การบัญชีเบื้องต้น · 2020-01-08 · ค าน า...
Post on 17-Jul-2020
2 Views
Preview:
TRANSCRIPT
รหส 20200-1002
หลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2562
ประเภทวชาพาณชยกรรม
ส�านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา (สอศ.)
กระทรวงศกษาธการ
เรยบเรยงโดย
นนท ศรสวรรณ บธ.บ.(การบญช),บธ.บ.(ธรกจศกษา),
ค.อ.ม.(บรหารอาชวะและเทคนคศกษา)
การบญชเบองตนการบญชเบองตน(Basic Accounting)
จดพมพและจดจ�ำหนำยโดย...
จ�ำนวนทพมพ 5,000 เลมพมพครงท 1 พ.ศ. 2562
สงวนลขสทธตามพระราชบญญตลขสทธ พ.ศ. 2537โดยบรษท วงอกษร จ�ากด หามน�าสวนใดสวนหนงของหนงสอเลมนไปท�าซ�า
ดดแปลง หรอเผยแพรตอสาธารณชน ไมวารปแบบใดๆ นอกจากไดรบอนญาตเปนลายลกษณอกษรลวงหนาจากทางบรษทฯ เทานน
ชอและเครองหมายการคาอนๆ ทอางองในหนงสอฉบบนเปนสทธโดยชอบดวยกฎหมายของเจาของแตละราย
โดยบรษท วงอกษร จ�ากด มไดอางความเปนเจาของแตอยางใด
บรษท วงอกษร จ�ากด69/3 ถนนอรณอมรนทร แขวงวดอรณ เขตบางกอกใหญ กรงเทพฯ 10600โทร. 0-2472-3293-5 โทรสาร 0-2891-0742 Mobile : 08-8585-1521 e-Mail : wangaksorn9@gmail.com http://www.wangaksorn.comID Line : @wangaksorn Facebook : ส�านกพมพ วงอกษร
ISBN 978-616-495-087-0
การบญชเบองตนการบญชเบองตน(Basic Accounting)
ค�าน�า
วชาการบญชเบองตน รหสวชา 20200-1002 จดอยในหมวดวชาสมรรถนะวชาชพ กลมสมรรถนะ
วชาชพพนฐาน ประเภทวชาพาณชยกรรม ตามหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพ พทธศกราช 2562
ส�านกงานคณะกรรมการงานการอาชวศกษา (สอศ.) กระทรวงศกษาธการ ผเขยนไดบรหารสาระการเรยนร
แบงเปน 10 บท การเรยนไดจดแผนการจดการเรยนร/แผนการสอนทมงเนนฐานสมรรถนะ (Competency
Based) และการบรณาการ (Integrated) ตรงตามจดประสงครายวชา สมรรถนะรายวชา ค�าอธบาย
รายวชา ในแตละบทเรยนมงใหความส�าคญสวนทเปนความร ทฤษฎ หลกการ กระบวนการ ตวอยาง
แบบฝกปฏบต และค�าถามเพอการทบทวนเพอฝกทกษะประสบการณ เรงพฒนาบทบาทของผเรยนเปนผ
จดการแสวงหาความร (Explorer) เปนผสอนตนเองได สรางองคความรใหม และบทบาทของผสอนเปลยน
จากผใหความรมาเปนผจดการชแนะ (Teacher Roles) จดสงแวดลอมเอออ�านวยตอความสนใจเรยนร
และเปนผรวมเรยนร (Co-investigator) จดหองเรยนเปนสถานทท�างานรวมกน (Learning Context)
จดกลมเรยนรใหรจกท�างานรวมกน (Grouping) ฝกความใจกวางมงสรางสรรคคนรนใหม สอนความ
สามารถทน�าไปท�างานได (Competency) สอนความรก ความเมตตา (Compassion) ความเชอมน
ความซอสตย (Trust) เปาหมายอาชพอนยงประโยชน (Productive Career) และชวตทมศกดศร
(Noble Life) เหนอสงอนใด เปนคนดทงกาย วาจา ใจ มคณธรรม จรรยาบรรณทางธรกจและวชาชพ
สงเสรมสนบสนนยทธศาสตรการพฒนาระบบคณวฒวชาชพ (Vocational Qualification
System) สอดคลองตามมาตรฐานอาชพ (Occupational Standard) สรางภมคมกน เพมขดความ
สามารถในการแขงขนของประเทศ ก�าลงแรงงาน การพฒนามาตรฐานการปฏบตงานระดบชาต (National
Benchmarking) และการวเคราะหหนาทการงาน (Functional Analysis) เพอใหเกดผลส�าเรจในภาคธรกจ
อตสาหกรรม ทกสาขาอาชพ เปนการเตรยมความพรอมของผเรยนเขาสสนามการแขงขนในประชาคม
อาเซยน
นนท ศรสวรรณ
จดประสงครายวชา เพอให
1. มความเขาใจหลกการ วธการและขนตอนการจดท�าบญชส�าหรบกจการเจาของ
คนเดยวประเภทธรกจบรการ
2. มทกษะปฏบตงานบญชตามหลกการบญชทรบรองทวไปส�าหรบกจการเจาของ
