ตามรอยเบื้องพระยุคลบาท ... · 2008-03-18 ·...

สํานักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงาน

โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริ

(สํานักงาน กปร.)

สํานักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานสํานักงานคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงาน

โครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริ

((สํานักงานสํานักงาน กปรกปร..))

โดย นายสุวัฒน เทพอารักษ

ที่ปรึกษาดานการประสานงานโครงการ

โดยโดย นายนายสุวัฒนสุวัฒน เทพอารักษเทพอารักษ

ที่ปรึกษาดานการประสานงานโครงการที่ปรึกษาดานการประสานงานโครงการ

ตามรอยเบื้องพระยุคลบาทเศรษฐกิจพอเพียง

ตามรอยเบื้องพระยุคลบาทตามรอยเบื้องพระยุคลบาท

เศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง

ปจจุบันโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริ

มีประมาณ ๓,๐๐๐ โครงการ

ปจจุบันโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริปจจุบันโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริ

มีประมาณมีประมาณ ๓๓,,๐๐๐๐๐๐ โครงการโครงการ

สํานักงาน กปร.สํานักงานสํานักงาน กปรกปร..“เปนหนวยงานกลางในการประสานดําเนินงานและ

ติดตามประเมินผลโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริ เพื่อให

องคกรภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชน ไดปฏิบัติงานอยางมี

ประสิทธิภาพ และสัมฤทธิ์ผล เพื่อประโยชนสุขตอประชาชน

และความมั่นคงของประเทศ”

““เปนหนวยงานกลางในการประสานดําเนินงานและเปนหนวยงานกลางในการประสานดําเนินงานและ

ติดตามประเมินผลโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริติดตามประเมินผลโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริ เพื่อใหเพื่อให

องคกรภาครัฐองคกรภาครัฐ ภาคเอกชนภาคเอกชน และประชาชนและประชาชน ไดปฏิบัติงานอยางมีไดปฏิบัติงานอยางมี

ประสิทธิภาพประสิทธิภาพ และสัมฤทธิ์ผลและสัมฤทธิ์ผล เพื่อประโยชนสุขตอประชาชนเพื่อประโยชนสุขตอประชาชน

และความมั่นคงของประเทศและความมั่นคงของประเทศ””

๑. สํารวจ ศึกษา วิเคราะห และจดัทําแผนงานเกี่ยวกับ

โครงการอันเนือ่งมาจากพระราชดําริ รวมทั้งพิจารณา และเสนอแนะเกี่ยวกับ การจัดสรรเงินงบประมาณเพื่อดําเนนิงานตามโครงการอันเนือ่งมาจากพระราชดําริ

การติดตามเสด็จฯการติดตามเสด็จฯการติดตามเสด็จฯ

๒๒.. ประสานงานกับสวนราชการประสานงานกับสวนราชการ รัฐวิสาหกิจและเอกชนรัฐวิสาหกิจและเอกชน ทั้งในประเทศทั้งในประเทศ และตางประเทศที่เกี่ยวของกับการและตางประเทศที่เกี่ยวของกับการดําเนินงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริดําเนินงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริ

๓๓.. ติดตามและประเมนิผลการดําเนินงานตามโครงการติดตามและประเมนิผลการดําเนินงานตามโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริอันเนื่องมาจากพระราชดําริ

๔๔.. ปฏิบัติหนาที่อื่นตามทีไ่ดรับพระราชกระแสหรือปฏิบัติหนาที่อื่นตามทีไ่ดรับพระราชกระแสหรือตามที่นายกรัฐมนตรีตามที่นายกรัฐมนตรี หรือหรือ คณะกรรมการพิเศษเพื่อคณะกรรมการพิเศษเพื่อประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริประสานงานโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดําริ

“ เราจะครองแผนดินโดยธรรม

เพื่อประโยชนสุข

แหงมหาชนชาวสยาม ”๕ พฤษภาคม ๒๔๙๓

“ เราจะครองแผนดินโดยธรรม

เพื่อประโยชนสุข

แหงมหาชนชาวสยาม ”๕ พฤษภาคม ๒๔๙๓

พระปฐมบรมราชโองการที่วา...พระปฐมบรมราชโองการที่วา...

ทรงเปนแบบอยางในการใชหลักทศพธิราชธรรม

ในการปกครอง

ทรงเปนแบบอยางในการใชหลักทศพธิราชธรรมทรงเปนแบบอยางในการใชหลักทศพธิราชธรรม

ในการปกครองในการปกครอง

๑. ทาน : การใหวัตถุทานและธรรมทาน๒. ศีล : ความประพฤตดิีงาม๓. ปริจจาคะ : สละของเลก็เพื่อประโยชนที่ใหญกวา๔. อาชชวะ : ความซือ่ตรง๕. มัททวะ : ความออนโยนทั้งกายและใจ๖. ตปะ : ความบําเพ็ญเพื่อใหกิเลสเบาบาง๗. อกัโกธะ : ความไมโกรธ๘. อวิหิงสา : ความไมเบยีดเบียนตนเองและผูอื่น๙. ขันติ : ความอดทน ขันตธิรรม๑๐.อวิโรธนะ : ความไมประพฤตผิิดธรรม

ในการบริหารกจิการบานเมืองและสังคมที่ดี ควรจัดหรือสงเสริมให

สังคมไทยอยูบนพื้นฐานของหลักสาํคัญอยางนอย ๖ ประการคือ

ในการบริหารกจิการบานเมืองและสังคมที่ดีในการบริหารกจิการบานเมืองและสังคมที่ดี ควรจัดหรือสงเสริมใหควรจัดหรือสงเสริมให

สังคมไทยอยูบนพื้นฐานของหลักสาํคัญอยางนอยสังคมไทยอยูบนพื้นฐานของหลักสาํคัญอยางนอย ๖๖ ประการคือประการคอื

• หลักนิติธรรม

• หลักคุณธรรม

• หลักความโปรงใส

• หลักความมีสวนรวม

• หลักความรับผิดชอบ

• หลักความคุมคา

เมื่อวันที่เมื่อวันที่ 1919 สิงหาคมสิงหาคม 24892489 วันนั้นคือวันที่เราจะตองจากไปวันนั้นคือวันที่เราจะตองจากไป

แลวแลว รถแลนผาฝูงชนไปไดอยางชาที่สุดถึงรถแลนผาฝูงชนไปไดอยางชาที่สุดถึง วัดวัดเบญจมเบญจมบพิตรบพิตร รถแลนรถแลน

เร็วขึ้นไดบางเร็วขึ้นไดบาง ตามทางที่ผานมาตามทางที่ผานมา ไดยินเสียงใครคนหนึ่งรองขึ้นมาไดยินเสียงใครคนหนึ่งรองขึ้นมา

ดังๆดังๆ วาวา““อยาละทิ้งประชาชนอยาละทิ้งประชาชน”” อยากจะรองบอกไปวาอยากจะรองบอกไปวา ““ ถาถา

ประชาชนไมทิ้งขาพเจาแลวขาพเจาจะประชาชนไมทิ้งขาพเจาแลวขาพเจาจะละที้ละที้งอยางไรไดงอยางไรได ”” แตแต

รถวิ่งเร็วและไปไกลเสียแลวรถวิ่งเร็วและไปไกลเสียแลว

พระเจาอยูหัวและขาพเจาไมพึงพอใจกับการที่เพียงแตเยี่ยมเยียนราษฎร

หรือเพียงแตทําสิ่งที่เคยทํากันเปนประเพณี เราตองพยายามทําดีกวานั้น เรา

ตองพยายามชวยรัฐบาล สงเสริมความเปนอยูของประชาชนใหดีขึ้น เพราะเรา

เปนประเทศดอยพัฒนา ดังนั้น การเพียงแตไปเยี่ยมเยียนราษฎรเพราะถือวา

เปนหนาที่ที่ประมุขของประเทศจะตองกระทําตามประเพณีนั้น เปนเรื่องไร

สาระ หากเราไมสามารถมีสวนรวมในการบรรเทาความทุกขยากของประชาชน

แลว เราก็ตองถือวา การเปนประมุขของประเทศประสบความลมเหลวพระราชดํารัสพระราชดํารัส

สมเด็จพระนางเจาฯสมเด็จพระนางเจาฯ พระบรมราชินีนาถพระบรมราชินีนาถ

เสด็จฯ เยี่ยมเยียนประชาชนในพื้นที่ชนบททั่วทกุภูมิภาค

ตั้งแตป ๒๔๙๕ เพื่อทรงศึกษาถึงวิถีชีวิต และการ

ประกอบอาชีพของพี่นองประชาชน

ระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยมเกิดปญหาอะไรบางระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยมเกิดปญหาอะไรบาง

1.ปริมาณพลังงานที่มาจากซากดึกดําบรรพถูก

นํามาใชจํานวนมาก และกําลังจะหมดไปจากโลกภายใน 100 ป ขางหนา2.เกิดปญหาเรือนกระจกที่เปนตนเหตุใหโลก

รอนและนํามาซึ่งภัยธรรมชาติ ทั้งน้ําทวม ฝนแลง พายุ

3.ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมถูกทําลาย ปาไมในประเทศไทยถูกทําลายลดลงทุกป

