละครท�ทาทาเหาะโดยมขอเก�ยวรดไวดานหลง มช�อเรยกวา ๑. โขนกลางแปลง ๒. โขนชกรอก ๓. โขนน�งราว ๔. ผดทกขอ

๑๗.“ความสนกในวดเบญจมบพตร” ใหความรในดานใดชดเจนท�สด ๑. สะทอนภาพสงคมไทย ๒. งานฉลองวด ๓. การสรางวด ๔. การออกงานวด

๑๘.งานท�จดขBนท�วดเบญจมบพตรสมยนB เรยกวา ๑. งานประจาป ๒. งานฤดหนาว ๓. งานภเขาทอง ๔. งานวด

๑๙. งานภเขาทองจดขBนท�วดใด ๑. วดราชบพธ ๒. วดสระเกศ ๓. วดเบญจมบพตร ๔. วดไทรทอง

๒๐.รB วเหลกแดงสมพนธกบขอใด ๑. วดเบญจมบพตร ๒. การจดงานประจาป ๓. การออกราน ๔. รานขายดอกไมธปเทยน

๒๑.เขาวงกต มท�มาจากวรรณคดเร�องใด ๑. อเหนา ๒. รามเกยรตJ ๓. มหาเวสสนดรชาดก ๔. พระอภยมณ

๒๒

๒๒.การใชเดกแสดงตวละครท�ทาทาเหาะ มสาเหตมาจาก ๑. นBาหนกเบา ๒. คาแรงถก ๓. สอนงาย ๔. ขยนฝกซอม

๒๓.เดกๆ ไดประโยชนอะไรจากการจดงานวด ๑. ไดทาบญไหวพระ ๒. ไดเลนสนก ๓. ไดกนอาหารอรอย ๔. ไดเฝารบเสดจ กจกรรมเสรม ๑. ถามโอกาส นกเรยนควรหาโอกาสไปชมวดเบญจมบพตรและพจารณาบรเวณ - ในรB วแดง - นอกรB วแดง - เขตถนนราชดาเนน

๒. ใหไปศกษาบรเวณท�เรยกวาสาเพงในปจจบนวาอยท�ไหน แลวเขยนบนทกจาก ๓. ประสบการณท�พบเหน

������������

๒๓

บทละครราเร!องพระรวง

๑. บทละครราเร�องพระรวง ผแตงคอ ........................พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว............................................. ๒. เมองใดบางท�เก�ยวกบเร�องพระรวง ........................ละโว สโขทย....................................................................................... ๓. บทละครราเร�องพระรวง มลกษณะการแตงอยางไร ........................แตงเปนกลอนบทละคร มบทเจรจาแทรกไว....................................... ๔. พระรวงมคณสมบตอยางไร .....................มสตปญญาหลกแหลม............................................................................ ๕. เหตผลท�ทาใหพระรวงหนออกจากเมองคอ ........................กลวประชาชนไดรบความเดอดรอน................................................... ๖. พระรวงลงโทษพระยาเดโชอยางไร ........................สงตวคนใหกษตรยขอม...................................................................... ๗. บทละครเร�องพระรวงมท�มาจากท�ใด ........................ตานาน................................................................................................. ๘. ผมบทบาทสาคญในการชวยเหลอใหพระรวงหนไปบวชท�สโขทยคอ ........................นายม�น................................................................................................ ๙. เหตใดพระรวงจงรวาพระยาเดโชปลอมตวมา ........................สาเนยงพดไมเหมอนคนไทย............................................................... ๑๐. เหตผลใดท�ทาใหไทยรบชนะขอม ........................ความกลาหาญ..................................................................................... ๑๑. จดมงหมายในการนพนธบทละครเร�องพระรวงคอ ........................เพ�อใชแสดงละครเก�ยวกบตานานในการสรางอาณาจกรสโขทย........ ๑๒. ขอคดท�ไดจากการอานบทละครคอ

.............อาณาจกรสโขทยเปนเอกราชอยไดเพราะความกลาหาญ................................

