พรคู ชีวิต ì í Ö ·...

พรคชวตพระไพศาล วสาโล

เครอข

ายพทธ

กา

พรคชวตเรยบเรยงโดย: พระไพศาล วสาโล

ISBN: 978-616-7755-46-5

พมพครงท ๑: พฤศจกายน ๒๕๖๐

จานวนพมพ: ๑๐,๐๐๐ เลม

ภาพประกอบ/รปเลม: วทญ พรอมรา

จดทาโดย: เครอขายพทธกา

๔๕/๔ ซ.อรณอมรนทร ๓๙

ถ.อรณอมรนทร แขวงอรณอมรนทร

เขตบางกอกนอย กรงเทพฯ ๑๐๗๐๐

โทรศพท: ๐๒-๘๘๖-๐๘๖๓, ๐๘๑-๖๕๘-๗๒๔๑,

๐๘๖-๓๐๐-๕๔๕๘, ๐๙๘-๙๐๖-๓๔๘๘

โทรสาร: ๐๒-๘๘๒-๕๐๔๓

เวบไซต www.budnet.org

E-mail: b_netmail@yahoo.com, budnet2500@gmail.com

Id line: 0989063488

สนãจºรจาคสนºสนนการพมพà¼ยáพร‹ตดต‹ÍäดŒ·Õèàคร×Í¢‹ายพ·¸กา

รายละเอยดการโอนเงน

ธนาคารกรงศรอยธยา สาขาอรณอมรนทร ประเภทออมทรพย

ชอบญช เครอขายชาวพทธเพอพระพทธศาสนาและสงคมไทย

เลขทบญช ๑๕๗-๑-๑๗๐๗๔-๓

หรอธนาณต สงจายในนาม นางสาวมณ ศรเพยงจนทร

ปณ.ศรราช ๑๐๗๐๒ และสงมาทเครอขายพทธกา

สารบÞ

คíา»รารภ ô

พร·ÕèคÙ‹ควรกºชÕวต ÷

สèง·Õè»รÐàสร°กว‹าâชค ññ

àยÕยวยาãจดŒวยàมตตา ñù

ค³¸รรมáต‹กíาàนด ò÷

໚นมตรกºความàครÕยด óõ

¢Íºค³ความ·ก¢ ôñ

เครอข

ายพทธ

กา

คำ�ปรารภ

พรหมายถงสงประเสรฐ เมอขอพรจาก

พระหลายคนนกถง โชคลาภทรพยสมบต

รวมถงการมอายยน แตอนทจรงมสงอนท

ประเสรฐกวานนซงเปนหลกประกนแหงความ

สขอยางแทจรง ผคนเปนอนมากแมไดลาภ

กอนใหญมงคงร�ารวยและมอายยน กหาม

ความสขไมกลบถกความกลดกลมรมเราเพราะ

พลดพรากสญเสยคนรกครอบครวและงานการ

ไมเปนดงใจอกทงยงเปนเพราะไดเทาไรกยงไม

พอใจเสยท

สงทประเสรฐแทคอสงทชวยรกษาใจให

เปนสขอยเสมอเจออะไรใจกไมทกขแมตอง

ประสบกบความพลดพรากสญเสย อปสรรค

ความยากล�าบากหรอความเจบปวยกตามสง

นนคอธรรมอาทสตสมาธปญญาและเมตตา

หากสงสมใหงอกงามขนในใจแลว กจะรจก

วางใจถกตองกบสงตางๆทมากระทบในยาม

มโชคกไมหลงใหลเพลดเพลนจนลมตวเมอเจอ

เคราะหกไมจมทกขจนหมดเนอหมดตวอกทง

ยงสามารถน�ามาใชใหเกดประโยชนไดดวยโดย

เฉพาะการย�าเตอนใหไมประมาทและแจมแจง

ในสจธรรมของชวตขณะเดยวกนกชวยใหเขา

ถงสขทประณต ซงวตถสงเสพและเงนตราไม

สามารถใหได

ธรรมเหลานตางหากคอพรทควรแสวงหา

และนอมน�าใหเกดขนกบตนเองเปนสงประเสรฐ

ทควรมคชวตคจตใจ

บทความทง๖ชนในหนงสอเลมน เคย

ตพมพในทอนมากอนแลวหวงวาจะชวยให

ผอานไดพบกบพรคชวตเพอความสขและสงบ

เยนในจตใจอยางแทจรง

พระไพศาล วสาโล ๕ พฤศจกายน ๒๕๖๑

4 5

เครอข

ายพทธ

กา

พรทคำคำวรกบชวต

สมยทยงมชวตอยหลวงปดพรหมปญโญ

แหงวดสะแกจงหวดอยธยาเปนพระทมผคน

เคารพนบถอมากหลายคนมาหาทานเพราะ

ไดยนกตตศพทของทานในเรองความศกดสทธ

และอทธปาฏหารยมเรองเลาวาชายผหนงมา

บวชทวดสะแกอยพกใหญเมอจะลาสกขากมา

หาหลวงปเพอขอใหทานพรมน�ามนตและใหพร

ขณะทหลวงปพรมน�ามนตใหพระรปนนตงจต

อธษฐานในใจวา“ขอความร�ารวยมหาศาลขอ

ลาภขอผลพนทวมกนมใชไมรหมดจะไดแบง

ไปท�าบญมากๆ”

7

เครอข

ายพทธ

กา

พอทานอธษฐานเสรจหลวงปกมองหนา

พรอมกบพดวา“ทาน...ททานคดนะมนต�าคด

ใหมนสงไวไมดหรอแลวเรองททานคดนะจะ

ตามมาทหลง”

เมอพดถงพรหรอสงประเสรฐผคนมกคดถง

แตเงนทองชอเสยงเกยรตยศแตแทจรงแลว

มสงทประเสรฐกวานนอกซงจะชวยน�าความสข

มาใหแกชวตอยางยงยนสงนนไดแกคณธรรม

หรอคณภาพจตทดงามอาทวรยะศลสมาธ

สตและปญญาหากมขนนอกจากความสงบ

เยนและมนคงในจตใจแลวความส�าเรจทางโลก

กจะตามมา

ดวยเหตนพระสปฏปนโนซงเปยมดวย

ปญญาอยางหลวงปดจงเตอนพระรปนนใหนกถง

สงทประเสรฐกวาความร�ารวยและโชคลาภ

เรองราวของหลวงปดยงสอดคลองกบชาดก

เรองหนงซงเปนเรองราวของพระพทธเจาสมย

ยงเสวยพระชาตเปนพระโพธสตวชอกณหาฤาษ

ฤาษทานนท�าความเพยรและบ�าเพญคณธรรม

จนทาวสกกะหรอพระอนทรยกยองนบถอ

วนหนงทาวสกกะเสดจมาเยยมกณหาฤาษเพอ

ประทานพร๔ประการแตแทนทฤาษจะขอให

มอายวรรณะสขะพละหรอทรพยสมบตกลบ

บอกทาวสกกะวา“หากพระองคจะประทาน

พรแกอาตมาอาตมาหวงเฉพาะความประพฤต

ของตนคออยามความโกรธอยามโทสะอยา

มความโลภและอยามความเสนหาขอพระองค

ทรงประทานพรทง๔ประการเหลานแกอาตมา

เถด”

