รายงานผลการวิจัยpirun.ku.ac.th/~b5411100330/research kitti.pdf ·...

รายงานผลการวจย เรอง

ศกษาการผลตองกะลงของอาจารย ส ารวย เปรมใจ

นาย กตต ภญโญ

รายงานฉบบนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรปรญญาศลปศาสตรบณฑต

สาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

พทธศกราช 2556

กตต ภญโญ : ศกษาการผลตองกะลงของ อาจารยส ารวย เปรมใจ สาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร อาจารยทปรกษาหลก : ผชวยศาสตราจารยภาคม บ ารงสข

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอ (1) เพอศกษาประวตของอาจารยส ารวย เปรมใจ (2) เพอศกษาวสด อปกรณ ทใชในการผลตองกะลงของอาจารยส ารวย เปรมใจ (3) เพอศกษาขนตอนการผลตองกะลงของอาจารยส ารวย เปรมใจ ประชากรทใชในครงน คอ ชางผลตองกะลง กลมตวอยางในการวจยครงน คอ อาจารยส ารวย เปรมใจ โดยการใชวธการสมตวอยางแบบเฉพาะเจาะจง เนองจากอาจารยส ารวย เปรมใจไดรบถายทอดเทคนคการผลตองกะลงมาตงแตสมย พอปลง เปรมใจ ผ ทคดคนองกะลงแบบสามกระบอกเปนคนแรก การผลตองกะลงของอาจารยส ารวย เปรมใจจงเปนเทคนคทมมาตงแตสมยโบราณ ผลการวจยพบวา (1) ประวตของอาจารยส ารวย เปรมใจ จากการศกษาพบวา อาจารยส ารวย เปรมใจมบดาชอพอปลง เปรมใจ ซงเปนผ ทคดคนองกะลงแบบสามกระบอกเปนคนแรก และอาจารยส ารวย เปรมใจ ไดรบการถายทอดเทคนคการผลตองกะลงมาจากบดา องกะลงทอาจารยส ารวย เปรมใจผลตขนมา จงเปนองกะลงทท าโดยเครองมอแบบโบราณ (2) การศกษาวสด อปกรณ ทใชในการผลตองกะลงของอาจารยส ารวย เปรมใจ จากการศกษาพบวา อาจารยส ารวย เปรมใจจะใชไมไผลายทมอายแกในการท ากระบอกองกะลง เพราะใหเสยงทใสและดง ทส าคญไมแกเปนไมทปลอดภยจากมอด (3) กรรมวธการผลตองกะลงของอาจารยส ารวย เปรมใจ จากการศกษาพบวา อาจารยส ารวย เปรมใจจะใชการผลตองกะลงโดยใชเครองมอแบบโบราณเปนหลก เพราะเครองมอโบราณสามารถตดแตงแกไขไดดกวาเครองใชไฟฟา และเปนการใหความส าคญกบเครองดนตรทก าลงผลตเปนพเศษ

กตตกรรมประกาศ ในการท าวจยฉบบน จะไมส าเรจลลวงไปไดหากปราศจากค าปรกษา และแนะน าทดยงของผชวยศาสตราจารยภาคม บ ารงสข ประธานกรรมการสอบการวจย ทไดกรณาตรวจสอบแกไขและใหค าแนะน าตางๆ ในการท าวจยดวยความเมตตาโดยตลอด ขอกราบขอบพระคณ อาจารยส ารวย เปรมใจ ผ ทใหขอมล และค าแนะน าทงหมดในการท าวจยครงนอยางเตมใจ และดวยการตอนรบดวยอธยาศยอยางดยง ขอขอบคณนายกษดศ ทองนพเกา ทใหแหลงขอมลในการศกษางานวจยครงน และใหความรเบองตนเกยวกบการผลตองกะลงในครงน และใหขาพเจาไดเขาใจถงการผลตองกะลงกอนลงภาคสนาม ขอกราบขอบพระคณ คณพอ คณแมและครอบครว ทเปนก าลงส าคญทคอยชวยเหลอในการจดท างานวจยในครงน ทงยงเปนก าลงใจทดทท าใหผวจยประสบความส าเรจไดมาจนถงทกวนน ขอขอบคณนางสาวบษราภรณ ดชยยะ ทชวยเหลอการถายภาพ การบนทกวดโอ และใหค าแนะน าในการท าวจย จนงานวจยมความสมบรณ

นายกตต ภญโญ 26 มนาคม 2557

ค าน า รายงานวจยฉบบนเปนสวนหนงของวชาหลกและระเบยบวธวจยทางดนตร (01385491) ของสาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ปการศกษา 2556 ซงเปนผลการศกษาจากการเกบขอมลการสมภาษณ เกยวกบประวตของอาจารยส ารวย เปรมใจ และขนตอนการผลตองกะลงของอาจารยส ารวยเปรมใจ และน ามาเรยบเรยงและเผยแพรงานวจยชนนใหเปนทรจกกนโดยทวกน ทางผจดท าหวงวาวจยฉบบนคงจะเปนประโยชนส าหรบผทสนใจทกทาน ทตองการศกษาหาความรตางๆ เพอใหคนดนตรไทยรนหลงไดรบรขอมลทเปนประโยชนสงสดใหอยสบไป หากมขอผดพลาดประการใดผจดท าขออภยไว ณ โอกาสนดวย

นายกตต ภญโญ นสตชนปท 3

สาขาวชาดนตรไทย คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

สารบญ

หนา บทคดยอ กตตกรรมประกาศ ค าน า สารบญ สารบญภาพ บทท ๑ บทน า ความเปนมาและความส าคญของโครงการ 1 วตถประสงคของการวจย 3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3 ขอบเขตของการวจย 4 ระเบยบและวธวจย 4 ระยะเวลาการท าโครงการ 5 บทท ๒ เอกสารและวรรณกรรมทเกยวของ

1. องกะลง 6 1.1 ความหมายขององกะลง 6 1.2 ความเปนมาขององกะลง 8 1.3 ลกษณะขององกะลง 9

2. การผลต 14 2.1 ความหมายของการผลต 14 2.2 ไมทใชในการผลต 15 2.3 ขนตอนการผลต 16

3. การสมภาษณ 22 3.1 ความหมายของการสมภาษณ 22 3.2 ขนตอนการสมภาษณ 24

สารบญ (ตอ)

หนา 4. การสงเกต 34 4.1 ความหมายของการสงเกต 34 4.2 หลกการสงเกต 36 5. งานวจยทเกยวของ 39 บทท ๓ วธการด าเนนการวจย ประชากรและกลมตวอยาง 41

การคนควารวบรวมขอมล 41 เครองมอทใชในการวจย 42 วธการเกบรวบรวมขอมล 43 การวเคราะหขอมล 43 บทท ๔ ผลการศกษา 1. ประวตของอาจารยส ารวย เปรมใจ 45 1.1 ประวตสวนตวของ อาจารยส ารวย เปรมใจ 45 1.2 ประวตการศกษาทางดานดนตร 46 1.3 ประวตดานการผลตเครองดนตร 47 2.วสดอปกรณการผลตองกะลงของ นายส ารวย เปรมใจ 47 2.1 อปกรณในการผลตองกะลง 47 2.2 วสดในการผลตองกะลง 48 3. กรรมวธการผลตองกะลงของ นายส ารวย เปรมใจ 52 ขนตอนท 1 การเตรยมไม 52 ขนตอนท 2 การท ารางองกะลง 53 ขนตอนท 3 การท าเสาองกะลง 54

สารบญ (ตอ)

หนา ขนตอนท 4 การเหลาตวองกะลง 55 ขนตอนท 5 การเทยบเสยง 56 ขนตอนท 6 การประกอบองกะลง 57 บทท ๕ สรป อภปรายผล ขอเสนอแนะ สรป 59 อภปรายผล 63 ปญหาและอปสรรคของงานวจย 64 ขอเสนอแนะ 65 บรรณานกรม 66 ภาคผนวก ภาคผนวก ก สถานทผลตองกะลง 69 ภาคผนวก ข ประวตผศกษาวจย 73

สารบญภาพ ภาพท หนา

1. องกะลง 7 2. สวนประกอบขององกะลง 9 3. ไมในการท าองกะลง 9 4. รางไม 11 5. เสาองกะลง 12 6. ไมขอ 13 7. อาจารยส ารวย เปรมใจ 45 8. เครองมอทใชในการท าองกะลง 48 9. ไมในการท าองกะลง 48 10. ไมไผทใชในการท าเสาองกะลง 49 11. ไมทใชท าขอองกะลง 49 12. ไมทใชในการท ารางองกะลง 50 13. ดายพนเสาองกะลง 50 14. สทารางองกะลง 51 15. กาวรอน 51 16. ไมไผลายทผานการแชน าแลว 52 17. การใชบงเจาะชองใสกระบอกองกะลง 53 18. รางองกะลงทท าเสรจเรยบรอยแลว 53 19. การเลอยเสาองกะลง 54 20. การเหลาเสาองกะลง 54 21. การตดตวกระบอกออกครงหนง 55 22. การตดสวนลางของกระบอกไมไผ 55 23. การตดขอไมไผออก 56 24. การท าใหเสยงต า 56 25. การท าใหเสยงสง 57

สารบญ ภาพ(ตอ)

ภาพท หนา 26. การเปาลมเพอเทยบเสยง 57 27. การวดระยะการตดขอองกะลง 58 28. การยดเสาองกะลง 58 29. บานของอาจารยส ารวย เปรมใจ 70 30. สถานทผลตองกะลงของอาจารยส ารวย เปรมใจ 70 31. แผนทบานอาจารยส ารวย เปรมใจ 71

บทท 1 บทน า

ความเปนมาและความส าคญของโครงการ

องกะลง เปนเครองดนตรทถกบนทกในต ารานอยมาก มหนงสอทเขยนเกยวกบองกะลงเพยงไมกเลม เนองจากองกะลงเปนเครองดนตรของชวา ไมใชเครองดนตรสญชาตไทยแท เรองทเกยวกบองกะลงจงมกเปนการเลาปากตอปาก พนพศ อมาตยกล และอนๆ (2528 : 1) ไดกลาววา

“ทานครจางวางศร ศลปะบรรเลง ซงตอมาคอทานครหลวงประดษฐ

ไพเราะ ไดเปนผน าองกะลงเขามาเมองไทย และสอนใหคนไทยเลนจนเปนทแพรหลาย โดยน าเขามาเมอป พ.ศ. 2451 ครงนน ทานครไดโดยเสรจพระราชด าเนน สมเดกพระอนชาธราชเจาฟาภาณรงสสวางวงศ กรมพระยาภาณพนธวงศวรเดช (เปนพระอนชารวมพระชนกชนนกบพระเจาอยหวรชกาลท 5) ซงไดเสดจพระราชด าเนนประพาสประเทศชวา แลวไดน าองกะลงกลบเขามา”

ปจจบนการท าองกะลง นบวนเรมจะสญหาย หาชางทผลตองกะลงไดยากไมเหมอนชางซอ ชางระนาดเอกทมผนยมเลนมากกวา เพราะองกะลงเปนเครองดนตรทไมมผนยมมากเทาทควร การศกษาการผลตองกะลงครงน จงศกษาเพอเปนประโยชนแกผทสนใจและอนรกษการผลตองกะลงแบบโบราณเอาไวใหคงอย พนพศ อมาตยกล และคนอนๆ(2528 : บทคดยอ) ไดกลาวไววา

“เรองทเกยวของดวยองกะลง เปนเรองทมกเลาตอๆกนมาดวยปาก จะหาทบนทกไวเปนเอกสารไดนอยมาก แตกอนทราบกนแตเพยงวาไทยเราไดมาจากชวาในสมยรชกาลท 5 แตรายละเอยดเกยวกบการพฒนาองกะลงของเดมมาเปนแบบไทยทกวนน ยงไมมผใดไดรวบรวมไว”

2

องกะลงเปนเครองดนตรประเภทตทท าดวยไมไผ สงทส าคญทสดจงอยทไมไผ การท าองกะลงขนมาสกชน จงตองหาไมไผทมความเหมาะสมทสด พนพศ อมาตยกล และคนอนๆ (2528 : 12) ไดกลาววา

“ไมไผทนยมท าองกะลงนน จะตองมความส าคญในตวของไมเอง สาม

ประการเปนอยางนอย นนคอ ความแกรงของไม ซงหมายความวาจะตองมเนอแขงไดท จงใหเสยงดมความไพเราะนาฟง ขอสองนน จะตองมลายงดงามคามสมควร หากลายไมไมสวย อาจจะตองมกรรมวธท าใหเกดลายขน เชนเดยวกบการท า ลายขลย สวนขอทสามนน เนอไมจะตองสะอาด ปราศจากตวแมลง เชน มอด ซงอาจจะท าลายกดกนเนอไมใหเสยได และจะท าใหอายการใชงานสนลง”

จากการศกษาคนควาขอมล ผ วจยไดศกษาแนวทางการวจยทเกยวกบการศกษาประวตและการผลตองกะลงของอาจารยส ารวย เปรมใจ โดยผ วจยไดรวบรวมขอมลทเกยวกบงานวจยดงกลาว มดงน 1. นท บณคม (2543 : 36) ไดศกษาการผลตองกะลงของชางประเสรฐ เหมอนแยม พบวา การผลตองกะลงไมมกฎเกณฑตายตวทแนนอน ตองอาศยดลยพนจของชางผผลต เพราะองกะลงเปนเครองดนตรทผลตจากวสดธรรมชาต คอไมไผ ซงในไมไผแตละกอ กมความแตกตางกน ความหนาของไมไผแตละตนกไมเทากน เสนผาศนยกลางของไมไผแตละกระบอกกแตกตางกน อยางเชน ตวโดต า ขององกะลงอกตบหนง อาจมเสนผาศนยกลาง ความหนาของผวไมกระบอกหนง หรอแมกระทงความชนของเนอไมในทมากกวากระบอกใหญของโดต า ขององกะลงอกตบหนง ซงปจจยเหลานมผลท าใหระยะตางๆ ไมวาจะเปนจดเสยงจรง จดทท าการเจาะร และจดทท าการตดปกขององกะลงแตละกระบอกมความแตกตางกน ในการทจะหาอะไรมาเปนเกณฑมาตรฐานในการก าหนดระยะตางๆทแนนอนนน เปนไปไมได แตสงทท าไดคอการเผอระยะ การประมาณคา การอาศยความช านาญ และความอดทนในการผลต

2. ไอยดา อมคม (2544 : 48) ไดศกษาการผลตขม กรณศกษาชางจอน ไทรวมาน พบวา ลกษณะเฉพาะในการผลตขมของชางจอน คอ ชางจอนจะผลตขมเฉพาะเมอมลกคาสงคราวละมากๆเทานน และการบรหารงานภายในโรงงานนน ชางจอนจะมอบหมายหนาทรบผดชอบให

3

ลกนองเปนผดแลแทน แลวตวชางจอนจะเปนผตรวจสอบคณภาพในขนสดทายกอนจะสงถงมอลกคา สวนลกษณะเฉพาะของผลผลต นอกจากจะมสญลกษณทเปนอกษรไทยพมพค าวา “ดรยางคไทย” ตรงบรเวณมมขวาดานลางของหนาขมแลวกไมมสวนใดแตกตางจากผลผลตจากโรงงานผลตเครองดนตรไทยทวไป

