ปรัชญาของ เศรษฐกิจพอเพียง sufficiency...

ปรชญาของ เศรษฐกจพอเพยง

Sufficiency Economy

ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง : ทฤษฎโลก

รางวลเฉลมพระเกยรต ดานการพฒนาโครงการแหงสหประชาชาต

United nations development program Award (UNDP)

The King of the World The King of the king

พระมหากษตรยของโลกทเปนผน าแหงการพฒนาทรพยากรมนษย

“เศรษฐกจพอเพยง เปนเสมอนรากฐานของชวต

รากฐานความมนคงของแผนดน เปรยบเสมอนเสาเขม ทตอกรองรบบานเรอน

ตวอาคารไวนนเอง สงกอสรางจะมนคงได

กอยทเสาเขม แตคนสวนมากมองไมเหนเสาเขม

และลมเสาเขมเสยดวยซาไป”

พระราชดารสปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

“....มขอสงเกตวา ทวโลก เราเปดวทยกตาม โทรทศนกตาม เรากจะเหนทกวนวาเขามการฆากน ทาลายกนไมมวนทจะเวนทจะไมมความเดอดรอนอยางรนแรง มใชจากธรรมชาตแตภยสงคราม ภยจากความเบยดเบยนกนทกวนไมมเวน แตประเทศไทยกยงสงบตามสมควร ขอใหทกคนชวยกน อยาเบยดเบยนกน กยงคงใหเรารกษาความสงบไดตามอตภาพของเรา.....ประเทศไทยเรา จะไมเปนประเทศทรงเรองทสดในโลกหรอฟฟาทสดในโลก...ขอใหเมองไทยเปนประเทศทมนคง มความสงบ เราทาเปนประเทศทสงบ ประเทศทคนชวยเหลอซงกนและกนจรง ๆ เราจะเปนหนงในขอน.....”

พระราชดารสปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

“...เศรษฐกจพอเพยง ทไดยาแลวยาอก แปลเปนภาษาองกฤษวา Sufficiency Economy ใครตอใครกตอวา วาไมม Sufficiency Economy แตวาเปนคาใหมของเรากได กหมายความวา ประหยด แตไมใชขเหนยว ทาอะไรดวยความอะลมอลวยกน ทาอะไรดวยเหตและผลจะเปนเศรษฐกจพอเพยงแลวทกคนจะมความสขแตพอเพยง..”

พระราชดารสปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

“..ขอใหทกคน มความปรารถนา ทจะใหเมองไทยพออยพอกน มความสงบ และทางาน ตงจตอธษฐาน ตงปณธานในทางน ทจะใหเมองไทยอยแบบ “พออย พอกน” ไมใชวาจะรงเรองอยางยอด แตวามความสงบ เปรยบเทยบกบประเทศอน ๆ ถาเรารกษาความพออยพอกนนได เรากจะยอดยงยวดได....”

พระราชดารสปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

“.....การพฒนาประเทศจาเปนตองทาตามลาดบขนตองสรางพนฐาน คอ ความพอม พอกนพอใช ของประชาชนสวนใหญเปนเบองตนกอน โดยใชวธการและใชอปกรณทประหยด แตถกตองตามหลกวชา เมอไดพนฐานมนคงพรอมพอสมควรและปฏบตไดแลว จงคอยสรางคอยเสรมความเจรญและฐานะเศรษฐกจขนทสงขนตามลาดบ ตอไป.....”

พระราชดารสปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

กรอบแนวคด

“ปรชญาเศรษฐกจพอเพยง” เปนปรชญาทพระบาทสมเดจ พระเจาอยหวทรงมพระราชดารสชแนะแนวทางการดาเนนชวตแก พสกนกรชาวไทยมาโดยตลอดนานกวา 25 ป ตงแตกอนเกดวกฤตการณทางเศรษฐกจ และเมอภายหลงไดทรงเนนยาแนวทาง การแกไขเพอใหรอดพน และสามารถดารงอยไดอยางมนคงและยงยนภายใตกระแสโลกาภวตนและความเปลยนแปลงตาง ๆ

คณลกษณะของปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

เศรษฐกจพอเพยงเปนปรชญาชถงการดารงอยและการปฏบตตนของประชาชนในทกระดบ ตงแตระดบครอบครว ระดบชมชนจนถงระดบรฐ ทงในการบรหารและพฒนาประเทศ ใหดาเนนไปในทางสายกลาง โดยเฉพาะการพฒนาเศรษฐกจเพอใหกาวทนตอโลกยคโลกาภวตน

ค ำนยำม

ความพอเพยง หมายถง ความพอประมาณ ความมเหตผล รวมถงความจาเปนทจะตองมระบบภมคมกนในตวทดพอสมควร ตอการมผลกระทบใด ๆ อนเกดจากการเปลยนแปลงทงภายในและภายนอก

ความพอประมาณ หมายถง

ความพอดทไมนอยเกนไปและไมมากเกนไปโดยไมเบยดเบยนตนเองและผอน มลกษณะ ดงน

พอดพอเหมาะตอความจาเปน

พอควรแกอตภาพ

ไมมากเกนไมนอยเกน

หลกของความพอประมาณ (พอด) 5 ประการ

1.พอดดานจตใจ

2.พอดดานสงคม

3.พอดดานทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม

4.พอดดานเทคโนโลย

5.พอดดานเศรษฐกจ

รจกใชและจดการอยางฉลาดและรอบคอบและเกดความยงยนสงสด

เขมแขง มจตสานกทด เอออาทร ประนประนอม นกถงประโยชนสวนรวม

ชวยเหลอเกอกล รรกสามคค สรางความเขมแขงใหครอบครวและชมชน

รจกใชเทคโนโลยทเหมาะสมและสอดคลองตอความตองการ เปนประโยชนตอสภาพแวดลอมและเกดประโยชนตอสวนรวมและพฒนาจากภมปญญาชาวบานกอน

เพมรายได ลดรายจาย ดารงชวตอยางพอควร พออย พอกน สมควรตามอตตาภาพและฐานะของตน

หลกของความพอประมาณ (พอด) 5 ประการ

เขมแขง มจตสานกทด เอออาทร ประนประนอม นกถงประโยชนสวนรวม

ดงกระแสพระราชดารส เกยวกบการพฒนาคน ความวา

1.พอดดานจตใจ

“...บคคลตองมรากฐานทางจตใจทด คอ ความหนกแนนมนคงในสจรตธรรมและความมงมน ทจะปฏบตหนาทใหจนส าเรจ ทงตองมกศโลบายหรอวธการอนแยบยลในการปฏบตงานประกอบพรอมดวยจงจะสมฤทธผลทแนนอน และบงเกดประโยชนอนยงยนแกตนเองและแผนดน...”

หลกของความพอประมาณ (พอด) 5 ประการ

ชวยเหลอเกอกล รรกสามคค สรางความเขมแขงใหครอบครวและชมชน 2.พอดดานสงคม

“...เพอใหงานรดหนาไปพรอมเพรยงกน ไมลดหลน จงขอใหทกคนพยายามทจะท างานในหนาทอยางเตมท และใหมการประชาสมพนธกนใหด เพอใหงานทงหมดเปนงานทเกอหนนสนบสนนกน...”

ดงกระแสพระราชดารส เกยวกบการพฒนาคน ความวา

หลกของความพอประมาณ (พอด) 5 ประการ

ดงกระแสพระราชดารส เกยวกบการพฒนาคน ความวา

รจกใชและจดการอยางฉลาดและรอบคอบและเกดความยงยนสงสด

3.พอดดานทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม

“...ถารกษาสงแวดลอมใหเหมาะสมนกวาอยไดอกหลายรอยป ถงเวลานนลกหลานของเราอาจหาวธแกปญหาตอไป เปนเรองของเขา ไมใชเรองของเรา แตเรากท าได ไดรกษาสงแวดลอมไวใหพอสมควร...”

หลกของความพอประมาณ (พอด) 5 ประการ

ดงกระแสพระราชดารส เกยวกบการพฒนาคน ความวา

“...การเสรมสรางสงทชาวบานชาวชนบทขาดแคลนและตองการ คอความรในดานเกษตรกรรม โดยใชเทคโนโลยสมยใหมเปนสงเหมาะสม...” “...การใชเทคโนโลยอยางใหญโตเตมรปหรอเตมขนาดในงานอาชพหลกของประเทศยอมจะมปญหา...” ...”

