อาจารย์จุฑารัตน์ผู้พทิักษ์กลุ...

การพยาบาลเพอแกไขภาวะฉกเฉนระบบตางๆ

อาจารยจฑารตน ผพทกษกล คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยราชภฏ

นครปฐม poopitukkul@gmail.com

วตถประสงค

1. บอกความหมายและความส าคญของภาวะฉกเฉน

ทางการแพทยได

2. จ าแนกประเภทของผปวยฉกเฉน

ไดถกตอง

3. บอกหลกการชวยเหลอผปวยฉกเฉนได

แบบฝกหด Triage

สถานการณอบตเหตหมรถบสพลกคว า ทมกชพเดนทางถงจดเกดเหต

พบผบาดเจบ 3 คนเดนออกมาจากท เกดเหตดงน

Case 1 ผหญง วยรน ซด บนปวดทองมาก

Case 2 ผหญง อายประมาณ 30 ป ขอมอหก

Case 3 ผชาย วยรน ล าไสทะลก

กลม T3, สเขยว delayed

กลม T3, สเขยว delayed

กลม T3, สเขยว delayed

ในทเกดเหต พบอาสาสมคร กชพของมลนธก าลงล าเลยงผบาดเจบออกมาจากรถบส ทมกชพเดน ไปยงบรเวณพนทท

มลนธล าเลยงผบาดเจบออกมา พบผบาดเจบ ดงน

Case 4 ผชายวยรน ไมหายใจหลงจากเปดทางเดนหายใจ

สด า ,Dead

Case 5 เดกหญง หายใจ 40 ครง/นาท ชพจร 100 ครง/นาท

กลมT1, สแดง Immediate

Case 6 ผชาย หายใจ 20 ครง/นาท ชพจร 72 ครง/นาท

กลม T2,สเหลอง Urgent,

Case 7 ผชาย อายประมาณ 20 ป หายใจ 8 ครง/นาท ชพจร 60 ครง/นาท

กลมT1, สแดง Immediate

Case 8 ผหญง อายประมาณ 50 ป หายใจ 14 ครง/ นาท ชพจร 130 ครง/นาท

กลมT1, สแดง Immediate

การประเมนคดแยกผปวยในเตนทรกษาพยาบาล Triage sort

Case 1 ผหญง ไมรสกตว อายประมาณ 30-40 ป GCS 4

หายใจ 8 ครง/นาท SBP 178 มแผลซ าขนาดใหญทขมบดานซาย Pupil ขางขวา Fix dilate

1+2+4 =7 กลมT1, สแดง Immediate

Case 2 ผหญง รสกตว หายใจ 25 ครง/นาท SBP 77

เบา บนปวดทองมาก GCS 14 แขนขวาทอนลางหก

4+3+4= 11 กลม T2,สเหลอง Urgent,

Case 3 ผบาดเจบชาย รสกตว อายประมาณ 56 ป GCS 15 SBP 122 หายใจ 16 ครง/นาท Cap-refill 2 วนาท

4+4+4=12 กลม T3, สเขยว delayed

Case 4 ผหญง รสกตว อายประมาณ 39 ป รองไห ตวสน หายใจ 20 ครง/นาท Cap-refill 1 วนาท BP

140/92 mmHg

4+4+4=12 กลม T3, สเขยว delayed

แนวคดภาวะฉกเฉน

อาจารยจฑารตน ผพทกษกล คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม

poopitukkul@gmail.com

วตถประสงค 1. บอกความหมายและความส าคญของภาวะฉกเฉนทางการแพทยได 2. จ าแนกประเภทของผปวยฉกเฉนไดถกตอง 3. อธบายความหมาย ชนด และ วตถประสงคของการคดกรองผบาดเจบได 4.บอกหลกการชวยเหลอผปวยฉกเฉนได 5.อธบายระบบการคดกรอง วธการคดแยกผบาดเจบรายเดยว และการคดกรองผบาดเจบจ านวนมากแบบงายๆและแบบซบซอนได

6. ระบการจ าแนกผบาดเจบตามระบบการคดกรองผบาดเจบจ านวนมากแบบงายๆไดจากสถานการณตวอยาง

ภาวะฉกเฉนทางการแพทย ฉกเฉน หมายถง การเกดขนอยางกระทนหน โดยปจจบนทนดวนและตองการการชวยเหลอและแกไขอยางรบดวน มฉะนนอาจเปนอนตรายถงชวต หรอท าใหเกดความพการและความทกขทรมานอยางมากได

ความหมายและความส าคญ

ท าไมตองม Triage ?

