บทที่2 pnc 1110...บทท 2 pnc 1110 หล กการช...

Post on 05-Oct-2020

3 Views

Category:

Documents

0 Downloads

Preview:

Click to see full reader

TRANSCRIPT

บทท 2 PNC 1110

หลกการชวยในการเตรยมตรวจพเศษตางๆ

อาจารยเพชรตน เตชาทววรรณ วทยาลยพยาบาลและสขภาพ

มหาวทยาลยราชภฎสวนสนนทา

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

1

วตถประสงค

1.บอกหลกการชวยในการเตรยมตรวจทางการแพทยได2. บอกอปกรณทใชในการเตรยมตรวจทางการแพทยได

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

2

หลกการชวยในการเตรยมตรวจพเศษทางการแพทย

การเตรยมผปวยพรอมรบการตรวจเพอประกอบหรอสนบสนนการตรวจวนจฉยของแพทยประกอบดวย การตรวจทางหองปฏบตการทไมมบรการตรวจในโรงพยาบาล การตรวจทางรงสวนจฉย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

3

ประเภท

1. การเตรยมตรวจทท าหตถการโดยแพทยเจาของไข /แพทยทปรกษา ทหอผปวย

2. การเตรยมตรวจทท าหตถการโดยแพทยเจาของไข /แพทยทปรกษา ทนอกหอผปวย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

4

การเตรยมตรวจทท าหตถการทหอผปวย

1. การเจาะปอด ( Thoracentesis )2. การเจาะชองทอง ( Abdominal

Paracentesis/Abdominal Tapping )3. การเจาะชองทอง ( Abdominal

Paracentesis/Abdominal Tapping )

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

5

การเจาะปอด ( Thoracentesis )

วตถประสงค1. เพอบรรเทาอาการหายใจล าบากในผปวยทมน าหรออากาศอยในชองเยอหมปอด2. เพอน าสงทไดสงตรวจส าหรบการวนจฉยโรค

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

6

ขอหามของหตถการ

- สารน าในโพรงเยอหมปอด มปรมาณนอย - มเลอดออกผดปกต - ผปวยยงใชเครองชวยหายใจ - มการตดเชอรนแรงทผวหนงบรเวณทจะเจาะ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

7

อปกรณ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

8

อปกรณ

1. Betadine solution/ Aseptic Solution2. 1% Xylocaine without adrenaline 3. ส าล , Gauze ตามความเหมาะสม4. ผาสเหลยมเจาะกลาง5. Syringe ขนาด 5 cc 6. เขมเบอร18 , 247. IV Catheter เบอร18 ส าหรบเจาะปอด8. Set IV ส าหรบตอลงขวด9. ขวด Sterile 1000 cc 1 ขวด10. พลาสเตอรปดแผล11. Three – Way + สายยางส าหรบตอระบายขวด12. Syringe ขนาด 20/50 cc13. ถงมอสะอาด 1 ค

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

9

ขนตอนกอนเจาะปอด

1. เตรยมอปกรณใหพรอมและอธบายใหผปวยทราบ2. จดทาผปวยซงขนอยกบสภาพของผปวย- ทานงบนเตยงเหยยดเทาและฟบบนโตะ- ทานงเกาอ หนหนาเขาหาพนกพงและวางแขนลงบนพนก

เกาอ - ทานอนราบอยบนเตยงยกแขนขางทแพทยท าการเจาะสงขน

ไขวมอไวเหนอศรษะเอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญ

และผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ10

ทาผปวยระหวางรบการเจาะปอด

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

11

ทาผปวยระหวางรบการเจาะปอด

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

12

ทาผปวยระหวางรบการเจาะปอด

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

13

การจดทาผปวยในการเจาะปอด

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

14

ขนตอนปฏบตขณะแพทยท าหตถการ

1. กอนเจาะทาผวหนงบรเวณทจะเจาะดวย Betadine solution2. ปผาสเหลยมเจาะกลางและฉดยา 1% Xylocaine without adrenaline บรเวณทจะเจาะ 3. แทงเขมเจาะปอดเขาในชองเยอหมปอดตรงต าแหนงทตองการ พยาบาลผชวยบอกใหผปวยไมเคลอนไหวรางกาย4. เมอดดน าไดใหตอ Set IV ตอ Three – Way และ Syringe ขนาด 50 cc + Set IV ตอลงขวด

