บ้ำนไทยวน สระบุรี...

1

คณะท ำงำน

ดร.กนยกา ชอว หวหนาโครงการ ดร.สจตรา เปลยนรง

คณปญญา ศรสวสดฉม คณณฐวฒ เนอทอง คณศภทร หมดปอง

อาจารยทรงชย วรรณกล ทปรกษาโครงการ

โดยศนยศกษำสอและกำรสอสำรอำเซยน (AMSAR) คณะนเทศศำสตร

มหำวทยำลยหอกำรคำไทย

ไดรบการสนบสนนโดย ส ำนกงำนกองทนสนบสนนกำรสรำงเสรมสขภำพ (สสส.)

27 ธนวาคม 2555

บำนไท-ยวน สระบร เสวนำเวทจดประกำยไท-ยวน

ประสำนพลงชมชนฟนฟอนรกษหอวฒนธรรม

2

ค ำน ำ

รายงานสรปปดโครงการ “บานไท-ยวน สระบร เสวนาเวทจดประกายไท-ยวน ประสานพลงชมชนฟนฟ

อนรกษหอวฒนธรรม” ฉบบน ไดจดท าขนโดยศนยศกษาสอและการสอสารอาเซยน (ASEAN Media and Communication Studies and Research Center – AMSAR) คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย ไดรบการสนบสนนโดยส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) โดยมวตถประสงคเพอรายงานผลการด าเนนงานโครงการขางตน

หอวฒนธรรมไท-ยวนไดมการจดตงมาตงแตป พ.ศ. 2536 โดยอาจารยทรงชย วรรณกล และกลมเพอนชมรมไทยวน บนพนฐานการท างาน 3ส. ทมบทบาทส าคญในการศกษาประวตความเปนมาซงสอดคลองกบ ส. แรก- สบสาวเรองราวความเปนมา ส. ทสอง- สานตอวฒนธรรมใหคงไว ส. ทสาม- เสรมสรางความสมพนธอนดในชมชนไทยวนดวยกน

โครงการ “บานไท-ยวน สระบร เสวนาเวทจดประกายไท-ยวน ประสานพลงชมชนฟนฟอนรกษหอวฒนธรรม” ไดจดท าระหวาง 1 สงหาคม – 27 ธนวาคม 2555 โดยใชกระบวนการเสวนา เปนเครองมอทจะประสานงานระหวาง “บำน วด โรงเรยน (บวร)” ของชมชนไท-ยวน ในจงหวดสระบร ทประสบปญหาจากความกาวหนาของสงคม ทท าใหวฒนธรรมดงเดมคอยๆเลอนหายไปพรอมกบการไปประกอบอาชพในเมองของคนในชมชน ความผกพนระหวางคนรนตอรนนอยลงเนองจากวดไมไดเปนศนยกลางในการรวมใจของชมชน การถายทอดศลปวฒนธรรมจากรนสรนขาดหายไป พรอมกบปญหาของเยาวชนทมากขน โครงการ “บานไท-ยวน สระบร เสวนาเวทจดประกายไท-ยวน ประสานพลงชมชนฟนฟอนรกษหอวฒนธรรม” จงเปนการท างานบนหลก ของ “บวร” และ “3 ส.” เพอใหคนในชมชนเวทในการแลกเปลยนประสบการณการท างานทางวฒนธรรม เลาสกนฟงปญหาตางๆของชมชน และแสวงหาทางออกรวมกน บทสรปของโครงการคอชมชนไท-ยวนไดน าหลกการ “บวร” และ “3 ส.” มาเปนหลกในการท างานเพอสบสานวฒนธรรม และสรางเสรมสขภาวะของชมชน โดยเฉพาะกลมเยาวชน ผานประเพณทางศาสนาและมหอวฒนธรรมเปนศนยถายทอดศลปวฒนธรรม รวมทงรเรมการเผยแพรกจกรรมตางๆและการบนทกขอมลเชงประวตศาสตรผานสอใหมทมาจากฝมอของเยาวชนในทองถนนนเอง ศนยศกษาสอและการสอสารอาเซยน 27 ธนวาคม 2555

3

กตตกรรมประกำศ

โครงการ “บานไท-ยวน สระบร เสวนาเวทจดประกายไท-ยวน ประสานพลงชมชนฟนฟอนรกษหอวฒนธรรม” จะส าเรจรรวงไปดวยดไมได หากขาดการสนบสนนจากหลายๆฝาย ศนยศกษาสอและการสอสารอาเซยน (AMSAR) จงขอขอบพระคณมา ณ ทน

ส านกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ (สสส.) อาจารยทรงชย วรรณกลและชมรมไทยวน สระบร โรงเรยนตางๆ ประจ าต าบล อ าเภอ และจงหวด ผปกครองเดกๆทเคย/รวมโครงการ วดจากต าบลตาง ๆ ส านกงานวฒนธรรมแหงชาต (สวช.) ประจ าจงหวด ศลปนพนบาน อบต. และสวนราชการทองถนอนๆ

