โรงเรียนวิถีพุทธ buddhist oriented...

โรงเรยนวถพทธ Buddhist Oriented School

ณฐพงศ ศรมวง Nutthapong Srimuang

วทยานพนธทางสถาปตยกรรม หลกสตรสถาปตยกรรมศาสตรบณฑต

สาขาวชาสถาปตยกรรม คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรปทม ปการศกษา 2561

โรงเรยนวถพทธ

Buddhist Oriented Schools

ณฐพงศ ศรมวง Nutthapong Srimuong

วทยานพนธทางสถาปตยกรรม หลกสตรสถาปตยกรรมศาสตรบณฑต

สาขาวชาสถาปตยกรรม คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรปทม ปการศกษา 2561

ง

หวขอวทยานพนธ : โรงเรยนประถมวถพทธ ชอนกศกษา : ณฐพงศ ศรมวง อาจารยทปรกษา : อาจารย ทนงศกด รตนสคนธหลกสตรสถาปตยกรรมศาสตรบณฑต สาขาวชาสถาปตยกรรม คณะสถาปตยกรรมศาสตร ปการศกษา 2561

บทคดยอ

โครงการโรงเรยนประถมวถพทธ การตงค าถามตอการศกษาทเหมาะสมในประเทศไทยวา เราควรมโรงเรยนทางเลอก หรอการรวมวธคดระหวาง วถปฏบตทางศาสนาพทธ กบการเรยนการสอน โดยนกถงหลกความเปนจรง และสามารถปฏบตไดภายในกฎกระทรวงศกษาธการ การจดท าโครงการโรงเรยนประถมวถพทธเพอสนบสนน และสงเสรมการเรยนสอนในรปแบบใหมทเดกนกเรยนไมไดฟง และทองจ าแบบเดม อกทงยงสงเสรมศาสนาประจ าชาตอกดวย

โครงการโรงเรยนประถมวถพทธ สงเสรมการเรยนรแบบเปนจรง การทดลองหรอไดลงมอท านอกหองเรยนมากกวาการนงเรยนทองจ าอยแตในหองเรยน ท าใหเปนการตงตนในเชงออกแบบเพอตอบสนองการเรยนรแบบนอกหองเรยน เพอสงเสรมใหเดกไดเรยนรดวยตวเอง และเขาใกลกบธรรมชาต โดยการออกแบบจะค านงถงการปดลอมดวย ธรรมชาต เพอใหเดกนกเรยนไดเขาใจถง การเรยนรทแทจรง การเรยนการสอนจะเนนไปทหลกการปฏบตดวยตวเอง การเรยนรนอกหองเรยน เรยนรวมกบธรรมชาต เนองจากศาสนาพทธมการสงเสรมเรองสมาธของจตใจอยแลว ผจดท าจงเหนวา การน าศาสนาพทธเขามาประยกตใชกบ โครงการโรงเรยนประถม จะสามารถชวยใหเดกมสถาวะตนร และมสมาธในการเรยนร รวมถงมความสนใจทจะเรยนรมากขนเนองจากไมใชการเรยนรแบบปกตทเคยผานมา ท าใหยงสงเสรมอนาคตของเดกนกเรยนในชาต ทจะโตไปมระบบความคดทมเหต และผลมากขน

จ

กตตกรรมประกาศ

ความส าเรจของการศกษาวทยานพนธในครงน ขาพเจาขอขอบคณบดา มารดาทใหการสนบสนนมาตลอดจนถงปจจบน ครอาจารยทใหความรในดานวชาชพตางๆทสามารถน าไปใชตอยอดในการท างานจรงในสายอาชพ อกทงเพอนๆและรนพ ทเปนก าลงใจใหในการท างานวทยานพนธน ใหส าเรจลลวงไปดวยด และสวนสนบสนนอนๆอกทย งไมไดเอยมา ทงนขอขอบคณสถาบนการศกษา มหาวทยาลยศรปทม ทใหขาพเจาไดมาร าเรยน จนส าเรจลลวง 1. อาจารย ทนงศกด รตนสคนธ (อาจารยทปรกษา) 2. ผชวยศาสตราจารย ณฐวฒ อศวโกวทวงศ 3. ผชวยศาสตราจารย ธราดล เสารชย 4. ผชวยศาสตราจารย กนกวรรณ อสนโน 5. อาจารย ปยะ ไลหลกพาล 6. อาจารย จรรยา ผลประเสรฐ 7. อาจารย ภาวณ สทธนนท

ฉ

สารบญ

หนา

บทคดยอ…………………………………………………………………………………………...ง

กตตกรรมประกาศ .............................................................................................................. จ

สารบญ ................................................................................................................................ ฉ

สารบญตาราง ..................................................................................................................... ญ

สารบญภาพ ........................................................................................................................ ฌ

บทท 1 บทน า

1.1 ความเปนมาของโครงการ ................................................................................................ 1

1.2 วตถประสงคของโครงการ ................................................................................................ 4

1.3 องคประกอบของโครงการ................................................................................................ 4

1.3.1 สวนองคประกอบหลก ............................................................................................... 4

1.3.2 สวนองคประกอบรอง ................................................................................................ 7

1.4 วตถประสงคและขอบเขตของการศกษาวทยานพนธ ......................................................... 9

1.4.1 วตถประสงคของการศกษาวทยานพนธ ..................................................................... 9

1.4.2 ขอบเขตของก ารศกษาโครงการ ................................................................................ 9

1.5 แผนการด าเนนง านวทยานพนธทางสถาปตยกรรม ......................................................... 10

1.5.1ระยะเวลาเกบรวบรวมวเคราะหขอมล ....................................................................... 10

1.6 ประโยชนของโครงการ .................................................................................................. 10

1.7. แหลงขอมลอ างอง ........................................................................................................ 11

1.7.1 การศกษาตามแหลงทใหความรตางๆ ...................................................................... 11

ช

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 2 การศกษาแนวท างและความเปนไปไดโครงการ

2.1 ดานสงคม ..................................................................................................................... 12

2.2 ดานเศรษฐกจ ................................................................................................................ 12

2.3 ด านสงแวดลอม ............................................................................................................. 13

2.3.1 เนอท/พนท ............................................................................................................. 13

2.3.2 พกด ...................................................................................................................... 13

2.3.3ทตงและอ าณาเขต ................................................................................................... 13

2.3.4 สภาพภมอากาศ ..................................................................................................... 13

2.4 ด านเทคโนโลยทเกยวของกบสถาปตยกรรม .................................................................. 14

2.5 กรณศกษาท างสถาปตยกรรมทเกยวของกบโครงก าร ..................................................... 15

2.5.1 โรงเรยนรงอรณ ...................................................................................................... 15

2.5.2 โรงเรยนปญญ าเดน ................................................................................................ 17

2.5.3 Steiner School ...................................................................................................... 19

2.5.4 New City School ................................................................................................... 21

2.6 ขอมลสนบสนนตางๆทงทเปนองคความร ทฤษฎการออกแบบ แนวทางการปฏบตทเกยวของของโครงการ คมอหรอมาตรฐานเกณฑในก ารออกแบบ กฎ ระเบยบ ขอบงคบ กฎหมาย ฯลฯ ..................................................................................................................... 24

2.6.1 ความหมายของโรงเรยนประถมวถพทธ .................................................................. 24

2.6.2 ปรามดแหงก ารเรยนร (Learning Pyramid) ............................................................. 28

2.6.3 กฎหม ายทเกยวของ ............................................................................................... 30

ซ

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท 3 การวเคราะหโครงการ

3.1 การวเคราะหท าเล และทต ง ........................................................................................... 31

3.1.1 ก ารวเคราะหท าเลทต ง ............................................................................................ 31

3.1.2 ก ารวเคราะหท าเลทต งระดบจงหวด (ภาคกลาง) ...................................................... 34

3.1.3 ก ารวเคราะหท าเลทต งระดบเขต ............................................................................. 36

3.6 การวเคราะหเจาของและผใชโครงการ ............................................................................ 37

3.6.1 วเคราะหผใชสอยโครงการ ...................................................................................... 37

3.6.2 ผงโครงสรางองคกร ................................................................................................ 38

บทท 4 รายละเอยดโครงการ

4.1 รายละเอยดโครงการดานหนาทใชสอย(FUNCTION NEEDS) ........................................ 39

4.6.4 การค านวณพนทโครงการ ....................................................................................... 41

4.6.5 รายละเอยดดานหลกสตรและการศกษา................................................................... 53

4.6.6 ความสมพนธสวนตางๆของโครงการ ...................................................................... 54

4.6.7 รายละเอยดทางดานภมสถาปตยกรรม .................................................................... 59

5.1 แนวความคดของโครงการ ............................................................................................. 60

5.2 การวเคราะหเพอน ามาใชในการออกแบบ ....................................................................... 82

5.1.1 ขอมลทน ามาวเคราะห ............................................................................................ 82

5.1.2 การวเคราะหทต งโครงการ ...................................................................................... 82

5.1.3 การวเคราะหองคประกอบ ....................................................................................... 63

5.1.4 การปองกน ............................................................................................................. 63

5.1.5 การเรยนรธรรมชาต ................................................................................................ 64

5.1.6 การวงเลน .............................................................................................................. 64

ฌ

5.1.7 การขนลงระหวางชน ............................................................................................... 65

5.2 การใชโครงสราง และวสดในงานออกแบบ ...................................................................... 66

5.2.1 โครงสรางคอนกรตเสรมเหลก ................................................................................. 66

5.2.1 วสดมงหลงคา ........................................................................................................ 66

5.3 การวเคราะหโซนนง ...................................................................................................... 67

5.4 การออกแบบราง ........................................................................................................... 68

5.4.1 การออกแบบทางเลอก ............................................................................................ 68

5.4.2 การน าแนวคดมาใชเบองตน .................................................................................... 68

5.4.3 แบบรางทางเลอก ................................................................................................... 69

5.4 การตดสนใจเลอกแบบราง ............................................................................................. 70

5.4.1 แบบรางขนสดทาย ................................................................................................. 70

ญ

สารบญตาราง

ตารางท หนา

ตารางท 1 การเปรยบเทยบอาคารกรณศกษา ............................................................... 23

ตารางท 2 แสดงตวอยางแนวทางการจดกจกรรมในสถานศกษา .................................... 30

ตารางท 3 จ านวนหองเรยน และนกเรยนระดบประถมศกษา ......................................... 30

ตารางท 4 แสดงการเลอกท าเลทต งระดบภมภาค ......................................................... 33

ตารางท 5 แสดงสถตจานวนประชากรวยเรยน พ.ศ.2555 ............................................. 34

ตารางท 6 แสดงการเลอกท าเลทต งระดบจงหวด .......................................................... 35

ตารางท 7 แสดงเวลาการใชสอยของโครงการ ............................................................... 38

ตารางท 8 ค านวนพนทสวนการศกษา .......................................................................... 41

ตารางท 9 ค านวณพนทสงเสรมการเรยนร .................................................................... 42

ตารางท 10 ค านวณพนทสวนสนบสนนและสงเสรมพฒนาการ ...................................... 44

ตารางท 11 ค านวณพนทสวนฝกปฏบตงานทกษะดานตางๆ ......................................... 46

ตารางท 12 ค านวณพนทสวนบรหารโครงการ .............................................................. 48