รจกใชเทคโนโลยทเหมาะสมและสอดคลองตอความตองการ เปนประโยชนตอสภาพแวดลอมและเกดประโยชนตอสวนรวมและพฒนาจากภมปญญาชาวบานกอน

4.พอดดานเทคโนโลย

หลกของความพอประมาณ (พอด) 5 ประการ

ดงกระแสพระราชดารส เกยวกบการพฒนาคน ความวา

“...การทตองการใหทกคนพยายามทจะหาความรและสรางตนเองใหมนคงน เพอตนเอง เพอทจะใหตนเองมความเปนอยทกาวหนาทมความสข พอมพอกนเปนขนหนงและขนตอไปกคอใหมเกยรตวายนไดดวยตนเอง...”

“...หากพวกเรารวมมอรวมใจกน ท าสกเศษหนงสวนส ประเทศชาตของเรากสามารถรอดพนจากวกฤตได...”...”

เพมรายได ลดรายจาย ดารงชวตอยางพอควร พออย พอกน สมควรตามอตตาภาพและฐานะของตน 5.พอดดานเศรษฐกจ

ความมเหตมผล หมายถง

การตดสนใจเกยวกบความพอเพยงนนจะตองเปนไปอยางมเหตผล โดยพฒนาจากเหตปจจยทเกยวของ ตลอดจนคานงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระทานน ๆ อยางรอบคอบ มลกษณะ ดงน

ตามหลกวชา

ตามกฎเกณฑสงคม (รวมประเพณ-วฒนธรรม)

ตามหลกกฎหมาย

ตามหลกศลธรรม

ตามความจาเปนในการดาเนนชวต/กจกรรม

หลกของความมเหตผล 5 ประการ

1.ยดความประหยด ตดทอนคาใชจายในทกดาน ลดความฟมเฟอยในการดารงชวต

2.ยดถอการประกอบอาชพดวยความถกตอง สจรต แมจะตกอยในภาวะขาดแคลนในการดารงชวต

3.ละเลกการเกงแยงผลประโยชนและแขงขนในทางการคาขายประกอบอาชพแบบตอสกนอยางรนแรง

4.ไมหยดนงทหาหนทางในชวต หลดพนจากความทกขยาก

5.ปฏบตตนในแนวทางทด ลด เลก สงยวกเลสใหหมดสนไป ไมกอความชวใหเปนเครองทาลายตวเอง ทาลายผอน พยายามเพมพนรกษาความด ทมอยใหงอกงามสมบรณยงขน

ดงกระแสพระราชดารส เกยวกบการพฒนาคน ความวา

“...ความเปนอยทตองไมฟงเฟอตองประหยดไปในทางทถกตอง...”

1.ยดความประหยด ตดทอนคาใชจายในทกดาน ลดความฟมเฟอยในการดารงชวต

หลกของความมเหตผล 5 ประการ

ดงกระแสพระราชดารส เกยวกบการพฒนาคน ความวา

“...ความเจรญของคนทงหลายยอมเกดมาจากการประพฤตชอบและการหาเลยงชพชอบเปนหลกส าคญ...”

หลกของความมเหตผล 5 ประการ

2.ยดถอการประกอบอาชพดวยความถกตอง สจรต แมจะตกอยในภาวะขาดแคลนในการดารงชวต

ดงกระแสพระราชดารส เกยวกบการพฒนาคน ความวา

“...ความสขความเจรญอนแทจรงนน หมายถง ความสขความเจรญทบคคลแสวงหาไดดวยความเปนธรรม ทงในเจตนาและการกระท าไมใช ไดมาดวยความบงเอญ หรอดวยการแกงแยงเบยดบงมาจากผอน...”