..............และความสามคคของคนไทย.........................................................................

๒๗

๑๓. กลอนบทละครมกขBนตนดวย ..............มาจะกลาวบทไป / เม�อนBน / บดนBน.............................................................

๑๔. เมองอะไรท�พระรวงครองอย ..............เมองละโว......................................................................................................

๑๕. ทาวพนธมสรยวงศคอใคร ..............กษตรยขอม....................................................................................................

๑๖. ใครคอผท�ทาวพนธมสงใหมาทวงสวยนBา ................นกคม...........................................................................................................

๑๗. เม�อกลาวถงตวละครท�เปนผรบใช ใชคาวา ................บดนBน.......................................................................................................... ๑๘. เม�อนBน ใชกบตวละครประเภทใด ................ตวเอก / ตวนาย............................................................................................ ๑๙. สานชะลอมแลวเอาชนยา เปนวธการบรรทกนBาของใคร ................พระรวง........................................................................................................ ๒๐. ใครเปนคนนาทพไปจบพระรวง ................นกคม........................................................................................................... ๒๑. พระยาเดโชพบพระรวงท�ไหน ................ลานวด โดยท�พระยาเดโชไมรวาเปนพระรวง.............................................. ๒๒. พระรวงใหนายม�นทากลลวงอยางไร ................ใหนายม�นแกลงเดนหลงปาเขาไปใหพวกขอมจบตว................................... ๒๓. ราย เปนทานองเพลงท�ใชในเวลาใด ................ในการดาเนนเร�อง........................................................................................ ๒๔. ใครเปนมารดาของพระรวง ................นางจนทน.................................................................................................... ๒๕. มารดาของพระรวงเม�อทราบขาวจากนายม�นแลวปฏบตอยางไร ................นากองทพเขาตอสกบพวกขอมแทนพระรวง...............................................

๒๘

พระยาพชยดาบหก

๑. ใครคอผแตงเร�อง พระยาพชยดาบหก ................คณหญงศรนาถ สรยะ.................................................................................. ๒. จากขอ ๑. เปนหนงสอประเภทใด ................สารคดแนวชวประวต.................................................................................. ๓. จากขอ ๑. คดมาจากหนงสอเลมใด ................บคคลในประวตศาสตรและโบราณคด........................................................ ๔. ใครบางท�เก�ยวของกบพระยาพชยดาบหก ................จอย , ทองด เฉด........................................................................................... ๕. จดมงหมายในเร�องพระยาพชยดาบหกเปนอยางไร ................เพ�อใหเหนวถชวตของบรรพบรษไทยท�มคณธรรมและเสยสละ................. ๖. ท�สวรรคโลก นายทองดไปเรยนวชาใด

................ฟนดาบ........................................................................................................ ๗. จอย เปนนามเดมของใคร

................พระยาพชยดาบหก...................................................................................... ๘. กลาหาญและโอบออมอาร เปนลกษณะของใคร

................เดกชาย จอย................................................................................................. ๙. พระยาพชยเปนคนจงหวดใด

................อตรดตถ....................................................................................................... ๑๐. จากขอ ๙. เกดในรชกาลใด ................พระเจาอยหวบรมโกศ................................................................................. ๑๑. เมองพชย ปจจบนคอ

................อาเภอพชย จงหวดอตรดตถ......................................................................... ๑๒. คณสมบตของใครท�ตอยมวยไดเกงท�สด

................เดกชาย จอย.................................................................................................

๓๔

๑๓. บดาของจอยพาจอยไปฝากไวกบใคร ................พระครวดมหาธาต.......................................................................................

๑๔. นายทองดมลกษณะแปลกไปจากชายหนมอ�นๆ คอ ................ไมกนหมาก.................................................................................................

๑๕. ครมวยคนแรกของพระยาพชยดาบหกคอใคร ................ครเท�ยง.........................................................................................................

