เรียนรู้ อยู่กับฝุ่น pm2...คำ นำ “อากาศ”...

โดย กลมเฝาระวงฝนจฬาลงกรณมหาวทยาลย

เรยนร อยกบฝน PM2.5

เรยนร อยกบฝน PM2.5

คำ�นำ�

“อากาศ” ถอเปนหนงในความตองการขนพนฐานทางกายภาพเพอความอยรอด

ของมนษย เมออากาศเตมไปดวยมลพษ ทงจากกาซอนตราย และฝนละอองขนาดเลก PM2.5

ทท�ารายระบบทางเดนหายใจ หวใจ และเยอบนยนตา-จมก มลพษทางอากาศครงนไดสราง

ความตนตระหนกอยางยงในสงคมไทย รฐบาลไทยตองออกแถลงการณกรณสถานการณ

ฝนละออง PM2.5 เกนคามาตรฐานบรเวณกรงเทพ และปรมณฑล 5 จงหวด พรอมแนวทาง

รบมอของภาครฐ ดานของโรงเรยนและมหาวทยาลยกออกมาประกาศงดการเรยนการสอน

ในวนทคาฝ นละอองสงจนสงผลตอสขภาพอยางมาก นอกจากน ความตนกลวฝ นยง

สงผลใหหนากากอนามย N95 ขาดตลาด และผ เ จบปวยในระบบทางเดนหายใจม

จ�านวนเพมสงขนกวาปกตดวย

ความสบสนวนวายในความไมร น ท�าใหจฬาลงกรณมหาวทยาลยเลงเหนวา

หากสงคมยงขาดความรในการใชชวตรวมกบฝนละอองขนาดเลก PM2.5 นตอไป ยอมสง

ผลเสยตอการดแลสขภาพประชาชน และภาพลกษณของประเทศไทย ดงนน หนงสอคมอ

“เรยนร อยกบฝน PM2.5” นจงเกดขนภายใตการรวมพลเฉพาะกจจากอาจารยผเชยวชาญ

คณะตางๆ เพอน�างานวจยและงานวชาการมาใชใหเปนประโยชน และสงมอบศาสตรความร

การอยกบฝนอยางถกตองแกประชาชน เพราะ “สขภาพด ไมมซอ ไมมขาย แตอยทการดแลตว

เราเอง”

1

จฬาลงกรณมหาวทยาลย

2

เรองหน�

ส�รบญ

ฝน PM2.5 คออะไร?

ก�รวดค� AQI คออะไร

ม�ตรก�รจ�กภ�ครฐ

วธปองกนสำ�หรบประช�ชน

4

10

14

16

3

PM10

ฝน PM2.5 คออะไร?ชวงตนป 2562 ประเทศไทยเกดปรากฏการณฝนปกคลมอยางหนาแนน เปนเหตใหทกภาค

สวนตงแตหนวยงานรฐ สอมวลชน และประชาชนเองตองออกมาหาค�าตอบวามนคออะไร นคอ

ครงแรกทเรองฝน PM2.5 ปรากฏอยบนสอแทบทกแขนง

ฝน PM2.5 หรอชอเตมคอ Particulate matter with

diameter of less than 2.5 micron เปนฝนละออง

ขนาดจวทมขนาดไมเกน 2.5 ไมครอน เปน 1 ใน 8 ตว

วดมาตรฐานคณภาพอากาศในบรรยากาศ

ตนเหตหลกททำ�ใหเกดฝน PM2.5 คอ...