หลกของความมเหตผล 5 ประการ

3.ละเลกการเกงแยงผลประโยชนและแขงขนในทางการคาขายประกอบอาชพแบบตอสกนอยางรนแรง

ดงกระแสพระราชดารส เกยวกบการพฒนาคน ความวา

“...การทตองการใหทกคนพยายามทจะหาความรและสรางตนเองใหมนคงน เพอตนเอง เพอทจะใหตนเองมความเปนอยทกาวหนา ทมความสข พอมพอกนเปนขนหนง และขนตอไปกคอ ใหมเกยรตวา ยนไดดวยตวเอง...”

หลกของความมเหตผล 5 ประการ

4.ไมหยดนงทหาหนทางในชวต หลดพนจากความทกขยาก

ดงกระแสพระราชดารส เกยวกบการพฒนาคน ความวา

“...พยายามไมกอความชวใหเปนเครองท าลายตว ท าลายผอน พยายามลด พยายามละความชวทตวเองมอย พยายามกอความดใหแกตวอยเสมอ พยายามรกษาและเพมพนความดทมอยนน ใหงอกงามสมบรณขน...”

หลกของความมเหตผล 5 ประการ

5.ปฏบตตนในแนวทางทด ลด เลก สงยวกเลสใหหมดสนไป ไมกอความชวใหเปนเครองทาลายตวเอง ทาลายผอน พยายามเพมพนรกษาความด ทมอยใหงอกงามสมบรณยงขน

ภมคมกน หมายถง

การเตรยมตวใหพรอมรบผลกระทบและความเสยงจากการเปลยนแปลงตางๆ ทคาดวาจะเกดขนในอนาคตทงใกลและไกล มลกษณะ ดงน

ดานวตถ

ดานสงคม

ดานสงแวดลอม

ดานวฒนธรรม

ระบบภมคมกนดานวตถ

ภมคมกนเขมแขง ภมคมกนบกพรอง

มเงนออม มหนไมกอรายได

มการประกนความเสยงในอนาคต ขาดการประกนความเสยงในอนาคต

มการลงทนเพอพฒนา ขาดการลงทนเพอพฒนา

มการวางแผนระยะยาว ขาดการวางแผนระยะยาว

ระบบภมคมกนดานสงคม

ภมคมกนเขมแขง ภมคมกนบกพรอง

ร-รก-สามคค ระแวง-ทะเลาะเบาะแวง

รวมมอรวมใจกน/ชวยเหลอกน ตางคนตางอย

มคณธรรม-ใฝศาสนา ทศล-หางไกลศาสนา

สงคมสขาว เหยอแหงอบายมขทงปวง

อยเยนเปนสข อยรอนนอนทกข

ทนทางสงคมสง ทนทางสงคมตา

ระบบภมคมกนดานสงแวดลอม

ภมคมกนเขมแขง ภมคมกนบกพรอง

มความร-สานก และหวงแหนในสงแวดลอม

ขาดความร-ขาดสานก

มนโยบายดานสงแวดลอมจากฝายบรหาร

ขาดนโยบาย-ผบรหารไมสนใจ

สรางสขนสย เตมไปดวยทกขนสย

สะอาด-เปนระเบยบ สกปรก – ขาดระเบยบ

อยกบธรรมชาต ทาลายธรรมชาต

ระบบภมคมกนดานวฒนธรรม

ภมคมกนเขมแขง ภมคมกนบกพรอง

มนคงในวฒนธรรมไทย

และเชดชวฒนธรรมทองถน

ยอหยอน ไมใสใจ รสกเปนปมดอยในวฒนธรรมไทย วฒนธรรมทองถน

เขาใจและเปนมตรตอวฒนธรรมตางถน ตางชาต

เหยยดหยาม มงรายตอ ตางวฒนธรรม

ความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยงในการนาวชาการตาง ๆ และความรเทคโนโลยทเหมาะสมมาใชในการวางแผนและการดาเนนการทกขนตอน มลกษณะ ดงน

เงอนไขความรประกอบดวย

ขอมล (Data) - ขอเทจจรงใชในการสบคนความจรงหรอในการคานวณ - ยงไมผานการวเคราะห

สารสนเทศ (Information) - ขาวสาร - ขอมลทถกจดรปเพอการแสดงหรอการชแจง - นาไปวเคราะหและ คานวณ