'The worthiest man I have ever met'

Baron Dominique Jean Larrey (1766-1842)

1797 'flying ambulances’

ประวตของ Triage

คศ.1964สหรฐ น ามาใชเปนครงแรก คศ.1980 องกฤษ น ามาใชเปนครงแรก พศ.2544-2545 ประเทศไทยเรมน าระบบคดแยก ผปวยมาใชในโรงพยาบาล เนองจากผปวยมจ านวน มากซงท าใหผปวยหนกตองคอยนาน

ประเภทของการคดแยก

สถานการณไมปกต ◦Mass casualty / Disaster triage

◦Battle Field Triage สงคราม

สถานการณปกต ◦Phone triage / Criteria-based dispatch

◦Field Triage / Scene Triage

◦Emergency Department Triage

การคดกรองผบาดเจบ

ระบบการคดกรองผบาดเจบ แบงออกเปน

@ การคดกรอง ณ สถานทเกดเหต( Field triage )

Pre hospital : trauma triage and mass casualty or Disaster triage @ การคดกรองในโรงพยาบาล ( In hospital triage )

In hospital : ER triag

ค าพอง การคดกรองผบาดเจบ

การจ าแนกผบาดเจบ

การแยกประเภทผบาดเจบ

การคดสรรผปวย

การแบงผบาดเจบออกเปนกลมๆ

การคดแยกผบาดเจบ ณ ทเกดเหต

การคดแยกผบาดเจบจ านวนมาก ( ในอบตภยหม )

1. START( Simple Triage And Rapid Treatment ) ใช ณ จดเกดเหต (Triage sieve Triage sort) 2. MTS ( Manchester triage scale )

3. ESI ( Emergency Severity Index )ใชในโรงพยาบาล ม 5

Level

4. CTAS ( Canadian Triage and Acuity Scale )

5. ATS ( Australasian TtriageScale )

1. Triage sieve

2. Triage

sort

3.ESI Triage Level 1

4.ESI Triage Level 2

5.ESI Triage Level 3

6.การแกภาวะทางเดนหายใจอดกน

7.การชวยคนจมน า

Triage

Triage เปนวธแยกแยะผบาดเจบอยางรวดเรว ในกรณทมอนตรายตอชวตใหมโอกาสรอดชวตมากทสด

การจ าแนกประเภทผบาดเจบ

การจ าแนกประเภทผบาดเจบ(triage) มาจากภาษาฝรงเศส ค าวา trier ตรงกบภาษาองกฤษวา sort แปลวา การคดแยกจดเปนหมวดหม

การจ าแนกประเภทผบาดเจบ แบงตามอาการบาดเจบ แบงตามความเรงดวนของการรกษา แบงตามกลมโรค

แบงตามอาการบาดเจบ แบงออกเปน 4 ประเภทดงน

สแดง อาการหนก ตองชวยเหลอทนท สเหลอง อาการปานกลาง รอไดในระยะเวลาหนง สเขยว อาการเบา เดนไดสามารถชวยเหลอตวเองได สด า เสยชวต หรอไมมทางรอด

เทคนด start triage เทคนด start triage ( simple triage and repid treatment)

คอ การแยกคนทไดรบบาดเจบซงเดนได รสกตวด ใหเปนสเขยว สวนทเหลอประเมนเปน สแดง สเหลองและสด า

START WALKING

RESPIRATION

NO

YES

POSITION AIRWAY

NO YES

สด า สแดง

.>30 <30

สแดง RADIAL PULSE

NO YES

CONTROL BLEEDING

สแดง

MENTAL STATUS

NO YES

สแดง สเหลอง

สเขยว

แบงตามความเรงดวนของการรกษา 1.ผปวยฉกเฉนมาก (Emergent) 2.ผปวยฉกเฉน (Urgent) 3.ผปวยไมฉกเฉน (Non-emergent)

ผปวยฉกเฉนมาก (Emergent)

หมายถง เปนภาวะทคกคามตอชวตตองใหการชวยเหลออยางรบดวน ผปวยทตองการการตรวจรกษาทนทมฉะนนผปวยจะตาย หรอพการอยางถาวรในเวลาไมกนาท ซงภาวะฉกเฉนมากทตองวนจฉยและใหการตรวจรกษาทนท

ผปวยฉกเฉนมาก (Emergent) ภาวะ “หวใจหยดเตน” (Cardiac arrest) หายใจไมออก หยดหายใจ

ภาวะ “ชอก” ชกตลอดเวลาหรอชกจนตวเขยว เลอดออกมากอยางรวดเรวและตลอดเวลา

ผปวยฉกเฉน (Urgent) เปนภาวะทตองการการชวยเหลอโดยเรว รอไดบางแตไมนาน เปน

ภาวะทผปวยตองการการชวยเหลอทางการรกษาพยาบาลจดเปนอนดบรองจากกลมแรก ผปวยประเภทนถาปลอยทงไวไมใหการดแลรกษาพยาบาลอยางถกตอง กอาจท าใหสญเสยชวตหรอพการไดภายในเวลาไมกชวโมง ผปวยประเภทนจะมอาการหรออาการแสดงอยางใดอยางหนงหรอหลายอยาง