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

15

การพยาบาลหลงเจาะปอด

1) กรณทเมอเจาะเสรจแลวดงเขมออกกดแผลไวสกคร ปดแผลดวยผา Gauze2) จดใหผปวยนอนตะแคงขางทเจาะ นอนทบบรเวณแผลทเจาะอยางนอย 6 ชวโมง3) บนทกจ านวนลกษณะของน า ส กลน และเกบน าเจาะปอดสงตรวจ4) วดและบนทกสญญาณชพจนกวาจะเปนปกต

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

16

ขอควรระวง

1) ขณะเจาะควรระวงผปวยอาจมอาการ เปนลม เวยนศรษะ แนนหนาอก ชพจรเบาเรว เหนอยหอบ2) ขณะเจาะใหผปวยนง/นอน นงๆ เพราะเขมอาจแทงทะลเขาไปในเนอปอดได3) การตดเชอบรเวณแผลทเจาะ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

17

การเจาะชองทอง ( Abdominal Paracentesis/Abdominal Tapping )

วตถประสงค1. เพอบรรเทาอาการแนนทอง ระบายอยในชองทอง2. เพอน าสงทไดสงตรวจส าหรบการวนจฉยโรค

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

18

ขอหามของหตถการ

- สารน าในชองทอง มปรมาณนอย - มเลอดออกผดปกต - มการตดเชอรนแรงทผวหนงบรเวณทจะเจาะ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

19

อปกรณของหตถการ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

20

อปกรณของหตถการ

1. Betadine solution/ Aseptic Solution2. 1% Xylocaine without adrenaline 3. ส าล, Gauze ตามความเหมาะสม4. ผาสเหลยมเจาะกลาง5. Syringe ขนาด 5 cc 6. เขมเบอร18 , 247. IV Catheter เบอร18 ส าหรบเจาะปอด8. Set IV ส าหรบตอลงขวด9. ขวด Sterile 1000 cc 1 ขวด10. พลาสเตอรปดแผล11. Three – Way + สายยางส าหรบตอระบายขวด12. Syringe ขนาด 20/50 cc13. ถงมอสะอาด 1 ค

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

21

ขนตอนปฏบตขณะแพทยท าหตการ

1. กอนเจาะทาผวหนงบรเวณทจะเจาะดวย Betadine solution 2. ปผาสเหลยมเจาะกลางและฉดยา 1% Xylocaine withoutadrenaline บรเวณทจะเจาะ 3. แทงเขมเจาะปอดเขาในชองเยอหมปอดตรงต าแหนงทตองการ พยาบาลผชวยบอกใหผปวยไม เคลอนไหวรางกาย 4. เมอดดน าไดใหตอ Set IV ตอ Three – Way และ Syringe ขนาด 50 cc + Set IV ตอลงขวด

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

22

ขนตอนปฏบตขณะแพทยท าหตการ

5. ส าหรบการเจาะดดสารน า เพอลดปรมาณและความดนในชองทองควรใชเขมขนาดใหญเบอร 18 ใหตอเขมเขากบสายยางลงในขวดปราศจากเชอแลวใชพลาสเตอรยดเขมไวกบหนาทองผปวย เพอกนเขมเลอนเขาออก สารน าจะคอยๆ ไหลลงขวดเองชาๆปรมาณสารน าทเจาะออกควรจะไมมากนกในแตละครง (ไมควรเกน 2-4 ลตร) โดยใชเวลาประมาณ 1-2 ชม.