4

ความรายแรงจากฝนจวน คอ มนสามารถผานการ

กรองของขนจมกและเข าส ชนในสดของปอด

ได แมฝ นจว PM2.5 จะไมไดเปนอนตรายตอ

รางกายแบบเฉยบพลน แตตองใชเวลาสะสมนบ

สบปถงจะแสดงผล อนตรายจากฝน PM2.5 คอ

มนสามารถท�าหนาทเปนตวกลางพาสารอนๆ เขา

ส ปอด ดวยการใหสารเหลานนมาเคลอบบนผว

ของมน เชน สารกอมะเรง สารโลหะหนก เปนตน

ฝ นละอองจวตวนกไมไดเพงเกดขน หรอเกนคา

มาตรฐานเปนครงแรก หากแตมนมอย และจางหาย

ไปเปนวฏจกรในบานเรามานานหลายปแลว

ไอเสยจ�กรถยนต หรอจ�กก�รจร�จร

อ�ก�ศพษจ�กปลองโรงง�นอตส�หกรรมและโรงไฟฟ�

ก�รเผ�ในทโลง และในทไมโลง

จากขอมลโดยกรมควบคมมลพษ การเผาไหมน�ามนดเซลบวกกบการจราจรทตดขด นาจะเปนสาเหตทส�าคญทสด

การเผาไหมเชอเพลงฟอสซล หรอ เชอเพลงทไมเปนมตรตอสงแวดลอม โดยเฉพาะถานหน

การเผาเศษวสดเหลอใชของภาคการเกษตรเพอเตรยมการเพาะปลก การเผาปา และการเผาขยะ

5

6แมสถานการณฝน PM2.5 จะมมาหลายปแลว แตในชวงตนป 2562 กลายเปนประเดนทคน

ตนตวกนมากกเพราะ ครงน PM2.5 นนมาคอนขางเรว และอยนานกวาปทผานๆ มา

ปกตแลวฝน PM2.5 จะเกดขนมากในชวงทเปลยนฤดกาล จากฤดหนาวสฤดรอน ในชวง

ปลายฤดหนาวของทกป บรเวณความกดอากาศสง หรอมวลอากาศเยนจากประเทศจนจะแผ

ลงมาปกคลมเปนระลอกๆ ท�าใหมรสมตะวนออกเฉยงเหนอทพดปกคลมประเทศไทยตอนบนม

ก�าลงแรงขน ประเทศไทยตอนบนจะมอณหภมลดลงโดยทวไป โดยมอากาศเยนถงหนาว และ

หนาวจดบางพนท แตมบางชวงความกดอากาศสงทแผลงมาปกคลมบรเวณดงกลาว มก�าลง

ออนลง จงสงผลใหมรสมตะวนออกเฉยงเหนอมก�าลงออนลง หรอมลมสงบตามไปดวย ประกอบ

กบมการผกผนกลบของอณหภม (Inversion) ในระดบลาง สงผลใหระดบเพดานการลอยตว และ

การกระจายตวของฝนละอองอยในระดบต�า การไหลเวยนและถายเทของอากาศไมด จงท�าใหเกด

การสะสมของฝนละออง หมอก และควน ในบรรยากาศมปรมาณเพมสงขน

กร�ฟแสดงแนวโนมปรม�ณ PM2.5 พ.ศ. 2554 - 2561

และ

7“สภ�พภมอ�ก�ศ” กเปนสวนหนงททำ�ใหเกด “ฝน PM2.5”รห

รอไม

?