ทาวสกกะคาดไมถงวาจะเจอค�าตอบแบบ

นแนนอนวาพระองคไมสามารถประทานใหได

เพราะเปนสงทเจาตวเทานนทจะท�าใหเกดขน

แกตนได

มชาดกอกเรองทคลายๆกนอกตตฤาษ

เปนอกผหนงทาวสกกะเสดจมาเพอประทานพร

๔ประการแตค�าตอบทไดจากฤาษกคอ“ขอให

อาตมาไมพงพบเหนคนพาลไมพงไดยนไมพง

อยรวมกบคนพาลไมพงท�าการเจรจาปราศรย

และไมพงพอใจการเจรจาปราศรยกบคนพาล

เลย”ฤาษคงรวาทาวสกกะประทานพรดงกลาว

ใหไมไดจงเปลยนใจขอพรเพยงแคขอเดยวคอ

“ขอมหาบพตรอยาเสดจมาหาอาตมาอกเลย”

ทงนทานใหเหตผลวาการเสดจมาของทาวสกกะ

8 9

เครอข

ายพทธ

กา

สงทประเสรฐกวาโชคำ

เมอหลายปกอนมสามภรรยาคหนงไดรางวล

ทหนงสลากกนรวบไดเงนประมาณรอยลาน

เหรยญประมาณสามพนกวาลานบาทลองนกด

ซวาถาเราไดลาภขนาดนชวตจะมความสขมาก

แคไหนใครๆกนกวาผวเมยคนจะมชวตผาสก

ไปจนตาย๕ปผานไปนกขาวคนหนงไดตดตาม

ชวตของสามคนเพราะอยากจะรวาเกดอะไรขน

บางปรากฏวาทงสองแยกทางกนสามกลาย

เปนคนตดเหลาและตายเพราะโรคทเกยวกบ

เหลาสวนภรรยากแยกไปอยในคฤหาสนทใหญ

อาจท�าใหทานประมาทในการบ�าเพญเพยร“การ

พบเหนมหาบพตรจะเปนภยแกอาตมา”