ผปวยฉกเฉน (Urgent) หายใจชากวา 10 หรอเรวกวา 30 ครง/นาท หายใจล าบากหรอหายใจเหนอยหอบ ชพจรชากวา 40 หรอเรวกวา 150 ครง/นาท โดยเฉพาะถารวมกบลกษณะทาง

คลนกขออน ไมรสกตว ชก อมพาต หรอตาบอด หหนวกทนท ตกเลอด ซดมากหรอเขยว เจบปวดมากหรอทรนทราย มอเทาเยนซด และเหงอแตก รวมกบลกษณะทางคลนกขออน

ผปวยฉกเฉน (Urgent) ความดนโลหตตวบนต ากวา 90 มม.ปรอทหรอตวลางสงกวา 130 มม.ปรอท

โดยเฉพาะรวมกบลกษณะทางคลนกขออน

อณหภมรางกายต ากวา 35° c หรอสงกวา 40° c โดยเฉพาะรวมกบลกษณะทางคลนกขออน

ถกพษหรอ Drug overuse

ไดรบอบตเหต โดยเฉพาะบาดแผลทใหญมากและมหลายแหง เชน major multiple

fractures,Burns, Back injury with or without spinal cord damage

ภาวะจตเวชฉกเฉน

ผปวยไมฉกเฉน (Non-emergent) เปนภาวะทผปวยไมจ าเปนตองพงการใหบรการหนวยงาน

อบตเหตและฉกเฉน แตตองไดรบการตรวจรกษาโดยการสงตอไปตรวจ ณ แผนกผปวยนอก หรอจดล าดบความส าคญในการรกษาเปนล าดบสดทาย

ผปวยไมฉกเฉน (Non-emergent) Minor fracture or other minor injury Dead On Arrival (DOA) Chronic backache Moderate headache Common cold

แบงตามกลมโรค

ผปวยทมภาวะฉกเฉนทางอายรกรรม ไดแกโรคหวใจและหลอดเลอด ผปวยทมภาวะฉกเฉนทางศลยกรรม

ผปวยฉกเฉนทางตอมไรทอเชนผปวยทมภาวะคโตนอะซโดสส ผปวยทมภาวะฉกเฉนทางศลยกรรม เชนมภาวะปอดแตก ผปวยทมภาวะฉกเฉนทางสตนารเวช ไดแก ปญหาทมความผดปกต

เกยวกบการตงครรภ หรอเปนภาวะฉกเฉนทตองชวยเหลอดวนเกยวกบระบบสบพนธสตร เชนการลวงละเมดทางเพศ

ผปวยทมภาวะฉกเฉนทางจตเวช เชนผปวยsuicide

หลกการชวยเหลอผปวยฉกเฉน

ประเมนสภาพ (ABCD)

- ประเมนดความรสกตว - ประเมนทางเดนหายใจ - การหายใจ - การไหลเวยน - การท าหนาทของอวยวะ - รวมทงปญหาอนๆทเกดขนกบผปวยเชนปวดทอง

หลกการชวยเหลอผปวยฉกเฉน ใหการชวยเหลอทนท เชน ใหออกซเจน ใหกลโคส ชวยฟนคนชพ SPLINT

ซกประวตจากผปวยหรอญาต (SAMPLE) S

A

M

P

L

E

หลกการชวยเหลอผปวยฉกเฉน

การยกและเคลอนยาย น าสงโรงพยาบาลดวยวธทเหมาะสม

สถานการณ รบแจงจากพลเมองดทางโทรศพท 1669 เวลา 20.08น. วาเกด

อบตเหตกระบะ พลกคว าเหต บนถนนมตรภาพ ขาเขาเมอง มบาดเจบ 4

ราย เมอไปถง ณ จดเกดเหตพบวา รถตกขางถนน พบผบาดเจบ 4 รายดงน ผบาดเจบรายท 1 อยในต าแหนงคนขบ นงฟบอดตดกบพวงมาลย หมดสต ไมหายใจ ไมมชพจร

บาดเจบรายท 2 อยบนถนนหางจากตวรถ 5 เมตร รองครวญครางปวดขาซาย บาดเจบรายท 3 อยหางจากตวรถ 8 เมตร นอนตวงอมอกมทอง รองปวดมาก บาดเจบรายท4 นอนนงขางคน า ขาขวาผดรป

การคดแยกผเจบปวย ณ.จดเกดเหต

(Field Triage)