คนเดยวประเภทธรกจบรการ
3. มกจนสยมระเบยบ ละเอยด รอบคอบ ซอสตย มวนยตรงตอเวลาและมเจตคตทดตอ
วชาชพบญช
สมรรถนะรายวชา
1. แสดงความรเกยวกบหลกการ วธการและขนตอนการจดบญชส�าหรบกจการเจาของ
คนเดยวประเภทธรกจบรการ
2. ปฏบตงานบญชส�าหรบกจการเจาของคนเดยวประเภทธรกจบรการตามหลกการบญช
ทรบรองทวไป
ค�าอธบายรายวชา
ศกษาและปฏบตเกยวกบความหมายวตถประสงค และประโยชนของการบญช ขอสมมต
ทางบญชความหมายของสนทรพยหนสน และสวนของเจาของตามกรอบแนวคดส�าหรบการ
รายงานทางการเงน สมการบญช การวเคราะหรายการคาการบนทกรายการคาตามหลกการ
บญชทรบรองทวไปของธรกจบรการเจาของคนเดยวในสมดรายวนทวไปสมดเงนสด 2 ชอง
ผานรายการไปบญชแยกประเภท งบทดลอง กระดาษท�าการชนด 6 ชอง งบการเงนปรบปรง
ปดบญช และสรปวงจรบญช
การบญชเบองตน20200-1002 2-2-3
(Basic Accounting)
ตารางวเคราะหสมรรถนะรายวชา
วชาการบญชเบองตน รหสวชา 20200-1002 ท-ป-น 2-2-3 4 คาบตอสปดาห รวม 72 คาบ
สมรรถนะ บทท
แสดงความรเกยวกบหลกการ วธการและขนตอนการจดบญชส�าหรบกจการเจาของ คนเดยวประเภทธรกจบรการ
ปฏบตงานบญชส�าหรบกจการเจาของคนเดยวประเภทธรกจ
บรการตามหลกการบญช ทรบรองทวไป
1. ความรเบองตนเกยวกบการบญช
2. สนทรพย หนสน และสวนของเจาของ
3. การวเคราะหรายการคา
4. การบนทกรายการในสมดรายวนทวไป
5. การบนทกรายการในสมดบญชแยกประเภท
6. งบทดลอง
7. กระดาษท�าการ
8. งบการเงน
9. การปรบปรงบญช
10. การบนทกรายการปดบญชและสมดเงนสด 2 ชอง
บทท 1 ความรเบองตนเกยวกบการบญช 1 ความหมาย วตถประสงคและประโยชนของการบญช 2
ขอแนะน�าเกยวกบการเรยนวชาบญช 4
แบบทดสอบและกจกรรมการฝกทกษะ 13
บทท 2 สนทรพย หนสน และสวนของเจาของ 16 ความหมายของสนทรพย หนสนและสวนของเจาของ 17
สมการบญช 22
การแสดงความสมดลในรปแบบของงบแสดงฐานะการเงน 24
แบบทดสอบและกจกรรมการฝกทกษะ 28
บทท 3 การวเคราะหรายการคา 33 ความหมายของรายการคา 34
การวเคราะหรายการคา 39
การบนทกรายการคาตามหลกบญชคของธรกจบรการเจาของคนเดยว 44
การตงชอบญช 50
แบบทดสอบและกจกรรมการฝกทกษะ 51
สารบญ
บทท 4 การบนทกรายการในสมดรายวนทวไป 58 ความหมายและประเภทของสมดรายวนขนตน 59
รปแบบของสมดรายวนทวไป 60
รายการเปดบญชในสมดรายวนทวไป 61
หลกการบนทกรายการคาในสมดรายวนทวไป 64
แบบทดสอบและกจกรรมการฝกทกษะ 68
บทท 5 การบนทกรายการในสมดบญชแยกประเภท 84 ความหมายและชนดของสมดบญชแยกประเภท 85
ความหมายและรปแบบของบญชแยกประเภท 86
ประเภทของบญชแยกประเภท 87
การจดหมวดบญช 88
หลกการบนทกบญชแยกประเภท 90
แบบทดสอบและกจกรรมการฝกทกษะ 102
บทท 6 งบทดลอง 122 ความหมายและรปแบบของงบทดลอง 123
หายอดคงเหลอในบญชแยกประเภท 124
ประโยชนของงบทดลอง 127
การหาขอผดพลาดทเกดขนในงบทดลอง 128
แบบทดสอบและกจกรรมการฝกทกษะ 129
บทท 7 กระดาษท�าการ 139 ความหมายและรปแบบของกระดาษท�าการ 140
หลกการจดท�าและรปแบบของกระดาษท�าการ 141
ประโยชนของกระดาษท�าการ 144
แบบทดสอบและกจกรรมการฝกทกษะ 145
บทท 8 งบการเงน 154 ความหมายและรปแบบของงบการเงน 155
หลกการจดท�างบการเงน 158
ประโยชนของงบการเงน 163
แบบทดสอบและกจกรรมการฝกทกษะ 164
บทท 9 การปรบปรงบญช 175 การปรบปรงบญช 176
งบทดลองหลงรายการปรบปรง (Adjusted Trial Balance) 197
แบบทดสอบและกจกรรมการฝกทกษะ 200
บทท 10 การบนทกรายการปดบญชและสมดเงนสด 2 ชอง 215 ความหมายและหลกการของการปดบญช 216
หลกการปดบญชหมวดรายไดและคาใชจาย 216
