การเลือกแหล่งและทรัพยากร...

การเลอกแหลงและทรพยากรสารสนเทศ

1. แหลงสารสนเทศ (Information Sources)หมายถง แหลงทผลต และ/หรอ แหลงทเปน

ศนยรวมทรพยากรสารสนเทศในรปลกษณทหลากหลายไวใหบรการแกผตองการสารสนเทศ แบงออกเปน 4 กลม คอ

1.1 แหลงสารสนเทศบคคล1.2 แหลงสารสนเทศสถาบน1.3 แหลงสารสนเทศสอมวลชน1.4 แหลงสารสนเทศอนเทอรเนต

ประเภทของแหลงสารสนเทศ 1. แหลงสารสนเทศบคคล2. แหลงสารสนเทศสถาบน

3. แหลงสารสนเทศสอมวลชน

4.แหลงสารสนเทศอนเทอรเนต

• แหลงสารสนเทศทมอยในตวบคคลทเปนผรสารสนเทศ โดยเกดจากการประมวลความคด ความรและประสบการณของแตละบคคล

• การเขาถงแหลงสารสนเทศบคคลอาจตองใชวธการตดตอสอบถาม ขอความร ค าแนะน าเพอใหไดสารสนเทศทตองการจากบคคลเหลานนโดยตรง • ตวอยางแหลงสารสนเทศบคล เชน

• ปราชญชาวบาน • ผเชยวชาญ นกวชาการ• นกวชาชพในสาขาวชาตางๆ

ประเภทของแหลงสารสนเทศ 1. แหลงสารสนเทศบคคล

2. แหลงสารสนเทศสถาบน

3. แหลงสารสนเทศสอมวลชน

4.แหลงสารสนเทศอนเทอรเนต

แหลงสารสนเทศทมลกษณะเปน

- หนวยงานทจดท า/ผลต/เผยแพร

ไดแก สถาบน/องคการตางๆ ซง

อาจเปนสวนราชการ รฐวสาหกจ

เอกชน สมาคม หรอองคการ

ระหวางประเทศ

- หนวยงานทรวบรวมและบรการ เชน

หองสมด หอสมด หอจดหมายเหต

ศนยสารสนเทศ เปนตน

หองสมดสถาบนอดมศกษา • หองสมดทจดตงขนในสถาบนอดมศกษา มวตถประสงคเพอสนบสนนการเรยนการสอน และการศกษาคนควาวจยของอาจารย นกศกษาและบคลากรของมหาวทยาลย

• อาจมชอเรยกแตกตางกนตามลกษณะโครงสรางการบรหารของแตละสถาบน เชน หองสมด ส ำนกหอสมด ส ำนกวทยบรกำร ส ำนกบรรณสำร ศนยสอกำรศกษำ เปนตน

บรการของหองสมดสถาบนอดมศกษา • บรการยม-คน หรอบรการจาย-รบ (Circulation service)

• บรการหนงสอส ารอง (Reserved book service)

• บรการตอบค าถามและชวยการคนควา หรอบรการสารสนเทศ (Reference and Information service)

• บรการสบคนสารสนเทศ (Information retrieval service)

บรการของหองสมดสถาบนอดมศกษา • บรการยมระหวางหองสมด (Inter-library loan service)

• บรการโสตทศนวสด (Audio-visual materials service)

• บรการขาวสารทนสมย (Current awareness service)

• บรการรวบรวมบรรณานกรม (Bibliographical service)

• บรการถายส าเนาเอกสาร (Photocopy service)

• บรการอนๆ

ประเภทของแหลงสารสนเทศ 1. แหลงสารสนเทศบคคล

2. แหลงสารสนเทศสถาบน

3. แหลงสารสนเทศสอมวลชน

4.แหลงสารสนเทศบนอนเทอรเนต

แหลงสารสนเทศทมงเผยแพรสารสนเทศ ขาวสาร เหตการณตอมวลชนสวนใหญ เนนทความทนสมย/ทนตอเหตการณ ใชการถายทอดสารสนเทศในรปของการกระจายเสยง ภาพ และตวอกษร โดยผานสอประเภทตางๆ ไดแก

• สอโทรทศน• สอวทย• สอหนงสอพมพ

ประเภทของแหลงสารสนเทศ 1. แหลงสารสนเทศบคคล

2. แหลงสารสนเทศสถาบน

3. แหลงสารสนเทศสอมวลชน

4.แหลงสารสนเทศบนอนเทอรเนต

แหลงสารสนเทศทรวบรวม สอสารและใหบรการบนเครอขายอนเทอรเนต จดท าโดยบคคล หนวยงาน หรอองคการตางๆ เชน เวบไซตของผผลตในกลมตางๆ ดงน