ศนยศกษาสอและการสอสารอาเซยน 27 ธนวาคม 2555

4

บทสรปคดยอกำรด ำเนนงำน

โครงการ “บานไท-ยวน สระบร เสวนาเวทจดประกายไท-ยวน ประสานพลงชมชนฟนฟอนรกษหอวฒนธรรม” ไดจดท าระหวาง 1 สงหาคม – 27 ธนวาคม 2555 โดยใชกระบวนการเสวนา เปนเครองมอทจะประสานงานระหวาง “บำน วด โรงเรยน (บวร)” ของชมชนไท-ยวน ในจงหวดสระบร

ชาวไทยวนในจงหวดสระบรมศนยรวมอยทหอวฒนธรรมไทยวน ทมการจดตงมาตงแตป พ.ศ. 2536 โดยอาจารยทรงชย วรรณกล และกลมเพอนชมรมไทยวน บนพนฐานการท างาน 3 ส. มบทบาทส าคญในการศกษาประวตความเปนมาซงสอดคลองกบ ส. แรก- สบสาวเรองราวความเปนมา ส. ทสอง- สานตอวฒนธรรมใหคงไว ส. ทสาม- เสรมสรางความสมพนธอนดในชมชนไทยวนดวยกน อยางไรกตาม การด าเนนการของหอวฒนธรรมมปญหาหลกของบานไท-ยวนดงน

บานไท-ยวน อยไดเพราะอาจารยทรงชยลงทนและแรงในการด าเนนงาน ซงประสบปญหาเรองทนตอเนอง เนองจากไมมระบบในการหาทนดวยตนเอง

การเปดบานใหสาธารณชนเขาเยยมชม ขนอยกบวนเวลาทอาจารยทรงชยวาง เนองจากถาอาจารยไมอย จะไมมผบรรยายเรองวฒนธรรมไท-ยวน

การด าเนนการไดรบความรวมมอจากหลายองคกร แตเปนในลกษณะทไมตอเนอง และไมมผประสานงานอยางเปนระบบ ท าใหการจดการเปนไปในลกษณะวางเอกสารหรอสอสงพมพใหอาน ขาดความมชวตชวา

หากอาจารยทรงชยไมด าเนนการตอ บานกตองปดไปเพราะขาดผสบตอ จากการสมภาษณอาจารยทรงชย พบวาชาวไทยวนในจงหวดสระบร เรมประสบปญหาทางสงคมมากขน

ความกาวหนาของสงคมท าใหวฒนธรรมดงเดมคอยๆเลอนหายไปพรอมกบการไปประกอบอาชพในเมองของคนในชมชน ความผกพนระหวางคนรนตอรนนอยลงเนองจากวดไมไดเปนศนยกลางในการรวมใจของชมชน การถายทอดศลปวฒนธรรมจากรนสรนขาดหายไป พรอมกบปญหาของเยาวชนทมากขน โครงการ “บานไท-ยวน สระบร เสวนาเวทจดประกายไท-ยวน ประสานพลงชมชนฟนฟอนรกษหอวฒนธรรม” จงเปนการท างานบนหลก ของ “บวร” และ “3 ส.” เพอใหคนในชมชนเวทในการแลกเปลยนประสบการณการท างานทางวฒนธรรม เลาสกนฟงปญหาตางๆของชมชน และแสวงหาทางออกรวมกน การน าภาคเพอการเปลยนแปลงสวนตาง ๆมาพบปะและสรางเครอขายกนผานเวทเสวนาดงกลาว ท าใหสามารถระดมสมองของผทมสวนไดสวนเสยกบชมชน เพอหาแนวทางการฟนฟและอนรกษวฒนธรรมไท-ยวน ในอนาคต

5

บทสรปของโครงการ ไดแก วด จะเปนแกนน าดานประเพณทางศาสนา การเทศนไทยยวน การศกษา

อกษรธรรม(ตวเมอง) บนทกบทสวดโบราณ(เขยนเปนภาษาไทย และ ตวเมอง) โดยบรณาการความรวมมอทองถนและสถานศกษารวมด าเนนการเกบขอมล สวนโรงเรยน ทนอกจากจะรวมปฏบตประเพณทางศาสนาแลว ยงจะเปนผถายทอดกจกรรมผานสอตางๆ ในสวนของบาน ซงไดรวมสอมวลชนทองถนเขาดวย จะท าหนาทเปนแกนน าชมชนในการประสานงานกจกรรมตางๆ รวมทง เปนแหลงขอมลตางๆ เชน ปราชญชาวบาน

กจกรรมตามแผนในอนาคตควรมวตถประสงคทครอบคลมการฟนฟอนรกษวฒนธรรมไท-ยวน ท าใหชมชนตระหนกถงเอกลกษณและมความภาคภมใจในเอกลกษณของตนเอง โดยผานการฟนฟวฒนธรรมและประเพณบางอยาง นอกจากน ใหชมชนตระหนกถงการผสมผสานทางวฒนธรรมตามกาลเวลาทชมชนยงสามารถรกษาเอกลกษณของชาวไท-ยวนไวได น าลกษณะการท างานแบบ 3 บวร (บาน วด โรงเรยน) ซงเปนการรวมกลมของชมชนในอดตกลบมาใช โดยมงเนนประโยชนทางกาย ทางจต ทางปญญา และทางสงคม