หลกการปดบญชหมวดสนทรพย หนสนและสวนของเจาของ 217
การบนทกรายการปดบญชในสมดรายวนทวไปและบญชแยกประเภท 218
งบทดลองหลงปดบญช 224
วงจรบญช (Accounting Cycle) 225
สมดเงนสด 2 ชอง 226
แบบทดสอบและกจกรรมการฝกทกษะ 235
ค�าศพท 254
บรรณานกรม 256
สาระการเรยนร
สมรรถนะประจาบท
จดประสงคเชงพฤตกรรม
º··Õ
1แนวคด
การบญช เปนศลปะของการเกบรวบรวม บนทก จาแนก และทาสรปขอมลอนเกยวกบเหตการณทางเศรษฐกจในรปตวเงน ขอมลทางการเงนทไดจากการบญชจะเปนประโยชนตอเจาของกจการสามารถควบคมดแลกาไร-ขาดทนเปนจานวนเงนเทาใด ทราบฐานะทางการเงนของกจการ และเปนประโยชนตอผบรหาร ชวยในการกาหนดนโยบายในการวางแผนและชวยในการตดสนใจตาง ๆ ในการบรหารงานไดอยางมประสทธภาพ ทงยงชวยในการตรวจสอบหาขอผดพลาดในการดาเนนงานไดอกดวย
¤ÇÒÁÃÙŒàº×ͧµŒ¹à¡ÕÂǡѺ¡ÒúÑÞªÕ¤ÇÒÁÃÙŒàº×ͧµŒ¹à¡ÕÂǡѺ¡ÒúÑÞªÕ
1. ความหมาย วตถประสงค และประโยชนของการบญช 2. ขอแนะนาเกยวกบการเรยนวชาบญช 3. ขอสมมตตามแมบทการบญช
อธบายคาจากดความ ประโยชน และหลกเกณฑของบญชเบองตน
1. อธบายคาจากดความของ “การบญช” ได 2. อธบายความหมายของวชาการบญชได 3. ระบจดประสงคในการบนทกรายการคาและการแสดงฐานะการเงนของกจการได 4. บอกประโยชนของการบญชได 5. ลาดบประวตความเปนมาของการบญชแตละยคได 6. ระบหลกเกณฑในการศกษาบญชได 7. เขยนตวเลขจานวนเงนไดถกตองตามหลกบญชได 8. อธบายขอสมมตตามแมบทการบญชได
บทท 1ความรเบองตนเกยวกบการบญช2
º··Õ
1 ¤ÇÒÁÃÙŒàº×ͧµŒ¹à¡ÕÂǡѺ¡ÒúÑÞªÕ
ความหมาย วตถประสงค และประโยชนของการบญช
ความหมายของการบญช (Book-Keeping)
ความหมายของการบญช บญญตศพทโดยสภาวชาชพบญชในพระบรมราชปถมภไดใหคาจากดความของ “การบญช” ดงน การบญช หมายถง ศลปะของการเกบรวบรวม บนทก จาแนก และทาสรปขอมลอนเกยวกบเหตการณทางเศรษฐกจในรปตวเงน ผลงานขนสดทายของการบญช คอ การใหขอมลทางการเงนซงเปนประโยชนตอบคคลหลายฝายและผสนใจในกจกรรมของกจการ สถาบนผสอบบญชรบอนญาตของอเมรกน [The American Institute of Certified Public Accountants (AICPA)] ใหความหมายของ “การบญช” ดงน “การบญช” เปนศลปะของการบนทก จดประเภท และสรปรายการทสาคญของการเงนและเหตการณซงอยางนอยทสดบางสวนเกยวของกบการเงนและแสดงผลใหทราบ จากคาจากดความขางตนพอสรปไดดงน “การบญช” (Book-Keeping) หมายถง “การจดบนทกเหตการณตาง ๆ เกยวกบการรบ-จายเงน หรอสงของทกาหนดมลคาเปนเงนไวเปนหลกฐานไวในสมดบญชอยางสมาเสมอ โดยจดแยกประเภทตาง ๆ ใหเปนระเบยบถกตองตามหลกการ และแสดงผลการดาเนนงานและฐานะการเงนของกจการในระยะเวลาหนงได เพอใหเปนประโยชนตอการดาเนนงาน ตลอดจนการวเคราะหผลการดาเนนงานนน” ซงการบญชนเปนสวนหนงของวชาการบญช (Accounting)
ความหมายของวชาการบญช (Accounting)
ความหมายของวชาการบญช หมายถง การบนทกรายการคาและเหตการณตาง ๆ ทเกยวของกนทจะทาใหสามารถบนทกรายการนน ๆ ได การบญช ไดแก 1. การออกแบบและวางระบบบญช 2. การจดบนทกรายการคา
การบญชเบองตน 3
3. การจดทางบการเงน 4. การสอบบญช ทงการสอบบญชจากบคคลภายนอกและการตรวจสอบภายในกจการ 5. การบญชเกยวกบภาษอากร 6. การจดทางบประมาณ 7. การบญชตนทน 8. การควบคมภายใน 9. การตรวจสอบโดยวตถประสงคเฉพาะ
จดประสงคของการบญช
การบญชมจดประสงค ดงน 1. เพอจดบนทกรายการคาตาง ๆ ทเกดขนโดยเรยงลาดบกอน-หลง และจาแนกประเภทของรายการคาไวอยางสมบรณ 2. เพอใหการจดบนทกรายการคานนถกตอง เปนไปตามหลกการบญชและตามกฎหมายวาดวยการบญช 3. เพอแสดงผลการดาเนนงานในรอบระยะเวลาหนง และแสดงฐานะการเงนของกจการในระยะเวลาหนง