• เวบของสถาบนการศกษา • เวบของบรษทธรกจ

• เวบของหนวยราชการ

• เวบขององคการระหวางประเทศ

• เวบของสมาคมวชาชพ

1.4 แหลงสารสนเทศบนอนเทอรเนต(ตอ)แหลงสารสนเทศทปรากฏอยบนเครอขาย WWW

นนจะมทอยของเวบไซตทเรยกวา URL (Universal/Uniform Resource Locators) ซงประกอบดวย WWW.ชอยอ/อกษรยอของหนวยงาน.ชอยอของโดเมน ดงตวอยาง URL ของกลมตางๆทปรากฏบนเครอขาย WWW เชน

1.4 แหลงสารสนเทศบนอนเทอรเนต(ตอ)ตวอยาง URL ของกลมตางๆทปรากฏบนเครอขาย WWW

1. เวบสถาบนการศกษา

มหาวทยาลยขอนแกน URL : http://www.kku.ac.th

1.4 แหลงสารสนเทศบนอนเทอรเนต(ตอ)ตวอยาง URL ของกลมตางๆทปรากฏบนเครอขาย WWW

2. เวบของบรษทธรกจ

ธนาคารไทยพาณชย URL : http://www.scb.co.th

1.4 แหลงสารสนเทศบนอนเทอรเนต(ตอ)ตวอยาง URL ของกลมตางๆทปรากฏบนเครอขาย WWW 2. เวบของบรษทธรกจ

การบนไทย URL : http://www.thaiairways.com

1.4 แหลงสารสนเทศบนอนเทอรเนต(ตอ)ตวอยาง URL ของกลมตางๆทปรากฏบนเครอขาย WWW

3. เวบของหนวยราชการ

กระทรวงเกษตรและสหกรณ URL : http://www.moac.go.th

1.4 แหลงสารสนเทศบนอนเทอรเนต(ตอ)ตวอยาง URL ของกลมตางๆทปรากฏบนเครอขาย WWW 3. เวบของหนวยราชการ

Australian Universities Teching Committee URL : http://www.autc.gov.au

1.4 แหลงสารสนเทศบนอนเทอรเนต(ตอ)

ตวอยาง URL ของกลมตางๆทปรากฏบนเครอขาย WWW 4. เวบขององคการระหวางประเทศ

มลนธกองทนการศกษาเพอการพฒนา URL : http://www.edfthai.org

1.4 แหลงสารสนเทศบนอนเทอรเนต(ตอ)ตวอยาง URL ของกลมตางๆทปรากฏบนเครอขาย WWW 4. เวบขององคการระหวางประเทศ

International Reading Association (IRA) URL : http://www.reading.org

1.4 แหลงสารสนเทศบนอนเทอรเนต(ตอ)ตวอยาง URL ของกลมตางๆทปรากฏบนเครอขาย WWW 5. เวบของสมาคมวชาชพ

สมาคมธนาคารไทย URL : http://www.tba.or.th

1.4 แหลงสารสนเทศบนอนเทอรเนต(ตอ)ตวอยาง URL ของกลมตางๆทปรากฏบนเครอขาย WWW 5. เวบของสมาคมวชาชพ

สมาคมคอมพวเตอรแหงประเทศไทย URL : http://www.atci.or.th

2. ทรพยากรสารสนเทศ (Information resources)

หมายถง สอทใชในการบนทกความร เรองราวตางๆ แบงตามลกษณะได 3 ประเภทใหญๆ คอ

2.1 ทรพยากรตพมพ2.2 ทรพยากรไมตพมพ2.3 ทรพยากรอเลกทรอนกส

2.1 ทรพยากรตพมพทรพยากรตพมพ เปนส งพมพท ตพมพม

ห ล า ก ห ล า ย ร ป แ บ บ เ ช น ห น ง ส อ ว า ร ส า ร หนงสอพมพ จลสาร และ กฤตภาค เปนตน

หนงสอ1. หนงสอสารคด

(Non-fiction)

2. หนงสอบนเทงคด (Fiction)

หนงสอสารคด1. ต าราวชาการ(Textbooks)

3. หนงสออางอง (Reference books)

2. รายงานการวจย (Research reports)

หนงสออางอง (reference Books)• มการพมพออกมาเปนเลม/ชด• รวบรวมขอมลพนฐาน ขอเทจจรงตางๆ อยางกวางขวาง• เขยนโดยผทรงคณวฒ/ผเชยวชาญในสาขาวชาตางๆ