ตารางท 13 ค านวณพนทสวนโรงอาหาร ....................................................................... 49

ตารางท 14 ค านวณพนทสวน Service ......................................................................... 50

ตารางท 15 ค านวณพนทสวนจอดรถ ........................................................................... 51

ตารางท 16 สรปพนทใชสอยทงหมดของโครงการ ......................................................... 52

ตารางท 17 หลกสตรการเรยนการสอน ......................................................................... 53

ตารางท 18 แสดงตวอยางลกษณะของ ทวาง ................................................................ 57

ฎ

สารบญภาพ

ภาพท หนา

ภาพท 1 แสดงโครงสรางพาดชวงกวาง ................................................................................ 14

ภาพท 2 แสดงโครงสรางพน และผนง .................................................................................. 14

ภาพท 3 อาคารเรยนโรงเรยนรงอรณ ................................................................................... 16

ภาพท 4 ผงรวมโรงเรยนรงอรณ .......................................................................................... 16

ภาพท 5 อาคารเรยนโรงเรยนปญญาเดน ............................................................................. 17

ภาพท 6 ผงโรงเรยนปญญาเดน ........................................................................................... 18

ภาพท 7 อาคารเรยน Steiner School .................................................................................. 20

ภาพท 8 ผงอาคาร Steiner School...................................................................................... 20

ภาพท 9 อาคารเรยน New City School ............................................................................... 22

ภาพท 10 ผงอาคาร New City School ................................................................................ 22

ภาพท 11 ปรามตแหงการเรยนร .......................................................................................... 28

ภาพท 12 จ านวนโรงเรยนวถพทธแตละภมภาค ................................................................... 32

ภาพท 12 แสดงแผนทกรงเทพมหานคร ............................................................................... 35

ภาพท 13 แสดงผงโครงสรางองคกร .................................................................................... 38

ภาพท 14 แสดงแผนภมสดสวนพนทโครงการ ...................................................................... 52

ภาพท 15 ตารางความสมพนธของพนทใชสอยโครงการ ....................................................... 54

ภาพท 16 แสดงความสมพนธของสวนตางๆภายในโครงการ ................................................ 55

ภาพท 17 แสดงเสนทางสญจรภายใน .................................................................................. 56

ภาพท 18 แนวความคดการจดสวนในโครงการ .................................................................... 59

ภาพท 19 แสดงการจดหองเรยนหลก(หองเรยนวชาทวไป) ................................................... 60

ภาพท 20 แสดงการปรบเปลยนรปแบบจดหองเรยนหลก(หองเรยนวชาทวไป) ...................... 61

ภาพท 21 แสดงการจดหองเรยนเฉพาะ(หองเรยนวชาดนตร) ............................................... 61

ฏ

สารบญภาพ (ตอ)

ภาพท หนา

ภาพท 23 แสดงการจดหองเรยนวชาทวไป........................................................................... 63

ภาพท 23 แสดงความปลอดภยในการแบงการเรยนการสอนตามอายระหวางชน ................... 63

ภาพท 24 แสดงการปองกนบคคลภายนอกในการรบ หรอสงเดกนกเรยน ............................. 63

ภาพท 25 แสดงการเรยนรรวมธรรมชาต หรอกจกรรมนอกหองเรยน .................................... 64

ภาพท 26 แสดงเสนทางสญจรทวนรอบเพอสงเสรมสขภาพรางกาย ...................................... 65

ภาพท 27 แสดงเสนทางสญจรแนวตงทใชทางลาดแทนขนบนได .......................................... 65

ภาพท 28 แสดงตวอยางโครงสรางคอนกรตเสรมเหลกระบบเสาคานพน ............................... 66

ภาพท 29 แสดงตวอยางกระเบองลอนค ............................................................................... 67

ภาพท 30 แสดงการวเคราะหทต ง ........................................................................................ 67

ภาพท 31 แสดงการวางโซนนง ............................................................................................ 68

ภาพท 32 แสดงแนวความคดท 1 ........................................................................................ 68

ภาพท 33 ภาพแสดงแบบทางเลอกท 1 ................................................................................ 69

ภาพท 34 ภาพแสดงแบบทางเลอกท 2 ................................................................................ 70

ภาพท 35 ภาพแสดงแบบทางเลอกทน าไปใชในการพฒนาการออกแบบ ............................... 70

ภาพท 36 ภาพแสดงผงบรเวณ ............................................................................................ 71

ภาพท 37 ภาพแสดงผงพนชนท 1 ....................................................................................... 72

ภาพท 38 ภาพแสดงผงพนชนท 2 ....................................................................................... 73

ภาพท 39 ภาพแสดงผงพนชนท 3 ....................................................................................... 74

ภาพท 40 ภาพแสดงรปดานอาคารดานท 1.......................................................................... 75

ภาพท 41 ภาพแสดงรปดานอาคารดานท 2.......................................................................... 75

ภาพท 42 ภาพแสดงรปดานอาคารดานท 3.......................................................................... 76

ภาพท 43 ภาพแสดงรปดานอาคารดานท 4.......................................................................... 76

ภาพท 44 ภาพแสดงรปตดอาคารท 1 .................................................................................. 77

ฐ

สารบญภาพ (ตอ)

ภาพท หนา

ภาพท 45 ภาพแสดงรปตดอาคารท 2 .................................................................................. 78

ภาพท 31 ภาพแสดงทศนยภาพภายนอกโครงการท 1 ......................................................... 79

ภาพท 32 ภาพแสดงทศนยภาพภายนอกโครงการท 2 ......................................................... 80

ภาพท 33 ภาพแสดงทศนยภาพภายในโครงการท 1 ............................................................ 80

ภาพท 34 ภาพแสดงทศนยภาพภายในโครงการท 2 ............................................................ 81

ภาพท 35 ภาพแสดงทศนยภาพภายในโครงการท 3 ............................................................ 80

ฑ

1

บทท 1

บทน ำ

1.1 ควำมเปนมำของโครงกำร

นบตงแตมการปฏรปการศกษาไทยรอบแรกเมอป พ.ศ.25421 จนมาถงการปฏรปรอบทสองเมอป พ.ศ.2552 กยงไมสามารถท าใหคณภาพการศกษาของประเทศดขนไดอยางเปนรปธรรม ปญหาของระบบการศกษาไทยในปจจบนเกดวกฤตของปญหาหลายๆดาน เชน เนนทการสอนแตไมเนนกระบวนการเรยนร เอาครเปนตวตง นกเรยนใชวธการทองจ า ท าใหคดไมเปน ท าไมเปน ไมเนนการมสวนรวมกบชมชน ขาดแหลงเรยนรทด ตลอดจนเนนใหเรยนจบท างาน ท าใหเดกกาวสบรโภคนยม เดกไมคอยมคณธรรมจรยธรรม จากปญหาดงกลาว

โรงเรยนถอวา มบทบาทส าคญในการพฒนาประเทศ เพราะเปนสถาบนทใหการศกษาความร และปลกฝงคานยม ทศนคต ความเชอตางๆ แกเดกนกเรยนและเยาวชน โดยครมภาระหนาทในการสอนตามหลกสตรของโรงเรยน หรอกระทรวงศกษาธการทก าหนดให โดยเนนทางดานพทธศกษา เปนการใหความรในเนอหาวชาตาง ๆ ๘ กลมสาระการเรยนร คอ ภาษาไทย คณตศาสตร วทยาศาสตร สงคมศกษา ศาสนาและวฒนธรรม สขศกษาและพลศกษา ศลปะการงาน อาชพและเทคโนโลย และภาษตางประเทศ

ในอดตอนยาวนานของการศกษาไทย มรากฐานจากการใชพทธธรรมมาอบรมสงสอน

กลบตรธดาและผใหญ น าระบบและองคความรตามโลกนยม โดยมฐานจากประเทศตะวนตกมาเปนแกนในการจดการศกษา ท าใหพทธธรรมเองเรมเหนหางจากชวตของคนไทยยคปจจบนมากขนเรอย ๆ ซงเปนทนาเสยดายในความล าคาของพทธธรรม จากการทเปนฐานของวฒนธรรมไทยมาแตอดตดวยคณคาอนอนนตขององคความรในพทธธรรม และระบบไตรสกขาทชดเจนในการศกษาพฒนาผเรยนทกวย ประกอบกบตลอดระยะเวลาทผานมาประเทศไทยไดพยายามพฒนาคณภาพการศกษามาโดยตลอด จากรายงานความสามารถในการแขงขนของประเทศเปรยบเทยบกบสงคมโลก ๔๙ประเทศ ตงแต ป พ.ศ. ๒๕๔๐-๒๕๔๔ พบวา ป พ.ศ.๒๕๔๐ ประเทศไทยไดถกจดไวอนดบท ๓๑ ป พ.ศ.๒๕๔๑ ไดอนดบท ๔๑ ป พ.ศ.๒๕๔๒ ไดอนดบท ๓๖ ป พ.ศ.๒๕๔๓ ไดอนดบท ๓๕ และ ป พ.ศ.๒๕๔๔ ไดอนดบท ๓๘ โดยเหนวาประเทศไทยอยในกลม ๑๐ ประเทศสดทายเกอบทกป

2

สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) ไดศกษาความสามารถ ในดานการคดวเคราะหของเดกไทยเกยวกบการท าขอสอบคณตศาสตร และวทยาศาสตรสมาคมนานาชาต เพอการประเมนผลทางการศกษาพบวา เดกไทยท าคะแนนไดดส าหรบขอสอบแบบเลอกตอบ ทใชทกษะพนฐานเชน การบวก ลบ คณ หาร หรอขอสอบทใชความจ าแตไมสามารถท าขอสอบทเปนโจทยปญหาทตองคดวเคราะห และการเรยบเรยงความคดออกมาเปนค าพด ในขณะทความสามารถดงกลาว เปนเรองทจ าเปนส าหรบการด าเนนชวตในปจจบนนอกจากรายงานผลสมฤทธทางวชาการของเดกไทยอยในระดบต าแลว ทางดานจรยธรรม คณธรรม และความปลอดภยของรางกายและจตใจกอยในสภาวะเสยง เชนเดยวกน ดงตวอยางของปญหายาเสพตดทก าลงแพรระบาดในสถานศกษา การถกท ารายรางกายของเดก ปญหาอาชญากรรมทเดกเปนผกอขน จากทกลาวมาแสดงใหเหนวาคณภาพทางการศกษาของประเทศไทย มความจ าเปนอยางยงทจะตองไดรบการพฒนาปรบปรงใหดขน ไมวาจะเปนดานสตปญญา ความร ความสมารถหรอจรยธรรม คณธรรม