3. โสฬส สนธเณร (2543 : 20) ไดศกษาขนตอนการผลตฆองวงใหญของบานเนน พบวา จากการทไดศกษาขนตอนการผลตฆองวงใหญของบานเนน ท าใหไดรบความรในการผลตลกฆองแบบตทมคณภาพ ซงสวนทส าคญทสดของการผลตคอ สถานทในการผลตจ าเปนตองเปนทโปรง เพราะในกระบวนการผลตนนจะตองอยกบไฟตลอดเวลา ดงนนสถานทโปรงจะท าใหงานทออกมานนดมคณภาพ เนองจากขนตอนการผลตฆองจะตองมอณหภมทเหมาะสม มเชนนน ลกฆองทออกมาอาจจะไมไดคณภาพตามทตองการ จากทไดศกษาขอมล ท าใหผ วจยสนใจทจะศกษาวจยเรองประวตและการผลตองกะลงของอาจารยส ารวย เปรมใจ เพอใหทราบถงประวตทมาขององกะลงและขนตอนการผลตองกะลงทมมาตงแตโบราณ การศกษาในเรองดงกลาวจงจ าเปนตองสมภาษณอาจารยส ารวย เปรมใจ ผซงเปนเจาของโรงเรยนและเปนผผลตองกะลงทไดรบการถายทอดความรการผลตองกะลงแบบโบราณมาจากบดา การศกษาจงเปนทนาศกษาและเกบไวเพอส าหรบผ ทสนใจไดศกษา

วตถประสงคของการวจย 1. เพอศกษาประวตของอาจารยส ารวย เปรมใจ 2. เพอศกษาวสด อปกรณทใชในการผลตองกะลง 3. เพอศกษากรรมวธการผลตองกะลงของอาจารยส ารวย เปรมใจ ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ไดขอมลประวตอาจารยส ารวย เปรมใจ 2. ไดขอมลวสด อปกรณทใชในการผลตองกะลง 3. ไดกรรมวธการผลตองกะลงของอาจารยส ารวย เปรมใจ

4

ขอบเขตของการวจย / โครงการ

ศกษาประวตและ การผลตองกะลงของอาจารยส ารวย เปรมใจ

แผนการด าเนนงานตลอดการวจย / โครงการ

พฤศจกายน ธนวาคม มกราคม กมภาพนธ จดท าแบบสมภาษณ วางแผนการท างาน

คนหาขอมล ตดตอสมภาษณ

ลงพนทเกบขอมล รวบรวมขอมล วเคราะหขอมล

สรปการวจย

ระเบยบและวธการวจย

1. สบคนขอมลเบองตนจากเอกสารทเกยวของ 2. ภาษณ และวางแผลการด าเนนงาน 3. ตดตอโรงเรยนสอนดนตรไทยบานเปรมใจเพอขออนญาตท าวจย 4. ลงพนทเพอเกบขอมลและสมภาษณอาจารยส ารวย เปรมใจ

4.1 สมภาษณอาจารยส ารวย เปรมใจ ซงเปนเจาของโรงเรยนสอนดนตรไทยบานเปรมใจ

4.2 เกบภาพสถานททผลตองกะลง 4.3 เกบภาพขนตอนการผลตองกะลง

5. รวบรวมขอมล 6. วเคราะหขอมล 7. สรปผลรายงานการวจย

5

ระยะเวลาการท าโครงการ

พฤศจกายน 2556 – ภมภาพนธ 2557

นยามศพทเฉพาะ

-

บทท2 เอกสารและวรรณกรรมทเกยวของ

การศกษา การผลตองกะลงของ อาจารยส ารวย เปรมใจผวจยไดศกษาเอกสารและ

งานวจยทเกยวของ เพอใชเปนแนวทางในการวจย ในประเดนดงตอไปน 1. องกะลง

1.1 ความหมายขององกะลง 1.2 ความเปนมาขององกะลง 1.3 ลกษณะขององกะลง

2. การผลต 2.1 ความหมายของการผลต 2.2 ไมทใชในการผลต 2.3 ขนตอนการผลต

3. การสมภาษณ 3.1 ความหมายของการสมภาษณ 3.2 ขนตอนการสมภาษณ

4. การสงเกต 4.1 ความหมายของการสงเกต 4.2 หลกการสงเกต 5. งานวจยทเกยวของ 1.องกะลง 1.1 ความหมายขององกะลง

องกะลง เปนเครองดนตรทมนกวชาการหลายทานไดใหขอมลเกยวกบความหมายของ

องกะลงไว ดงน

7

ภาพท 1 องกะลง (http://tkapp.tkpark.or.th/stocks/content/developer1/thaimusic/97_anggalung/we

b/images/big/instrument1.png เขาถงวนท 28 กมภาพนธ 2557) พนพศ อมาตยกล และคนอนๆ (2528 : บทคดยอ) ไดกลาวไววา “องกะลงเปนชอไทยของเครองดนตรประเภทต ซงเกดเสยงโดยการกระทบกนของไมและกระบอก เดมเปนเครองดนตรของชวา ซงคนไทยไดยนคนชวาเรยกวา อง คะลง จงจ ามาเรยกเพยนไปจากชอเดมเปน องกะลง และเรยกตดปากมาจนทกวนน”

ไพศาล อนทวงศ (2548 : 86) ไดกลาวไววา “องกะลง เปนเครองดนตรประเภทต ซงเกดเปนเสยง โดยการกระทบกนของไม และกระบอกไมไผ เดมเปนเครองดนตรของชวา ซงคนไทยไดยนคนชวาเรยกวา องคะลง จงจ ามาเรยกเพยนไปจากเดม เปนองกะลง และเรยกจนตดปากมาจนทกวนน”

อษฎาวธ สาครก (2550 : 150) ไดกลาวไววา องกะลง กระทบกนของไมไผทถกแขวนไว

กบรางไมเลกๆ เมอผบรรเลงเขยา กระบอกไมไผกจะเกดการไกว กระแทกเปนเสยงทไพเราะ

อานนท นาคคง (2550 : 74) ไดกลาวไววา องกะลงเปนเครองดนตรประเภทสรางเสยงโดยการเขยา ท าจากกระบอกไมไผขนาดตางๆ ใสในตบไมเปนชดๆ ตบละ 3 กระบอก

8

1.2 ความเปนมาขององกะลง องกะลง เปนเครองดนตรทมนกวชาการหลายทานไดใหขอมลเกยวกบความเปนมาของ

องกะลงไว ดงน พนพศ อมาตยกล และคนอนๆ (2528 : บทคดยอ)ไดกลาวไววา “ทานครจางวางศร ศลปะบรรเลง ซงตอมาคอทานครหลวงประดษฐไพเราะ ไดเปนผน าองกะลงเขามาเมองไทย และสอนใหคนไทยเลนจนเปนทแพรหลาย โดยน าเขามาเมอป พ.ศ.2451 ครงนน ทานครไดโดยเสดจพระราชด าเนน สมเดจพระอนชาธราชเจาฟาภาณรงษสวางวงศ กรมพระยาภาณพนธวงศวรเดช (เปนพระอนชารวมพระชนกชนนกบ พระเจาอยหวรชกาลท 5) ซงไดเสดจพระราชด าเนนประพาสทประเทศชวา แลวไดน าองกะลงกลบมา“

ไพศาล อนทวงศ (2548 : 86) ไดกลาวไววา “ทานครหลวงประดษฐไพเราะ (ศร ศลปบรรเลง) ไดโดยเสดจฯ สมเดจเจาฟา ภาณรงษสวางวงศ กรมพระยาภาณพนธวงศวรเดช เสดจประพาสประเทศชวา แลวไดน าองกะลงกลบมาเมองไทยเมอปพทธศกราช 2451” อษฎาวธ สาครก (2550 : 150)ไดกลาวไววา “เดมทองกะลงเปนเครองดนตรพนเมองของชาวชวา (อนโดนเซย) ราวป พ.ศ. 2451 หลวงประดษฐไพเราะ (ศร ศลปบรรเลง) ไดน าองกะลงเขามาปรบปรงรปราง และวธการบรรเลงขนเปนเอกลกษณแตกตางจากของชวา” จากการศกษาของนกวชาการทกลาวมาขางตน สรปไดวา องกะลงเปนเครองดนตรทมตน

ก าเนดมาจากชวา จากนนทานครหลวงประดษฐไพเราะ (ศร ศลปบรรเลง) ทไดโดยเสดจฯ สมเดจเจาฟา ภาณรงษสวางวงศ กรมพระยาภาณพนธวงศวรเดช น าองกะลงเขามาในเมองไทยในป พ.ศ.2451

9

1.2 ลกษณะขององกะลง

ภาพท 2 สวนประกอบขององกะลง ทมา : นายกตต ภญโญ ถายจาก สารนพนธของ นายคตวฒน ภขาว ถายเมอวนท 12

กมภาพนธ 2557

1.2.1 ไมไผ

ภาพท 3 ไมในการท าองกะลง

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

10

ไมไผลายเปนไมทไวท ากระบอกองกะลง มนกวชาการหลายทานไดกลาวถงไมไผลายไว ดงน พนพศ อมาตยกล และคนอนๆ (2528 : 12) ไดกลาวถงลกษณะของไมไผลายไววา

“ไมไผทใชในการผลตนน จะตองมความส าคญในตวของไมเอง สามประการเปนอยางนอย นนคอ ความแขงแกรงของไม ซงหมายความวาจะตองมเนอแขงไดท จงใหเสยงดมความไพเราะนาฟง ขอสองนน จะตองมลายงดงามตามสมควร หากลายไมไมสวย อาจจะตองมกรรมวธท าใหเกดลายขนเชนเดยวกบการท าลายขลย สวนขอสามนน เนอไมจะตองสะอาด ปราศจากตวแมลง เชน มอด ซงอาจจะท าลายกดกนเนอไมใหเสยได และจะท าใหอายการใชงานสนลง”

อทศ นาคสวสด (ม.ป.ป. : 11) ไดกลาวถงลกษณะของไมไผลายไววา “ไมไผลาย ตองเปนไมทมความแกรง คอมเนอไมแขงไดท จงจะมเสยงไพเราะ และจะตองมลายทสวยงาม ตดไมใหเปนทอนตามขนาดทตองการ แลวน ามาตากแหงยางไมกบไฟออนๆ น ามาอาบน ายากนมอด บมไมโดยใชผาคลมจะชวยปองกนมอดได หลงจากนนจงน ามาเหลาตามเสยงทตองการ ไมไผลายเปนไมไผประเภทหนง ทปลองไมจะมลายดางเหมอนตกกระ เปนโดยธรรมชาตทวทกปลอง จะเหนลายเดนชดเมอมนแก เนอไมคอนขางบางเบาแตแขงแกรง ยงแกกยงแขง แตโบราณชางท าดอกไมไฟจะน ามาประกอบการท าดอกไมไฟทมชอวา “ชางรอง” เพราะท าใหเกดเสยง ในสมยสงครามโลกครงท 2 จะหาไมชนดน ไดงายแถบชานเมองกรงเทพ ในปจจบนมกจะหาดไดในบางทองท เชน นนทบร ปราจนบร เปนตน”

จากการศกษาของนกวชาการทกลาวมาขางตน สรปไดวา ไมไผลายเปนไมทเหมาะตอการผลตองกะลงมากทสด เพราะไมไผลายมความแขงแกรง ยงแกยงมลายเยอะ และทส าคญคอมเสยงไพเราะ

11

1.2.2 รางไม

ภาพท 4 รางไม

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

มนกวชาการหลายทานไดกลาวถงรางไมไว ดงน พนพศ อมาตยกล และคนอนๆ (2528 : 12) ไดกลาวถงลกษณะของรางไม ไววา รางไมเปนสวนฐานขององกะลง จะใชไมสกทอง หรอไมสกขควายเปนรางไม เพราะมความแขงแรง อทศ นาคสวสด (ม.ป.ป. : 11) ไดกลาวถงลกษณะของรางไม ไววา รางไม เดมจะใชไมสกทองขดเปนราง เพอใหวางขาทฐานกระบอกลงในรองทขดรองทเจาะจะม 3 รอง และรกลมอก 5 ร ส าหรบตงเสายดตวกระบอกองกะลง จากการศกษาของนกวชาการทกลาวมาขางตน สรปไดวา รางไมองกะลงจะตองใชไมสกทอง หรอไมสกขควาย เพราะไมสกมความแขงแรงกวาไมอนๆ ซงสวนรางไมจะเปนสวนฐานขององกะลง การใชไมทแขงแรงจงถอวามความส าคญ

12

1.2.3 เสาองกะลง

ภาพท 5 เสาองกะลง

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

มนกวชาการหลายทานไดกลาวถงเสาองกะลงไว ดงน พนพศ อมาตยกล และคนอนๆ (2528 : 12) ไดกลาวถงลกษณะของเสาองกะลงไววา เสาองกะลงท าดวยไมไผ เพราะไมไผมความยดหยนในตว แขงแรงไมหกงาย อทศ นาคสวสด (ม.ป.ป. : 11) ไดกลาวถงลกษณะของเสาองกะลง ไววา เสาองกะลง มกท าดวยไมไผเหลาเกลาหรอกลงจนกลมเรยบ มความยาวตามความสงของกระบอกองกะลง ขนาดโตกวารทรางเลกนอย จากการศกษาของนกวชาการทกลาวมาขางตน สรปไดวา เสาองกะลงท าจากไมไผทเหลาแลว ไมไผมคณสมบต คอ มความเหนยวแขงแรง แตไมหกงาย จงเหมาะทจะใชเปนเสาองกะลง เพราะสวนเสาองกะลงเปนสวนทใหผบรรเลงจบเพอบรรเลง

13

1.2.4 ไมขอ

ภาพท 6 ไมขอ

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

มนกวชาการหลายทานไดกลาวถงเสาองกะลงไว ดงน พนพศ อมาตยกล และคนอนๆ (2528 : 12) ไดกลาวถงลกษณะของไมขอไววา ไมขอ หรอไมขวาง ท าจากไมไผ ใชส าหรบแขวนตวกระบอกองกะลง อทศ นาคสวสด (ม.ป.ป. : 11) ไดกลาวถงลกษณะของเสาองกะลง ไววา ไมขอ ท าจากไมไผเหลาแบบ สวนกลางปาดเนอไมเปนรองลกพอประมาณ ใชส าหรบสอดผานชองกระบอกองกะลง เพอยดตวกระบอกกบเสา จากการศกษาของนกวชาการทกลาวมาขางตน สรปไดวา ไมขอ หรอไมขวางองกะลง ใชไมไผในการท า จะตองปาดเนอไมใหเปนรอง มไวส าหรบยดตวกระบอกองกะลงกบเสาองกะลง 2. การผลต

14

2.1 ความหมายของการผลต

การผลตมความหมายทหลากหลาย ซงมนกวชาการหลายทานไดใหขอมลเกยวกบการผลตไว ดงน วรลกษณ หมะกลส ( มปป: 54 ) ไดกลาวถงความหมายของการผลตไววา “การผลต(Production) หมายถง กระบวนการรวบรวมเอาปจจยการผลตซงไดแก ทดน แรงงาน ทน วตถดบ และเทคโนโลยตางๆมาผลตเปนสนคาและบรการ” วชย แหวนเพชร (อางในประไพพรรณ ตงสงวรธรรมะ 2555 : 25 ) ไดกลาวถงความหมายของการผลตไววา “การผลต หมายถง การแปรสภาพวตถดบใหเปนสนคา หรอผลผลต และบรการ ตามกระบวนการผลต โดยมขอมลพนฐานมาจาก การพยากรณ การคาดการณ การวเคราะห” อรรธพล อรรธโกวท ( 2555 : 22 ) ไดกลาวถงความหมายของการผลตไววา