๑๖. ครเมฆชาวทาเสา “ทาเสา” อยในเขตเมองอะไร ................อตรดตถ.......................................................................................................

๑๗. เหตใดพระยาพชยดาบหกจงไดเขารบราชการ ................พระยาตากชอบในฝมอการชกมวย..............................................................

๑๘. ใครคอบคคลท�นายทองดชวยใหพนจากความตาย ................บญเกด.........................................................................................................

๑๙. จอยไดแสดงฝมออยางไรใหรนพ�เหน ...............ชBนเชงในการตอยมวย...................................................................................

๒๐. ใครคอบตรชายเจาเมองท�มาเรยนหนงสอกบพระคร ................คณเฉด.........................................................................................................

๒๑. จากขอ ๒๐. เขารงแกจอยอยางไร ................วางแผนกนรมชกตอยจอย...........................................................................

๒๒. จอยหนออกจากวดเพราะ ................ถาอยตอไปคงถกรงแกจากคณเฉด..............................................................

๒๓. ทาไมจอยจงเปล�ยนช�อ ................เพราะกลววาเจาเมองจะสงคนมาทาราย.......................................................

๒๔. ใครคอเพ�อนรวมทกขรวมสขของนายทองดขณะท�อยสโขทย ................บญเกด.........................................................................................................

๒๕. ทองดอยกบพระยาตาก จนไดบรรดาศกดJ เปน ................หลวงพชยอาสา............................................................................................

๒๖. เดกบญเกดไดรบตาแหนงอะไร ................หม�นหาญณรงค...........................................................................................

๓๕

๒๗. ขณะสรบกบพมา หม�นหาญณรงคเปนอยางไร

................ถกกระสนปนของพมาตาย.......................................................................... ๒๘. จงเรยงลาดบบรรดาศกดJ ของพระยาพชยดาบหกใหถกตอง

................๑.หลวงพชยอาสา ๒.พระยาสหราชเดโช ๓.พระยาพชย............................ ๒๙. นามสกลท�พระยาพชยดาบหกไดรบคอ

...............วชยขทคะ.................................................................................................... ๓๐. ใครคอผพระราชทานนามสกลใหพระยาพชยดาบหก

................พระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว.................................................... ๓๑. พระยาพชยดาบหกถงแกกรรมเม�ออาย

................ ๔๑ ป........................................................................................................

������������

๓๖

นด ๆ หนอย ๆ

๑. เร�องนดๆ หนอย ใครเปนผประพนธ ................ดอกไมสด.......................................................................................................

๒. ดอกไมสดมช�อจรงวา ................ม.ล. บปผา นมมานเหมนทร...........................................................................

๓. เร�องนดๆ หนอยๆ ใชวธการเขยนแบบใด ................เร�องสBน.......................................................................................................... ๔. ใครคอผเลานทาน ..............หม�นผลาญศตรปลาศ........................................................................................ ๕. นทานท�เลาเก�ยวกบเร�องอะไร ..............ความอาร และความตระหน�.............................................................................. ๖. จดมงหมายในการเขยนเร�องสBนคอ ................เพ�อความบนเทง และสอดแทรกคตธรรม....................................................... ๗. กรยาทาทางชดชอยนารก ใครเหนใครกรก เปนลกษณะของเทพธดา ..............ความสวย........................................................................................................... ๘. ความกลาคออะไร ..............ความไมกลว ความไมขBขลาด............................................................................ ๙. ผฟงนทานมก�คน ใครบาง ..............๕ คน คอ ใหญ , กลาง , บรรเจด , จานง , ราจวญ............................................. ๑๐. ราชนและราชาท�เปนอรตอกน หมายถงใคร ..............ความอาร และความตระหน�.............................................................................. ๑๑. ผท�ทาใหมนษยเหนแกตว ทาความช�วไดทกชนดคอ ..............ความตระหน�..................................................................................................... ๑๒. ความหมายของคาวา อาร คอ ..............ความเอBอเฟB อเผ�อแผ..........................................................................................