โรงเรยนวถพทธจงถอเปนหนงในโรงเรยนรปแบบใหมทจะชวยผลกดนใหเดกเยาวชน

ไทยสามารถพฒนาตามศกยภาพเปนคนด จงไดน าความเหนของทประชมมาหารอตออกหลายครง อกทง ดร.สรกร มณรนทร รฐมนตรชวยวาการกระทรวงศกษาธการและคณะไดไปกราบขอค าแนะน าเรองการจดโรงเรยนวถพทธ จากพระธรรมปฎก (ป.อ.ปยตโต) วดญาณเวศกวน เมอวนท ๑๔ กมภาพนธ พ.ศ. ๒๕๔๖ นอกจากนนยงมขาราชการระดบสง ไดไปกราบขอค าแนะน าในเรองเดยวกนนจากพระเทพโสภณ (ประยร ธมมจตโต) อธการบดมหาวทยาลยจฬาลงกรณราชวทยาลย รวมทงนมนตทานมาใหขอคดในการประชมระดมความคดครงแรก ในวนท ๒๕-๒๗ กมภาพนธ พ.ศ.๒๕๓๖ เปนการประชมหารอเรองโรงเรยนวถพทธเปนครงแรก มพระภกษและฆราวาส ผทรงคณวฒมารวมประชม ประมาณ ๓๐ รป/คน ไดขอสรปเบองตนเกยวกบหลกส าคญ ของการจดโรงเรยนวถพทธ และในวนท ๑-๔ เมษายน พ.ศ.๒๕๔๖ เปนการประชมหารอครงท ๒มพระภกษและฆราวาสรวมทงผทรงคณวฒ มารวมก าหนดแนวการด าเนนการตอจากหลกการทไดขอสรปไวแลวประมาณ ๕๐ รป/คน จากการประชมใหญ ๒ ครง ท าใหไดขอสรปโรงเรยนวถพทธในเรองส าคญคอ กรอบความคดแบบโรงเรยนวถพทธ และแนวทางการด าเนนงานโรงเรยนวถพทธทางกระทรวงศกษาธการ จงมแนวคดทจะสงเสรมใหสถานศกษาน าระบบของพทธธรรมมาประยกตจดกบระบบการเรยนการสอนในสถานศกษาปจจบน ทงนเพอพฒนาเยาวชนไทยใหเปนมนษยทสมบรณตามทพระราชบญญตการศกษาแหงชาต ก าหนดใหคณสมบตของการเปนคนดเกงมความสขอยางแทจรง

3

ตามความมงหมายและหลกการของพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. ๒๕๔๒ ทกลาวไววาการจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการด ารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข ซงจะเหนไดวา มความสอดคลองกบเปาหมายโดยแทของพทธธรรมอยแลวให มความชดเจนขนโดยผานการด าเนนงานของโรงเรยนวถพทธ อนจะเปนตวอยางทจะขยายผลสการพฒนาในโรงเรยนอน ๆ ในวงกวางตอไป ดวยเหตนจงมความจ าเปนทจะตองพฒนาคณภาพ ทางการศกษาของประเทศไทยโดยเรมจากกระแสการปฏรปการศกษา ทไดรบความรวมมอทงในภาครฐและเอกชนปรบระบบการเรยนการสอนใหมความหลากหลายเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณรวมกบผอนไดอยางมความสข

พทธธรรมมกรอบการพฒนาหลก เปนระบบการศกษา ๓ ประการเรยกวา ไตรสกขา คอ

อธศลสขา อธจตสกขา และอธปญญาสขา ทเรยกสน ๆ วา ศล สมาธ ปญญา เปนการฝกหดอบรมเพอพฒนากาย ความประพฤตจตใจ และปญญา ไตรสกขา นเปนการศกษาทครอบคลมการด าเนนชวตทกดานและทกวย อกมความงายยากตงแตเรองเบองตน ทงของเดกและผใหญจนถงเรองทละเอยดซบซอน ทอยากจะหาองคความรอนใดมาเทยบได

4

1.2 วตถประสงคของโครงกำร

1.2.1 เพอเปนโรงเรยนทไดมาตรฐานตามนโยบายโรงเรยนวถพทธ และนโยบายการศกษาแหงชาต ท มงเนน พฒนาศกยภาพของคน ตามหลกปรชญาทางพทธ

1.2.2 เพอเปนโรงเรยนประถมศกษาทสอนทฤษฎการเรยนรแบบ วถพทธ ดวยหลกไตรสกขาทจะสงเสรมใหเดกม ศล สมาธ ปญญา เสรมสรางจรยธรรมและเชานปญญา

1.2.3 เพอเปนโรงเรยนทออกแบบพนทกจกรรมโครงงานการเรยนรแบบบรณาการ ทเหมาะสมกบกจกรรม และพฤตกรรมของเดกระดบประถมศกษา

1.3 องคประกอบของโครงกำร องคประกอบหลกของโครงการแบงออกเปน 2 สวน ไดแก

1.3.1 สวนองคประกอบหลก 1.3.1.1สวนการศกษา (แบงเปน 2สวน)

(1) สวนอาคารเรยนประถม

- หองเรยนประถม1-6 จานวน 18 หอง

- หองพกอาจารยหมวดการวชาตางๆ

- มมอานหนงสอและส อการเรยนร

- สวนหองศลปหตถกรรม

- หอง Lab Constructionism

(2) สวนอาคารเรยนมธยม

- หองเรยนมธยม1-6 จานวน 18 หอง

- สวนอานหนงสอและส อการเรยนร

- หองปฏบตการฟสกส

- หองปฏบตการเคม

- หองปฏบตการชวะ

- หองเกบอปกรณ

5

- หองLab สนทนาภาษา

- หอง Lab Constructionism

- หองปฏบตการคอมพวเตอร

- หองเรยนดนตร

- หองเรยนศลปะ

- หองชมรม

- หองพกอาจารยหมวดการวชาตางๆ

1.3.1.2 สวนสนบสนนการศกษาและสงเสรมพฒนาการ (แบงเปน 5สวน)

(1) หองสมด

- โสตทศนศกษา

- สวนนทรรศการ

- หองบรการอนเตอรเนต

- หองถายเอกสาร

- หองเกบของ

(2) หอประชมใหญ

- บรเวณนงชมการแสดง

- เวทและพนทดานขางเวท

- หองควบคม

- หองเกบฉาก

- หองเกบของ

- หองแตงตว

- หองพกนกแสดง

- หองซอมการแสดง

6

- โถงตอนรบ

(3) โรงพลศกษา

(4) สนามกฬากลางแจง

(5) สนามเดกเลน

1.3.1.3 สวนฝกปฏบตงานการเรยนรทกษะดานตางๆ (แบงเปน 4สวน)

(1) พนทเกษตรกรรม

- พนทเรยนรวธการปลกขาว

- พนทแปลงปลกพชผกสวนครว

- โรงเรอนเพาะเหด

- โรงเกบป ยและอปกรณการเกษตร

(2) พนทกสกรรม

- โรงเรอนเลยงไกไข

(3) สวนเรยนคหกรรม

- โรงฝกทาอาหาร

(4) สวนเรยนอตสาหกรรม

- โรงฝกงานดานงานไม

- โรงฝกงานดานไฟฟาและอเลกทรอนกส

7

1.3.2 สวนองคประกอบรอง 1.3.2.1 สวนบรหารโครงการ

- ตอนรบ

- หองทางานผอานวยการและหองนา

- พนททางานเลขา

- ฝายวชาการและตอนรบ

- หองประชมกลมยอย

- หองประชมกลมใหญ

- สวนพกคอยผมาตดตอ

- หองบรการอาหารและเครองดม

- สวนทางานเจาหนาทฝายวชาการ

- หองทะเบยนและประมวลผล

- หองแนะแนว

- หองพสดเอกสาร

- ฝายการเงน

- ฝายบคคลและสถานท

- สวนฝายกจกรรมนกเรยน

- ฝายวางแผนและพฒนา

- ฝายธรการและการเงน

- หองเกบเอกสาร

- หองพกผอนเจาหนาท

- หองพยาบาล

8

1.3.2.2 โรงอาหาร

- ครว

- หองเกบอาหารแหงและเครองครว

- สวนรบประทานอาคารของนกเรยน

- สวนรบประทานอาหารของบคลากร

- หองเกบขยะ

1.3.2.3 สวนบรการ

- พนทซอมแซมอปกรณ ครภณฑ

- หองเกบอปกรณครภณฑ

- หองเจาหนาทซอมบารง

- หองเกบของ

- หองไฟฟา

- หองสารองไฟฟา

- หองเครองปรบอากาศ

- หองเครองปมนา

1.3.2.4 สวนจอดรถ

- จอดรถคร/อาจารย

- ทจอดรถโรงเรยน

- ทจอดรถผมาตดตอ

9

1.4 วตถประสงคและขอบเขตของกำรศกษำวทยำนพนธ

1.4.1 วตถประสงคของการศกษาวทยานพนธ - เพอศกษาการออกแบบโรงเรยนประถม และบรบททเหมาะสมกบการเรยนร

ของระดบประถมทใชหลกปรชญาของวถพทธ

- เพอศกษาถงความเหมาะสมของการเลอกทาเลทตงโครงการ การวางตา แหนงผงบรเวณ และพนทใชสอยของโครงการ

- เพอศกษาโรงเรยนประถมทสอนทฤษฎการเรยนรแบบวถพทธเพอพฒนา เชานปญญา และพฒนาดานจรยธรรม

1.4.2 ขอบเขตของก ารศกษาโครงการ แบงออกเปน 2 สวน ไดแก

1.4.2.1 สวนท1 สวนพนท

- สวนพนทต งโครงการ

- ขนาดของโรงเรยน

- สวนอาคารเรยน

- สวนสนบสนนและสงเสรมพฒนาการการเรยนร

- สวนฝกปฏบตงานตามแนวทางปรชญาวถพทธ

- สวนอานวยการและธรการ

- สวนบรการและสวนประกอบอนๆ

10

1.4.2.2 สวนเนอหา

- เนอหาทเกยวกบหลกสตรโรงเรยน

- เนอหาทเกยวกบพระราชบญญตการศกษาแหงชาต

- เนอหาทเกยวกบ ปรชญาทางวถพทธ

- เนอหาเกยวกบแผนการศกษาแหงชาต

- เนอหาเกยวกบงานดานสถาปตยกรรม

- เนอหาเกยวกบสงแวดลอม

- เนอหาความเปนไปไดของโครงการ

1.5 แผนกำรด ำเนนงำนวทยำนพนธทำงสถำปตยกรรม

1.5.1 ระยะเวลาเกบรวบรวมวเคราะหขอมล

1.6 ประโยชนของโครงกำร 1.2.1 เปนโรงเรยนทสอดคลองกบนโยบายแผนพฒนาเศรษฐกจฯและนโยบาย

การศกษาแหงชาต ทมงเนนพฒนาศกยภาพของคน ตามหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง

1.2.2 เปนโรงเรยนทางเลอกทสอนทฤษฎการเรยนรแบบ การเรยนรเพอสรางสรรคดวยปญญา (Constructionism) ฝกใหเดกรจกคดคนสงใหมๆและแกปญหาอยางมระบบ จนสามารถนามาประยกตใชจรงกบชวตประจ าวน เหนคณคาสงทมในทองถน และมคณธรรมจรยธรรม

1.2.3 เปนโรงเรยนทออกแบบพนทกจกรรมโครงงานการเรยนรแบบบรณาการ ทเหมาะสมกบพฤตกรรมของเดก

11

1.7. แหลงขอมลอำงอง 1.7.1 การศกษาตามแหลงทใหความรตางๆ เชน

- หองสมด มหาวทยาลยศลปากร (online)

- TDC ฐานขอมล ThaiLIS (online)

1.7.2 จากหนวยงานทเกยวของ เชน

- กระทรวงศกษาธการ (online)

- สานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (online)

- สานกงานสถตแหงชาต (online)

- โรงเรยนดรณสกขาลย (online)

