agenda 2004 de la sociedad de la informaciÓn
Post on 16-Jul-2015
95 Views
Preview:
TRANSCRIPT
AGENDA 2004 DE LA
SOCIEDADDE LA
INFORMACIÓNDatos básicos sobre el Desarrollo
de la Sociedad de la Informacíon en España 3Intereses Empresariales
producto de la Convergencia 34Otras Informaciones de Interés 39
La Agenda que en estos momentos tienes en tus manos trata de ser una herramientade consulta y referencia útil para el profesional de la sociedad de la información.
El Colegio Oficial y sus demarcaciones territoriales, y la Asociación Española deIngenieros de Telecomunicación, las asociaciones territoriales y delegaciones (COIT /AEIT) aportan un trabajo de recopilación de los datos recogidos y elaborados por lasorganizaciones más importantes de nuestro sector para ofrecérselos a losprofesionales de las Tecnologías de la Información y las Comunicaciones que, en suquehacer diario, los utilizarán de modo intensivo.
En una primera parte la agenda 2004 del COIT/AEIT dispone de un conjunto de tablasy gráficos con los datos más importantes del sector: hipersector, informática,electrónica (profesional y de consumo), servicios y equipos de telecomunicación,composición accionarial de los grupos empresariales que operan en el sector, etc.
A continuación, se recopilan un conjunto de datos de interés para el profesional delsector: organización del COIT/AEIT, su estructura territorial, los servicios que presta,las publicaciones, datos de contacto de las ETSITs, relación de organizacionesnacionales e internacionales relacionadas con las telecomunicaciones, órganosreguladores, la estructura organizativa de la administración de lastelecomunicaciones, la entidad Red.es y la CMT, que complementan la informaciónque semanalmente se actualiza en el web del COIT/AEIT (www.coit.es).
El COIT y la AEIT reconocen el trabajo realizado por la administración y lasorganizaciones y asociaciones líderes de nuestro sector (MCYT, ANIEL, SEDISI, CMT) yagradecen su amabilidad al autorizarnos a incorporar los datos recogidos de susrespectivos informes anuales. Asimismo, agradecemos a Telefónica por “La Sociedadde la Información en España 2001-2005 y la Sociedad de la Información en Europa”,el Informe Anual de las Telecomunicaciones y Tecnologías de la Información 2002dirigido por Crisanto Plaza, a la Fundación Auna por “eEspaña 2002”, “Indicadores dela Sociedad de la Información en España y varios países de la OCDE 1995-2003”.MCyT, “Informe Anual 2002.” CMT, “Informe anual del sector eletrónico y detelecomunicaciones 2002.” ANIEL, “Las Tecnologías de la Información en España2002”. MCyT, SEDISI, y a los Departamentos de Comunicación y RelacionesInstitucionales de los operadores de telecomunicación al facilitarnos sus datos.
Las Juntas del COIT/AEIT que presido confían en que la Agenda 2004 de la Sociedadde la Información tenga una buena acogida en nuestro sector y sea de utilidad yreferencia para todos los profesionales.
Enrique Gutiérrez BuenoDecano Presidente del Colegio Oficial de Ingenieros de TelecomunicaciónPresidente de la Asociación Española de Ingenieros de Telecomunicación
Datos Básicossobre el
Desarrollo de laSociedad de la
Informaciónen España
1. Datos generales 42. Servicios de telecomunicaciones 103. Equipos de telecomunicaciones 204. Informática 225. Electrónica profesional 256. Electrónica de consumo 287. Componentes electrónicos 31
1. D
atos
Gen
eral
es
55
MMeerrccaaddoo ddee llaass TTIICC//PPIIBB ((ppoorrcceennttaajjeess))Fu
ente
: Ind
icad
ores
de
la S
ocie
dad
de la
Info
rmac
ión
en E
spañ
a y
vario
s pa
íses
de
la O
CDE
(MCy
T)
GGaassttoo eenn TTIICC ppeerr ccááppiittaa ((eeuurrooss))
Fuen
te: I
ndic
ador
es d
e la
Soc
ieda
dde
la In
form
ació
n en
Esp
aña
yva
rios
país
es d
e la
OCD
E (M
CyT)
LLíínneeaass ddee tteelleeffoonnííaa ffiijjaa ((mmiilleess))
Fuen
te: I
ndic
ador
es d
e la
Soc
ieda
dde
la In
form
ació
n en
Esp
aña
yva
rios
país
es d
e la
OCD
E (M
CyT)
11999988 11999999 22000000 22000011 22000022
EEssppaaññaa 4,0 4,2 4,5 4,4 5,8
AAlleemmaanniiaa 5,8 6,3 6,9 6,9 6,4
FFrraanncciiaa 6,3 6,6 7,2 7,4 6,2
IIrrllaannddaa 5,4 5,5 5,4 5,3 6,1
IIttaalliiaa 4,3 4,7 5,1 5,2 5,5
PPoorrttuuggaall 4,9 5,2 5,5 5,4 7,3
RReeiinnoo UUnniiddoo 7,4 7,9 8,5 8,6 8,4
UUEE 5,9 6,4 6,9 7,0 6,7
EEEE UUUU 7,8 7,9 8,3 8,2 8,5
JJaappóónn 8,2 8,0 8,5 9,0 8,2
11999988 11999999 22000000 22000011 22000022
EEssppaaññaa 667 792 848 857 878
AAlleemmaanniiaa 1.320 1.452 1.573 1.601 1.579
FFrraanncciiaa 1.230 1.368 1.430 1.482 1.491
IIrrllaannddaa 1.261 1.341 1.530 1.545 1.536
IIttaalliiaa 879 1.012 1.044 1.102 1.116
PPoorrttuuggaall 664 733 769 816 814
RReeiinnoo UUnniiddoo 1.652 1.825 1.952 1.997 2.000
UUEE 1.249 1.395 1.484 1.521 1.522
EEEE UUUU 2.331 2.407 2.650 2.518 2.430
JJaappóónn 1.916 1.777 1.905 2.041 2.102
11999988 11999999 22000000 22000011 22000022
EEssppaaññaa 16.300 16.700 17.104 17.531 17.641
AAlleemmaanniiaa 46.957 48.210 50.220 52.280 53.720
FFrraanncciiaa 34.065 33.888 33.987 34.033 33.929
IIrrllaannddaa 1.600 1.770 1.590 1.860 --
IIttaalliiaa 25.986 26.502 27.153 27.353 27.452
PPoorrttuuggaall 4.116 4.230 4.314 4.377 4.361
RReeiinnoo UUnniiddoo 32.829 34.197 35.027 35.290 --
UUEE 198.392 203.040 207.687 210.918 --
EEEE UUUU 185.588 183.521 187.002 190.000 190.000
JJaappóónn 68.161 70.530 74.344 74.567 --
1. D
atos
Gen
eral
es
66
LLíínneeaass tteelleeffóónniiccaass bbáássiiccaass ppoorr 110000 hhaabbiittaanntteessFu
ente
: Ind
icad
ores
de
la S
ocie
dad
de la
Info
rmac
ión
en E
spañ
a y
vario
s pa
íses
de
la O
CDE
(MCy
T)
AAbboonnaaddooss aa tteelleeffoonnííaa mmóóvviill ((mmiilleess))
Fuen
te: I
ndic
ador
es d
e la
Soc
ieda
dde
la In
form
ació
n en
Esp
aña
yva
rios
país
es d
e la
OCD
E (M
CyT)
AAbboonnaaddooss aa tteelleeffoonnííaa mmoovviill ppoorr 110000 hhaabbiittaanntteess
Fuen
te: I
ndic
ador
es d
e la
Soc
ieda
dde
la In
form
ació
n en
Esp
aña
yva
rios
país
es d
e la
OCD
E (M
CyT) 11999988 11999999 22000000 22000011 22000022
EEssppaaññaa 17,9 37,7 61,1 73,9 83,0
AAlleemmaanniiaa 17,0 28,6 58,7 68,4 71,8
FFrraanncciiaa 19,2 36,6 49,5 60,8 65,0
IIrrllaannddaa 25,6 44,3 65,2 77,6 76,4
IIttaalliiaa 35,6 52,6 73,2 88,6 90,2
PPoorrttuuggaall 30,9 46,8 65,4 77,7 82,5
RReeiinnoo UUnniiddoo 25,2 45,8 72,9 77,3 83,0
UUEE 24,0 40,8 63,3 76,4 79,3
EEEE UUUU 25,7 31,7 39,7 46,2 --
JJaappóónn 37,5 45,1 52,8 59,0 62,1
11999988 11999999 22000000 22000011 22000022
EEssppaaññaa 7.051 14.884 24.266 29.656 33.532
AAlleemmaanniiaa 13.913 23.446 48.202 56.245 59.200
FFrraanncciiaa 11.210 21.434 29.052 35.922 38.585
IIrrllaannddaa 946 1.655 2.461 2.970 2.969
IIttaalliiaa 20.489 30.296 42.246 51.246 52.316
PPoorrttuuggaall 3.075 4.672 6.665 7.978 8.529
RReeiinnoo UUnniiddoo 14.878 27.185 43.452 46.282 49.921
UUEE 89.926 152.934 238.385 288.835 298.079
EEEE UUUU 69.209 86.047 109.478 128.375 140.767
JJaappóónn 47.308 56.846 66.784 74.819 79.083
11999988 11999999 22000000 22000011 22000022
EEssppaaññaa 41,4 42,3 43,0 43,7 43,7
AAlleemmaanniiaa 57,2 58,8 61,1 63,6 65,2
FFrraanncciiaa 58,4 57,9 57,9 57,6 57,2
IIrrllaannddaa 43,3 47,4 42,1 48,6 --
IIttaalliiaa 45,1 46,0 47,1 47,3 47,3
PPoorrttuuggaall 41,3 42,4 42,3 42,6 42,2
RReeiinnoo UUnniiddoo 55,6 57,6 58,7 58,9 --
UUEE 53,0 54,1 55,2 55,8 --
EEEE UUUU 69,0 67,6 67,9 68,3 --
JJaappóónn 54,0 56,0 58,7 58,8 --
1. D
atos
Gen
eral
es
77
Fuen
te: I
ndic
ador
es d
e la
Soc
ieda
dde
la In
form
ació
n en
Esp
aña
yva
rios
país
es d
e la
OCD
E (M
CyT)
HHooggaarreess ppaassaaddooss ppoorr ccaabbllee ((ppoorrcceennttaajjee))Fu
ente
: Ind
icad
ores
de
la S
ocie
dad
de la
Info
rmac
ión
en E
spañ
a y
vario
s pa
íses
de
la O
CDE
(MCy
T)
Fuen
te: I
ndic
ador
es d
e la
Soc
ieda
dde
la In
form
ació
n en
Esp
aña
yva
rios
país
es d
e la
OCD
E (M
CyT)
11999988 11999999 22000000 22000011 22000022
EEssppaaññaa 5,8 10,1 24,6 36,4 40,9
AAlleemmaanniiaa -- 64,8 72,1 74,9 --
FFrraanncciiaa -- 30,8 35,5 36,8 --
IIrrllaannddaa -- 50,0 -- -- --
IIttaalliiaa -- 4,3 4,7 4,7 --
PPoorrttuuggaall 39,0 47,0 54,0 60,0 --
RReeiinnoo UUnniiddoo -- 52,1 51,3 54,1 --
UUEE -- 46,4 50,3 52,1 --
EEEE UUUU 96,9 96,9 96,7 96,8 97,5
PPoorrcceennttaajjee ddee hhooggaarreess ccoonn aacccceessoo ddoommééssttiiccoo aa IInntteerrnneett
22000000//0033 22000011//0066 22000022//0066 22000022//1111
EEssppaaññaa 9,6 23,4 29,5 31,0
AAlleemmaanniiaa 13,6 37,9 43,7 46,0
FFrraanncciiaa 12,9 26,2 35,5 36,0
IIrrllaannddaa 17,5 46,2 47,9 57,0
IIttaalliiaa 19,2 32,9 35,4 35,0
PPoorrttuuggaall 8,4 23,4 30,8 31,0
RReeiinnoo UUnniiddoo 24,4 46,5 45,0 50,0
UUEE 18,3 36,1 40,4 43,0
EEEEUUUU -- 50,5 -- --
OOrrddeennaaddoorreess ppeerrssoonnaalleess ppoorr 110000 hhaabbiittaanntteess
11999988 11999999 22000000 22000011 22000022
EEssppaaññaa 10,9 11,9 14,5 16,8 --
AAlleemmaanniiaa 27,9 29,7 33,6 38,2 43,5
FFrraanncciiaa 23,2 26,7 30,4 32,9 34,1
IIrrllaannddaa 27,3 31,6 35,9 39,1 --
IIttaalliiaa 13,3 15,7 18,0 19,5 --
PPoorrttuuggaall 8,1 9,3 10,5 11,7 --
RReeiinnoo UUnniiddoo 26,8 30,3 33,8 36,6 --
UUEE 22,4 25,0 28,2 30,5 --
EEEE UUUU 45,6 51,7 57,2 62,5 --
JJaappóónn 23,7 28,7 31,5 35,8 38,3
1. D
atos
Gen
eral
es
88
HHooggaarreess aabboonnaaddooss aa sseerrvviicciiooss ddee ccaabbllee ((ppoorrcceennttaajjee))
Fuen
te: I
ndic
ador
es d
e la
Soc
ieda
dde
la In
form
ació
n en
Esp
aña
yva
rios
país
es d
e la
OCD
E (M
CyT)
NNúúmmeerroo ddee PPCC ppoorr 110000 ttrraabbaajjaaddoorreess nnoo mmaannuuaalleess ((ppoorrcceennttaajjee))Fu
ente
: Ind
icad
ores
de
la S
ocie
dad
de la
Info
rmac
ión
en E
spañ
a y
vario
s pa
íses
de
la O
CDE
(MCy
T) 11999988 11999999 22000000 22000011
EEssppaaññaa 57 64 73 73
AAlleemmaanniiaa 55 62 71 71
FFrraanncciiaa 59 64 76 77
IIrrllaannddaa 93 -- 115 116
IIttaalliiaa 50 57 62 62
PPoorrttuuggaall 27 27 45 46
RReeiinnoo UUnniiddoo 65 80 84 85
UUEE 60 67 75 77
EEEE UUUU 118 135 138 138
JJaappóónn 27 32 45 46
HHooggaarreess aabboonnaaddooss aa TTVV ppoorr ssaattéélliittee ((ppoorrcceennttaajjee))
Fuen
te: I
ndic
ador
es d
e la
Soc
ieda
dde
la In
form
ació
n en
Esp
aña
yva
rios
país
es d
e la
OCD
E (M
CyT) 11999988 11999999 22000000 22000011
EEssppaaññaa 9,4 11,7 15,1 18,0
AAlleemmaanniiaa 29,8 34,4 34,4 36,0
FFrraanncciiaa 11,1 15,2 18,2 20,0
IIrrllaannddaa 8,8 9,2 -- 0,0
IIttaalliiaa 4,0 7,2 11,4 12,0
PPoorrttuuggaall 9,5 9,6 8,7 9,0
RReeiinnoo UUnniiddoo 18,3 19,1 21,4 23,0
UUEE -- 18,4 20,7 19,0
EEEE UUUU 9,3 10,1 -- 9,0
JJaappóónn 30,5 40,5 -- 20,0
11999988 11999999 22000000 22000011 22000022
EEssppaaññaa 3,3 3,6 6,4 11,9 15,5
AAlleemmaanniiaa 48,2 52,7 58,7 58,2 --
FFrraanncciiaa 10,8 11,6 11,2 13,6 --
IIrrllaannddaa 49,5 49,7 -- 54,0 --
IIttaalliiaa 0,3 0,4 0,3 0,4 --
PPoorrttuuggaall 15,7 19,2 22,4 33,4 --
RReeiinnoo UUnniiddoo 10,1 12,0 14,4 18,5 --
UUEE -- 26,3 29,2 36,4 --
EEEE UUUU 66,8 67,0 68,2 69,0 68,9
JJaappóónn 21,17 25,9 -- 33,0 --
1. D
atos
Gen
eral
es
99
““HHoossttss”” ccoonneeccttaaddooss aa IInntteerrnneett ppoorr 11..000000 hhaabbiittaanntteess
““HHoossttss”” ccoonneeccttaaddooss aa IInntteerrnneett ppoorr ddoommiinniiooss nnaacciioonnaalleess ((mmiilleess))Fu
ente
: MCY
T. In
dica
dore
s de
laSo
cied
ad d
e la
Info
rmac
ión
en E
spañ
ay
vario
s pa
íses
de
la O
CDE
Fuen
te: M
CYT.