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

23

ขนตอนปฏบตขณะแพทยท าหตการ

6. ผปวยม Ascites มากจนผนงหนาทองตง ซงจะมโอกาสเกดน าในทองรวซมออกมาทผนงหนาทองหลงการเจาะไดในกรณนแพทยจะใชเทคนคการเจาะเปน “Z Tract” เทคนคนเปนวธจะไดแนวเจาะของเขม เปนรปตว “Z” ซงจะปองกนการรวซมของ Ascites ได

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

24

ขนตอนปฏบตขณะแพทยท าหตการ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

25

ขนตอนปฏบตขณะแพทยท าหตการ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

26

ขนตอนปฏบตขณะแพทยท าหตการ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

27

การพยาบาลหลงเจาะทอง

1) กรณทเมอเจาะเสรจแลวดงเขมออกกดแผลไวสกคร ปดแผลดวยผา Gauze2) จดใหผปวยนอนตะแคงขางทเจาะ นอนทบบรเวณแผลทเจาะอยางนอย 6 ชวโมง3) บนทกจ านวนลกษณะของน า ส กลน และเกบน ากอนสงตรวจ4) วดและบนทกสญญาณชพจนกวาจะเปนปกต

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

28

การเจาะตรวจน าไขสนหลง (Lumbar Puncture)

เปนหตถการทท าเพอการวนจฉยการตดเชอในระบบประสาทสวนกลาง และ subarachnoid hemorrhage นอกจากนยงเพอการรกษาโดยการใหยาเขาน าไขสนหลง เชน ยาเคมบ าบด ยาระงบปวด สารทบแสง เปนตน หรอใชระบายน าไขสนหลงเพอรกษาภาวะความดนในชองกะโหลกศรษะ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

29

ขอหามของหตถการ

- สงสยภาวะไขสนหลงไดรบภยนตรายหรอถกกด- มการตดเชอของผวหนงในต าแหนงทเจาะตรวจ- ภาวะความดนในกะโหลกสง (increase intracranial pressure) หรอ space-occupying lesion ซงมความเสยงตอการเกด cerebral herniation สง- การแขงตวของเลอดผดปกตอยางมาก หรอปรมาณเกลดเลอดต ากวา 100,000/mm3 หากจ าเปนตองเจาะหลงควรใหสารประกอบของเลอดเพอแกไขความผดปกตกอนท าการเจาะหลง

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

30

อปกรณ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

31

อปกรณ

1. Betadine solution2. 1% Xylocaine without adrenaline 3. ส าล, Gauze ตามความเหมาะสม4. ผาสเหลยมเจาะกลาง5. Tooth Forceps6. ถวยใสน ายา7. Syringe ขนาด 5 cc 8. เขมเบอร18 , 249. เขมเจาะน าไขสนหลง แบบทม stylet (ขนาดตามตาราง) ส าหรบเจาะ เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญ

และผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ32

ตารางขนาดเขมเจาะน าไขสนหลงทเหมาะสมตามอาย

อาย ขนาดเขมเจาะน าไขสนหลงทารกกอนก าหนด 22 gauge หรอเลกกวา ยาว 1.5 นวทารกแรกเกด - 2 ป 22 gauge ยาว 1.5 นว2 - 12 ป 22 gauge ยาว 2.5 นวมากกวา 12 ป 20 หรอ 22 gauge ยาว 3.5 นว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

33

ขนตอนปฏบต

การเตรยมผปวยกอนเจาะ1. จดทาผปวยใหอยในทาทเหมาะสม เพอใหชองระหวาง lamina กวางขน

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

34

ขนตอนปฏบต

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

35

2. คล าต าแหนง posterior superior iliac crests ลากเสนสมมตตรงลงมาทกระดกสนหลงจะอยตรงกบชองกระดกสนหลงท L3-L4 เลอกเจาะน าไขสนหลงทระดบ L3-L4 หรอ L4-L5 เดกทารกอาจเลอกทระดบ L2-L3 ได3. ท าความสะอาดผวหนงดวยน ายาฆาเชอ เรมจากตรงกลางวนไปรอบ ๆ เปนบรเวณกวาง ปผาเจาะกลาง4. ฉด 1% lidocaine ทต าแหนงทตองการ ผปวยบางรายอาจตองใหยานอนหลบรวมดวย5. ใชเขมเจาะหลงแทงเขาตรงกลางชอง ตวเขมใหตงฉากกบผวหนง ปลายเขมชไปทสะดอ ขณะแทงเขมผาน ligamentum flavum และ dura (ภาพท 3)