6

สำรบญ

1. ความเปนมา 7

2. วตถประสงคของโครงการ 8

3. กจกรรม 8 3.1. ตารางกจกรรมท 1 เสวนาครงท 1 วนพฤหสบดท 27 กนยายน 2555 8 3.2. ตารางกจกรรมท 2 ก าหนดการกจกรรม เสวนาครงท 2 วนศกรท 26 ตลาคม 2555 9

4. กลมเปาหมาย 10

5. ผลลพธทไดจากการด าเนนงาน 10 5.1. รายงานสรปประเดนจากการเสวนา

5.1.1. สรปประเดนการเสวนาโครงการไทยวน ครงท 1 10 5.1.2. สรปประเดนการเสวนาโครงการไทยวน ครงท 2 12

5.2. โครงการตามความตองการของชมชน 14 5.2.1. โครงการระยะสน 14

โครงการตามประเพณ โครงการไท-ยวนกบโรงเรยน

5.2.2. โครงการระยะกลาง 15 การจดอบรมแผนการประชาสมพนธและการจดท าสอ โครงการหอประวตไท-ยวน โครงการศกษาวจยการสอสารของชมชนไท-ยวน

5.2.3. โครงการระยะยาว 16 โครงการถนนวฒนธรรม

5.3 ผลลพธตามกรอบทตงไว 16

6. การประเมนผล 16

7. ปญหาและอปสรรคทเกดขนระหวางการด าเนนโครงการ 16

8. ขอเสนอแนะ 16 ภาคผนวก

ก. ภาพถายกจกรรม 18 ข. แบบทดสอบกอนโครงการ 32 ค. แบบทดสอบหลงโครงการ 39 ง. รายชอผเขารวมโครงการ 45 จ. โครงการ 52

7

ลกษณะโครงกำรโดยรวม ควำมเปนมำ ปญหาหลกของบานไท-ยวนดงน

บานไท-ยวน อยไดเพราะอาจารยทรงชยลงทนและแรงในการด าเนนงาน ซงประสบปญหาเรองทนตอเนอง เนองจากไมมระบบในการหาทนดวยตนเอง

การเปดบานใหสาธารณชนเขาเยยมชม ขนอยกบวนเวลาทอาจารยทรงชยวาง เนองจากถาอาจารยไมอย จะไมมผบรรยายเรองวฒนธรรมไท-ยวน

การด าเนนการไดรบความรวมมอจากหลายองคกร แตเปนในลกษณะทไมตอเนอง และไมมผประสานงานอยางเปนระบบ ท าใหการจดการเปนไปในลกษณะวางเอกสารหรอสอสงพมพใหอาน ขาดความมชวตชวา

หากอาจารยทรงชยไมด าเนนการตอ บานกตองปดไปเพราะขาดผสบตอ

จากทกลาวมาขางตน จะพบวาหอวฒนธรรมไท-ยวน มการด าเนนงานโดยอาศยชมชนเปนหลก และมการสบทอดวฒนธรรมผานคนหลายรน แตกยงประสบปญหาความตอเนองในปจจบนและอนาคต เนองจากยงไมมการะดมก าลงและทนจากทงในชมชนและภาคสวนตาง ๆ อยางมระบบ ศนยศกษาสอและการสอสารอาเซยน ซงมวตถประสงคองคกรขอหนงในดานการบรการวชาการชมชน จงน าเสนอโครงการ “เสวนาเวทจดประกายไท-ยวนประสานพลงชมชนฟนฟอนรกษวฒนธรรม” ทอยบนรากฐานการด าเนนการของหอวฒนธรรมไท-ยวน คอ 3 ส และ 3 ประสาน

การท างานแบบ 3 ประสาน "บวร" คอรวมกบบาน-วด-โรงเรยน ภายใตแนวคด "3 ส" คอ หนง สบหำ วาพวกเรามาอยกนไดอยางไร โดยสบสาวจากความเปนมาของภาษาทคลายคลงกบคนเหนอ จากค าเรยกตวเองวาเปน คนยวน นอกจากนนพวกเราไดลงไปเชยงแสนเพอสอบถามผร เพราะในพงศาวดารไดกลาวถงคนยวนวาเปนคนเชยงแสนทอพยพลงมา สอง สบสำน ฟนฟ รกษา สงเสรม เผยแพร พฒนา กลมชาตพนธ และสาม เสรมสรำง ความสมพนธอนดระหวางกลมวฒนธรรม ตอนนมการแลกเปลยนกบกลมไทยวนกลมอนๆ เชยงใหม นาน เชยงราย ราชบร

8

วตถประสงคของโครงกำร 1. เพอน าภาคเพอการเปลยนแปลงสวนตาง ๆมาพบปะและสรางเครอขายกน

2. เพอระดมสมองของผทมสวนไดสวนเสยกบชมชน เพอหาแนวทางการฟนฟและอนรกษวฒนธรรมไท-ยวน กจกรรม การมสวนรวมของกลมเปาหมาย ตงแตการวางแผน การปฏบต และการประเมนผล ศนย AMSAR ลงพนทเพอพดคยกบกลมเปาหมาย และรวมกนวางแผนและเตรยมงานการเสวนา 4 ครง (27 ก.ค./ 24 ส.ค./ 7 ก.ย./ 21 ก.ย.) วธการ และ กจกรรม ทจะท าใหบรรลผลลพธทคาดหวงได