“การผลตหมายถง การใชทรพยากรหรอปจจยการผลตใดๆ ในทางทจะกอใหเกดสนคาหรอบรการขน การผลตตามความหมายนเปนกระบวนการในการแปลงทรพยากรหรอปจจยการผลตดวยวธการตางๆ เพอใหไดมาซงสงทจะใชสอบสนองความตองการของมนษย ปจจยในการผลตในทนไดแก ปจจยประเภทแรงงานซงหมายถง แรงกายและแรงความคดของมนษย ทดน คอ พนแผนดนและทรพยากรตางๆ เชน น า หน ทราย อากาศ ปาไม ฯลฯ ทน ซงเปนสวนทมนษยสรางเพอเปนเครองมอในการผลตสนคา ไดแก เครองจกร อาคารส านกงาน โรงงาน โกดง สนามบน ผประกอบการ เปนผออกความคดและตดสนใจวาจะผลตอะไร จ านวนเทาไหร จะผลตอยางไร หรอจะเลอกทไหนเปนแหลงผลต”

จากการศกษาของนกวชาการทกลาวมาขางตน สรปไดวากระผลตหมายถง กระบวนการทน าเอาวตถดบตางๆในการผลตมาผลต มาแปรสภาพวตถดบใหเกดเปนสนคาหรอผลผลต เพอใหไดมาสงทใชตอบสนองความตองการของมนษย

15

2.2ไมไผทใชในการผลต

พนพศ อมาตยกล และคนอนๆ (2528 : 12) ไดกลาวไววา

“ไมไผทใชในการผลตนน จะตองมความส าคญในตวของไมเอง สามประการเปนอยางนอย นนคอ ความแขงแกรงของไม ซงหมายความวาจะตองมเนอแขงไดท จงใหเสยงดมความไพเราะนาฟง ขอสองนน จะตองมลายงดงามตามสมควร หากลายไมไมสวย อาจจะตองมกรรมวธท าใหเกดลายขนเชนเดยวกบการท าลายขลย สวนขอสามนน เนอไมจะตองสะอาด ปราศจากตวแมลง เชน มอด ซงอาจจะท าลายกดกนเนอไมใหเสยได และจะท าใหอายการใชงานสนลง”

นท บณคม (2543 : 11) ไดกลาวไววา

“วตถดบทใชในการผลตกระบอกองกะลง คอ ไมไผ ซงไมไผทใชท าองกะลงตองมคณสมบตทแขงและใหเสยงทกงวาน ไมไผทใชท าองกะลงมหลายชนด เชน ไมปลองหาง ไมฝากหรอไมเฮย แตส าหรบไมไผทชางใชคอ ไมไผลายเพยงอยางเดยว เนองจาก โดยสวนตวของชางใหเหตผลวา ไมไผลายมความสวยงามกวา เวลาไมไผออนจะยงไมมลาย แตเมออายมากขนลายของไมจะปรากฏเดนชด ยงเมอมการผานกรรมวธตาก ลายไมกยงแสดงใหเหนเดนชดมากขน ละลายทปรากฏเดนชดกยงเปนจดหนงทไวใชส าหรบสงเกตไมของตวชางวา ไมพรอมส าหรบการผลตเปนตวกระบอกองกะลงหรอไม และยงเหลาไดงายกวา เมอเสรจในสวนของคณภาพเสยง องกะลงทท าจากไมไผลายจะมคณภาพเสยง ทดกวา อกทงยงสามารถทจะผลตใหเสยงทกราวหรอนมนวล สดแทแตผสงจะตองการได”

16

อบล ทพยโอสถ (2555)ไดกลาววา

“ไมไผลาย เปนไมทมความแกรง คอมเนอไมแขงไดท จงจะมเสยงไพเราะ และจะตองมลายทสวยงาม ตดไมใหเปนทอนตามขนาดทตองการ แลวน ามาตากแหงยางไมกบไฟออน ๆ น ามาอาบน ายากนมอด บมไมโดยใชผาคลมจะชวยปองกนมอดได หลงจากนนจงน ามาเหลาแตงเสยงตามทตองการ ไมไผลายเปนไมไผประเภทหนง ทปลองไมจะมลายดางเหมอนตกกระ เปนโดยธรรมชาตทวทกปลอง จะเหนลายเดนชดเมอมนแก เนอไมคอนขางบางเบาแตแขงแกรง ยงแกกยงแขง แตโบราณชางท าดอกไมไฟจะน ามาประกอบการท าดอกไมไฟทมชอวา “ ชางรอง ”เพราะท าใหเกดเสยง”

จากการศกษาพบวา ไมทเหมาะสมทสดในการท าองกะลงคอ ไมไผลาย เนองจากไมไผลายเปนไมทมลายเมอมอายของไมมากขนจะปรากฏลายใหเหนไดชด มความสวยงามในการท า และ ชางสามารถสงเกตลายไมไดวา ไมพรอมทจะน ามาผลตหรอไม อกทงยงมเสยงดกวาไมอนๆ

2.3 ขนตอนการผลตองกะลง พนพศ อมาตยกล และคนอนๆ (2528 : 12) ไดกลาวถงขนตอนการผลตองกะลงไวดงน ขนตอนท 1 การคดเลอกไม

“ไมไผทตดมานน แตละล าจะมความยาวประมาณ 3 – 4 เมตร แลวจงขนเขาบานมาเพอใชเลอยตดใหเปนทอนๆ จะใหขนาดยาวสนเทาใดสดแทแตตองการวาจะเอาเสยงใด ถาเสยงต า กระบอกกใหญและยาวกวา บางทตองใชสองปลอง เปนหนงกระบอกกม ถาไผนนปลองสน แตถาจะใหด ควรเปนปลองเดยว จงจะงาม แลวน าไมทตดเปนทอนสนแลวนนไปผงแดดใหแหง หรออาจจะใชวธอบความรอน โดยสมไฟในคอกทมสงกะสลอมเปนกรอบแลวท าตะแกรงไวขางบนกองเพลงนน เกลยไฟใหทวพอเปนไฟรม ไมแรงนก ใชไมทอนทตดไดขนาดแลวขนยาง หมนคอยหมนใหรอบเหมอนยางของ ตองใจเยนๆ ไมกจะแหงไดอกวธหนง แตอาจจะไมดเทากบการปลอยใหแหงโดยธรรมชาต ไมทยางแลว

17

จะถกน าไปอาบน ายาเพอฆาแมลง โดยแชลงในถงรปสเหลยมผนผาแลวจงน ากระบอกไมทแชยากนแมลงนนไปวางเรยงไวเปนกองใหญใหเปนระเบยบ ใชผาคลมไวใหมดชด สวนมากจะกองไวกลางแจงนนเอง เรยกวธการนวา บมไม ซงอาจจะบมไวนานเทาใดกได”

ขนตอนท 2 การเหลาตวองกะลง

“การเหลาตวองกะลง จะตองเลอกไมทตดไวนนใหเปนพวกเปนหม จดกลมเสยงเสยกอนแลวจงใชเลอย ตดแตงทกนกระบอก ท าเปนขา ส าหรบใสลงในรางไมสก อนจะเปนสวนทถกเขยาครดไปมากบราง ใชบงแตงขาทงสองใหเรยบรอย ส าหรบสวนบนของกระบอกนน ใชมดคม ผาลงมา จะท าใหลกเทาใดแลวแตเสยงทตองการ จากนนจงใชมดคมๆเจยนปากกระบอกใหเวา ตบแตงไมใหมคม กจะเปนกระกอบทเกอบใชการได แตยงตองเจาะรรปพระจนทรครงซกทปากกระบอกดานยาวแหงหนง เพอเปนชองส าหรบสอดไมขวางส าหรบยดตวกระบอกนนตดกบเสาตอไป วธเหลาองกะลงตอนน ตองมความช านาญพอสมควร จงจะไดเสยงทตองการ เปนการยากทจะอธบายเปนลายลกษณอกษรใหกระจางได” ขนตอนท 3 การเทยบเสยง

“สวนมาก เมอเหลาเสรจแลว กพอจะรเสยงอยแลว แตเสยงนนอาจจะยงไมเขาทม จงตองเคาะหาเสยง แลวใชหฟงเทยบกบขลยเพยงออ ถาตองการท าใหเสยงเปนเสยงเพยงออ หากตองการเทยบใหเปนเสยงสากลกใชเครองดนตรสากลเทยบ ครปลง บางเขน ทานเทยบดวยปคลารเนต บานครนามเทยบดวยระนาดเอก บานครเฉลมเทยบดวยเครองเสยงคาสโอ สมยใหมนเทยบดวยเมโลดกา บานทมออรแกน บางทกเทยบกบออรแกนกม แลวแตใครจะถนดแบบไหน บางบาน เทยบกบหลอดเปาเทยบเสยงสากลทฝรงท ามาขายกได ในการเทยบเสยงน ทงสามกระบอก จะตองถกน ามาเคาะเทยบกนและกนอกทหนง ใหเสยงเปนโนตตวเดยวกนจงจะใชได ดงนนหคนเทยบจงส าคญนก และเมอเทยบ

18

ไปกตองใชมดแตงไปเจยนไป ยงช านาญเทาใดกแมนและเรวเทานน แตละกระบอกจะมเสยงตางกนเจดเสยง หรอเรยกวาเปนคแปดนนเอง” ขนตอนท 4การท ารางไม

“องกะลงของอนโดนเซย ใชไมไผดวยกนท าราง แตของเราใชไมสกทองขดเปนรางเพอใหวางขาทฐานกระบอกลงในรองทขดนน รองทเจาะ จะม สามรองยาวส าหรบกระบอกสามกระบอก และ 5 รกลม ส าหรบตงเสา ใชสงชวยเจาะ ขด และแตงพนรองใหเรยบ ส าหรบรกลมทจะใชเปนทตงเสานนเจาะดวยสวานไฟฟา จะกลมไดขนาดทตองการและเสมอกน” ขนตอนท 5 การท าเสาองกะลง

“เสาองกะลงสวนมากกเปนไมไผทเหลาแลวเกลา หรอกลงจนเปนไมกลมเรยบ ขนาดความยาวสดแทแตความสงของตบองกะลงทตองการ บางรานใชเครองไฟฟากลง ซงสะดวกรวดเรวมาก แตถาไมมเครอง ใชมอเหลากได เสยเวลากวานดหนอย ขนาดของเสาจะตองเของกวารทเจาะไวบนรางเลกนอย เพอเวลาตงเสา จะไดตอกลงไปไดแนนกบรนน”

ขนตอนท 6 การประกอบองกะลง และผกไมขวาง

“เมอไดกระบอกทงสาม เจาะรรปพระจนทรครงซก ท าราง ไมเสา ครบถวนแลวจงน ามาประกอบเปนตบองกะลง โดยเรมตอกเสาเสยกอน เสาทเปนมอจบจะมสองเสา และจะอยชดกบกระบอกทใหญทสดของตบนน แลวจงตอกเสาท 3 ท 4 และท 5 ตามล าดบไป แลวจงตอกตะปตวเลกๆยดเสานนใหแนน และตรง จากนนกท าไมขวาง ทจะสอดผานรรปพระจนทรครงซก โดยตดและบากใหพอดกบความกวางระหวางเสาองกะลง บากรองส าหรบใหกระบอกองกะลงสนไดสะดวก แลวจงน าไมขวางทบใหสนทกบไมเสา แลวจงมดใหแนนดวยไหมสบปะรด”

19

“การผกองกะลงนน แลวแตถนด จะเรมผกกระบอกเลกกอน แลวตามมาดวยกระบอกกลาง ทายเปนกระบอกใหญ กไดแลวแตสะดวกเมอเขารปหมดแลวกตองลองเขยาดวาคลองหรอไม ถาไมคลองกตองมองหาวา ตดขดทใด อาจจะเปนทรอง ตรงทใสขากระบอกไมเรยบ หรอไมขวางคบไป หรอขาองกะลงไมเรยบรอย กตองน ามาแตงใหมใหดและคลอง จงจะน าไปทาส และทาน ามนชกเงาตอไป จากนนเมอจะน าไปบรรเลง กตดธงทวและหางนกยงแลวแตวาจะชอบแบบไหน จงเปนอนเสรจการจากนนจะถกน ามาเขยาแตงเสยงอกหน แลวจงเขยนบอกเสยงโนตไวทองกะลงตบนน เพอรวา เปนเสยงใด กพรอมทจะน าไปใชไดทนท”

อบล ทพยโอสถ (2555)ไดกลาวถงขนตอนการผลตองกะลงไวดงน

ขนตอนท 1

“น าไมไผลายทตดมาจากกอ หรอสงซอมาจากทอนทงล าตนน าไปตากแดด

ใหแหง อาบน ายากนมอด” ขนตอนท 2

“ไมไผลาย ทผานกระบวนการตากแดด อาบน ายา และบมกนมอดแลว

น ามาตดเปนทอนๆ ตามขนาดเสยงต า, เสยงกลาง และเสยงสง องกะลงหนงตบ เทากบหนงตวโนต ตองตด 3 ขนาด คอ กระบอกสง กระบอกกลาง และกระบอกเลก ความยาวขนอยกบขนาดขององกะลงทท า ดานลางจากขอไม ใหมความยาวประมาณ 2 นวเศษ ส าหรบท าขาองกะลง”

20

ขนตอนท 3

“น าไมไผลาย ทตดเปนทอนๆ แลวตดขา โดยใชมดตดปาดลงทงสองดาน เพอใหกระบอกไมไผมขา 2 ขา แลวใชมดปาดตกแตง ใหไดรปทรงทสวยงาม” ขนตอนท 4

“น ากระบอกไมไผ ทตดขาและตกแตงแลวมาปาดควานดวยมด ปาดเนอ

ไมไผออกขณะทเรมปาดควาน ใหเปดเครองเทยบเสยงไปดวย คอยๆปาดเนอไม ออกทละนอย เพอใหไดเสยงทตองการ เชน เสยงโด ท าตงแตกระบอกใหญ คอ เสยงต า กระบอกกลาง คอ เสยงกลาง และกระบอกเลก คอ เสยงสง ขณะปาดควานไมไผลาย แตละกระบอก ตองใชเครองเทยบเสยงทกกระบอก จงจะไดเสยงมาตรฐาน” ขนตอนท 5

“รางไมใชไมสก สงซอแบบส าเรจขนาดยาว 1 ฟต น าไมรางทเซาะ

รอง เจาะรแลว วางขนาบ 2 ดาน เปนแบบในการวด แลวน าไมราง 4 หรอ 5 ทอน วางตรงกลาง วางใหหวทายเสมอกน ใชไมบรรทดวางทาบ ใหตรงรและตรงแนวทเซาะรอง แลวใชดนสอขดเสนเปนแนวยาว ใหตดเหมอนกนทกทอน” ขนตอนท 6

“น าไมรางทขดเสนไวแลว ไปวางบนเครองเซาะรอง ใชแทนเครองบบให

แนนชดกน เพอไมใหไมขยบเขยอน เรมเปดเครองกดหวใบมดลงทไมเพอเซาะรอง ทวาดเปนรปสเหลยมไวแลว ไมราง 1 อน จะเซาะรอง 3 รอง น ามาแตงใหไดรปสเหลยม “

21

ขนตอนท 7

“น าไมรางทเซาะรองเรยบรอยแลว ไปทเครองเจาะร เจาะรตามเสนทขดไว ไมราง 1 อนจะเจาะ 5 ร” ขนตอนท 8

“น าไมรางทเจาะร เซาะรองเสรจแลว ไปทเครองขดไม ขดหวและทาย

ใหเปนรปวงรและขดใหไดสดสวนทสวยงาม” ขนตอนท 9

“น าไมรางทเซาะรอง เจาะรแลวไปใสเสา ดานหวจะใสเสา 2 อน หางกน 1 นว เพอส าหรบไวจบเขยาองกะลง ใสเสาทงหมด 5 เสา สงไมเทากน” ขนตอนท 10