ขนตอนปฏบต

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

36

ขนตอนปฏบต

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

37

ขนตอนปฏบต

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

38

ขนตอนปฏบต

7. วด opening pressure โดยใช manometer ควรท าทกรายถาท าได เดกทดนมาก ไมใหความรวมมอ คาทวดไดอาจคลาดเคลอน คาทวดไดจะถกตองถาเดกอยในทานอนตะแคง ไมเกรง และน าไขสนหลงไหลด ตอเขมเจาะน าไขสนหลงกบ manometer ผานทอตอ 3 ทาง จนระดบน าขนไดสงสดใน manometer และขยบขนลงตามการหายใจ ความดนปกตอยท 5-20 เซนตเมตรน า ถาขาและศรษะเหยยดออก และถาผปวยอยในทากมศรษะและงอขา ความดนปกตจะอยท 10-20 เซนตเมตรน า8. เกบน าไขสนหลงจ านวนเทาทตองการสงตรวจ9. วด closing pressure จากนนใส stylet และเอาเขมออก เชดผวหนง ปดแผล

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

39

การพยาบาลหลงเจาะตรวจน าไขสนหลง

1) กรณทเมอเจาะเสรจแลวดงเขมออกกดแผลไวสกคร ปดแผลดวยผา Gauze2) จดใหผปวยนอนตะแคงขางทเจาะ นอนทบบรเวณแผลทเจาะอยางนอย 6 ชวโมง3) บนทกจ านวนลกษณะของน า ส กลน และเกบน ากอนสงตรวจ4) วดและบนทกสญญาณชพจนกวาจะเปนปกต

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

40

ภาวะแทรกซอนหลงเจาะตรวจน าไขสนหลง

1. ปวดหลง มกไมรนแรง2. Paresthesia เนองจากปลายเขมถก cauda equina เมอขยบเขมอาการมกจะหายไป3. ปวดศรษะ รวมกบ vertigo, tinnitus และ diplopia ซงเกดจากการซมของน าไขสนหลงผานร dura ควรปองกนโดยใชเขมเจาะขนาดเลกและระบายน าไขสนหลงออกครงละนอย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

41

การสงสงสงตรวจและขอควรระวง ( handling )

1.) น าเจาะจากชองตาง ๆ ควรน าสงตรวจใหถงหองปฏบตการภายในเวลาครงชวโมง2.) น าเจาะจากชองปอด ชองทอง และชองหวใจ หากสงตรวจไมไดทนทใหน าเขาตเยน 4°C ไดเปนเวลา 48 ชวโมง3.) น าเจาะจากขอหากไมสามารถสงตรวจทนทใหเกบทอณหภมหองได 2-3 ชวโมงการเจาะ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

42

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

43

การเตรยมตรวจทท าหตถการทนอกหอผปวย

การตรวจทางรงสวนจฉยพเศษทพบบอย การตรวจพเศษทางรงส ผปวยตองเตรยมตวกอนการตรวจซงการใหบรการตรวจพเศษทางรงส ม 3 ประเภท

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

44

การเตรยมตรวจทท าหตถการทนอกหอผปวย

1) การตรวจดวยคลนเสยง (Ultrasound/Ultrasound Doppler) 2) การตรวจระบบทางเดนปสสาวะ (Intra-Venous Pyelography) 3) การตรวจล าไสใหญ (Barium Enema) การตรวจกระเพาะอาหาร (Upper GI) และ การตรวจหลอดอาหาร (Barium Swallowing)

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

45

การตรวจดวยคลนเสยง (Ultrasound)