ประโยชนของขอมลการบญช
ประโยชนของการบญชพอสรปได ดงน 1. ชวยใหเจาของกจการสามารถควบคมดแลรกษาสนทรพยของกจการได 2. ชวยใหทราบผลการดาเนนงานของกจการในระยะเวลาใดเวลาหนงวามผลกาไรหรอขาดทนเปนจานวนเงนเทาใด 3. ชวยใหทราบฐานะทางการเงนของกจการ ณ วนใดวนหนงวามสนทรพย หนสน และสวนของเจาของเปนจานวนเงนเทาใด 4. ขอมลทางการบญชเปนประโยชนตอผบรหาร ชวยในการกาหนดนโยบายในการวางแผนและชวยในการตดสนใจตาง ๆ ในการบรหารงานไดอยางมประสทธภาพ 5. ขอมลทางบญชทจดบนทกไวสามารถชวยในการตรวจสอบหาขอผดพลาดในการดาเนนงานได
ประวตและความเปนมาของการบญช
การบญชแบงออกเปน 3 ยค ตามระยะเวลาทเปลยนแปลง ดงน 1. ยคกอนระบบบญชค เกดขนกอน ค.ศ. 3,000 ป จนถงศตวรรษท 13 มการจดบนทกขอมลทางบญช เนองจากการลงทนในการคา สภาพเศรษฐกจและการเมองจากระบบการแลกเปลยนมาเปน
บทท 1ความรเบองตนเกยวกบการบญช4
ระบบการซอขาย และมการพฒนาทางเทคโนโลย การจดบนทกขอมลทางบญชในยคนไดจดบนทกไวบนแผนขผง 2. ยคระบบบญชค (Double Entry Book-Keeping) ในปลายศตวรรษท 13 ในยคนมการลงทนทางการคาในรปของการคารวมหรอหางหนสวน เรมมการกอตงธนาคาร มเรอใบในการขนสงสนคา และมการพมพหนงสอลงในกระดาษ ค.ศ. 1202 ไดคนพบการจดบนทกบญชตามหลกบญชคทสมบรณชดแรกทเมองเจนว ประเทศอตาล ในป ค.ศ. 1340 ซงเปนศนยกลางทางการคา ตอมา ในศตวรรษท 15 อตาลเรมเสอมอานาจลง ศนยกลางการคาไดเปลยนไปยงประเทศในยโรป เชน สเปน โปรตเกส และเนเธอรแลนด การบนทกขอมลทางบญชในยคนไดมการหาผลการดาเนนงานเมอสนงวดบญช 3. ยคปจจบน ในศตวรรษท 20 มการปฏวตอตสาหกรรมทาใหความตองการทางบญชมมากขน และวตถประสงคของขอมลทางบญชเปลยนไปจากเดมทผบรหารเปนผใชขอมลมาเปนผลงทน เจาหนและรฐบาลเปนผใชขอมลทางการบญช
ขอแนะนาเกยวกบการเรยนวชาบญช
ขอแนะนาในการเรยนบญช
ขอแนะนาในการเรยนบญชมหลกเกณฑ ดงน 1. ควรอานเนอหาวชาการบญชแตละเรองโดยละเอยดอยางนอย 2 ครง เนอหาตอนใดไมเขาใจตองสอบถามผสอนทนท อยาปลอยใหเลยไป มฉะนนจะไมเขาใจในเรองตอ ๆ ไป 2. ทาแบบฝกหดทกขอดวยตนเอง เพอฝกฝนใหการทางานนนมประสทธภาพ ถกตอง รวดเรว และแมนยา 3. ในการเขยนตวหนงสอและตวเลข นกบญชทดควรเขยนใหชดเจน อานงาย สะอาด และเรยบรอย 4. คณสมบตทจาเปนในการทาบญช คอ ตองมความละเอยดรอบคอบและความถกตองแมนยาในตวเลข 5. ตองฝกหดใหเปนผททางานไดรวดเรวและไมผดพลาด 6. ฝกใหมความเชอมนในตนเอง
ขอแนะนาในการเขยนตวเลข
1. ตวเลขนยมเขยนดวยเลขอารบค 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 2. ตวเลขทกจานวนตงแต 3 หลกขนไปใหใสเครองหมาย “ ,” (จลภาค) โดยนบจากจดทศนยมไปทางซายมอทก 3 ตว เชน
การบญชเบองตน 5
31,000.50 บาท 450,000.81 บาท 596,452,000.75 บาท
จานวนเงน
บาท สต.
1,600 400
135,750
505050
จานวนเงน
บาท สต.
1,600 400
135,750
505050
จานวนเงน
บาท สต.
5,4006,0004,500
---
ผด ถก
4. จานวนสตางคใหเขยนลงในชองสตางค ถาไมมเศษสตางคใหใชเครองหมาย “-” หรอเขยน “00” กได แตทนยมมกจะเขยน “-” มากกวา
3. การเขยนตวเลขลงในชองจานวนชดเสนแบงชองบาทและชองสตางคเสมอ
จานวนเงน
บาท สต.
1,600400
135,750
505050
5. เขยนตวเลขใหตรงหลกเสมอ เชน หลกหนวยตรงกบหลกหนวย หลกสบตรงกบหลกสบ หลกรอยตรงกบหลกรอย
บทท 1ความรเบองตนเกยวกบการบญช6
พ.ศ. 25XX
เดอน วนท
ม.ค. 17
10 15
มกราคม - ม.ค. กมภาพนธ - ก.พ.
มนาคม - ม.ค. เมษายน - เม.ย.