Indi
cado
res
dela
Soci
edad
de
la In
form
ació
n en
Esp
aña
y va
rios
país
es d
e la
OCD
E
UUssuuaarriiooss ccoonn aacccceessoo aa IInntteerrnneett ccoommoo ppoorrcceennttaajjee ddee llaa ppoobbllaacciióónn ttoottaall
Fuen
te: M
CYT.
Indi
cado
res
dela
Soci
edad
de
la In
form
ació
n en
Esp
aña
y va
rios
país
es d
e la
OCD
E 11999988 11999999 22000000 22000011 22000022
EEssppaaññaa 4,4 7,0 13,7 18,3 19,3
AAlleemmaanniiaa 12,8 17,5 30,2 37,4 42,4
FFrraanncciiaa 5,9 9,2 14,4 26,3 31,4
IIrrllaannddaa 8,2 18,1 17,9 23,3 27,1
IIttaalliiaa 5,2 14,3 23,0 26,9 30,1
PPoorrttuuggaall 6,0 10,0 25,0 28,2 35,6
RReeiinnoo UUnniiddoo 13,6 21,0 26,4 33,0 40,7
UUEE 9,7 14,9 24,5 31,4 --
EEEE UUUU 22,3 37,4 44,1 50,1 53,8
JJaappóónn 13,2 21,4 29,9 38,4 44,9Definición: Porcentaje de personas que declaran haber tenido acceso a Internet enun periodo reciente, que varía según las distintas metodologías y fuentes
11999999//0011 22000000//0011 22000011//0011 22000022//0011 22000033//0011
EEssppaaññaa 264 416 664 1.497 1.695
AAlleemmaanniiaa 1.317 1.702 2.163 2.681 2.891
FFrraanncciiaa 488 780 1.230 1.671 2.158
IIrrllaannddaa 55 60 88 95 98
IIttaalliiaa 339 658 1.631 2.282 3.864
PPoorrttuuggaall 50 91 178 264 291
RReeiinnoo UUnniiddoo 1.424 1.902 2.291 2.463 2.584
UUEE 6.125 8.675 12.608 17.255 21.611
EEEE UUUU -- -- -- -- --
JJaappóónn 1.688 2.637 4.641 7.118 9.260
11999999//0011 22000000//0011 22000011//0011 22000022//0011 22000033//0011
EEssppaaññaa 6,7 10,5 16,5 37,1 41,9
AAlleemmaanniiaa 16,1 20,7 26,3 32,5 35,1
FFrraanncciiaa 8,3 13,3 20,8 28,2 36,4
IIrrllaannddaa 14,7 15,8 23,1 24,6 25,1
IIttaalliiaa 5,9 11,4 28,2 39,3 66,6
PPoorrttuuggaall 5,0 8,9 17,3 25,5 28,2
RReeiinnoo UUnniiddoo 24,0 31,9 38,3 41,0 43,0
UUEE 16,3 23,0 33,4 45,9 57,5
EEEE UUUU -- -- -- -- --
JJaappóónn 13,4 20,8 36,6 55,9 72,7
2.Servicios detelecomunicaciones
2.1. Indicadores económicos generales2.2. Infraestructuras2.3. Telefonía fija2.4. Telefonía móvil2.5. Alquiler de circuitos2.6. Transmisión de datos2.7. Comunicaciones corporativas2.8. Servicios de internet2.9. Servicios audiovisuales
1111
Operadores de servicios telemáticos (2,6%)
Operadores de serviciosaudiovisuales (25,5%)
Operadores cable (4,2%)
Operadores de comunicacionesmóviles (11,8%)
Operadores de Satélite (0,2%)
Operadores de telefoníafija y afines (56,7%)
EEmmpplleeaaddooss ppoorr sseerrvviicciiooss ddee tteelleeccoommuunniiccaacciioonneess ((22000022))
TToottaa
ll:: 8899
,,660055
Fuen
te: C
MT
Operadores de Satélite (0,1%)
Operadores de comunicacionesmóviles (23,3%)
Operadores de telefoníafija y afines (49,2%)
Operadores de serviciostelemáticos (1,7%)
Operadores cable (14,0%)
Operadores de serviciosaudiovisuales (11,7%)
IInnvveerrssiioonneess ppoorr sseerrvviicciiooss ddee tteelleeccoommuunniiccaacciioonneess ((22000022))
TToottaa
ll:: 55..
555566,,
2255 mm
iilllloonn
eess dd
ee eeuu
rrooss
Fuen
te: C
MT
2. S
ervi
cios
de
tele
com
unic
aion
es
IInnggrreessooss ppoorr ooppeerraacciioonneess ((22000022))
Operadores de Satélite (0,3%) Operadores de serviciosaudiovisuales (12,6%)
Operadorescable (1,9%)
Operadores decomunicacionesmóviles (39,1%)
Operadores de servicios telemáticos (2,5%)
Operadores de telefoníafija y afines (43,6%)
2.1. Indicadores económicos generalesTToo
ttaall::
3311..55
8844,,44
88 mm
iilllloonn
eess dd
ee eeuu
rrooss
Fuen
te C
MT
1122
Otros (2,1%)Radioenlace(12,6%)
Cable coaxial (2,9%)
Cable óptico(82,4%)
Resto (23,1%)
Grupo Telefónica (56,5%)
Vodafone (10,6%)
Grupo Auna (9,8%)
KKiillóómmeettrrooss ddee rreedd ddee ttrraannssppoorrttee ppoorr ttiippoo ddee ttrraannssmmiissiióónn ((22000022))
TToottaa
ll:: 7711
44..5555
77 KKmm
Fuen
te: C
MT
TToottaa
ll:: 3311
..558844
,,4488
mmiillll
oonneess
ddee
eeuurroo
ssFu
ente
: CM
T
Retevisión (4,7%)Euskaltel (3,4%)
Auna (1,9%)Retecal (5,2%)
Cableuropa (3,0%)
Otros (9,6%)Telefónicade España
(72,2%)
KKiillóómmeettrrooss eenn llaa rreedd ddee ttrraannssppoorrttee ppoorr ooppeerraaddoorreess ((22000022))
TToottaa
ll:: 7711
44..5555
77 KKmm
Fuen
te: C
MT
2. S
ervi
cios
de
tele
com
unic
aion
es
2.2. Infraestructuras
FFaaccttuurraacciióónn ppoorr eennttiiddaaddeess ((22000022))
1133
Servicios de difusión(48,0%)
Telefonía (7,8%)
Servicios de transporte(44,1%)
CCaappaacciiddaadd ddee tteelleeccoommuunniiccaacciioonneess ppoorr ssaattéélliittee sseeggúúnn uussooss ((22000022))
TToottaa
ll:: 11..
884477
MMHH
zzFu
ente
: CM
T
2. S
ervi
cios
de
tele
com
unic
aion
es
Astra (13,9%)
Eutelsat (23,7%)
Intelsat (4,5%)
Hispasat(57,9%)
CCaappaacciiddaadd ddiissppoonniibbllee ddee tteelleeccoommuunniiccaacciioonneess ppoorr ssaattéélliittee ((22000022))TToo
ttaall::
11..8844
77 MM
HHzz
Fuen
te: C
MT
ATM(8%)
Frame-relay (8%)
X.25 (13%)
IP (68%)
Otras redes de datos(3%)
PPuueerrttooss ddee ddaattooss ppoorr tteeccnnoollooggííaa ((22000022))
Fuen
te C
MT
1144
2. S
ervi
cios
de
tele
com
unic
aion
es
Con móviles (6,8%)Metropolitano (3,1%)
Nivel local (37,2%) Tránsito (52,9%)
MMeerrccaaddoo ddee tteelleeffoonnííaa ffiijjaa ppoorr ooppeerraaddoorreess ((22000022))
TToottaa
ll:: 88..
552244,,
0011 mm
iilllloonn
eess dd
ee eeuu
rrooss
Fuen
te C
MT
Eléctrico (43%)Óptico (57%)
DDiissttrriibbuucciióónn ddee ppuunnttooss ddee iinntteerrccoonneexxiióónn eennttrree ooppeerraaddoorreess ((22000022))TToo
ttaall::
33..5577
22Fu
ente
CM
T
DDiissttrriibbuucciióónn ddee ppuunnttooss ddee iinntteerrccoonneexxiióónn eennttrree ooppeerraaddoorreess ((22000022))
TToottaa
ll:: 33..