“น าไมรางทใสเสาเรยบรอยแลว ไปทาสหรอจมลงในสทเตรยมไว แลว

น าไป ตากแดดใหแหง” ขนตอนท 11

“ใสกระบอกไมไผลายตวแรก กระบอกใหญ คอ เสยงต า วางกระบอกไมไผลงในชองรางไมทเซาะรองไวเปนรปสเหลยม แลวใชไมขวางสอดทรกระบอกไมไผทเจาะไวระหวางสวนทควาน ตอกตะปทไมขวางกบเสายดใหแนนสนท ตดกระบอกกลาง และกระบอกเลก ยดดวยไมขวางตอกตะปใหแนนทกจด”

22

ขนตอนท 12

“น าเชอกดายทเหนยวมาผกระหวางไมขวางกบเสา ตรงทตอกตะป แลว

น าไปทาสทบตรงเชอกดายทผกอกครง และน าไปตากแดด เพอใหสแหงสนท” ขนตอนท 13

“เมอสแหงสนท น าองกะลง แตละตบ มาวางบนราว และตดตวอกษร

คอ ตวโนต ของแตละตบ เรยงล าดบตวโนตใหถกตอง ตดธงหรอหางนกยง เพอความสวยงาม เสรจสมบรณน าไปเขยาบรรเลงได”

(http://xn--e3ca4anygl0jlp7c8h.blogspot.com/2012/10/blog-post_18.html เขาถงเมอ วนท 12 มกราคม 2557)

จากการศกษาวธการผลตองกะลง กรรมวธการผลตองกะลงสามารถแบงเปนขนตอน คอ

1. การคดเลอกไม 2. การเหลาตวรางองกะลง 3. การเทยบเสยง 4. การท ารางไม 5. การท าเสาองกะลง 6. การประกอบองกะลง และผกไมขวาง การผลตองกะลงของแหลงขอมลแตละท ถงจะมขนตอนไมเทากน แตมขนตอนใหญๆทเหมอนกน

3. การสมภาษณ

3.1 ความหมายของการสมภาษณ จากการศกษาความหมายของการสมภาษณ นกวชาการหลายทานไดใหความหมายไวดงน ธรวฒ เอกะกล ( 2544 : 172 ) ไดใหความหมายของการสมภาษณไววา

23

“การสมภาษณเปนอกเทคนควธการหนงในการเกบรวบรวมขอมล ทใชการสนทนาแบบมจดมงหมายแนนอน ระหวางผ ทตองการทราบเรองราวเรยกวา ผสมภาษณ (Interviewer) กบผ ทใหเรองราวซงเรยกวา ผใหสมภาษณหรอผถกสมภาษณ (Interviewee) เครองมอทส าคญของการสมภาษณคอการสนทนาโตตอบระหวางบคคล 2 ฝาย ดวยวธการพบปะโดยตรง (Face to Face) ซงอาจกระท าโดยใชค าพด ทาทาง เครองหมาย และความรสกทแสดงออกทางสหนา และอนๆ การสมภาษณเปนวธการไดขอมลทนาเชอถอและเจาะลกขอมลไดดกวาการใชแบบสอบถาม”

นรนดร จลทรพย ( 2547 : 217 ) ไดใหความหมายของการสมภาษณไววา “เปนการเกบรวบรวมขอมลโดยการสนทนาระหวางผสมภาษณ (Interviewer) กบผใหสมภาษณ (Interviewee) โดยเปนการสนทนาอยางมจดมงหมาย ในขณะเดยวกนผสมภาษณสามารถสงเกตสหนาทาทางของผใหสมภาษณ และน าผลทไดจากการสมภาษณไปใชในการวเคราะหหาขอมลทแทจรงตามทตองการได”

บญธรรม กจปรดาบรสทธ ( 2549 : 33 ) ไดใหความหมายของการสมภาษณไววา

“การสมภาษณเปนการพด คย ซกถามเรองราวตางๆระหวางคนอยางนอยสองคน เปนการตอบกนโดยตรง หากมขอสงสยหรอปญหาใดเกดขน หรอค าตอบใดไมชดเจนกถามซ าหรอท าความเขาใจได และสามารถท าไดทนท เปนการสรางความมนใจใหทงผตอบและผท าวจย การสมภาษณทด ผสมภาษณตองมทกษะ มความช านาญในการสมภาษณ จงจะรวบรวมขอมลและขอเทจจรงไดดกวาวธอน เหตผลประการหนงคอ คนเรานนเตมใจทจะพดมากกวาเขยน”

24

นคร เสรรกษ ( 2555 : 34 ) ไดใหความหมายของการสมภาษณไววา

“การสมภาษณเปนวธการหนงในการเกบรวบรวมขอมล การสมภาษณมจดมงหมายท านองเดยวกบการใชแบบสอบถาม แตการสมภาษณเปนการพบปะถามตอบกนโดยตรง หากมขอสงสยหรอค าถามใดไมชดเจนกสามารถถามซ าหรอท าความเขาใจได เปนการสรางความมนใจใหทงผตอบและผ วจย การสมภาษณทดถาผสมภาษณมความช านาญจะสามารถรวบรวมขอมลไดดกวาวธอน”

จากการศกษาของนกวชาการทกลาวมาขางตน สรปไดวาการสมภาษณเปนวธการทเกบขอมลจากผใหขอมลโดยการพดคย และผสมภาษณกน าขอมลทไดจากการสมภาษณไปใชในการวเคราะหขอมลทไดมา 3.2ขนตอนการสมภาษณ จากการศกษาขนตอนการสมภาษณ นกวชาการหลายทานไดแบบขนตอนการสมภาษณไวดงน นรนดร จลทรพย(2547:219)ไดกลาวถงวธกาสมภาษณไววา “การสมภาษณในงานวจยม 3 ขนตอน ดงน

1.ขนเตรยมการสมภาษณโดยเฉพาะการสมภาษณแบบมโครงสรางหรอแบบเปนทางการ มขนตอนดงน

1.1 ก าหนดวตถประสงคของการสมภาษณไวลวงหนาใชชดเจนสอดคลองกบขอมลทตองการทราบ 1.2 เลอกบคคลหรอกลมตวอยางทใหสมภาษณวามใครบาง จ านวนกคน ประวตโดยสงเขป

25

1.3 เตรยมรายชอ ทอย สถานททจะตดตอไดสะดวก เพอนดหมาย วนเวลา สถานท ทจะสมภาษณ 1.4 วางแผนการสมภาษณ เกยวกบแบบฟอรมทจะใชสมภาษณ เตรยมค าถาม ระยะเวลาทจะใช ตลอดจนเครองมอและอปกรณตางๆ ไดแก กระดาษ ดนสอ ปากกา เทปบนทกเสยง กลองบนทกภาพ เปนตน 1.5 ถามผชวยสมภาษณตองฝกอบรมใหมความรความเขาใจใหชดเจน 1.6 ซกซอมสมภาษณบคคลหรอกลอมคนอนทมใชผใหสมภาษณกอนเพอหาความเทยงตรง ความเชอถอได ระยะเวลาทใชแลวน ามาปรบปรง ควรเตรยมตวอยางค าถามไวหลายๆค าถาม เพอสามารถทดแทนค าถามบางประเดนทไมสามารถใชได 1.7 ตดตอนดหมายผใหสมภาษณหรอมทงชแจงวตถประสงคและระยะเวลาทจะใชสมภาษณ

2. ขนด าเนนการสมภาษณ ผสมภาษณควรปฏบตดงน

2.1 แนะน าตวเองตอผสมภาษณ แสดงออกถงการใหความส าคญ ใหเกยรต และยกยองผใหสมภาษณ และขออนญาตจดบนทก บนทกภาพ บนทกเสยง (ถาม) 2.2 สรางบรรยากาศใหรสกอบอนเปนกนเอง ไมเปนทางการมากเกนไปพรอมทงยนยนวาจะเกบขอมลเปนความลบ 2.3 ควรเรมตนค าถามทผสมภาษณตอบงายและสบายใจทจะใหขอมล 2.4 ใชภาษาทสภาพเขาใจงาย และและควรระวงเปนพเศษในกรณทผ วจยไมเขาใจภาษาของผใหสมภาษณดพอ และโดยเฉพาะในกรณทตองใชลาม 2.5 ควรใชวธการตะลอมค าตอบของผใหสมภาษณใหอยในประเดนและถามการสมภาษณเปนกลมควรเลอกถามผอาวโสกอน

26

2.6 ถาใชเวลาสมภาษณนานควรมการหยดพกหรอใชวธแทรกค าถามเรองเบาๆ เพอผอนคลายความตงเครยดหรอเปลยนอรยาบท 2.7 ผสมภาษณตองเปนนกฟงทด คอตงใจรบฟงและตดตามท าความเขาใจค าตอบของผใหสมภาษณอยางตอเนอง และรจกปอนค าถามใหเหมาะสมกบจงหวะของผตอบ 2.8 การใชภาษาของผสมภาษณเปนสงจ าเปนเชน การสบตา โนมตวไปขางหนา ผงกศรษะยอมรบ และเปลงเสยงตอบรบในล าคอ เปนตน

3. ขนยตการสมภาษณและบนทกผสมภาษณควรปฏบตดงน

3.1 รบบนทกการสมภาษณใหสมบรณหลงจากการสมภาษณเสรจสนในทนท 3.2 จดบนทกขอมลตามความเปนจรงและจดเฉพาะใจความส าคญ ไมใสความคดเหนของตนเองลงไป 3.3 ระบชอ ทอย ผใหสมภาษณ วน-เดอน-ป ค าถาม-ค าตอบ ขอสงเกตทไดขณะสมภาษณและสรปผลการสมภาษณ

3.4 กลาวขอบคณผใหสมภาษณ 3.5 ทบทวนความถกตองเชอถอไดของขอมล รวบรวมขอมลและเอกสารตางๆทไดจากการสมภาษณแนบรวมไวกนบนทกการสมภาษณ”

บญธรรม กจปรดาบรสทธ ( 2549 : 46 ) ไดแบงวธการสมภาษณเปน 4 ขนตอน ดงน “1. ขนเตรยมการ เตรยมการและวางแผนการสมภาษณทงหมด ดงน

1.1 ก าหนดวตถประสงคของการสมภาษณ ตองก าหนดใหชดเจนโดยพจารณาจากวตถประสงค ขอบเขต และนยามศพททใชในการวจย จะท าใหรวา ตองการศกษาตวแปรและมขอมลอะไรบางทตองไปสมภาษณ ใหจดแยกเปนประเดนๆไวและตรวจสอบใหครบถวน ครอบคลม

27

ตวแปรและเนอหาทตองการทงหมด เพอใชเปนวตถประสงคของการสมภาษณ 1.2 เลอกผใหสมภาษณ ตองคดเลอกวาจะไปสมภาษณใครบาง ใครเปนผ ร หรอมขอมลตามทตองการ ผนนมอ านาจหรออยในฐานะทจะใหขอเทจจรงเหลานนไดเพยงใด รวมทงตองใชผใหสมภาษณจ านวนเทาใดจงจะเปนตวแทนของประชากรดวยการเลอกผใหสมภาษณบางกรณอาจตองเลอกใหแทนกลมคน เชน ตวอยางเปนเกษตรกรผลไม ถาตองการถามการใชสารเคมก าจดศตรพช ปญหาทเกดขน คอ เกษตรกรทท าสวนผลไม เปนอาชพของครอบครว ซงท ากนหลายคน จะมผใชสารเคมหลายคนในหลายขนตอนของการใช ในการสมภาษณจะเลอกสมภาษณใครเปนตวแทนของเกษตรกรในครอบครวนน ถาตองการใหไดขอเทจจรงๆควรสมภาษณผทเกยวของทกคนในครอบครวนนหรอสมภาษณเพยงคนเดยวทเกยวของกบการใชสารเคมมากทสดกพอได 1.3 ก าหนด นดแนะเวลาและสถานท ตองทาบทามผใหสมภาษณ ตดตอนดแนะเวลาและสถานทส าหรบสมภาษณไวลวงหนา หรอบางกรณอาจตองมการเตรยมการชมนม เพอท าความเขาใจเบองตนกอน 1.4 เลอกประเภทของการสมภาษณ เลอกและก าหนดใหเจาะจงวาจะใชวธใด ใชเพยงวธเดยวหรอหลายวธผสมกน ตองก าหนดใหแนนอน ในการเลอกตองพจารณาขอด ขอจ ากดของแตละวธ และตองใหเหมาะสมกบลกษณะของผใหสมภาษณ 1.5 เตรยมค าถามและวสดอปกรณ ถาใชแบบเปนมาตรฐาน ตองจดเตรยมสรางแบบสมภาษณ ทดลองใชไปกอน จดเตรยมไปใหเรยบรอยและเพยงพอ สวนวสดอปกรณประกอบเชน เครองบนทกเสยง ถาจ าเปนกตองจดเตรยมไปดวย

แบบสมภาษณทเตรยมไป ควรท าใหมรปแบบทแนนอน เรยงล าดบการสมภาษณกอนหลง โดยทวไปค าถามในแบบสมภาษณจะเกยวกบเรองความจรง ความรความคดเหนซงอาจจะสรางไวเปนแบบปดหรอเปดกไดแลวแตเหมาะสม ถาเปนแบบปดกสะดวกในการจดบนทกและวเคราะห การ

28

สรางแบบสมภาษณคลายกบการสรางแบบสงเกตและแบบสอบถาม จงขอใหดเพมเตมจากการสรางแบบสอบถาม 1.6 ทดลองเครองมอ วสดและอปกรณ กอนไปสมภาษณจรงตองน าวสดและอปกรณทจ าเปนไปทดลองใชดกอน เพอใหอยในสภาพทใชการได สวนแบบสมภาษณกควรน าไปทดลองใชกบกลมตวอยางดกอน เพอดความเขาใจในการถาม การตอบ การเรยงล าดบค าถาม รวมทงความยากงาย อาจจ าแนกของค าถามแตละขอ และความตรง ความเทยงของแบบสมภาษณทงชดเพอใหสามารถใชสมภาษณ และจดบนทกไดอยางถกตองครบถวน นอกจากนนจะไดทดลองดวาใชเวลาสมภาษณแตละรายเทาใดดวย เพอก าหนดและวางแผนการสมภาษณใหไดอยางประหยด และเสยเวลานอยทสด 1.7 ศกษาขอมลและประวตผใหสมภาษณ ศกษาเรองราวขอมลทตองการอยางละเอยด และศกษาประวตสวนตวของผ ทใหสมภาษณ รวมทงสภาพแวดลอมทเกยวของกบผใหสมภาษณ เชน สภาพชมชน อาชพทวไป ขนบธรรมเนยมประเพณ เปนตน 1.8 อบรมผสมภาษณ ถาตองใชผสมภาษณหลายคน ตองมอบรมท าความเขาใจใหมความรความเขาใจตรงกน โดยเฉพาะในเรอง

1.8.1 วตถประสงคและประโยชนของการวจย 1.8.2 การคดเลอกผใหสมภาษณ 1.8.3 ขนตอนของการสมภาษณ 1.8.4 ค าถามทใชถามทงหมด 1.8.5 การจดบนทกขอมล 2. ขนการสมภาษณ การสมภาษณแบบเผชญหนาตวตอตวควรปฏบต ดงน

2.1 แนะน าตวและวตถประสงคของการสมภาษณ เมอเขาไปสมภาษณตองแนะน าตวเองวา เปนใคร มาจากไหน มาท าไม มจดมงหมายและขอบเขตของการสมภาษณอยางไร สรางความส าคญใหแกผใหสมภาษณและใหความมนใจวา สงทสมภาษณไปจะถอเปนความลบ จะน าไปใชประโยชนเฉพาะ