พฤษภาคม - พ.ค. มถนายน - ม.ย.
กรกฎาคม - ก.ค. สงหาคม - ส.ค.
กนยายน - ก.ย. ตลาคม - ต.ค.
พฤศจกายน - พ.ย. ธนวาคม - ธ.ค.
7.4 การเขยนเดอน นยมเขยนอกษรยอของแตละเดอน ถาอยในเดอนเดยวกนใหเขยน เดอนเพยงครงเดยวในแตละหนาบญช การเขยนตวยอของเดอนตาง ๆ ทถกตอง ดงน
จานวนเงน
บาท สต.
1,600400
135,750
505050
จานวนเงน
บาท สต.
1,600400
135,750
505050
6. ถาเขยนตวเลขผดใหใชไมบรรทดวางแลวใชปากกาขดฆา โดยขดเสนขนานลงบนเลขทผดทงจานวน โดยเขยนตวเลขทถกไวเหนอตวเลขทผด และจะตองเขยนชอของผทขดฆากากบไวทกครง ดงตวอยาง
ผด ถก
57 135,570ส ส
7. การเขยน วน เดอน ป ตามวธการของบญช ใหปฏบตดงน 7.1 การเขยน วน เดอน ป ในรปแบบของบญชจะตองเขยน ป พ.ศ. ……… เดอน วนท แตเวลาอานใหเรยงลาดบ วนท เดอน ป 7.2 ถาอยในหนาเดยวกนใหเขยน พ.ศ. เพยงครงเดยวลงในชอง พ.ศ. ของทกหนา 7.3 วน ใหเขยนวนท เรยงตามลาดบเหตการณทเกดขนกอน-หลง ดงตวอยาง
การบญชเบองตน 7
1 มาตรฐานรายงานทางการเงนสาหรบกจการทไมมสวนไดเสยสาธารณะ สภาวชาชพบญชในพระบรมราชปถมภ, 2554
กรอบแนวคด (Accounting Framework)
กรอบแนวคดในการจดทาและนาเสนองบการเงนของกจการทไมมสวนไดเสยสาธารณะ มงเนนการจดทาและนาเสนองบการเงนทมวตถประสงคทวไป ภายใตขอจากดเกยวกบการจดทารายงานการเงนของกจการทไมมสวนไดเสยสาธารณะ ขอสมมตทใชในการนาเสนองบการเงนตามมาตรฐานการรายงานทางการเงนสาหรบกจการทไมมสวนไดเสยสาธารณะ ไดแก เกณฑคงคาง และการดาเนนงานตอเนอง เกณฑคงคาง กาหนดใหกจการตองรบรรายการคาในรอบระยะเวลาบญชทเกดรายการนน ซงอาจเปนรอบระยะเวลาบญชเดยวกนหรอตางกนกบรอบระยะเวลาบญชทกจการไดรบหรอจายชาระเงนสด การดาเนนงานตอเนอง คอ ขอสมมตวากจการจะยงคงดาเนนงานอยตอไปในอนาคต หากมขอสงสยเกยวกบการดาเนนงานตอเนอง กจการตองวดมลคารายการทรบรในงบการเงนดวยเกณฑทตางจากเกณฑทมาตรฐานการรายงานทางการเงนฉบบนกาหนดไว กรอบแนวคดนครอบคลมถง
1. วตถประสงคของงบการเงน 2. ผใชงบการเงน และความตองการขอมลของผใช 3. ลกษณะเชงคณภาพของขอมลในงบการเงน 4. การรบรรายการและองคประกอบของงบการเงน 5. การวดมลคาองคประกอบของงบการเงน
1. วตถประสงคของงบการเงน 1.1 วตถประสงคของงบการเงนตามมาตรฐานการรายงานทางการเงนสาหรบกจการทไมมสวนไดเสยสาธารณะ คอ การนาเสนอขอมลทเกยวของกบฐานะการเงน และผลการดาเนนงานของกจการทมประโยชนตอการตดสนใจเชงเศรษฐกจ 1.2 ขอมลทมประโยชนตามยอหนาขางตน คอ ขอมลทางการเงนทแสดงผลกระทบของรายการในอดตทมตอฐานะการเงน และผลการดาเนนงาน ของกจการทชวยผใชงบการเงนในการประเมนความสามารถของกจการในการกอใหเกดเงนสดและรายการเทยบเทาเงนสดไมวาจะเปนจานวนเงนจงหวะเวลา และความแนนอนของกระแสเงนสด 1.3 ขอมลในงบการเงนยงชวยผใชงบการเงนอนในการประเมนความสามารถในการดแล และความรบผดชอบของผบรหารของกจการ
1
บทท 1ความรเบองตนเกยวกบการบญช8
2. ผใชงบการเงนและความตองการขอมลของผใช 2.1 มาตรฐานการรายงานทางการเงนฉบบนกาหนดแนวปฏบตในการนาเสนองบการเงนทมวตถประสงคหลกในการสนองความตองการของเจาของกจการ 2.2. เพอประเมนฐานะการเงน ณ เวลาใดเวลาหนง และผลการดาเนนงานและการเปลยนแปลงฐานะการเงนของกจการสาหรบรอบระยะเวลาบญชของกจการ 2.3 เพอใหขอมลทางการเงนเกยวกบการจดหาเงนทนจากเจาของกจการ 2.4 เพอประเมนโอกาสในการลงทนตอและเปนปจจยในการพจารณาเกยวกบการบรหารการเงน นอกจากนขอมลในงบการเงนยงมประโยชนในการตดสนใจเชงเศรษฐกจของผใชงบการเงนอน ๆ ดงตอไปน 1. ผใหก ผขายสนคาและเจาหนอน 1.1 