557722
Fuen
te C
MT
Telefónica de España 83,0%
Auna 5,8%
Uni2 3,0%
Grupo Ono 1,6%
Jazz Telecom 1,3%
Comunitel Global 1,1%
BT Ignite España 0,7%
Euskaltel 0,7%
Redes y servicios 0,5%
Mci Worldcom 0,4%
Tele2 0,4%
Catalana telecom 0,3%
Resto 1,2%
22..33.. TTeelleeffoonnííaa ffiijjaa
1155
Amena (19,3%)
Vodafone (25,8%)
Telefónica Móviles(54,9%)
CClliieenntteess ddee tteelleeffoonnííaa mmóóvviill ppoorr ooppeerraaddoorreess ((22000022))
TToottaa
ll:: 3333
,,55 mm
iilllloonn
eessFu
ente
CM
T
2. S
ervi
cios
de
tele
com
unic
aion
es
CClliieenntteess ddee tteelleeffoonnííaa ffiijjaa ppoorr ooppeerraaddoorreess ((22000022))TToo
ttaall::
1177,,88
mmiiiill
oonneess
Fuen
te C
MT
Vodafone (27,4%)
Amena (17,9%)
Telefónica Móviles(54,7%)
MMeerrccaaddoo ddee tteelleeffoonnííaa mmóóvviill ppoorr ooppeerraaddoorreess ((22000022))
22..44.. TTeelleeffoonnííaa mmóóvviill
TToottaa
ll:: 1111
..115555
,,6622
mmiillll
oonneess
ddee
eeuurroo
ssFu
ente
CM
TTelefónica de España 62,7%
Auna 16,4%
Jazz Telecom 4,0%
Uni2 3,7%
Grupo Ono 2,6%
Tele2 2,1%
Euskaltel 1,4%
Redes y servicios 1,3%
Telefónica Móviles 0,8%
Resto 5,0%
1166
Colt Telecom (9,8%)
Sarenet (7,4%)
Auna (5,1%)
Resto (5,7%)
Comunitel Global (24,8%)
Telefónica de España(47,2%)
CClliieenntteess ddee aallqquuiilleerr ddee cciirrccuuiittooss ppoorr ooppeerraaddoorreess ((22000022))
TToottaa
ll:: 99..
447766
Fuen
te C
MT
BT Ignite España (20,3%)
Resto (5,5%)
AT&T GlobalNetwork Services (5,2%)
Auna (4,2%)
Telefónica DataEspaña (64,8%)
MMeerrccaaddoo ddee ttrraannssmmiissiióónn ddee ddaattooss ppoorr ooppeerraaddoorreess ((22000022))
TToottaa
ll:: 5544
11,,5555
mmiillll
oonneess
ddee
eeuurroo
ssFu
ente
CM
T
Colt Telecom (3,2%)Resto (2,3%)
Euskaltel (1,9%)Comunitel Global (1,0%)
Telefónica Servicios Audiovisuales (1,1%)Auna (1,3%)
Telefónica de España(89,2%)
2.5. Alquiler de circuitos a empresas
MMeerrccaaddoo ddee aallqquuiilleerr ddee cciirrccuuiittooss ppoorr ooppeerraaddoorreess ((22000022))
TToottaa
ll:: 3333
99,,7711
mmiillll
oonneess
ddee
eeuurroo
ssFu
ente
CM
T
2. S
ervi
cios
de
tele
com
unic
aion
es
2.6. Transmisión de datos a empresas
1177
IP (14,0%)
ATM (1,3%)
RDSI (22,1%)
X.25 (17,2%)
Frame-relay (37,1%)
Otros (5,5%)VSAT (2,8%)
DDiissttrriibbuucciióónn ddee cclliieenntteess ppoorr tteeccnnoollooggííaass ((22000022))TToo
ttaall::
1166,,77
1144Fu
ente
CM
T
2. S
ervi
cios
de
tele
com
unic
aion
es
Telefónica Data (25,1%)
Auna (2,9%)
Resto (2,1%)Cableuropa (2,1%)
Telefónica de España (21,8%)
Telefónica móviles(46,0%)
MMeerrccaaddoo ddee ccoommuunniiccaacciioonneess ccoorrppoorraattiivvaass ppoorr ooppeerraaddoorreess ((22000022))
22..77.. CCoommuunniiccaacciioonneess ccoorrppoorraattiivvaass
TToottaa
ll:: 6677
77,,5544
mmiillll
oonneess
ddee
eeuurroo
ssFu
ente
CM
T
Publicidad (5,0%)
Comercio electrónico (1,7%)
Tráfico inducido (5,9%)
Otros ingresos (5,5%)
Servicios deInternet (82,0%)
DDiissttrriibbuucciióónn ddee iinnggrreessooss ddee llooss pprroovveeeeddoorreess ddee IInntteerrnneett ((22000022))
TToottaa
ll:: 9911
88,,4444
mmiillll
oonneess
ddee
eeuurroo
ssFu
ente
CM
T
22..88.. SSeerrvviicciiooss ddee IInntteerrnneett
1188
Terra Networks España (13,2%)
Eresmas Interactiva (8,4%)
Auna (4,3%)
Telefónica Data España (3,4%)
WanadooEspaña (7,7%)
Telefónica de España (31,2%)
Cableuropa (4,3%)
Yacom Internet Factory (3,3%)IBM Global Services España (1,6%)
Euskaltel (1,7%)
Resto (21,0%)
MMeerrccaaddoo ddee sseerrvviicciiooss ddee IInntteerrnneett ppoorr pprroovveeeeddoorreess ((22000022))
TToottaa
ll:: 9911
88,,4444
mmiillll
oonneess
ddee
eeuurr
oossFu
ente
CM
T
Servicios de información (26,5%)
Acceso corporativo dedicado (3,3%)
Acceso corporativo conmutados(4,8%)
Acceso individual dedicado (25,5%)
Acceso individualconmutado (39,9%)
TToottaa
ll:: 33..
992244..
554411
mmiillll
oonneess
ddee
uussuuaa
rriiooss
Fuen
te C
MT
Acceso a Internetcorporativo (21,0%)
Servicios deInformación(11,1%)
Acceso a Internetindividual (67,9%)
DDiissttrriibbuucciióónn ddee iinnggrreessooss ppoorr sseerrvviicciiooss ddee IInntteerrnneett ((22000022))TToo
ttaall::
775533,,
2288 mm
iilllloonn
eess dd
ee eeuu
rrooss
Fuen
te C
MT
2. S
ervi
cios
de
tele
com
unic
aion
es
DDiissttrriibbuucciióónn ddee uussuuaarriiooss ddee sseerrvviicciiooss ddee IInntteerrnneett ((22000022))
1199
Cuotas por TV de pago (24,3%)
Pago por visión (1,5%)
Otros (5,3%)
Subvenciones (27,0%)
Ingresospublicitarios
(41,9%)
IInnggrreessooss ppoorr sseerrvviicciiooss aauuddiioovviissuuaalleess ((22000022))TToo
ttaall::
55..4433
33 mm
iilllloonn
eess dd
ee eeuu
rrooss
Fuen
te C
MT
2. S
ervi
cios
de
tele
com
unic
aion
es
22..99.. SSeerrvviicciiooss aauuddiioovviissuuaalleess
Televisión de pago (27,0%)
Radios (8,1%)
Televisión en abierto(64,9%)
DDiissttrriibbuucciióónn ppoorr ttiippoo ddee sseerrvviicciiooss ((22000022))
TToottaa
ll:: 55..
443333
mmiillll
oonneess
ddee
eeuurroo
ssFu
ente
CM
T
TV Cable (23,0%)
TV Herziana (20,4%)
TV Satélite (56,6%)
DDiissttrriibbuucciióónn ddee aabboonnaaddooss aa llaa tteelleevviissiióónn ddee ppaaggoo ((22000022))
TToottaa
ll:: 33..
552277..
224466
Fuen
te C
MT
2211
1998
1999
2000
2001
2002
Mercado
Producción
Importación
Exportación
0
1000
2000
3000
4000
5000
6000
7000
IInnddiiccaaddoorreess eeccoonnóómmiiccooss ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell sseeccttoorr ddee eeqquuiippooss ddee tteelleeccoommuunniiccaacciioonneess ((11999988--22000022))
Fuen
te: A
NIE
L
Operarios (28%)
Administrativos (7%)
Directivos (5%)Otros (2%)T. Medios (26%)
T. Superiores (32%)
EEmmpplleeoo eenn eell sseeccttoorr ddee eeqquuiippooss tteelleemmááttiiccooss ((tteelleeccoommuunniiccaacciioonneess ++ iinnffoorrmmááttiiccaa))ppoorr ccaatteeggoorrííaass pprrooffeessiioonnaalleess ((22000022))
TToottaa
ll:: 2288
..774400
VVaarriiaa
cciióónn
220000
22//2200
0011:: --
1155%%
Fu
ente
: AN
IEL
3. E
quip
os d
e te
leco
mun
icac
ione
s
2233
IInnddiiccaaddoorreess ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell sseeccttoorr iinnffoorrmmááttiiccoo ((22000011--22000022))Fu
ente
: SED
ISI
DDeessgglloossee ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell mmeerrccaaddoo iinntteerriioorr nneettoo ddeell sseeccttoorr iinnffoorrmmááttiiccoo (( 22000011--22000022))
Fuen
te: S
EDIS
I
DDeessgglloossee ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell mmeerrccaaddoo iinntteerriioorr nneettoo ddee eeqquuiippooss iinnffoorrmmááttiiccooss (( 22000011--22000022))
Fuen
te: S
EDIS
I
4. In
form
átic
a
22000011 22000022 ∆%%Facturación total bruta 16.875,78 15.618,89 -7,45Mercado interior bruto 15.117,13 14.410,35 -4,68Mercado interior neto 11.773,45 11.439,25 -2,84Actividad endógena 3.343,68 2.971,10 -11,14Exportaciones 1.758,65 1.208,54 -31,28Importaciones 5.230,18 4.742,20 -9,33Balanza comercial -3.471,53 -3.533,66 -1,79Tasa de cobertura (%) 33,62 25,48 --Valor añadido 5.895,65 5.573,15 -5,47Producción 11.232,54 10.848,39 -3,42
22000011 22000022 ∆%%Mdo. int. neto hardware 3.499,22 2.938,99 -16,01Mdo. int. neto software 1.139,84 1.218,94 6,94Mdo. int. neto servicios informát. 3.967,39 3.844,25 -3,10Mdo. int. neto servicios de telecomunic. 2.836,97 3.098,46 9,22Mdo. int. neto consumibles 330,03 338,61 2,60TTOOTTAALL MMeerrccaaddoo IInntteerriioorr NNeettoo 1111..777733,,4455 1111..443399,,2255 --22,,8844
22000011 22000022 ∆%%Unidades centrales 2.192,60 1.781,94 -18,73Sistemas de almacenamiento 220,15 229,26 4,14Sistemas de impresión 444,85 309,70 -30,38Otros periféricos 113,30 84,16 -25,72Repuestos y componentes 58,47 59,29 1,40Hardware de comunicaciones 469,85 474,64 1,02TToottaall hhaarrddwwaarree 33..449999,,2222 22..993388,,9999 --1166,,0011
DDeessgglloossee ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell mmeerrccaaddoo iinntteerriioorr nneettoo ddee uunniiddaaddeess cceennttrraalleess (( 22000011--22000022))
Fuen
te: S
EDIS
I 22000011 22000022 ∆%%Grandes sistemas 167,68 187,42 11,77Sistemas medios 134,32 84,31 -37,23Pequeños sistemas 245,63 123,58 -49,69Microordenadores 1.542,53 1.290,95 -16,31Estaciones de trabajo 93,26 82,32 -11,73PDA 9,18 13,36 45,50TToottaall uunniiddaaddeess cceennttrraalleess 22..119922,,6600 11..778811,,4499 --1188,,7733
DDeessgglloossee ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell mmeerrccaaddoo iinntteerriioorr nneettoo ddee ssooffttwwaarree ((22000011--22000022))
2244
DDeessgglloossee ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell mmeerrccaaddoo iinntteerriioorr nneettoo ddee sseerrvviicciiooss iinnffoorrmmááttiiccooss (( 22000011--22000022))
Fuen
te: S
EDIS
I
DDeessgglloossee ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell mmeerrccaaddoo iinntteerriioorr nneettoo ddee sseerrvviicciiooss ddee tteeccnnoollooggííaass ddee llaa iinnffoorrmmaacciióónn bbaassaaddaass eenn TTeelleeccoommuunniiccaacciioonneess ((22000011--22000022))
Fuen
te: S
EDIS
I
EEmmpplleeoo,, ggaassttooss ddee ppeerrssoonnaall yy ggaassttooss ddee II++DD ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) eenn eell sseeccttoorr iinnffoorrmmááttiiccoo (( 22000011--22000022))
Fuen
te: S
EDIS
I
4. In
form
átic
a
22000011 22000022 ∆%%Consultoría 628,75 588,07 -6,47Explotación 709,94 750,26 5,68Desarrollo e implantación 1.523,39 1.398,63 -8,19Soporte 1.029,27 1.032,46 0,31Formación 20,16 17,85 -11,48Otros 55,88 56,98 1,97TToottaall SSeerrvviicciiooss iinnffoorrmmááttiiccooss 33..996677,,3399 33..884444,,2255 --33,,1100
22000011 22000022 ∆%%Alquiler de circuitos 1.027,14 944,56 -8,04Transmisión de datos 658,83 642,03 -2,55Comunicaciones corporativas 633,57 779,86 23,09Telemáticos e interactivos 517,43 732,01 41,47TToottaall sseerrvviicciiooss TTII bbaassaaddooss eenn tteelleecc.. 22..883366,,9977 33..009988,,4466 99,,2222
22000011 22000022 ∆%%Número de personas empleadas 93.380 90.373 -3,22Facturación por empleado 150,34 138,54 -7,85Gastos de I+D 332,16 349,30 5,16
Fuen
te: S
EDIS
I 22000011 22000022 ∆%%Sistemas operativos 315,01 330,79 5,01Herramientas de desarrollo 126,68 135,17 6,70SW de bases de datos 156,03 166,25 6,55SW de comunicaciones 177,55 205,83 15,93Aplicaciones verticales 130,57 116,65 -10,66Aplicaciones horizontales 217,06 237,18 9,27SW multimedia 16,94 27,07 59,80TToottaall SSooffttwwaarree 11..113399,,8844 11..221188,,9944 66,,9944
2266
5. E
lect
róni
ca p
rofe
sion
al
0
500
1000
1500
2000
2500
1998
1999
2000
2001
2002
Mercado
Producción
Importación
Exportación
IInnddiiccaaddoorreess eeccoonnóómmiiccooss ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss ddeell sseeccttoorr ddee eelleeccttrróónniiccaa pprrooffeessiioonnaall ((11999988--22000022))
Fuen
te: A
NIE
L
0
200
400
600
800
1000
1200
Defensa, deteccióny navegación
Radiodifusión
Instrumentación/equipos didácticos
Electromedicina
Electrónica industrial
Mercado
Producción
Importación
Exportación
DDeessgglloossee ddee llooss iinnddiiccaaddoorreess eeccoonnóómmiiccooss ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell sseeccttoorrddee eelleeccttrróónniiccaa pprrooffeessiioonnaall ppoorr ttiippooss ddee pprroodduuccttooss ((22000022))
Fuen
te: A
NIE
L
2277
Operarios (25%)
Administrativos(12%)
T. Medios (22%)
T. Superiores(26%)
Directivos (5%)
Otros (10%)
EEmmpplleeoo eenn eell sseeccttoorr ddee eelleeccttrróónniiccaa pprrooffeessiioonnaall ppoorr ccaatteeggoorrííaass pprrooffeessiioonnaalleess ((22000022))
TToottaa
ll:: 66..