- โรงเรยนรงอรณ (online)

12

บทท 2

กำรศกษำแนวทำงและควำมเปนไปไดโครงกำร

จากการศกษาโครงการโรงเรยนประถมวถพทธ ไดท าการศกษาประเดนดงตอไปน

- ดานสงคม

- ดานเศรษฐกจ

- ดานสงแวดลอม

- ดานเทคโนโลยทเกยวของกบงานสถาปตยกรรม

- กรณศกษาทางสถาปตยกรรมทเกยวของกบโครงการ

- ขอมลสนบสนนตางๆทเปนองคความรทเกยวของกบโครงการ

2.1 ดำนสงคม

โครงการโรงเรยนประถมวถพทธน จะเปนอกหนงโรงเรยนทจะสามารถรองรบเดกทจะเขาเรยนในระดบประถมศกษาตามนโยบายแผนการพฒนาการศกษาได เนองจากเดกในวยประถมอยในพฒนาการของการเรยนรทส าคญ การใหเดกนกเรยนไดมทางเลอกในการเรยนหลายรปแบบ และชวยเหลอตวเองจะสามารถชวยใหเดกนกเรยนสามารถใชชวตในสงคมไดดขน

2.2 ดำนเศรษฐกจ

สรปสาระสาคญแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 พ.ศ.2555-2559 ประเทศไทยตองเผชญกบกระแสความเปลยนแปลงทสาคญทงภายนอกและภายในประเทศทปรบเปลยนเรวและซบซอน จงจาเปนตองนาตองเรงสรางภมคมกนในประเทศใหเขมแขง เพอใชในการเตรยมความพรอมแก คน สงคม และระบบเศรษฐกจใหสามารถปรบตวรองรบผลกระทบจากการเปลยนแปลงไดอยางเหมาะสม สามารถพฒนาประเทศใหกาวตอไปเพอประโยชนสขของสงคม ยดแนวคดการพฒนาแบบบรณาการเปนองครวมทม คนเปนศนยกลางการพฒนา โดยเนนใหคนไทยมคณธรรม เรยนรตลอดชวต มทกษะและการดารงชวตอยางเหมาะสมในแตละชวงวย ชมชนทองถนมความเขมแขง สามารถปรบตวรเทาทนกบการเปลยนแปลง

13

2.3 ดำนสงแวดลอม

2.3.1 เนอท/พนท

323.88 ตร.กม. ลกษณะเปนพนทราบลม

2.3.2 พกด

13°52′32″N, 100°35′54.35″E

2.3.3 ทต งและอ าณาเขต

ทศเหนอ ตดตอกบเขตหลกส

ทศตะวนออก ตดตอกบรามอนทรา

ทศใต ตดตอกบเขตจตจกร

ทศตะวนตก ตดตอกบมนบร

2.3.4 สภาพภมอากาศ กรงเทพมหานครตงอยในเขตรอน มภมอากาศรอนแบบทงหญาสะวนนา (Aw)

ตามเกณฑการแบงภมอากาศโลกของวลาดมร คอ อณหภมเฉลยในเดอนทมอณหภมต าสดสงกวา 18 องศาเซลเซยส มอยางนอย 1 เดอนทปรมาณน าฝนต ากวา 60 มลลเมตร และเดอนทมฝนตกนอยทสด จะมปรมาณน าฝนนอยกวา 100 ลบปรมาณน าฝนเฉลยรายปหารดวย 25

อากาศของกรงเทพมหานครไดร บอทธพลจากลมมรสมตะวนตกเฉยงใต (กลางเดอนพฤษภาคม-ตลาคม) และลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ (เดอนพฤศจกายน-กลางเดอนกมภาพนธ ท าใหมฝนตกในชวงบายถงค าอยางสม าเสมอ และยงกอใหเกดรองมรสมพาดผานในเดอนพฤษภาคมกบเดอนกนยายน ซงท าใหมฝนตกหนกกวาปกต แตในชวงเดอนมถนายน-กรกฎาคม รองมรสมนจะเลอนขนไปพาดผานทางเหนอ ท าใหฝนตกนอยลง เดอนพฤศจกายน

14

2.4 ด ำนเทคโนโลยทเกยวของกบสถำปตยกรรม

สวนของโรงพละ หอประชม หรอสวนจดแสดงจะใชโครงสรางชวงพาดกวางเนองจากพนทดงกลาวมความตองการพนทโลงและกวาง โดยไมมเสามากน กลาง ซงมชวงระยะหางเสาตงแต 10 เมตรขนไป

ภาพท 1 แสดงโครงสรางพาดชวงกวาง

ทมา : www.engineer steel.com

ดานโครงสรางหลกระบบเสาคานใชคอนกรตเสรมเหลก ผนงบางสวนเปนเปนผนงระแนงตกแตงภายนอก โดยยดตดกบโครงสรางเหลก

ภาพท 2 แสดงโครงสรางพนและผนง

ทมา : http://www.cotto.co.th/

15

2.5 กรณศกษำทำงสถำปตยกรรมทเกยวของกบโครงกำร

2.5.1 โรงเรยนรงอรณ สถำนทตง : 391 ซอยอนามยงามเจรญ25 (พระราม2 ซอย33) แขวงทาขาม

เขตบางขนเทยน กรงเทพฯ 10150 เนอท 50 ไร

ลกษณะโรงเรยน : เปนโรงเรยนเอกชนไมแสวงผลก าไร ไดรบการรบรองจาก

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาเอกชนในป พ.ศ.2540 เปดสอนตงแตระดบชน อนบาลปท1-ระดบชนมธยมศกษาปท6 นกเรยนชาย-หญงทงหมดจานวน 1,100 คน สดสวนคร1คนตอนกเรยน 8 คน

หลกสตร : หลกสตรทใชในการเรยนการสอน เปนหลกสตรทผสมผสาน

ระหวางการศกษาแนวพทธ,แนวคดสาระวชา และการทาโครงงาน เนนการการสอนให สอดคลองกบการเรยนรของแตละคน อกทงมการจดอบรมบคลากรทางการศกษา รวมกบสถาบนอาศรมศลป

ดำนกำรวำงผง : โรงเรยนรงอรณตงอยบนพนทกวา50ไร ลกษณะการวางกลม เรอน ประกอบดวย กลมอาคารอนบาล กลมเรอนประถม กลมเรอนมธยม เรอน วชาการ-คนควา เรอนบรการผปกครอง เนนการเชอมตอระหวางพนทใชสอยภายใน และภายนอก ตวอาคารใชวสดธรรมชาต มระเบยงและชานโดยวางผงกลมอาคารใหโอบ ลอมไปดวยธรรมชาต

16

ภาพท 3 อาคารเรยนและการจดบรรยากาศการสอนของโรงเรยนรงอรณ

(ทมา: http://www.gotoknow.org)

ภาพท 4 ผงรวมของโรงเรยนรงอรณ

(ทมา: http://www.gotoknow.org)

17

2.5.2 โรงเรยนปญญาเดน สถำนทตง : 218 หม 2 ตาบลนาแพร อาเภอ หางดง จงหวดเชยงใหม 50230

เนอท 5,000 ตางรางเมตร

สถำปนก : 24H > architecture

ลกษณะโรงเรยน : เปนโรงเรยนเอกชนทสอนหลกสตรสองภาษา การศกษา

เอกชน เปดสอนตงแตป พ.ศ.2553 ระดบชนอนบาลปท1-ระดบชนมธยมศกษาปท6 ม นกเรยนชาย - หญงทงหมดจ านวน 375 คน รอยละ10 ของ 20 เปนเดกไทยในทองถน ไดรบทนการศกษา มจ านวนครไทยและตางชาตรวมกน 50 คน

หลกสตร : เปนโรงเรยนเอกชนทสอนหลกสตรสองภาษา มงปลกฝงหลกธรรม

ทางพระพทธศาสนา เชน รจกวธการ ทางการเกษตรในทองถน การทอผาและทาอาหาร ลานนา นอกเหนอจากการเรยนการสอนทวไป

ดำนกำรวำงผง : โรงเรยนปญญาเดนมพนทใชสอย 5,000 ตารางเมตร อาคาร

จะแบงออกเปน 2 สวน คอ อาคารเรยน และศาลา โดยวสดทใชเนนวสดทางธรรมชาต เปนมตรกบสงแวดลอม วางเรยงตวอยบนเขาทามกลางธรรมชาตในพนทจงหวด เชยงใหม ลกษณะผงจะเชอมโยงกนคลายกงไม รปทรงอาคารออกแบบใหมลกษณะ คลายใบเขากวางทางภาคเหนอ

ภาพท 5 อาคารเรยนโรงเรยนปญญาเดน

ทมา : http://www.creativemove.com/architecture/panyaden/

18

ภาพท 6 ผงโรงเรยนปญญาเดน

ทมา : http://www.creativemove.com/architecture/panyaden/

19

2.5.3 Steiner School สถำนทตง : Germany เนอท 8,000 ตางรางเมตร

สถำปนก : Peter Hubner

ลกษณะโรงเรยน : เ ปนสถาปตยกรรมในลกษณะ Green Architecture

ออกแบบใหกลมกลนกบสงแวดลอม สภาพภมอากาศ ธรรมชาต ชมชน และเนนเรอง การประหยดพลงงาน

หลกสตร : เปนโรงเรยนทสอนหลกสตรการศกษาวอลดอรฟ (Waldorf

Education) สนบสนนการสรางงานศลปะ งานฝมอ รวมถงการปฏบตการท าสวน เนน การเรยนรทลงมอปฏบตจรง

ดำนกำรวำงผง : อาคารเรยนทง 2 อาคาร วางลอมรอบพนทวางกลาง

โครงการ เพอใหเปนพนทกจกรรมของเดกนกเรยน อาคารเรยนใหญวางเปนรปราง คลายมอ โอบลอมคอรดกลาง แผขยายเขาไปในโครงการดานทศเหนอ พนทโลงดานทศ ตะวนตกกาหนดใหเปนสวนของกฬา นนทนาการ และศกษาธรรมชาตนอกอาคารเรยน

20

ภาพท 7 อาคารเรยน Steiner School

ทมา : Design&Constrction of Sustainable School

ภาพท 8 การวางผง Steiner School

ทมา : วทยานพนธสถาปตยกรรมศาสตร โครงการโรงเรยนบานธรรมชาต

21

2.5.4 New City School สถำนทตง : Frederikshavn, Denmark เนอท 13,500 ตางรางเมตร

สถำปนก : Arkitema Architects

ลกษณะโรงเรยน : เปนสถาปตยกรรมสมยใหม เนนเรองการประหยดพลงงาน โดยหลกๆพลงงานทนามาใชเปนพลงงานทไดจากแสงอาทตย โรงเรยน ตงอยในพนท เมอง ซงมความเปนธรรมชาตนอยมาก โรงเรยนแหงนมการออกแบบโดยการพยายาม น าความเปนธรรมชาตเขามาในพนท

หลกสตร : เปนโรงเรยนทสอนหลกสตรการศกษาวอลดอรฟ (Waldorf Education) เนนใหมพนททหลากหลาย สาหรบเดกไดเรยนรตามแตละชวงวยของเดก