เปนการตรวจโดยใชคลนเสยงความถสง เกนระดบทหของคนเราจะไดยน เปนคลนเสยงทไมกอใหเกดอนตรายใดๆทงสน ใชในการตรวจหาความผดปกตของอวยวะภายใน

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

46

การตรวจดวยคลนเสยง (Ultrasound)

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

47

การตรวจดวยคลนเสยง (Ultrasound)

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

48

การเตรยมตวกอนตรวจ Ultrasound

1. การเตรยมตวเพอตรวจกอนบรเวณผวหนง ,เตานม หรอตอมไทรอยด งดทาแปง หรอโลชนบรเวณสวนทตรวจ

2. การเตรยมตวเพอตรวจอวยวะในชองทองทงหมด (Ultrasound Whole Abdomen)- งดอาหารและเครองดมทไมมไขมนอยางนอย 4-6 ชวโมง- กอนตรวจ 1 ชม. ใหดมน าเปลาประมาณ 1 ขวด (ขนาด 500 ซซ ขนไป) และกลนปสสาวะไว- การตรวจตองตรวจขณะทปวดปสสาวะเตมท (จะตรวจขณะทกระเพาะปสสาวะขยายตวเตมท)

3.การเตรยมตวเพอตรวจอวยวะในชองทองสวนบน (Ultrasound Upper Abdomen)- งดอาหารและเครองดมทไมมไขมนอยางนอย 4-6 ชวโมงเอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญ

และผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ49

การเตรยมตวกอนตรวจ Ultrasound

การเตรยมตวเพอตรวจชองทองสวนลาง(Ultrasound Lower Abdomen) และระบบทางเดนปสสาวะ(Ultrasound KUB)

-ทานอาหารไดตามปกต- กอนตรวจ 1 ชม. ใหดมน าเปลาประมาณ 1 ขวด (ขนาด 500 ซซ ขนไป) และกลนปสสาวะไว- การตรวจตองตรวจขณะทปวดปสสาวะเตมท (จะตรวจขณะทกระเพาะปสสาวะขยายตวเตมท)เพอจะไดเหนกระเพาะปสสาวะไดอยางชดเจน

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

50

การตรวจทางหวใจ

การตรวจพนฐาน1) การตรวจรางกาย เพอดน าหนก สวนสง BMI การจบชพจร อตรา

และความสม าเสมอของการเตนของหวใจ ความดนโลหต ฟงเสยงผดปกตเสยงหวใจ

2) คลนไฟฟาหวใจ คลนไฟฟาหวใจจะบอกจงหวะการเตนของหวใจ3) เอกซเรยทรวงอก หรอเรยคงยวาเอกซเรยปอด ซงจะเหนทงปอด

หลอดเลอดแดงใหญ การกระจายของเลอดในปอต ภาวะน าทวมปอดหรอ หวใจลมเหลว

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

51

การตรวจทางหวใจแบบพเศษ

Echocardiogram หรอ อลตราซาวนหวใจหลกการสะทอนกลบของคลนเสยงความถสง ซงจะสงผานผนงทรวงอกไปถงหวใจโดยหวตรวจชนดพเศษ เมอคลนเสยงความถสง วธนจะไมเหนหลอดเลอดหวใจโดยตรง และอาจไดภาพไมชดเจนในผปวยทอวนหรอผอมมาก หรอมถงลมโปงพอง เนองจากไขมนและอากาศขดขวางคลนเสยงความถสง

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

52

Echocardiogram หรอ อลตราซาวนหวใจ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

53

Echocardiogram หรอ อลตราซาวนหวใจ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

54

Exercise Stress Test การเดนสายพาน

ผปวย(หรอผทตองการตรวจ) ออกก าลงกายโดยการเดนบนสายพานทเคลอนทไปเรอยๆ (บางแหงอาจใหปนจกรยานแทน) เมอออกก าลงกายหวใจจะเตนเรวขน ซงจ าเปนตองไดรบเลอดมาเลยงมากขนดวย ผทดสอบสามารถทราบผลการทดสอบจากแพทยซงจะเฝาสงเกตอาการอยดวยตลอดการทดสอบไดทนท