นอกจากปจจยทางดานการเผาไหมเชอเพลงแลว อกหนงสาเหตทท�าใหฝน PM2.5 ปกคลม

ประเทศไทยของเราหนาแนนเปนพเศษกคอ “สภาพภมอากาศ” หากเปนชวงเวลาทลมสงบนง

บรรดาสารพษทงหลายกจะถกสะสมเอาไวในชนบรรยากาศ แตเมอถงเวลาทลมรอนเรมพด

มา ฝนเหลานกจะถกพดใหลอยสงขน และคอยๆ จางหายไปในทสด กอนจะเกดการสะสมใหม

เมอลมสงบอกครง ส�าหรบชวงทผานมา ภาวะลมสงบเกดขนยาวนานกวาปกต เราจงเหน

ภาวะฝนทปกคลมนไดอยางชดเจนเทานนเอง

สภ�พอ�ก�ศปกต สภ�พอ�ก�ศคว�มรอนมคว�มผกผน

8

เมอเราจดธปจะเกดการเผาไหมของขเลอย กาว และน�าหอมในธป สารตางๆ หลายตว

จะถกปลอยออกมาคลายกบทพบในควนบหร และควนพษจากทอไอเสยรถยนต เชน

ฝนละอองขนาดเลก กาซคารบอนไดออกไซด กาซคารบอนมอนอกไซด กาซมเทน กาซซลเฟอร-

ไดออกไซด กาซไนโตรเจนไดออกไซด และสารกอมะเรงหลายชนด

นอกจากนการจดเทยนจะท�าใหเกดการปลอยสารตะกวในระหวางการเผาไหม เนองจาก

ตะกวเปนสวนประกอบหนงในการท�าไสเทยน รวมถงเขมาเทยนเองกมสารคารบอนทเกด

จากการเผาไหมคารบอนทไมสมบรณ

การจดธปเทยน

การสบบหร

บหร 1 มวน ประกอบดวย ใบยาสบ กระดาษทใชมวน และ

สารเคมหลายรอยชนด แตเมอเกดการเผาไหมจะท�าให

เกดสารเคมกวา 4,000 ชนด ในขณะทไมมการสดควน

ปลายบหรจะมความรอนสงมาก และเมอควนทปลายบหร

เจออากาศ กจะท�าใหสารบางชนดเกดปฏกรยากลายเปน

สารพษ เชน ไนโตรเจนออกไซด ยงอยในสภาพแวดลอม

ทมออกซเจนมากขน กจะจบตวกบออกซเจน กลายเปน

ไนโตรเจนไดออกไซด

กจกรรมในครวเรอน สงผลใหเกด มลพษในอ�ก�ศไดอย�งไร ?รห

รอไม

?

1

2

9

การใชเครองถายเอกสาร3ในกระบวนการถายเอกสาร กาซโอโซนเปนกาซหลกทเกดขนจากการอดและปลอย

ประจไฟฟาทลกกลงและกระดาษ อกทงกาซโอโซนบางสวนยงเกดจากแสงอลตราไวโอเลต

จากหลอดไฟพลงงานสงในเครองถายเอกสาร ซงกาซโอโซนนเปนกาซทมความเปนพษ

สงซงท�าลายสขภาพมากทสดในบรรดาสารหรอกาซอนตรายตางๆ นอกจากโอโซนแลว

มลพษจากกระบวนถายเอกสารทพบมาก คอ สารประกอบอนทรยระเหย VOCs (Volatile

Organic Compounds)

AQI : ดชนคณภ�พอ�ก�ศ

ในชวงทผานมา หากใครตดตามขาวสารเกยวกบฝนหรอสภาพอากาศ กจะตองพบกบค�าวา

AQI อยางแนนอน โดย AQI นนยอมาจาก Air Quality Index หรอดชนคณภาพอากาศ ซง

ประเทศไทยไดมการน�าดชนนมาใชรายงานสภาพอากาศเปนเวลานานแลว และหลงจาก

วนท 1 ตลาคม 2561 ประเทศไทยมการเพมฝนละอองขนาดจว PM2.5 เขาไปในการค�านวณ

AQI ดวย

ทงน ดชนคณภาพอากาศทค�านวณไดของสารมลพษทางอากาศประเภทใดมคาสงสด จะถก

ใชเปนดชนคณภาพอากาศของวนนน อยางไรกตาม คา AQI เปนคาทไมมหนวย มาตรฐาน

คาความเขมขนของ PM2.5 แบงเปน คาเฉลยรายวน ซงอยท 50 ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร

และคาเฉลยรายปอยท 25 ไมโครลกบาศกเมตร แตกระนน เรากไมสามารถน�าตวเลขของคา

เฉลยรายชวโมง รายวน หรอรายปมาเทยบกนได เนองจากสารแตละตวมความอนตรายตางกน

คาเฉลยทปลอดภยจงตางกนดวย

ก�รวดค� AQI คออะไร?