• ขอมลนาเชอถอ ใชอางองได• มการน าเสนอขอมลอยางกะทดรด เปนระบบ

• ตวอยางประเภทหนงสออางอง (พจนานกรม สารานกรม หนงสอรายป นามานกรม อกขรานกรมชวประวต บรรณานกรม เปนตน)

วารสาร

1. วารสารวชาการ (Journals) 3. วารสารทวไปหรอนตยสาร

2. วารสารวเคราะหขาว

หนงสอพมพและสงพมพอนๆ1. หนงสอพมพ (Newspapers)

4. สงพมพรฐบาล (Government

publications)

2. กฤตภาค (Clippings)

3. จลสาร (Pamphlets)

2.2 ทรพยากรไมตพมพทรพยากรไมตพมพ เปนวสดทใหสาระความร

ผานประสาทสมผสทางหและตา โดยการดและการฟง แบงออกเปน 2 ประเภทใหญ คอ

2.2.1 โสตทศนวสด

2.2.2 วสดยอสวน

ทรพยากรไมตพมพ1. โสตทศนวสด (Audio-

visual materials)

2. วสดยอสวน (Microforms)

2.3 ทรพยากรอเลกทรอนกส

เปนทรพยากรสารสนเทศในรปดจตอล ซงสามารถบนทกไดทงทเปนตวอกษร ภาพนง ภาพเคลอนไหว โดยเผยแพรในรปแบบตางๆ เชน หนงสออเลกทรอนกส(e-books) วารสารอเลกทรอนกส(e-journal) ฐานขอมลออนไลน เปนตน

สอทนยมใชบนทกและเผยแพรทรพยากรอเลกทรอนกส ไดแก แผนออปตคล เชน แผนซด แผนดวด ซด -รอม และออนไลนบนเครอขายอนเตอรเนต

ทรพยากรอเลกทรอนกส1. แผนออปตคล 2. สารสนเทศบนอนเตอรเนต

สารานกรมไทยส าหรบเยาวชนฯฉบบอเลกทรอนกสใหบรการกบประชาชนทวไปท http://www.kanchanapisek.or.th/kp6/

หนงสออเลกทรอนกส ของกลมผลตสอและประยกตใชเทคโนโลย ส านกเทคโนโลยเพอการเรยนการสอนจดท าเพอใหบรการกบนกเรยนและประชาชนทวไปท

http://techno.obec.go.th/content/

http://www.thaiebook.org/

สยามจดหมายเหต: บนทกขาวและเหตการณ โดย Siamarchives.com เสนอปฏทนขาวและ

สรปขาวในประเทศและตางประเทศ ทงทเปนขาวเศรษฐกจ เทคโนโลย กฬาและปกณกวทยา สามารถคนสารสนเทศออนไลนยอนหลง(ตงแตป2547-2519) เขาดไดฟรท http://www.siamarchives.com/index.aspx หรอซอ เปน สยามจดหมายเหตในรป CD-ROM ยอนหลง เชน สยามจดหมายเหต CD-ROM 2004 สรปรวมขาว 28 ป ตงแตป 2519-2546