เพอประเมนความเสยงในการตดสนใจใหกหรอใหสนเชอ 1.2 เพอใหขอมลทางการเงนทใชในกระบวนการตดตามสนเชอ 2. หนวยงานรฐบาลและหนวยงานกากบดแลกจการ 2.1 เพอใหขอมลทเปนประโยชนในการกากบดแลการเสยภาษ 2.2 เพอใหขอมลทเปนประโยชนในการสงเสรมการคาและการลงทน 2.3 เพอประโยชนในการพฒนาเศรษฐกจโดยรวมของประเทศ 3. ลกษณะเชงคณภาพของขอมลในงบการเงน 3.1 ลกษณะเชงคณภาพพนฐาน วตถประสงคหลกของการรายงานทางการเงน คอ การใหขอมลทเปนประโยชนตอการตดสนใจเชงเศรษฐกจของผใชงบการเงน ขอมลดงกลาวตองมลกษณะเชงคณภาพพนฐานดงตอไปน 1) เชอถอได ขอมลทเชอถอไดตองนาเสนอเหตการณเชงเศรษฐกจ โดยครบถวนเปนกลางและปราศจากขอผดพลาดทมสาระสาคญ 2) เกยวของกบการตดสนใจ ขอมลทเกยวของกบการตดสนใจตองสามารถสรางความแตกตางในการตดสนใจไดอยางมสาระสาคญ โดยชวยผใชงบการเงนยนยนผลของเหตการณหรอรายการคาทคาดการณไวในอดต และคาดคะเนผลของเหตการณหรอรายการคาในปจจบนทจะเกดขนในอนาคต 3.2 ลกษณะเชงคณภาพเสรม นอกจากลกษณะเชงคณภาพพนฐานแลว ขอมลในรายงานทางการเงนตองมลกษณะเชงคณภาพเสรม เพอแยกขอมลทมประโยชนในการตดสนใจมากกวาออกจากขอมลทมประโยชนในการตดสนใจนอยกวา ลกษณะเชงคณภาพเสรมมดงตอไปน 1) เปรยบเทยบกนได ขอมลในรายงานทางการเงนตองสามารถใชในการระบความแตกตางหรอความเหมอนของเหตการณเชงเศรษฐกจระหวางสองเหตการณได การใชนโยบายทางการบญชมาถอปฎบตอยางสมาเสมอจะสามารถชวยใหขอมลสามารถเปรยบเทยบกนได 2) ยนยนความถกตองได ขอมลทสามารถยนยนความถกตองได สามารถทาใหผใช
การบญชเบองตน 9
งบการเงนทมระดบของความรและความเปนอสระทแตกตางกน เกดความเหนทยอมรบรวมกนได ถงแมจะไมเหนดวยอยางสมบรณกตาม 3) ทนตอเวลา ขอมลทมความทนตอเวลา จะตองเปนขอมลทผใชรายงานทางการเงนสามารถนาไปใชประโยชนในการตดสนใจไดกอนทขอมลนนจะสญเสยความสามารถในการมอทธพลตอการตดสนใจ 4) เขาใจได ขอมลททาใหผใชรายงานทางการเงนสามารถเขาใจไดเปนขอมลทนาเสนออยางกระชบชดเจน โดยมขอสมมตวาผใชรายงานทางการเงนมความรพอควรเกยวกบธรกจและกจกรรมทางเศรษฐกจทเกยวของ และมความสามารถทจะอานและวเคราะหรายงานทางการเงนไดโดยใชความพากเพยรพอควร 3.3 ขอควรพจารณาอน 1) ขอมลจะถอวามสาระสาคญ หากการไมแสดงขอมลหรอการแสดงขอมลผดพลาดมผลกระทบตอการตดสนใจเชงเศรษฐกจของผใชงบการเงน ความมสาระสาคญขนอยกบขนาดของรายการหรอขนาดของความผดพลาดและ/หรอลกษณะของรายการทเกดขนภายใตสถานการณเฉพาะ ซงตองพจารณาเปนแตละกรณ ดงนน ความมสาระสาคญจงถอเปนขอพจารณามากกวาจะเปนลกษณะเชงคณภาพซงขอมลตองมจะถอวาขอมลนนมประโยชน 2) โดยทวไปผจดทางบการเงนตองประสบกบความไมแนนอนอนหลกเลยงไมไดเกยวกบเหตการณและสภาพแวดลอมตาง ๆ ตวอยางเชน ความสามารถในการเกบหน การประมาณอายการใหประโยชนของโรงงานและอปกรณ และจานวนการเรยกรองคาเสยหายทอาจเกดขนตามสญญารบประกน กจการตองแสดงความไมแนนอนดงกลาว โดยใชหลกความระมดระวงในการจดทางบการเงน หลกความระมดระวง คอ การใชดลยพนจทจาเปนในการประมาณการภายใตความไมแนนอน เพอมใหสนทรพยหรอรายไดแสดงจานวนสงเกนไป และหนสนหรอคาใชจายแสดงจานวนตาเกนไป อยางไรกตาม การใชหลกความระมดระวงมไดอนญาตใหกจการตงสารองลบหรอตงคาเผอไวสงเกนไป โดยเจตนาแสดงสนทรพยหรอรายไดใหตาเกนไป หรอแสดงหนสนหรอคาใชจายใหสงเกนไป เนองจากจะทาใหงบการเงนขาดความเปนกลาง ซงมผลตอการความนาเชอถอ 3) การพจารณาความสมดลระหวางประโยชนทไดรบกบตนทนทเสยไป เปนประเดนสาคญสาหรบกจการทไมมสวนไดเสยสาธารณะมากกวากจการทมสวนไดเสยสาธารณะ เนองจากกจการทไมมสวนไดเสยสาธารณะจะไมไดประโยชนจากการประหยดจากขนาด (Economies of Scale) ทาใหตนทนตอหนวยในการจดทารายงานการเงนสงกวา และกจการทไมมสวนไดเสยสาธารณะมทรพยากรเพอการจดทารายงานทางการเงนจากด 4) ในทางปฏบต การสรางความสมดลระหวางลกษณะเชงคณภาพตาง ๆ ถอเปนสงจาเปน วตถประสงคหลก คอ การหาความสมดลของลกษณะเชงคณภาพตาง ๆ เพอใหงบการเงนบรรลวตถประสงคแตความสาคญของลกษณะเชงคณภาพจะแตกตางกนไปในแตละกรณ จงจาเปนตองใชดลยพนจเยยงผประกอบวชาชพในการตดสนใจเลอกความสมดลดงกลาว