1. รวมพดคยกบกลมเปาหมายเพอไดความคดเหนในเบองตน 2. ประสานงานผน าชมชนเพอเตรยมงานเสวนา 3. จดเวทเสวนาทหอวฒนธรรม 1 วน โดยมประเดนการเสวนาดงตารางกจกรรมท 1 ขางลางน

ตารางกจกรรมท 1 เสวนาครงท 1 วนพฤหสบดท 27 กนยายน 2555

ล าดบ เวลา กจกรรม 1 08.00-09.30 คณะท างานฯ ตรวจสอบความพรอมกอนเรมงาน 2 09.30-10.00 ผเขารวมเสวนาลงทะเบยน 3 10.00-10.15 หวหนาโครงการกลาวถงความเปนมาของโครงการและแนะน าคณะท างานฯและท

ปรกษาโครงการ 4 10.15-12.00 เรมเสวนา

พธกรเสวนา ดร.สจตรา เปลยนรง ผบนทกการเสวนา ดร.กนยกา ชอว นายปญญา ศรสวสดฉม (บนทกเทป) เปด CD สสส. ผน าเสวนาหลก “เรามอะไร” จาก อ.ทรงชย วรรณกล "การจดการศกษาบนฐานชมชนต าบลโคกสลง จ.ลพบร" คณประทป ออนสลง “เราอยากท าอะไร” เปดเวทผเขารวม

5 12.00-13.00 . อาหารกลางวนแบบไท-ยวน

9

6 13.00-16.00 “เราอยากท าอะไร” เปดเวทผเขารวม (ตอ) 7 16.00-17.00 สรปเวทเสวนาครงท 1

ก าหนดประเดนและรปแบบ (ถาตองการปรบปรง) การเสวนาครงท 2 ประเมนการเสวนาครงท 1 (ดร.กนยกา ชอว)

8 17.00-18.00 คณะท างานฯและทปรกษา ประชมสรปงานและเตรยมงานครงท 2

4. น าเสนอผลการเสวนาครงท 1 ตอ สสส. (รายงานในผลลพธของโครงการ – สรปประเดนเสวนาครงท 1) 5. จดเตรยมการเสวนาครงท 2 โดยมประเดนการเสวนาดงตารางกจกรรมท 2 ขางลางน

ตำรำงกจกรรมท 2 ก ำหนดกำรกจกรรม เสวนำครงท 2 วนศกรท 26 ตลำคม 2555 ล าดบ เวลา กจกรรม 1 08.30-09.00 น. คณะท างานฯ ตรวจสอบความพรอมกอนเรมงาน 2 09.00-09.30 น. ผเขารวมเสวนาลงทะเบยน 3 09.30-09.40 น. หวหนาโครงการสรปประเดนการเสวนาครงท 1 แนะน ารปแบบการเสวนาครงท 2 4 09.40 -11.00 น. เรมเสวนา (3 กลม)

ประเดนพดคย - จะท าอะไรกอนหลง (ระยะสน ระยะกลาง) - ใครจะรบผดชอบอะไร - วธใหไดมาซงผลส าเรจมอะไรบาง (จะท าโครงการอยางไร)

5 11.00-12.30 น. รวมกลม สรปประเดนและโครงการ ถายภาพหมรวมกน

6 12.30-13.00 น. อาหารกลางวน 7 13.30-14.30 น. คณะท างานฯและทปรกษา ประชมสรปงาน

6. สรปแผนงานชมชนรวมกบผน าชมชน (รายงานในผลลพธโครงการ – แผนระยะสน กลาง ยาว ชมชนไท-ยวน)

7. ศนยประเมนโครงการ

10

กลมเปำหมำย ชมชนในจงหวดสระบร โดยประกอบดวย 3 ประสาน "บวร" คอรวมกบบาน-วด-โรงเรยน

1. ประธานชมรมไทยวน สระบร 2. สมาชกชมรมไทยวน สระบร 3. โรงเรยนตางๆ ประจ าต าบล อ าเภอ และจงหวด 4. ผปกครองเดกๆทเคย/รวมโครงการ 5. วดจากต าบลตาง ๆ 6. ส านกงานวฒนธรรมแหงชาต(สวช.) ประจ าจงหวด 7. ประธานสภาวฒนธรรมของแตละต าบลและอ าเภอ 8. ศลปนพนบาน 9. อบต. และสวนราชการทองถนอนๆ

ผลลพธทไดจำกกำรด ำเนนงำน 1. รำยงำนสรปประเดนจำกกำรเสวนำ

1.1. สรปประเดนกำรเสวนำโครงกำรไทยวน ครงท 1 เมอวนพฤหสบดท 27 กนยำยน 2555 ณ หอวฒนธรรมไทยวน จ.สระบร