อาจารยจฑารตน ผพทกษกล

คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยราชภฏนครปฐม poopitukkul@gmail.com วนท ๒๗ ตลาคม ๒๕๕๖

1. บอกความหมายของการคดแยกผเจบปวย ณ จดเกดเหต (Field Triage) ไดถกตอง

2. อธบายความส าคญของการคดแยกผเจบปวย ณ จดเกดเหต (Field Triage) ไดถกตอง

3. วเคราะหสถานการณ และประเภทของผเจบปวย ณ จดเกดเหต การคดแยกผบาดเจบ ณ. จดเกดเหต (Field Triage ) ไดถกตองเหมาะสม

วตถประสงคเชงพฤตกรรม

เราจะท าอยางไรเมอเราเจอเหตการณเชนน

Triage การคดแยกผบาดเจบ (Triage) ความหมาย “ระบบการจดกลมผปวย เมอบคลากรมไมเพยงพอทจะดแลผปวยไดทกคน”

จดประสงคของการคดแยก (Triage) • เพอจดสงผปวยท เหมาะสม ไปยงทท เหมาะสม ในเวลาท เหมาะสม

การคดแยกผบาดเจบ ณ จดเกดเหต (Field Triage) ความหมาย การคดแยกผบาดเจบ ณ จดเกดเหต เพอจดล าดบความเรงดวนในการชวยเหลอทเหมาะสม ในกรณมผบาดเจบเปนจ านวนมาก ( mass casualty) เพอจดกลมวากลมใดควรไดรบการดแลรกษาพยาบาลเพอชวยชวตอยางเรงดวน กลมใดสามารถรอคอยได และกลมใดทมอาการรนแรงมาก มโอกาสรอดชวตนอย แมวาไดรบการดแลรกษาพยาบาลอยางเตมทแลวกตาม

Triage

การคดแยกผบาดเจบ ณ ทเกดเหต

การคดแยกผบาดเจบรายเดยว จะคดแยกโดยใชตารางการประเมนผปวยหนก คอประเมนจากเกณฑทาง สรรวทยา กายวภาค กลไกการเกดบาดเจบอายและโรคประจ าตว #

การคดแยกผบาดเจบจ านวนมาก ( ในอบตภยหม ) 1. START( Simple Triage And Rapid Treatment )

2. MTS ( Manchester triage scale )

3. ESI ( Emergency Severity Index )

4. CTAS ( Canadian Triage and Acuity Scale )

5. ATS ( Australasian TtriageScale )

การคดแยกตามหลกของ Major Incident Medical Management and Support (MIMMS)

เปนกระบวนการทตองกระท าอยางตอเนอง ( dynamic ) ไมใชท า ณ เวลาใดเวลาหนงเทานน การท า Triage ตองท าหลายครงในระหวางกระบวนการดแลผปวย โดยอาจท าทจดเกดเหต ท ากอนเคลอนยาย ท าทจดรกษาพยาบาล ท ากอนจะสงมายงโรงพยาบาล ท าเมอมาถงโรงพยาบาล ท าระหวางการดแลรกษาทหองฉกเฉน นอกจากนอาจท า Triage เพมเตมเมอใดกตามทอาการของผปวยมอาการเปลยนแปลง ในทางปฏบต นยมท า Field Triage อยางนอย 2 ครง ดงน 1. การคดแยกผเจบปวยครงแรก primary Triage (Triage sieve) 2. การคดแยกผเจบปวยครงทสอง secondary Triage (Triage sort)

1. การคดแยกผเจบปวยครงแรก primary Triage (Triage sieve) มกจะท า ณ จดเกดเหต ในต าแหนงทพบผปวยเรยกวา Triage sieve มกท าโดยบคลากรของรถพยาบาล การท า Triage sieve เปนการคดแยก ณ จดเกดเหตอยางรวดเรว เพอจดกลมผบาดเจบในเบองตน ใชหลกการไมยงยากและในการคดแยก ไมตองใชขอมลของผบาดเจบมากนก

2. การคดแยกผเจบปวยครงทสอง secondary Triage (Triage sort) มกกระท าทจดรกษาพยาบาล เรยกวา Triage sort มกท าโดยบคลากรทางการแพทย ระยะตอมาผบาดเจบอาจมอาการเปลยนแปลงได จงตองตดตามประเมนอยางตอเนอง เพอผบาดเจบจะไดรบการชวยเหลอทเหมาะสมและทนทวงท

ความส าคญการคดแยกผบาดเจบในทเกดเหต 1. กรณทผชวยเหลอมเพยงพอ จะท าใหการคดแยกเพอจดกลมผเจบปวยตามระดบความรนแรง และน าสงยงโรงพยาบาลทเหมาะสม ในเวลาทเหมาะสม เพอใหไดรบการรกษาพยาบาลทเหมาะสม (deliver the right patient to the right place at the right time)