๔๑

๔๒

๑๓. ผท�สอนใหมนษยรจกคดคนทาส�งตางๆ คอ ..............วทยาศาสตร..................................................................................................... ๑๔. ความอวดด อวดฉลาด เปนคณสมบตของ ..............ความหย�ง......................................................................................................... ๑๕. ผท�ไดรบเลอกใหเปนราชนคอ ..............ความอาร.......................................................................................................... ๑๖. คตท�ไดจากเร�อง คอ ..............ความเอBอเฟB อเผ�อแผ ชวยใหทกคนมความสข................................................... ๑๗. สาระสาคญของเร�องนดๆ หนอยๆ กลาวถง ..............กลมปศาจและกลมเทพธดาเลอกหวหนา......................................................... ๑๘. เหตใดจงไมมใครเลอกเทพธดาแหงความสวยเปนราชน ..............เพราะความสวยทาประโยชนอะไรไมได นอกจากเอาไวดเลนเทานBน.............. ๑๙. ปศาจท�ช�วรายท�สด มช�อวา ..............ความตระหน�..................................................................................................... ๒๐. เหตใดเทพธดาอาร จงไดรบเลอกเปนราชน ..............พดจาเรยบรอย ออนหวาน เจยมตว ท�สาคญมความเอBอเฟB อเผ�อแผชอบ........... ......ชวยเหลอผอ�น.......................................................................................................... ๒๑. ผท�รบปศาจแหงความตระหน�ไวจะเปนอยางไร ..............มความรอนรม กลมใจ หนาตาบดบBง ไดรบความทกขทรมาน........................ ๒๒. ผท�รบเทพธดาแหงความอารไวจะเปนอยางไร ..............มหนาตายBมแยมแจมใส เปนท�รกของคนท�วไป ไดรบความสข.................... ๒๓. ปศาจท�ปลBนปลอน ทาใหมนษยแตกแยก มช�อวา ..............ความเทจ......................................................................................................... ๒๔. ปศาจท�ทาใหมนษยยากจน ไมทางาน มช�อวา ..............ความเกยจคราน............................................................................................... ๒๕. ตวละครใดมนสยสขม รอบคอบ มเหตผล ..............ใหญ.........................................................................................................

������������

๒๐๒

แบบฝกหดอตนยเชงสงเคราะห เร!องคาท!มความหมายใกลเคยงกน

คา ความหมาย กรณ

กรณย

คด เร�อง เหต กจ อนพงทา อนควรทา

กกกน

กกขง

กกตว

ตน

กกตน

กาหนดท�ใหอยเพ�อดดสนดาน บงคบใหอยในสถานท�อนจากด ยดตวบคคลไว ไมปลอยตวไป เกบกก ผมทนตนสนคา ยดเกบรวบรวมไว(กกตนสนคา)

กจกรรม

กจการ

กจวตร

กจธระ

การปฏบตงาน ธระ การงานท�ประกอบ กจอ�น ๆ ท�ทาเปนประจา ธระการงาน กจการงาน

กดกน

กดขวาง

คดคาน

กนทา กนไมใหเปนไปได กดกน ทาเกะกะ เคร�องกBนถนน หรอทางเดน เคร�องกดขวาง ทกทวง ทดทาน หามปราม เชน การออกเสยง เลอกตBงเปนสทธท�จะคดคานการกระทา

เกรด

เกลด

สวนยอย สวนเบดเตลด สวนท�ซอนเหล�อมกนเปนแผนๆ

เกษยณ

เกษยน

เกษยร

สBนไป กาหนด คาอาย ขดขBนอาย ขอความท�เขยนแทรกไว นBานม สาคร

เก!ยวของ

เก!ยวดอง

เก!ยวพน

ตดตอกน มสวนอยดวย เก�ยวเน�องกนทางญาต เน�องกน พวพน

แกแคน

แกเผด

แกลา

ทาตอบแทนใหหายแคน ทาตอบแทนแกผท�เคยทาความเผดรอนเจบปวดแกตวไว ตอบแทนใหเทาเทยมหรอหนกมอขBน