ดำนกำรวำงผง : อาคารเรยนแหงน วางผงเปนลกษณะรปของดวงดาว โดยกา

หนดใหพนทวางระหวางแตละมมของดาวนน เปนพนททตอบสนองกจกรรมของเดกแต ละระดบชน แตเดกทงหมดสามารถมาทากจกรรมรวมกนไดทบรเวณจดกงกลางของ ดาว ซงเปนหองสมดทมพนทหลากหลาย ในสวนของกฬานน แยกออกมาจากตวอาคาร เรยน โดยมถนนและสวนทจอดรถเปนตวกน อาคารโรงยมวางใหถกรายลอมดวยพนท ธรรมชาต ซงออกแบบมาส าหรบใหเปนสวนศกษาเรยนรธรรมชาตของเดกๆดวย

22

ภาพท 9 แสดงลกษณะภายนอกและภายในของ New City School

ทมา : http://www.archdaily.com

ภาพท 10 แสดงลกษณะการจดวางผงของ New City School

ทมา : http://www.archdaily.com/

23

จากการศกษาโครงการประเภทเดยวกน สามารถน ามาปรบไดประโยชนไดดงน

24

ตารางท 1 การเปรยบเทยบอาคารกรณศกษา

2.6 ขอมลสนบสนนตำงๆ

ทงทเปนองคความรทฤษฎการออกแบบ แนวทางการปฏบตของโครงการ คมอหรอมาตรฐานเกณฑในการออกแบบ กฎ ระเบยบ ขอบงคบ กฎหมาย ฯลฯ

2.6.1 ความหมายของโรงเรยนประถมวถพทธ โรงเรยนวถพทธเปนหนงในโรงเรยนรปแบบใหมทจะชวยผลกดนใหเดกและ

เยาวชนไทยสามารถพฒนาตามศกยภาพเปนคนด คนเกงของสงคม สามารถด ารงชวต ไดอยาง มความสขโรงเรยนวถพทธจะน าหลกธรรมทางพระพทธศาสนามาใชหรอ ประยกตใชใน การบรหารและพฒนาผเรยนโดยรวมของสถานศกษา เนนกรอบการ พฒนาตามหลก ไตรสกขาอยางบรณาการมนกวชาการและหนวยงานทเกยวของ ไดให ความหมายของ โรงเรยนวถพทธไวตางๆ กน ดงน

พระพรหมคณำภรณ (ป.อ. ปยตโต) ไดใหความหมายโรงเรยนวถพทธ วา คอโรงเรยนทจดการศกษาตามหลกค าสอนของพระพทธเจาโดยด าเนนตามมรรค ซงเปนวถแหงการด าเนนชวตในพระพทธศาสนา ทแปลวาทางอนประเสรฐมองค ๘ ประการ พฒนาตามหลกไตรสกขา สรปวาโรงเรยนวถพทธคอโรงเรยนทฝกอบรมผเรยนใหมวถชวตแบบชาวพทธทงในและนอกสถานทฝกอบรมผเรยนใหกน อย ด ฟง เปน ค าวา เปน ในกรณนหมายถงกน อย ด และฟงตามหลกไตรสกขาคอใหเกดความประพฤตทดงาม (ศล) เกดความมนคงในอารมณ (สมาธ) เกดความรอบรเทาทน (ปญญา) ประยกตหลกพทธธรรมใหใชในชวตประจ าวนได

25

กระทรวงศกษำธกำร ใหความหมายวา โรงเรยนวถพทธ คอ โรงเรยนระบบปกต ทวไปทน าหลกธรรมพระพทธศาสนามาใช หรอประยกตใชในการบรหาร และการพฒนาผเรยน โดยรวมของสถานศกษา เนนกรอบการพฒนาตามหลกไตรสกขาอยางบรณาการ ผเรยนไดเรยนรไดพฒนาการกน อย ด ฟง ใหเปนโดยผานกระบวนการทางวฒนธรรมแสวงปญญาและมวฒนธรรมเมตตา เปนฐานการด าเนนชวต

มตมหำเถรสมำคม ใหความหมายไววา โรงเรยนวถพทธวา คอ โรงเรยนระบบปกตทวไปทน าหลกธรรมพระพทธศาสนามาใช หรอประยกตใชในการบรหารและการพฒนาผเรยนโดยรวมของสถานศกษา ผเรยนไดเรยนรและพฒนาชวตโดยผานกระบวนการทางวฒนธรรมแสวงหาปญญาและมเมตตาเปนฐานการด าเนนชวต มงเนนใหผศกษาเขาใจชวตแทจรงสามารถด าเนนชวตไดอยางถกตองเหมาะสม โดยอาศยระบบการศกษาตามหลกพทธธรรม ๓ ประการ คอไตรสกขา ไดแก ศล สมาธ ปญญา มาใชในการฝกอบรมใหครอบคลมการด าเนนชวตทกดาน สการพฒนาทสมบรณได โรงเรยนทจดการศกษาตามหลกไตรสกขานเพอพฒนาผเรยนเปนมนษย ทสมบรณดวยภาวนา ๔ คอ พฒนาการทางกาย สงคม จตใจ และปญญา กระบวนการจดการศกษาในโรงเรยนวถพทธตองบรณาการไตรสกขาเขากบกลมสาระและกจกรรมตาง ๆ ในหลกสตรนนคอ มศล สมาธ ปญญา เปนเหมอนเสนดายทรอยเรยงทกกลมสาระและกจกรรมเขาดวยกน กลาวอกนยคอ โรงเรยนฝกอบรมผเรยนใหมวถชวตแบบชาวพทธทงในและนอกสถานศกษา ดงนน ผเรยนตองปฏบตตามหลกไตรสกขาตลอดเวลา โดยเฉพาะอยางยงตองมไตรสกขาในขณะทกน อย ด และฟง ซงเปนกจกรรมประจ าวนของนกเรยน เมอมไตรสกขาเปนเครองมอพฒนาแลว ผลทตามมา คอผเรยนจะไดรบการพฒนาทง ๔ ดานไปพรอมกนไดแก

๑) พฒนาการทางกาย (กายภาวนา) หมายถง การเจรญกาย พฒนากาย คอ การ

ฝกอบรมกายใหรจกตดตอเกยวของกบสงแวดลอมทงหลายดวยด และปฏบตตอสงเหลานนในทางทเปนคณมใหเกดโทษใหเปนกศลธรรมงอกงาม ใหกศลธรรมเสอมสญในเบองตน คอ ใหกนเปน อย เ ปน ด เปนและฟงเปน กายภาวนาจงเปนเรองของการพฒนาตนเองเพอความสมพนธทดกบสงแวดลอมทางกายภาพ

๒) พฒนาการทางดานสงคม (ศลภาวนา) หมายถง การเจรญศลคอการพฒนาความ ประพฤตฝกอบรมใหตงอยในระเบยบวนย กฎเกณฑและกตกาของสงคม ไมเบยดเบยน หรอกอ ความเดอดรอนเสยหายใหแกสงคม สามารถอยรวมกบผอนไดดวยด

๓) พฒนาการทางจต (จตภาวนา) หมายถงการเจรญจต คอพฒนา ฝกอบรมจตใจ ใหเขมแขงมนคง เจรญงอกงามดวยคณธรรมทงหลาย เชน มเมตตากรณา ขยนหมนเพยร อดทนมสมาธ สดชน เบกบาน ผองใส เปนตน

26

๔) พฒนาการทางปญญา (ปญญาภาวนา) หมายถงการเจรญปญญา คอการพฒนา ปญญา การฝกอบรมทางปญญา ใหรและเขาใจสงทงหลายตามความเปนจรง รเทาทนการ เปลยนแปลง ของโลกและชวตตามสภาวะทเปนจรง สามารถท าจตใจใหเปนอสระ ไมลมหลงไป ตามกระแสนยม สามารถแกไขปญหาทเกดขนไดดวยปญญา ผเรยนทมการพฒนาการทง ๔ ดานนจะเปน คนเกง ด และมความสขดวยเหตผลดงตอไปน

(๑) พฒนาการรางกาย ซงสวนหนงเปนผลจากการศกษาวชาชพและพฒนาการทางดานปญญาซงสวนหนงเปนผลจากการศกษาวชาการทจะท าใหผเรยนเปนคนเกง

(๒) พฒนาการทางสงคม ซงเปนผลจากการยดมนในศลธรรม รกษาระเบยบวนย และจรรยาบรรณ จะท าใหผเรยนเปนคนด

(๓) พฒนาการทางจต ซงเกดจากการบรหารทางจตใหมสต สมาธ และคณธรรมอน ๆ จะท าใหผเรยนมสขภาพจตทด เปนคนมความสข

จากทกลาวมาสรปไดวา เมอพฒนาการทง ๔ ดานถอเปนเปาหมายของโรงเรยนโดยปกตทวไปทเรามกไดยนกนเสมอวาการศกษาไทยมงพฒนาใหผเรยนเปนคนเกง ด และมความสขแลว โรงเรยนวถพทธ ซงก าหนดใหพฒนาการทง ๔ ดานเปนเปาหมายของการจดการศกษาเชนกนโรงเรยนวถพทธกไมตางจากโรงเรยนปกตทงหลาย ดงนนโรงเรยนวถพทธจงหมายถง โรงเรยนระบบปกตทวไปท เนนการน าหลกธรรมของพระพทธศาสนามาประยกตใชในการบรหารและการพฒนาผเรยนโดยรวมของสถานศกษา เนนกรอบการพฒนาตามหลกไตรสกขาอยางบรณาการท าใหผเรยน กน อย ดและฟงเปน นนเอง

27

พระเทพโสภณ (ประยร ธมมจตโต) ใหความหมายวา โรงเรยนวถพทธไววา วถพทธ คอ โรงเรยนทจดการศกษาตามหลกไตรสกขา เพอพฒนาผเรยนเปนมนษยทสมบรณดวยภาวนา ๔ คอ พฒนาการทางกาย สงคม จต และปญญา

บรรเจอดพร รตนพนธ ไดใหความหมายโรงเรยนวถพทธไววา โรงเรยนวถพทธเปนนวตกรรมการจดการศกษาอกนวตกรรมหนงทมงหวงพฒนาคนใหเปนมนษยทสมบรณ โดยการใหหลกธรรมทางพระพทธศาสนา เนนการพฒนาอยางเปนองครวมตามหลกศล สมาธ ปญญา ซงมจดเรมตนท การกน อย ด ฟงเปนตอเนองอยางบรณาการไปถงการพฒนาตนเองกบสงแวดลอมทางกายภาพ วตถ เพอนมนษยและสรรพสตว การพฒนาจตใจ ใหมสมาธ สงบ สบาย สดชน เบกบาน มงมน เขมแขง เพยรพยายาม รวมทงมปญญา รเขาใจเหตผลตามความเปนจรง

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน ไดใหความหมายวา โรงเรยนวถพทธไววา คอ โรงเรยนทจดการศกษาตามหลกค าสอนของพระพทธเจาโดยด าเนนตามมรรค ซงเปนวถแหงการด าเนนชวตในพระพทธศาสนา