669933
VVaarriiaa
cciióónn
220000
22//2200
0011::33
%%Fu
ente
: AN
IEL
5. E
lect
róni
ca p
rofe
sion
al
Sudeste asiático (4%)
Iberoamérica (14%)
Japón (6%)
CE (57%)
Resto (13%)
USA (6%)EExxppoorrttaacciioonneess %%
CE (41%)
Resto (13%)
Sudeste asiático (16%)
USA (27%)
Iberoamérica (3%)
CCoommeerrcciioo eexxtteerriioorr ddeell sseeccttoorr ddee eelleeccttrróónniiccaa pprrooffeessiioonnaall ppoorr áárreeaass ggeeooggrrááffiiccaass ((22000022))Fu
ente
: AN
IEL
IImmppoorrttaacciioonneess %%
2299
Fuen
te: A
NIE
LFu
ente
: AN
IEL
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
1600
1800
2000
1998
1999
2000
2001
2002
Mercado
Producción
Importación
Exportación
IInnddiiccaaddoorreess eeccoonnóómmiiccooss ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell sseeccttoorr ddee eelleeccttrróónniiccaa ddee ccoonnssuummoo ((11999988--22000022))
0
200
400
600
800
1000
1200
1400
Audio
Televisióncolor
Vídeo
Mercado
Producción
Importación
Exportación
DDeessgglloossee ddee llooss iinnddiiccaaddoorreess eeccoonnóómmiiccooss ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell sseeccttoorr ddee eelleeccttrróónniiccaa ddee ccoonnssuummoo ppoorr ttiippooss ddee pprroodduuccttooss ((22000022))
6. E
lect
róni
ca d
e co
nsum
o
Administrativos (7%)
T. Medios (9%)
T. Superiores(12%)
Directivos (2%)
Otros (10%)
Operarios(60%)
EEmmpplleeoo eenn eell sseeccttoorr ddee eelleeccttrróónniiccaa ddee ccoonnssuummoo ppoorr ccaatteeggoorrííaass pprrooffeessiioonnaalleess ((22000022))
TToottaa
ll 55..00
8899VVaa
rriiaaccii
óónn 22
000022//
22000011
:: 44%%
Fuen
te: A
NIE
L
CE (60%)
Japón (9%)
Sudesteasiático (31%)
3300
CE (94%)
Iberoamérica (5%)
USA (1%)
PPeenneettrraacciióónn ddee llooss pprroodduuccttooss ddee eelleeccttrróónniiccaa ddee ccoonnssuummoo eenn llaa ssoocciieeddaadd eessppaaññoollaa ((22000022))
Fuen
te: A
NIE
L
6. E
lect
róni
ca d
e co
nsum
o
EExxppoorrttaacciioonneess %%
PPrroodduuccttoo PPaarrqquuee iinnssttaallaaddoo GGrraaddoo ddee ppeenneettrraacciióónn %% NNºº ddee hhooggaarreess ccoonn aall mmeennooss uunn eeqquuiippoo
TVC 31.986.343 224 100TV Teletexto 12.652.928 87 87TV Estéreo 7.468.732 53 53TV 16.9 882.238 7 7Videocassette 13.681.275 97 97DVD 2.007.882 14 14Videocámaras 3.047.180 22 22Compact Disc 15.885.794 111 100
CCoommeerrcciioo eexxtteerriioorr ddeell sseeccttoorr ddee eelleeccttrróónniiccaa ddee ccoonnssuummoo ppoorr áárreeaass ggeeooggrrááffiiccaass ((22000022))Fu
ente
: AN
IEL
IImmppoorrttaacciioonneess %%
3322
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
1998
1999
2000
2001
2002
Mercado
Producción
Importación
Exportación
IInnddiiccaaddoorreess eeccoonnóómmiiccooss ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell sseeccttoorr ddee ccoommppoonneenntteess eelleeccttrróónniiccooss ((11999988--22000022))
Fuen
te: A
NIE
L
0
100
200
300
400
500
600
700
Tubos
Semiconductores
Componentes pasivosy electromecánicos
Resto de componentesy antenas
Mercado
Producción
Importación
Exportación
DDeessgglloossee ddee llooss iinnddiiccaaddoorreess eeccoonnóómmiiccooss ((mmiilllloonneess ddee eeuurrooss)) ddeell sseeccttoorr ddee ccoommppoonneenntteess eelleeccttrróónniiccooss ppoorr ttiippooss ddee pprroodduuccttooss ((22000022))
Fuen
te: A
NIE
L
7. C
ompo
nent
es e
lect
róni
cos
3333
Iberoamérica (16%)
Sudeste asiático (7%)
USA (6%)
Resto (6%)
CE (65%)
T. Superiores (15%)
Directivos (3%)
Otros (6%)
T. Medios (21%)
Administrativos (17%)
Operarios(38%)
EEmmpplleeoo eenn eell sseeccttoorr ddee ccoommppoonneenntteess eelleeccttrróónniiccooss ppoorr ccaatteeggoorrííaass pprrooffeessiioonnaalleess ((22000022))
TToottaa
ll:: 66..
331144
VVaarriiaa
cciióónn
220000
22//2200
0011:: 00
%%Fu
ente
: AN
IEL
7. C
ompo
nent
es e
lect
róni
cos
EExxppoorrttaacciioonneess %%
USA (12%)
Japón (5%)
Sudesteasiático (36%)
CE (47%)
CCoommeerrcciioo eexxtteerriioorr ddeell sseeccttoorr ddee ccoommppoonneenntteess eelleeccttrróónniiccooss ppoorr áárreeaass ggeeooggrrááffiiccaass ((22000022))Fu
ente
: AN
IEL
IImmppoorrttaacciioonneess %%
IInnttee
rreessee
ss EEmm
pprreess
aarriiaa
lleess
pprroodd
uuccttoo
ddee
llaa CC
oonnvvee
rrggeenn
cciiaa
3355
TELE
FÓN
ICA
MÓ
VILE
STe
rra
Mob
ile,
Mob
ipay
Esp
aña
Mob
ipay
Inte
rnat
iona
l,T.
Móv
iles
Espa
ña,
Med
i Tel
ecom
(Mar
r.),
TCP
Arge
ntin
aBr
asilc
elTE
M P
erú,
TEM
El S
alva
dor,
TEM
Gua
tem
ala,
TEM
Méx
ico,
Mov
ista
r Pue
rto
Rico
TELE
FÓN
ICA
DEES
PAÑ
AT.
Tele
com
. Púb
licas
(TTP
)Te
lyco
,Te
lefó
nica
Cab
le,
T. So
luc.
Sec
toria
les.
ATEN
TOAt
ento
Esp
aña,
A. M
arru
ecos
,A.
Méx
ico,
A. G
uate
mal
a,A.
El S
alva
dor,
A. B
rasi
l,A.
Chi
le,
A. P
erú,
A. A
rgen
tina,
A. V
enez
uela
,A.
Pue
rto
Rico
,A.
Col
ombi
a,
TERR
ALY
COS
Terr
a en
17
país
esLy
cos
en 2
4 pa
íses
Inve
rtia
Azel
erRu
mbo
Map
tel N
etw
orks
Educ
ater
raM
atch
mak
erU
no-e
Trip
odQ
uote
(100
%)
(100
%)
92,4
3%GR
UPO
TPI
TPI E
spañ
a,Pu
blig
uías
Chi
le,
TPI B
rasi
lTP
I Per
úG
oodm
an B
usin
ess
Pr
ess
(59,
90%
)
(38,
95%
)
GRUP
O T
ELEF
ÓN
ICA
(100
%)
TELE
FÓN
ICA
EMPR
ESAS
Tele
fóni
ca S
oluc
ione
sTe
lefó
nica
Em
pres
as:
Tele
fóni
ca D
euts
chla
nd(A
y R
U)
Tele
fóni
ca U
SA, T
. Dat
aPu
erto
Ric
o,Te
lefó
nica
Méx
ico,
Tele
fóni
ca C
olom
bia,
T. Em
pres
as B
rasi
l, T.
Data
Arg
entin
a,T.
Empr
esas
Chi
le, T
.Em
pres
as P
erú
Tele
fóni
ca In
tern
atio
nal
Who
lesa
le S
ervi
ces
(TIW
S)
TELE
FÓN
ICA
LATI
NO
AMER
ICA
TASA
(Arg
entin
a),
Tele
sp (B
rasi
l),CT
C (C
hile
),Td
P (P
erú)
,CA
NTV
(Ven
ezue
la),
TLD
(Pue
rto
Rico
),Te
lefó
nica
El
Sa
lvad
or,
Tele
fóni
ca d
e
Gua
tem
ala. (1
00%
)
TELE
FÓN
ICA
EMPR
ESAS
Tele
fóni
ca D
ata
Espa
ña
(100
%)
IInnttee
rreessee
ss EEmm
pprreess
aarriiaa
lleess
pprroodd
uuccttoo
ddee
llaa CC
oonnvvee
rrggeenn
cciiaa
3366
AL-PI TELECOMUNICACIONSOtros accionistas:Centre de TelecomunicacionsGeneralitat de Catalunya (25%)
Uni2 - TELECOMUNICACIONES
Accionista:France Telecom 100%
(75%)
VODAFONE
Accionistas:Vodafone Group PLCAcciona, s.a.Vodafone Holding Spain, s.l.Tibest 4, s.a.
EUSKALTEL
Accionistas:BBK 33,13%Grupo Kutxa 19,98%Grupo Iberdrola 10,80%Grupo Endesa 10%Telecom Italia International N.V. 6,10%Grupo Caja Vital 5%EITB 5%Gobierno Vasco 3%Grupo Auna 3%Grupo MCC 2%Ente Vasco de la Energía 2%
ING Cajas de Ahorros Otros
GRUPO AUNA
Santander Central Hispano Endesa Unión Fenosa
(10,27%)
(23,49%) (29,88%) (18,7%)
(13,20%) (4,46%)
ONO
Accionistas:Santander Central Hispano 19,15%VAL 10,59%Ferrovial 10,41%Multitel 10,39%GE Capital Bank of America CDP Capital Communications Spaincom 49,46%
IInnttee
rreessee
ss EEmm
pprreess
aarriiaa
lleess
pprroodd
uuccttoo
ddee
llaa CC
oonnvvee
rrggeenn
cciiaa
3377
BROADNET
Accionistas:Comcast Corporation, 40%
MercapitalJP MorganBankinterACSCorporación
Financiera AlbaTor 26
LMDS
26
GH
z
60%
LMDS
3,5
GH
z
IBERBANDA
Accionistas:SERCOTEL 17,83%PRISA 25,98%IECISA 25,98%OMEGA CAPITAL 8,80%CAJA DUERO 7,03%IBERCAJA 4,40%CAJA S. FERNANDO 4,40%EL MONTE 4,07%DIARIO DE BURGOS 1,52%
(91%)
JAZZTEL PLC
(100%)
JAZZTELECOM S.A.