หวขอประชม “เรา (ไท-ยวน) เปนใคร เรามอะไร(จดแขง ปญหา) เราอยากท าอะไร : รเรา รเขา” โครงกำรบานไท-ยวน สระบร เสวนาเวทจดประกายไท-ยวน ประสานพลงชมชนฟนฟอนรกษวฒนธรรม วนท 27 กนยายน 2555 สถำนท หอวฒนธรรมไท-ยวน ต.ดาวเรอง อ.เมอง จ.สระบร

1. ผเขารวมเสวนาในครงท 1 จ านวน 60 คน และพระสงฆ 5 รป 2. ขอเสนอแนะจากการรวมการเสวนา แบงประเภทของผเขารวมเปนกลมหลกดงตอไปน

2.1. วด แกนน าคอพระครประโชตกจจาภวฒน (เจาอาวาสวดเขตสวาง ต.หวยปาหวาย อ.พระพทธบาท) ดานประเพณทางศาสนา การเทศนไทยยวน การศกษาอกษรธรรม(ตวเมอง) บนทกบทสวดโบราณ

(เขยนเปนภาษาไทย และ ตวเมอง) โดยบรณาการความรวมมอทองถนและสถานศกษารวมด าเนนการเกบขอมล

2.2 โรงเรยน ยงไมมสวนของการด าเนนงานทเดนชด

11

ผเขารวมเสวนา แนะน าแบบการสบคนเพอเยาวชน Family Tree (ผงตระกล) และ แผนทเดนดน (ไมทราบรปแบบ)การจดกจกรรมเกยวกบการขนทะเบยนบทสวดของแตละวด / การจดท าจลสารโดยชมรมไทยวนของแตละโรงเรยน

2.3 บาน ยงไมมสวนของการด าเนนงานทเดนชด ผเขารวมเสวนา และผสงเกตการณแนะน าเรองทมาจากความเปนอยปจจบน ยามผายกมก, อาหารไทยยวน (พยพน) ผาทอยกมก(พศาสตร) อ.ทรงชย ใหความเหนเรองปราชญซงเปนผสงอาย จะตดเรองสขภาพ บางคนไมชอบลกษณะการรวมสมมนา อาจจะตองใชการเกบขอมลเปนรายบคคล แนะน าการจดท าหนงสอรวมปราชญชาวบาน หนงสอรวมเรองวฒนธรรมไทยวนในแงมมตางๆ โดยบรณาการความรวมมอทองถน สถานศกษาในระดบตางๆ ในการด าเนนการเกบขอมล

3. ปญหาและอปสรรค 3.1. หนวยงานองคการบรหารสวนทองถน ในพนทก าลงอยในชวงเลอกตงเนองจากหมดวาระ ยาวจนถง

ประมาณตนปหนา (2556) จงไมสามารถเขารวมได 3.2. ขาดหนวยงานราชการ โดยเฉพาะวฒนธรรมจงหวด 3.3. โรงเรยนทเขารวมมนอย และไมสามารถอยจนจบงานได

4. แนวทางแกไข 4.1. ใหเสวนาจนตกผลกกจกรรม/โครงการทชาวบานตองการจดท า จากนนจงประสานงานหนวยงานองคการ

บรหารสวนทองถน 4.2. เขาพบพชลภรณ (เลก) หนวยงานวฒนธรรมจงหวด สรปและเรยนเชญเขารวมการเสวนาครงท 2 (วาจา)

ไดรบการตอบรบเพอเขารวมแลว 4.3. ประสานงานใหโรงเรยนทเขารวมเปนแกนน า และสรางเครอขายโรงเรยนภายหลง

5. ขอเสนอแนะในการเสวนาครงท 2 5.1. ผเขารวมพจารณาจดเสวนาครงท 2 วนศกรท 27 ตลาคม 2555 ทหอวฒนธรรมไทยวน 5.2. ผประสานงาน (ศนย AMSAR คณปอม อาจารยทรงชย) ไดพบปะพดคยกน สรปประเดนดงน

5.2.1. จากสรปประเดน เรานาเชญผเขารวมและแกนน าแตละกลมมาวนศกรท 26 (แบงเปน 3 กลม) 5.2.2. กลมโรงเรยนยงไมมแกนน า จงประสานงาน 2 โรงเรยนทเคยมา ใหเปนแกนน า (กลมนจะตอง

ประสานกบวดดวย เพราะสามารถบรณาการการเกบรบรวมขอมลและการผลตต าราได)

12

5.2.3. กลมบาน ประเดนทจะใหศนยจดท าหนงสอสารคดปราชญชาวบาน โดยใหนกศกษาทมหาวทยาลยลยและมหาวทยาลยลยอนๆเขารวมจดท า

5.2.4. นำจะมกำรถำยภำพยนตรเกบไวเปนหลกฐำน และควรถำยทกครงทหอวฒนธรรมจดงำน เพอใชเปนฐานขอมลในอนาคต ดงนน ศนยฯ นาจะจดโครงการอบรมเยาวชนทองถนในการถายท าคลปสนๆ รวมทงการตดตอและการน าเสนอผานเครอขาย