29

การวจยนเทานน จะไมน าไปใชอยางอนหรอเปดเผยใหผ อนรอยางเดดขาด ขนตอนนควรเรมดงน

2.1.1 เรมแรกแนะน าตวผสมภาษณ และบอกวตถประสงคของการวจย การสมภาณวาตองการค าตอบไปท าไม 2.1.2 พยายามกระตน เชญชวนใหผใหสมภาษณยนด ใหความรวมมอกบการสมภาษณ 2.1.3 พยายามโนมนาวผหสมภาษณรสกวาตนทความส าคญมากตอสงคมสวนรวม

2.2 เรมการสมภาษณ ควรพดคย ซกถามตามค าถามทก าหนดไวกอนหลง พดคยซกถามควรปฏบตดงน

2.2.1 พยายามใหผใหสมภาษณพดมากกวาใหนงเฉย 2.2.2 ใชภาษาสภาพนาฟงไมขมขดวยน าเสยงและทาทาง 2.2.3 ถามดวยภาษางายๆ พดคยตามสบาย แตไมใชค าถามน า 2.2.4 พยายามตะลอมใหตอบตรงประเดนเนนจดส าคญ 2.2.5 ค าถามบางขอ อาจไดค าตอบจากการสงเกตหรอค าถามขออน ไมตองถามอก 2.2.6 สมภาษณเปนกลม ควรพดคย ซกถามคนทมอาวโสกอน 2.2.7 ถาตองใชเวลานาน ตองหาทางผอนคลายความตงเครยดหรอใหมการเปลยนอรยาบถบาง 2.2.8 ขณะพดคย ผสมภาษณตองไมแสดงอาการหรอทาทเบอหนายตอการสมภาษณหรอตอตวผใหสมภาษณ 2.2.9 ถามการอธบาย ท าความเขาใจเพม ตองอธบาย หรอท าความเขาใจอยางเปนกลาง

30

2.2.10 ตองพดชาๆ เพอใหทกค าพดเขาใจไดอยางชดเจน 2.2.11 เลยงการพดคยกบผใหสมภาษณในเรองทไมจ าเปน

3. ขนการบนทกผล ควรปฏบตดงน 3.1 บนทกผลทนท

3.2 ถาเปนแบบมโครงสรางตองบนทกค าตอบตามแบบสมภาษณทก าหนด 3.3 ค าถามแบบเปด อาจบนทกถอยค าเดมของผใหสมภาษณไวทงหมด

3.4 ควรบนทกตามความเปนจรง 3.5 อยาเวนค าถามใหวางไวโดยไมบนทกค าตอบ

3.6 ถาเปนแบบไมมโครงสราง ควรบนทก ชอและทอยของผใหสมภาษณ (ถาจ าเปน) วน เดอน ป ทสมภาษณ ผลการสมภาษณ ซงจะตองจดบนทกทงค าถาม ค าตอบ ขอสงเกตทไดขณะสมภาษณและขอเสนอแนะของผใหสมภาษณดวยวามอยางไรบาง และควรมผลสรปการสมภาษณดวย

4. ขนปดการสมภาษณ ควรปฏบตดงน 4.1 กลาวขอบคณผใหสมภาษณ 4.2 ทบทวนความถกตองและเชอถอไดของขอมลทได” นคร เสรรกษ ( 2555 : 37 ) ไดแบงวธการสมภาษณเปน 4 ขนตอน ดงน

“1. ขนเตรยมการสมภาษณ เปนขนวางแผนและเตรยมการกอนด าเนนการสมภาษณ

2. ขนด าเนนการสมภาษณ มหลกปฏบต ดงน

31

2.1 แนะน าตวผสมภาษณ บอกจดมงหมายของการสมภาษณเพอใหผใหสมภาษณเขาใจวา ผสมภาษณเปนใคร มาจากไหน มาสมภาษณดวยจดมงหมายอะไร ควรแจงใหทราบหากมการบนทกเสยงหรอภาพ รวมทงสรางความมนใจใหผสมภาษณวา ผลการสมภาษณนนจะเปนความลบและจะน าไปใชประโยชนเฉพาะในการวจยเทานน 2.2 เรมด าเนนการสมภาษณ ควรเรมจากการพดคยอยางไมเปนทางการเพอเรมตนและถามค าถามกวางๆกอน

3. ขนบนทกผลการสมภาษณ มหลกปฏบต ดงน 3.1 บนทกผลทนทหลงการสมภาษณเสรจ 3.2 ถาค าถามอยในฟอรม ใหบนทกค าตอบลงในแบบฟอรมนน

3.3 บนทกตามความเปนจรง ปราศจากอคต หรอความเหนของผสมภาษณ 3.4 อยาเวนค าถามใหวางโดยไมมการบนทก ถาไมมค าตอบตองบนทกลงไปดวยวาเพราะเหตใด 3.5 ขอความในการบนทก ควรประกอบดวย ชอของผใหสมภาษณ วน เดอน ปทสมภาษณ ผลการสมภาษณ ขอสงเกตทไดขณะสมภาษณและขอเสนอแนะของผใหสมภาษณ

4. ขนปดการสมภาษณ ผสมภาษณควรปฏบต ดงน 4.1 เปดโอกาสใหถามเพมเตมในสงทไดพดคยกนมา

4.2 กลาวขอบคณผใหสมภาษณทใหความรวมมอ และย าวความส าเรจของการไดขอมลนนสวนหนงขนอยกบผใหสมภาษณ สงน ส าคญมากเพราะท าใหผใหสมภาษณมความรสกด

กตพฒน นนทปทมะดลย (2554 : 129 ) ไดกลาวถงขนตอนการสมภาษณไววา

“ในการสมภาษณเพอเกบรวบรวมขอมลในการวจยเชงคณภาพไมไดมขนตอนทเปนสตรส าเรจทตองปฏบตอยางเครงครดแตประการใด นอกจากนน นกวจยเชงคณภาพแตละทานอาจจะมวธการเรมตนเปนขนตอนทแตกตางกนกได ขนตอนในการสมภาษณในทนจงเปนการน ามาเพอเปนประโยชนในการ

32

พจารณาด าเนนการ และผ ทน าไปใชอาจมการน าปรบประยกตเพอความเหมาะสม อยางนอยทสดนกวจยเชงคณภาพหรอผ ทเพงเรมการสมภาษณในการวจยเชงคณภาพจะไดมขอพจารณาในการสมภาษณ ขนตอนในการสมภาษณเพอเกบรวบรวมขอมลในการวจยเชงคณภาพ ประกอบดวย 5 ขนตอน ดงน

1. ขนเตรยมการสมภาษณ 2. ขนการเลอกวธการบนทกขอมล 3. ขนด าเนนการสมภาษณ 4. ขนการสะทอนการสมภาษณ 5. ขนกระบวนการเกบขอมลเสรจสมบรณ”

ธรวฒ เอกะกล(2544:175)ไดกลาวถงวธการสมภาษณไววา “การสมภาษณมวธการทเปนขนตอนส าคญ 4 ขนตอน ดงน

1. ขนเตรยมสมภาษณ ขนตอนนเปนการวางแผนและเตรยมการกอนด าเนนการสมภาษณมสงทควรปฏบตดงน

1.1 ก าหนดวตถประสงคของการสมภาษณใหชดเจนแนนอน วามวตถประสงคอยางไร และตองการขอมลอะไรบาง 1.2 เลอกบคคลทจะใหสมภาษณและจ านวนผถกสมภาษณ วามจ านวนเทาใด 1.3 ก าหนดเวลา สถานททจะใชสมภาษณ 1.4 เลอกแบบการสมภาษณใหสอดคลองเหมาะสมกบสภาพผถกสมภาษณ 1.5 เตรยมค าถาม เครองมอ อปกรณประกอบการสมภาษณใหเรยบรอย 1.6 ศกษาเรองราวประวตของผถกสมภาษณใหมากทสดเทาทจะมากได 1.7 กรณทตองใชผชวยการสมภาษณ จะตองมการฝกอบรมผชวยการสมภาษณใหมความรความเขาใจตรงกน ในสงทจะตองสมภาษณ

33

2. ขนด าเนนการสมภาษณการด าเนนการสมภาษณควรปฏบตดงน 2.1แนะน าตวผสมภาษณและบอกจดมงหมายของการสมภาษณ ใหผถกสมภาษณไดเขาใจวาเปนใคร มจดมงหมายและขอบเขตของการสมภาษณอยางไร

2.2 เรมด าเนนการสมภาษณมหลกในการถามดงน 2.2.1 พยายามใหผถกสมภาษณพดมากกวาปลอยใหนงเฉย 2.2.2 ใชภาษาทสภาพ ไมควรใชวาจาขมขดวยน าเสยงหรอทาทาง 2.2.3 พยายามตะลอมใหผถกสมภาษณตอบในประเดนทตองการ

2.2.4 ผสมภาษณตองอดทน ไมแสดงอาการเบอหนายใหผถกสมภาษณเหนอาการของตนเอง 2.2.5 ถาใชเวลาในการสมภาษณนาน ผสมภาษณควรหาวธหยดพกโดยแทรกค าถามเรองอนๆเพอผอนคลายหรอเปลยนอรยาบถ

3. ขนบนทกผลการสมภาษณการบนทกผลการสมภาษณมขอควรปฏบตดงน 3.1 บนทกผลทนท อาจบนทกระหวางสมภาษณ หรอหลงสมภาษณทนทไมควรทงไวนาน เพราะอาจหลงลมหรอคลาดเคลอนในการจดจ าค าสมภาษณได

3.2 ถาค าถามเปนแบบฟอรมใหบนทกค าตอบตามแบบฟอรมนน 3.3 ถาค าถามเปนปลายเปด อาจบนทกถอยค าตามผถกสมภาษณทงหมดแตถาค าตอบยาวมากบนทกเฉพาะเนอหาสาระทตองการเทานน 3.4 บนทกตามความจรง ไมมอคตหรอความเหนของผสมภาษณแทรกลงไป 3.5 อยาเวนค าถามใหวางโดยไมมผลการบนทก ถาไมมค าตอบตองบนทกลงไปดวยวาเพราะเหตใด

4. ขนปดการสมภาษณการปดการสมภาษณเปนขนตอนสดทายของกระบวนการสมภาษณมขอควรปฏบตดงน

4.1 กลาวขอคณผถกสมภาษณทใหความรวมมอ

34

4.2 บททวนความถกตอง และความเชอถอไดของขอมลทไดจากการสมภาษณ”

จากการศกษาของนกวชาการทกลาวมาขางตน สรปไดวาการสมภาษณแบงขนตอนได 4 ขนตอน คอ 1. ขนเตรยมการสมภาษณ 2. ขนการเลอกวธการบนทกขอมล 3. ขนด าเนนการสมภาษณ 4. ขนกระบวนการเกบขอมลเสรจ 4. การสงเกต 4.1 ความหมายของการสงเกต บญธรรม กจปรดาบรสทธ(2549 : 17) ไดใหความหมายของการสงเกตไววา

“ค าวาการสงเกต (Observation) มความหมายเปน 2 นย ความหมายนยแรก หมายถง การสงเกตโดยตรง ทผ วจยใชประสาทสมผสอนไดแก ตา ห จมก ลนและกาย สงเกตหรอสมผสพฤตกรรมและปรากฏการณตางๆทเกดขนโดยตรง ไมตองอาศยสอหรอเครองมอใดๆไปกระตนใหแสดงพฤตกรรมออกมา สวนความหมายนยหลง หมายถง การสงเกตโดยออม ทตองใชสอ หรอ เครองมอกระตนให แสดงพฤตกรรมและวดออกมา เชน ใชแบบทดสอบ แบบสอบถาม”

นคร เสรรกษ(2555 : 40) ใหความหมายของการสงเกตไววา

“การสงเกตคอการพจารณาปรากฏการณตางๆ เพอใหทราบถง

ลกษณะปจ จยหรอความเปลยนแปลงของสงทเปนประเดนเกยวของกบปญหาในการวจยหรอเรองทจะวจย การสงเกตเปนวการหนงในการเกบขอมลโดยการใชประสาทสมผสของผสงเกตในการรบรขอมลโดยตรงจากแหลงขอมลและบนทกสงทสงเกตไว อาจบนทกไดหลายวธเชน การเขยน การอดเสยงลงในแถบบนทกเสยง หรอบนทกเหตการณไวในวดทศน แบบสงเกตจะประกอบดวยขอความเกยวกบสงทจะสงเกต จอยในรปของแบบตรวจสอบ

35

รายการ (Checklist) มาตราสวนประมาณคา (Rating Scale) หรอรปแบบอนๆทเหมาะสมกบสงทจะสงเกตและจดมงหมายของการสงเกต”

นศา ชโต(2545:136)ใหความหมายของการสงเกตไววา “การสงเกต หมายถง การเฝาด หรอศกษาเหตการณหรอเรองราวโดยละเอยด ดงนน เมอกลาวถงการสงเกตเพอรวบรวมขอมล ยอมจะขนอยกบวตถประสงค วาใครเปนผสงเกต สงเกตอะไร ภายใตสภาพการณใด เพราะความหมายของการสงเกตตะแปรเปลยนไปตามบรบท”

สภางคจททวานช(2531:44)ใหความหมายของการสงเกตไววา ค าวา “สงเกต” หมายถง “การเฝาดสงทเกดขนหรอปรากฏขนอยางเอาใจใสและก าหนดไวอยางมระเบยบวธ เพอวเคราะหหรอหาความสมพนธของสงทเกดขนนนกบสงอน” ธรวฒ เอกะกล(2544:170) ไดกลาวไววา

“การสงเกตเปนเทคนควธการหนงในการเกบรวบรวมขอมล ซงตองใชตวบคคลมาท าหนาทสงเกตพฤตกรรมของกลมทท าการศกษาวจย หรอสงเกตในสงทท าการศกษาวจย ดวยการใชตาและหเปนเครองมอส าคญในการเฝาตดตามดพฤตกรรมของบคคลหรอกลมทใชในการศกษาวจย เมอไดพฤตกรรมทสงเกตไดแลวจงใชวธการจดบนทกขอมลตอไป”

จาการศกษาเรองการสงเกตของนกวชาการหลายทาน สรปไดวา การสงเกต หมายถง การเฝาด หรอศกษาเหตการณหรอเรองราวโดยละเอยดเปนเทคนควธการหนงในการเกบรวบรวมขอมล ซงตองใชตวบคคลมาท าหนาทสงเกตพฤตกรรมของกลมทท าการศกษาวจย หรอสงเกตในสงทท าการศกษาวจยเพอวเคราะหหรอหาความสมพนธของสงทเกดขนนนกบสงอน

36

4.2 หลกการสงเกต จากการศกษาหลกการสงเกตของนกวชาการหลายทานไดใหขอมลเกยวกบการสงเกต ไวดงน บญธรรม กจปรดาบรสทธ ( 2549 : 22) ไดกลาวไววา “การสงเกตทจะไดขอมลทมคณภาพควรด าเนนการ ดงน