Banda 26 S.A. Adatel Telecomunicaciones, S.A.
JAZZTEL TELECOMUNICAÇOES S.A.
(100%)
(100%)(99,93%)
Centro de Cálculode Sabadell S.A.
BT GROUP PLC
BT Openworld BT Retail BT Global Services BT exact BT Wholesale
British Telecommunications plc
IInnttee
rreessee
ss EEmm
pprreess
aarriiaa
lleess
pprroodd
uuccttoo
ddee
llaa CC
oonnvvee
rrggeenn
cciiaa
3388
AOC, AGRUPACIÓNDE OPERADORES DE CABLE
AUNAAccionistas:Auna 100%
País Vasco, EUSKALTELAccionistas:BBK 23,5%Kutxa 18,5%Telecom Italia 18%ENDESA 10%IBERDROLA 10%Caja Vitel 5%EITB 5%Gobierno Vasco 3%AUNA 3%MCC 2%Ente Vasco de Energía (EVE) 2%
Avilés-Castr., TELECABLE AVILÉSAccionistas:Hidrocantábrico 45%Caja Asturias 45%Editorial Prensa Asturiana 10%
Gijón, TELECABLE GIJÓNAccionistas:Hidrocantábrico 45%Caja Asturias 45%Editorial Prensa Asturiana 10%
Oviedo, TELECABLE OVIEDOAccionistas:Hidrocantábrico 45%Caja Asturias 45%Editorial Prensa Asturiana 10%
A Coruña, GRUPO GALLEGO DE CABLE,Accionistas:R Cable y Telecomunicaciones Galicia, S.A. 91%Empresa municipal de Aguas de La Coruña 9%.
Galicia, GRUPO GALLEGO DE CABLE,Accionistas:Caixa de Aforros de Vigo, Ourense e Pontevedra,
Caixanova 28,46%Unión Fenosa, S.A. 35,58%Cable Total, S.A. 10,094%Faro de Vigo 3,25%Inversiones Gallegas de Cable 11%Banco Pastor, S.A. 10,85%Olsines, S.A. 0,76%
Castilla y León, RETECALAccionistas:Grupo regional de Telecomunicaciones 69,11%Hidroeléctricas del Cantábrico 10,62%Caja España 5,31%Caja Segovia 4,51%,Caja de Ahorros de Ávila 1,30%Grupo ALSA, S.A. 5,31%Gesprocable 3,54%Endesa Telecomunicaciones 0,24%Unión Fenosa, S.A. 0,06%
Navarra, TENARIA, RETENA/RETERIOJAAccionistas:The Corpcan 2001, S.L. 31,01%Participaciones industriales TENA, S.A. 3,10%Cementos Portland, S.A. 2,83%IRUTEL, S.L. 7,65%La Informacion, S.A. 8,83%Auna, S.A. 12,11%SODENA, S.A. 12,03%Grupo Esteban Lizarraga, S.L. 2,76%EMPRUNI, S.A. 11,24%Barnices y pinturas modernas, S.A. 1,40%
Radio Rioja, S.A. 0,28%Usaya, S.L. 0,41%Saglei, S.L. 0,70%Zaldívar Valores, S.L. 0,70%Fuenmayor, S.A. 0,70%Agencia de Desarrollo Económico de la Rioja
2,24%
Fuente: AOC
Otrasinformacionesdeinterés
1. El Colegio Oficial y las demarcaciones territoriales, la Asociación Española deIngenieros de Telecomunicación (COIT/AEIT),las asociaciones territoriales y las delegaciones AEIT 40
2. La formación del ingeniero de telecomunicación. 44
3. El sector de las telecomunicaciones. 474. Actividades profesionales y empresariales 50
4400
www.coit.esJJUUNNTTAA DDEE GGOOBBIIEERRNNOO DDEELL CCOOIITTDDeeccaannoo Enrique Gutiérrez BuenoVViicceeddeeccaannoo Francisco Mellado GarcíaSSeeccrreettaarriioo Adrián Nogales EscuderoVViicceesseeccrreettaarriioo J. Fabián Plaza FernándezTTeessoorreerroo José Ignacio Alonso MontesVVooccaall 11ºº Gil Carlos Bernandez MatovelleVVooccaall 22ºº Roberto Sánchez SánchezVVooccaall 33ºº Vicente Ortega CastroVVooccaall 44ºº Bernardo Balaguer MonterrubioVVooccaall 55ºº Marta Balenciaga ArrietaVVooccaall 66ºº J. J. Sánchez Águila-CollantesVVooccaall 77ºº Carlos Martín BadellVVooccaall 88ºº Adolfo Montalvo SantamaríaVVooccaall 99ºº Raúl Cabanes Martínez
JJUUNNTTAA DDIIRREECCTTIIVVAA DDEE LLAA AAEEIITTPPrreessiiddeennttee Enrique Gutiérrez BuenoVViicceepprreessiiddeennttee Carlos González MateosSSeeccrreettaarriioo Adrián Nogales EscuderoVViicceesseeccrreettaarriioo Olga Pérez SanjuánTTeessoorreerroo José Ignacio Alonso MontesCCoonnttaaddoorr Vicente Sánchez RamosVVooccaall 11ºº Miguel Vergara TrujilloVVooccaall 22ºº Luis Méndez FernándezVVooccaall 33º Pedro Sandoval DíazVVooccaall 44ºº Jose Manuel Huidobro MoyaVVooccaall 55ºº Miguel Pérez SubiasVVooccaall 66ºº Jose Manuel Martínez AdradosVVooccaall 77º Francisco Javier Gabiola OndarraVVooccaall 88ºº José Luis Ruiz Mendoza
GGRRUUPPOOSS DDEE TTRRAABBAAJJOO DDEELL CCOOIITT//AAEEIITT FFoorrmmaacciióónn
José Luis Ruiz MendozaEEjjeerrcciicciioo PPrrooffeessiioonnaall
Francisco Mellado GarcíaEjercicio Libre
Bernardo Balaguer MonterrubioMarta Balenciaga ArrietaMyriam Jiménez Moreno
Ejercicio en Régimen de Dependencia LaboralJosé Fabián Plaza FernándezPedro Sandoval Díaz
IInnssttiittuuttoo IInnggeenniieerrííaa ddee EEssppaaññaa yy FFIITTCCEECarlos González Mateos
SSeegguuiimmiieennttoo ddee AAccttiivviiddaaddeess PPrrooffeessiioonnaalleessICT
Luis F. Méndez FernándezEMR
José Ignacio Alonso MontesBBIITT
José Manuel Huidobro MoyaIInntteerrnneett
Miguel Pérez SubíasJ. J. Sánchez Águila-Collantes
SSeerrvviicciioossOlga Pérez SanjuánVicente Sánchez Ramos
NNuueevvaass AAccttiivviiddaaddeess PPrrooffeessiioonnaalleessCarlo FrancoJosé Fabián Plaza FernándezJosé Ignacio Alonso MontesJ. J. Sánchez Águila-CollantesIsabel Morales Diaz
PPoollííttiiccaass ddee TTeelleeccoommuunniiccaacciioonneess yy RReegguullaacciióónnEnrique Gutiérrez BuenoFrancisco Javier Gabiola Ondarra
RReellaacciioonneess EExxtteerrnnaass ee IImmaaggeenn CCoorrppoorraattiivvaaMiguel Vergara
RReellaacciioonneess IInntteerrnnaacciioonnaalleessJose Manuel Martínez Adrados
NNuueevvaass TTiittuullaacciioonneess yy ccoonnvveerrggeenncciiaa EEuurrooppeeaaVicente Ortega Castro
MMeerrccaaddoo ddee TTrraabbaajjooAdrián Nogales Escudero
RReellaacciioonneess ccoonn llooss cceennttrrooss uunniivveerrssiittaarriioossRaúl Cabanes Martínez
SSEETTIICC IInnggeenniieerrooss SSeenniioorrHilario Monteagudo Peña
RReeffoorrzzaammiieennttoo ddee llaass EEssttrruuccttuurraass CCoolleeggiiaalleessFrancisco Mellado García
11.. EELL CCOOLLEEGGIIOO OOFFIICCIIAALL YY LLAA AASSOOCCIIAACCIIÓÓNN EESSPPAAÑÑOOLLAA DDEE IINNGGEENNIIEERROOSS DDEE TTEELLEECCOOMMUUNNIICCAACCIIÓÓNN ((CCOOIITT//AAEEIITT))
4411
CCOONNSSEEJJOO DDEE CCOOLLEEGGIIOO DDEELL CCOOIITTEnrique Gutiérrez BuenoFrancisco Mellado GarcíaAdrián Nogales EscuderoJosé Fabián Plaza FernándezJosé Ignacio Alonso MontesCarlos Salvadó UsachPedro Vicente del FraileAdolfo Montalvo SantamaríaJuan Soto SerranoEugenio Fontán OñateFelix Pérez MartínezPedro Alonso ManjónAntonio Elias Fusté
DDIIRREECCTTOORRIIOO DDEELL CCOOIITT-- AAEEIITT C/ Almagro, 2 - 1º izda. 28010 MadridT +34 913 911 066 / F +34 913 919 704coit@coit.esHorario de Invierno (1 de Octubre a 31 de Mayo)Lunes a Jueves de 8 h a 20 h.- Viernes de 8 a 18Horario de Verano (1 de Junio a 30 de Sept.)Lunes a Viernes de 8 h a 17 hSSEECCRREETTAARRÍÍAA
SSeeccrreettaarriioo GGeenneerraall Adrián NogalesRReessppoonnssaabbllee OOrrggaanniizzaacciióónn Elena Vaquerizo
DDEEPPAARRTTAAMMEENNTTOO AADDMMIINNIISSTTRRAATTIIVVOO 991133991111006666CCuurrssooss yy PPuubblliiccaacciioonneessLola Domínguez ldominguez@coit.esRReecciibbooss//ccuuoottaa sseemmeessttrraallTeo Herrero therrero@coit.es
DDEEPPAARRTTAAMMEENNTTOO TTÉÉCCNNIICCOODDiirreeccttoorr TTééccnniiccoo Juan Antonio Santiago 913 911 066LLiiqquuiiddaacciioonneess yy eennvvííoo ddee pprrooyyeeccttooss vviissaaddoossOscar Adalia913 911 282 oadalia@coit.esRReevviissiióónn pprrooyyeeccttooss Manuel Mercader mmercader@coit.esJosé Luis Gías jlgias@coit.esJose Luis Sanz jlsanz@coit.esJ. Manuel de la Calle jmdelacalle@coit.esEEnnttrraaddaa ddee pprrooyyeeccttooss yy ppaaggooss Javier Moreno jmoreno@coit.esIInnffoorrmmaacciióónn aaddmmiinniissttrraattiivvaa ggeenneerraall ssoobbrree IICCTTMª José García mjgarcia@coit.esDDeeppaarrttaammeennttoo ddee CCoolleeggiiaacciióónn yy AAssoocciiaacciióónnSusana Pérez sperez@coit.es
AASSEESSOORR FFIISSCCAALLJuan Verdasco y Patricia Pérez913091504/ 914011169 asesorcoit@iies.es
AASSEESSOORR JJUURRÍÍDDIICCOOJuan Verdasco asesorcoit@iies.es913911066Martes y Jueves de 17 a 20 h. (Visitas previa petición de hora)
RREEVVIISSTTAA BBIITT yy BBUUCCLLEECarmen Fernández (Redacción)
LLOOSS SSEERRVVIICCIIOOSS:: Todos los servicios podrás encontrarlos
detalladamente en nuestra página web:wwwwww..ccooiitt..eess
AAcccceessoo ggrraattuuiittoo a Internet (navegación y correoelectrónico).
OOffeerrttaass yy ddeessccuueennttooss eenn productos de consumodesde vehículos y electrodomésticos hastaaceites y vinos, pasando por componentesinformáticos y software profesional.
CCrrééddiittooss hipotecarios y personales.SSeegguurrooss (accidentes, vida -PIF- y responsabilidad
civil -en Ejercicio Libre-). Acuerdos ventajososen Seguros de Hogar y Salud.
Descuentos en vviiaajjeess, ofertas de ocio y culturaServicio de eemmpplleeoo yy oorriieennttaacciióónn pprrooffeessiioonnaallAAsseessoorrííaa TécnicaAAsseessoorrííaa Fiscal, laboral y jurídica Cursos de FFoorrmmaacciióónnServicio de iinnffoorrmmaacciióónn,, noticias, diario digital
EEDDIICCIIÓÓNN DDEE PPUUBBLLIICCAACCIIOONNEESS::NNoo sseerriiaaddaass::Redes de telecomunicaciones en urbanizaciones y
polígonos industrialesManual de seguridad y salud en el trabajo
(aplicado a ICT)Manual para la elaboración de proyectos de ICTManual de dirección de obra y certificación de ICTProyecto y certificación tipo de ICTProyecto Telemático (SCE)Comunicaciones MóvilesLLiibbrrooss::España en la Sociedad de la Información (1997)Competencia y regulación en los mercados de las
telecomunicaciones, el audiovisual e internet(1ª edición. noviembre 1998) Disponible web
4422
Convergencia, Competencia y Regulación en losMercados de las Telecomunicaciones, elAudiovisual e Internet (2ª edición. julio 2000)disponible web
GRETEL 2002. Nuevo Dieño Europeo de lasTelecomunicaciones, el Audiovisual e InternetDisponible web.