ในวนศกรจะเรมเวลา 9.30 น. โดยคยรวมกนสก 10 นาท จากนนแยกตามกลม คยกนวาจะท าอะไรกอนหลง (ระยะสน ระยะกลาง) ใครจะรบผดชอบอะไร และวธใหไดมาซงผลส าเรจมอะไรบาง (จะท าโครงการอยางไร) ซก 11.00 น. รวมกลม สรปประเดนและโครงการ ประมาณ 12.30 น. ทานอาหารกลางวน (งายๆ) และถายภาพรวมกนพรอมปดโครงการ

1.2 สรปประเดนกำรเสวนำโครงกำรไทยวน ครงท 2 เมอวนในวนท 26 ตลำคม 2555 ณ หอวฒนธรรมไทยวน จ.สระบร หวขอประชม “เรา (ไท-ยวน) จะท าอะไร เมอไหร อยางไร : กจกรรมฟนฟอนรกษวฒนธรรม” โครงกำรบานไท-ยวน สระบร เสวนาเวทจดประกายไท-ยวน ประสานพลงชมชนฟนฟอนรกษวฒนธรรม วนท 26 ตลาคม 2555 สถำนท หอวฒนธรรมไท-ยวน ต.ดาวเรอง อ.เมอง จ.สระบร 1. จ านวนผเขารวมเสวนา 26 คน 2. ขอเสนอแนะจากการรวมการเสวนา แบงประเภทของผเขารวมเปนกลมหลกดงตอไปน

2.1. วด แกนน าคอพระครประโชตกจจาภวฒน (เจาอาวาสวดเขตสวาง ต.หวยปาหวาย อ.พระพทธบาท) ดานประเพณทางศาสนา การเทศนไทยยวน การศกษาอกษรธรรม(ตวเมอง) บนทกบทสวดโบราณ

(เขยนเปนภาษาไทย และ ตวเมอง) โดยบรณาการความรวมมอทองถนและสถานศกษารวมด าเนนการเกบขอมล

2.2 โรงเรยน ใหโรงเรยนน ากจกรรมทางวฒนธรรมทมอยมาเปนตนแบบโดยการประชาสมพนธผานสอของโรงเรยน

เชน ก าหนดวนไท-ยวนสปดาหละ 1 ครง ใหโรงเรยนรวมและถายทอดกจกรรมเกยวกบศลปวฒนธรรมไท-ยวนทวดจดขน

2.3 บาน 2.3.1 เปนแหลงขอมลตางๆ เชน ปราชญชาวบาน

13

2.3.2 แนะน าการจดท าหนงสอรวมปราชญชาวบาน หนงสอรวมเรองวฒนธรรมไทยวนในแงมมตางๆ โดยบรณาการความรวมมอทองถน สถานศกษาในระดบตางๆ ในการด าเนนการเกบขอมล 2.3.3 เปนแกนน าหลกส าหรบการสบสานวฒนธรรมไท-ยวนในอนาคต 2.3.4 มสอมวลชนทองถนเขารวม

3. กจกรรมตามแผนในอนาคตควรมวตถประสงคทครอบคลม 3.1. ฟนฟอนรกษวฒนธรรมไท-ยวน ท าใหชมชนตระหนกถงเอกลกษณและมความภาคภมใจในเอกลกษณ

ของตนเอง โดยผานการฟนฟวฒนธรรมและประเพณบางอยาง นอกจากน ใหชมชนตระหนกถงการผสมผสานทางวฒนธรรมตามกาลเวลาทชมชนยงสามารถรกษาเอกลกษณของชาวไท-ยวนไวได

3.2. น าลกษณะการท างานแบบ 3 บวร (บาน วด โรงเรยน) ซงเปนการรวมกลมของชมชนในอดตกลบมาใช 4. สอศลปวฒนธรรม อตลกษณ/ของดในชมชน ทใชในการสรางการเปลยนแปลง ทควรปรากฎในโครงการใน

อนาคต 4.1. วฒนธรรมการลงแขก จาก 3 ประสาน คอ บาน วด โรงเรยน 4.2. ใชประเพณชาวไท-ยวนประจ าแตละเดอนเปนสอในการสรางความรวมมอของชมชน

5. หนวยงาน/บคคลทมารวมสรางการเปลยนแปลง 5.1. บาน ซงรวมถง

5.1.1. วฒนธรรมจงหวด 5.1.2. ก านน ผใหญบาน ปราชญชาวบาน สอมวลชนทองถน

5.2. วด แกนน าคอพระครประโชตกจจาภวฒน (เจาอาวาสวดเขตสวาง ต.หวยปาหวาย อ.พระพทธบาท) 5.3. โรงเรยน ซงรวมถงนกเรยน ครอาจารย ผบรหารการศกษาและผปกครอง 5.4. ศนยศกษาสอและการสอสารอาเซยน คณะนเทศศาสตร มหาวทยาลยหอการคาไทย ชวยประสานงาน

หรอจดท าโครงการตางๆ ในระยะแรก 6. บทบาทและการหนนเสรมดานใดบาง (สถานท+งบประมาณ+อปกรณ) ของหนวยงาน/บคคลทมารวมสราง

การเปลยนแปลง 6.1. บาน-วด-โรงเรยน สามารถหนนเสรมดานสถานท บคลากร อปกรณการเสวนา 6.2. ศนยศกษาสอฯ สามารถหนนเสรมดาน งบประมาณ บคลากร (ประสานงาน อบรม) อปกรณเสวนารวมถง