E-journal วารสารอเลกทรอนกส

สารสนเทศบนเวบ/บทความบนเวบhttp://www.sufficiencyeconomy.org/

ตารางแสดงความสมพนธระหวางลกษณะสารสนเทศกบ ทรพยากรสารสนเทศและแหลงสารสนเทศ

ลกษณะสารสนเทศ ทรพยากรสารสนเทศ แหลงสารสนเทศ

ตพมพ ไมตพมพ อเลกทรอนกส

1. ขอมลเบองตน ทฤษฎ ประวต ภมหลง ของเรองราวตางๆ

ต าราสารานกรม

วดทศนสไลดแผนภาพแผนภม

หนงสออเลกทรอนกสสารานกรมอเลกทรอนกสบทความบนเวบภาพบนเวบ

หองสมดเวบไซต

2. ขอเทจจรง ค าตอบสนๆ สถต

สารานกรมพจนานกรมหนงสอรายปหนงสอคมอนามานกรมฯลฯ

แผนภมกราฟรปภาพ

สารานกรมอเลกทรอนกสพจนานกรมอเลกทรอนกสบทความบนเวบ

หองสมดเวบไซต

3. ขอมลปฐมภม งานวจย

วารสารวชาการรายงานการวจยวทยานพนธ

ไมโครฟลมไมโครฟช

บทความบนเวบ วารสารอเลกทรอนกสรายงานความกาวหนา

หองสมดเวบไซต

4. สารสนเทศทมความเปนปจจบน ทงในดานทวไปและวชาการ

หนงสอพมพวารสารวชาการรายงานการวจยรายงานการประชม/สมมนาสทธบตร

หนงสอพมพอเลกทรอนกสวารสารอเลกทรอนกสบทความบนเวบ

หองสมดเวบไซตสอมวลชนบคคล

ลกษณะสารสนเทศ ทรพยากรสารสนเทศ แหลงสารสนเทศ

ตพมพ ไมตพมพ อเลกทรอนกส

5. ขอมลการวเคราะหขาว เหตการณ

หนงสอพมพวารสาร

หนงสอพมพอเลกทรอนกสวารสารอเลกทรอนกสบทความบนเวบ

หองสมดเวบไซตสอมวลชน

6. รายการบรรณานกรมของทรพยากรสารสนเทศ

บรรณานกรมดรรชนและ

สาระสงเขป

ไมโครฟลมไมโครฟช

OPACCD-ROMOnline database

หองสมดเวบไซต

7. เสยงบรรยาย เพลง ดนตร และอาจมภาพประกอบ ขอมลสอประสม

เทปเสยงวดทศน

VCD, DVDCD

หองสมดเวบไซตสอมวลชน

8. สารสนเทศภาพเหตการณ เรองราวทเปนภาพนงและภาพเคลอนไหว

หนงสอพมพวารสาร

สไลด วดทศนวสดยอสวน

หนงสอพมพอเลกทรอนกสVCD, DVD

หองสมดเวบไซตสอมวลชน

• ความสอดคลองกบลกษณะสารสนเทศทตองการ • ความนาเชอถอ • ความสะดวกในการใช• ความทนสมย

กำรเลอกแหลงและทรพยำกรสำรสนเทศ

ลขสทธและการใชทเปนธรรม(Copyright & fair use)

ลขสทธ (Copyright) หมายถง สทธแตผเดยวทกฎหมายรบรองให

ผสรางสรรคกระท าการใดๆเกยวกบงานทตนไดท าขน อนไดแก สทธทจะท าซ า ดดแปลง จ าหนาย ให เชา คดลอก เลยนแบบ ท าส าเนา หรอน าออกเผยแพรตอสาธารณชน ไมวาในรปลกษณะอยางใดหรอวธใด รวมทงอนญาตใหผอนน า

การใชทเปนธรรม (Fair use) เปนหลกการขอยกเวนการละเมดลขสทธในกฎหมายลขสทธของสหรฐอเมรกาทบญญตไวในป 1976 มาตรา 107 เปนการใชในลกษณะทมเหตผล (reasonable manner) หลกการใชทเปนธรรมนเปนฉบบทยงใชบงคบอยในปจจบนหากวนจฉยวาการกระท านนเปนการท าลายความกาวหนาทางวทยาศาสตรและศลปวทยาการทมประโยชนตอสงคม

1. วตถประสงคและลกษณะของการใช 2. ลกษณะของงานอนมลขสทธ3. ปรมาณและสดส วนของงานท ใช เม อ

เปรยบเทยบกบงานอนมลขสทธทงหมด 4. ความโนมเอยงของการกระทบตอตลาด

เกยวกบมลคาของงานอนมลขสทธ

องคประกอบของการใชทเปนธรรม

กฎหมายลขสทธของไทย กฎหมายลขสทธฉบบทใชบงคบอยในปจจบน คอ พ.ร.บ. ลขสทธ พ.ศ. 2537 ไดบญญตไวในมาตรา 32 วรรคสอง (1) และ (2) ยกเวนการละเมดลขสทธทการกระท านน โดยไมไดบญญตถงวตถประสงคของการกระท าอยางชดแจงดงกฎหมายลขสทธป 2521 แตไดบญญตเงอนไขทวไปของขอยกเวนการละเมดลขสทธไว 2 ขอในมาตรา 32 วรรคหนง คอ

1. การกระท านนจะตองไมขดตอการแสวงหาประโยชนจากงานอนมลขสทธตามปกตของเจาของลขสทธ และ2. การกระท านนจะตองไมกระทบกระเทอนถงสทธอนชอบดวยกฎหมายของเจาของลขสทธเกนสมควร

กฎหมายลขสทธของไทย

ซรอกซต าราเรยนเนย!! คดวาเหมาะสมไหม

http://www.dek-d.com/board/view.php?id=927405

อานบอรดนแลวคดอยางไร จงสรปเหตผลทถกตองตามทฤษฎมาใหเขาใจ

ลขสทธและการใชงานทเปนธรรม