4.ปญหาสังคมเกิดขึ้นมากมาย เชน ครอบครัวลมสลาย ยาเสพติด โรคเอดส อาชญากรรม

5.คนยึดเอาเงินและวัตถุ เปนตัวตั้ง ขาดซึ่งคุณธรรมและจริยธรรม

เปนปรัชญาชี้ถึงแนวการดํารงอยูและปฏิบัติตนของประชาชนในทุกระดับ

ตั้งแตระดับครอบครัว ระดับชมุชน จนถึงระดับรัฐ ทั้งในการพัฒนาและ

บริหารประเทศใหดําเนินไปใน

เปนปรัชญาชี้ถึงแนวการดํารงอยูและปฏิบัติตนของประชาชนในทุกระดับ

ตั้งแตระดับครอบครัว ระดับชมุชน จนถึงระดับรัฐ ทั้งในการพัฒนาและ

บริหารประเทศใหดําเนินไปใน

1. ทางสายกลาง โดยเฉพาะการพัฒนาเศรษฐกิจเพื่อใหกาวทันตอโลก

ยุคโลกาภิวัฒน

2. ความพอเพียง หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล

3. มีระบบภูมิคุมกันในตัวที่ดีพอสมควร

4. อาศัยความรอบรู ความรอบคอบ และความระมดัระวังอยางยิ่งในการนํา

วิชาการตางๆ มาใชในการวางแผน และการดําเนินการทุกขั้นตอน

5. เสริมสรางพื้นฐานจิตใจของคนในชาติ ใหมีสํานึกในคุณธรรม ความ

ซื่อสัตยสุจริต และใหมีความรอบรูที่เหมาะสม

6. ดําเนินชีวิตดวยความอดทน ความเพียร มีสติ ปญญา และความรอบคอบ

1. ทางสายกลาง โดยเฉพาะการพัฒนาเศรษฐกิจเพื่อใหกาวทันตอโลก

ยุคโลกาภิวัฒน

2. ความพอเพียง หมายถึง ความพอประมาณ ความมีเหตุผล

3. มีระบบภูมิคุมกันในตัวที่ดีพอสมควร

4. อาศัยความรอบรู ความรอบคอบ และความระมดัระวังอยางยิ่งในการนํา

วิชาการตางๆ มาใชในการวางแผน และการดําเนินการทุกขั้นตอน

5. เสริมสรางพื้นฐานจิตใจของคนในชาติ ใหมีสํานึกในคุณธรรม ความ

ซื่อสัตยสุจริต และใหมีความรอบรูที่เหมาะสม

6. ดําเนินชีวิตดวยความอดทน ความเพียร มีสติ ปญญา และความรอบคอบ

เศรษฐกิจพอเพียง : ปรัชญาในการดํารงชีวิตของประชาชนเศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง :: ปรัชญาในการดํารงชีวิตของประชาชนปรัชญาในการดํารงชีวิตของประชาชน

ปฐมพระราชดํารัสวาดวยเศรษฐกจิพอเพียงปฐมพระราชดํารัสวาดวยเศรษฐกจิพอเพียงปฐมพระราชดํารัสวาดวยเศรษฐกจิพอเพียง

ทรงเตือนภัยเศรษฐกิจลวงหนาทรงเตือนภัยเศรษฐกิจลวงหนาทรงเตือนภัยเศรษฐกิจลวงหนา

“...คนเราถาพอใจความตองการ ก็มีความโลภนอย

เมื่อมีความโลภนอยก็เบียดเบียนคนอื่นนอย

ถาทุกประเทศมีความคดิ อันนี้ไมใชเศรษฐกิจ

มีความคดิวาทําอะไรตองพอเพียง

หมายความวา

พอประมาณไมสุดโตง ไมโลภอยางมาก

คนเราก็อยูเปนสุข...”

มคีวามโลภนอยมคีวามโลภนอยมคีวามโลภนอย

““......อาคารบานเรือนอาคารบานเรือน ตั้งอยูไดอยางมั่นคงตั้งอยูไดอยางมั่นคง ก็เพราะความก็เพราะความ

แข็งแรงของรากฐานแข็งแรงของรากฐาน หรือเสาเข็มหรือเสาเข็ม ซึ่งเรามองไมเห็นซึ่งเรามองไมเห็น

และมักจะลืมไปวาเราอยูไดบนฐานรากอะไรและมักจะลืมไปวาเราอยูไดบนฐานรากอะไร......””

รากฐานทีม่ั่นคง แข็งแรงรากฐานทีม่ั่นคงรากฐานทีม่ั่นคง แข็งแรงแข็งแรง

เศรษฐกิจพอเพียงสูยุทธศาสตรประเทศเศรษฐกิจพอเพียงสูยุทธศาสตรประเทศเศรษฐกิจพอเพียงสูยุทธศาสตรประเทศ

ความพอประมาณและความมีเหตุผลความพอประมาณและความมีเหตุผล

... ดวยพระปรีชาสามารถในการเปนนักคิดของใตฝาละอองธุลีพระ

บาท และคุณูปการตอการพัฒนาที่ยั่งยืนทําใหนานาประเทศตื่นตัวในการ

ปรับรูปแบบการพัฒนาอยางยั่งยืนภายใตแนวคิดใหม ดวยพระมหา

กรุณาธิ คุณของใตฝาละอองธุลีพระบาทที่มีตอประชาราษฎร ได

พระราชทานปรัชญา “เศรษฐกิจพอเพียง” ซึ่งชี้ถึงแนวทางการพัฒนา

ที่เนนความสมดุล ความพอประมาณ ความมีเหตุผล สํานึกในคุณธรรม

และการมีภูมิคุมกันในตัวที่ดี พอที่จะตานทานและลดผลกระทบจากการ

เปลี่ยนแปลงตางๆ จากกระแสโลกาภิวัตนดวยปรัชญาดังกลาวนี้

สหประชาชาติจึงมุงเนนเพียรพยายามและสงเสริมการพัฒนา

... ... ดวยพระปรีชาสามารถในการเปนนักคิดของใตฝาละอองธุลีพระดวยพระปรีชาสามารถในการเปนนักคิดของใตฝาละอองธุลีพระ

บาทบาท และคุณูปการตอการพัฒนาที่ยั่งยืนทําใหนานาประเทศตื่นตัวในการและคุณูปการตอการพัฒนาที่ยั่งยืนทําใหนานาประเทศตื่นตัวในการ

ปรับรูปแบบการพัฒนาอยางยั่งยืนภายใตแนวคิดใหมปรับรูปแบบการพัฒนาอยางยั่งยืนภายใตแนวคิดใหม ดวยพระมหาดวยพระมหา

กรุณาธิ คุณของใตฝาละอองธุลีพระบาทที่มีตอประชาราษฎรกรุณาธิ คุณของใตฝาละอองธุลีพระบาทที่มีตอประชาราษฎร ไดได

พระราชทานปรัชญาพระราชทานปรัชญา ““เศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง”” ซึ่งชี้ถึงแนวทางการพัฒนาซึ่งชี้ถึงแนวทางการพัฒนา

ที่เนนความสมดุลที่เนนความสมดุล ความพอประมาณความพอประมาณ ความมีเหตุผลความมีเหตุผล สํานึกในคุณธรรมสํานึกในคุณธรรม

และการมีภูมิคุมกันในตัวที่ดีและการมีภูมิคุมกันในตัวที่ดี พอที่จะตานทานและลดผลกระทบจากการพอที่จะตานทานและลดผลกระทบจากการ

เปลี่ยนแปลงตางๆเปลี่ยนแปลงตางๆ จากกระแสโลกาจากกระแสโลกาภิวัตนภิวัตน ดวยปรัชญาดังกลาวนี้ดวยปรัชญาดังกลาวนี้

สหประชาชาติจึงมุงเนนเพียรพยายามและสงเสริมการพัฒนาสหประชาชาติจึงมุงเนนเพียรพยายามและสงเสริมการพัฒนา

ปรชัญาเศรษฐกิจพอเพียงสูสากลปรชัญาเศรษฐกิจพอเพียงสูสากลปรชัญาเศรษฐกิจพอเพียงสูสากล

รางวัลความสําเร็จสูงสุดดานการ

พัฒนามนุษยนี้ ขาพระพุทธเจาทั้งหลาย

มีปณิธานที่จะสงเสริมประสบการณและ

นําแนวทางการปฏิบัติในการนําปรัชญา

เศรษฐกิจพอเพียงอันทรงคุณคาอยางหา

ที่สุดมิไดของพระองคทาน มาชวยจุด

ประกายแนวความคิดในปรัชญาดังกลาว

สู น าน าประ เทศต อ ไป ใน โอก าสนี้

ข าพระพุทธเจามีความปลื้มปติและ

ภาคภูมิใจทูลเกลาทูลกระหมอมถวาย

รางวัลความสําเร็จสูงสุด ดานการพัฒนา

มนุษย แดใตฝาละอองธุลีพระบาท”

องคการสหประชาชาติทูลเกลาฯ ถวายรางวัล

พรอมทั้งประกาศราชสดุดีเฉลิมพระเกียรติ

๒๘ พฤษภาคม ๒๕๔๙

มเีหตผุล มภีูมคิุมกนั

ในตวัทีด่ี

ทางสายกลาง

พอประมาณ

เงือ่นไขความรู (รอบรู รอบคอบ ระมดัระวงั)

นาํสู

เงือ่นไขคุณธรรม(ซื่อสตัย สุจรติ ขยัน อดทน แบงปน)