ความส าคญการคดแยกผบาดเจบในทเกดเหต 2. กรณผเจบปวยมเปนจ านวนมากเกนก าลงของผทใหการชวยเหลอ จะคดแยกผเจบปวยเพอชวยเหลอกลมทมโอกาสรอดชวตมากทสดบนพนฐานของทรพยากรทมอยในขณะนน ซงผทมอาการรนแรงมาก และมโอกาสรอดชวตนอย อาจไมไดรบการชวยเหลอ เพราะถงแมจะชวยจนเตมความสามารถของบคลากรและทรพยากรทมอย กยงไมสามารถชวยชวตได ท าใหเปนการใชบคลากรไดไมคมคา ผทมโอกาสรอดจรงๆ กจะไมไดรบการชวยเหลออยางเตมท และอาจตองเสยชวตอยางนาเสยดาย

One To Go ….. Hell

สรป การคดกรองผบาดเจบ ( Triage , Sorting )

หมายถง กระบวนการชวยเหลอผบาดเจบโดยการ แบงผบาดเจบออกเปนกลมๆตามความส าคญ ของการใหการรกษา กระบวนการนจะใชใน สนามรบหรอในสถานทเกดสาธารณภยและใน หองฉกเฉนทโรงพยาบาล ดวยความรวดเรวและ ถกตองทสดเพอสงตอไปรบการรกษาทเหมาะสม

( right place, right time, right level of care )

โดยมวตถประสงคในการท า Field triage คอ

@ การน าผบาดเจบแตละกลมไปยงโรงพยาบาลทเหมาะสม ส าหรบการรกษาในผบาดเจบแตละกลม @ ผบาดเจบทรนแรงตองพรอมทจะสงไปยงโรงพยาบาลทจะชวยใหรอดชวตได มากกวาจะสงไปยงโรงพยาบาลเลกๆใกลทเกดเหต @ ผบาดเจบจะตองไมคงอยทโรงพยาบาลแหงเดยวเพอใหการรกษามประสทธภาพมากขน

ขนตอน ของการคดแยกผเจบปวย ณ จดเกดเหต (Field Triage) 1. การจดเตรยมทมทจะออกไปชวยเหลอผเจบปวย ณ จดเกดเหต จงมความจ าเปนทจะตองเตรยมอปกรณและบคลากร ใหพรอมใชตลอดเวลา 1.1 การเตรยมอปกรณ ส าหรบออกออกไปชวยเหลอผเจบปวย ณ จดเกดเหต ประกอบดวย -ปายคดแยก - อปกรณปฐมพยาบาล - เปล - รถยนตพยาบาล - อปกรณตดตอสอสาร

ขนตอน ของการคดแยกผเจบปวย ณ จดเกดเหต (Field Triage)ตอ 1.2 การเตรยมบคลากร ตองมการอบรมดานความรความเขาใจระบบ ขนตอนการจดการเมอเกดเหตภยพบตหรอสาธารณภย เพอความปลอดภยของทมผชวยเหลอ ทมสนบสนนการชวยเหลอ และผเจบปวย ตลอดจนตองมความร ทกษะในการคดแยก การใหการชวยเหลอผเจบปวย ณ จดเกดเหต เพอทจะสามารถใหการชวยเหลอผเจบปวยไดอยางถกตองเหมาะสมทสด

อบตเหต/เจบปวยฉกเฉน

ระบบการแพทยฉกเฉนในประเทศไทย

1669

กองทนการแพทยฉกเฉน

ศนยรบแจงเหตและสงการ ประจ าจงหวด

ผแจงเหต

หนวยปฏบตการ การแพทยฉกเฉน สงกด โรงพยาบาล, องคกรปกครองสวนทองถน, มลนธ

โรงพยาบาล พฒนาบคคลากร พฒนาระบบ

ท าใหเกดอนตรายเพมเตม

ขนตอน ของการคดแยกผเจบปวย ณ จดเกดเหต (Field Triage) ตอ

2. รายงานตวตอผบญชาการสถานการณ (Incident commander) ในทเกดเหต

3. รบทราบรายละเอยดของสถานการณ จ านวนผบาดเจบโดยประมาณ และอนตรายทยงคงมอยในทเกดเหต

ขนตอน ของการคดแยกผเจบปวย ณ จดเกดเหต (Field Triage) ตอ

4. การตงเขตปรมณฑล (Perimetry) ซงเปนเขตทปลอดภย สามารถใชเปนทรวบรวมผบาดเจบและใหการชวยเหลอได ถาเปนสถานการณรบเขตปรมณฑลตองเปนบรเวณทมทก าบงรอดพนจากการยงของขาศก ถาเปนอบตเหตทมไฟไหม ระเบด หรอกาซพษ เชน อากาศยานเกดอบตเหต เขตปรมณฑลตองอยเหนอลม หางจากจดเกดเหตประมาณ 90 เมตร ภายในเขตปรมณฑลนจะตองจดตงบรเวณรวบรวมผบาดเจบเพอท าการคดแยก (Triage area) และบรเวณทจะน าผปวยทถกคดแยกแลวไปรวบรวม โดยแยกตามประเภทเพอท าการปฐมพยาบาลและเตรยมการสง กลบ เรยกวาจดปฐมพยาบาลหรอจดรกษาพยาบาล