สรปวา โรงเรยนวถพทธกคอโรงเรยนทฝกอบรมผเรยนใหมวถชวตแบบชาวพทธทง

ในและนอกสถานศกษา ฝกอบรมผเรยนใหกน อย ด ฟงเปน ค าวา เปน ในกรณนหมายถง กน อย ดและฟงตามหลกไตรสกขาคอใหเกดความประพฤตทดงาม (ศล) เกดความมนคงในอารมณ (สมาธ) เกดความรอบรเทาทน (ปญญา) ประยกตหลกพทธธรรมใหใชในชวตประจ าวนได และสามารถบรณาการหลกธรรมใหเขากบรายวชาอน ๆ คอสอดแทรกวถแหงความเปนพทธวถแหงปญญาลงในทกรายวชา ทท าการเรยนการสอน เปนโรงเรยนทเนนหลกในการด าเนนชวตใหมความสข มการด าเนนชวต ทชดเจนตามทางสายกลางคอหลกของมรรคมองค ๘ ประการ 2.6.2 ปรามดแหงก ารเรยนร (Learning Pyramid)

เปนการนาเสนอการเรยนรของบคคล ซงตพมพในวารสาร Harvard Business Review แสดงใหเหนรอยละของการจดกจกรรมทแตกตางกนแตละอยาง โดยกจกรรมทตางกนจะทาใหสามารถจดจาสงทไดเรยนรตางกน

-การเรยนในหองเรยน (Lecture) นงฟงบรรยาย จะจ าไดเพยง 5 เปอรเซนต -การอานดวยตวเอง (Reading) จะจ าเพมไดเพมขนเปน 10 เปอรเซนต -การฟงและการไดเหน (Audiovisual) เชน การดโทรทศน ฟงวทย จ าได 20

เปอรเซนต -การไดเหนตวอยาง (Demonstration) จะชวยใหจ าได 30 เปอรเซนต

28

-การไดแลกเปลยนพดคยกน (Discussion) เชน การพดคยแลกเปลยนความรกนในกลม จะชวยใหจ าไดถง 50 เปอรเซนต

-การไดทดปฏบตเอง (Practice doing) จะจาไดถง 75 เปอรเซนต -การไดสอนผอน (Teaching) เชน การตว หรอการสอน จะชวยใหจาไดมากถง

90 เปอรเซนต

ภาพท 10 ปรามดแหงการเรยนร

ทมา : http://baibulao.blogspot.com/2011/02/week-6.htm

29

30

ตารางท 2 แสดงตวอยางแนวทางการจดกจกรรมในสถานศกษา

ทมา : ดร.จรวยพร ธรณนทร1

2.6.3 กฎหมายทเกยวของ - กฎหมายผงเมองจงหวดสมทรปราการ - กฎกระทรวงฉบบท 3 พ.ศ. 2543 - กฎกระทรวง ฉบบท37 (พนทบรเวณกระเพาะหม) - กฎกระทรวงฉบบท 41 พ.ศ. 2537 - กฎกระทรวงฉบบท 55 พ.ศ. 2543 - พระราชบญญตการศกษา

31

บทท 3 กำรวเครำะหโครงกำร

เนองจากโครงการนเปนอาคารสาธารณะ ประเภทโรงเรยน จงมจดประสงคหลกในการ

มงเนนและใหความสาคญในเรองของการศกษา การจดพนทการเรยนการสอน พนทสนบสนนทเกยวของกบโครงการ จงขนตอนในการเลอกทต งโครงการดงน

3.1 กำรวเครำะหท ำเล และทตง เกณฑระดบการวเคราะหทต งและสรปผลการเลอกทต งโครงการ ระดบความสาคญมากทสด = 5 คะแนน ระดบความสาคญมาก = 4 คะแนน ระดบความสาคญปานกลาง = 3 คะแนน ระดบความสาคญนอย = 2 คะแนน ระดบความสาคญนอยทสด = 1 คะแนน 3.1.1 ก ารวเคราะหท าเลทต ง

เกณฑการพจารณาการเลอกท าเลทต งโครงการ มดงน 1. อตราจ านวนประชากรวยเรยน

2. จานวนโรงเรยนประถม

3. ขยายตวทางเศรษฐกจและสงคม

32

ภาพท 11 จ านวนโรงเรยนวถพทธแตละภมภาค ทมา : http://livingindicator.nha.co.th/survey49new/default_middle.php

33

ตารางท 3 จ านวนหองเรยน และนกเรยนระดบประถมศกษา จ าแนกตามสงกด ทมา : http://www.moe.go.th/data

ตารางท 4 แสดงการเลอกท าเลทต งระดบภมภาค

สรปการเลอกท าเลทต งระดบภมภาค ภาคทมความเหมาะสมทสด คอ ภาคกลาง

34

3.1.2 การวเคราะหท าเลทต งระดบจงหวด (ภาคกลาง) การพจารณาทต งโครงการระดบจงหวดในภาคกลางมทงหมด 22 จงหวด ไดแก

กรงเทพมหานคร กาแพงเพชร ชยนาท นครนายก นครปฐม นครสวรรค นนทบร ปทมธาน พระนครศรอยธยา พจตร พษณโลก เพชรบรณ ลพบร สมทรปราการ สมทรสงคราม สมทรสาคร สระบร สงหบร สโขทย สพรรณบร อางทอง และอทยธาน

เกณฑการพจารณาการเลอกท าเลทต งโครงการระดบจงหวด มดงน

1.จ านวนประชากรวยเรยน 2.ขนาดพนท สภาพแวดลอมเหมาะสมกบโครงการ 3.เสนทางคมนาคม 4.การขยายตวทางเศรษฐกจและสงคม

เมอพจารณาตามเกณฑการเลอกท าเลทต ง โครงการระดบจงหวดแลว พบวาจงหวดทสามารถพจารณาเปนท าเลทต งโครงการได มดงนกรงเทพมหานคร,นนทบร,ปทมธาน,สมทรปราการ

ตารางท 5 แสดงสถตจานวนประชากรวยเรยน พ.ศ.2555

ทมา : ส านกสถตแหงชาต

35

ตารางท 6 แสดงการเลอกท าเลทต งระดบจงหวด

สรปการเลอกท าเลทต งระดบจงหวดทมความเหมาะสมทสด คอ จงหวดกรงเทพมหานคร

ภาพท 12 แสดงแผนทกรงเทพมหานคร

ทมา : http://www.panteethai.com/maps/province/Bangkok.jpg

36

ทศเหนอ ตดตอกบ จงหวดนนทบร และปทมธาน ทศตะวนออก ตดตอกบ จงหวดนครปฐม และสมทรสาคร ทศใต ตดตอกบ จงหวดสมทรปราการ ทศตะวนตก ตดตอกบ จงหวดนครนายก และฉะเชงเทรา 3.1.3 การวเคราะหท าเลทต งระดบเขต

การพจารณาทต ง โครงการระดบเขตในกรงเทพมหานคร มทงหมด 50 เขต ไดแก 1. เขตพระนคร 2. เขตดสต 3. เขตหนองจอก 4. เขตบางรก 5. เขตบางเขน 6. เขตบางกะป 7. เขตปทมวน 8. เขตปอมปราบศตรพาย 9. เขตพระโขนง 10. เขตมนบร 11. เขตลาดกระบง 12. เขตยานนาวา 13. เขตสมพนธวงศ 14. เขตพญาไท 15. เขตธนบร 16. เขตบางกอกใหญ 17. เขตหวยขวาง 18. เขตคลองสาน 19. เขตตลงชน 20. เขตบางกอกนอย 21. เขตบางขนเทยน 22. เขตภาษเจรญ 23. เขตหนองแขม 24. เขตราษฎรบรณะ 25. เขตบางพลด

26.

26. เขตดนแดง 27. เขตบงกม 28. เขตสาทร 29. เขตบางซอ 30. เขตจตจกร 31. เขตบางคอแหลม 32. เขตประเวศ 33. เขตคลองเตย 34. เขตสวนหลวง 35. เขตจอมทอง 36. เขตดอนเมอง 37. เขตราชเทว 38. เขตลาดพราว 39. เขตวฒนา 40. เขตบางแค 41. เขตหลกส 42. เขตสายไหม 43. เขตคนนายาว 44. เขตสะพานสง 45. เขตวงทองหลาง 46. เขตคลองสามวา 47. เขตบางนา 48. เขตทววฒนา 49. เขตทงคร 50. เขตบางบอน

37

เกณฑการพจารณาการเลอกท าเลทต ง โครงการระดบเขต มดงน 1. จานวนประชากรวยเรยน และความตองการทเรยน 2. ประวตศาสตรและวฒนธรรมทเกาแกแสดงถงวถชวตของชมชน 3. สภาพแวดลอมทด 4. การคมนาคมขนสง

3.6 กำรวเครำะหเจำของและผใชโครงกำร

3.6.1 วเคราะหผใชสอยโครงการ 3.6.1.1 นกเรยน

เดกนกเรยน คอผใชประจ าทกวนตงแต วนจนทร-วนศกร ชวงเวลาประมาณ 7.00น. - 17.00น. ในเวลาเปดภาคเรยน และอาจใชโครงการในวนเสาร-วนอาทตย และชวงปดภาค เรยนตามโอกาสตางๆ

3.6.1.2 คร/อำจำรย

จานวนประมาณ 70 คน เปนผใชประจ าโครงการทกวนจนทร-วนศกร ชวงเวลาประมาณ 7.00น.-17.00น. ในเวลาเปดภาคเรยน และอาจใชโครงการในวนหยดตามโอกาสตางๆ

3.6.1.3 บคลำกร

แบงตามลกษณะการท างานออกเปนฝายตางๆ ดงน -เจาหนาทฝายบรหาร -เจาหนาทฝายวชาการ -เจาหนาทฝายกจการนกเรยน

บคลากรเหลานจะใชโครงการทกวนจนทร-วนศกร ชวงเวลาประมาณ 8.00น.-16.30น. ในระหวางเปดภาคเรยน

3.6.1.4 ผปกครอง/ผมำตดตอ

เปนผใชประจ า แตโครงการเพยงแคในสวนพกคอยรอรบ-สงนกเรยน และทจอดรถ ในวนจนทร-วนศกร ชวงเวลากอนเขาเรยนประมาณ 6.00น-8.00น. และชวงเวลาหลงเลกเรยน ชวงเวลาประมาณ 15.00น.-18.00น.