๒๐๓

ขดขวาง

ขดขน

ขดคอ

ขดเคอง

ขดใจ

ไมสะดวก ตดขด ไมทาตาม ไมประพฤตตาม พดขวาง ไมใหทาไดสะดวก โกรธเคอง ทาไมถกใจ

ข#น

คว!น

ค!น

ฟ!น

ขBน ตอน ลาดบ ทาใหเปนรอย ดวยคมมดโดยรอบ กBนไว แทรกไว ในระหวาง ทาส�งเปนเสนใหรวมเกลยวกนเปนเชอก(ฟ�นเชอก) คลงขBผBงใหเปนเลมเทยน(ฟ�นเทยน)

ความร

ความสามารถ

ความเขาใจ ทราบ จาได มคณสมบต เหมาะแกการจดทาส�งใดส�งหน�ง

คณวฒ

ประสทธภาพ

สมรรถภาพ

ความด ความสามารถ ท�เหมาะแกตาแหนงหนาท� ความคลองแคลวในการปฏบตงานใหสาเรจ ความสามารถ

คณคา

คณประโยชน

คณภาพ

คณธรรม

คณสมบต

ความด ประโยชนอนเปนความด ลกษณะความด ลกษณะประจาบคคลหรอส�งของ ธรรมด ความด ธรรมแหงความด คณงามความด คณความด ลกษณะประจาตว ซ� งบคคลตองมกอนท�จะไดมาซ�งสทธJ หรอตาแหนง

โครงการ

แผนการ

หลกการ

รปการตามท�กะไว โครงการ อบาย แบบของงานท�กะไว ส�งท�ยดม�นในการทางาน แผนงาน ขอกาหนดท�จะปฏบต

จดเจน

ชานาญ

เช!ยวชาญ

ชานาญการ

ประสบการณ

แจงเจน ประจกษ รหรอ รสกโดยสงเกตหรอประสบมา รวองไว คลองแคลว รคลองแคลว ชานาญมาก ชานาญงาน งานคลองแคลว ความชดเจน

แจง

เผย

ประกาศ

เสนอ

บอก ร กระจาง สวาง ชด เบก เปด ขยาย แยมออก แจงใหทราบท�วไป ปาวรอง ย�นตอ นาขBนอาง ยกขBน กลาว บอกใหร ชBแจง แสดงใหเหน

๒๐๔

โจร

ฆาตกร

ผราย

เพชฌฆาต

อาชญากร

ผรายลกปลน ผปลน ผฆา โจรผทาประทษกรรม เจาหนาท�ประหารชวตนกโทษ ผกระทาผดอาชญา หรอ ผรายท�กออาชญากรรม

ฉกเฉน

ฉกละหก

ชลมน

วกฤต วกฤต

เกดขBนเปนเหตปจจบนทนดวนทาใหเกดความชลมนวนวาย สบสนวนวาย หรอ อยางรบเรง วนวาย ขวกไขว แปลกจากเดม ไมปกต

ชย

ไชย

การชนะ มชย ดกวา เจรญกวา

ชลมน

อลวน

อลเวง

อลหมาน

วนวาย ขวกไขว วนวาย สบสน กอง ดง เซงแซ สบสน แตกต�น

ตระบด

ระบด

สะบด

ประเดRยว บดใจ ทนใด ผล แตกใบออน แตกขนออน กระพอ สลด ทาใหหลด

ตรวจ

ตรวจตรา

ตรวจสอบ

ไตสวน

สอบสวน สอบด ดใหถกตอง สารวจและพจารณา ตระเวนดเพ�อระวงเหตการณ สารวจและสอบสวน สารวจ และนบจานวนวาถกตองหรอไม สอบถาม(ศาลนดไตสวนปากคา)