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

55

Exercise Stress Test

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

56

Exercise Stress Test

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

57

CPET ( Cardiopulmonary Exercise Test)

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

58

การตรวจดวยเครองเอกซเรยคอมพวเตอร (CT)

การเตรยมตว

1.งดน าและอาหารกอนการตรวจ 6 ชวโมง

2. แจงเจาหนาทเวลามานดหรอกอนรบการตรวจในกรณตอไปน

สตรตงครรภหรอสงสยวาตงครรภ

ผปวยเคยมประวตแพสารทบรงสมากอน

ผปวยมประวตแพอาหารทะเล

ผปวยมประวตแพยาอนๆ

ผปวยมประวตโรคประจ า ตวตางๆ เชน โรคภมแพ โรคหอบหด ลมชก เปนตน

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

59

การตรวจดวยเครองเอกซเรยคอมพวเตอร (CT)

การเตรยมตว(ตอ)

3. ในกรณผปวยทท าการตรวจระบบชองทองสวนลางและชองทองทงหมด ผปวยตองดมน า ทมสวนผสมของสารทบรงส ตามค าแนะน า ของเจาหนาทกอนเขารบการตรวจ

4. ผปวยทมประวตแพสารทบรงส อาหารทะเล โรคหอบหด ใหรบประทานยาแกแพตามแพทยสง

5. ผปวยอายมากกวา 60 ปขนไปหรอมโรคประจ าตวควรมผลคาการท างานของไตกอนการตรวจไม 7 วน

6. ผปวยทกอายทงดอาหารและน าทกชนด สามารถรบประทานยาประจ าตว โดย ดมน าเปลาไดไมเกน 1 / 4 ของแกวน าปกต กอนเขารบการตรวจ 2 ชวโมง

7. หากทานมขอสงสย สามารถสอบถามจากทางเจาหนาทได

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

60

การตรวจดวยเครองเอกซเรยคอมพวเตอร (CT)

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

61

การตรวจดวยเครองเอกซเรยคอมพวเตอร (CT)

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

62

การตรวจดวยเครองเอกซเรยคอมพวเตอร (CT)

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

63

การเตรยมทางรงสวนจฉยอนๆ

การตรวจสวนแปงแบเรยม ( Barium Enema)• เปนวธการตรวจทางรงสวทยาเพอหาความผดปกตของล าไสใหญ โดยการสวนแปงแบเรยมและลมเขาทางทวารหนก จากนนจงท าการเอกซเรย• ประโยชนของการสวนแปงแบเรยม คอ การสวนแปงแบเรยมใชในการตรวจหาความผดปกตของล าไสใหญ เชน เนองอก มะเรง หรอการอดตนในล าไสใหญ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

64

การเตรยมตวเขารบการสวนแปงแบเรยม

• แจงขอมลใหแพทยทราบเกยวกบโรคประจ าตว ประวตการแพยา/สารเคม ยาทรบประทานเปนประจ า และประวตการผาตด

• ผปวยตองมการจ ากดอาหาร โดยรบประทานอาหารออนๆ ทมกากนอยลวงหนากอนการตรวจ 2 วน

• ท าความสะอาดล าไสใหญในคนกอนตรวจ ซงท าไดหลายวธ โดยสวนใหญจะใชวธการดมของเหลวเขาไปเพอชวยกระตนล าไสและถายทอง ในบางกรณอาจมการผสมน ามนละหงซงมฤทธเปนยาระบายใหดมดวย หรออาจใชวธอน เชน การรบประทานอาหารบางชนดเพอใหถายทอง หรอการสวนทวารหนก การเตรยมล าไสเปนเปนขนตอนทส าคญมาก เนองจากสงผลตอความแมนย าของการตรวจ

• งดรบประทานอาหารเชาในวนทเขารบการตรวจ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

65

การตรวจสวนแปงแบเรยม

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

66

การตรวจสวนแปงแบเรยม

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

67

การตรวจกลนแปงแบเรยม( Barium Swallow)