สมดลุ / มัน่คง / ยั่งยืนเศรษฐกจิ สังคม สิง่แวดลอม วฒันธรรม

การประยุกตใช ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง การประยุกตใช ปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง โดยพื้นฐานก็คือ การพึ่งตนเอง เปนหลัก

การทาํอะไรอยางเปนขั้นเปนตอน รอบคอบ ระมัดระวัง

พิจารณาถึงความพอดี พอเหมาะ พอควร ความสมเหตสุมผล

และการพรอมรับความเปลี่ยนแปลง

การสรางสามัคคีใหเกิดขึน้บนพื้นฐานของความสมดลุใน

แตละสัดสวนแตละระดับ

ครอบคลุมทั้งทางดานจิตใจ สังคม เทคโนโลยี

ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม รวมถงึเศรษฐกิจ

โดยพื้นฐานก็คือ การพึ่งตนเอง เปนหลัก

การทาํอะไรอยางเปนขั้นเปนตอน รอบคอบ ระมัดระวัง

พิจารณาถึงความพอดี พอเหมาะ พอควร ความสมเหตสุมผล

และการพรอมรับความเปลี่ยนแปลง

การสรางสามัคคีใหเกิดขึน้บนพื้นฐานของความสมดลุใน

แตละสัดสวนแตละระดับ

ครอบคลุมทั้งทางดานจิตใจ สังคม เทคโนโลยี

ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม รวมถงึเศรษฐกิจ

การประยุกตใชเศรษฐกจิพอเพียงในดานตางๆการประยุกตใชเศรษฐกจิพอเพียงในดานตางๆ

ดานจิตใจมีจิตใจเขมแข็ง พึ่งตนเองได /มีจิตสํานึกที่ดี /เอื้ออาทรประนีประนอม /นึกถึงผลประโยชนสวนรวมเปนหลัก

ดานสังคม ชวยเหลือเกื้อกูลกัน /รูรักสามัคคี /สรางความเขมแข็งใหครอบครัวและชุมชน

ดานทรัพยากร

ธรรมชาติและ

สิ่งแวดลอม

รูจักใชและจัดการอยางฉลาดและรอบคอบ /เลือกใชทรัพยากรที่มีอยูใหเกิดความยั่งยืนสูงสุด

ดานเทคโนโลยี

รูจักใชเทคโนโลยีที่เหมาะสม สอดคลองกับความตองการและสภาพแวดลอม (ภูมิสังคม) /พัฒนาเทคโนโลยีจากภูมิปญญาชาวบานเองกอน /กอใหเกิดประโยชนกับคนหมูมาก

การประยุกตใชในระดบับคุคลและครอบครัวการประยุกตใชในระดบับคุคลและครอบครัวตัวอยางการใชจายอยางพอเพียง

พอประมาณ : รายจายสมดุลกับรายรับ

มีเหตุมีผล : ใชจายอยางมีเหตผุล /มีความจําเปน /ไมใชสิ่งของ

เกนิฐานะ /ใชของอยางคุมคาประหยัด

มีภูมิคุมกัน : มีเงินออม /แบงปนผูอื่น /ทําบุญ

ความรูคูคุณธรรม : ประกอบอาชีพที่สุจริต ดวยความ

ขยันหมั่นเพียรใชสติปญญาในการตดัสินใจตางๆ เพื่อใหเทาทันตอการเปลี่ยนแปลง

ตัวอยางการใชจายอยางพอเพียงตัวอยางการใชจายอยางพอเพียง

พอประมาณ : รายจายสมดุลกับรายรับ

มีเหตุมีผล : ใชจายอยางมีเหตผุล /มีความจําเปน /ไมใชสิ่งของ

เกนิฐานะ /ใชของอยางคุมคาประหยัด

มีภูมิคุมกัน : มีเงินออม /แบงปนผูอื่น /ทําบุญ

ความรูคูคุณธรรม : ประกอบอาชีพที่สุจริต ดวยความ

ขยันหมั่นเพียรใชสติปญญาในการตดัสินใจตางๆ เพื่อใหเทาทันตอการเปลี่ยนแปลง

การประยุกตใชในระดบัชุมชนการประยุกตใชในระดบัชุมชนลักษณะชุมชนเขมแข็ง เศรษฐกิจพอเพียง

•• มีจิตสาํนึกสาธารณะมีจิตสาํนึกสาธารณะ มีความเอื้ออาทรมีความเอื้ออาทร•• มีผูนําที่ดีมีผูนําที่ดี มีคณุธรรมมีคณุธรรม มีเมตาธรรมมีเมตาธรรม•• รูจกัวิเคราะหขอมูลของตนเองรูจกัวิเคราะหขอมูลของตนเอง•• มีกระบวนการเรียนรูมีกระบวนการเรียนรู•• พัฒนากจิกรรมบนพื้นฐานของศักยภาพพัฒนากจิกรรมบนพื้นฐานของศักยภาพ ของชุมชนของชุมชน

เพือ่นําไปสูการพฒันาอยางเพือ่นําไปสูการพฒันาอยาง

สมดุลสมดุล•• มีกระบวนการติดตามมีกระบวนการติดตาม

และพฒันาอยางเปนพลวัตรและพฒันาอยางเปนพลวัตร

•• พอเพยีงพอเพยีง ((พอประมาณพอประมาณ // มีเหตุมีเหตุ มีผลมีผล //มีภูมิคุมกันที่ดีมีภูมิคุมกันที่ดี))•• เงื่อนไขเงื่อนไข ความรูความรู((รอบรูรอบรู รอบคอบรอบคอบ ระมัดระวังระมัดระวัง ))คุณธรรมคุณธรรม((ซื่อสัตยสจุรติซื่อสัตยสจุรติ สตปิญญาสตปิญญา ขยันอดทนขยันอดทน แบงปนแบงปน))

ตัวอยางการนําปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยีงไปประยุกตใชระดบัเกษตรกรตัวอยางการนําปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยีงไปประยุกตใชระดบัเกษตรกรตัวอยางการนําปรัชญาเศรษฐกิจพอเพยีงไปประยุกตใชระดบัเกษตรกร

ทฤษฎีใหม : การบริหารจัดการที่ดนิและน้ําอยางมีประสิทธิภาพ

• ประชาชนพออยู พอกินสมควรแกอัตภาพ

ตามหลักปรัชญา “เศรษฐกิจพอเพียง”

• ในหนาแลงสามารถเอาน้ําที่เก็บไวมาปลูก

พืชตางๆ ได

• ในปที่ฝนตกตามฤดูกาล ทฤษฎีใหมนี้ก็สามารถ สรางรายไดใหร่ํารวยขึ้นได

• ในกรณีที่เกิดอุทกภัยก็สามารถฟนตัวและ ชวยตัวเองไดในระดับหนึ่ง

• มีภูมคิุมกันในการประกอบอาชีพ

แบงที่ดินเปนแบงที่ดินเปน 4 4 สวนสวน

(ประมาณ 10-15 ไร)

• 30 % ใชปลูกขาว

• 30 % ใชปลูกพืชไรพืชสวน

• 10% ใชเปนที่อยูอาศัย ถนน

คนัคดูนิ ปลูกพืชสวนครัว

และเลี้ยงสัตว

ทฤษฎีใหม ทฤษฎีใหมทฤษฎีใหม

ขั้นที่ขั้นที่ 11 ทําใหประชาชนมีกินตามอัตภาพ ไมรวยมาก แตพอกิน พึ่งตนเองได

ขั้นที่ขั้นที่ 22 รวมพลังกันในรูปกลุม สหกรณ ในการผลิต การตลาด การเปนอยู

สวัสดิการ การศึกษา สังคมและศาสนา

ขั้นที่ขั้นที่ 33 ติดตอรวมมือกับแหลงเงิน (ธนาคาร) แหลงพลังงาน (บรษิัทน้ํามัน) ตัง้

และบรหิารโรงสี รานสหกรณ ชวยการลงทุน และชวยพัฒนาคุณภาพชีวิต

ทฤษฎีใหม ทฤษฎีใหมทฤษฎีใหม

การประยุกตเศรษฐกิจพอเพียงเขากับอุตสาหกรรมการประยุกตเศรษฐกิจพอเพียงเขากับอุตสาหกรรม

อุตสาหกรรมเปนหัวใจของเศรษฐกิจภาคนอกการเกษตรของประเทศอุตสาหกรรมเปนหัวใจของเศรษฐกิจภาคนอกการเกษตรของประเทศ เปนเปน

เครื่องมือในการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตรเครื่องมือในการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร ทั้งยังเปนแหลงจางแรงงานขนาดทั้งยังเปนแหลงจางแรงงานขนาด

ใหญใหญ และมักจะมีสัดสวนการใชทุนและเครื่องจักรคอนขางสูงและมักจะมีสัดสวนการใชทุนและเครื่องจักรคอนขางสูง ซึ่งหากนําเอาซึ่งหากนําเอา

เศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกตใชจะเกิดผลดีเศรษฐกิจพอเพียงมาประยุกตใชจะเกิดผลดี