ความร (Knowledge) - สารสนเทศทผานการถอดความ - ขอมลทถกจดจาในรปของ ประสบการณ - ผานกระบวนการคดและเขาใจ

ปญญา (Wisdom) - ความรทถกตองตามจรง - ปราศจากอคตและความคดเหน - มความเทยงตรงไมเปลยนแปลงตามกาลเวลา

ความรอบร ความรอบคอบ และความระมดระวงอยางยงในการนาวชาการตาง ๆ และความรเทคโนโลยทเหมาะสมมาใชในการวางแผนและการดาเนนการทกขนตอน มลกษณะ ดงน

เงอนไขความรประกอบดวย

ขอมล (Data)

- ขอเทจจรงใชใน การสบคนความจรงหรอ ในการคานวณ - ยงไมผานการ วเคราะห

สารสนเทศ

(Information) - ขาวสาร - ขอมลทถกจดรป เพอการแสดงหรอ การชแจง - นาไปวเคราะห และคานวณ

ความร

(Knowledge) - สารสนเทศทผาน การถอดความ - ขอมลทถกจดจาใน รปของประสบการณ - ผานกระบวนการ คดและเขาใจ

ปญญา (Wisdom)

- ความรทถกตองตาม จรงปราศจากอคตและ ความคดเหน - มความเทยงตรง ไมเปลยนแปลง ตามกาลเวลา

เงอนไขคณธรรมทจะตองเสรมสรางประกอบดวย

มความตระหนกในคณธรรม มความซอสตยสจรตและมความอดทน มความเพยร ใชสตปญญาในการดาเนนชวต มลกษณะ ดงน

1. รเหต

2. รผล

3. รตน

4. รประมาณ

5. รกาล

6. รบคคล

7. รชมชน

สปปรสธรรม ๗

ความมเหตผล

ความพอประมาณ

ภมคมกน

การประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

โดยพนฐานกคอ การพงตนเอง เปนหลกการทาอะไรอยางเปนขนเปนตอน รอบคอบ ระมดระวง

พจารณาถงความพอด พอเหมาะ พอควร ความสมเหตสมผล และการพรอมรบความเปลยนแปลงในดานตางๆ

การสรางสามคคใหเกดขน บนพนฐานของความสมดลในแตละสดสวน แตละระดบ

ครอบคลมทงทางดานเศรษฐกจ สงคม เทคโนโลย ทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอม รวมถงจตใจ และวฒนธรรม

พอประมาณ : รายจายสมดลกบรายรบ

มเหตมผล : ใชจายอยางมเหตผล /มความจาเปน /ไมใชสงของเกนฐานะ /ใชของอยางคมคาประหยด

มภมคมกน : มเงนออม /แบงปนผอน /ทาบญ

ความรคคณธรรม : ประกอบอาชพทสจรต ดวยความขยนหมนเพยร ใชสตปญญาในการตดสนใจและดาเนนการตางๆ เพอใหเทาทนตอการเปลยนแปลง

การประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

หลกปฏบตปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

หลกปฏบต ตวอยางกจกรรม

1. รจกการใชจายของตนเอง ใชจายอยางมเหตมผล อยางพอประมาณ ประหยด เทาทจาเปน

บนทกบญชรายรบและรายจาย วเคราะหบญชรายรบและรายจาย แลกเปลยนประสบการณ ปรบเปลยนพฤตกรรมการบรโภคเพอลดรายจายทฟมเฟอย

หลกปฏบต ตวอยางกจกรรม

2. รจกออมเงน มกลไกลดความเสยง

ระบบสวสดการ ระบบออมเงน ระบบสหกรณ ระบบประกนตางๆ

ออมอยางพอเพยง สปดาหการออม จดตงกลม/สหกรณออมทรพย

หลกปฏบตปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

หลกปฏบต ตวอยางกจกรรม

3. รจกประหยด ใชและกนอยางมเหตผลไมฟมเฟอย ใชพลงงานเทาทจาเปน ใชทรพยากรอยางคมคา

ปลกผกสวนครวรวกนได เลยงปลา เลยงไก ไวกน ไวขาย ใชสนคาทประหยดพลงงาน รไซเคลขยะเพอนามาใชใหม นาของเหลอใช มาทาใหเกดประโยชน

หลกปฏบตปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

หลกปฏบต ตวอยางกจกรรม

4. พงตนเองไดทางเศรษฐกจโดยผลต หรอสรางรายได ท สอดคลองกบความตองการ สอดคลองกบภมสงคม สอดคลองกบภมปญญาทองถน สอดคลองกบทรพยากรทองถน

เนนการผลตเพอพงตนเอง ใหพอเพยงกบการบรโภค และการผลตทหลากหลาย เชน ปลกพชผกผสมผสาน ปลกพชสมนไพรไทย ผลตสนคาจากภมปญญาทองถน จดอบรมพฒนาอาชพใน ชมชน

หลกปฏบตปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

หลกปฏบต ตวอยางกจกรรม

5. รจกชวยเหลอสงคมหรอชมชน ปลกจตสานกสาธารณะ ปลกฝงความสามคค ปลกฝงความเสยสละ เผยแพรองคความรเศรษฐกจพอเพยง

พฒนาความรคคณธรรม ผานกจกรรมรวมกลมตางๆ จดกจกรรมลด ละ เลก อบายมข จดกจกรรมชวยเหลอผดอยโอกาส จดคายพฒนาเยาวชน จดตงศนยเรยนรภายในชมชน

หลกปฏบตปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

หลกปฏบต ตวอยางกจกรรม

6. สรางสมดลของทรพยากรธรรมชาต ปลกจตสานกรกษสงแวดลอม ฟนฟแหลงเสอมโทรมในทองถน ฟนฟและอนรกษทรพยากรในทองถน ฟนฟดแลสถานททองเทยวในทองถน

พฒนาความรเกยวกบดน นา ปา เพอฟนฟ รกษา โครงการชววถ จดอบรมการอนรกษทรพยากร ธรรมชาต จดทาฝายแมว

หลกปฏบตปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

หลกปฏบต ตวอยางกจกรรม

7. สบสานวฒนธรรมไทย สรางจตสานกรกษไทยรกบานเกด ฟนฟและอนรกษอาหารประจาทองถน ฟนฟและอนรกษดนตรไทยและเพลงไทย ฟนฟและอนรกษวตถโบราณและโบราณสถาน

ปลกฝงมารยาทไทย สงเสรมอาหารประจาทองถน สงเสรมการใชภาษาไทยและภาษาประจาทองถน ทานบารงโบราณวตถและโบราณ สถาน พฒนาภมปญญาทองถน รณรงคการใชสนคาไทย

หลกปฏบตปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

หลกปฏบต ตวอยางกจกรรม

8. สงเสรมพระพทธศาสนา ปลกจตสานกความรกชาต ตระหนกถงคณคาของพระพทธศาสนาและศาสนาทตนศรทธา จงรกภกดตอพระมหากษตรย

ใหความสาคญกบการรกษาศลหรอสวดมนตเปนประจา สงเสรมการฝกอบรมสมาธภาวนา รวมกนทะนบารงศาสนาดวยการปฏบตบชา และการรวมดแลวด และ ศาสนสถานตางๆ

หลกปฏบตปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

กรอบแนวคด : แนวทางทควรจะเปน มองโลกเชงพลวตรมงเนน ความยงยน คณลกษณะ : ใชไดทกระดบมแนวคดทางสายกลาง ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงประกอบดวย “3 องคประกอบ 2 เงอนไข”

- 3 องคประกอบ : ความพอประมาณ ความมเหตมผล และการมระบบภมคมกนทดในตว - 2 เงอนไขกากบ : ความร (รอบร รอบคอบ ระมดระวง)

และคณธรรม ( จตใจ / ปฏบต )

สรปปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

- การประยกตใชปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเกดไดหลายดาน และหลายรปแบบไมมสตรสาเรจแตละคนจะตองพจารณาปรบใช ตามความเหมาะสม ใหสอดคลองกบเงอนไขและสภาวะทตนเผชญอย

- ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงจะชวยใหเรา“ฉกคด” วามทางเลอกอกทางหนงทจะชวยใหเกดความยงยน มนคง และสมดลในระยะยาว

สรปปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

จบ/สอบ