เมอไดอานเรองราวของหลวงปดและฤาษ

ทงสองแลวผมปญญายอมตดสนไดเองวาอะไร

คอพรอนประเสรฐทตนควรตงจตปรารถนาให

บงเกดขนกบตนแนนอนวาการตงจตปรารถนา

อยางเดยวยอมไมพอแตจะตองลงมอท�าดวย

ความเพยรของตนดวย

ดงนนในโอกาสปใหมทจะมาถงนอาตมา

ขออวยพรใหทกทานมความเพยรพยายามใน

การสรางคณงามความดและบมเพาะคณภาพ

จตใหเจรญงอกงามจนพบความสงบเยนในชวต

มปญญาพาจตออกจากความทกขเขาถงสขอน

เกษมคอพระนพพานในปจจบนชาตดวยเทอญ

Secret มกราคม ๒๕๖๐

10 11

เครอข

ายพทธ

กา

โตแตกตายเหมอนกนตายคนเดยวโดยไมม

เพอน

เพยงแค๕ปเทานนชวตแทนทจะมความ

สขกลบตกต�ายงกวาเดมตกต�ากวาตอนทยงไม

ถกสลากกนรวบนดวยซ�าสองคนนมเงนมากมาย

มหาศาลแตกลบอายสนและกลายเปนคนไมม

เพอนชวตแบบนมความสขหรอเปลา ทเปน

อยางนเพราะอะไรกเพราะวาเจอลาภกอนใหญ

ใชไหมคนเราเวลาเจอลาภกอนใหญอยาคดวา

จะมความสขเสมอไปอาจจะทกขกไดเหมอน

สามลอถกหวยหรอชาวนาทขายทดนไดเงน

เปนสบลานผานไปไมกปกลายเปนคนจนเพราะ

พอไดเงนมากใชจายอยางสรยสรายทงเทยวทง

เลนเทยวกคอเทยวกลางคนเทยว

ผหญงเลนกคอ

เลนการพนนใชจายกนทละลานสองลานกนก

มพอเงนหมดกไมรวาจะท�ามาหากนอะไรเพราะ

วาทดนกขายไปแลวกลายเปนกรรมกรขาย

แรงงานชวตตกต�าย�าแยกวาเดม

ทอเมรกามคนหนงถกลอตเตอรรางวลท

๑เขาจงเลกงานเกามาเปดรานเชาวดโอท�างาน

แบบสบายๆวนๆกเอาแตกน กนอยางเดยว

ไมท�าอะไรมากใครจะมาเชาหรอไมมาเชาก

ไมสนใจเพราะมเงนเยอะพอกนมากๆไมเขยอน

ขยบกกลายเปนคนอวนน�าหนกนบรอยกโล

จนตองเขาโรงพยาบาลไปไหนมาไหนล�าบาก

เงนทสะสมไวในทสดกหมดเพราะไมไดตงใจ

ท�ามาหากนสดทายนกลายเปนคนยากจนตอง

พงเงนสงเคราะหของรฐเพราะวาเจบปวยมาก

ท�ามาหากนไมไดแลวกตองจายคารกษาพยาบาล

ทแพง

มตวอยางมากมายคนทไดโชคมาแลวชวต

ไมไดดขนกลบตกต�าล�าบากกวาเดมทงนก

เพราะชวตของคนเราจะดหรอสขไมไดอยทวา

มโชคลาภหรอสงดๆ เกดขนกบเราแตขนอย

กบวาเราเกยวของกบมนอยางไร ไดโชคแต

ประมาทหลงระเรงใชเงนไมเปนชวตกตกต�า

12 13

เครอข

ายพทธ

กา

เหมอนกบนกมวยโอลมปกเหรยญทองเหรยญ

เงนหลายคนของไทยชวตตกต�าไมนานหลง

จากไดเงนรางวล๒oลานหลายคนเปนหนเปน

สนบางคนเปนโรคพษสราเรอรงบางคนครอบครว

แตกแยก

ในทางตรงขามบางคนมชวตทล�าบาก

ยากจนอบโชคแตเขาอาจมความสขใจกไดสข

หรอทกขอยทใจเมอยอมรบสงตางๆทเกดขน

ตระหนกวาปวยการทจะบนตโพยตพายหาก

ปวยกายแลวยงตโพยตพายอกใจกปวยตามไป

ดวยแตถากายปวยแตรกษาใจใหดกเปนสขได

มฝรงคนหนงชอฌองโดมนคโบบ เขา

ประสบอบตเหตทางรถยนตผลกคอรางกาย

กระดกกระเดยไมไดขยบเนอขยบตวไมไดเลย

สอสารดวยการกระพรบตาวาใชหรอไมใชแต

ปรากฏวาเขาใชวธนเขยนหนงสอได๑ เลม

หนงสอนนชอวา“ชดประดาน�าและผเสอ”เปน

หนงสอทขายดและสรางแรงบนดาลใจใหกบคน

มากมการแปลเปนไทยและกมการท�าเปนหนง

ใครทไดอานกรสกประทบใจและมก�าลงใจมาก

ขนาดพการอยางนยงมความหวงและมอารมณ

ขนเขาตงชอหนงสอเลมนวาชดประดาน�ากบ

ผเสอเพราะวามนแทนตวเขาไดดคอรางกาย

ของเขามสภาพเหมอนคนทถกขงอยในชดประดา

น�าชดประดาน�าท�าดวยเหลกทงชดหนกมาก

เพอใหจมลงไปในน�าไดใครทอยในชดประดาน�า

จะขยบเขยอนไดล�าบากมาก

สวนผเสอหมายถงจตใจของเขาคอแม

รางกายจะถกพนธนาการแตจตใจมอสระเหมอน

ผเสอทสามารถบนไปดดน�าหวานจากดอกไม

สวยๆหรอจะบนไปตามทงหญาทงดงามอนน

กคอความรสกนกคดของคนๆนถาเราเปนอยาง

นนบางคงทกขทรมานมากอยากตายมากกวา

เพราะท�าอะไรไมไดเลยพดกไมไดไมสามารถ

จะบอกความเจบความปวดไดท�าไดแตเพยง

กระพรบตากบอยไปวนๆแตเขาไมคดอยางนน

เขาคดวาชวตในแตละวนมคณคามความหมาย

และเขาสามารถถายทอดความรสกนออกมาได

อยางดท�าใหคนอานมก�าลงใจได

เรองนชใหเหนวาสขและทกขของคนเรา

ไมไดอยทมอะไรเกดขนกบเราแตอยทวาเรา

วางใจหรอเกยวของกบมนอยางไรตางหากทก

วนนคนเรามกอยากใหมแตสงดๆ เกดขนในชวต

เรา เวลาเราท�าบญกอยากใหมอายวรรณะ

14 15

เครอข

ายพทธ

กา

สขะพละปฏภาณธนสารสมบตอยากใหมเงน

อยากใหอายยนเราปรารถนาหรอหวงใหมแต

สงดๆเกดขนกบชวตของเราแตเราไมคอยได

คดเทาไหรวาถามนเกดขนกบเราจรงๆเราจะ

รบมอกบมนไหวหรอเปลาผคนไมคอยไดคด

ตรงนหากเกดลาภเกดโชคกบเราจรงๆประเภท

ราชรถมาเกยหรอเกดสมหลน เราแนใจหรอ

เปลาวาเราจะรบมอกบมนไดผคนเปนอนมาก

รบมอกบมนไมไดเพราะไมไดเตรยมใจไมไดฝก

ใจทจะเกยวของกบสงเหลานเลย

คนเราถาเกยวของกบสงตางๆไมเปนแม

จะเปนสงดๆกเปนทกขหรอเกดโทษไดในทาง

ตรงขามแมเจอสงแยๆแตรจกเกยวของกบมน

กเปนสขหรอเกดประโยชนไดนคอความจรงท

พงตระหนกในการด�าเนนชวต

แมเจอเคราะหซ�ากรรมซดแตหากวางใจ

เปนเพราะฝกมาดแลวใจกไมทกขสขหรอทกข

จงอยทใจเปนส�าคญดงนนจงอยามวแตตงจต

ปรารถนาวาขอใหมสงทดๆเกดขนกบฉนแต

ควรสนใจวาท�าอยางไรเราจงจะมองหรอเกยวของ

กบสงตางๆ ใหถกตองจะดกวาหรอตงจต

ปรารถนาวาท�าอยางไรจงจะมสงดๆ เกดขนใน

ใจเราอนนส�าคญกวา

ถาเราสามารถสรางสงดๆใหเกดขนในใจ

ไดอยางทพระพทธเจาเรยกวาอรยทรพย ม

ศรทธามปญญามศลมสตมสมาธมเมตตาม

จตใจทเออเฟอเผอแผรจกเกอกลสงเหลานจะ

ท�าใหจตใจเรามคณภาพใหมเรยกวาเปนจตใจ

ทเปยมไปดวยบญดวยกศลบญเปนชอของความ

สขบญเปนชอของความดถาเรามสงเหลานเกด

ขนในใจกเทากบวาเราพรอมทจะเผชญกบสง

ตางๆทจะเกดขน เราจะไมกลววาจะมสงไมด

เกดขนกบเราเพราะวาเราเตรยมตวไวแลวไม

วาความเจบความปวยความลมเหลวในการ

ท�างานค�าตอวาดาทอเจอสงเหลานเรากไม

ทกขเพราะวาเรามใจทฝกไวดแลว

สงนส�าคญกวาโชคส�าคญกวาลาภส�าคญ

กวาชอเสยงเกยรตยศเปนหลกประกนวาเรา

จะมชวตทดกวาและน�าไปสการมชวตทดทสด

ดวยเพราะฉะนนเวลาเราปรารถนาจะใหมสง

ดๆ เกดขนกบเราอยาหวงเพยงแควาขอใหรวย

ขอใหมชอเสยงแตวาควรจะหวงมากกวานน

และลงมอท�าดวย

16 17

เครอข

ายพทธ

กา

ระยะหลงเปนทสงเกตวาเวลาใสบาตรหรอ

ถวายสงฆทานผคนจะอธษฐานนานขนเรอยๆ

บางคนอธษฐานนานเปนนาทกอนจะถวายเชน

ขอใหรวยขอใหหายปวยขอใหถกหวยขอให

ขายทไดขอใหไดบานหลงใหญขอใหประสบ

ความส�าเรจขอใหสมครงานไดขอใหลกสอบ

ตดมหาวทยาลยขอใหสอบเขาไดฯลฯอธษฐาน

ยาวเหยยดเลยผดกบชาวบานสมยกอนเวลา

ท�าบญใสบาตรเขาอธษฐานสนมากคออธษฐาน

วานพพานปจจโยโหตขอใหเปนปจจยไปส

พระนพพานอยางอนเขาไมสนใจไมวา เงน

ทอง ชอเสยงความส�าเรจ เพราะเขารวา มน

เปนเรองเลกนอยมากถงไดมากยงมความทกข

อยมนไมใชชวตทประเสรฐทสดชวตทประเสรฐ

คอชวตทเขาถงนพพานจงอธษฐานสนๆตรง

ประเดนถาเราฉลาดเรากจะมงทตรงนคอชวต

ทดทสดไมใชชวตทแคดเฉยๆ

คม ชด ลก ๔ มกราคม ๒๕๕๘

เยยวยาใจดวยเมตตา

หญงผหนงเศราเสยใจมากเพราะสามของ

เธอก�าลงจะตายดวยโรครายเมอใดทนกถงวน

ทไมมเขาอยในโลกน เธอยงรสกหอเหยววน

หนงขณะทสามก�าลงทรดหนกเธอพดกบเขา

วา“ฉนจะอยอยางไรเมอไมมคณ”ค�าตอบของ

เขาคอ“น�าความรกทคณมใหกบผมไปมอบให

คนอนๆ”