ทรรศนะ ทศนะ

ทศนคต เจตคต

ทศนวสย

ความเหน การเหน เคร�องรเหน ส�งท�เหน การแสดง ความรสกท�มตอส�งใดส�งหน�ง (Attitude) ความกระจางของอากาศ

อนญาต

อนมต

อนโลม

ยนยอม ยอมให ตกลง เหนชอบตาม เปนไปตามไมขดขน คลอยตาม

ปฏญญา

ปฏญาณ

ปณธาน

การใหคาม�นสญญา หรอการยนยนโดยถอ เอาศกดJ สทธJ หรอความสจรตเปนท�ตBง การใหคาม�นโดยสจรตใจ ปณธาน ตBงความปรารถนา

๒๐๕

ประวตการ

ประวตการณ

ประวตกาล

เร�องราวท�เปนมาแลว แตกอนตามลาดบสมย เหตการณท�มคาควรบนทก สมยท�มบนทกเหตการณ

พฒนาการ

ววฒนาการ

วบต

อบต

ความเจรญกาวหนา ความเจรญรงเรอง ความคล�คลายไปในทางเจรญ พบต ฉบหาย ความผด โทษ เคล�อนคลาด การเกดขBน กาเนด บงเกด รากเหงา เหต เกดขBน

สรร

สรรแสรง

สรรค

เลอก คด เลอกวา แกลงเลอก สราง

สรางสรรค

สรางเสรม

สราง ทา ปลก ทาหรอสราง เพ�มเตม

สทธ

เสรภาพ

อานาจอนชอบธรรม การมสทธท�จะพดจะทาไดโดยไมละเมดสทธของผอ�น

หลกการ

หลกเกณฑ

หลกฐาน

หลกธรรม

ส�งยดม�นในการทางาน แผนงาน ขอกาหนดท�จะปฏบต ขอกาหนดท�ตองถอปฏบต ความม�นคงอนเปนพBนท�ตBง ส�งท�ใชในการพสจน ธรรมอนเปนหลกยดม�น

หาวหาญ

เห#ยมหาญ

ฮกเหม

กลาอยางมทะล ดรายกลาหาญ กลาดวยความคะนอง

อบตเหต

อปทวนตราย

เหตท�เกดขBนโดนไมทนคด ความบงเอญเปน อปทวะ และอนตราย(อปทวะ = อปรย จญไร)

อดมการ

อดมคต

อทาหรณ

แผนการตามความคดเหนแหงตนหรอคณะ แนวดาเนนชวต ความคดเหนท�ฝงใจแหงตน คดวาเปนแบบอยางอนดเลศ ตวอยาง การอางอง การยกขBนใหเหน

เผลอ

เผอเรอ

หลงลม หรอไมระวงตวช�วขณะหน�ง เลนเลอ ไมรอบคอบ สรยสราย

ผด

ผลด

ขอเล�อนเวลาไป ยายไปยายมา เปล�ยน

๒๐๖

ผด

ผลด

ผลบ

โผลขBน ทะล�งขBน สงเดนขBน หลดเขาหลดออกโดยเรว มดเขามดออกโดยเรว ดาลง มดลง หรอ เขาออกโดยเรว

กบ

กลบ

เตมมาก เตมแนน กรยาท�เอาส�งท�เปนผงโรยทบขางบนเพ�อปดบง เอาดนหรอส�งอ�น ๆ ใสลงไปในท�เปนหลมเปนบอหรอแอง เพ�อใหเตมหรอไมเหนรองรอย

หวาด

หว!น

เปนความรสกครามเกรง สะดงกลว หรอพร�งพรงในส�งท�เคยเกดกบเราวาจะเกดขBนกบเราอก เปนความรสกครามเกรง สะดงกลว หรอพร�งพรงวาส�งใดส�งหน�งจะเกดขBนกบตนเองโดยส�งนBนๆไมเคยเกดกบตนมากอนเลย