HORIZONTE de las Telecomunicaciones EspañolasEl Potencial de la Convergencia Tecnológica en el
desarrollo de la Sociedad de la Información.Disponible web.
Políticas Públicas e Infraestructuras de ServiciosAvanzados de Telecomunicaciones
Propuesta de Acciones para la Formación deProfesionales de Electrónica, Informática yTelecomunicaciones para las Empresas delSector (PACET I, II y III))
Perfil del Ingeniero de Telecomunicación del sigloXXI (PESIT V)
Madrid, Nodo de Comunicaciones por SatéliteSSeerriiaaddaass::BIT (Revista bimestral)BUCLE (Boletín interno)BEL (Boletín de Ejercicio Libre)
AACCTTOOSS IINNSSTTIITTUUCCIIOONNAALLEESS::Premios a las mejores tesis doctorales y proyectos
fin de carrera.Día Mundial de las TelecomunicacionesFestividad de San GabrielDía del Ejercicio LibreIngeniero del Año
PPAARRTTIICCIIPPAACCIIÓÓNN EENN OOTTRRAASS IINNSSTTIITTUUCCIIOONNEESS,,CCOOMMIITTÉÉSS,, FFOORROOSS YY EEVVEENNTTOOSS::Instituto de la Ingeniería de EspañaMesa de la IngenieríaUnión ProfesionalFITCEConsejo Asesor de las TelecomunicacionesEncuentros ANIEL Universidad Internacional
Menéndez PelayoMundo InternetMATELEC, COVE, Satelec (ETSIT Madrid), Forum
(ETSET Barcelona), ForEmpleo (Carlos IIIMadrid), CCIT-CEET, Gaztelán, Foro Tenolóxico…
Cursos de verano de El EscorialSemana de la ciencia de la Comunidad de Madrid
LLAA EESSTTRRUUCCTTUURRAA TTEERRRRIITTOORRIIAALL DDEELL CCOOIITT::RReellaacciióónn ddee ddeemmaarrccaacciioonneess::COL·LEGI OFICIAL D’ENGiNYERS DE
TELECOMUNICACIÓ. CCAATTAALLUUNNYYAA DDeeccaannoo::
Sr. D. Carlos Salvadó UsachDDiirreecccciióónn::
Valencia, 84. Local 1º-Bis 08015 BarcelonaT 932 292 003www.coetc.org
COLEGIO OFICIAL DE INGENIEROS DETELECOMUNICACIÓN. CCOOMMUUNNIIDDAADDVVAALLEENNCCIIAANNAADDeeccaannoo::
Sr. D. Adolfo Montalvo SantamaríaDDiirreecccciióónn::
Gran Vía Marqués del Turia, 49. 6ª. Puerta 15. 46005-ValenciaT 963 509 494www.coitcv.org
LLAA EESSTTRRUUCCTTUURRAA TTEERRRRIITTOORRIIAALL DDEE LLAA AAEEIITT::RReellaacciióónn ddee aassoocciiaacciioonneess tteerrrriittoorriiaalleessASOCIACIÓN DE INGENIEROS DE
TELECOMUNICACIÓN DE AANNDDAALLUUCCÍÍAA OORRIIEENNTTAALL(AITA)PPrreessiiddeennttee::
Sr. D. Luis Méndez FernándezDDiirreecccciióónn::
c/ Arenal, 9 1º Ofna 4 29016 MálagaT: 952 22 55 38
ASOCIACIÓN DE INGENIEROS DETELECOMUNICACIÓN DE AANNDDAALLUUCCÍÍAAOOCCCCIIDDEENNTTAALL (ASITANO)PPrreessiiddeennttee::
Sr. D. Miguel Romero CanelaDDiirreecccciióónn::
Velásquez, 28 41940-Tomares (Sevilla) T: 954 15 04 94
ASOCIACIÓN CCAANNAARRIIAA DE INGENIEROS DETELECOMUNICACIÓN (AACCIITT)PPrreessiiddeennttee:
Sr. D. Antonio Leucona Ribot.SSeeddee eenn TTeenneerriiffee::
Pza. Sixto Machado, 338009 – Santa Cruz de TenerifeT: 922 56 89 16www.acit-canarias.org
4433
ASSOCIACIÓ CCAATTAALLAANNAA D’ENGINYERSTELECOMUNICACIÓ (AACCEETT)PPrreessiiddeennttee::
Sr. D. Carlos Martín BadellDDiirreecccciióónn::
C/ Valencia 84 local 1 bis 08015 Barcelona932 292 003 www.acet.es
ASOCIACIÓN DE ENXEÑEIROS DETELECOMUNICACIÓN DE GGAALLIICCIIAA (AAEETTGG)PPrreessiiddeennttee::
Sr. D. Ángel Viña CastiñeirasDDiirreecccciióónn::
E.T.S. Ingenieros TelecomunicaciónAs Lagoas-Marcosende, s/n36200 - VIGO. PontevedraT: 986 465 234 www.aetg.org
ASOCIACIÓN DE INGENIEROS DETELECOMUNICACIÓN DE MMUURRCCIIAA PPrreessiiddeennttee::
Sr. D. Francisco Iniesta LujánDDiirreecccciióónn::
U. P. Cartagena c/ Dr Fleming s/nCampus Muralla del Mar 30202 Cartagena MURCIA
ASOCIACIÓN NNAAVVAARRRRAA DE INGENIEROS DETELECOMUNICACIÓN (AANNIITT)PPrreessiiddeennttee::
Sr. D. Manuel López Amo.DDiirreecccciióónn::
U.P.N. E.T.S. Ingenieros de Telecomunic.Campus Arrosadía, s/n. 31006 – PamplonaT: 948 16 90 55 www.alf.unavarra.es
ASOCIACIÓN VVAALLEENNCCIIAANNAA DE INGENIEROS DETELECOMUNICACIÓN (AAVVIITT)PPrreessiiddeennttee::
Sr. D. Adolfo Montalvo Santamaría.DDiirreecccciióónn::
Gran Vía Marqués del Turia, 49-6º 1546005 ValenciaT 913 509 494 www.avit.org
ASOCIACIÓN DE INGENIEROS DETELECOMUNICACIÓN DEL PPAAÍÍSS VVAASSCCOOPPrreessiiddeennttee::
Sr. D. Juan Luis Ordiales BasterretxeaDDiirreecccciióónn::
C/ Lertsundi, 9-2º Dpto,4 48009 BilbaoT: 946 017 299
RREELLAACCIIÓÓNN DDEE DDEELLEEGGAACCIIOONNEESS TTEERRRRIITTOORRIIAALLEESS DDEELLAA AAEEIITT AARRAAGGÓÓNN
DDeelleeggaaddoo::Sr. D. Luis Armenteros Picazo
DDiirreecccciióónn::Francisco Vitoria, 7, 6º A. 50008-ZaragozaT: 976 22 94 67
AASSTTUURRIIAASSDDeelleeggaaddoo::
Sr. D. Julio Avelló FernándezDDiirreecccciióónn::
Avda. Cristo, 69. Bajo33206 - Oviedo, AsturiasT: 98 525 79 47
CCAANNTTAABBRRIIAADDeelleeggaaddoo::
Sr. D. Eduardo Artal LatorreDDiirreecccciióónn::
ETS. Ingenieros Industriales y de Telecomunicación.
Avda. de los Castros, s/nEsc. C. Planta 1ª. Sala 102 A39005 - SantanderT: 942 20 13 97
CCAASSTTIILLLLAA YY LLEEÓÓNNDDeelleeggaaddoo::
Sr. D. Pablo Sánchez PradalesDDiirreecccciióónn::
Centro Universitario Miguel DelibesCamino del Cementerio s/n47011 ValladolidT: 983 42 36 63http://delibes.tel.uva.es/AEIT
CCAASSTTIILLLLAA LLAA MMAANNCCHHAADDeelleeggaaddoo::
Juan Carlos López LópezDDiirreecccciióónn::
Universidad Castilla La ManchaEscuela Superior de InformáticaPº Universidad, 413071 Ciudad RealT: 926 29 54 26
EEXXTTRREEMMAADDUURRAADDeelleeggaaddoo::
Sr. D. Juan Carlos González Macías
4444
DDiirreecccciióónn::Universidad de ExtremaduraCentro Universitario de Mérida. Poeta Marcial, 906800 - Mérida, BadajozT: 924 33 05 65
IISSLLAASS BBAALLEEAARREESSDDeelleeggaaddoo::
Sr. D. Bernardo Balaguer MonterrubioDDiirreecccciióónn::
Julián Alvarez, 3, 1º - 1ª07004 - Palma de MallorcaT: 971 29 99 54
LLAA RRIIOOJJAADDeelleeggaaddoo::
Sr. D. Carlos Prieto LezaúnDDiirreecccciióónn::
C/ Tirso de Molina 10, 5º E26006 LogroñoT: 941 58 28 28iies.es/teleco/aiter
AACCTTIIVVIIDDAADDEESS IINNSSTTIITTUUCCIIOONNAALLIIZZAADDAASS EENN LLAASSAASSOOCCIIAACCIIOONNEESS YY DDEELLEEGGAACCIIOONNEESS DDEE LLAA AAEEIITT:: Nit de les Telecomunicacions (ACET) (marzo)Noche de las Telecomunicaciones Valencianas
(AVIT) (mayo)Noche de las telecomunicaciones. Aragón (enero)Día Mundial de las Telecomunic. (AITA) (mayo)Noite Galega das Telecomunicacions (AETG) (nov.)Noche Telecomunicaciones Murcia (diciembre)Noche Telecomunicaciones ASITANO (diciembre)
RREELLAACCIIÓÓNN DDEE EETTSSIITTSS YY CCEENNTTRROOSS DDOONNDDEE SSEEIIMMPPAARRTTEE EELL TTÍÍTTUULLOO DDEE IINNGGEENNIIEERROO DDEETTEELLEECCOOMMUUNNIICCAACCIIÓÓNN AASSTTUURRIIAASS EE..TT..SS.. IINNGGEENNIIEERROOSS DDEE GGIIJJÓÓNN
DDiirreeccttoorr::Sr. D. Ricardo Tucho Navarro
DDiirreecccciióónn::Campus de Viesques. 33203-Gijón ASTURIASwww.etsiig.uniovi.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)BBAARRCCEELLOONNAA EE..TT..SS..EE..TT.. UU..PP..CC..
DDiirreeccttoorr::Sr. D. Juan Antonio Fernández Rubio
DDiirreecccciióónn::Campus Nord. Modul B-308034 - BARCELONAT: 93 401 68 00www.etsetb.upc.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (24)
BBAARRCCEELLOONNAA IINNGGEENNIIEERRÍÍAA DDEE TTEELLEECC.. UUNNIIVVEERRSSIIDDAADDPPOOMMPPEEUU FFAABBRRAADDiirreeccttoorr::
Sr. D. Joan Vinyes i SanzDDiirreecccciióónn::
Pº de Circumval.lació, 8 08003 BCNT: 93 542 29 11
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (No hay)BBAARRCCEELLOONNAA EEPPSS CCAASSTTEELLLLDDEEFFEELLSS.. UU.. PPOOLLIITTÉÉCCNNIICCAA
DDEE CCAATTAALLUUNNYYAADDiirreeccttoorr::
Sr. D. Miguel Valero GarcíaDDiirreecccciióónn::
Avda. Canal Olimpic s/n08860-Castelldefels BARCELONAT: 934 13 70 00www.epsc-upc.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (1)BBAARRCCEELLOONNAA EE.. TT.. DDEE TTEELLEECCOOMMUUNNIICCAACCIIÓÓNN LLAA
SSAALLLLEE.. UU.. RRAAMMÓÓNN LLLLUULLDDiirreeccttoorr::
Sr. D. Miquel Ángel Barrabeig Tolls
22.. LLAA FFOORRMMAACCIIÓÓNN DDEELL IINNGGEENNIIEERROO DDEE TTEELLEECCOOMMUUNNIICCAACCIIÓÓNN
4455
DDiirreecccciióónn::Pº de la Bonanova, 8 08022-BARCELONAT: 932 19 76 87www.salleurl.edu
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)BBIILLBBAAOO EE..TT..SS..II..II..TT.. UU.. PPAAÍÍSS VVAASSCCOO
DDiirreeccttoorr::Sr. D. Javier Muniozguren Colindres
DDiirreecccciióónn::Alameda de Urquijo, s/n48008 - BilbaoT: 946 01 40 25www.bi.ehu.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (9)BBIILLBBAAOO FFAACCUULLTTAADD DDEE IINNGGEENNIIEERRÍÍAA UU.. DDEEUUSSTTOO
DDiirreeccttoorr::Sr. D. José Luis del Val Román
DDiirreecccciióónn::Avda. de las Universidades, 2448007 - BILBAOT: 94 413 92 19www.deusto.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)CCAANNTTAABBRRIIAA EE..TT..SS..II..II..TT.. UU..CCAANNTTAABBRRIIAA
DDiirreeccttoorr::Sr. D. Eduardo Mora Monte
DDiirreecccciióónn::Avda. de los Castros, s/n39005 - SANTANDERT: 942 20 18 77www.etsiit.unican.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (7)CCAARRTTAAGGEENNAA EE..TT..SS..II..TT.. UU..PP.. CCAARRTTAAGGEENNAA
DDiirreeccttoorr::Sr. D. Joan García Haro
DDiirreecccciióónn::Campus Muralla del Mar, s/n30202 - Cartagena, MURCIAT: 968 32 53 13 www.upct.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)EELLCCHHEE UU.. MMIIGGUUEELL HHEERRNNÁÁNNDDEEZZ
DDiirreeccttoorr::Sr. D. Emilio Velasco Sánchez
DDiirreecccciióónn::Campus de Elche. Edif. Altabix.Avda Ferrocarril, s/n03202 - Elche, ALICANTET: 96 665 86 55 www.umh.es/
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)GGRRAANNAADDAA EE..TT..SS.. DDEE IINNGGEENNIIEERRÍÍAA IINNFFOORRMMÁÁTTIICCAA.. UU..