5. การคดแยกผบาดเจบ ณ จดเกดเหตหลก Primary triage (Triage sieve) และ Secondary triage ( Triage sort)

5.1 Primary triage (Triage sieve ) การท า Triage sieve มหลกการดงน 5.1.1. แยกผบาดเจบทเดนไดออกมากอน แลวจดกลมนเปน T3, สเขยวdelayed คอ ผทม

อาการไมรนแรง สามารถรอไดนานเกน 24 ชวโมง 5.1.2. หลงจากนนมาประเมนผทเดนไมได โดยการประเมน ABC อยางรวดเรวดงน 1) A:Airway ผทไมหายใจ ใหเปดทางเดนหายใจ โดยการท า head tile and chin lift หรอไม

สามารถท าไดใหพจารณาทา jaw thrust - ถาเปดทางเดนหายใจ แลวยงไมหายใจ ใหจดอยในกลมเสยชวต Dead,สด า - ถาเปดทางเดนหายใจ แลวหายใจได ใหจดอยในกลม T1, Immediate,สแดง

ขนตอน ของการคดแยกผเจบปวย ณ จดเกดเหต (Field Triage)ตอ

2) B:Breathing ผทหายใจได ใหประเมนหายใจ ดอตราการหายใจดงน - ถาหายใจนอยกวา/เทากบ 9 ครง/นาทหรอมากกวา/เทากบ 30 ครง/นาทใหจดอยใน

กลม T1, Immediate,สแดง

- ถาหายใจ=10-29 ครง/นาท ใหประเมนการไหลเวยน (C:Circulation) ซงม 2 วธ คอ 3) C:Circulation @ การตรวจ Capillary refill time โดยกดเลบของผปวยนาน 5 วนาทแลวปลอย - ถา Capillary refill time มากกวา 2 วนาท ใหจดอยในกลม T1,Immediate, สแดง - ถา Capillary refill timeนอยกวา 2 วนาท ใหจดอยในกลม T2,Urgent, สเหลอง @ การตรวจชพจร - ถาชพจรมากกวา 120 ครง/นาทใหจดเปน T1, Immediate , สแดง - ถาชพจรนอยกวา/เทากบ120 ครง/นาทใหจดเปน T2, Urgent , สเหลอง

5.1 Primary triage (Triage sieve )

ประเมนการหายใจ

หายใจไดเอง แตคล าชพจรไดหรอไม

5.2 Secondary triage ( Triage sort)

วธการ Triage sort นมการใช trauma score มาชวยในการจดกลมประเภทผปวย ซงแตเดมนน trauma score ประกอบดวยคาทางสรรวทยา อยางคอ - respiratory rate -respiratory effort - systolic blood pressure - capillary refill และ Glascow coma scale แตในปจจบนไดปรบใชคาทางสรรวทยาเพยง 3 อยาง เพอความสะดวกในทางปฏบตโดยเปลยนเปน revised score หรอ Triage revised trauma score ซงใช

- respiratory rate - systolic blood pressure - และ Glascow coma scale

การสมภาษณเพอคดกรอง

การสมภาษณเพอคดกรอง หลกการจ า OLD CART

O = Onset of symptoms ( อาการแสดงเรมแรก ) L = Location of problem ( ต าแหนงทเปนปญหา ) D = Duration of symptoms ( ระยะเวลาทมอาการ ) C = Characteristics of the patient (ลกษณะผป.) A = Aggravating factors ( ปจจยกระตนใหเลวลง ) R = Relieving factors ( ปจจยทชวยใหดขน )

T = Treament administered before arrival

( การรกษาพยาบาลทไดรบมากอน )

การสมภาษณเกยวกบความเจบปวด

หลกการจ า PQRSTT P = Provoking factors ( ปจจยทท าใหปวด ) Q = Quality of pain ( ลกษณะทปวด ) R = Region / Radiation of pain( มการกระจายหรอ

ปวดราว )

S = Severity of pain (pain score )

T = Time pain began ( ระยะเวลาทเรมปวด ) T = Treatment( การรกษาทไดรบ )