ดชนคณภาพอากาศทใชอยในประเทศไทยค�านวณโดยเทยบจากมาตรฐานคณภาพอากาศใน

บรรยากาศโดยทวไปของสารมลพษทางอากาศ 5 ประเภท ไดแก

สารมลพษทางอากาศทใชค�านวณ ชวงเวลาเฉลย/ชวโมง

1. กาซโอโซน

2. กาซไนโตรเจนไดออกไซด

3. กาซคารบอนมอนอกไซด

4. กาซซลเฟอรไดออกไซด

8

1

8

1

O

NO

CO

SO

2

3

2

ขนาดไมเกน 10 ไมครอน PM10

ขนาดไมเกน 2.5 ไมครอน PM2.55. ฝนละออง 24

10

N9

ทมา : กรมควบคมมลพษ, 2562 : ออนไลน.

หากมอาการเบองตน เชน ไอ หายใจล�าบาก ระคายเคองตา ควรลดระยะเวลาการท�า กจกรรมกลางแจง

ควรลดระยะเวลาการท�ากจกรรมกลางแจง หรอใชอปกรณปองกนตนเอง ถามอาการทางสขภาพ เชน ไอ หายใจล�าบาก ตาอกเสบ แนนหนาอก ปวดศรษะ หวใจเตนไมเปนปกต คลนไส ออนเพลย ควรปรกษาแพทย

ส�าหรบกลมเสยงไดแก ผปวยโรคระบบทางเดนหายใจ

ผปวยโรคระบบหวใจและหลอดเลอด เดก ผสงอาย และ

สตรมครรภ ควรหลกเลยงพนททมคามลพษในอากาศสง

เกนมาตรฐาน โดยสามารถตรวจสอบไดอยางงายผาน

แอปพลเคชน Air4Thai ของกรมควบคมมลพษ ซงเปน

หนวยงานในก�ากบของรฐ

0 - 25

26 - 50

51 - 100

101 - 200

200 ขนไป

ดมาก

คณภ�พอ�ก�ศ คว�มหม�ย ขอคว�มแจงเตอน

คณภาพอากาศดมาก เหมาะส�าหรบกจกรรมกลางแจง และทองเทยว

คณภาพอากาศดสามารถท�ากจกรรมกลางแจง และทองเทยวไดตามปกต

ประชาชนทวไป

ประชาชนทวไป

สามารถท�ากจกรรมกลางแจงไดตามปกต

ผทตองดแลสขภาพเปนพเศษ

ผทตองดแลสขภาพเปนพเศษ

ด

ปานกลาง

เรมมผลกระทบ ตอสขภาพ

ควรเฝ าระวงสขภาพ ถ ามอาการเบองตน เชน ไอ หายใจล�าบาก ระคายเคองตา ควรลดระยะเวลาการท�ากจกรรมกลางแจง หรอใชอปกรณปองกนตนเองหากมความจ�าเปน

ทกคนควรหลกเลยงกจกรรมกลางแจง และหลกเลยงพนททมมลพษ ทางอากาศสง หรอใชอปกรณปองกนตนเองหากมความจ�าเปน ถามอาการผดปกตควรรบปรกษาแพทย

มผลกระทบ ตอสขภาพ

11

แหลงกำ�เนดของมลพษ ผลกระทบ

ค�รบอนมอนอกไซด

โอโซน

ซลเฟอรไดออกไซด

การเผาไหมทไมสมบรณของ

เ ชอเพลง และสารประกอบ

คาร บอนตางๆ ทงจากยาน

พาหนะหรอเกดในธรรมชาต

เกดจากปฏกรยาในบรรยากาศ

โดยอทธพลของแสงแดด

การเผาไหม ของเ ชอเพลง ท

มก�ามะถน การถลงแร โลหะ

ท ม ส วนผ ส ม ข อ ง ก� า ม ะ ถ น

กระบวนการทางอตสาหกรรม

บางประเภท ลาวาจากภเขาไฟ

เปนอนตรายแบบทนท ท�าให

มนงง ปวดศรษะ ผ เปนโรค

หวใจจะเกดอาการรนแรง ถา

ไดสดดมในปรมาณมากอาจ

ถงตายได

มผลตอการท�างานของระบบ

ทางเดนหายใจ และกลามเนอ

หวใจ เกดการระคายเคอง

นยนตาและเยอจมกมผลตอ

การท�างานของปอด

ท�าให เ กดโรคหลายชนด ท

เกยวกบระบบทางเดนหายใจ

การท�างานของปอด ท�าใหเกด

การระคายเคองนยนตาและ

เยอจมก

CO

ส�รมลพษทใชวดคณภ�พอ�ก�ศ ประกอบดวยอะไรบ�ง?รห

รอไม

?