1. ตองสงเกตอยางเปนระบบ (Systematic) มการสงเกตเปนขนตอน ท าอยางมระเบยบแบบแผน เตรยมเครองมอและอปกรณชวยสงเกต และแบบบนทกขอมลไวกอนใหพรอม รวมทงมการเตรยมสภาพการณส าหรบสงเกตหรอตดตอนดหมายผถกสงเกตไวใหพรอมลวงหนา 2. ตองมจดหมายแนนอน คอ รวาจะสงเกตอะไร และไมสงเกตอะไร สงทสงเกตมความหมายหรอลกษณะอยางไร ตองใหความหมายทเจาะจง และสงเกตเหนได 3. ตองสงเกตใหไดขอมลเชงปรมาณมากๆ บนทกผลเปนตวเลขหรอคะแนนทมความหมายเชงปรมาณมากนอยทเปรยบเทยบกนได จะไดน าไปศกษาเปรยบเทยบกนตอไปไดอยางมความหมาย การสงเกตใหไดขอมลเชงปรมาณตองอาศยกสนจบเวลา จงตองก าหนดเวลาทสงเกตดวย เชน ในหนงชวโมงมคนนวหลบในหองประชมเทาใด 4. ตองรอบรในสงทสงเกต ควรใชผสงเกตไปสงเกตในสงทผนนถนด มความร เคยมประสบการณ และควรศกษาหาความรเกยวกบสงหรอปรากฏการณทจะสงเกตไวกอนใหมากทสด เมอสงนนเกดขนจะไดสงเกตและบนทกผล 5. ควรใชแบบบนทกและเครองมอชวยบนทกขอมลทสามารถบนทกผลไดสพดวก รวดเรว และประหยดไดดวยยงขน 6. พยายามแบงขอมลทสงเกตใหเปนหมวดหม เปนพวกๆตามลกษณะของปญหาทตองการวจย และควรสงเกตทละอยาง ไมควรสงเกตหลายอยางพรอมๆกน เพราะจะท าใหสบสน ขาดความตรงได

37

7. ในเวลาสงเกตตองพยายามเนนจดใหเฉพาะเจาะจง และตองตงใจสงเกตอยางระมดระวง เพราะปรากฏการณบางอยางเกดขนอยางรวดเรวและหายไปอยางรวดเรวดวย 8. กอนไปสงเกตตองเตรยมการใหพรอมทงวธการ สงทตองการสงเกตและเครองมอชวยบนทก ควรมการใชดกอนเสมอ 9. ตองมการตรวจสอบผลกอนเลกสงเกต เพอท าใหผลการสงเกตตรวจสอบได คอ ถามการสงเกตซ าดวยเวลาหรอบคคลตางกน ผลทสงเกตไดตองไมแตกตางกน 10. ตองบนทกผลการสงเกตทนท เพอหลกเลยงความจ า ความคดเหน และความเชอของผสงเกตทจะมอทธพลท าใหขอมลบดเบอนจากความจรง จงตองมอปกรณและเครองมอชวยบนทก และผสงเกตตองฝกการใชอปกรณและเครองมอใหช านาญกอนลงมอสงเกต และหากตองใชผสงเกตหลายคนควรปรกษาหารอท าความเขาใจ ตกลงรวมกน เพอใหสงเกตและการบนทกเปนแนวเดยวกน” ธรวฒ เอกะกล(2550:170)ไดกลาวถงหลกการสงเกตไววา “การสงเกตทดจะตองมหลงการทส าคญๆ ดงน

1. ก าหนดสงทจะดดวยการมจดมงหมายทเฉพาะเจาะจง จ ากดการสงเกตเฉพาะเปนเรองๆ

2. วธการสงเกตตองเปนระบบ มระเบยบแผน มการวางแผนด าเนนการสงเกตไวอยางเปนระบบ

3. ตองจดบนทกผลการสงเกตทนท หรทอโดยเรวทสด เพอหลกเลยงความคดเหนและความเชอของผสงเกตทจะมอทธพล ท าใหขอมลบดเบอนจากความจรงไปได

4. ผสงเกตตองมความรอบรในเรองทสงเกต จงจะไดขอมลทถกตองนาเชอถอ

38

5. ตองสงเกตดวยความพนจพเคราะห สามารถมองเหนรายละเอยดของเรองทสงเกตไดอยางลกซง ไมใชมองเหนแตเพยงผวเผน หรอลกษณะภายนอกเทานน

มลวลย ผวคราม (มปป) ไดกลาวถงหลกการสงเกตไววา

“หลกการสงเกต การสงเกตเปนวธการทจะชวยใหไดขอมลเกยวกบตวบคคลทเชอถอไดนน ตองมกระบวนการในการด าเนนการ โดยยดหลกดงน

1. มจดมงหมาย ผสงเกตตองทราบวาจะสงเกตพฤตกรรมในเรองใด พรอมทงตองแจกแจงการแสดงออกของพฤตกรรมนนใหละเอยดครอบคลมทกแงมม

2. การรบรรวดเรว ผสงเกตสามารถมองเหนพฤตกรรม หรออาการทเดกแสดงออกมาไดอยางรวดเรว

3. สงเกตหลายคนหรอหลายครง จะท าใหผลการสงเกตทไดเชอถอไดสง 4. สงเกตใหตรงความจรง คอพยายามสงเกตใหไดพฤตกรรมการ

แสดงออกทเปน ธรรมชาตแทจรงใหมากทสด 5. มการบนทกผล เพอจะท าใหขอมลไมผดพลาดคลาดเคลอน วธ

บนทกผลการสงเกตอาจมสญลกษณแทนขอความ” (http://www.ipecp.ac.th/ipecp/cgi-binn/webpili/unit5/level5-3.html เขาถงเมอ วนท 20 มกราคม 2557)

จากหลกการสงเกตทนกวชาการหลายทานไดกลาวมาขางตน พอสรปไดวา การสงเกตแบงออกเปน 5 ขอ คอ 1.ก าหนดสงทจะดดวยการมจดมงหมายทเฉพาะเจาะจง 2.สงเกตเปนระบบแบบแผน 3.ตองจดบนทกผลการสงเกตทนท 4.ผสงเกตตองมความรอบรในเรองทสงเกต 5.ตองสงเกตดวยความพนจพเคราะห

39

5. งานวจยทเกยวของ

จากการศกษาคนควาขอมล ผ วจยไดศกษาแนวทางการวจยเกยวกบกรรมวธการผลตองกะลง ผ วจยไดรวบรวมขอมลเกยวกบกรรมวธการผลตไวดงน

1. นท บณคม(2543 : 36) ไดท าการวจยเรอง การผลตองกะลงของชางประเสรฐ เหมอน

แยม จากการวจยพบวา การศกษาครงนมงศกษาขนตอนการผลตองกะลงของชางประเสรฐ เหมอนแยม โดยมวตถประสงคทจะศกษาวตถดบและอปกรณในการผลตองกะลง ขนตอนการผลตองกะลง และวธการเกบรกษาองกะลงทถกตอง

2. โสฬส สนธเณร (2543 : 20) ไดท าการวจยเรอง ขนตอนการผลตลกฆองวงใหญของ

บานเนน พบวา สถานทท าการผลต จ าเปนจะตองเปนทโปรง กอสรางดวยไมใหมชองลมเขาทกทาง ไมนยมกอสรางดวยปนหรออฐ เพราะในกระบวนการผลตนนจะตองอยกบไฟตลอดเวลา ดงนนสถานทโปรงจะท าใหงานทออกมานนดมคณภาพ เนองจากขนตอนการผลตลกฆองจะตองมอณหภมทเหมาะสม มเชนนน ลกฆองทออกมาอาจจะไมไดคณภาพตามทตองการ

3. ไอยดา อมคม (2544 : 48) ไดท าการวจยเรอง การผลตขม กรณศกษาชางจอน ไทร

วมาน พบวาการศกษาครงนมงศกษาขนตอนการผลตขมของชางจอน ไทรวมาน โดยมวตถประสงคเพอศกษาขนตอนการผลตขมของชางจอน ไทรวมาน

4. วนชนะ เหมอนมง(2546 : 33) ไดท าการวจยเรอง การศกษาประวตและผลงานของ

อาจารยส ารวย เปรมใจ จากการวจยพบวา การศกษาครงนมงศกษาประวตและผลงานของอาจารยส ารวย เปรมใจ โดยมวตถประสงคทจะศกษาประวต ผลงานทางดานดนตรไทย แนวคดการเปดโรงเรยนวทยาทานดนตรบานเปรมใจ และวธการซอมเครองดนตรไทย ซงการเกบรวบรวมขอมลนนเปนแบบสมภาษณ

5. คดวฒน ภขาว(2553 : 99) ไดท าการวจยเรอง การศกษาวงองกะลงมกกะสน(ศษย

นาคสวสด) จากการวจยพบวา วงองกะลงมกกะสน (ศษยนาคสวสด) เปนวงองกะลงทเกาแกและ

40

มชอเสยงในยานมกกะสน มลกษณะของวงทเปนครอบครว ท าใหงายแกการรวมตวในการบรรเลงและฝกซอม

จากการศกษาของนกวชาการทกลาวมาขางตน สรปไดวา การผลตองกะลงไมมกฎเกณฑทตายตว ตองอาศยความสามารถของชางผผลต เพราะไมไผทใชในการผลตมคณภาพไมเหมอนกน จะตองใชความช านาญในการคดเลอกไม คณสมบตหลกทตองมนนคอ ความแขงแกรงของเนอไม มลายงดงาม และเนอไมจะตองสะอาดปราศจากตวแมลง

บทท 3 วธการด าเนนงาน

การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ ท าการเกบขอมลโดยการสมภาษณ ทงนเพอใหการวจยบรรลวตถประสงคทก าหนดไว ผ วจยไดด าเนนการตามขนตอนดงน 1. ประชากรและกลมตวอยาง 2. การคนควารวบรวมขอมล 3. เครองมอทใชในการวจย 4. วธการเกบรวบรวมขอมล 5. การวเคราะหขอมล 1. ประชากรและกลมตวอยาง 1.1 ประชากรทใชในครงน คอ ชางผลตองกะลง 1.2 กลมตวอยางในการวจยครงน คอ นายส ารวย เปรมใจ เนองจาก นายส ารวย เปรมใจ เปนครสอนดนตรไทยและผเชยวชาญในดานการท าและซอมแซมเครองดนตรไทย โดยเฉพาะองกะลง อกทงองกะลงทบานเปรมใจยงมเอกลกษณทโดดเดนไมเหมอนทอนอกดวย โดยในการวจยจะท าการสมตวอยางเจาะจงลกษณะและเทคนคการท าองกะลงของบานเปรมใจ

2. การคนควารวบรวมขอมล 2.1 เอกสารต าราตางๆ 2.1.1 หนงสอทเกยวของกบดนตรไทย 2.1.2 หนงสอทเกยวของกบองกะลง 2.1.3 หนงสอทเกยวของกบการศกษาประวต 2.1.4 หนงสอทเกยวของกบการสมภาษณ

42

2.2 งานวจยทเกยวของ

2.2.1 นท บณคม(2543) ไดศกษาการผลตองกะลงของชางประเสรฐ เหมอนแยม 2.2.2 โสฬส สนธเณร (2543) ไดศกษาขนตอนการผลตฆองวงใหญของบานเนน

2.2.3 ไอยดา อมคม (2544) ไดท าวจยเรอง การผลตขม กรณศกษาชางจอน เหมอนแยม 2.2.4 วนชนะ เหมอนมง (2546) ไดศกษาประวตและผลงานของอาจารยส ารวย เปรมใจ

2.2.5 คดวฒน ภขาว(2553) ไดท าวจยเรอง วงองกะลงมกกะสน(ศษยนาคสวสด) 2.3 การเกบขอมลภาคสนาม ในการศกษาวจยครงน มประชากรและวธการเกบขอมลภาคสนาม ดงน 2.3.1 ตดตอขอเกบขอมลกบ นายส ารวย เปรมใจ 2.3.2 นดวนขอเกบขอมลกบ นายส ารวย เปรมใจ 2.3.3 ท าการสมภาษณ นายส ารวย เปรมใจ 2.3.4 รวบรวมและวเคราะหขอมล 3. เครองมอทใชในการวจย 3.1 แบบสมภาษณ 3.1.1 ศกษาวธสรางแบบสมภาษณ โดยแบงหวขอ ดงน - ประวตสวนตวของ นายส ารวย เปรมใจ - ประวตการศกษา - ประวตการผลตเครองดนตร - วสด อปกรณในการผลตองกะลง - ขนตอนการผลตองกะลง 3.1.2 ใหอาจารยตรวจสอบ 3.1.3 น าแบบฟอรมการสมภาษณไปใชในการเกบรวบรวมขอมล

43

3.2 แบบสงเกต 3.2.1 ศกษาวธการสงเกตวธการผลตผนระนาดเอก - สงเกตวสด อปกรณ การผลตองกะลง - สงเกตขนตอนการผลตองกะลง 4. วธการเกบรวบรวมขอมล ในการด าเนนการวจยครงน ไดด าเนนการเกบขอมล ดงน 4.1 หาขอมลเบองตนเกยวกบองกะลง 4.2 ส ารวจหาขอมลเกยวกบการผลตองกะลงของ นายส ารวย เปรมใจ 4.3 ตดตอ นายส ารวย เปรมใจ เพอขอท าการวจย 4.4 นดวนและเวลาเพอขอสมภาษณ นายส ารวย เปรมใจ 4.5 ท าการเกบขอมล บนทกภาพวดโอและเสยง ถายภาพนง และจดบนทก 4.6 ท าการวเคราะหขอมล

5. การวเคราะหขอมล ในการศกษากรรมวธการผลตองกะลงของนายส ารวย เปรมใจ ใชการวเคราะหเชงพรรณนา ดงน 5.1 ประวต 5.1.1 ประวตของ นายส ารวย เปรมใจ 5.1.2 ประวตการศกษา 5.1.3 ประวตการผลตองกะลง 5.2 กรรมวธการผลตองกะลงของ นายส ารวย เปรมใจ ดงน 5.3.1 วสด อปกรณ การเลอกไม 5.3.2 วธการผลตองกะลง

บทท 4 ผลการศกษา

การศกษาเรอง กรรมวธการผลตองกะลงของ นายส ารวย เปรมใจ เปนการศกษาเกยวกบ

วธการผลตองกะลงเพอศกษาประวตความเปนมา รวบรวมขอมลการผลตและศกษาเทคนคการผลตองกะลงของ นายส ารวย เปรมใจ โดยผศกษาไดแบงประเดนการศกษาดงน

1. ประวตของอาจารยส ารวย เปรมใจ 1.1 ประวตสวนตวของ อาจารยส ารวย เปรมใจ 1.2 ประวตการศกษาทางดานดนตร 1.3 ประวตดานการผลตเครองดนตร 2.วสดอปกรณการผลตองกะลงของ นายส ารวย เปรมใจ 2.1 อปกรณในการผลตองกะลง 2.2 วสดในการผลตองกะลง 3. กรรมวธการผลตองกะลงของ นายส ารวย เปรมใจ ขนตอนท 1 การเตรยมไม ขนตอนท 2 การท ารางองกะลง ขนตอนท 3 การท าเสาองกะลง ขนตอนท 4 การเหลาตวองกะลง ขนตอนท 5 การเทยบเสยง ขนตอนท 6 การประกอบองกะลง

45

1. ประวตของอาจารยส ารวย เปรมใจ 1.1 ประวตสวนตวของ อาจารยส ารวย เปรมใจ

ภาพท 7 อาจารยส ารวย เปรมใจ

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอ วนท 12 กมภาพนธ 2557 อาจารยส ารวย เปรมใจ เกดเมอวนท 1 เมษายน พ.ศ.2484 บดาชอ นายปลง เปรมใจ และมารดาชอ นางบญรอด เปรมใจ มพนองทงหมด 7 คน เปนชาย 4 คน หญง 3 คน อาจารยส ารวย เปรมใจมความสามารถในการเลนดนตร ซอมเครองดนตร และผลตเครองดนตร โดยเฉพาะผลตองกะลงทไดรบการสบทอดมาจากบดา อาจารยส ารวย เปรมใจ มพนอง 7 คน ไดแก 1. นายวรตน เปรมใจ บรรเลงระนาดเอก 2. นางส ารวม เปรมใจ บรรเลงระนาดทม 3. นางชะลอ ไมทราบนามสกล บรรเลงฆองวงใหญและฆองวงเลก 4. นายส ารวย เปรมใจ บรรเลงฆองวงใหญ 5. นายเฉลม เปรมใจ บรรเลงเครองหนง 6. นายผจญภย เปรมใจ บรรเลงป ฆองวงใหญ และเครองหนง 7. นางประจวบ แยมทบ ขบรองไทย