เธอพบวาเมอสามจากไปค�าแนะน�าของ

เขาชวยเธอไดมากการมอบความรกใหแกผอน

ดวยการชวยเหลอคนทตกทกขไดยากหรอคน

18 19

เครอข

ายพทธ

กา

ทล�าบากกวาเธอนนชวยใหเธอคลายความเศรา

โศกไปไดไมนอยมนไมเพยงท�าใหเธอหลดจาก

การจมดงในความทกขเทานนความเมตตาท

ถกปลกขนมายงชวยขบไลความเศราโศกไปจาก

ใจเธอยงกวานนความสขใจทไดเหนรอยยมของ

คนทเธอใหความชวยเหลอ ยงเปนเสมอนน�า

ชโลมใจทท�าใหกลบมามชวตชวา

ความเมตตาความใสใจและเอออาทรตอ

ผอนนน เปนโอสถทสามารถเยยวยาจตใจของ

ผทเศราโศกเพราะสญเสยไดเปนอยางดกมาร

แพทยผหนงสญเสยสามอยางกะทนหนทนทท

รขาวใจเธอแทบสลายเธอจมอยในความเศรา

อยางไมรวนรคนแมงานศพเสรจสนความรสก

หมดอาลยตายอยากกบชวตกยงไมจางคลาย

ครนถงเวลาทตองไปท�างานเธอกเอาแตจอม

จมอยในหองพกไมมเรยวแรงไปตรวจคนไขท

แรกเพอนๆกอยากใหเธออยกบตวเองสกพก

ดวยความหวงวาไมนานเธอกจะดขนแตผาน

ไปหนงอาทตยเธอกยงไมดขนเกบตวอยแตใน

หองพกทงวน

วนหนงหวหนาพยาบาลน�าทารกคนหนง

มาวางไวบนโตะขางหนาเธอทแรกเธอไมสนใจ

แตหลงจากนนพกใหญทารกกรองไหเธอเฉย

อยนานทารกกยงไมหยดรองเธอจงลกมาดวา

เกดอะไรขนครนพบวาเดกถายอจจาระกอน

ใหญเธอกตองไปหาผาออมมาเปลยนแลวกนง

เจาจกตอผานไปเปนชวโมง เดกกรองไหอก

คราวนเธอพบวาเดกมอาการไมสดตองใหยา

เธอจงออกไปหายามาใหเดกรกษาเสรจกได

เวลาเลกงานพอด เธอจงอมเดกไปคนทหอ

ผปวยแลวกหวกระเปากลบบาน

20 21

เครอข

ายพทธ

กา

วนรงขน เธอมาโรงพยาบาลแตเชาแตแทนท

จะตรงไปยงหองพกเหมอนเคยเธอเดนไปหอผ

ปวยเดกประโยคแรกทเธอถามพยาบาลกคอ

เดกคนนนเปนอยางไรบางหลงจากนนเธอกไป

เยยมเดกคนนนเสรจแลวกไปดอาการเดกคน

อนๆ วนนนทงวนเธองวนอยกบการรกษาเดก

จนแทบไมมเวลามานงเกบตวในหองพกนบแต

วนนนเธอกกลบมาเปนกมารแพทยคนเดมท

ท�างานอยางขยนขนแขงความหอเหยวซมเศรา

หายไปความมชวตชวากลบมาแทนท

กมารแพทยคนนหลดจากปลกแหงความ

เศราโศกไดเมอเธอลกขนมาชวยเหลอผอนการ

เยยวยารกษาเดกท�าใหเธอไมมเวลามานงจมอย

กบเศราหรอนกถงความสญเสยพลดพรากขณะ

เดยวกนความเอออาทรทแผคลมใจของเธอก

ชวยใหความโศกเศราจางคลายไปเหมอนมพลง

บวกมาแทนทพลงลบในใจ

ความเศราโศกหดหกเชนเดยวกบอารมณ

อกศลอนๆเมอเกดขนในใจจะพยายามครอง

ใจเราใหนานทสดมนจะสงใจเราใหนกถง

เหตการณทเจบปวดซ�าแลวซ�าเลา เพอจะได

เศราโศกไมเลกราใครชวนไปไหนมนจะสงให

เราปฏเสธเพอจะไดนงเจาจกคดถงเรองนนเปน

วนๆเทานนไมพอมนยงสงใหเราฟงเพลงเศราๆ

เพอจะไดเศราหนกขนใครเปดเพลงสนกสนาน

ใหเราฟงหวงใหคลายความเศราโศกเราจะไม

พอใจทนท เพราะในยามนนเราอยในอ�านาจ

ของความเศราจนเกอบหมดเนอหมดตว

การออกไปชวยเหลอผอนหรอนกถงคนท

ทกขยากเปนวธหนงทชวยใหใจเราหลดจาก

ความเศราโศกหรอหดหไดเราอาจใชความสญ

เสยพลดพรากเปนแรงผลกดนในการท�าสงด

งามกไดมองในแงหนงนนคอการเปลยนความ

พลดพรากสญเสยใหเปนพลงสรางสรรค

หญงผหนงสญเสยลกสาววยเดกทงสามคน

รวมทงพอแมผชราในกองเพลงซงไหมบานเธอ

ตอหนาตอตาโดยทเธอชวยคนเหลานนไมได

เลยแมแตนอยตอนนนใจเธอแทบสลาย

อยางไรกตามในงานศพของคนทงหา

แทนทเธอจะคร�าครวญถงคนเหลานนเธอเชญ

ชวนใหญาตมตรทมารวมงานนกถงลกๆของ

เธอดวยการชวยเหลอผอน“โปรดรกษาเดก

นอยเหลานไวในหวใจของคณดวยการแสดง

ความรกพรอมกบการกระท�าทเปยมดวยเมตตา

22 23

เครอข

ายพทธ

กา

อนบรสทธดวยการรกซงกนและกนและหา

ทางชวยเหลอผอนทกวน”ไมเพยงแตพดเธอ

ยงกอตงมลนธขนเพอชวยเหลอคนททกขยาก

ตามเจตนารมณดงกลาว

มนอยคนทสญเสยคนรกพรอมกนมากมาย

ขนาดนไมตองสงสยเลยวาความเศราโศกทวมทน

ใจเธอมากมายเพยงใดใครทเจอความสญเสย

เชนนคงยากทจะประคองตนใหเปนผเปนคนได

ภายในเวลาไมกวนแตเปนเพราะการนกถงผ

อนและลกขนมาท�าอะไรบางอยางเพอคนเหลา

น เธอจงคลายจากความเศราโศกใชหรอไม

วาการท�าสงดงามดงกลาวชวยใหการตายของ

ลกเธอเปนสงทมคณคาไมไรประโยชนหรอ

เปนแคเคราะหกรรมอนเลวรายทบนทอนจตใจ

อยางเดยว

ไมเพยงชวยเหลอผคนททกขยากเทานน

แมแตการชวยเหลอสตวเลยงกชวยเยยวยา

จตใจได ผเฒาคนหนงสญเสยภรรยาทอยรวม

กนมานานกวา๖๐ปเขารสกหดหหมดอาลย

ตายอยากกบชวตถงกบพยายามฆาตวตายจน

ลกตองพาไปอยบานพกคนชราจะไดมเพอน

และคนชวยดแล

แตตลอดสามเดอนทนนเขายงคงหงอยเหงา

เซองซมเกบตวอยแตบนเตยงไมพดจากบใคร

และไมยอมกนอะไรเลยจนหมอคดวาเขาคงไม

รอดแลวเพราะหมดแรงจงใจในการมชวตแต

แลววนหนงเจาหนาทบานพกคนชรากเอานก

แกวมาใหเขาคหนงทแรกเขาไมมททาสนใจมน

ตอมากเรมหนมาจองดมนบางวนรงขนเจา

หนาทมาใหอาหารนกเขากเลาใหฟงวานกเปน

