ระบบการจัดการคุณภาพ : gap ข้าว...

ระบบการจดการคณภาพ : GAP ขาว เพอใชรบประทานและแปรรป

ศนยวจยขาวชยนาท โดย

ความหมายของ ค าวา

Good Agricultural

Practice

ด + เหมาะสม การเกษตร

การปฏบต

GAP (Good Agricultural Practice)

“การปฏบตตามระบบการเกษตรดทเหมาะสม”

หมายถง

GAP ใน ขาว ผบรโภค โรงส

ตลาดตางประเทศ

เมลด

เกษตรกรผปลกขาว

เมลดพนธ

ท าไมตองท า GAP ? ท า GAP เกษตรกรไดอะไร ?

1. พฒนา เกษตรกร

ใหมการปลกขาวตามระบบการปฏบตทถกตองและเหมาะสม (Good Agricultural Practice : GAP)

2. พฒนา ระบบ การตรวจรบรองคณภาพสนคาขาวใหไดมาตรฐาน

เปนทยอมรบของผบรโภค

3. เพมขดความสามารถใน ก า ร แ ข ง ข น

ใน ตลาดตางประเทศ

4. สราง ความปลอดภย

ใหกบ ผผลต ผบรโภค และ รกษาสงแวดลอม 1 2 3

หมวด ๑ คณะกรรมการ มาตรฐานสนคาเกษตร

หมวด ๒ ก าหนดมาตรฐาน

หมวด ๓ ผผลต ผสงออก หรอผน าเขาสนคา เกษตรตามมาตรฐานบงคบ

หมวด ๔ การตรวจสอบ และรบรอง มาตรฐาน

หมวด ๕ การประกอบการตรวจสอบ มาตรฐาน

หมวด ๖ การควบคม

หมวด ๗ เครองหมายรบรองมาตรฐาน

หมวด ๘ การอทธรณ

หมวด ๙ บทก าหนดโทษ

วตถประสงคคณภาพขาว

1. ผลตขาวเปลอกทปลอดภยจากสารพษตกคาง

2. ผลตขาวเปลอกคณภาพตรงตามพนธ

ในแปลง - ไมเกนรอยละ 3 ในกลมขาวทวไป - ไมเกนรอยละ 2 ในกลมขาวหอมมะล

เมลดขาวเปลอก

คณภาพการส กลมขาวทวไป กลมขาวหอมมะล - มเมลดขาวพนธอนปน ไมเกน 5 % ไมเกน 2 % - มเมลดขาวแดงปน ไมเกน 2 % ไมเกน 0.5 % - ปรมาณขาวเตมเมลด ไมต ากวา 34 % ไมต ากวา 36 % และตนขาว

พนธปน

ผเกยวของในระบบฯ

1. ผผลต

2. ผใหค าปรกษา

3. ผตรวจรบรอง

4. ผใหการรบรอง

5. ผใหการรบรองระบบ

1. ผผลต เกษตรกร

2. ผใหค าปรกษา

กรมสงเสรมการเกษตร

เกษตรกร เอกชน นกศกษา

เกษตรจงหวด

เกษตรอ าเภอ

เกษตรต าบล

3. ผตรวจรบรอง กรมการขาว ศนยวจยขาว

ศนยเมลดพนธขาว

4. ผใหการรบรอง

กรมการขาว

ส านกพฒนาผลตภณฑขาว

ส านกวจยและพฒนาขาว

ส านกเมลดพนธขาว

5. ผใหการรบรองระบบ

ส านกงานมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต : มกอช.