การตรวจหลอดอาหาร กระเพาะอาหาร และล าไสสวนตน(Upper gastrointestinal series) เปนการตรวจหลอดอาหาร กระเพาะอาหารและล าไสสวนตน โดยเนนการตรวจกระเพาะอาหารเปนส าคญ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

68

วตถประสงค

1.เพอตรวจดวาผปวยมความผดปกตเหลานหรอไม เชน ไสเลอนกะบงลม (Hiatus hernia) กระเปาะของล าไสใหญ (Diverticulum) และมเลอดออก (Varices)2.เพอตรวจดต าแหนงของการตบตนแผล กอนเนองอก การอกเสบ หรอบรเวณทมการดดซมไมด3.เพอตรวจดการเคลอนไหวของกระเพาะอาหารและล าไสวาผดปกตหรอไม

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

69

การเตรยมผปวย

1.บอกผปวยวาจะตองกลนแปงแบเรยมแลวตามดวยการเอกซเรย เพอตรวจดหลอดอาหาร กระเพาะอาหารและล าไสเลก2.บอกผปวยใหรบประทานอาหารออนทมกากนอย งดสบบหร 2 – 3 ชวโมงกอนตรวจ และงดอาหารและน าดมหลงเทยงคน3.บอกผปวยเรองการตรวจ ผดแล และสถานทตรวจ4.ใหผปวยถอดของมคาทเปนโลหะออก5.แจงผปวยทราบวาผปวยจะตองอยในททมโตะเอกซเรย ซงจะหมนไดหลายทศทาง เชน แนวดง แนวขนาน แนวเอยง เปนตน

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

70

การเตรยมผปวย(ตอ)

6.บอกผปวยวาในการตรวจนจะตองกลนแปงแบเรยม ซงคลายกบโอวลตน ประมาณ 500-600 มลลลตร รสชาตจะไมอรอย และอาจจะรสกแนน ๆ ทอง ไมสบายในทอง เนองจากมแปงไปฉาบผนงในชองทองและล าไสไว7.บอกผปวยวาจะตองงดรบประทานอาหารหลงเทยงคน และยานอนหลบเปนเวลา 24 ชวโมง 8.กอนตรวจใหผปวยสวมเสอคลม ถอดของมคาออก ถอดฟนปลอมออก และสงตาง ๆ ทมผลตอการเอกซเรย

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

71

การดแลหลงตรวจ

1. ใหผปวยคอย ๆ ดมน าทละนอย (ยกเวนมขอหาม) เพอชวยขจดแปงแบเรยม2.ใหยาระบายหรอสวนอจจาระใหผปวย บอกผปวยวาอจจาระจะมสขาวเปนเวลา 24 – 72 ชวโมง บนทกจ านวนและลกษณะอจจาระขณะทอยโรงพยาบาล การคงคางของแปงแบเรยมในล าไสอาจเปนสาเหตของการอดตนหรออจจาระไมออก ดงนน ตองรายงานใหแพทยทราบถาผปวยไมสามารถถายเอาแปงแบเรยมออกไดใน 2 – 3 วน เพราะมผลตอการตรวจทางเดนอาหารอน ๆ ได

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

72

ขอควรระวง

1.การตรวจนอาจเปนขอหาม ในผปวยทมการอดตน หรอมการทะลของทางเดนอาหาร แปงแบเรยมอาจท าใหเพมการอดตนมากขนหรอท าใหมการไหลซมเขาไปในชองทอง2.การตรวจนหามท าในหญงตงครรภ เพราะสารทบรงสจะมผลตอทารกในครรภ

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

73

การตรวจกลนแปงแบเรยม( Barium Swallow)

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

74

การตรวจกลนแปงแบเรยม( Barium Swallow)

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

75

THE END

เอกสารประกอบการสอนวชา PNC 1110 การชวยเหลอดแลผใหญและผสงอาย อ.เพชรตน เตชาทววรรณ

76

top related