1. ใชเทคโนโลยทีี่เหมาะสม คือ ราคาไมแพง และถูกหลักวิชาการ

2. ขนาดการผลติเหมาะสมสอดคลองกับความสามารถการบริหารจัดการ มีเหตมุผีล

3. ไมโลภ และไมเนนกาํไรระยะสั้น

4. ซื่อสัตย สุจริต ไมเอาเปรียบผูบริโภค และแรงงาน ตลอดจนผูจาํหนายวัตถุดิบ

5. มคีวามขยัน หมัน่เพียร คอยๆจากเลก็ไปหาใหญ

6. ไมกอหนี้จนเกินขีดความสามารถในการบริหารจัดการ

7. เนนการตอบสนองตลาดในทองถิ่น ภูมิภาค ภายในประเทศ และ ตางประเทศ

ตามลําดับ

เศรษฐกิจพอเพียงกับโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดาํริเศรษฐกิจพอเพียงกับโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดาํริเศรษฐกิจพอเพียงกับโครงการอันเนื่องมาจากพระราชดาํริ

เศรษฐกิจพอเพียงเศรษฐกิจพอเพียง

การพัฒนาการเกษตร

การแกปญหาสิ่งแวดลอม

การสาธารณสุข

การพัฒนาพลังงาน

การพัฒนาแหลงน้ํา

การโยธาดานคมนาคม

เทคโนโลยีสารสนเทศ

การสือ่สาร

การสาํรวจและแผนที่

พระราชดําริเกีย่วกับการปศุสตัว

โคนม : ลดการนําเขา สรางสขุภาพรางกายที่แข็งแรงพระราชดําริเกีย่วกับการปศุสตัว

โคนม : ลดการนําเขา สรางสขุภาพรางกายที่แข็งแรง“…กิจการโคนมและกิจการผสมเทียมเริ่มตนมาหลายปแลวตอนแรกก็มีความ

หนักใจมาก เพราะวาความเขาใจและเครื่องอุปกรณ ทั้งดานการสนับสนุน ทั้งดานการเงิน ดานการวิชาการก็นอยเต็มที แตก็ดวยอาศัยความตั้งใจดีของผุที่มีความรูและเสียสละเวลาและกายที่จะไปปฏิบัติเพื่อใหกิจการนี้กาวหนา ดวยจุดประสงคที่จะใหมีผูที่สนใจไดกาวหนาได และทําใหผูอื่นสนใจเพิ่มขึ้น เปนการดีสําหรับประเทศชาติ เพราะวาทําใหเกิดผลิตผลมากขึ้นในสิ่งที่จะไมตองสั่งมาจากตางประเทศซึ่งเปนการฟุมเฟอย...”

พระราชดํารัสพระราชทาน สมาชิกสหกรณโคนมราชบุร ีสมาชิกกลุมเกษตรกรราชบุร ีและสมาชิกกลุมปศสุัตวราชบุร ีณ บริเวณโครงการสวนพระองค สวนจิตรลดา

วันพฤหสับดี ที ่11 พฤษภาคม 2521

“…การเลี้ยงโคนมนั้นก็เปนอาชีพที่ดีสําหรับคนไทยเหมาะกับประเทศ และถาใชหลักวิชาที่เหมาะสมก็จะทําใหมีความเจริญและมีรายไดดี สําหรับเกษตรกรสิ่งสําคัญมากคือหลักวิชา หมายถึง ใหทําการเกษตรถูกตองตามหลักของวิชาการซึ่งมีการคนควาอยูตลอดเวลา นอกจากนี้ก็ตองมีหลักวิชาในการบริหาร หมายความวาจัดการ จึงมีการตั้งสหกรณ และดังที่รายงานมาใหฟงตะกี้ ก็ไดฟงหลายครั้งแลววา การสหกรณนั้นคือการทํางานรวมกัน และมีความสําคัญอยางไรก็คงเขาใจกันแลว สําหรับเกษตรกรจึงมีหลักวิชาและการบริหารการอยูรวมกันอยางชวยเหลือซึ่งกัน

และกัน สองอยางนี้เปนสําคัญ แตนอกจากนี้ยังมีอีกวาเกษตรกรนั้นมีหลายสาขา ก็จะตองรวมมือกันระหวางผูที่ทํางานสาขาตางๆ ดวย...”

พระราชดํารัสในโอกาสที่ผูแทนกรรมการสหกรณการเกษตร สหกรณนิคม สหกรณประมง ยุวเกษตรกร และสมาชิกผูรับนมสด ณ โครงการสวนพระองค สวนจิตรลดา

วันพุธ ที่ 11 พฤษภาคม 2531

“…หลักการของสถานที่นี้ก็คือจะตองดูวาผลิตผลผลิตอยางไรตั้งแต

ตน เชนในที่นี้ก็มีการเลี้ยงโคนม มีการปลูกขาวและปลูกพืชอื่นๆเปนการทดลอง และจากนั้นก็มีการคนควาวิจัย วาจะดัดแปลงผลิตผลเหลานั้นอยางไร สําหรับใหไปสูผูบริโภค เชน โคนมก็ใหนม ซึ่งผานวิธีกรรมตางๆ เพื่อที่จะเปนนมสําหรับบริโภค นมสําหรับเก็บไวไดนานหนอย...”

พระราชดํารัส พระราชทานในโอกาสที่คณะกรรมการสหกรณการเกษตร สหกรณนิคม สหกรณประมง และสมาชิกผูรับนมสดเฝาฯ ณ โครงการสวนพระองค สวนจิตรลดา

วันศุกร ที่ 8 พฤษภาคม 2530

“…ผูเลี้ยงสัตวพาหนะเหลานี้แลวก็ไปขายหรือใหเชากับชาวนาใน

ราคาที่อาจจะแพงเกินไปทําใหชาวนากสิกรเดือดรอน เพราะวาจะตองเสียเงินสําหรับสัตวพาหนะอยางหนักก็ทําใหทํามาหากินยาก...”

พระราชดํารัสพระราชทานแกคณะบุคคลที่เขาเฝาฯ ถวายพระพรชัยมงคลเนื่องในโอกาสวันเฉลิมพระชนมพรรษา ณ ศาลาดุสิดาลัย

วันเสารที่ 4 ธันวาคม 2525

ธนาคารโค - กระบือ : ปจจัยการผลิตเพื่อเกษตรกร

สกุร สัตวปก : แหลงอาหารโปรตีนที่สาํคัญ

พระราชดําริ พระราชทานกับเจาหนาที่กรมปศุสัตว ณ ศูนยศกึษาการพัฒนาภูพานฯเมื่อวันจันทรที่ 26 พฤศจิกายน 2533

“...ควรสงเสริมใหเลี้ยงสุกรพันธุพื้นเมืองเพราะลูกสุกรราคาถูกกวา เกษตรกรสามารถหาไดงาย สวนการเลี้ยงไกควรเปลี่ยนเปนเลี้ยงเปดนาจะดีกวาเพราะเปดแข็งแรง และตานทานโรคไดดีกวาไก สําหรับโคนมนั้น ควรใชลูกผสมกับพันธุโคราคาไมแพงนัก เกษตรกรสามารถหาซื้อได ไมควรสงเสริมใหใชตนทุนสูงหากเกิดความเสียหายจะไดไมขาดทุนมาก ไมตองกูยืมเปนหนี้สิน...”

“…ในวันนี้ก็เปนการเปดกิจการอยางหนึ่งที่ตอเนื่องจากการเลี้ยงสัตวคือทําปุย

พรอมกับทําแกส เปนการทดลองใหดูวามูลสัตวนี้นํามาใชเปนประโยชนได ทราบโดยทั่วกันแลววามูลสัตวนี้นํามาใชเปนปุยคอกได คือมาใสพืชทําใหพืชเติบโตไดดี แตบางทีก็เกิดผลรายได จึงมีวิธีอื่น เชน ทําปุย มาผสมกับใบไมกับสิ่งอื่นและหมักเอาไว เพื่อที่จะใหปุยนั้นมีคุณภาพดีขึ้น ไมใหมันรอนเกินไป วิธีที่สาม ก็คือมาใสในถังทําไบโอแกส คือเปนแกสอินทรีย เปนแกสที่ออกมาแลวมาใชการสําหรับการหุงตมได ก็เปนการประหยัดเชื้อเพลิง ตอจากนั้นก็เอาสิ่งที่เหลือจากนั้นทําปุย...”

มูลสัตว : ของเหลือใชที่นําไปใชประโยชน

พระราชดํารัส พระราชทานแกสมาชิกสหกรณโคนมราชบุรี สมาชิกกลุมสหกรณเกษตรกรราชบุรี และสมาชิกกลุมปศุสัตวราชบุรี

ณ บริเวณโครงการสวนพระองค สวนจิตรลดา วันพฤหัสบดี ที่ 11 พฤษภาคม 2521

บวร ไดแก บาน (ชาวบาน) วัด (พระ) และราชการหรือราชการ อันหมายรวมถึง โรงเรียนดวย ซึ่งจะตองดําเนินงานประสานการพัฒนารวมกัน ควบคูไปกับการบริหาร และจัดการทรัพยากรธรรมชาติใหเหมาะสม เพื่อใหผลของการพัฒนาบรรลุเปาหมายที่ไดวางไว

บวร : แนวคิดการพฒันาที่ยึดหลักสามประสาน

บานจะเปนจุดเริ่มตนของทุกๆ อยาง วัดเปนศูนยกลางของพุทธศาสนาโรงเรียนเปนสถานที่ซึ่งใหความรูแกเยาวชน ราชการก็มีความสําคัญไมยิ่งหยอนไปกวากัน เพราะราชการเปนตัวแทนของภาครัฐ

โครงการหวยองคตอันเนื่องมาจากพระราชดําริ จังหวัดกาญจนบุรี ใชหลัก “บวร”