การปฏบตทางการเกษตรทดส าหรบขาว : มกอช.4401-2551

ขอก าหนดวธปฏบต เกณฑทก าหนด

และวธการตรวจประเมน

1. แหลงน า

- น าทใช ตองไดจาก แหลงท ไมมการปนเปอน

- ตรวจพนจ หากอยในสภาวะเสยง ให ตรวจสอบ และ วเคราะห คณภาพน า

เกณฑทก าหนด

วธการตรวจประเมน

ชมชน

คอกสตว

โรงเกบสารเคม

ทผสมสารเคม

โรงงานอตสาหกรรม

ไมอยใกลหรอไหลผาน

2. พนทปลก

- ตองเปน พนท ท ไมมวตถอนตราย ทจะท าใหเกดการ

ตกคาง หรอ ปนเปอน ในผลผลต

- ตรวจพนจ หากอยในสภาวะเสยง ให ตรวจสอบ และ วเคราะห คณภาพดน

เกณฑทก าหนด

วธการตรวจประเมน

3. การใชวตถอนตรายทางการเกษตร

เกณฑทก าหนด

- หากมการใช ใหใชตามค าแนะน า หรออาง องตามค าแนะน า ของ

กรมการขาว หรอ ตามค าแนะน าในฉลาก ทขนทะเบยนกบ กรมวชาการเกษตร

- สารเคมทใช ประเทศคคา ตองอนญาตใหใช

- หามใชวตถอนตรายทระบในทะเบยนวตถอนตรายทางการเกษตรวา เปน สารทหามใช

วธการตรวจประเมน

- ตรวจสอบ สถานทเกบ วตถอนตรายทางการเกษตร

- ตรวจบนทกขอมล การใชวตถอนตรายทางการเกษตร

กรณมขอสงสย ให สมตวอยางวเคราะหสารพษตกคางในผลผลต

เกณฑทก าหนด

วธการตรวจประเมน

4. การจดการคณภาพในกระบวนการผลตกอนการเกบเกยว

- กลมขาวทวไป จ านวนตนของขาวพนธอนทปนยอมให ไมเกน 3 %

- กลมขาวหอมมะล จ านวนตนของขาวพนธอนทปนยอมให ไมเกน 2 %

- ตรวจบนทกขอมล แหลงทมาของเมลดพนธ , การเตรยมดน และ การก าจดขาวปน

4.1 การผลตเพอใหไดขาวเปลอกตรงตามพนธ

เกณฑทก าหนด

วธการตรวจประเมน

- ส ารวจ การเขาท าลาย ของ ศตรพช ทมผลตอขาว

- ใช วธการปองกนก าจดศตรพช ท เหมาะสม และ มประสทธภาพ

ตามค าแนะน าของ กรมการขาว

- ผลผลต ไมม โรค และ แมลง ท าลาย มากกวา 10 %

- ตรวจพนจ การเขาท าลายของ โรค และ แมลง ในแปลงนาขาว

4.2 การปองกนก าจดศตรพช และความเสยหายของผลตผลจากศตรพช

เกณฑทก าหนด

วธการตรวจประเมน

5. การเกบเกยว และการปฏบตหลงการเกบเกยว

- เกบเกยวขาวในระยะทเหมาะสม เพอใหไดขาวเปลอกมคณภาพการสทได ขาวเตมเมลด และ ตนขาว ตามขอก าหนดในมาตรฐานสนคาเกษตรและอาหารแหงชาต เกบเกยวเมอ ขาวมอาย 25-30 วนหลงวนออกดอก หรอ รวงขาวอยในระยะพลบพลง (ขาวเปลอกในรวงสกเหลองไมนอยกวา 3 ใน 4 ของรวง)

- ตรวจบนทกขอมล - วนออกดอก 80 %, - วธประเมนความสกแกของผลผลต

- การระบายน ากอนการเกบเกยว

5.1 การจดการเพอใหไดขาวเปลอกทมคณภาพการสทด

เกณฑทก าหนด

วธการตรวจประเมน

- อปกรณ ทใชไนการเกบเกยว ภาชนะบรรจ, การนวดดวยเครอง

และ วธการเกบเกยว ตองไมกระทบตอคณภาพของผลตผล (ไมปนกบขาวพนธอน)

- ตรวจบนทกขอมล การปฏบตในการเกบเกยวทกขนตอน

5.2 การเกบเกยวและการนวด

เกณฑทก าหนด

วธการตรวจประเมน

- วธลดความชนตอง ไมท าใหเมลดขาวเปลอกแตกหก

สได ขาวเตมเมลด และ ตนขาว ตามขอก าหนดมาตรฐาน

การลดความชนส าหรบซอขายไมเกน 15 % ส าหรบเกบรกษาไมเกน 14 %

- ตรวจพนจ วธการตากเมลดเพอลดความชน

5.3 ความชนของขาวเปลอกและการลดความชน (กรณขายสดไมตองบนทกขอมล)