38

3.6.2 ผงโครงสรางองคกร

ภาพท 12 แสดงผงโครงสรางองคกร

3.6.3 แสดงชวงเวลำกำรใชสอยโครงกำร

ตารางท 7 แสดงเวลาการใชสอยของโครงการ

39

บทท 4 รำยละเอยดโครงกำร

รายละเอยดโครงการเปนการสงเคราะหขอมลในแตละดานเพอน าไปก าหนดหาความตองการการใชงานในเชงปรมาณทมความเกยวของกบโครงการ โดยจะมการแยกพจารณาในดานหวขอ ดานหนาทใชสอย ดานรปแบบ ดานเศรษฐศาสตร ดานเทคโนโลย เพอใหเกดความเปนไปไดของโครงการทตรงเปาหมายและชดเจนมากยงขน

ขอค ำนงถงในกำรท ำรำยละเอยดโครงกำร

1.รายละเอยดโครงการจ าเปนทจะตองสอดคลองกบโครงการในแงของความตองการดานหนาทใชสอย,ดานรปแบบ,ดานเศรษฐศาสตรและดานเทคโนโลยเพอใหเกดความเปนไปไดของโครงการ

2.รายละเอยดของโครงการจะตองไมขดแยงกบกฎหมายขอบงคบตางๆทเกยวกบประเภทอาคารและขอจ ากดตางๆในแตละพนทของโครงการ

3.รายละเอยดโครงการจะไดจากการสงเคราะหแนวความคดโครงการโดยอาจจะตองใชหลกการทางคณตศาสตรมาใชในการค านวณหรอสงเคราะหเพอใหไดความตองการโครงการทเปนรปธรรมโดยทจะตองตอบสนองตอเปาหมายของโครงการในทกๆดาน

4.ในขนตอนของการออกแบบอาจทจะตองมการปรบเปลยนในรายละเอยดความตองการของโครงการแตตองรกษาภาพรวมของโครงการไวโดยการเปลยนแปลงนนไมควรทจะเกน 5 %ของขอมลรวม

5.ในทกรายละเอยดและขอมลของโครงการจะตองสามารถทจะอางองไดไมวาจะเปนการวเคราะหจากโครงการตวอยางจากผเชยวชาญหรอจากการคนควาในหนงสอ ซงจะตองมการอางองทกครงทน ามาใชในการเขยนความตองการโครงการ

40

4.1 รำยละเอยดโครงกำรดำนหนำทใชสอย(FUNCTION NEEDS)

การค านวณหาพนทใชสอยแลวสามารถน าไปก าหนดความตองการโครงการดานหนาใชสอยออกมาในรปแบบของพนทไดโดยการค านวณหาพนท ซงจ าเปนตองมขอพจารณาดงตอไปน

1. จ านวนผใชประจ าและระยะเวลาการใชงาน

2.ความถของการใชงาน

3.ปรมาณกจกรรมหลก

4.ความตองการในการใชพนทของกจกรรม

5.ประสทธภาพอาคาร

6.สดสวนของพนทของกจกรรม

7.กฎหมาย,ขอบงคบและเทศบญญต

ในการค านวณพนทใชสอยโครงการสามารถแยกค านวณสวนตางของโครงการไดดงน

1.สวนองคประกอบหลก ไดแก สวนจดแสดงและพพธภณฑ

2.สวนองคประกอบรอง ไดแก สวนวจยและทดลอง

3.สวนอบรมสมนา

4.สวนบรการการศกษา

5.สวนสนบสนนโครงการ

6.สวนบรหารโครงการ

7.สวนบรการอาคาร

8.สวนพนทจอดรถ

41

4.6.4 การค านวณพนทโครงการ

ตารางท 8 ค านวนพนทสวนการศกษา

ทมา : เวบโรงเรยนไทยนยมสงเคราะหบางเขน

42

43

ตารางท 9 ค านวณพนทสงเสรมการเรยนร

44

ตารางท 10 ค านวณพนทสวนสนบสนนและสงเสรมพฒนาการ

45

ตารางท 10 ค านวณพนทสวนสนบสนนและสงเสรมพฒนาการ

46

ตารางท 11 ค านวณพนทสวนฝกปฏบตงานทกษะดานตางๆ

47

ตารางท 11 ค านวณพนทสวนฝกปฏบตงานทกษะดานตางๆ

48

ตารางท 12 ค านวณพนทสวนบรหารโครงการ

49

ตารางท 13 ค านวณพนทสวนโรงอาหาร

50

ตารางท 14 ค านวณพนทสวน Service

51

ตารางท 15 ค านวณพนทสวนจอดรถ

52

ตารางท 16 สรปพนทใชสอยทงหมดของโครงการ

ภาพท 13 แสดงแผนภมแสดงสดสวนพนทของโครงการ

53

4.6.5 รายละเอยดดานหลกสตรและการศกษา

ตารางท 17 หลกสตรการเรยนการสอน

54

4.6.6 ความสมพนธสวนตางๆของโครงการ

ภาพท 14 แสดงตารางความสมพนธของพนทใชสอยโครงการ

55

Bubble diagram

ภาพท 15 แสดงความสมพนธของสวนตางๆภายในโครงการ

56

Circulation Diagram

ภาพท 16 แสดงการเสนทางการสญจรภายในโครงการ

57

58

ตารางท 18 แสดงตวอยางลกษณะของ ทวาง ทางสถาปตยกรรมทตอบสนองพฒนาการในแตละดาน

ตารางท 17 แสดงตวอยางลกษณะของ ทวาง ทางสถาปตยกรรมทตอบสนองพฒนาการในแตละดาน

59

4.6.7 รายละเอยดทางดานภมสถาปตยกรรม

Outdoor class room

ภาพท 18 แนวความคดการจดสวนในโครงการ

สวนหลกในการจดภมสถาปตยกรรม มดงน - จดแบบ Open Court ทเกดจากการลอมรอบของอาคาร เปน Passive Space

พฒนาจนตนาการและความคดสรางสรรคของเดกๆ

- ม Space โลงกวาง เชน สวน Plaza สนามเดกเลน และสนามกฬา เปน Active Space สงเสรมพฒนาการดานรางกายและเคลอนทไดอยางอสระ (มทง Hardsape และ Softscape)

- การใหนากาหนดขอบเขตของ Space (โดยไมมความลกจนเกนไป)

- ปลกตนไมเปน Shade ใหรมเงากบอาคารในสวนทจาเปน เพอการกรองแสงแดดจากดวงอาทตย เชน ลานจอดรถ ทนงพกทางเดน เปนตน

60

จากการศกษาวเคราะหบทท 3 - 4 ซงเปนการวเคราะหสภาพทเปนขอเทจจรงตางๆ น ามาซงความเขาใจภาพรวมของโครงการ ทาใหสามารถน ามาใชประโยชนในการวเคราะหปญหาทเกดขนในการออกแบบ หรอสงทเกยวของกบการออกแบบอาคารทงหมด เพอเปนแนวทางในการแกไขปญหา และน าไปใชเปนเกณฑใหเกดประสทธภาพดานตางๆของอาคาร อนแสดงถงคณภาพดานการออกแบบทางสถาปตยกรรมในหลายแงมม การศกษาวเคราะหจะตองด าเนนงานแยกประเดนตามปญหาทพบจากการวเคราะห หรอการใชเนอทสวนประกอบแตละสวน ความตองการเฉพาะในอาคาร ลกษณะ บรรยากาศ ในแตละสวน อนสงผลตอคณภาพดานการออกแบบของงานสถาปตยกรรมทด ดงตอไปน

5.1 แนวคดในกำรออกแบบ

5.1.1 ลกษณะเนอทวาง (Space) ส าหรบการใชสอย

ภาพท 19 แสดงการจดหองเรยนหลก(หองเรยนวชาทวไป)

61

ภาพท 20 แสดงการปรบเปลยนรปแบบจดหองเรยนหลก(หองเรยนวชาทวไป)

ภาพท 21 แสดงการจดหองเรยนเฉพาะ(หองเรยนวชาดนตร)

การจดหองเรยนนนมหลายแบบ ซงอาจสามารถปรบเปลยนรปแบบการจดไดตามการเรยนการสอนของแตละรายวชา โดยหองเรยนทดนนจะตองมบรรยากาศทสงเสรมการเรยนรของนกเรยน สามารถเปดมมมองออกสภายนอกได มพนทสาหรบทากจกรรม และมสวนเกบของทเปนระเบยบเรยบรอย

62

5.1.2 กำรไดยน

ภาพท 21 แสดงการจดหองเรยนหลก(หองเรยนวชาทวไป)

การออกแบบหองเรยนทนกเรยนสามารถไดยนเสยงครสอนไดอยางชดเจน ควรจดวางต าแหนงหองเรยนใหหางจากเสยงรบกวนตางๆ โดยทวไปแลวระดบเสยงครผสอนซงยนอยต าแหนงหนาชนเรยนจะดงประมาณ 75 เดซเบล และจะลดระดบลงเหลอประมาณ 68 เดซเบล ทบรเวณหลงหอง ซงนกเรยนจะยงคงไดยนเสยงของครชดเจน แตหากมเสยงรบกวนจากหองขางเคยงทมระดบความดงใกลเคยงกน จะท าใหนกเรยนไดยนเสยงครสอนไมชดเจน จงควรออกแบบหองใหควบคมความดงจากเสยงรบกวนโดยรอบหองเรยนดงกลาวใหต ากวาเสยงครทสอนในหองเรยนไมนอยกวา 5 เดซเบล

63

5.1.3 ความปลอดภย การออกแบบชนเรยนตามอาย และระดบการศกษาของนกเรยน ซงในการแบง นนจะใหเดกนกเรยนทมอายนอย หรอระดบชนตนอยในพนทช นลางเพอหลกเลยงการ ใชบนได และอยในสายตาของคณครเพอความปลอดภยของเดกนกเรยนจากอบตเหต ตางๆ และการโดน

ภาพท 22 แสดงความปลอดภยในการแบงการเรยนการสอนตามอายระหวางชน

5.1.4 การปองกน การแบงพนทส าหรบการรบสงนกเรยนอยางชดเจน เพอแยกการเขาถงของ บคคลภายนอกทจะมารบ หรอสง เพอความปลอดภยของเดกนกเรยน

ภาพท 23 แสดงการปองกนบคคลภายนอกในการรบ หรอสงเดกนกเรยน

64

5.1.5 การเรยนรธรรมชาต การเรยนรกบธรรมชาตเปนสงจ าเปนในการเรยนร และส าคญอยางมาก เนองจากการเรยนรในหองเรยนไมสามารถสรางพนทสบายในการรบรตอเดกนกเรยน และการเรยนรรวมกบธรรมชาตนนท าใหนกเรยนอยสภาวะอยากร และทดลอง

ภาพท 24 แสดงการเรยนรรวมธรรมชาต หรอกจกรรมนอกหองเรยน

5.1.6 การวงเลน การวงเลนของเดกประถมมความส าคญเปนอยางมากในการเสรมสราง สขอนามย และสขภาพ ฉะนนการวงบนพนททไมมสงกดขวางจ าเปนตอการเลนของ เดกนกเรยนเพอสงเสรมรางกาย การออกแบบพนทหลกใหเดกนกเรยนสามารถวงเลน ไดอยางปลอดภยนนจงมความจ าเปนเปนอยางมาก

ภาพท 25 แสดงเสนทางสญจรทวนรอบเพอสงเสรมสขภาพรางกาย

65

5.1.7 การขนลงระหวางชน การขนลงระหวางชนอาจจะน าไปสอบตเหตทไมคาดคดได จงใชวธออกแบบ ทางสญจรแนวตงเปนทางลาดชนทไมมากนกเพอทดแทนการใชชนบนได และยง สามารถชวยใหเดกออกก าลงกายกบทางสญจรรอบโรงเรยนไดอกดวย

ภาพท 26 แสดงเสนทางสญจรแนวตงทใชทางลาดแทนขนบนได

66

5.2 กำรใชโครงสรำง และวสดในงำนออกแบบ

5.2.1 โครงสรางคอนกรตเสรมเหลก ระบบโครงสรางคอนกรตเสรมเหลกนนถกใชอยางแพรหลายเนองจากใน

ประเทศไทยมความช านาญสงเพราะเปนโครงสรางทสามารถพบเหนไดโดยทวไป และม ผบรการขายอยทวทกทท าใหประหยดเรองคาวสด และการงายตอการหาชางฝมอ ช านาญในการกอสราง