อยางไรและมนชอบอะไรบางเปนครงแรกท

เขาแสดงใหเหนถงความสนใจสงนอกตวแทนท

จะจมอยกบตวเอง

24 25

เครอข

ายพทธ

กา

ไมนานเขากเรมกนสวมเสอผาเองและ

เดนออกจากหองเมอเขารวาบานพกแหงนเอา

หมามาเลยงเขากเขาไปหาเจาหนาทขออาสา

พาหมาไปเดนเลนสามเดอนหลงจากนนเขาก

กลบเปนปกตและกลบบานได

ความเมตตามอานภาพในการเยยวยาชวย

ใหพลงชวตทถกกดทบกลบคนมาความเออเฟอ

เกอกลไมไดเปนประโยชนแกผอนเทานนหาก

ยงมอานสงสแกตวเราเองอยางทนกไมถง

จตววฒน พฤษภาคม ๒๕๖๐

คำณธรรมแตก�เนด

“ท�าอยางไรจงจะปลกฝงคณธรรมใหแก

เดกได?”เปนค�าถามทอยในใจของพอแมและ

ครบาอาจารยจ�านวนไมนอยค�าถามนมนยยะ

วาคณธรรมเปนสงทเดกไมมอยแตเดมดงนน

จงตองสรางขนมาแตในความเปนจรงคณธรรม

บางอยางมอยในตวเดกตงแตแบเบาะหนงใน

นนคอความเอออาทรหรอเมตตากรณา

เมอทารกแรกเกดเหนหรอไดยนทารกอก

คนรองไห เขาจะรองไหตามเหมอนกบวารสก

เปนทกขไปดวย(แตมกจะไมรองหากไดยนเสยง

26 27

เครอข

ายพทธ

กา

รองของตนเอง)สวนเดกทอาย๑๔เดอนขนไป

จะไมเพยงรองไหเมอไดยนอกคนรองเทานนแต

จะพยายามเขาไปชวยเดกคนนนเดกยงโตกจะ

รองไหนอยลงแตจะพยายามชวยมากขน

เคยมการทดลองใหเดกอายหกเดอนกบ

สบเดอนดภาพเคลอนไหวของวงกลมวงหนงซง

พยายามไตเขาบางครงกมสามเหลยมชวยดน

วงกลมขนไปจนถงยอดแตบางครงกมสเหลยม

ผลกวงกลมลงมาจนถงพนตวการตนทงสาม

ลวนมนยนตาสองขางเสมอนคนเดกดภาพเหลา

นครงแลวครงเลาจนเบอหลงจากนนผทดลอง

กเอาถาดมาใหเดกเลอกดานหนงของถาดเปน

ของเลนคลายตวสามเหลยมทชอบชวยอกดาน

เปนของเลนคลายตวสเหลยมทชอบแกลงปรากฏ

วา เดกสบเดอน๑๔ใน๑๖คนเลอกตว

สามเหลยมเชนเดยวกบเดกหกเดอนทง๑๒

คนการทดลองดงกลาวชใหเหนอยางชดเจนวา

เดกนนเหนวาการชวยเหลอเปนสงทดดงนนจง

ชอบตวทชวยเหลอผอน

พฤตกรรมของเดกเหลานไมมใครสอนแต

ลวนแสดงออกในทศทางเดยวกนคออยากชวย

เหลอและชนชอบการชวยเหลอนนหมายความ

วาความเออเฟอเผอแผนนตดตวเดกมาตงแต

แรกเกดกวาไดอยาวาแตเดกเลยแมแตสตวก

มคณธรรมดงกลาวเชนกนโดยไมจ�าเปนตองม

ใครมาสอน

หนตวหนงถกแขวนหอยโตงเตงมนทงรอง

และดนทนททหนอกตวเหนภาพดงกลาวมน

เรมวงพลานและหาทางชวยหนตวนนจนพบ

วาการกดคนโยกในกรงชวยใหหนเคราะหราย

ถกหยอนลงมาถงพนอยางปลอดภย

ในหองทดลองอกแหงหนงลงหกตวถกฝก

ใหรจกดงโซเมอตองการอาหารจๆมนกพบวา

ถามนดงโซเมอใดลงอกตวหนงจะถกไฟฟาชอต

และรองดวยความเจบปวดปรากฏวาลงสตว

28 29

เครอข

ายพทธ

กา

เปลยนไปดงโซเสนใหมซงแมจะใหอาหารนอย

กวาแตไมท�าใหลงตวนนเจบปวดสวนตวทหา

หยดดงโซนาน๕วนขณะทตวทหกไมแตะโซ

นานถง๑๒วนนนหมายความวามนยอมหว

เพอไมใหเพอนทกขทรมาน

ตวอยางดงกลาวชวาความเอออาทรหรอ

ความมน�าใจมใชสงทตองปลกฝงในตวเดกแต

เปนสงทควรสงเสรมใหเจรญงอกงามหรออยาง

นอยกไมควรบนทอนใหลดนอยถอยลงปญหา

ทเกดขนในปจจบนกคอการเลยงดในครอบครว

รวมทงการหลอหลอมของสงคมนนบอยครง

กลบท�าตรงขามเชนสงเสรมใหเดกเหนแกตว

ต�าหนลกหากพบวาลกเอาปากกาใหเพอนหรอ

หยบยนเงนใหเพอนทท�าเงนหายค�าพดวา“ชวย

เขาแลวเราไดอะไร”เปนค�าพดทกดกรอนคณธรรม

ในตวเดกลงไปเรอยๆยงไมตองพดถงการแกงแยง

แขงขนในโรงเรยนหรอบนทองถนนรวมทง

พฤตกรรมเอาแตไดทเหนจากสอตางๆ

การสงเสรมและหลอเลยงคณธรรมในตว

เดก(หรอผใหญ)ไมจ�าเปนตองอาศยการเทศนา

สงสอนเพยงแคเปดโอกาสใหเขาเหนความด

ของผอนคณธรรมในใจเขากถกปลกเราขนมา

ทนทหลายคนรสกไดดวยตวเองวาเกดแรง

บนดาลใจอยากท�าความดเมอเหนคนอนชวย

เหลอผตกทกขไดยากหรอกลาท�าสงทถกตอง

ไมวาเหนกบตาหรอเหนจากวดโอคลปอนทจรง

แมเพยงแคไดอานหรอไดยนเรองราวแหงความ

เสยสละหรอมน�าใจของผคนเรากรสกปลาบปลม

ประทบใจและเปนสขซงลวนแตกระตนใหเรา

อยากท�าความดอยางเขา

การไดเหนความทกขยากเดอดรอนของ

เพอนมนษยทงตอหนาตอตาหรอผานสอสามารถ

กระตนคณธรรมในใจเราจนเราไมอาจนงเฉยได

ทงนเพราะมบางอยางในจตใจของเราทท�าให

เรารสกถงความทกขของเขา (ศาสนาเรยกสง

นนวาเมตตากรณาหรอความรสกเหนอกเหนใจ

สวนวทยาศาสตรอธบายวาเปนเพราะเซลล

กระจกหรอmirrornuronในสมองของเรา

ท�าใหมความรสกรวมกบเขา)การรบรถงความ

ทกขของเขาท�าใหเราปรารถนาทจะชวยเหลอ

เขาไมทางใดกทางหนง(แตบางครงหวสมองกบ

หวใจของเรากไมไดไปดวยกนขณะทหวใจรสก

เปนทกขทเหนคนเปนลมขางถนนหวสมองกลบ

บอกวาถาชวยเขาเรากเสยเวลาหรออาจไป

30 31

เครอข

ายพทธ

กา

ท�างานชาถาหวสมองมพลงมากกวากหาทาง

บายเบยงดวยการมองไปทางอนหรอแกลงมอง

ไมเหนหรออางเหตผลตางๆนานาเชน“เดน

ตอไปเถอะใครๆกท�าอยางนทงนน”)