การจดระบบจราจร ณ จดเกดเหต

ตองมการเตรยมพนท ส าหรบรถพยาบาลกชพ รถพยาบาลควรเขาไปจอดใกลทสด เพอเตรยมรบผปวยทหนก

ทสดได รถพยาบาลทเหลอควรจอดตามล าดบ ประสานงานกบต ารวจใน

การจดระบบจราจรส าหรบทม อนๆดวย ไดแก ทมกภย ทมต ารวจ และประชาชนทผานมา

แบงตามความเรงดวนของการรกษา

2.ผปวยฉกเฉน (Urgent)

3.ผปวยไมฉกเฉน (Non-emergent)

1.ผปวยฉกเฉนมาก

(Emergent)

ภาวะ “หวใจหยดเตน” (Cardiac arrest) หายใจไมออก หยดหายใจ ภาวะ “ชอก” ชกตลอดเวลาหรอชกจนตวเขยว เลอดออกมากอยางรวดเรวและตลอดเวลา

หายใจชากวา 10 หรอเรวกวา 30 ครง/นาท หายใจล าบากหรอหายใจเหนอยหอบ

ชพจรชากวา 40 หรอเรวกวา 150 ครง/นาท โดยเฉพาะถารวมกบลกษณะทางคลนกขออน

ไมรสกตว ชก อมพาต หรอตาบอด หหนวกทนท ตกเลอด ซดมากหรอเขยว เจบปวดมากหรอทรนทราย มอเทาเยนซด และเหงอแตก รวมกบลกษณะทางคลนกขออน ความดนโลหตตวบนต ากวา 90 มม.ปรอทหรอตวลางสงกวา

130 มม.ปรอท โดยเฉพาะรวมกบลกษณะทางคลนกขออน อณหภมรางกายต ากวา 35° c หรอสงกวา 40° c โดยเฉพาะ

รวมกบลกษณะทางคลนกขออน ถกพษหรอ Drug overuse ไดรบอบตเหต โดยเฉพาะบาดแผลทใหญมากและมหลายแหง

เชน major multiple fractures,Burns, Back injury with or without spinal cord damage

ภาวะจตเวชฉกเฉน

Minor fracture or other minor injury Dead On Arrival (DOA) Chronic backache Moderate headache Common cold

1. ขอใดไมใชภาวะฉกเฉนทางการแพทย 1. คนจมน า 2. คนชกตอยกน 3. คนเจบแนนหนาอก 4. คนเดนขามถนนถกรถยนตชน

2.ใน Primary triage (Triage sieve ) แยกผบาดเจบทเดนไดจดกลมตามขอใด 1. กลม T3, สเขยว delayed 2. กลมT1, สแดง Immediate, 3. กลม T2,สเหลอง Urgent, 4. สด า ,Dead

3. ขอใดกลาวถงการคดแยกผบาดเจบ ณ จดเกดเหต (Triage Sieve) ถกตองท สด 1. การดแลรกษาเพอชวยชวตอยางเรงดวน 2. การจดล าดบความรนแรงของผบาดเจบ 3. การใชทรพยากรทมอยอยางจ ากด ในการดแลรกษาผบาดเจบทมจ านวนมาก 4. การจดล าดบความเรงดวนในการชวยเหลอผบาดเจบวาใครควรไดรบการชวยเหลอกอน – หลง

4. ขณะขบรถกลบบาน ทานพบอบตเหตรถบสพลกคว ามผบาดเจบหลายราย ทานควรปฏบตอยางไรเปนล าดบแรก 1. เขาไปประเมนวามผบาดเจบกคน 2. โทรแจงขอความชวยเหลอ เบอร 1669

3. เขาไปคดแยกผบาดเจบ ตามล าดบความรนแรง 4. รบน าผบาดเจบทมอาการรนแรงทสด สงโรงพยาบาลทใกลทสด

5. พยาบาลทานใดจดกลมผบาดเจบ ณ จดเกดเหต (Triage Sieve) ไดถกตอง 1. พยาบาล ก. จดผบาดเจบทเดนได เปน กลม Delayed 2. พยาบาล ข. จดผบาดเจบทไมหายใจ เปน กลม Immediate 3. พยาบาล ค. จดผบาดเจบทหายใจ 40 ครงตอนาท เปน กลม Minor 4. พยาบาล ง. จดผบาดเจบทหายใจ 12 ครงตอนาท ชพจร 132 ครงตอนาท เปน กลม Deceased

6. . จากเหตแผนดนไหว มผบาดเจบจ านวนมาก การคดแยกผบาดเจบ ณ จดเกดเหต (Triage Sieve) ขอใด ถกตอง