โครงการที่ไมใชธุรกิจโครงการที่ไมใชธุรกิจ

ทดลองปลูกพืช ปุย การเลี้ยงและขยายพันธุ

ปลาหมอเทศ การเลี้ยงโคนม ปลูกขาวไร

ทําแกสชีวภาพ การบําบัดน้ําเสีย สถานีฝน

สวนจิตรลดา บานพลังแสงอาทิตย ฯลฯ

โครงการแบบกึ่งธุรกิจโครงการแบบกึ่งธุรกิจ

โรงโคนม ศนูยรวมนมสวนจิตรลดา โรงสีขาว

ทดลอง โรงผลิตน้ําผลไม โรงนมอัดเม็ด

โรงกลั่นแอลกอฮอลเพื่อการคนควาน้ํามัน

เชื้อเพลิง ฯลฯ

โครงการเกษตรสวนพระองคสวนจิตรลดา โครงการเกษตรสวนพระองคสวนจิตรลดาโครงการเกษตรสวนพระองคสวนจิตรลดา

มาประยุกตใชกับธรรมชาติ

- กอกวน - เลี้ยงใหอวน - โจมตี

เกษตรและประชาชนไมตองขาดแคลนน้ําใช

ฝนหลวงพระราชทาน (ฝนเทียม)ฝนหลวงพระราชทาน (ฝนเทียม)

– ทดลองปลูกบนพื้นที่ภูเขา พื้นที่ราบ

รอบสระน้ํา และพื้นที่เหนือแหลงน้ํา

– ชวยอนุรักษดินและน้ํา

– สรางความชุมชื้น ปองกัน

การพังทลายของหนาดิน

– เปนพืชอาหารสตัว ใบใช

มุงหลังคาบาน ใชทํางานหัตถกรรม

บางชนิดใชทําแทงเชื้อเพลิง เพิ่มรายได

หญาแฝก หญาแฝกหญาแฝก

– ดนิเปรี้ยวมีเหลก็ และ

กํามะถันอยูมาก

– แกลงทําใหดนิเปรี้ยวเพื่อ

ตรวจสภาพความเปนกรด

– ชะลางกรดโดยใชน้ํา หินปูนฝุน

และทดลองปลูกพชื

– ใชปรับปรุงพื้นที่ที่มีดนิ

เปรี้ยวจดั เชน พื้นที่พรุ

แกลงดินแกลงดินแกลงดิน

– เขื่อนเก็บกักน้ํา: เขื่อนปาสักชลสิทธิ์

เขื่อนคลองทาดาน ฯลฯ

– อางเก็บน้ํา

– ฝายทดน้ํา

– ฝายชะลอความชุมชืน้

– ประตูระบายน้ํา: ลุมน้ําก่ํา

ลุมน้ําปากพนัง

– อุโมงคผันน้ํา

การชลประทานแกภัยแลง และน้ําทวมการชลประทานแกภัยแลงการชลประทานแกภัยแลง และน้ําทวมและน้ําทวม

โครงการโครงการ ““แกมลิงแกมลิง””

• ระบายน้ําออกจากพื้นที่ลุมน้ําเจาพระยาตอนบนใหไหลไป ตามคลองตาง ๆ

• น้ําจะไหลไปรวมกันยังคลองพักน้ําขนาดใหญบริเวณชายทะเล

• เมื่อน้ําทะเลลด คลองพักน้ําจะเปดประตูระบายน้ําออกมา

• เมื่อน้ําทะเลขึ้น คลองพักน้ําจะปดประตูน้ํา เพื่อไมใหน้ําไหลยอนกลับมาทวมกรุงเทพ ฯ

การแกไขปญหาน้ําทวมกรุงเทพมหานครการแกไขปญหาน้ําทวมกรุงเทพมหานครการแกไขปญหาน้ําทวมกรุงเทพมหานคร

การปญหาการปญหา ๓๓ น้ําน้ํา

– การปญหาน้ําทวม

– การปญหาน้ําเสีย

– การแกปญหาน้ําเค็ม

ดินเค็ม ดินเปรี้ยว

การพัฒนาพื้นที่ลุมน้ําปากพนงัการพัฒนาพื้นที่ลุมน้ําปากพนงัการพัฒนาพื้นที่ลุมน้ําปากพนงั

หลักการหลักการ ““น้ําดีไลน้ําเสียน้ําดีไลน้ําเสีย””

• ใชหลักการตามธรรมชาติ

แหงแรงโนมถวงของโลก (Gravity Flow)

• ทําใหน้ําเสียเจือจางดวยน้ําดี (Dilution)

ผักตบชวาผักตบชวา เครื่องกรองน้ําธรรมชาติเครื่องกรองน้ําธรรมชาติ

ใชอธรรมปราบอธรรมใชอธรรมปราบอธรรม

• ใชผักตบชวาดูดซับสารพิษ

และโลหะหนักในน้ําเนาเสีย

การแกไขปญหาน้ําเสียการแกไขปญหาน้ําเสียการแกไขปญหาน้ําเสีย

เครื่องกลเติมอากาศเครื่องกลเติมอากาศ ““กังหันน้ําชัยพัฒนากังหันน้ําชัยพัฒนา””ทําใหอากาศสามารถละลายลงไปในน้ํา เรงการเพาะตัวและการเจริญเติบโตอยางรวดเร็วของ

แบคทีเรียจนมีจาํนวนมากพอที่จะทําลายสิ่ง

สกปรกในน้ําใหหมดไปโดยเร็ว

การสํารวจและแผนที่การสํารวจและแผนที่การสํารวจและแผนที่

• ทรงใชแผนทีใ่นทุกครั้งที่เสด็จ

ทรงงานและเยีย่มราษฎร

• ทรงใชภาพถายทางอากาศและ

ภาพถายดาวเทียมเพื่อบริหาร

จัดการทรัพยากรธรรมชาติ อาทิ– โครงสรางพัฒนาลุมน้ําปาสัก

– การแกปญหาไฟปา

• พระอัจฉริยภาพดานอุตุนิยมวิทยา

การพัฒนาพลังงานการพัฒนาพลังงานการพัฒนาพลังงานแกสชีวภาพแกสชีวภาพ

– จากมูลโค และมูลสุกร

เชื้อเพลิงสีเขียวเชื้อเพลิงสีเขียว

– จากวัสดุการเกษตร เชน ผักตบชวา

แกสแกสโซฮอลโซฮอล

– ผลิตเอทธิลแอลกอฮอลจากออย

และนํามาผสมกับน้ํามันเบนซิน

ในอตัราสวน 1 ตอ 4

การสาธารณสุขการสาธารณสุขการสาธารณสุข

•• ทรงสละพระราชทรัพยและพระราชทานโครงการอันทรงสละพระราชทรัพยและพระราชทานโครงการอัน

เนือ่งมาจากพระราชดําริเนือ่งมาจากพระราชดําริ ((ตอตอ))

– ทุนปราบอหิวาตโรค (2501-2502)

– หนวยแพทยเคลื่อนที่พระราชทาน (2498-ปจจุบัน) ทั้งทางบก

และทางน้ํา (เรือเวชพาหน)

– ทันตกรรมพระราชทาน (2513-ปจจุบัน)

– การผลิตยาสมุนไพร (2522-ปจจุบัน)

– การชวยเหลือผูปวยโรคเอดส (2542-ปจจุบัน)

– การรณรงคและปองกันไขเลือดออก (2542-2543)

พระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว ทรงเปนพระมหากษัตริยที่พรั่ง

พรอมดวยทศพิธราชธรรม ทรงปฏิบัติพระองคเปนเยี่ยงอยางใน

การพัฒนา ทรงยอมตรากตรําพระวรกายเสด็จเยี่ยมเยียนราษฎรใน

ทุกหนทุกแหงทั่วประเทศ ไมวาที่แหงนั้นมีสภาพพื้นที่ลําบาก

ทุรกันดารเพียรใด ดวยพระราชหฤทัยอันเปยมลนดวยพระเมตตา

ทรงใชพระอัจฉริยภาพในดานตาง ๆ พระราชทานโครงการอัน

เนื่องมาจากพระราชดําริ เพื่อประโยชนสุขของอาณาประชาราษฎร

และนํามาซึ่งความผาสุกแกราษฎรอยางแทจริง และพระราชทาน

หลักการทรงงาน ไวดังนี้

ตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียงตามปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

๑. ทํางานอยางผูรูจริง๑. ทํางานอยางผูรูจริง

“...ความรูที่ถูกตองแมนยํา ทั้งทางลึกและกวาง ประการหนึ่ง ความคิดเห็นที่เปน

สัมมาทิฐิ ถูกตองดวยเหตุผล หลักวิชาการ และความชอบธรรม ประการหนึ่ง

ความสามารถในการปฏิบัติกิจการงานใหสําเร็จผลตรงตามจุดหมาย อีกประการ

หนึ่ง เปนปจจัยสําคัญของการทํางานผูปฏิบัติราชการโดยอาศัยปจจัยสามสวนนี้

โดยครบถวนสม่ําเสมอ จะประสบความสําเร็จและความเจริญรุงโรจน ทั้งจะทํา

ใหราชการและชาติบานเมืองพัฒนากาวหนาไปดวยความมั่นคงสวัสดี...”