เกณฑทก าหนด

วธการตรวจประเมน

- อปกรณ ภาชนะบรรจ และ พาหนะ ทใชในการขนยาย ตอง สะอาด - สถานทเกบรวบรวม และ สถานทเกบรกษา ตอง ถกสขลกษณะ/สะอาด/อากาศถายเทสะดวก - วธเกบรกษา และรวบรวมผลตผล ตอง ไมเกดความเสยหายจากการปน/โรค/แมลงในโรงเกบ

- ตรวจพนจ อปกรณ และ ภาชนะบรรจ รวมทง พาหนะ ทใชขนยาย

- ตรวจพนจ สถานท และ วธการเกบรกษาผลตผล

6 การขนยาย การเกบรกษา และการรวบรวมผลตผล

เกณฑทก าหนด

วธการตรวจประเมน

7. การบนทกขอมล

- ตองมการบนทกขอมลเกยวกบ การใชวตถอนตรายทางการเกษตร แหลงทมาของเมลดพนธ การเตรยมดน การก าจดขาวปน

การเกบเกยว และ การลดความชนของขาวเปลอก

- ตรวจบนทกขอมล ตามแบบบนทกขอมล GAP-02

เกณฑทก าหนด

วธการตรวจประเมน

ขนตอนการขอการรบรองการผลตตามระบบการจดการคณภาพ : GAP ขาว

1. เกษตรกรผปลกขาว ผานการชแจง/อบรมการปฏบตตามระบบการผลตขาว (GAP)

2. เกษตรกรยนแบบค าขอรบรองแหลงผลตตาม ระบบการจดการคณภาพ : GAP

3. ขนทะเบยนผขอการรบรอง

4. เกษตรกรจดบนทกและจดการแปลงนาตามระบบการจดการคณภาพ

5. ตรวจประเมนการผลตของเกษตรกร ตามขอก าหนดมาตรฐาน

6. ประเมนผลการรบรองระบบ

7. สรปผลการตรวจประเมน/ทบทวนผลการตรวจประเมน

8. ออกใบรบรองระบบการผลตขาว GAP

GAP-01

GAP-03 GAP-05

GAP-02

GAP-04 GAP-06

GAP-01 แบบค ารองขอรบรอง

แหลงผลตตามระบบ

การจดการคณภาพ :

GAP (เกษตรจงหวดด าเนนการ)

สมชาย รกชาต

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3

1 7 สระทอง

บรรพตพสย

เจรญผล บรรพตพสย 60180 นครสวรรค

นครสวรรค สระทอง 7 - เจรญผล

60180

089-1234567

089-1234567 ชยนาท 1 10

20 เมษายน 2552

สมชาย รกชาต

6 ม.ค. 52

พนทนา 10 ไร

นครสวรรค - บรรพตพสย

777

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6

ช น น ว 5 2 0 0 4 5 6

6 ม.ค. 52 สมชาย รกชาต

1 7 สระทอง บรรพตพสย 60180 นครสวรรค 089-1234567

เจรญผล

สมพงษ เฉยพนธ

ชยนาท นายสมพงษ เฉยพนธ

456

เอกสารทตองใช

1. แบบค าขอรบรองแหลงผลตตามระบบการจดการคณภาพ : GAP-01

2. ส าเนาบตรประจ าตวประชาชน

3. ส าเนาทะเบยนบาน

เอกสารทไดรบ

GAP-02

แบบบนทกระบบการจดการ

คณภาพขาวส าหรบเกษตรกร

(เกษตรกรเจาของแปลง)