วธหนงทมพลงมากในการเสรมสรางคณธรรม

กคอการไดรบความเออเฟอจากผอน เมอใด

กตามทมคนท�าดกบเราเชนชวยเหลอเราให

อาหารหรอของขวญแกเราอดทนตออารมณ

ของเราเราจะมความรสกอยากท�าดกบเขารวม

ทงเกดแรงบนดาลใจทจะท�าความดกบผอน

อยางเดยวกบทเราเคยไดรบพอแมทฟงลกอด

กลนตอลกยอมสงเสรมใหลกรจกฟงพอแมและ

ผอนรวมทงอดกลนตออารมณของคนอนดวย

คนทเหนแกตวหากไดรบความเจอจานจากผ

อนคณธรรมในใจของเขาจะไดรบการเสรมแรง

จนสามารถเอาชนะความเหนแกตวและรจก

เออเฟอเผอแผผอนในทสด

คนเรายงอยากท�าความดเมอไดรบค�าชม

ค�าชมทจรงใจนนเปนพลงบวกทสามารถดงพลง

บวกหรอความใฝดในจตใจของอกฝายได เดก

เกเรหากไดรบค�าชมเมอเขาท�าดแมเพยงเลก

นอยเขาจะมก�าลงใจในการท�าความดมากขน

ค�าชมนนสามารถกระตนความใฝดในใจของเขา

จนเอาชนะความกาวราวหยาบกระดางไดแต

บางครงจะท�าเชนนนไดกตองเปดโอกาสใหเขา

ท�าความด เชนชวยเหลอผประสบภยหรอ

บ�าเพญประโยชนตอสวนรวมอนทจรงแคได

ท�าความดความรสกปตปราโมทยหรอภาคภมใจ

กเกดขนทนทความรสกเหลานเปนความสข

อยางหนงทกระตนใหเราอยากท�าความดตอไป

มตวอยางมากมายทชวาการท�าความดโดย

เฉพาะการชวยเหลอผอนนนเปนผลดตอสขภาพ

ทงกายและใจหลายคนหายจากโรคหวใจเมอ

ไดเปนจตอาสาอยางตอเนองจ�านวนไมนอย

คลายจากโรคซมเศราเมอไดชวยเหลอสวนรวม

32 33

เครอข

ายพทธ

กา

หรอดแลสตวทเจบปวย(อยาวาแตคนเลยลง

ทมความเปนมตรชอบสางขนหาเหบใหแกลง

ตวอน มแนวโนมทจะอายยน เมอน�าเลอดไป

ตรวจกพบวามฮอรโมนเครยดทต�ามากและม

ภมตานทานทแขงแรงกวา)