บทท 1ความรเบองตนเกยวกบการบญช10
4. การรบรรายการและองคประกอบของงบการเงน การรบร รายการ หมายถง การรวมรายการเขาเปนสวนหนงของงบแสดงฐานะการเงน (เดมเรยกวา งบดล) หรองบกาไรขาดทน องคประกอบของงบการเงนทใหขอมลแกผใชงบการเงนในการประเมนฐานะการเงนของกจการไดแก รายการสนทรพย รายการหนสนและรายการสวนของเจาของ องคประกอบดงกลาวมความหมายและหลกการรบรรายการดงตอไปน 4.1 สนทรพย หมายถง ทรพยากรทอยในความควบคมของกจการ ทรพยากรดงกลาวเปนผลของเหตการณในอดต ซงกจการคาดวาจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจจากทรพยากรนนในอนาคต การรบรรายการสนทรพยตองเปนไปตามเกณฑการรบรรายการสนทรพยทกขอดงน 4.1.1 มความเปนไปไดคอนขางแนทกจการจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต 4.1.2 รายการนนมราคาทนหรอมลคาทวดไดอยางนาเชอถอ 4.2 หนสน หมายถง ภาระผกพนในปจจบนของกจการ โดยภาระผกพนดงกลาวเปนผลของเหตการณในอดต ซงการชาระภาระผกพนนน คาดวาจะสงผลใหกจการสญเสยทรพยากรเชงเศรษฐกจ การรบรรายการหนสนตองเปนไปตามเกณฑการรบรรายการหนสนทกขอ ดงน 4.2.1 มความเปนไปไดคอนขางแนทประโยชนเชงเศรษฐกจของทรพยากรจะออกจากกจการ อนเนองมาจากการชาระภาระผกพน 4.2.2 มลคาทตองชาระภาระผกพนสามารถวดไดอยางนาเชอถอ 4.3 สวนของเจาของ หมายถง สวนไดเสยคงเหลอในสนทรพยของกจการ หลงจากหกหนสนทงสนออกแลว 4.4 องคประกอบของงบการเงน ทใหขอมลแกผ ใชงบการเงนในการประเมนผลการดาเนนงาน ไดแก รายการรายไดและรายการคาใชจาย องคประกอบดงกลาวมความหมายและหลกการรบรรายการดงตอไปน 4.4.1 รายได หมายถง การเพมขนของประโยชนเชงเศรษฐกจในรอบระยะเวลารายงาน หรอการเพมคาของสนทรพย หรอการลดลงของหนสน ซงสงผลใหสวนของเจาของเพมขน โดยทไมรวมถงเงนทนทไดรบจากเจาของและรายการกาไร ซงมาตรฐานการรายงานทางการเงนฉบบนกาหนดใหกจการตองรบรโดยตรงไปยงสวนของเจาของ กจการตองรบรรายไดเมอกจการคาดวาจะไดรบประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตเพมขน เนองจากการเพมขนของสนทรพยหรอการลดลงของหนสน และกจการสามารถวดมลคาของประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตไดอยางนาเชอถอ ทงนรายไดตามคานยามรวมถงรายไดจากกจกรรมหลกของการดาเนนงานตามปกตและผลกาไร โดยผลกาไรอาจเกดจากกจกรรมตามปกตของกจการหรอไมกได เชน กาไรจากอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ กาไรจากการขายสนทรพย เปนตน ตามปกตแลวผลกาไรเมอมการรบรจะแสดงเปนรายการแยกตางหาก โดยมกแสดงสทธจากคาใชจายทเกยวของ เนองจากขอมลดงกลาวเปนประโยชนตอการตดสนใจเชงเศรษฐกจ
การบญชเบองตน 11