““......ความรูที่ถูกตองแมนยําความรูที่ถูกตองแมนยํา ทั้งทางลึกและกวางทั้งทางลึกและกวาง ประการหนึ่งประการหนึ่ง ความคิดเห็นที่เปนความคิดเห็นที่เปน

สัมมาทิฐิสัมมาทิฐิ ถูกตองดวยเหตุผลถูกตองดวยเหตุผล หลักวิชาการหลักวิชาการ และความชอบธรรมและความชอบธรรม ประการหนึ่งประการหนึ่ง

ความสามารถในการปฏิบัติกิจการงานใหสําเร็จผลตรงตามจุดหมายความสามารถในการปฏิบัติกิจการงานใหสําเร็จผลตรงตามจุดหมาย อีกประการอีกประการ

หนึ่งหนึ่ง เปนปจจัยสําคัญของการทํางานผูปฏิบัติราชการโดยอาศัยปจจัยสามสวนเปนปจจัยสําคัญของการทํางานผูปฏิบัติราชการโดยอาศัยปจจัยสามสวนนี้นี้

โดยครบถวนสม่ําเสมอโดยครบถวนสม่ําเสมอ จะประสบความสําเร็จและความเจริญรุงโรจนจะประสบความสําเร็จและความเจริญรุงโรจน ทั้งจะทําทั้งจะทํา

ใหราชการและชาติบานเมืองพัฒนากาวหนาไปดวยความมั่นคงสวัสดีใหราชการและชาติบานเมืองพัฒนากาวหนาไปดวยความมั่นคงสวัสดี......””

๒. ทําตามลําดับขัน้ คอยเปนคอยไป๒. ทําตามลําดับขัน้ คอยเปนคอยไป

““......การพัฒนาประเทศจําเปนตองทําตามลําดับขั้นตองสรางพื้นฐานการพัฒนาประเทศจําเปนตองทําตามลําดับขั้นตองสรางพื้นฐาน คือความคือความ

พอมีพอกินพอมีพอกิน พอใชของประชาชนสวนใหญเปนเบื้องตนกอนพอใชของประชาชนสวนใหญเปนเบื้องตนกอน โดยใชวิธีการและโดยใชวิธีการและ

ใชอุปกรณที่ประหยัดใชอุปกรณที่ประหยัด แตถูกตองตามหลักวิชาแตถูกตองตามหลักวิชา เมื่อไดพื้นฐานมั่นคงพรอมเมื่อไดพื้นฐานมั่นคงพรอม

พอควรและปฏิบัติไดแลวพอควรและปฏิบัติไดแลว จงึคอยสรางคอยเสริมความเจริญและฐานะเศรษฐกิจจึงคอยสรางคอยเสริมความเจริญและฐานะเศรษฐกิจ

ที่สูงขึ้นโดยลําดับตอไปที่สูงขึ้นโดยลําดับตอไป หากมุงที่จะทุมเทสรางความเจริญหากมุงที่จะทุมเทสรางความเจริญ ยกเศรษฐกิจขึ้นใหยกเศรษฐกิจขึ้นให

รวดเร็วแตประการเดียวรวดเร็วแตประการเดียว โดยไมใหแผนปฏิบัติการสัมพันธกับสภาวะของโดยไมใหแผนปฏิบัติการสัมพันธกับสภาวะของ

ประเทศและของประชาชนโดยสอดคลองดวยประเทศและของประชาชนโดยสอดคลองดวย ก็จะเกิดความไมสมดุลในเรื่องก็จะเกิดความไมสมดุลในเรื่อง

ตางๆขึ้นตางๆขึ้น ซึ่งอาจกลายเปนความยุงยากลมเหลวไดในที่สุดซึ่งอาจกลายเปนความยุงยากลมเหลวไดในที่สุด ดังเห็นได ที่ดังเห็นได ที่

อารยประเทศกําลังประสบปญหาทางเศรษฐกิจอยางรุนแรงในเวลานี้อารยประเทศกําลังประสบปญหาทางเศรษฐกิจอยางรุนแรงในเวลานี้......””

พระราชดํารัสเมื่อ ๑๘ กรกฎาคม ๒๕๑๗พระราชดํารัสเมื่อพระราชดํารัสเมื่อ ๑๘๑๘ กรกฎาคมกรกฎาคม ๒๕๑๗๒๕๑๗

“…“…เจาหนาที่ปาไมเจาหนาที่ปาไม ควรจะปลูกตนไมลงในใจคนควรจะปลูกตนไมลงในใจคน

เสียกอนแลวคนเหลานั้นก็จะพากันปลูกตนไมลงเสียกอนแลวคนเหลานั้นก็จะพากันปลูกตนไมลง

บนแผนดินบนแผนดิน และรักษาตนไมดวยตนเองและรักษาตนไมดวยตนเอง …”…”

พระราชดํารัสพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวพระราชดํารัสพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัว

“…“…เวลาเขาไปทํางานเวลาเขาไปทํางาน อยานึกวาเราเปนครูอยานึกวาเราเปนครู ใหนึกวาใหนึกวาชาวบานเปนครูชาวบานเปนครู …”…”

๓. การมีสวนรวม ของประชาชน

๓. การมีสวนรวม ของประชาชน

“…การพัฒนาประเทศจําเปน ตองทําตามลําดับขั้นตอน ตองสรางพื้นฐาน คือความพอมี พอกิน พอใชของประชาชนสวนใหญเบื้องตนกอนโดยใช วิธี การ และอุปกรณที่ประหยัด แตถูกตองตามหลักวิชาการ เพื่อไดพื้นฐานมั่นคงพรอมพอควร และปฏิบัติไดแลว จึงคอยสราง คอยเสริมความเจริญและฐานะทางเศรษฐกิจขั้นที่สูงขึ้นโดยลําดับ…”

๔. ระเบิดจากขางใน๔. ระเบิดจากขางใน

“…“…ตองการใหเห็นวาสําคัญที่สุดตองการใหเห็นวาสําคัญที่สุด คนเราทําอะไรตองมีความเพียรคนเราทําอะไรตองมีความเพียร ขอจงมีความเพียรที่บริสุทธิ์ขอจงมีความเพียรที่บริสุทธิ์ ปญญาที่เฉียบแหลมปญญาที่เฉียบแหลม กําลังกายที่กําลังกายที่สมบูรณสมบูรณ…”…”

“…“…บคุคลเมื่อกระทําความเพียรบคุคลเมื่อกระทําความเพียร แมจะตายก็ชื่อวาไมเปนหนี้ในแมจะตายก็ชื่อวาไมเปนหนี้ในระหวางหมูญาติระหวางหมูญาติ เทวดาเทวดา และบิดามารดาและบิดามารดา อนึ่งบุคคลเมือ่ทํากิจอนึ่งบุคคลเมือ่ทํากิจอยางลกูผูชายยอมไมเดอืดรอนในภายหลังอยางลกูผูชายยอมไมเดอืดรอนในภายหลัง…”…”

((บุคคลเมือ่กระทําความเพียรบุคคลเมื่อกระทําความเพียร แมจะตายก็ยอมไมเปนหนี้แมจะตายก็ยอมไมเปนหนี้ ก็คือก็คือ ไมไมถูกติเตียนในระหวางญาติทั้งหลายเทวดาทั้งหลายและบิดาถูกติเตียนในระหวางญาติทั้งหลายเทวดาทั้งหลายและบิดามารดามารดา))

๕. ความเพยีร ดุจดังพระมหาชนก๕. ความเพยีร ดุจดังพระมหาชนก

“…“…คนเราทํ าอะไรตองมีความคนเราทํ าอะไรตองมีความเพียรเพียร แมไมเห็นฝงก็ตองวายน้ําแมไมเห็นฝงก็ตองวายน้ํา และมีคําตอบอยูวามีประโยชนและมีคําตอบอยูวามีประโยชนอยางไรอยางไร เพราะถาหากไมเพียรทีเพราะถาหากไมเพียรทีจะวายน้ําเปนเวลาจะวายน้ําเปนเวลา 77 วันวัน 77 คืนคืน ก็ก็จะไมพบเทวดาจะไมพบเทวดา คนอื่นไมมีความคนอื่นไมมีความเพียรที่จะวายน้ําเพียรที่จะวายน้ํา ก็จมเปนอาหารก็จมเปนอาหารของปลาของปลา ของเตาของเตา เพราะฉะนั้นเพราะฉะนั้น ความเพียรแมจะไมทราบวาจะถึงความเพียรแมจะไมทราบวาจะถึงฝ ง เมื่อไหรฝ ง เมื่อไหร ก็ตองเพียรว ายน้ํ าก็ตองเพียรว ายน้ํ าตอไปตอไป…”…”

กวาจะเปน “ มีดดาบ ”กวาจะเปนกวาจะเปน ““ มีดดาบมีดดาบ ””

ถนนดิสถนนดิสโกโก 25 25 พฤศจิกายนพฤศจิกายน 25352535

อําเภอเขาวงอําเภอเขาวง จังหวัดกาฬสินธุจังหวัดกาฬสินธุ

“…“…คนที่ไมมีความสุจริตคนที่ไมมีความสุจริต คนที่ไมมีความมั่นคงคนที่ไมมีความมั่นคง ชอบแตมักงายชอบแตมักงาย

ไมมีวันจะสรางสรรคประโยชนสวนรวมที่สําคัญอันใดไดไมมีวันจะสรางสรรคประโยชนสวนรวมที่สําคัญอันใดได ผูที่มีผูที่มี

ความสุจริตและความมุงมั่นเทานั้นจึงจะทํางานสําคัญยิ่งใหญที่ความสุจริตและความมุงมั่นเทานั้นจึงจะทํางานสําคัญยิ่งใหญที่