12

แหลงกำ�เนดของมลพษ ผลกระทบ

ไนโตรเจนไดออกไซด

ตะกว

ฝนละออง

ยวดยานพาหนะตางๆ การเผา

ไหมทอณหภมสง ปฏกรยาเคม

ในบรรยากาศ

มในธรรมชาต การท�าเหมอง

และการถลงแรตะกว ยวดยาน

พาหนะตางๆ อตสาหกรรมทใช

ตะกว เชน โรงงานแบตเตอร

การเผาไหมทไมสมบรณของเชอ

เพลง การกอสราง กระบวนการ

ทางอตสาหกรรม ปฏกรยาเคม

ในบรรยากาศ

ท�าใหเกดอาการเจบปวยดวย

โรคทเกยวกบระบบหายใจ

หากสะสมในรางกาย ท�าใหไต

เสอมคณภาพ เปนอนตรายตอ

ระบบประสาทสวนกลาง

เปนอนตรายตอระบบทางเดน

หายใจ ท�าใหเกดอาการไอหรอ

จาม การสะสมของสารพษท

ตดมากบฝ นละอองสงผลให

อตราการตายกอนวยอนควร

เพมขน

13

ม�ตรก�รจ�กภ�ครฐระหวางทเกดวกฤตเรองฝน ประชาชนตางตองหาวธชวยเหลอตนเองกนจาละหวน เนองจากกลว

ภยรายจากการสดดมฝนพษเขาไป สงผลใหหนากาก N95 เกดการขาดตลาดอยางรนแรง ซงการ

แกปญหาดวยการแจกหนากาก หรอการน�ารถน�ามาฉดบรเวณทมการจราจรหนาแนน ถอเปนการ

แกทปลายเหต และผลทไดอาจจะไมนาพอใจนก เนองจากน�าสามารถจบไดเพยงฝนละอองขนาด

ใหญเทานน และนอกจากคาฝนมาตรฐานจะยงคงเดมแลว กยงท�าใหเกดการสญจรทไมสะดวก

ในหลายๆ ทาง เชน รถจกรยานยนตทใชถนนในระหวางมการฉดน�าอาจเกดอบตเหต เนองจาก

ทศนวสยทางการมองเหนไมด และถนนลน หรอเกดน�าขงตามทางเดน เปนตน

14

อนทจรงแลว นอกจากการพยายามชวยฉดน�าบรรเทาฝน หนวยงานรฐไดมการหารอกน

เพอออกมาตรการบรรเทาปญหาฝนละอองแบบระยะสน ไดแก ตรวจจบควนด�าอยางเขมงวด

ประกาศสงหามรถดเซลวง หรอสงหามประชาชนเผาขยะ

มาตรการเหลานคอการแกปญหาทปลายเหต และยงตดในขอกฎหมายบางประการ ดงนน

คณะท�างานจงรวบรวมขอเสนอแนะ มาตรการระยะยาว (ระดบนโยบาย) จากหลายภาคสวน

ทจะชวยแกปญหาไดอยางยงยน ดงตอไปน

เปลยนจากมาตรฐานยโร 4 เปนยโร 5 และยโร 6 ในทสด

เปลยนรถขนสงมวลชนทกคนทงของภาครฐ และเอกชน ใหเปนรถทใชพลงงานไฟฟา

น�าประเดนการลดมลพษทางอากาศเขาไปในกระบวนการการจดวางผงเมอง

จดเกบภาษสงแวดลอม (ECO TAX) สงเสรมการเดนทางทไมใชเครองยนต

จดใหมระบบ NMT หรอ Non-Motorized Tran- sportation ทใชงานไดจรง อ�านวยความสะดวกแกประชาชน จนเกดการเปลยนพฤตกรรมมาใชรถทไมใชเครองยนต