1 2552 10

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6

ช น น ว 5 2 0 0 4 5 6

นาย สมชาย รกชาต 1 7 สระทอง

บรรพตพสย 60180

นครสวรรค 089-1234567

เจรญผล

-

-

นครสวรรค สระทอง เจรญผล นครสวรรค 7

พนทนา 10 ไร

นครสวรรค - บรรพตพสย

ชยนาท 1 10 ศนยเมลดพนธขาวนครสวรรค

20 เม.ย. 52 - 20

19 เม.ย. 52

17 เม.ย. 52

10 เม.ย. 52 ใชรถไถขนาดใหญ ใชรถไถเดนตาม

ใชรถไถเดนตาม

- -

- -

26 เม.ย. 52 ใชเครองฉดพนสารเคม

25 ม.ย. 52 5 ก.ค. 52

25 ก.ค. 52 30 ก.ค. 52

สารเคม

สารเคม

สารเคม

กากชา

สารเคม

16 - 20 - 0 25 ม.ย. 52

25 ก.ค. 52 18 เม.ย. 52

18 เม.ย. 52 46 - 0 - 0

ธ.ก.ส.

ธ.ก.ส.

25

30

สมชาย

สมชาย

25 ม.ย. 52 ปยชวภาพ 19 เม.ย. 52 รานคาชอ … 50 สมชาย

อามเร โพรพโคนาโซล + ไดฟโนโคนาโซล รานนาย ก. 25 ก.ค.52 10 ซซ 100 ซซ สมชาย 1476/2545 13 ธ.ค. 51

โวรอน วาลดามยซน รานนาย ก. 25 ก.ค.52 10 ซซ 100 ซซ สมชาย 2872/2546 16 ก.ค. 50 กาบใบแหง

สตารเกล ไดโนทฟเรน 1406/2546 13 ธ.ค. 50 รานนาย ก. 1 ม.ย. 52 50 กรม 500 กรม สมชาย

พอสซ คารโบซลแฟน 1642/2543 23 ธ.ค. 50 รานนาย ก. 1 ม.ย. 52 80 กรม 800 กรม สมชาย หนอนหอใบขาว

ใบกวาง เอสโซนด’95 (หมาแดง)

2,4-โซเดยมซอลต 27/2546 13 ธ.ค. 50 รานนาย ก. 26 เม.ย. 52 50 กรม 500 กรม สมชาย

แซบโปเคยว-วน ซาโปนน 44/2547 - รานนาย ก. 19 เม.ย. 52 10 ก.ก. 100 ก.ก. สมชาย

นบอายขาว และ สงเกตการออกดอกในนา

13 ส.ค. 52

14 ก.ค. 52

0.8

6 (6,000 ก.ก.)

2 (2,000 ก.ก.) ไร

(800 ก.ก.) 9,000

3 ส.ค. 52

ลางรถ

ชยนาท 1

4

3

12 ส.ค. 52

14 ส.ค. 52 16 ส.ค. 52

GAP-05

เอกสารสนบสนน

ระบบการจดการคณภาพ :

GAP ขาว

(เกษตรกรเจาของแปลง)

GAP-03 แบบก าหนดการตรวจประเมน

การผลตตามระบบ

การจดการคณภาพขาว :

GAP ขาว

(ผตรวจประเมน : ศนยวจยขาว)

GAP-06

คมอระบบการจดการ

คณภาพ : GAP ขาว

(ผตรวจประเมน : ศนยวจยขาว)

GAP-04

แบบบนทกขอบกพรอง

ตามระบบการจดการคณภาพ

(ผตรวจประเมน : ศนยวจยขาว)

1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 0 1 2 3 4 5 6

ช น น ว 5 2 0 0 7 7 7

สมชาย รกชาต

5 ก.ค.52 สถานทเกบสารเคมไมปลอดภย เสยงตอการเกดอนตรายกบเดก

1 20 มถนายน 2552

สมชาย รกชาต

ไมจดบนทกขอมล 5 ก.ค.52

7 กรกฎาคม 2552

7 ก.ค.52 สรางทเกบสารเคมเรยบรอยแลว

สมชาย รกชาต

จดบนทกเรยบรอยแลว 7 ก.ค.52

สมชาย รกชาต

13 ส.ค. 52

8 10 13 ก.ค. 52 โพรพโคนาโซล + ไดฟโนโคนาโซล

10 ซซ / น า 20 ลตร เชอรา

นายอนรรฆพล บญชวย

13 ส.ค. 52

2

2 2

สวสดครบ