1. นาย ก. วงออกมาจากอาคาร มเลอดออกทศรษะ จดเปนกลมสแดง รบน าสงโรงพยาบาลทนท 2. นาย ข. นอนอยใตอาคาร หายใจ 28 ครงตอนาท ชพจร 126 ครงตอนาท จดเปนกลมสเหลอง รอน าสงโรงพยาบาล 3. นาย ค. ถกเสาทบทขาขวาทอนบน สงเสยงรองเจบ ปวดขาขวามาก ขยบขาไมไดเลย จดเปนกลมสเหลอง รอน าสงโรงพยาบาล 4. นาย ง. เรยกไมรสกตว เมอชวยเปดทางเดนหายใจแลวพบวาไมหายใจ รบท า CPR จดเปนกลมสแดง รบน าสงโรงพยาบาลทนท

7. ทมกชพน าสงผบาดเจบ จากเหตแกสระเบด ทานไดรบหนาทใหคดแยกและดแลผบาดเจบทจดปฐมพยาบาล (Triage sort) ทานจะจดผปวยรายใดวามความรนแรงทสด 1. ผทหายใจ 34 ครงตอนาท ความดนโลหต 90/60 mmHg GCS 9 คะแนน 2. ผทหายใจ 30 ครงตอนาท ความดนโลหต 86/60 mmHg GCS 9 คะแนน 3. ผทหายใจ 20 ครงตอนาท ความดนโลหต 74/50 mmHg GCS 8 คะแนน 4. ผทหายใจ 10 ครงตอนาท ความดนโลหต 80/50 mmHg GCS 8 คะแนน

8. พยาบาลทจดปฐมพยาบาล ประเมนอาการผบาดเจบจากอบตเหตรถไฟตกรางพลกคว ารายหนง (Triage sort) พบวา GCS 13 หายใจ 32 ครงตอนาท ความดนโลหต 80/50 mmHg ทานคดวา ผบาดเจบรายนมระดบคะแนน Triage revised trauma score (TRTS ) เทาไร 1. 10 คะแนน 2. 11 คะแนน 3. 12 คะแนน 4. 13 คะแนน

9. หากทานไดรบมอบหมายใหเปนหวหนาทมหนวยรถพยาบาลฉกเฉน ออกไปเคลอนยายผประทวงทไดรบบาดเจบจากการสลายการชมนมทสวนลมพน ทานจะวางแผนการท างานอยางไร จงจะเหมาะสมทสด 1. บอกเจาหนาทขบรถใหเขาไปในกลมทมการสลายการชมนม เพอใหใกลผบาดเจบมากทสด 2. ใหผชมชนน าผบาดเจบมาทรถพยาบาล ซงจอดรถในทปลอดภย หนหนารถพยาบาลออกจากสถานทเกดเหต 3. จอดรถในทปลอดภย หนหนารถพยาบาลออกจากสถานทเกดเหต แลวเขาไปน าผบาดเจบออกมา 4. น าทมไปรายงานตวกบผควบคมสถานการณ (Incident commander) รอค าสง และปฏบตตามแผนของผควบคมสถานการณ

10. จากเหตเพลงไหมโรงภาพยนตร มผไดรบบาดเจบจ านวนมาก ณ จดเกดเหต (Triage Sieve) ผบาดเจบรายใดควรไดรบการชวยเหลอและน าสงโรงพยาบาล เปนลาดบแรก 1. ผทไมรสกตว ไมหายใจ ไมมชพจร 2. ผถกไฟไหมทขา 2 ขาง หายใจ 28 ครงตอนาท ชพจร 122 ครงตอนาท 3. ผบาดเจบจากการถกเยยบ หายใจ 28 ครงตอนาท ชพจร 124 ครงตอนาท 4. ผส าลกควน มเขมาควนไฟบรเวณใบหนา หายใจ 26 ครงตอนาท ชพจร 120 ครงตอนาท

11. ทานประเมนอาการผบาดเจบรายหนง ทจดปฐมพยาบาล (Triage sort) พบวา หายใจ 30 ครงตอนาท ความดนโลหต 90/50 mmHg GCS 12 ทานคดวา ผบาดเจบรายนจดอยในกลม Triage ใด 1. T1 2. T2 3. T3 4. T4

12. ทานไดรบหนาทใหคดแยกและดแลผบาดเจบ ทจดปฐมพยาบาล (Triage sort) ทานจะดแลรกษาผบาดเจบรายใดเปนรายแรก 1. ไมหายใจ คล าชพจรไมได no response to deep pain 2. หายใจ 18 ครงตอนาท ความดนโลหต 74/50 mmHg no response to deep pain 3. หายใจ 28 ครงตอนาท ความดนโลหต 80/50 mmHg no response to deep pain 4. หายใจ 38 ครงตอนาท ความดนโลหต 90/50 mmHg สงเสยงรองไมเปนค าพด no response to pain