เผยแผ

เผยแพร

การทาใหขยายออกไป ดวยการยกเอาความดเดนของส�งท�จะเผยแผมาทาใหปรากฏแกผรบทาใหผรบไดทราบในส�งท�ยงไมรไมทราบ แตไมมการบงคบใหเช�อหรอจาตองรบเอาแตประกาศใด เชน การเผยแผศาสนาเปนตน การโฆษณาใหแพรหลาย ส�งท�โฆษณานBนจะดหรอไมดกได ผเผยแพรไมไดคานงถงผรบแตหวงผลประโยชนของตนฝายเดยวเชน การเผยแพรลทธ เปนตน

คดอาน

คดคน

การตรตรองเพ�อหาทางแกไข ท�จะขจดปญหาหรออปสรรค ทBงท�เก�ยวกบการดารงชวต การทางาน การสมพนธกบคนอ�นใหหมดไปหรอลดนอยลง การตรตรองเพ�อหาขอเทจจรง หลกการหรอกฏเกณฑตาง ๆ เพ�อตรวจสอบดวาส�งนBนมขอเทจจรงประการใด รวมถงการประดษฐหรอสราง

ขมขมน

ขะมกเขมน

กลกจอ

เรว เรวพลน ทนท , ทาในทนททนใด ไมมวชาใหเสยเวลาแมเพยงนาทเดยว หลงจากท�ไดรบมอบหมายใหทาแลว รบทา ตBงใจทา, รบทาดวยความตBงใจ เพ�อใหงานนBนเสรจเรยบรอย ไมมอะไรผดพลาด ทาเปนเจากB เจาการ, เปนเจากB เจาการเขาไปทาโดยทไมมใครมอบหมายใหทา ทBงนBอาจมจดประสงคเพ�อประจบหรอหวงจะไดหนาไดตา

คร!าคร

คร!าครา

คร!าเครอะ

คร!าหวอด

มอซอ

เกาเกนไปไมทนสมย เก�ยวของกบความรสกนกคด เชนความเช�อ ความเหน เกาแกจนชารด ทรดโทรม เก�ยวของกบวตถอนเปนรปธรรม สกปรก เปรอะเปB อน อยนานจนเกง ไมสะอาด ไมสวยงาม ไมสดช�นผองใส

๒๐๗

ขดจงหวะ

ขดบท

แทรกเขามาในขณะท�คนอ�นกาลงทาอะไรอย เปนเหตใหผท�กาลงทาอะไรนBนตองหยดชะงกไปช�วคราว การขดจงหวะเปนไปโดยไมมเจตนา แทรกเขามาในขณะท�คนอ�นพดยงไมจบเร�อง โดยไมคานงถงวาโอกาสท�ตวจะพดนBนถงเวลาแลวหรอยง

จนตรอก

จนมม

จนแตม

ไมมทางไป สภาพท�ไมสามารถจะพ�งตนเองหรอผอ�นได ไมมทางหน ใชในกรณท�มคนหนและคนไล หรอใชกรณท�มการตอสท�ตองใชชBนเชงเขาหกลางกน หรอใชเก�ยวกบการซกถามปญหาเพ�อลองภมปญญาของผตอบ ไมมทางเดน, เคล�อนไหวหรอดาเนนตอไปไมไดแลว ใชเก�ยวกบการทางานหรอการแกปญหาและอปสรรคตาง ๆ

ทดแทน

ชดเชย

ชดใช

กระทาตอบใหสมหรอทดเทยมกนกบท�ไดรบผลของการกระทาอยางใดอยางหน�งมาแลว ใชแทนส�งท�เสยไป เพ�อใหคมหรอสมดลกบส�งท�ตองเสยไป ใชทดแทนส�งท�ใชหรอเสยไป ใชเปนคาทดรองจายสาหรบเจาหนาท�ทดรองจายไปกอนแลว