อปกรณในการสรางสรรคโครงการอนๆ 7. ความคาดหวงของชมชน

7.1. ท าใหชมชนตระหนกถงความส าคญของวฒนธรรมไท-ยวนทอยในชวตประจ าวน 7.2. สามารถอนรกษวฒนธรรมไท-ยวน โดยผสมผสานกบชวตความเปนอยปจจบน

14

7.3. สามารถประสานพลงชมชน โดยใชสอศลปะวฒนธรรม 7.4. ลดปญหาชมชน เชน ปญหาเดกและเยาวชน ปญหาสภาพสงคมทตางคนตางอยและขาดการพงพาอาศย

กน 8. ประโยชนทไดรบ (ทางกาย ทางจต ทางปญญา และทางสงคม)

8.1. ทางกาย 8.1.1. ใชวฒนธรรมเปนสอประสานชมชนเพอใหมการท างานรวมกน และเกดประโยชนตอสขภาพ เชน

ประเพณแขงเรอ 8.2. ทางจต

8.2.1. สามารถศกษาและเรยนรวฒนธรรมดงเดม และน าขอดตางๆมาประยกตใชกบชวตประจ าวน เชนการเขาถงพระพทธศาสนา เนองจากวดจะเปนสวนหนงของการเชอมโยงชมชน

8.2.2. สงเสรมเรองจตอาสา 8.3. ทางปญญา

8.3.1. การแลกเปลยนเรยนรระหวางกลมคนและระหวางวยจะเกดวฒปญญา 8.3.2. การศกษารากเหงาของชมชนกอใหเกดปญญาดานการด ารงชวต

8.4. ทางสงคม 8.4.1. ลดปญหาเดกและเยาวชนจากภยตางๆ เชน ยาเสพตด เลนเกม เนองจากมกจกรรมและมศนยรวม

ทเดกและเยาวชนสามารถเขารวมเพอจด/ศกษากจกรรมตาง ๆ ได 8.4.2. ลดปญหาการแตกแยกของคนในชมชน เนองจากสภาพชวตประจ าวนทตองท างานและขาดการ

สอสารระหวางชมชน

1.3 โครงกำรตำมควำมตองกำรของชมชน

1.3.1 โครงกำรระยะสน

1. โครงการตามประเพณ ไดแก การทอดกฐนทางน า การลอยกระทง การสวดดวยภาษาไท-ยวน

การด าเนนโครงการ ใหชมชนประสานงานจดขน โดยใชงบประมาณทมอยและใชวธการลงแขก

ระยะเวลาด าเนนงาน

สามารถด าเนนการไดทนท

15

2. โครงการไท-ยวนกบโรงเรยน

ไดแก 1) การก าหนดกจกรรมไท-ยวนเปนสวนหนงของแผนการสงเสรมศลปวฒนธรรมของโรงเรยน 2) การเขารวมกจกรรมตามประเพณและกจกรรมทางศาสนา 3) การประชาสมพนธผานชองทางสอสารของโรงเรยน โดยก าหนดผรบผดชอบ การด าเนนโครงการ โรงเรยนเปนผจดท า ระยะเวลาด าเนนการ สามารถด าเนนการไดทนท 1.3.2 โครงกำรระยะกลำง

1. การจดอบรมแผนการประชาสมพนธและการจดท าสอ

ไดแก จดอบรมการใชสอและการท าสารคดแกเยาวชน เพอใหเปนหลกในการผลตสอเชงวฒนธรรม และเพอใหเปนภาคตนแบบในการเผยแพรองคความรตอไป

การด าเนนโครงการ ศนยศกษาสอและการสอสารอาเซยนจดท าโครงการอบรมใหโรงเรยนน ารอง ระยะเวลาด าเนนการ มนาคม-พฤษภาคม 2556

2. โครงการหอประวตไท-ยวน (สวนหนงของหอวฒนธรรมไท-ยวน) เพอจดท าและจดเกบทมา ประวต และกจกรรมตางๆของชาวไท-ยวนในรปแบบวดทศน

การด าเนนโครงการ ศนยศกษาสอและการสอสารอาเซยนจดท าโครงการโดยใหนกเรยนทไดรบการอบรมจากโครงการอบรมสอและวทยาลยทองถนเปนผด าเนนการเกบขอมล ระยะเวลาด าเนนการ มถนายน 2556-พฤศจกายน 2556

3. โครงการศกษาวจยการสอสารของชมชนไท-ยวนในจงหวดตางๆ รวมถงการประเมนความส าเรจของแตละชมชนในการใชศลปวฒนธรรมไท-ยวนเปนแกนในการสรางชมชน

การด าเนนโครงการ ศนยศกษาสอและการสอสารอาเซยน ระยะเวลาด าเนนการ

16

มถนายน 2556-กมภาพนธ 2557 (9 เดอน) 1.3.3 โครงกำรระยะยำว

โครงการถนนวฒนธรรม

ไดแก การจดถนนสายผานหอวฒนธรรมเปนถนนวฒนธรรม

การด าเนนโครงการ

ประสานงานระหวางบาน-วด-โรงเรยน โดยใชงบประมาณสวนราชการทองถน มการประสานกบการทองเทยวจงหวดเพอจดท าโครงการ และอาศยความรวมมอจากทกสวนในการจดงานประจ าป