เปนคุณเปนคุณ เปนประโยชนแทจริงไดสําเร็จเปนประโยชนแทจริงไดสําเร็จ…”…”

“…“…ผูที่มีความสุจริตและบริสุทธิ์ใจผูที่มีความสุจริตและบริสุทธิ์ใจ แมจะมีความรูนอยก็ยอมทําแมจะมีความรูนอยก็ยอมทํา

ประโยชนใหแกสวนรวมไดประโยชนใหแกสวนรวมได มากกวาผูมีความรูมากแตไมมีมากกวาผูมีความรูมากแตไมมี

ความสุจริตความสุจริต ไมมีความบริสุทธิ์ใจไมมีความบริสุทธิ์ใจ…”…”๑๘๑๘ มีนาคมมีนาคม ๒๕๓๓๒๕๓๓

๖. มีความซื่อสัตย สุจริต และกตัญู๖. มีความซื่อสัตย สุจริต และกตัญู

๑๒๑๒ กรกฎาคมกรกฎาคม ๒๕๒๒๒๕๒๒

“…“…การพัฒนาชนบทเปนงานที่สําคัญการพัฒนาชนบทเปนงานที่สําคัญ เปนงานที่เปนงานที่

ยากยาก เปนงานที่จะตองทําใหไดดวยความสามารถเปนงานที่จะตองทําใหไดดวยความสามารถ

ดวยความฉลาดดวยความฉลาด คือทัง้เฉลียวคือทัง้เฉลียว ทั้งฉลาดทั้งฉลาด ทําดวยทําดวย

ความบริสุทธิ์ใจความบริสุทธิ์ใจ มิไดมุงหมายหากินดวยวิธีใดมิไดมุงหมายหากินดวยวิธีใด ๆๆ

ใครอยากหากินใครอยากหากิน ขอใหลาออกจากตําแหนงไปทําการขอใหลาออกจากตําแหนงไปทําการ

คาขายดีกวาคาขายดีกวา เพราะวาทําผิดพลาดไปแลวบานเมอืงเพราะวาทําผิดพลาดไปแลวบานเมอืง

ลมจมลมจม และเมื่อบานเมืองลมจมแลวและเมื่อบานเมืองลมจมแลว เราก็อยูไมไดเราก็อยูไมได ก็ก็

เทากับเสียหมดทุกอยางเทากับเสียหมดทุกอยาง…”…”

๑๓๑๓ มถิุนายนมถิุนายน ๒๕๑๒๒๕๑๒

“…“…ผูวาผูวา CEO CEO ตองเปนคนที่สจุริตตองเปนคนที่สจุริต ทุจริตทุจริต

ไมไดไมได ถาทุจริตแมแตนิดเดียวก็ขอแชงใหมีถาทุจริตแมแตนิดเดียวก็ขอแชงใหมี

อันเปนไปอันเปนไป…”…”

““......ขาราชการหรือประชาชนมีการทุจริตขาราชการหรือประชาชนมีการทุจริต ถาถา

มีทุจริตแลวบานเมืองพังมีทุจริตแลวบานเมืองพัง ที่เมืองไทยพังมาที่เมืองไทยพังมา

เพราะมีทุจริตเพราะมีทุจริต......””๓๓ ตุลาคมตุลาคม ๒๕๔๖๒๕๔๖

นิทานเรื่อง เสือนิทานเรื่องนิทานเรื่อง เสือเสือเบิกทรัพยวันละบาท ซื้อมังสา

นายหนึ่งเลี้ยงพยัคฆา ไปอวน

สองสามสี่นายมา กํากับ กันแฮ

บังทรัพยสี่สวนถวน บาทสิ้นเสือตาย

ยาสีฟนหลอดนีม้ีขอคิดยาสีฟนหลอดนีม้ีขอคิด ปลุกปลอบจติคิดประหยัดหัดนิสัยปลุกปลอบจติคิดประหยัดหัดนิสัยธธ ประธานมาใหยลเพื่อดลใจประธานมาใหยลเพื่อดลใจ ใหผองไทยมธัยัสถประหยัดตามใหผองไทยมธัยัสถประหยัดตามเศรษฐกิจบานเมืองอนัเคืองเข็ญเศรษฐกิจบานเมืองอนัเคืองเข็ญ กลับรมเย็นเปนสุขทุกเขตขามกลับรมเย็นเปนสุขทุกเขตขามหากดําเนนิตามรอยองคพระทรงนามหากดําเนนิตามรอยองคพระทรงนาม เมอืงสยามจักอยูรอดและปลอดภัยเมอืงสยามจักอยูรอดและปลอดภัย

ดวยเกลาดวยกระหมอม ขอเดชะขาพระพุทธเจา คณะทันตแพทยศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย

ดวยเกลาดวยกระหมอมดวยเกลาดวยกระหมอม ขอเดชะขอเดชะขาพระพุทธเจาขาพระพุทธเจา คณะทันตแพทยศาสตรคณะทันตแพทยศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย

๗. หลักการประหยัด๗. หลักการประหยัด

การที่เราจะลงมือทําสิ่งใดนัน้ จะตองรูเสียกอน

รูถึงปจจัยทั้งหมด รูถึงปญหา และรูถึงวิธีการ

แกปญหา

คือความรักที่เมื่อเรารูครบดวยกระบวนความแลว

จะตองมีความรัก ความพิจารณาที่จะเขาไปลงมอื

ปฏิบัติแกไขปญหานั้น ๆ

๘. “รู รัก สามัคคี”๘. “รู รัก สามัคคี”

สามัคคี แตการที่จะลงมือปฏิบตันิัน้ ควรคํานึงเสมอวาเราจะทํางานคนเดียวไมได ตองทํางานรวมมือรวมใจเปนองคกร เปนหมูคณะ จึงจะมีพลังเขาไปแกปญหาใหลลุวงไปดวยดี

“....ความสามัคคีนี้ ตองมีความเขาใจกันดี ถา

เขาใจกันดีๆ แลวก็เชื่อไดวาทุกคนรูหนาที่ ทราบดีวา

ควรจะปฏิบัติอยางไรและจะทํางานอยางสอดคลอง

กัน ประเทศชาติก็จะรอดพนอันตราย ทุกคนก็มี

แผนดินที่จะอาศัย ดวยความสุข และความมั่นคง...”

พระราชดํารัสพระราชดํารัส

พระราชทานในพิธีประดับยศนายทหารชั้นนายพลพระราชทานในพิธีประดับยศนายทหารชั้นนายพล

๑๔๑๔ ธันวาคมธันวาคม ๒๕๑๙๒๕๑๙

“…“…การที่บุคคลจะทํางานใหสําเร็จลุลวงไดโดยราบรื่นนั้นการที่บุคคลจะทํางานใหสําเร็จลุลวงไดโดยราบรื่นนั้น

นอกจากจะอาศัยความรูนอกจากจะอาศัยความรู ความสามารถของตนเองแลวความสามารถของตนเองแลว ยังยัง

จะตองไดรับความรวมมือสงเสริมจากผูอื่นจะตองไดรับความรวมมือสงเสริมจากผูอื่น มีผูรวมงานเปนตนมีผูรวมงานเปนตน

ดวยดวย ดังนั้นดังนั้น ควรพยายามอยางยิ่งที่จะประสานสัมพันธกับทุกควรพยายามอยางยิ่งที่จะประสานสัมพันธกับทุก

ฝายใหไดอยางแนบเนียนฝายใหไดอยางแนบเนียน สอดคลองและกวางขวางสอดคลองและกวางขวาง ในการนี้ทานในการนี้ทาน

จะตองประพฤติปฏิบัติตอบุคคลทั้งปวงดวยความสุจริตจริงใจจะตองประพฤติปฏิบัติตอบุคคลทั้งปวงดวยความสุจริตจริงใจ

ตองรูจักประมาณคาของตนเองอยางถูกตองเที่ยงตรงตองรูจักประมาณคาของตนเองอยางถูกตองเที่ยงตรง คือไมใหคือไมให

สูงเกินไปจนกลายเปนเยอหยิ่งจองหองสูงเกินไปจนกลายเปนเยอหยิ่งจองหอง ทั้งไมใหต่ําเกินไปทั้งไมใหต่ําเกินไป …”…”

๙. ทํางานใหสนุก มีความสุขในการทํางาน๙. ทํางานใหสนุก มีความสุขในการทํางาน

““ทํางานกับฉันทํางานกับฉัน ฉันไมมีอะไรจะใหฉันไมมีอะไรจะให นอกจากการมีนอกจากการมี

ความสุขรวมกันในการทําประโยชนใหกับผูอื่นความสุขรวมกันในการทําประโยชนใหกับผูอื่น””

“…“…ความเจริญนั้นจะเกิดขึ้นไดความเจริญนั้นจะเกิดขึ้นได ยอมตองอาศัยเหตุปจจัยประกอบกันหลายยอมตองอาศัยเหตุปจจัยประกอบกันหลาย

อยางอยาง นอกจากวิทยาการที่ดีแลวนอกจากวิทยาการที่ดีแลว จะตองอาศัยความยุติธรรมเที่ยงตรงจะตองอาศัยความยุติธรรมเที่ยงตรง และความและความ

สะอาดสะอาด สุจริตสุจริต ซึ่งตองเปนไปพรอมทั้งในความคิดและการกระทําซึ่งตองเปนไปพรอมทั้งในความคิดและการกระทํา…”…”