4.4.2 คาใชจาย หมายถง การลดลงของประโยชนเชงเศรษฐกจในรอบระยะเวลารายงาน หรอการลดคาของสนทรพยหรอการเพมขนของหนสน ซงสงผลใหสวนของเจาของลดลง โดยทไมรวมถงการแบงปนใหกบเจาของและรายการขาดทน ซงมาตรฐานการรายงานทางการเงนฉบบนกาหนดใหกจการตองรบรโดยตรงไปยงสวนของเจาของ กจการควรรบรคาใชจายเมอกจการคาดวาจะเสยประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคต อนเนองมาจากการลดลงของสนทรพย หรอการเพมขนของหนสน และกจการสามารถวดมลคาของประโยชนเชงเศรษฐกจในอนาคตไดอยางนาเชอถอ ทงนคาใชจายตามคานยามรวมถงคาใชจายทเกดจากกจกรรมหลกของการดาเนนงานตามปกตและผลขาดทน โดยผลขาดทนอาจเกดจากกจกรรมตามปกตของกจการหรอไมกได เชน ขาดทนจากอตราแลกเปลยนเงนตราตางประเทศ ขาดทนจากการขายสนทรพย เปนตน ตามปกตแลว ผลขาดทนเมอมการรบรจะแสดงเปนรายการแยกตางหาก โดยมกแสดงสทธจากรายไดทเกยวของ เนองจากขอมลดงกลาวเปนประโยชนตอการตดสนใจเชงเศรษฐกจ 5. การวดมลคาองคประกอบของงบการเงน 5.1 การวดมลคา คอ การกาหนดจานวนทเปนตวเงนเพอรบรองคประกอบของงบการเงน 5.2 เกณฑทใชในการวดมลคา ไดแก 5.2.1 ราคาทนเดม หมายถง จานวนเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดทตองจายชาระเพอใหไดมาซงสนทรพย ณ วนทรบรเมอเรมแรก หรอจานวนเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดทไดรบจากการกอหนสน ณ วนทรบรเมอเรมแรก 5.2.2 ราคาทนปจจบน หมายถง จานวนเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดทตองจายชาระเพอใหไดมาซงสนทรพยทเทยบเคยงกนกบสนทรพยนน หรอจานวนเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดทจะตองใชในการชาระภาระผกพนในขณะนน 5.2.3 มลคาทจะไดรบหรอชาระ หมายถง จานวนเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดทจะไดจากการขายสนทรพยทไมใชการบงคบขายในวนทวดมลคาของสนทรพยนน หรอจานวนเงนสดหรอรายการเทยบเทาเงนสดทคาดวาจะตองจายเพอชาระหนสนโดยไมตองคดลด 5.2.4 มลคาปจจบน หมายถง การแสดงสนทรพยดวยมลคาปจจบนของกระแสเงนสดรบสทธในอนาคต ซงคาดวาจะไดรบจากสนทรพยนนในการดาเนนงานตามปกตของกจการและการแสดงหนสนดวยมลคาปจจบนของกระแสเงนสดจายสทธ ซงคาดวาจะตองจายชาระหนสนในการดาเนนงานตามปกตของกจการ 5.2.5 มลคายตธรรม หมายถง จานวนเงนทผซอและผขายตกลงแลกเปลยนสนทรพยหรอจายชาระหนกนในขณะททงสองฝายมความรอบรและเตมใจในการแลกเปลยน และสามารถตอรองราคากนไดอยางเปนอสระในลกษณะของผทไมมความเกยวของกน เชน ราคาตลาด (ซอขายคลอง) หรอมลคาปจจบนของราคาทจะตองชาระ เพอโอนหนสนใหแกคสญญาอกฝายหนง เปนตน
บทท 1ความรเบองตนเกยวกบการบญช12
กรอบแนวคดสาหรบการรายงานทางการเงน
ลกษณะของงบการเงน
วตถประสงค
ขอสมมต
ลกษณะเชงคณภาพพนฐาน
ลกษณะรอง
ลกษณะเชงคณภาพเสรม
นาเสนอขอมลทเกยวของกบฐานะการเงนและผลการดาเนนงานของกจการทมประโยชนตอการตดสนใจเชงเศรษฐกจ
เกณฑคงคาง
เชอถอได
ขอควรพจารณาอน
ความมสาระสาคญ
ความไมแนนอนทหลกเลยงไมได
เกยวกบเหตการณและสภาพแวดลอม
ความสมดลระหวางประโยชนท
ไดรบกบตนทนทเสยไป
ตวามสมดลระหวางลกษณะ
เชงคณภาพตาง ๆ
เปรยบเทยบกนได
ยนยนความถกตองได
ทนตอเวลา เขาใจได
เกยวของกบการตดสนใจ
การดาเนนงานตอเนอง
เกณฑในการวดมลคารายการทกจการไมมสวนไดเสยสาธารณะใชในการจดทางบการเงน คอ ราคาทนเดม โดยใชรวมกบเกณฑอน ๆ เชน สนคาคงเหลอแสดงดวยราคาทนหรอมลคาสทธทจะไดรบแลวแตราคาใดจะตากวา หลกทรพยในความตองการของตลาดแสดงดวยมลคายตธรรม เปนตน ถงแมวามลคายตธรรมมประโยชนตอผใชงบการเงน แตกจการทไมมสวนไดเสยสาธารณะอาจตองแบกรบภาระตนทนการจดทารายงานการเงนทตงอยบนพนฐานของมลคายตธรรมสงมากเมอเปรยบเทยบกบผลประโยชนทไดรบจากขอมลดงกลาว ดงนน การวดมลคาของสนทรพยและหนสนบางรายการจงใชมลคายตธรรมหากรายการดงกลาวมมลคายตธรรมจากตลาดทมสภาพคลองสง เนองจากมลคายตธรรมสามารถหาไดโดยตรงจากแหลงขอมลทเชอถอไดและมตนทนตา
top related