DDEE GGRRAANNAADDAADDiirreeccttoorr::
Sr. D. Carlos Ureña AlmagroDDiirreecccciióónn::
Periodista Daniel Saucedo Aranda s/n18071 GranadaT: 958 24 28 02www.etsi2.ugr.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)LLAASS PPAALLMMAASS EE..TT..SS..II..TT.. UU..LL..PP..GG..CC..
DDiirreeccttoorr::Sr. D. Juan Antonio Montiel Nelson
DDiirreecccciióónn::Campo Universitario de Tarifa Baja35017 - LAS PALMAST: 928 45 12 50www.etsit.ulpgc.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (9)MMAADDRRIIDD EE..TT..SS..II..TT.. UU..PP..MM..
DDiirreeccttoorr::Sr. D. Jose Manuel Paez Borrallo
DDiirreecccciióónn::Avda. de la Complutense, s/n28040 - MADRIDT: 91 549 57 00www.etsit.upm.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (73)MMAADDRRIIDD UU.. AALLFFOONNSSOO XX EELL SSAABBIIOO ((EE..PP..SS..))
JJeeffee ddee EEssttuuddiiooss::Sr. D. Francisco Gabiola Ondarra
DDiirreecccciióónn::Avda. de la Universidad, 128691- Villanueva de la CañadaMADRIDT: 91 810 91 00 www.uax.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (2)MMAADDRRIIDD EE..SS..II..TT.. UU.. EEUURROOPPEEAA DDEE MMAADDRRIIDD
DDiirreeccttoorr TTeelleeccoommuunniiccaacciióónn CCEEEESS::Sr. D. Rafael García de la Sen
DDiirreecccciióónn::Campus Universitario, C/ Tajo, s/n.Urb. El Bosque28670 - Villaviciosa de Odón, MADRIDT: 91 664 78 00 www.uem.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)
4466
MMAADDRRIIDD EE..PP.. UU.. DDEE AALLCCAALLÁÁ HHEENNAARREESSDDiirreeccttoorr::
Sr. D. José Antonio Pamies GuerreroDDiirreecccciióónn::
Campus Universitario. Ctra. de Barcelona, Km. 33,60028871 - Alcala de Henares, MADRIDT: 91 885 48 12 www.uah.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)MMAADDRRIIDD EE..PP..SS.. UU.. CCAARRLLOOSS IIIIII DDEE MMAADDRRIIDD
DDiirreeccttoorr ::Sr. D. Carlos Navarro Ugena
DDiirreecccciióónn::C/ Butarque, 1528913 - Leganés, MADRIDT: 91 624 94 31www.uc3m.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (1)MMAADDRRIIDD EE..PP..SS.. UU.. AAUUTTÓÓNNOOMMAA DDEE MMAADDRRIIDD
DDiirreeccttoorr::Sr. D. Manuel Alfonseca Moreno
DDiirreecccciióónn::Campus de CantoblancoCarretera de colmenar Viejo, km 1528049-MADRIDT: 91 348 22 00 www.ii.uam.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)MMAADDRRIIDD EE..PP..SS.. UU.. SSAANN PPAABBLLOO CCEEUU
DDiirreeccttoorr ::Sr. D. Felix hernando Mansilla
DDiirreecccciióónn::Urb MontepríncipeCarretera Boadilla del monte, km 5.30028688-BOADILLA DEL MONTE (MADRID)T: 913 72 40 36www.usp.ceu.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)MMAADDRRIIDD FFAACCUULLTTAADD DDEE LLAASS CCIIEENNCCIIAASS DDEE
CCOOMMUUNNIICCAACCIIÓÓNN YY DDEELL TTUURRIISSMMOO.. UU.. RREEYY JJUUAANNCCAARRLLOOSSDDeeccaannoo::
Sr. D. Alfonso de Esteban AlonsoDDiirreecccciióónn::
Camino del Molino s/n 28943 Fuenlabrada, MadridT: 914 887 268
www.urjc.esNNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)
MMÁÁLLAAGGAA EE..TT..SS..II..TT.. UU.. MMÁÁLLAAGGAADDiirreeccttoorr::
Sr. D. Antonio PuertaDDiirreecccciióónn::
Campus Universitario de Teatinos29071 - MÁLAGAT: 952 13 24 13www.etsit.uma.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (8)NNAAVVAARRRRAA EE..TT..SS..II..TT.. UU.. PPÚÚBBLLIICCAA NNAAVVAARRRRAA
DDiirreeccttoorr::Sr. D. Manuel López Amo Sainz
DDiirreecccciióónn::Universidad Pública de Navarra. Campus Arrosadía, s/n 31006-PAMPLONAT: 948 16 93 30www.unavarra.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (6)NNAAVVAARRRRAA EESSCCUUEELLAA SSUUPPEERRIIOORR DDEE IINNGGEENNIIEERROOSS..
UUNNIIVVEERRSSIIDDAADD DDEE NNAAVVAARRRRAADDiirreeccttoorr::
Sr. D. Carlos Bastero de EleizaldeDDiirreecccciióónn::
Pº Manuel de Lardizabal, 13280018-SAN SEBASTIÁNT: 943 21 98 77www.tecnum.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)SSEEGGOOVVIIAA EE..PP..SS.. UU.. SSEEKK
DDiirreeccttoorr::Sr. D. Ángel Méndez
DDiirreecccciióónn::Campus de Santa Cruz la Real c/ Cardenal Zúñiga, 124003 SegoviaT: 921 412 410 www.usek.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (0)SSEEVVIILLLLAA EE..SS..II..TT.. UU.. SSEEVVIILLLLAA
DDiirreeccttoorr::Sr. D. Federico Paris Carballo
DDiirreecccciióónn::Camino de los Descubrimientos, s/n. Isla de la Cartuja41071 - SEVILLAT: 95 448 72 69 www.esi.us.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (5)
4477
VVAALLEENNCCIIAA EE..TT..SS..II..TT.. UU..PP..VV..DDiirreeccttoorr::
Sr. D. Elias de los Reyes DavóDDiirreecccciióónn::
Camino de la Vera, s/n46022 - ValenciaT: 96 387 71 90www.etsit.upv.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (8)VVAALLLLAADDOOLLIIDD EE..TT..SS..II..TT.. UU.. VVAALLLLAADDOOLLIIDD
DDiirreeccttoorr::Sr. D. Evaristo José Abril Domingo
DDiirreecccciióónn::Edif. De las Tecnologías de la Informacióny las Telecomunicaciones.Campus Miguel Delibes. Camino del Cementerio, s/n47011- VALLADOLIDT: 983 423 000www.tel.uva.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (6)
VVIIGGOO EE..TT..SS..II..TT.. UU.. VViiggooDDiirreeccttoorr::
Sr. D. Jose Mª Pousada CarballoDDiirreecccciióónn::
AS-LAGOAS (MARCOSENDE)36200 - VIGO, PONTEVEDRAT: 986 81 21 00www.teleco.uvigo.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (11)ZZAARRAAGGOOZZAA CC..PP..SS.. UU.. ZZAARRAAGGOOZZAA
DDiirreeccttoorr::Sr. D. Rafael Navarro Linares
DDiirreecccciióónn::María de Luna, 3. Pol. Actun50015 - ZARAGOZAT: 976 76 18 64www.cps.unizar.es
NNºº ddee pprroommoocciioonneess ddeessddee ssuu ccrreeaacciióónn:: (5)
OOrrggaannooss ddee rreegguullaacciióónn ddee llaass tteelleeccoommuunniiccaacciioonneessyy pprroommoocciióónn ddee llaa SSoocciieeddaadd ddee llaa IInnffoorrmmaacciióónneenn EEssppaaññaa
MMCCYYTT MMiinniisstteerriioo ddee CCiieenncciiaa yy TTeeccnnoollooggííaa Paseo de la Castellana, 16028071 MADRID (www.mcyt.es)T: 913494000* Ver organigrama en próxima página
SSeeccrreettaarrííaa ddee EEssttaaddoo ddee TTeelleeccoommuunniiccaacciioonneess yyppaarraa llaa SSoocciieeddaadd ddee llaa IInnffoorrmmaacciióónn
C/Alcalá, 5028071 MADRID(www.setsi.mcyt.es)T: 913461500* Ver organigrama en próxima página
OOrrggaanniissmmooss ddee NNoorrmmaalliizzaacciióónn EETTSSII (Instituto Europeo de Normalización de
Telecomunicaciones) www.etsi.org/CCEEPPTT (Conferencia Europea de Correos y
Telecomunicaciones)www.npt.no/cept/no_ceptinfo.htm
CCEENN (Comité Europeo de Normalización)www.cenorm.be/
CCEENNEELLEECC (Comité Europeo de NormalizaciónElectrotécnica) www.cenelec.be/
IISSOO (Organización Internacional Normalización)www.iso.ch/welcome.html
IIEECC (Comisión Electrotécnica Internacional)www.iec.ch/
AACCTTEE (Comité de Certificación para EquiposTerminales) www.ispo.cec.be/infosoc/telecom-policy/typeappr/
TTRRAACC (Comité para la Aplicación de RegulacionesTécnicas) www.trac.org.uk/
AADDLLNNBB (Asociación de Laboratorios Designados yOrganismos Notificados) www.adlnb.com/
33.. EELL SSEECCTTOORR DDEE LLAASS TTEELLEECCOOMMUUNNIICCAACCIIOONNEESS
4488
Secretaria de EstadoPolítica Científica yTecnológicaPedro Morenés Eulate
- Instituto de Astrofísica de Canarias- Centro para el Desarrollo Tecnológico Industrial- Gerencia del Sector Naval
SS.G. Ordenación Normativa y Coordinación
Javier Rueda Vázquez
SS.G. PlanificaciónAlfonso Beltrán García-Echániz
SS.G. Seguimiento Activida-des, Programas y Proyectos
Ernest Quingles Soteras
- Consejo Superior de Investigaciones Científicas- Centro Investigaciones Energéticas, Medioambien-tales y Tecnológicas- Instituto Nacional de Investigación y Tecnolo-gía Agraria y Alimentaria- Instituto Nacional de Oceanografía- Instituto Geodésico y Minero de España- Centro Español de Metrología
MINISTERIO DECIENCIA Y TECNOLOGÍA
Juan Costa Climent
S.G. Proyecto de InvestigaciónJosé Manuel Fdez. Labastida y del Olmo
S.G. Planificación y Seguimiento
José María Carazo García
S.G. Formación y Movilidad de Personal Investigador
Pedro Cortegoso Fdez.
S.G. Coordina. Institucional e Infraestructura Científica
Eugenia Bellver Moreira
S.G. Gestión EconómicaCarlos de la Torre Lluch
Dirección General deInvestigaciónMatilde Sánchez Ayuso
Secretario General de PolíticaCientíficaGonzalo León Serrano
S.G. Promoción de la Innovación
María Nieves Díaz García
S.G. Aplicaciones y Desarrollos Tecnológicos
Luis Carlos Mas García
S.G. Programas Tecnológicos
Maria Luisa Poncela García
S.G. Programas Estratégicos
José Delgado Glez.