ความดและความสขนนอยใกลกนมากถา

อยากใหลกมความสขกควรสนบสนนใหเขาท�า

ดดวยการสงเสรมคณธรรมทมอยแลวในใจเขา

แตจะเกดผลดอยางแทจรงพอแมกตองสงเสรม

คณธรรมในใจตนกอนเพอเปนแบบอยางและ

สรางแรงบนดาลใหแกเขา

จตววฒน มถนายน ๒๕๕๙

เปนมตรกบคำวามเคำรยด

ความเครยดเปนปญหาส�าคญของคนในยค

นมนไมเพยงสงผลตอจตใจเทานนหากยงเปน

สาเหตของความเจบปวย มการศกษาพบวา

รอยละ๕๐-๗๕ของความเจบปวยทผลกดนให

ผคนไปหาหมอนนสบเนองจากความเครยด

ใชแตเทานนเมอพจารณาจากสาเหตการตาย

แลวกลาวไดวาความเครยดเปนภยทรายแรง

กวาเหลาหรอบหรเสยอก

34 35

เครอข

ายพทธ

กา

อยางไรกตามความเครยดมใชสงเลวราย

ไปเสยหมดความเครยดหากอยในระดบพอ

ประมาณกสงผลดได เชนกระตนใหเกดการ

เรยนรเปนทรกนวาหากเรยนแบบสบายๆไมม

การบานยากๆหรอฝกท�าสงทแปลกใหมไมคน

เคย(พดงายๆคอถาไมออกจาก“ไขแดง”เสย

บาง)พฒนาการในทางสตปญญาหรอทกษะก

เกดขนไดยากในท�านองเดยวกนความเครยดท

เกดจากเสนตายหรอการแขงขนนอกจากไม

เปนโทษแลวยงเปนประโยชนตอการงานดวย

ท�าใหผคนเอาศกยภาพทมอยมาใชอยางเตมท

แนวคดดงกลาวเปนทยอมรบมากขนใน

ชวงหลายปทผานมาแตปจจบนแนวคดนก�าลง

ถกตงค�าถามมากขนงานวจยลาสดชวาสงส�าคญ

มไดอยทระดบความเครยดแตอยทมมมองของ

เราทมตอความเครยดตางหากความเครยด

อยางเดยวกนหากเรามองมนตางกนปฏกรยา

ในรางกายกออกมาตางกนท�าใหมผลตอสขภาพ

และการท�างานตางกนไปดวย

เปนทรกนวาเมอมภยคกคามคนเราจะ

มปฏกรยาสองอยาง คอไมสกหน ในภาวะ

ดงกลาวหวใจจะเตนเรว เสนเลอดจะหดตว

เลอดจะถกสบฉดไปยงกลามเนอมากขนขณะ

ทสมองจะจดจออยกบภาพรวมและมองขาม

รายละเอยดในกรณทสถานการณไมเลวราย

มากและหากเรามองวาสงทเกดขนมใชภย

คกคามแตเปนสงทาทายความสามารถรางกาย

จะมปฏกรยาแตกตางกนแมหวใจยงคงเตนเรว

แตสมองจะคมชดขนและมฮอรโมนบางอยาง

หลงออกมาเพอชวยในการฟนตวและการเรยน

รโดยเสนเลอดยงคงเปดกวางในทางตรงขาม

แมเจอสถานการณอยางเดยวกน(เชนท�าขอสอบ

พดในทชมชนหรอเสนอแผนงาน)แตเรามอง

วามนเปนสงเลวรายรสกเหมอนกบวาก�าลงถก

กดดนบบคนรางกายจะมปฏกรยาอกแบบหนง

ซงสงผลเสยตอสขภาพและงานทก�าลงท�าอย

มหาวทยาลยสแตนฟอรดเคยท�าการทดลอง

กบพนกงานธนาคารจ�านวน๔๐๐คนในชวง

เกดวกฤตเศรษฐกจโดยแบงเปน๓กลมกลม

แรกไดดวดโอทตอกย�าถงผลรายของความเครยด

กลมทสองดวดโอทพดถงความเครยดวาสามารถ

36 37

เครอข

ายพทธ

กา

เพมพนสมรรถนะของคนเราไดสวนกลมสดทาย

ไมมวดโอใหดหนงสปดาหตอมาผวจยพบวา

กลมทสองจดจอกบงานมากขนมสวนรวมมาก

ขนและมปญหาสขภาพนอยลงสวนสองกลม

ทเหลอไมมความเปลยนแปลงเกดขนเลย

ในการทดลองของมหาวทยาลยโรเชสเตอร

ซงท�ากบนกศกษาทเตรยมสอบเขาเรยนหลกสตร

ปรญญาโทนกศกษากลมแรกไดรบการบอกวา

ความเครยดระหวางสอบเปนเรองธรรมดาและ

อาจชวยใหท�าขอสอบไดดขนสวนกลมทสอง

ไมมการพดคยใดๆ ทงสน เมอมการลองท�า

ขอสอบผลปรากฏวากลมแรกท�าคะแนนไดด

กวากลมทสองและเมอน�าน�าลายของนกศกษา

เหลานไปตรวจกพบวาความเครยดของนกศกษา

กลมแรกไมไดลดลงยงคงเครยดเทาๆกบกลม

ทสองไมกเดอนตอมาเมอมการสอบจรงนกศกษา

กลมแรกทถกสอนใหมองความเครยดเปนบวก

กยงคงท�าคะแนนไดดกวากลมทสอง

ทนาสนใจยงกวานนกคอเมอป๒๕๕๕

นกวจยชาวอเมรกนไดยอนกลบไปดผลการ

ส�ารวจสขภาพแหงชาตเมอป๒๕๔๑ซงมการ

สอบถามคน๓,๐๐๐คนเกยวกบความเครยด

ทเกดขนในปทผานมารวมทงถามความเหนวา

เขาเหลานนเชอวาความเครยดมผลเสยตอสขภาพ

หรอไม เมอตามไปดวาคนเหลานนมใครบางท

เสยชวตไปแลวผวจยพบวาคนทระบวาม

ความเครยดสงและเชอวามนมผลเสยตอสขภาพ

มโอกาสตายกอนวยอนควรมากกวาถงรอยละ

๔๓สวนคนทมความเครยดสงแตไมคดวามน

เปนอนตรายมโอกาสตายเรวนอยกวาคนทม

ความเครยดต�าดวยซ�า

การศกษาดงกลาวชวาความเครยดจะสง

ผลดหรอเสยอยททศนคตของเราเปนส�าคญ

รกนมานานแลววาใจมผลตอกายแตทผานมา

เรามกใหความส�าคญกบภาวะอารมณเชนดใจ

หรอเสยใจรกหรอโกรธผอนคลายหรอกงวล

แตในความเปนจรงแมแตทศนคตหรอมมมอง

ของเรากสงผลตอสขภาพหรอความเปนไปใน

รางกายดวย

เมอเรวๆนคณะสาธารณสขศาสตร

มหาวทยาลยเยลพบวาคนอาย๔๐ทมทศนคต

ลบตอวยชรา(เชนเหนวาคนแกเปนพวกเหมอ

ลอยเรยนรสงใหมไดยาก)เมอผานไป๒๕ป

เนอสมองในสวนทเรยกวาฮปโปแคมปสของคน

38 39

เครอข

ายพทธ

กา

เหลานจะฝอลงมากกวารวมทงมลมเลอดมากกวา

ซงลวนเปนตวบงชของโรคอลไซเมอรสอดคลอง

กบการวจยกอนหนานทระบวาคนทมอคตตอ

วยชราจะมโอกาสเปนโรคหวใจเพมขนใน๔๐

ปใหหลง

ทงหมดนบอกเราวาอะไรเกดขนกบเรา

ไมส�าคญเทากบวาเรารสกหรอมทศนคตตอมน

อยางไรแมสงไมดเกดกบเราแตหากเรารสกด

กบมนหรอมองมนในแงบวกมนกอาจมประโยชน

กบเราไดหรออยางนอยกกอความเสยหายนอย

ลงผปวยหลายคนเมอรสกดกบมะเรงกสามารถ

อยกบมะเรงไดอยางมความสขแตถาหากรสก

ลบกบมนกจะทกขทรมานและตายเรว

กบความเครยดกเชนกนหากเราหนมน

ไมพนแทนทจะผลกไสมนหรอตโพยตพายควร

มองมนในแงบวกหรอปรบใจใหเปนมตรกบมน

ดวยวธนเทานนมนจะเปนคณกบเราและกลาย

เปนมตรกบเราในทสด

จตววฒน สงหาคม ๒๕๕๙

ขอบคำณคำวามทกข

องคลมาลนนเปนมหาโจรแตเมอบวชเปน

ภกษกมความออนนอมถอมตนและใฝธรรมเมอ

ไดฟงธรรมจากพระพทธเจาวาใหรจกแสวงหา

กลยาณมตรพระองคลมาลนอมรบค�าสอน

ดงกลาวจงไดไปรจกกบพระรปหนงชอพระ

นนทยะระหวางทสนทนากนพระองคลมาลได

ถามพระนนทยะวาพระพทธองคทรงสอนอะไร

บาง

พระนนทยะตอบวาพระพทธองคทรงสอน

ใหปลอยใหวางทงขางหนาขางหลงและ

40 41

เครอข

ายพทธ

กา

ทามกลางไมยดตดในอดตอนาคตและปจจบน

อารมณใดทพอใจหรอไมนาพอใจกใหวางเอาไว

พบอารมณทพอใจทเรยกวาอฏฐารมณกไมยนด

พบอารมณทไมนาพอใจทเรยกวาอนฏฐารมณ

กไมยนรายใครเขาดาวาอะไรกกองค�าดาวาไว

ตรงนนไมตองพาตดตวไปดวยเมอวางแลวใจ

กเปนปกตไมทกขตอนทายทานไดกลาววา

“ผทรจกถอเอาประโยชนทงจากอฏฐารมณ

และอนฏฐารมณพระผมพระภาคตรสสรรเสรญ

วาเปนบณฑต”