“…การปฏิบัติงานทุกอย างของขาราชการ มีผล

เกี่ยวเนื่องถึงประโยชนสวนรวมของบานเมือง และ

ประชาชนทุกคน เพราะฉะนั้น จึงจําเปนที่ขาราชการ

ทุกคนจะตองทําหนาที่ทุก ๆ ประการใหบริสุทธิ์

บริบูรณโดยเต็มกําลังสติปญญา ความรู ความสามารถ

เพื่ อผลการปฏิบัติ ร าชการทุกอย างจักไดบรรลุ

ความสําเร็จอยางสูง และบังเกิดประโยชนอยางดีที่สุด

แกตนเอง แกหนาที่ และแกแผนดิน…”

๑๐. คํานึงถึงประโยชนสวนรวม๑๐. คํานึงถึงประโยชนสวนรวม

โครงการเขื่อนปาสักชลสิทธิ์โครงการเขื่อนปาสักชลสิทธิ์ จจ..ลพบุรีลพบุรี

ภาพรางฝพระหตัถโครงการลุมน้ําก่ํา

จ.สกลนคร - นครพนม

โครงการพัฒนาพื้นที่ลุมน้ําปากพนังโครงการพัฒนาพื้นที่ลุมน้ําปากพนัง

จจ..นครศรีธรรมราชนครศรีธรรมราช

เขื่อนขุนดานปราการชลเขื่อนขุนดานปราการชล จจ..นครนายกนครนายก

พระบรมราโชวาทในพระบาทสมเด็จพระเจาอยูหัวพระราชทานแกขาราชการพลเรือน

เนื่องในโอกาสวันขาราชการพลเรือน ปพุทธศักราช ๒๕๔๘

ขาราชการผูปฏิบัติบริหารงานของแผนดินจะตองรูตระหนัก

แนในการสละอันไดแก การสละสําคัญสองประการ คือ สละเพื่อ

ประโยชนสวนรวมที่ยิ่งใหญและเหนือกวาประโยชนสวนตัวประการ

หนึ่ง กับสละความคิดจิตใจที่ต่ําทรามตาง ๆ อีกประการหนึ่งจึงจะเปน

ที่เชื่อถือไววางใจของคนทั้งปวง และสามารถดํารงตําแหนงหนาที่มี

เกียรติมีศักดิ์ศรีและมีความเจริญมั่นคงตลอดไป

พระตําหนักเปยมสุข วังไกลกังวล

วันที่ ๓๑ มีนาคม พุทธศักราช ๒๕๔๘

“... ขาดทุน คือ กําไร Our loss is our gain… การเสีย

คือ การได ประเทศชาติก็จะกาวหนา และการที่คนอยู

ดีมีสุขนั้น เปนการนับที่เปนมูลคาเงินไมได …”

““... ... ขาดทุนขาดทุน คือคือ กําไรกําไร Our loss is our gainOur loss is our gain…… การเสียการเสีย

คือคือ การไดการได ประเทศชาติก็จะกาวหนาประเทศชาติก็จะกาวหนา และการที่คนอยูและการที่คนอยู

ดีมีสุขนั้นดีมีสุขนั้น เปนการนับที่เปนมูลคาเงินไมไดเปนการนับที่เปนมูลคาเงินไมได …”…”

พระองคมีรับสั่งวา “อยามาพูดเรื่อง กําไรขาดทุนกับฉันนะ ฉันตองการให

คนจนมีงานทํามากๆ ขาดทุนของฉัน คือกําไรของแผนดิน” แลวทรงสั่งสอน

ใหขาพเจาเขาใจวา “กําไรของแผนดิน” คืออะไร การที่ทําใหคนยากจนใน

ชุมชนนั้นๆ มีงานทํา พวกเขามีรายได มีเงินไปเลี้ยงครอบครัว ไมตองไปเปน

โจร ไมตองไปเปนขโมย ไมตองไปยุงเกี่ยวกับยาเสพติด ไมไปตัดไมทําลายปา

ไมไปเผาปา ประเทศชาติก็จะมีความสุข ความสงบ ตําบลนั้น อําเภอนั้น

จังหวัดนั้นๆ ก็จะมีความสุข ความสงบ ประเทศชาติก็จะมีความสุข ความ

สงบ นี่แหละคือ “กําไรของแผนดิน”

กําไร

ของแผนดิน

กําไรกําไร

ของแผนดินของแผนดิน

““......ใครตอใครบอกวาใครตอใครบอกวา ขอใหเสียสละสวนตัวขอใหเสียสละสวนตัว

เพื่อสวนรวมเพื่อสวนรวม อันนี้ฟงจนเบื่ออันนี้ฟงจนเบื่อ อาจรําคาญดวยซ้ําอาจรําคาญดวยซ้ํา

วาวา ใครตอใครมาก็บอกวาใครตอใครมาก็บอกวา ขอใหคิดวาคนที่ใหเพื่อขอใหคิดวาคนที่ใหเพื่อ

สวนรวมนั้นมิไดใหสวนรวมแตอยางเดียวสวนรวมนั้นมิไดใหสวนรวมแตอยางเดียว เปนเปน

การใหเพื่อตัวเองสามารถที่จะมีสวนรวมที่จะการใหเพื่อตัวเองสามารถที่จะมีสวนรวมที่จะ

อาศัยไดอาศัยได......””

พระบรมราโชวาทพระบรมราโชวาท มหาวิทยาลัยขอนแกนมหาวิทยาลัยขอนแกน ๒๕๑๔๒๕๑๔

๑๑. คนควาทดลองวจิัย เพื่อสรางตนแบบ ของความสําเร็จ ผานศนูยศกึษาพฒันา

๑๑. คนควาทดลองวจิัย เพื่อสรางตนแบบ ของความสําเร็จ ผานศนูยศกึษาพฒันา

ตัวอยางของความสําเร็จตัวอยางของความสําเร็จตัวอยางของความสําเร็จ

ภาคเหนือภาคเหนือศูนยศึกษาการพัฒนาหวยศูนยศึกษาการพัฒนาหวยฮองฮองไครฯไครฯ

-- การอนุรักษทรัพยากรปาไมการอนุรักษทรัพยากรปาไม

-- ฝายตนน้ําลําธารฝายตนน้ําลําธาร

ภาคอสีานศูนยศึกษาการพฒันาภพูานฯ

- การแกปญหาดินเค็ม

- การพัฒนาอาชีพ

ภาคอสีานศูนยศึกษาการพฒันาภพูานฯศูนยศึกษาการพฒันาภพูานฯ

-- การแกปญหาดินเค็มการแกปญหาดินเค็ม

-- การพัฒนาอาชีพการพัฒนาอาชีพ

ภาคใตศูนยศึกษาการพฒันาพกิลุทองฯ

- การแกลงดนิ

- ดนิพรุ

ภาคใตภาคใตศูนยศึกษาการพฒันาพกิลุทองฯ

-- การแกลงดนิการแกลงดนิ

-- ดนิพรุดนิพรุ

ภาคกลางศูนยศึกษาการพัฒนาเขาหินซอนฯ

- การปรับปรุงดิน

ภาคกลางภาคกลางศูนยศึกษาการพัฒนาเขาหินซอนฯศูนยศึกษาการพัฒนาเขาหินซอนฯ

-- การปรับปรุงดินการปรับปรุงดิน

ภาคตะวนัออกศูนยศึกษาการพฒันาอาวคุงกระเบนฯ

- การจดัการทรัพยากรชายฝง: ปาชายเลน

ภาคตะวนัออกภาคตะวนัออกศูนยศึกษาการพฒันาอาวคุงกระเบนฯศูนยศึกษาการพฒันาอาวคุงกระเบนฯ

-- การจดัการทรัพยากรชายฝงการจดัการทรัพยากรชายฝง:: ปาชายเลนปาชายเลน

ภาคตะวันตกศูนยศึกษาการพฒันาหวยทรายฯ

- การแกปญหาดิน - ปาไม

ภาคตะวันตกภาคตะวันตกศูนยศึกษาการพฒันาหวยทรายฯ

-- การแกปญหาดินการแกปญหาดิน -- ปาไมปาไม

“…“…คนมีความเอือ้เฟอซึ่งกันและกันอยางนี้คนมีความเอือ้เฟอซึ่งกันและกันอยางนี้ เรากต็องทํางานเรากต็องทํางาน

แบบเดียวกันแบบเดียวกัน ตองเอือ้เฟอซึ่งกันและกนัตองเอือ้เฟอซึ่งกันและกนั…”…”พระบาทสมเดจ็พระเจาอยูหัวพระบาทสมเดจ็พระเจาอยูหัว พระราชทานพรปใหมขอใหคนพระราชทานพรปใหมขอใหคน

ไทยมีความสุขดวยการใหไทยมีความสุขดวยการให 44 ประการคือประการคือ

““ ใหความรักใหความรัก ความเมตตาความเมตตา ใหน้ําใจไมตรีใหน้ําใจไมตรีใหอภัยไมถอืโทษโกรธเคืองใหอภัยไมถอืโทษโกรธเคือง และและใหสงเคราะหใหสงเคราะห อนุเคราะหกันอนุเคราะหกันดวยความบรสิทุธิ์และจริงใจดวยความบรสิทุธิ์และจริงใจ ””

เอื้อเฟอซึ่งกนัและกนั เอื้อเฟอซึ่งกนัและกนั

suwat@mail.rdpb.go.thsuwat@suwat@mail.mail.rdpb.go.thrdpb.go.th