46

อาจารยส ารวย เปรมใจแตงงานกบนางสาวสนม กลอมเอยง มบตรและธดารวม 5 คน ไดแก

1. นายสมศกด เปรมใจ บรรเลงระนาดเอก

2. นางปราณ พงษนเรศวร บรรเลงองกะลง ฆองวงใหญและแตรวง

3. นายปรชา เปรมใจ บรรเลงฆองวงเลก

4. นายอนนต เปรมใจ บรรเลงฆองวงใหญ

5. นางสาวสวรรณา เปรมใจ บรรเลงองกะลง ขม และแตร

1.2 ประวตการศกษาทางดานดนตร

อาจารยส ารวย เปรมใจ เรมเรยนดนตรไทยตงแตอาย 5 ขวบ โดยเรมจากการหดตเครอง

ประกอบจงหวะ พออาย 6 ขวบ จงเรมเรยนฆองวงใหญ เพลงแรกทตอ คอ เพลงสาธการ ตอไปได

แคเพลงเขามาน บดากถงแกกรรม มารดาเลยใหไปเรยนกบพชายคนโต พชายเปนคนดมาก เวลา

สอนจะตตลอด มารดาเกดความสงสารจงพาไปเรยนกบเพอนของบดา คอ ขนฉลาดดวงฆอง

(สาน) ตอมาเรยนกบครสน พชายของขนฉลาดดวงฆอง ซงมวงปพาทยอยขางหลงวดฝาง คลอง

บางเขน นนทบร เรยนเพลงโหมโรงเชา โหมโรงเยน เพลงตบ เทศนมหาชาต เพลงชดเวยนเทยน

เมออาจารยส ารวย เปรมใจ อาย 12 ป ไดออกไปบรรเลงตามงานตางๆไปเรอยๆ และได

พบเพอนชอ นายแปน นานล เปนนกเรยนรนพ ไดชกชวนกนไปเทยวทศาลเจาพอเทพารกษถนน

เศรษฐศร ทนนมละครร าทกวน เปนละครของพอคยกบแมเชอม ซงเปนบดามารดาของนายสาคร

ยงเขยวสด (โจหลยส) ศลปนแหงชาต สาขาศลปะการแสดง (หนละครเลก)

พออายไดประมาณ 15 ป กลบมาบานชวยมารดาขายกลวยแขกและขนมหวานตางๆ ชวย

มารดาขายอยประมาณครงป ลง ชอนายโส ผองแผว เปนหวหนาวงปพาทยไทยและปพาทยมอญ

ซงอยขางวดโพธทองลาง คลองบางเขน นนทบร ทราบขาววาอาจารยส ารวยเลนดนตรไทยได จง

ชกชวนใหไปอยดวย แตนายโสไมถนดทางปพาทย จงไปวาจางครอาจ ซงเปนลกศษยของจางวาง

ทว (พาทยโกศล) ใหมาสอนทบาน นายโสจงไปทอยธยาบานครส าราญ เกดผล เพราะทนนมนก

47

ดนตรมาก อาจารยส ารวยจงมโอกาสตอเพลงกบครส าราญ เกดผล และครกาหลง ผงทองค า พอ

อายได 18 ป ไปบรรเลงดนตรไทยงานอปสมบท

1.3 ประวตดานการผลตองกะลง

อาจารยส ารวย เปรมใจ ไดสบทอดความรความสามารถในการผลตองกะลงมาจากบดา

นายปลง เปรมใจ ซงเปนผทดดแปลงจากองคะลงทมสองกระบอกเปนองกะลงทมสามกระบอก

อาจารยส ารวยยงเปนผคดคนองกะลงราวเปนคนแรกในประเทศไทย แตไมเปนทนยมนก ปจจบน

อาจารยส ารวยรบท าองกะลงและซอมองกะลง

2.วสดอปกรณการผลตองกะลงของ นายส ารวย เปรมใจ

2.1 อปกรณในการผลตองกะลง

1. คอน ใชส าหรบตอกเสาองกะลงเขากบรางองกะลง

2. เลอย ใชส าหรบเลอยไมไผ

3. ไมบรรทด ใชส าหรบวดขนาดความยาวของเสาองกะลง และขอองกะลง

4. สวานมอ ใชส าหรบเจาะรรางองกะลง

5. บง ใชส าหรบตดแตงรางองกะลง

6. มด ใชเหลาองกะลงเพอปรบเสยง

7. กรรไกร ใชตดดายทพนขอองกะลง

48

ภาพท 8 เครองมอทใชในการท าองกะลง

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

2.2 วสดในการผลตองกะลง

1. ไมไผลาย เปนไมในการท าองกะลง จะตองเปนไมไผลายทมเนอแก เพราะไมไผลายเนอแกจะมเสยงทดงกงวานกวาไมเนอออน อกทงยงมลายไมทสวยงามเดนชดกวา

ภาพท 9 ไมในการท าองกะลง

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

1

2

3

6

4 5

7

49

2. ไมไผ ใชท าเปนเสาองกะลงเปนไมประเภทเดยวกบทใชในการท าไมระนาด เพราะมความเหนยว ทนทาน

ภาพท 10 ไมไผทใชในการท าเสาองกะลง

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

3.ไมไผ ใชท าเปนไมขอองกะลง เพอใหกระบอกองกะลงแขวนไมกบไมขอ

ภาพท 11 ไมทใชท าขอองกะลง

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

50

4.ไมสกขควาย ใชในการท ารางองกะลง เพราะจะมเสยงทนมและดงกวาไมสกทองหรอไมเบญจพรรณ

ภาพท 12 ไมทใชในการท ารางองกะลง

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557 5.ดาย ใชในการผกมดระหวางขอองกะลงอบเสาองกะลง

ภาพท 13 ดายพนเสาองกะลง

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

51

6. สทาไม ใชเพอทาสรางองกะลง จะใชสแดง และใชสงานไม เพราะชวยปองกนมอดและรกษาเนอไม

ภาพท 14 สทารางองกะลง

ทมา : http://www.toagroup.com/th/product/140/145.html 7. กาวรอน ใชในการยดตดดายทพนขอองกะลงเพอใหมความแขงแรงขน

ภาพท 15 กาวรอน

ทมา : https://www.weloveshopping.com/shop/client/000042/nongmind/788004.jpg

52

3. กรรมวธการผลตองกะลงของอาจารยส ารวย เปรมใจ

ขนตอนท 1 การเตรยมไม

ไมทอาจารยส ารวย เปรมใจเลอกน ามาใชองกะลงคอ ไมไผลายทมอายแกเตมท

แลว เมอไดไมมาแลว น ามาตากแดดเพอใหความชนจากเนอไมเหลอนอยทสด และน าไมมาแชใน

น าระยะเวลาประมาณ 2 เดอน จากนนน าไมมาแชในยากนมอดอกระยะเวลาประมาณ 2 อาทตย

และน ามาตากแดดเพอใหไมแหง

ในระหวางทรอไมไผลายแชน า 2 เดอน อาจารยส ารวย เปรมใจจะท าเสาองกะลง

และรางองกะลง

ภาพท 16 ไมไผลายทผานการแชน าแลว

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

53

ขนตอนท 2 การท ารางองกะลง

อาจารยส ารวย เปรมใจจะใชไมสกขควายมาท ารางองกะลง โดยตดใหไดตาม

ความยาวของตวองกะลง จากนนใชไมบรรทดวดขนาดชองทเสยบเสาองกะลงกบชองใส

กระบอกองกะลง เอกลกษณของทนคอ รางองกะลงจะตดแตงหวทายใหเปนเหมอนหวเรอ

ภาพท 17 การใชบงเจาะชองใสกระบอกองกะลง

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

ภาพท 18 รางองกะลงทท าเสรจเรยบรอยแลว

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

54

ขนตอนท 3 การท าเสาองกะลง

เสาจะใชไมไผ เหลาใหไดตามขนาดของตบองกะลง โดยใชกระดาษทรายเหลา

และใชเลอยตดใหไดขนาดตามตองการ จากนนจะเหลาเสาองกะลงใหไดขนาดตามทเจาะรราง

องกะลงเอาไว

ภาพท 19 การเลอยเสาองกะลง

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

ภาพท 20 การเหลาเสาองกะลง

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

55

ขนตอนท 4 การเหลาตวองกะลง

หลงจากท าเสาองกะลงและรางองกะลงเสรจแลว อาจารยส ารวย เปรมใจจะน า

กระบอกไมไผทผานการการแชน าและตากแดดมาเหลาใหเปนตวองกะลง การเหลาตวองกะลงจะ

ขนอยทความช านาญของแตละชาง เพราะจะมเทคนคทไมเหมอนกน ส าหรบอาจารยส ารวย เปรม

ใจจะใชมดตดตวกระบอกครงหนงเพอใหองกะลงเกดเสยง จากนนจะใชมดเหลาสวนลางทไวใส

รางองกะลง สวนนจะใชมดตดขอไมไผ และเหลาใหเปนสองแฉก

ภาพท 21 การตดตวกระบอกออกครงหนง

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

ภาพท 22 การตดสวนลางของกระบอกไมไผ

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

56

ภาพท 23 การตดขอไมไผออก

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

ขนตอนท 5 การเทยบเสยง

การเทยบเสยงอาจารยส ารวย เปรมใจจะใชเวลาเทยบเสยงในชวงต2-ต3 ซงเปน

ชวงทเงยบทสด การเทยบเสยงองกะลงจะใชการเปาลมเขาไปในชองกระบอกไมไผ เสยงทออกมา

จะเบามาก อาจารยจงตองใชชวงเวลาทเงยบทสด การปรบเสยง ถาอยากใหเสยงสงขนกจะเหลา

สวนหว และถาสงไมพอกจะเหลาสวนกลางกระบอกออกเพอใหชองของกระบอกตน ถาใหเสยง

ต าลงจะใชมดเฉอนสวนขอบออก

ภาพท 24 การท าใหเสยงต า

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

57

ภาพท 25 การท าใหเสยงสง

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

ภาพท 26 การเปาลมเพอเทยบเสยง

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

ขนตอนท 6 การประกอบองกะลง

การประกอบองกะลงจะเรมจากน าเสาองกะลงตอกเขากบรางองกะลง จะมสองเสาแรก

ตรงทจบอยชดกบกระบอกทใหญทสด จากนนตอกเสาท สาม ส และหา ตามล าดบในระหวาง

กระบอกใหญ กลาง และเลก แลวตอกตะปยดเสาใหแนนขน จากนนกท าไมขวาง ทจะสอดผานร

รปพระจนทรครงซก โดยตดและบากใหพอดกบความกวางระหวางเสาองกะลง บากรองส าหรบให

58

กระบอกองกะลงสนไดสะดวก แลวจงน าไมขวางทบใหสนทกบไมเสา แลวจงมดใหแนนดวย

เสนดาย

การผกองกะลงจะผกโดยสบซายขวาเปนตว X หลงจากผกแนนแลว จะใชกาวรอนทา

บรเวณเสนดายเพอใหยดตดแนนขนอก จากนนลองเขยา ถาตวกระบอกตดขดใหแกโดยใชมดบาก

รองไมขอใหเลกลงอก และท าแบบนทงสามกระบอก

ภาพท 27 การวดระยะการตดขอองกะลง

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

ภาพท 28 การยดเสาองกะลง

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

บทท 5 สรปผล อภปราย ขอเสนอแนะ

การศกษากรรมวธการผลตองกะลงของนายส ารวย เปรมใจ ผ วจยมวตถประสงค

ดงตอไปน 1.เพอศกษาประวตของนายส ารวย เปรมใจ 2.เพอศกษาวสด อปกรณ ทใชในการผลตองกะลง 3.เพอศกษากรรมวธการผลตองกะลง ของ นายส ารวย เปรมใจ

สรปผล 1.เพอศกษาประวตของอาจารยส ารวย เปรมใจ

1.1 ประวตสวนตวของ อาจารยส ารวย เปรมใจ

อาจารยส ารวย เปรมใจ เกดเมอวนท 1 เมษายน พ.ศ.2484 บดาชอ นายปลง เปรมใจ และมารดาชอ นางบญรอด เปรมใจ มพนองทงหมด 7 คน เปนชาย 4 คน หญง 3 คน อาจารยส ารวย เปรมใจมความสามารถในการเลนดนตร ซอมเครองดนตร และผลตเครองดนตร โดยเฉพาะผลตองกะลงทไดรบการสบทอดมาจากบดา

1.2 ประวตการศกษาทางดานดนตร

อาจารยส ารวย เปรมใจ เรมเรยนดนตรไทยตงแตอาย 5 ขวบ โดยเรมจากการหดตเครองประกอบจงหวะ พออาย 6 ขวบ จงเรมเรยนฆองวงใหญ เพลงแรกทตอ คอ เพลงสาธการ ตอไปไดแคเพลงเขามาน บดากถงแกกรรม มารดาเลยใหไปเรยนกบพชายคนโต พชายเปนคนดมาก เวลาสอนจะตตลอด มารดาเกดความสงสารจงพาไปเรยนกบเพอนของบดา คอ ขนฉลาดดวงฆอง (สาน) ตอมาเรยนกบครสน พชายของขนฉลาดดวงฆอง ซงมวงปพาทยอยขางหลงวดฝาง คลองบางเขน นนทบร เรยนเพลงโหมโรงเชา โหมโรงเยน เพลงตบ เทศนมหาชาต เพลงชดเวยนเทยน

60

เมออาจารยส ารวย เปรมใจ อาย 12 ป ไดออกไปบรรเลงตามงานตางๆไปเรอยๆ และไดพบเพอนชอ นายแปน นานล เปนนกเรยนรนพ ไดชกชวนกนไปเทยวทศาลเจาพอเทพารกษถนนเศรษฐศร ทนนมละครร าทกวน เปนละครของพอคยกบแมเชอม ซงเปนบดามารดาของนายสาคร ยงเขยวสด (โจหลยส) ศลปนแหงชาต สาขาศลปะการแสดง (หนละครเลก)

พออายไดประมาณ 15 ป กลบมาบานชวยมารดาขายกลวยแขกและขนมหวานตางๆ ชวยมารดาขายอยประมาณครงป ลง ชอนายโส ผองแผว เปนหวหนาวงปพาทยไทยและปพาทยมอญ ซงอยขางวดโพธทองลาง คลองบางเขน นนทบร ทราบขาววาอาจารยส ารวยเลนดนตรไทยได จงชกชวนใหไปอยดวย แตนายโสไมถนดทางปพาทย จงไปวาจางครอาจ ซงเปนลกศษยของจางวางทว (พาทยโกศล) ใหมาสอนทบาน นายโสจงไปทอยธยาบานครส าราญ เกดผล เพราะทนนมนกดนตรมาก อาจารยส ารวยจงมโอกาสตอเพลงกบครส าราญ เกดผล และครกาหลง ผงทองค า พออายได 18 ป ไปบรรเลงดนตรไทยงานอปสมบท

1.3 ประวตดานการผลตองกะลง

อาจารยส ารวย เปรมใจ ไดสบทอดความรความสามารถในการผลตองกะลงมาจากบดา นายปลง เปรมใจ ซงเปนผทดดแปลงจากองคะลงทมสองกระบอกเปนองกะลงทมสามกระบอก อาจารยส ารวยยงเปนผคดคนองกะลงราวเปนคนแรกในประเทศไทย แตไมเปนทนยมนก ปจจบนอาจารยส ารวยรบท าองกะลงและซอมองกะลง