เวลาทมผสสะมากระทบกบตาหจมกลน

กายใจไมวาจะดหรอรายไมวาจะเปนอฏฐารมณ

หรออนฏฐารมณ โดยเฉพาะอนฏฐารมณถา

เกยวของกบมนไมเปนกจะเกดทกขใจดงนน

อยางแรกทเราควรท�ากคอ รจกรกษาใจไมให

ทกขถาเราเผลอปลอยใจใหทกขกถอวาไมได

ท�าหนาททพงมตอจตใจของตวเองคนทบอก

วารกตวเองแตพอมเหตการณมากระทบก

ปลอยใจใหทกขระทมโศกเศราเสยใจอยางนน

ถอวาไมรกตวเอง

เมอรกษาใจใหปกตแลวขนตอไปคอตอง

รจกหาประโยชนจากสงทเกดขนดวยคณสมบต

ทส�าคญอยางหนงของชาวพทธคอร จกหา

ประโยชนจากสงตางๆไมวาดหรอรายหลวงพอ

ค�าเขยนสวณโณเคยกลาววา“นกภาวนาตอง

รจกฉวยโอกาส”ฉวยโอกาสในทนหมายความ

วาใชทกโอกาสและทกอยางทเกดขนเพอการ

ปฏบตธรรมหรอพฒนาจตใจเชนไมวาท�าอะไร

อยทไหนกภาวนาอยเสมอรวมทงไมวามอะไร

เกดขนกใชสงนนใหเปนประโยชนแกการภาวนา

หรอพฒนาจตใจแมจะเปนสงทย�าแยกตาม

คนสวนใหญพอเจอเหตรายหรอสงทไมนา

พอใจคออนฏฐารมณกเปนทกขเลยแบบน

เรยกวาขาดทนบางคนขาดทนสองตอสามตอ

เชนเมอเงนหายใจกเสยสขภาพกแยเลยเสย

งานดวยพอหงดหงดกระบายอารมณใสคนรอบ

ขางกเสยสมพนธภาพอกเรยกวาขาดทนหลาย

ตอเลยแตคนทฉลาดหรอนกปฏบตจะไมขาดทน

อยางนอยตองเสมอตวกอนคอใจเปนปกตไม

ทกขแลวท�าใหดกวานนกคอไดก�าไรทกอยาง

ทเกดขนกบเราแมจะแยเพยงใดกมประโยชน

ทงนนถารจกมองการรจกมองเรยกวาโยนโส-

มนสการ

42 43

เครอข

ายพทธ

กา

การรกษาใจใหปกตรกษาใจไมใหทกข

ท�าไดหลายวธ เชนมสต เมอมสตสตจะชวย

รกษาใจไมใหยนดยนรายไมใหฟหรอแฟบเมอ

เกดอารมณอกศลขนมาใจกไมเขาไปเปนไม

เขาไปยดอารมณนนมความโกรธเกดขนกเหน

แตไมเขาไปเปนเหนความโกรธแตไมเปนผโกรธ

เหมอนเรายนมองกองไฟกองไฟจะรอนแคไหน

แตหากเรายนดอยหางๆกจะไมรสกรอนการ

ถอยออกมาเปนผดท�าใหกายไมรอนใจกเชน

กนเมอถอยออกมาเปนผดใจกไมทกขใจเปน

ปกตได

อกวธทท�าใหใจไมทกขคอยอมรบความ

เปนจรงทเกดขนมองวาสงทเกดขนเปนธรรมดา

โลกเปนธรรมดาททกชวตตองประสบหรอ

ยอมรบวามนเกดขนแลวตโพยตพายไปกไมเกด

ประโยชนการมองแงดเปนวธหนงทจะชวยให

ยอมรบสงทเกดขนไดงายขน เพราะเหนขอด

ของมนจงไมปฏเสธไมผลกไสหรอไมกเพราะ

เหนวาจะเกดโทษตามมาถาไมยอมรบหรอปฏเสธ

ผลกไส

เหลานเปนวธการทชวยท�าใหเรายอมรบ

สงตางๆทเกดขนไดไมวาจะย�าแยแคไหนใจก

ไมเปนทกขสามารถทรงตวเปนปกตไดอยางน

เรยกวาเสมอตวแตเราสามารถท�าไดมากกวา

นนคอหาก�าไรจากสงทเกดขนดวยเชนเงน

หายโทรศพทหายพอมสตกมปญญาเหนวา

มนเปนเรองธรรมดาจากนนกมองตอไปวาเรา

จะไดประโยชนอะไรจากเหตการณนบางกพบ

วามนเปนแบบฝกหดใหเรารจกปลอยวางมน

สอนธรรมวาไมมอะไรสกอยางทจรงยงยนไมม

อะไรสกอยางทเปนของเราอยางแทจรงถาเรา

มองอยางนกไดก�าไรการรจกหาประโยชนจาก

เหตการณทเกดขนชวยท�าใหใจเปนปกตไดมาก

ขน

มชาวองกฤษคนหนงชอจอหนโรเจอสอาย

ประมาณ๖๐ปวนหนงขณะก�าลงจงหมาเดน

เลนจๆกมผหญงคนหนงเขามากระแทกหลง

จนลมลงทแรกเขานกวาเพอนมาหยอกเลน

44 45

เครอข

ายพทธ

กา

ปรากฏวาไมใช ผหญงคนนนเขาไมรจกเลย

จากนนผหญงแปลกหนากเอามดจวงแทงตาม

ล�าตวแขนขารวมทงหมดประมาณ๔๐แผล

เสรจแลวกหนไปปลอยใหชายผนนนอนจม

กองเลอดโชคดทมคนเหนเหตการณพาสง

โรงพยาบาลไดทนเขาจงรอดตายเขามารภาย

หลงวากอนหนานน๑๐วนมคนตายเพราะฝมอ

ผหญงคนนนไปแลวสามรายและบาดเจบสาหส

สองราย ซงหนงในนนคอตวเขา ทงหมดนไม

เคยรจกหรอมเรองโกรธแคนกบเธอเลย

ตอมาผหญงคนนนถกจบไดมนกขาวไป

สมภาษณชายผนวามอะไรอยากจะบอกผหญง

คนนไหมเขาตอบวา“ผมอยากถามวาท�าไมเธอ

ตองท�าอยางนชวยบอกผมดวย”น�าเสยงของ

เขาไมบงบอกถงความโกรธแคนเลย

นกขาวถามตอวาเหตการณทเกดขนท�าให

ชวตเขาเปลยนแปลงบางหรอเปลาเขาตอบวา

“ผมไดคดวาวนหนงผมตนขนมาแตเชาแลว

อาจโดนรถเมลแลนทบตายกไดเราไมรหรอก

วาจะเกดอะไรขนกบชวตฉะนนพยายามท�าสง

ทดสดทกวนดกวา”

จอหนโรเจอสเปนตวอยางของคนทเมอ

ประสบเหตรายแลวเขาสามารถรกษาใจใหไม

ทกขไดคนสวนใหญหากเจอเหตการณแบบน

ถาไมโกรธแคนกจะตอกชกหววา“ท�าไมถงตอง

เปนฉน”หรออาจจะคดวา“ท�าไมซวยเหลอ

เกนท�าบาปท�ากรรมอะไรไวจงเคราะหรายอยาง

น”การคดอยางนจะยงซ�าเตมจตใจใหย�าแยลง

แตชายผนไมมความรสกแบบนนเลยสวนหนง

อาจเปนเพราะเขาใหอภยผหญงคนนน

ใชแตเทานนเขายงรจกหาประโยชนจาก

เหตการณนกลาวคอใชเปนเครองเตอนใจให

ไมประมาทกบชวตและท�าใหไดคดวาตองท�า

วนนใหดทสดหรอท�าสงทดทสดตงแตวนนซง

ตรงกบทพระพทธเจาสอนเรองความไมประมาท

วา“ความเพยรเปนสงทตองท�าวนน ใครจะร

ความตายแมพรงน”

แมชาวองกฤษคนนจะไมไดนบถอศาสนา

พทธแตทาทของเขาสอดคลองกบค�าสอนของ

พระพทธเจาทวาทกอยางทเกดขนแมจะเปน

เหตการณทเลวรายแคไหนกตามลวนมประโยชน

ทงสนอยทวาเรารจกมองหรอเปลา

ความเจบปวยกเชนกนมประโยชนหากรจก

มองมนสามารถสอนธรรมใหแกเราวาชวตน

46 47

เครอข

ายพทธ

กา

ไมเทยงเปนทกขและไมใชตนเวลาทเราสบาย

ดเราไมเคยคดวารางกายนเตมไปดวยความเจบ

ปวยหรอเปนรงของโรคเราไมเคยตระหนกวา

รางกายเสอมสลายอยตลอดเวลาพอเจบปวย

ถงรวารางกายไมไดอยในอ�านาจบงการของเรา

เลยสงใหหายเจบปวยกท�าไมไดบางทแคจะ

ยกมอกยงยกไมขน

ทานอาจารยพทธทาสบอกวา“ความเจบ

ปวยมาเตอนใหเราฉลาด”กลาวคอฉลาดใน

เรองไตรลกษณแตคนบางคนเจอความเจบปวย

กยงดอดานไมเปดรบธรรมทความเจบปวยมา

สอนอยางนจะขาดทนมากนอกจากจะไมได

ธรรมมาเปนก�าไรแลวยงตองเจบปวยทงกาย

และใจอกดวย

เมอเจอความทกขกใหทกขแคกายหรอ

เสยแคทรพยแตอยาปลอยใหใจเปนทกขดวย

เมอตงสตไดแลวกลองใครครวญดๆจะพบวา

มนมประโยชนไมนอยถงตอนนนเราคงอดไม

ไดทจะขอบคณความทกข

จตววฒน กนยายน ๒๕๕๘

48

เครอข

ายพทธ

กา