ระยะเวลาด าเนนการ

คาดวาภายใน 2-5 ป (ปจจบนมการตงโครงการแตรองบประมาณจากราชการ) 2. ผลลพธตำมกรอบทตงไว

1. ชมชนไดรวมมอในการฟนฟและสบสานวฒนธรรมไท-ยวนโดยมรางโครงการตนแบบ 6 โครงการ แบงเปนโครงการระยะสน 2 โครงการ โครงการะยะกลาง 3 โครงการ และโครงการระยะยาว 1 โครงการ

กำรประเมนผล 1. จ านวนผทเขารวมโครงการ 86 คน 2. ความพอใจของผเขารวมโครงการ ระดบมาก 3. จ านวนโครงการตนแบบทผเขารวมน าเสนอ 6 โครงการ

ปญหำและอปสรรคทเกดขนระหวำงกำรด ำเนนโครงกำร 1. ระหวางการด าเนนโครงการมการเลอกตงทองถน ท าใหผเขารวมจากองคการบรการสวนทองถนมานอย 2. การประสานงานของวดคอนขางยาก เนองจากพระตองเรยนในระหวางวน 3. หลายฝายมองวาไมไดประโยชนจากการเขารวม เพราะชมชนของตนไมมการจดงานประเพณใดๆ

ขอเสนอแนะ

1. ศนยฯไดมกจกรรมเพมเตมจากการเสวนา ไดแก การประชมรวมผน าแตละกลม เพอแกไขปญหาในขอ 1 และ 2

2. มการใหผประสานงานทองถนเจรจากบฝายตางๆกอนและหลงการเสวนา เพอท าความเขาใจกบชาวบาน

17

3. การจดท าการน าเสนอโครงการอยางเปนรปธรรมชวยใหชาวบานเขาใจประเดนการเสวนาและใหความรวมมอมากขน

18

ภำพถำยกจกรรม เสวนำครงท 1 27 กนยำยน 2555 ณ หอวฒนธรรมไทยวน จ.สระบร

เปดงานเสวนา โดยมอาจารยทรงชย วรรณกลเปนผเสวนาหลกในประเดน “เราเปนใคร”

บรรยากาศระหวางการเสวนา กลมดานหนาเปนกลมโรงเรยน กลมดานหลงเปนกลมบาน ทมอดต อบต. อดตก านน อดตผใหญของชมชนมาใหขอคด

19

กลมนกเรยนทมารวมงาน

ชมชนรวม “ลงแขก” ท าอาหารเลยง

20

ผน าชมชนสวนตางๆรวมแบงปนประสบการณ

ผน าชมชนสวนตางๆรวมแบงปนประสบการณ

21

ผน าชมชนสวนตางๆรวมแบงปนประสบการณ

ผน าชมชนสวนตางๆรวมแบงปนประสบการณ

22

เสวนำครงท 2 26 ตลำคม 2555 ณ หอวฒนธรรมไทยวน จ.สระบร

ทมผน าเสวนา (จากซาย) ดร.สจตรา เปลยนรง ดร.กนยกา ชอว อาจารยทรงชย วรรณกล

กลมบานพดคยเรองแผนงาน

23

กลมบานโชวซน ทจะมการเปดสอนฟรหลงโครงการเสรจสนทหอวฒนธรรมไทยวน

การฟอนร าไทยวน เปนกจกรรมทมอยางตอเนองทหอวฒนธรรม เพอใหเยาวชนมกจกรรมพเศษหลงเลกเรยน

24

นอกจากฟอนร า เดกๆยงฝกท าตงและโคมดวย

กลมโรงเรยนสรปแผนงาน มโรงเรยนโคกกระทอนกตตวฒเปนแกนน า

25

พดคยกบเดกๆ เรองความส าคญของกจกรรมทางวฒนธรรม

รบประทานขนโตกดวยกนระหวางการประชมกลม

26

ผลสวนหนงของโครงกำร (แผนระยะสนทชมชนน ำเสนอวำจะด ำเนนกำรเองโดยใชประเพณทง 12 เดอนเปนหลก) ขบวนแหกฐนทำงน ำ อ.เสาไห ไปทอดยงวดเชงราก ต.เรงราง อ.เสาไห จ.สระบร วนท 18 พฤศจกายน 2555 หนงกจกรรมชมชนทเปนผลจากโครงการเสวนา

27

ขอบคณภาพทง 3 จากคณจนตนาภรณ หนงในแกนน าผรวมโครงการเสวนา ถำยทอดองคควำมรงำนหตถกรรมไทยวน

28

29

ขอบคณภาพถายจากคณจนตนาภรณ

30

ลอยกระทง 28 พฤศจกำยน 2555 แนวคดคออยำท ำงำนคนเดยว ใหรวมกลมกนจดงำน

31

ขอบคณภาพจากคณจนตนาภรณ ทชวยเกบเกยวกจกรรมทตอเนองจากจากเสวนาและรวมเผยแพร