ภาพท 27 แสดงตวอยางโครงสรางคอนกรตเสรมเหลกระบบเสาคานพน

5.2.1 วสดมงหลงคา กระเบองลอนคหลงคาไฟเบอรซเมนตคณภาพไดมาตรฐานสากลทนยม แพรหลายมานานมสสนสวยงามเพราะระบบการเคลอบส (Double coating) สดใสทก เฉดสอายการใชงานยาวนานทนตอทกสภาวะอากาศสรางความสงางามใหกบบานและ อาคารไดอยางลงตวการตดตงงายสะดวกรวดเรวประหยดเวลาในการท างาน

ภาพท 28 แสดงตวอยางกระเบองลอนค

67

5.3 การวเคราะหโซนนง

การตอยอดจากการวเคราะหพนทต งเพอใชในการวางผงของโครงการ โดยค านงถงแดด ลม ฝน และสภาพบรบทโดยรอบของโครงการเพอใหเกดความถกตอง การวางผงค านงถงความปลอดภยของเดกนกเรยน และความเปนสวนตวของพนทการศกษาเพอไดรบประสทธภาพสงสดในการเรยนการสอน

ภาพท 29 แสดงการวเคราะหทต ง

ภาพท 30 แสดงการวางผง

68

5.4 กำรออกแบบรำง

5.4.1 การออกแบบทางเลอก เรมจากการวเคราะหขอมลทไดส ารวจประกอบกบแนวความคดโดยเรมศกษา และก าหนดแบบรางดวยโมเดล

ภาพท 31 แสดงแนวความคดท 1

จากรปโมเดลแนวความคดท 1 จะเหนไดวา มการวางรปแบบอาคารลอมพนทวางซงเปนสวนส าคญหลกของโครงการเนองจากเปนพนทสเขยว ใหนกเรยนเรยนรกบธรรมชาต

5.4.2 การน าแนวคดมาใชเบองตน จากขอมลขางตนไดมการน าเอาแนวความคดจากโมเดลแนวคดมาใชกบการ ออกแบบ โดยเลอกน าสวนทผานค าแนะน าจากอาจารยทปรกษาเพอน ามาพฒนาตอให แบบรางครงตอไปโดยการเกบรกษาสภาพโครงการทเปนอาคารลอมพนทสเขยวเอาไว โดยมทางเดนเปนเหมอนระเบยงคตส าหรบการเชอมตอทางสญจรในโครงการ

69

5.4.3 แบบรางทางเลอก จากการทน าแนวความคดมาใชเปนขอมลและแนวทางในการออกแบบแลวนน

ไดรปแบบของแบบรางทางเลอกทสามารถสอถงความตองการทางแนวความคดไดด ทสดทจะน ามาใชในการออกแบบตวโครงสรางไดทงหมด 2 แบบหลก ดงน

ภาพท 32 ภาพแสดงแบบทางเลอกท 1

จากภาพแสดงแบบทางเลอกท 1 จะเหนวายงคงเกบรกษาความเปนอาคารลอมพนทสเขยวเอาไวและใชหลงคาจวเพอแสดงถงเอกลกษณของความเปนไทย และเปนอาคารทสามารถชวยประหยดพลงงาน รวมถงการรบมอกบสภาพอากาศในภมประเทศ

ภาพท 33 ภาพแสดงแบบทางเลอกท 2

จากภาพแสดงแบบทางเลอกท 2 มการใชหลงคาคนละแบบ โดยมการซอนหลงคาเพอชวยระบายอากาศไดดขนและความโปรงรบแสงของระเบยงทางเดน

70

5.4 กำรตดสนใจเลอกแบบรำง

จากแบบรางทางเลอกทไดกลาวมาในหวขอกอนหนา ไดท าการวเคราะหถงขอดและขอเสยของตวแบบรางทจะเปนแนวทางในการออกแบบแลวนน คอแบบรางทางเลอกแบบท 2 มความสมเหตสมผล และสามารถรบมอกบสภาพอากาศในภมประเทศ รวมถงการชวยประหยดพลงงานดวยตวเองได

ภาพท 34 ภาพแสดงแบบทางเลอกทน าไปใชในการพฒนาการออกแบบ

5.4.1 แบบรางขนสดทาย จากแบบรางขนตนทไดมการพฒนามาอยางตอเนองโดยการน าเอาขอเสนอแนะ

ของอาจารยทปรกษามาปรบใชเพอใหโครงการออกแบบมประสทธภาพทดย งขน ท าให สถาปตยกรรมเกดความสมพนธกบบรบทโดยรอบและตอบสนองผใชใหไดมากทสด

71

1) ผงบรเวณ

ภาพท 35 ภาพแสดงผงบรเวณ

จากภาพจะเหนไดวาดานหนาโครงการจะมทางเขาออกทางเดยว เพอใหสะดวกในการ ควบคมการเขาออกจากบคคลภายนอกอาคาร และสรางความปลอดภยกบผใชอาคารอกดวย

72

2) ผงพนอำคำร

ภาพท 36 ภาพแสดงผงพนชนท 1

73

ภาพท 37 ภาพแสดงผงพนชนท 2

74

ภาพท 38 ภาพแสดงผงพนชนท 3

75

3) รปดำนอำคำร

ภาพท 39 ภาพแสดงรปดานอาคารดานท 1

ภาพท 40 ภาพแสดงรปดานอาคารดานท 2

76

ภาพท 41 ภาพแสดงรปดานอาคารดานท 3

ภาพท 42 ภาพแสดงรปดานอาคารดานท 4

77

4) รปตดอำคำร

ภาพท 44 ภาพแสดงรปตดอาคารท 1

78

ภาพท 44 ภาพแสดงรปตดอาคารท 1

79

5. รำยละเอยดงำนออกแบบ

5.1 ภำพบรยำกำศภำยนอกของโครงกำร

ภาพท 45 ภาพแสดงทศนยภาพภายนอกโครงการท 1

ภาพท 46 ภาพแสดงทศนยภาพภายนอกโครงการท 2

80

5.2 ภำพบรยำกำศภำยในของโครงกำร

ภาพท 47 ภาพแสดงทศนยภาพภายในโครงการท 1

ภาพท 48 ภาพแสดงทศนยภาพภายในโครงการท 2

81

ภาพท 49 ภาพแสดงทศนยภาพภายในโครงการท 3

82

บทท 5

สรปผลและบทสรปของโครงกำร

1. แนวควำมคดของโครงกำร

พนทของการเรยนรนนมผลตอการเรยนของเดกนกเรยนโดยตรง การออกแบบจงมงเนนการออกแบบพนทใชสอย ทชวยพฒนาเดกนกเรยนใหสามารถเรยนไดมประสทธภาพดยงขน และเสรมสรางประสบการณการเรยนรส งใหมๆ เขาไป

การใช Space ทมธรรมชาตเขามามบทบาทส าคญในการเรยนรท าใหเดกนกเรยนสามารถเรยนรไดดวยตนเอง และสงเสรมการเรยนรจากธรรมชาตชวยใหเดกพฒนาไดดยงขน

2. กำรวเครำะหเพอน ำมำใชในกำรออกแบบ

จากกระบวนการออกแบบทไดศกษามา เพอใหมความสอดคลอง กบวตถประสงคของโครงการเพอเปนโรงเรยนประถมวถพทธ

2.1 ขอมลทน ำมำวเครำะห

ขอมลทน ามาวเคราะหเปนการลงพนทส ารวจพนทต งคนหาขอมลจากทางหนงสอ และจ านวนสถตของพนทตามภมภาค

2.2 กำรวเครำะหทตงโครงกำร

การน ามาใชในการออกแบบโดย ค านงถงทศทางแสง โดยอาคารใชแสงจากธรรมชาต การวางต าแหนงของอาคารในสวนทตองการเหนมมมองธรรมชาตจากภายนอก

2.3 กำรวเครำะหองคประกอบ

น ามาองคประกอบมาใชในการออกแบบโดย โดยใชฟงกชนแตละสวนมาวเคราะหองคประกอบ เพอใหสอดคลองกบการใชงานในชวตประจ าวน และบางกจกรรมกใชธรรมชาตมาสอดแทรกในกจกรรมนนๆ โดยค านงถงการเรยนการสอน และการใชชวตประจ าวนของเดกนกเรยนเปนหลก

83

บรรณำนกรม

กระทรวงศกษาธการ.หลกสตรกำรศกษำขนพนทฐำนพทธศกรำช 2544. พมพครงท 2.

(กรงเทพมหานคร: โรงพมพองคกำรรบสงสนคำและพสดภณฑ, 2545).

กระทรวงศกษาธการ. พระรำชบญญตกำรศกษำแหงชำต พ.ศ. 2542. (กรงเทพมหานคร:โรงพมพครสภา,2542).

กระทรวงศกษาธการ. แนวทำงกำรด ำเนนงำนโรงเรยนวถพทธ. (กรงเทพมหานคร: โรงพมพองคการรบสงสนคาและพสดภณฑ (ร.ส.พ.), 2546).

คณะกรรมการศกษาแหงชาต. ควำมสำมำรถในกำรแขงขนทำงกำรศกษำของประเทศ.

2544. (อดส าเนา).

คณะกรรมการศกษาแหงชาต. กรอบวสยทศนและทศทำงแผนพฒนำเศรษฐกจ ฉบบท 9

ตำมมต คณะรฐมนตร. 2543).

พระพรหมคณาภรณ. (ป.อ. ปยตโต), กำรศกษำเรมตนเมอคนกนอยเปน. (กรงเทมหานคร:อษาการพมพ. 2547).

พระเทพโสภณ. (ประยร ธมมจตโต). ทศทำงกำรศกษำไทย. (กรงเทพมหานคร : โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย. 2546).

มหาวทยาลยมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย.โรงเรยนวถพทธ. (กรงเทพมหานคร : โรงพมพมหาจฬาลงกรณราชวทยาลย. 2547).

โรงเรยนรงอรณ. ขอมลโรงเรยน. (online) accessed 11 กรกฎาคม 2556 http://www.roong-aroon.ac.th.

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. ยทธศำสตรกำรพฒนำโรงเรยนวถพทธ. (กรงเทพมหานคร : อษาการพมพ. 2547).

84

ประวตผเขยนวทยานพนธ

ชอ-นามสกล นาย ณฐพงศ ศรมวง

วน เดอน ปเกด 5 สงหาคม 2531

สถานทเกด จนทบร

วฒการศกษา

พ.ศ. 2544 ส าเรจการศกษาระดบประถม โรงเรยนยอแซฟวทยาคม

พ.ศ. 2547 ส าเรจการศกษาระดบมธยมศกษาตอนตน โรงเรยนเบญจมราชทศ -

(จงหวดจนทบร)

พ.ศ. 2550 ส าเรจการศกษาระดบมธยมศกษาตอนปลาย โรงเรยนเบญจมราชทศ -

(จงหวดจนทบร)

พ.ศ. 2550 เขาศกษาระดบปรญญาตร หลกสตรสถาปตยกรรมศาสตรบณฑต คณะสถาปตยกรรมศาสตร มหาวทยาลยศรปทม

ทอยหรอสถานทตดตอได

39/4 หม 2 ต าบล นายายอาม อ าเภอ นายายอาม จงหวด จนทบร 22160

หมายเลขโทรศพท 098-834-3990

อเมล Liberate.6ick@gmail.com

Facebook Nutthapong N. Srimuong