2.เพอศกษาวสด อปกรณ ทใชในการผลตองกะลง

2.1 อปกรณในการผลตองกะลง

1. คอน 2. เลอย 3. ไมบรรทด 4. สวานมอ

61

2.2 วสดในการผลตองกะลง 1. ไมไผลาย 2. ไมไผ 4.ไมสกขควาย

5.ดาย 6. สทาไม 7. กาวรอน

3.เพอศกษากรรมวธการผลตองกะลง ของ นายส ารวย เปรมใจ

ขนตอนท 1 การเตรยมไม

ไมทอาจารยส ารวย เปรมใจเลอกน ามาใชองกะลงคอ ไมไผลายทมอายแกเตมท

แลว เมอไดไมมาแลว น ามาตากแดดเพอใหความชนจากเนอไมเหลอนอยทสด และน าไม

มาแชในน าระยะเวลาประมาณ 2 เดอน จากนนน าไมมาแชในยากนมอดอกระยะเวลา

ประมาณ 2 อาทตย และน ามาตากแดดเพอใหไมแหง ในระหวางทรอไมไผลายแชน า 2

เดอน อาจารยส ารวย เปรมใจจะท าเสาองกะลงและรางองกะลง

ขนตอนท 2 การท ารางองกะลง

อาจารยส ารวย เปรมใจจะใชไมสกขควายมาท ารางองกะลง โดยตดใหไดตาม

ความยาวของตวองกะลง จากนนใชไมบรรทดวดขนาดชองทเสยบเสาองกะลงกบชองใส

กระบอกองกะลง เอกลกษณของอาจารยส ารวย เปรมใจ คอ รางองกะลงจะตดแตงหว

ทายใหเปนเหมอนหวเรอ

ขนตอนท 3 การท าเสาองกะลง

เสาจะใชไมไผ เหลาใหไดตามขนาดของตบองกะลง โดยใชกระดาษทรายเหลา

และใชเลอยตดใหไดขนาดตามตองการ จากนนจะเหลาเสาองกะลงใหไดขนาดตามทเจาะ

รรางองกะลงเอาไว

62

ขนตอนท 4 การเหลาตวองกะลง

หลงจากท าเสาองกะลงและรางองกะลงเสรจแลว อาจารยส ารวย เปรมใจจะน า

กระบอกไมไผทผานการการแชน าและตากแดดมาเหลาใหเปนตวองกะลง การเหลาตว

องกะลงจะขนอยทความช านาญของแตละชาง เพราะจะมเทคนคทไมเหมอนกน ส าหรบ

อาจารยส ารวย เปรมใจจะใชมดตดตวกระบอกครงหนงเพอใหองกะลงเกดเสยง จากนน

จะใชมดเหลาสวนลางทไวใสรางองกะลง สวนนจะใชมดตดขอไมไผ และเหลาใหเปนสอง

แฉก

ขนตอนท 5 การเทยบเสยง

การเทยบเสยงอาจารยส ารวย เปรมใจจะใชเวลาเทยบเสยงในชวงต2-ต3 ซงเปน

ชวงทเงยบทสด การเทยบเสยงองกะลงจะใชการเปาลมเขาไปในชองกระบอกไมไผ เสยงท

ออกมาจะเบามาก อาจารยจงตองใชชวงเวลาทเงยบทสด การปรบเสยง ถาอยากใหเสยง

สงขนกจะเหลาสวนหว และถาสงไมพอกจะเหลาสวนกลางกระบอกออกเพอใหชองของ

กระบอกตน ถาใหเสยงต าลงจะใชมดเฉอนสวนขอบออก

ขนตอนท 6 การประกอบองกะลง

การประกอบองกะลงจะเรมจากน าเสาองกะลงตอกเขากบรางองกะลง จะมสอง

เสาแรกตรงทจบอยชดกบกระบอกทใหญทสด จากนนตอกเสาท สาม ส และหา

ตามล าดบในระหวางกระบอกใหญ กลาง และเลก แลวตอกตะปยดเสาใหแนนขน จากนน

กท าไมขวาง ทจะสอดผานรรปพระจนทรครงซก โดยตดและบากใหพอดกบความกวาง

ระหวางเสาองกะลง บากรองส าหรบใหกระบอกองกะลงสนไดสะดวก แลวจงน าไมขวาง

ทบใหสนทกบไมเสา แลวจงมดใหแนนดวยเสนดาย

การผกองกะลงจะผกโดยสบซายขวาเปนตว X หลงจากผกแนนแลว จะใชกาว

รอนทาบรเวณเสนดายเพอใหยดตดแนนขนอก จากนนลองเขยา ถาตวกระบอกตดขดให

แกโดยใชมดบากรองไมขอใหเลกลงอก และท าแบบนทงสามกระบอก

63

อภปรายผล

1. ศกษาประวตของอาจารยส ารวยเปรมใจ จากการศกษาพบวา อาจารยส ารวย เปรมใจ

เปนผทไดรบการสบทอดการผลตองกะลงจากบดา พอปลง เปรมใจ ซงเปนผ ทผลตองกะลงแบบ

สามกระบอกทดดแปลงมาจากอง คะลงของชวาเปนคนแรก และนอกจากอาจารยส ารวย เปรมใจ

จะผลตองกะลงแลว อาจารยยงรบซอมเครองดนตรไทยทกชนดอกดวย ตงแต ระนาดเอก ฆองวง

กลอง ขม ซอ องกะลง และอนๆ และอาจารยยงเปดโรงเรยนวทยาทานสอนดนตรไทยส าหรบ

เยาวชนอกดวย ใครทสนใจอยากเรยนดนตรไทยสามารถเขามาเรยนไดฟร จายเพยง 92 บาท เปน

คายกคร และเมอเรยนจบหลกสตรทตงไวกจะไดรบประกาศนยบตรส าหรบสอบเขาโรงเรยน ซง

สอดคลองกบวนชนะ เหมอนมง(2546) ไดท าการวจยเรอง การศกษาประวตและผลงานของ

อาจารยส ารวย เปรมใจ จากการศกษาพบวา ท าใหทราบถงแนวคดการเปดโรงเรยนวทยาทาน

ดนตรไทยบานเปรมใจ วาเปนการสอนดนตรไทยในระบบครอบครวเสรใหแกเยาวชน และผทสนใจ

โดยไมเกบคาเลาเรยน เพอเปนการถายทอดความร

2. ศกษาวสด อปกรณทใชในการผลตองกะลงของอาจารยส ารวย เปรมใจ จากการศกษา

พบวา อาจารยส ารวย เปรมใจ ใชไมไผลายในการท าตวองกะลง โดยจะเลอกไมไผทมอายแกแลว

เพราะเสยงไมแกจะดกวาไมออน อกทงยงปองกนมอดและมลวดลายสวยอกดวย ซงสอดคลองกบ

นท บณคม(2543) ไดท าการวจยเรองการผลตองกะลงของชางประเสรฐ เหมอนแยม จาก

การศกษาพบวา ไมทใชในการผลตองกะลงทดนนคอไมไผลายแก เพราะไมไผลายแกจะใหเสยงท

ใส กงวานกวา เนองจากไมแกจะมความแหงกวาไมออน และไมไผลายแกจะมลวดลายทสวยงาม

ดวย

3. ศกษาขนตอนการผลตองกะลงของอาจารยส ารวย เปรมใจ จากการศกษาพบวา

อาจารยส ารวย เปรมใจผลตองกะลงโดยใชเครองมอแบบเกาเปนหลก เพราะสามารถตดแตงได

สะดวกกวาเครองไฟฟา ซงสอดคลองกบ นท บณคม (2543) ไดท าการวจยเรองการผลตองกะลง

64

ของชางประเสรฐ เหมอนแยม จากการศกษาพบวา ชางประเสรฐ เหมอนแยมไดใชเครองมอ

โบราณในการท าองกะลง เพราะสามารถแกไขงานไดสะดวกกวาการใชเครองมอไฟฟา

ปญหาและอปสรรค

1. เอกสารทเกยวของกบการผลตองกะลงมนอยมาก

2. อาจารยส ารวย เปรมใจตองสอนดนตรแกนกเรยนดวยจงหาเวลานดสมภาษณไดยาก

ขอดของการวจย

1.การวจยเรองการศกษาการผลตองกะลง ของอาจารยส ารวย เปรมใจ ครงนท าใหผ วจย

ไดรายละเอยดและเทคนคส าคญของการผลตองกะลงทกขนตอน

2. การวจยเรองการศกษาการผลตองกะลง ของอาจารยส ารวย เปรมใจ ครงนท าใหผ วจย

ไดเขาใจถงขนตอนการผลตองกะลงจากอาจารยส ารวย เปรมใจ โดยตรง

3.การวจยเรองการศกษาการผลตองกะลง ของอาจารยส ารวย เปรมใจ ครงน เปนสวน

หนงในการสรางผลงานใหผทสนใจการผลตองกะลงของอาจารยส ารวย เปรมใจ ไดเขามาศกษา

เปนวทยาทานได

ขอเสยของการวจย

ในการวจยเรองการศกษาการผลตองกะลง ของอาจารยส ารวย เปรมใจ มไมทใชในการ

สาธตไมเพยงพอ เพราะตองเกบไมเอาไวเพอเปนไมซอม อาจารยส ารวย เปรมใจจงไมสามารถทจะ

ผลตองกะลงแบบทมคณภาพจรงๆตามทผลตจรงได จงท าใหไมทราบถงคณภาพขององกะลงท

แทจรง

65

ขอเสนอแนะของงานวจย

ขนตอนการผลตองกะลงทงหมด นอกจากจะสามารถศกษารายละเอยดและขนตอนการ

ผลตองกะลงแลว ยงสามารถน ามาศกษารายละเอยดและน าขอมลไปซอมแซมองกะลงทเสยได

บรรณานกรม

กตพฒน นนทปทมะดล. 2554. การวจยเชงคณภาพในสวสดการสงคม: แนวคดและวธการ

วจย. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร.

คดวฒน ภขาว. 2553. วงองกะลงมกกะสน(ศษยนาคสวสด). สารนพนธปรญญาศลปศาสตร บณฑต. สาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. ธรวฒ เอกะกล. 2544. ระเบยบวธวจยทางพฤตกรรมศาสตรและสงคมศาสตร.

พมพครงท 2. อบลราชธาน : วทยาการพมพ.

นคร เสรรกษ. 2555. วจยไมใชเรองยาก. กรงเทพฯ : ส านกพมพมหาวทยาลยธรรมศาสตร นท บณคม. 2543. การผลตองกะลงของชางประเสรฐ เหมอนแยม. สารนพนธปรญญา ศลปศาสตรบณฑต. สาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. นรนดร จลทรพย. 2547. การวจยทางจตวทยาการแนะแนว. กรงเทพมหานคร. นศา ชโต. ๒๕๕๑. การวจยเชงคณภาพ. พมพครงท ๔. กรงเทพมหานคร : บรษทพรนตโพร จ ากด.

บญธรรม กจปรดาบรสทธ. 2549. เทคนคการสรางเครองมอรวบรวมขอมลส าหรบการวจย.

พมพครงท 6. กรงเทพฯ : จามจรโปรดกท.

พจนานกรม ฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.2554. กรงเทพฯ : ศรวตนาอนเตอรพรนท, 2554. พนพศ อมาตยกล และคนอนๆ. 2528. องกะลง. กรงเทพฯ : รกษสปป.

67

บรรณานกรม(ตอ)

ไพศาล อนทวงศ. 2548. คลนกดนตรไทย. กรงเทพฯ : สวรยาสาสน. มลวลย ผวคราม. (มปป). “ การสงเกต.” (online).http://www.ipecp.ac.th/ipecp/cgi

binn/webpili/unit5/level5-3.html, 20 มกราคม 2557

วนชนะ เหมอนมง. 2546. ประวตและผลงานของอาจารยส ารวย เปรมใจ. สารนพนธปรญญา ศลปศาสตรบณฑต. สาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. สภางค จนทวานช. ๒๕๔๙. วธการวจยเชงคณภาพ. พมพครงท ๑๔. กรงเทพมหานคร :

ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. โสฬส สนธเณร. 2543. การผลตฆองวงใหญของบานเนน. สารนพนธปรญญาศลปะศาสตร บณฑต. สาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร

มหาวทยาลยเกษตรศาสตร. อนชา ทรคานนท. เลาเรองเครองดนตร ชนเอก. กรงเทพฯ : รงเรองการพมพ. อษฎาวธ สาครก. TK Park Music Library ชดดนตรไทย : เครองดนตรไทย. กรงเทพฯ : ส านกพมพสารคด, 2550 อานนท นาคคง. TK Park Music Library ชดดนตรไทย : ดนตรไทยเดม. กรงเทพฯ : ส านกพมพสารคด, 2550 อทศ นาคสวสด. มปป. คมอฝก องกะลง. กรงเทพฯ : มปท.

68

บรรณานกรม(ตอ) อบล ทพยโอสถ. 2555. “องกะลง” (online)http://xne3ca4anygl0jlp7c8h.

blogspot.com/2012/10/blog-post_18.html ,12 กมภาพนธ 2557 ไอยดา อมคม. 2544. การผลตขม กรณศกษาชางจอน เหมอนแยม. สารนพนธปรญญาศลป ศาสตรบณฑต. สาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ภาคผนวก ก

สถานทผลตองกะลง

70

สถานทผลตองกะลง

ภาพท 29 บานของอาจารยส ารวย เปรมใจ

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

ภาพท 30 สถานทผลตองกะลงของอาจารยส ารวย เปรมใจ

ทมา : นายกตต ภญโญ ถายเมอวนท 12 กมภาพนธ 2557

71

ภาพท 31 แผนทบานอาจารยส ารวย เปรมใจ

ทมา : นายกตต ภญโญ

โรงเรยนสอนดนตรไทย บานเปรมใจ ตงอยท 7 หมท 14 ซ.ประชาชน 37 ถ.ประชาชน แขวงบางซอ เขตบางซอ กรงเทพฯ 10800

ภาคผนวก ข

ประวตผวจย

73

ประวตนสตผท าวจย

นสตชนปท 3 สาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร

คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

วทยาเขตบางเขน กรงเทพมหานคร

ประวตสวนตว

ชอ นาย กตต ภญโญ

วนเดอนปเกด 19 ตลาคม 2535

ทอยปจจบน 38/21 หม 8 ต.บางกระสอ อ.เมอง จ.นนทบร 11000

ประวตการศกษา

- ส าเรจการศกษาชนประถมศกษาจากโรงเรยนการญศกษา

- ส าเรจการศกษาชนมธยมศกษาจากโรงเรยนเบญจมราชานสรณ

- ปจจบนเปนนสตชนปท 3 สาขาวชาดนตรไทย ภาควชาดนตร คณะมนษยศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน

ประวตการศกษาดานดนตร

- เรมเรยนดนตรไทยครงแรกทโรงเรยนการญศกษา ตอนชนประถมศกษาปท 4 โดยเรยนกลองแขกเปนเครองมอชนแรก

- เมอเขาสชนมธยมศกษาชนป 1 ไดเรมเรยนเครองดนตรเพมเตม ไดแก ระนาดเอก ระนาดทม ฆองวงใหญ ซอดวง จากอาจารยสเมธ ฤกษสมโภชน

- เมอเขาสระดบอดมศกษา ไดเรยน กบอาจารยหลายทานดงน

เรมจบมอฆองวงใหญกบ ครฉลาก โพธสามตน

เรยนระนาดทมกบอาจารยภาคม บ ารงสข

เรยนจะเขกบอาจารยฉตรตยา เกยรตนาว

เรยนซออกบอาจารยราชน ศรชย