เกบภาษหรอคาธรรมเนยมสงแวดลอมตาม หลกการ “ผ กอมลพษเปนผ จาย” (Polluter Pays Principle หรอ PPP) ไดแก คาภาษมลพษ (Pollution Tax), ใบอนญาตปลอยมลพษ (Pollution Permits)

ก�รแกปญห�ฝน PM2.5 ในระยะย�ว

เปลยนน�ามนรถยนต จดท�าผงเมองบรณาการ เปลยนรถขนสงเปน

พลงงานไฟฟา

15

มาตรการทไดเสนอแนะขางตนน เหมาะส�าหรบการจดการพนทของเมองใหญ เชน กรงเทพฯ

เทานน เพราะในพนทภมภาคอนๆ กจะตองการการแกไขทแตกตางกนออกไป และถงแมวา

มาตรการเหลานจะยงไมสามารถใชงานไดอยางเตมท แตหากท�าไดจรง เรากจะสามารถลด

ปญหาฝนในระยะยาวได อยางไรกตาม ทางภาครฐกไมควรนงนอนใจ และตองมการควบคม

ปญหาฝนอยางตอเนอง

การปรบปรงคณภาพอากาศ ภายในทพกอาศย

หลงจากทเราไดท�าความรจกฝนละอองขนาดจว PM2.5 รวมถงการรบมอของภาครฐไปแลว

ในฐานะประชาชนเอง เรากควรรวธการรบมอ และปองกนฝนเหลานดวยเชนกน

หลายกจกรรมในครวเรอนอาจเปนสาเหตของการเกดฝ นหรอมลพษทางอากาศได เชน

การสบบหร การจดธปเทยน การหงตมดวยถานไมหรอฟน และกจกรรมตางๆ ในส�านกงาน เชน

การใชเครองถายเอกสาร ดงนนการปองกนตวเองแบบทนทวงทในชวงทเกดภาวะฝน คอ การสวม

หนากาก N95 โดยเฉพาะเมอเดนทางไปขางนอกหรอตองท�ากจกรรมกลางแจง เนองจากหนากาก

N95 น เปนหนากากทสามารถกรองฝนขนาดจวไดอยางปลอดภยตอสขภาพ

ตองมนใจวาภายในบานหรออาคารมการระบายอากาศ และการท�าความสะอาดอยางสม�าเสมอ

ควรท�าความเข าใจหลกการของอปกรณ นนๆ เพ อการป อง กน ท เหมาะสม รวมทงการบ�ารงรกษาอปกรณนนอยางถกตอง เชน การลางแผนกรองตามความถของการใชอปกรณ

ปลกตนไมชวยลดมลพษ

วธปองกนสำ�หรบประช�ชน

ตดตงอปกรณลด ฝนละอองภายในบาน

หนากาก N95

ก�รปองกนระยะย�วทส�ม�รถทำ�ไดเองง�ยๆ

1 2

3

16

ปญหาฝนละออง ไมใชปญหาทเพงเกดขน และไมใชปญหาทจะหมดไปงายๆ ตราบใดทยงม

การเผาผลาญเชอเพลง มการใชพลงงานตางๆ อยางเกนจ�าเปน แตกระนนกใชวาเราจะตองอยกบ

สภาพอากาศทไมบรสทธกนตลอดไป หากเราสามารถรวมมอกนลดการกอมลพษตอสงแวดลอม

อากาศดๆ กคงกลบมาในไมชา

“”

ตวอย�งชนดของพรรณไมทมคณสมบตในก�รดดซบฝนละออง และส�รมลพษท�งอ�ก�ศอน

ไมยนตนทชวยดดซบฝนละออง ไดแก

ไมยนตนทชวยดดกาซคารบอนไดออกไซด ไดแก

ไมประดบทสามารถดดสารพษทางอากาศไดด ไดแก

ราชพฤกษ

ขนน

ชงโค

เสลา

กระถน มะขาม บนนาค

หมากเหลอง จง พลดาง

มะเกลอ ขอย

แคฝรง ฝรง

ชาสทอง มะมวง มะกอกน�าขนน

เสมดแดง หกวาง

หนวดปลาหมก เศรษฐเรอนในไทรใบเลก วาสนาอธษฐาน

มะเดอ พญาสตบรรณ

17

กรมควบคมมลพษ. 2562. ขอมลดชนคณภาพอากาศ (ออนไลน). คนเมอวนท 10 เมษายน

2562. แหลงขอมล http://air4thai.pcd.go.th/webV2/aqi_info.php.

กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. 2552. อยอยางไรภายใตภาวะมลพษ ตอน ไมประดบ

ดดสารพษ (ออนไลน). คนเมอวนท 10 เมษายน 2562. แหลงขอมล http://multi-

media.anamai.moph.go.th/ebooks/ornamental-plants/.

ศรมา ปญญาเมธกล และธงชย พรรณสวสด. 2561. ดรามา เรอง PM2.5 ตอน 1: ความ

เขาใจพนฐาน. ThaiPublica (ออนไลน). คนเมอวนท 10 เมษายน 2562. แหลง

ขอมล https://thaipublica.org/2018/04/air-pollution01/.

ศรมา ปญญาเมธกล และธงชย พรรณสวสด. 2561. ดรามา เรอง PM2.5 ตอน 4: รใหไว

ไหวใหทน. ThaiPublica (ออนไลน). คนเมอวนท 10 เมษายน 2562. แหลงขอมล

https://thaipublica.org/2018/05/air-pollution04/.

เอกส�รอ�งอง

18

พรชย ปรชาปญญา. “บทบาทของตนไมตอการลดฝน” กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอม (ออนไลน). คนเมอวนท 10 เมษายน 2562. แหลงขอมล http://www.

qsbg.org/Article/Pornchai2007March23/2007March23.doc.

ศรมา ปญญาเมธกล และธงชย พรรณสวสด. 2561. ดรามา เรอง PM2.5 ตอน 6: PM2.5

กบ AQI. ThaiPublica (ออนไลน). คนเมอวนท 10 เมษายน 2562. แหลงขอมล

https://thaipublica.org/2018/05/air-pollution06/.

สถาบนมะเรงแหงชาต กรมการแพทย กระทรวงสาธารณสข. 2562. ควนเทยนเพมความ

เสยงเปนมะเรง (ออนไลน). คนเมอวนท 10 เมษายน 2562. แหลงขอมล

http://www.nci.go.th/th/Knowledge/download/2Tean.pdf.

สารานกรมไทยส�าหรบเยาวชน. 2562. เรองท 6 พษภยของบหร “สารเคมจากการเผาไหม

ของบหร” (ออนไลน). คนเมอวนท 10 เมษายน 2562. แหลงขอมล

http://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/book/book.php?-

book=28&chap=6&page=t28-6-infodetail04.html.

Sirima Panyametheekul, Thanakorn Rattanapun, and Maneerat Ongwandee. 2016.

Ability of artificial and live houseplants to capture indoor particulate

matter. SAGE Journals [Online]. Retrieved 11 April 2019. Available from

https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/1420326X16671016.

19

ระบบควบคมมลพษทางอากาศ. 2562. ผลกระทบจากมลพษอากาศ (ออนไลน). คนเมอวนท

10 เมษายน 2562. แหลงขอมล https://t.co/THEYIimZEo.

20

Wolverton, B.C., A. Johnson, and K. Bounds, “Interior landscape plants for Indoor

air pollution abatement” Final report National Aeronautics and Space

Administration, John C. Stennis Space Center, Science and Technology

Laboratory, Stennis Space Center, MS 39529-6000.

Thermal Steemit. 2018. Temperature Inversion [Online]. Retrieved 10 April 2019.

Available from https://t.co/4RCFJHFkYL.

Sirima Panyametheekul, Thanakorn Rattanapun, John Morris, and Maneerat Ong-

wandee. 2019. Foliage houseplant responses to low formaldehyde

levels. Building and Environment, Science Direct [Online]. Retrieved 11

April 2019. Available from https://www.sciencedirect.com/science/article/.

21

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

Note

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

Note22