คบค!ง

แนนหนา

หนาแนน

มากจนตองยดเยยดหรอเบยดเสยดกน ม�งคง แขงแรง เปนปกแผน มากจนแนนทบ

โปรด

กรณา

ใชในกรณท�บอกกลาว ขอรอง หรอวงวอนนBนเปนประโยชนหรอเกดผลดแกผฟง ใชในกรณท�บอกกลาว ขอรอง หรอวงวอนนBนเปนประโยชนหรอเกดผลดแกผพด

จกจก

จบจบ

จจB เลกนอย รบกวน การกนนอย ๆ ไมเปนมBอเปนคราว กนพร�าเพร�อทละเลกทละนอย

กะปรดกะปรอย

กะปรบกะปรอย

มอาการออกหรอไหลออกนอย ๆ หยดบางออกบาง ปรบ ๆ ปรอย ๆ เลก ๆ นอย ๆ

วางใจ

ไวใจ

ปลอยใหทาโดยไมตองเปนหวง หรอกงวลวาจะเกดความผดพลาดขBน เช�อใจวามความซ�อสตยสจรต ไมคดรายหรอคดหาผลประโยชน เพ�อตวเขาเอง แลวทาใหผอ�นเสยหายเดอดรอน

ตายใจ

นอนใจ

เช�ออยางไมระแวงแคลงใจ ไมกงวล ไมรบรอน ใจเยน

ซาบซ#ง

ทราบซ#ง

เอบอาบซาบซานเขาไปในจตใจ เชนซาบซB งในรสพระธรรม,ซาบซB งในรสวรรณคด รหรอเขาใจอยางลกซB ง ไมมปญหาอะไรเคลองแคลงสงสยอกแลว

สอดสอง

สอดสาย

พจารณา ตรวจตราด สอบสวนดดวยใจ ใชสายตากวาดดไปท�ว เพ�อคนหาอะไรอยางใดอยางหน�ง

๒๐๘

ภาคภม

ภมฐาน

มสงา ทาทางผ�งผายนาเกรงขาม เนนท�ความเขมแขง ความเดดขาด ความแขงแรง มความสงานานบถอ เนนท�ความซ�อสตยสจรต ความมอานาจ และความมบญวาสนา ภมฐานยงใชกบบานเรอนหรอส�งกอสรางไดดวย

ไกลเกล!ย

เกล#ยกลอม

ทาใหปรองดองกน มการพดหวานลอม ชBแนะ แนะนา ชกชวนหรอจงใจโดยมงใหคกรณปรองดองกน คนดกน ชกชวนใหเหนดดวย มการกระทาคลายการไกลเกล�ย แตมงหมายใหคนอ�นเหนดดวยกบตนคลอยตามตน

กระฉบกระเฉง

กระปร#กระเปรา

กระชมกระชวย

ความคลองแคลวเหมาะสมแหงกรยาอาการในการเคล�อนไหวและการทางานเปนธรรมดาอยเอง ความคลองแคลว วองไว และรวมไปถงสภาพจตใจของบคคลท�มความรสกสดช�น คกคก ความแขงแรง ความเปนหนม การมผวพรรณผองใส มจตใจสดช�นขBน

ยดยาว

ยดเย#อ

ยดยาด

ยาวมาก ใชประกอบถอยคา ขอความหรอเร�องราวตาง ๆ นานเกนควร ไมใครจะจบสBน ชกชานานเวลา ชกชา อดอาด เฉ�อยชา

พฤตกรรม

พฤตการณ

การกระทาหรออาการท�แสดงออกโดยท�วไปตามปกตทางกลามเนBอ ความคด และความรสกเพ�อตอบสนองตอส�งเรา การกระทาอยางใดอยางหน�งโดยเฉพาะ ซ� งกอใหเกดเหตท�จะนาไปสผลอยางใดอยางหน�ง