S.G. Calidad y Seguridad Industrial
Antonio Muñoz Muñoz
Dirección General dePolítica TecnológicaArtúro González Romero
S.G. Organismos y Programas Internacionales y de Grandes Instalaciones
Esteban Manrique Reol
Agencia Nacional de Evaluación y Prospectiva
Ana Muñoz Merino
GabineteJ. A. Sánchez Quintanilla
4499
Gabinete del ministroEduardo Sanfrutos Gambín
MINISTERIO DECIENCIA Y TECNOLOGÍA
Juan Costa Climent
Subsecretaría de Cienciay TecnologíaManuel Lagares Gómez
Secretaría de Estado deTelecomunicaciones y parala Sociedad de la InformaciónCarlos López Blanco
red.esDir. GeneralLuis AlbertoRguez. Raposo
GabineteTécnicoManuelLópezRuiz
- OficinaEspañoladePatentesy Marcas-Comisiónpara elMercadode lasTelec.
S.G. OrdenaciónTelecomunicaciones
José Antonio MuñozRuiz
S.G. Operadores y TecnologíasInformación
Bernardo LorenzoAlmendros
S.G Infraestructuras yNormativa Técnica
Antonio FernándezPaniagua
S.G. Planificación y GestiónEspectro Radioeléctrico
Ricardo AlvariñoÁlvarez
S.G. Inspección y SupervisiónAntonio AlvaradoDelgado
S.G. de Coordinación yOrganismos Internacionales
Marta CimasHernando
Jefaturas ProvincialesInspección de Telec.
Dirección General deTelecomunicacionesy Tecnologíasde la InformaciónBernardo Pérez de León Ponce
Vicesec. General TécnicaAntonio López Soto
S. G. Recursos Administrativosy Relaciones Institucionales
Carmen Pérez deCabo
S. G. de EstudiosCarlos MaríaRey del Castillo
Abogacía del EstadoMiguel VizcainoCalderón
Intervención DelegadaMargarita GarcíaMuñoz
Oficina PresupuestariaRafael Pérez Rivero
Inspección Gral. ServiciosElvira Ramírez Núñezde Prado
S.G. Recursos HumanosConsuelo Sánchez Naranjo
Oficialía MayorLaura Morso Pérez
S.G. Sistemas de InformaciónCarlos Turmo Blanco
Oficina Relaciones InternacionalesJosé Ramón Fdez. Cienfuegos
Secretaría General TécnicaEnrique Medina Malo
S.G. de Acceso a la Sociedadde la Información Concepción
Mayoral Palau
S.G. de Empresas de laSociedad de la Información Víctor
Izquierdo Loyola
S.G. de Servicios de laSociedad de la Información Salvador Luis
Soriano Maldonado
S.G. de Contenidos de laSociedad de la Información Isabel Hdez.
Fdez. del Valle
Dirección General para elDesarrollo de la Sociedadde la InformaciónJorge Pérez Martínez
GabineteMº Teresa Arcos Sánchez
5500
AASSOOCCIIAACCIIOONNEESS EEMMPPRREESSAARRIIAALLEESS AANNIIEELL,, ((AAssoocciiaacciióónn NNaacciioonnaall ddee IInndduussttrriiaass
EElleeccttrróónniiccaass yy ddee TTeelleeccoommuunniiccaacciioonneess)) EEssppaaññaawww.aniel.es/T: 915 902 300
SSEEDDIISSII,, ((AAssoocciiaacciióónn EEssppaaññoollaa ddee EEmmpprreessaass ddeeTTeeccnnoollooggííaass ddee llaa IInnffoorrmmaacciióónn))
www.sedisi.es/T: 915 774 466
AAEENNTTEECC,, ((AAssoocciiaacciióónn EEssppaaññoollaa ddee NNuueevvaassTTeeccnnoollooggííaass))
www.inode.es/aentecT: 913 458 366
AASSIIMMEELLEECC,, ((AAssoocciiaacciióónn MMuullttiisseeccttoorriiaall ddeeEEmmpprreessaass EEssppaaññoollaass ddee EElleeccttrróónniiccaa))
www.asimelec.es/T: 914 170 890
AAOOCC,, ((AAssoocciiaacciióónn ddee OOppeerraaddoorreess ddee CCaabbllee))T 912 348 296
AAHHCCIIEETT,, ((AAssoocciiaacciióónn HHiissppaannooaammeerriiccaannaa ddeeCCeennttrrooss ddee IInnvveessttiiggaacciióónn yy EEmmpprreessaass ddeeTTeelleeccoommuunniiccaacciioonneess))
www.ahciet.es917 823 370
CCMMTT CCoommiissiióónn ddeell MMeerrccaaddoo ddee llaassTTeelleeccoommuunniiccaacciioonneess
C/ Alcalá, 37. 28014 MADRIDwww.cmt.es) T: 913724300
44.. AACCTTIIVVIIDDAADDEESS PPRROOFFEESSIIOONNAALLEESS YY EEMMPPRREESSAARRIIAALLEESS
Consejo
PresidenteCarlos Bustelo García del Real
VicepresidentaElisa Roble Fraga
Comitésy ponencias
CMT
Gabinete
Comitéejecutivo
D. Regulación de OperadoresLucía Aguilera Pérez
DIRECTOR GENERALEnrique Badía y Liberal
D. Administración y recursosMaría Mondedeu Martínez
D. Organizacióny Sistemas
D. Estudios D. InternacionalSylvia Alonso Salterain
SecretarioJaime Velázquez Vioque
D. Asesoría JurídicaAlejandra de Iturriaga Gandini
D. Análisis Econ y MercadosMaría Gómez Agustín
D. TécnicaJose Luis Ferrero Gómez
AAUUTTEELLSSII,, ((AAssoocciiaacciióónn EEssppaaññoollaa ddee UUssuuaarriiooss ddeeTTeelleeccoommuunniiccaacciióónn yy ddee llaa SSoocciieeddaadd ddee llaaIInnffoorrmmaacciióónn))
lotusnet.autel.es914323220
AASSTTEELL,, ((AAssoocciiaacciióónn ddee EEmmpprreessaass OOppeerraaddoorraass yy ddeeSSeerrvviicciiooss ddee TTeelleeccoommuunniiccaacciioonneess))
www.astel.es/915755672
AAUUII,, ((AAssoocciiaacciióónn ddee UUssuuaarriiooss ddee IInntteerrnneett))www.aui.es/913026632
CCOOTTEECC,, ((FFuunnddaacciióónn ppaarraa llaa IInnnnoovvaacciióónnTTeeccnnoollóóggiiccaa))
www.cotec.es915420186
AAEENNOORR,, ((AAssoocciiaacciióónn EEssppaaññoollaa ddee NNoorrmmaalliizzaacciióónn yyCCeerrttiiffiiccaacciióónn))
www.aenor.es/914326000
FFEENNIITTEELL ((FFeeddeerraacciióónn NNaacciioonnaall ddee IInnssttaallaaddoorreess ddeeTTeelleeccoommuunniiccaacciioonneess))
www.fenitel.es914170890
GGUUÍÍAA DDEE SSEERRVVIICCIIOOSS wwwwww..ccooiitt..eess
EELL EEJJEERRCCIICCIIOO LLIIBBRREE DDEE LLAA PPRROOFFEESSIIÓÓNNIINNFFOORRMMAACCIIÓÓNN GGEENNEERRAALL
Direcciones de contactoLista de Ingenieros ICTLista de expertos profesionalesOfertas de equipos y servicios para colegiadosDatos de fabricantesSeguro de Responsabilidad CivilBaremos orientativos de honorariosHoja de minuta de honorariosModelo de hoja de encargoModelo de certificación de estación radio-
eléctrica en proyectoModelo de Asume de Dirección de ObraModelo de Certificación de Fin de Obra de ICTModelo de Certificación de Fin de Obra generalComisión del Mercado de TelecomunicacionesSecretaría de Estado de Telecomunicaciones
GGEESSTTIIÓÓNN DDEE VVIISSAADDOOSSDerechos de visado Modelo de convenio de visadosEscrito para archivo de trabajos en el COITEscrito responsable para etiqueta de CDEnvío de proyectos -UPS
AASSEESSOORRÍÍAA TTÉÉCCNNIICCAAConsultas más frecuentes Notas de interésLegislación y NormativaLegislación ICTRadio Móvil Terrestre y FMEmisiones RadioeléctricasTelefonía móvil y la saludRecomendaciones UIT-TEspecificaciones TécnicasFormularios administrativos SETSI
PPUUBBLLIICCAACCIIOONNEESSBoletín de Ejercicio LibreManual de iniciación a la práctica del ELPManual del curso sobre proyectos ICTManual del curso de Redes de
Telecomunicación en Urbanizaciones yPolígonos Industriales y de Viviendas
Manual Seguridad y Salud para proyectos ICTProyecto Telemático Sistemas de Cableado
EstructuradoInforme sobre las emisiones electromagnéticas
de los sistemas de telefonía móvil y accesofijo inalámbrico
Normativa de las ICTsResumen de legislación sobre las ICTsGRETEL 2002. Nuevo Diseño Europeo de las
Telecomunicaciones, el Audiovisual eInternet
CCUURRSSOOSSCurso sobre realización de proyectos de ICTCurso sobre dirección de obra y certificación de
ICTsCurso sobre emisiones radioeléctricasCurso sobre consultoría aplicada a diagnósticos
de TIC a PYMESCurso sobre redes Wi-FiCurso sobre medidas acústicas en la edificaciónCurso sobre peritaciones judiciales
5511
SSEEMMIINNAARRIIOOSSI.- Como crear un gabinete de proyectos ICTII.- El profesional del espectro radioeléctricoIII.- El auto-empleo: una oportunidad a tu
alcanceIV.- El Proyecto de Telecomunicaciones como
requisito para la ocupación del dominiopúblico.
V.- El Ingeniero de telecomunicación y la fun-ción de marketing y ventas
DDIIRREECCCCIIOONNEESS DDEE JJEEFFAATTUURRAASS PPRROOVVIINNCCIIAALLEESS DDEEIINNSSPPEECCCCIIÓÓNN DDEE TTEELLEECCOOMMUUNNIICCAACCIIOONNEESS::
ÁÁLLAAVVAA C/ Olaguibel, 1 01071 VITORIA, T 945 254 055 F 945 123 303
AALLBBAACCEETTEE C/ Rosario, 52 3ª pl. 02071 ALBACETET 967 550 649 F 967 550 363
AALLIICCAANNTTEE Pza. de la Montañeta, 5 03001 ALICANTET 965 123 937 F 965 147 233
AALLMMEERRÍÍAA C/ Hermanos Machado, s/n 04071 ALMERÍAT 950 281 050 F 950 280 333
AASSTTUURRIIAASS C/ Campomanes, 14 33008 OVIEDO T 985 211 290 F 985 209 253
ÁÁVVIILLAA Pza. Catedral, 2 05071 ÁVILAT 920 352 565 F 920 352 209
BBAADDAAJJOOZZ Avda. Europa, 1 06071 BADAJOZT 924 200 576 F 924 200 407
BBAALLEEAARREESS C/ Ciudad Querétano S/N07071 PALMA DE MALLORCAT 971 466 702 F 971 775 143
BBAARRCCEELLOONNAA C/ Marquesa, 12 08003 BARCELONAT 932 689 150 F 932 689 173
BBUURRGGOOSS C/ Juan Ramón Jiménez, 8 - 1º B 09007 BURGOS T 947 475 140 F 947 475 143
CCÁÁCCEERREESS Avda. Primo de Rivera, 2 10071 CÁCEREST 927 626 970 F 927 626 973
CCÁÁDDIIZZ Av. Ana de Viya, 5-3º-310 111071 CÁDIZT 956 292 970 F 956 292 973
CCAANNTTAABBRRIIAA C/ Vargas, 53 39071 SANTANDERT 942 370 512 F 942 241 155
CCAASSTTEELLLLÓÓNN C/ Escultor Viciano, 1 12071 CASTELLÓNT 964 723 392 F 964 723 393
CCEEUUTTAA Avda. Muelle Cañonero Dato, s/n 51001 CEUTAT 956 522 500 F 956 522 503
CCIIUUDDAADD RREEAALL C/ Alarcos, 21 13071 CIUDAD REALT 926 200 542 F 926 200 543
CCÓÓRRDDOOBBAA Avda. de los Mozárabes, 1 14071 CÓRDOBAT 957 230 899 F 957 761 553
CCOORRUUÑÑAA,, AA Pº de Ronda, 1. 1º 15011 A CORUÑAT 981 140 796 F 981 148 823
CCUUEENNCCAA Dr. Fleming, 1 16002 CUENCAT 969 241 404 F 969 241 440
GGIIRROONNAA C/ Josep Pla. 14 17001 GIRONAT 972 220 944 F 972 486 013
GGRRAANNAADDAA Pza. de los Campos, 4 18071 GRANADAT 958 215 789 F 958 215 560
GGUUAADDAALLAAJJAARRAA Avda. Ejército, 12 19071 GUADALAJARAT 949 248 672 F 949 248 673
GGUUIIPPÚÚZZCCOOAA Camino Caserío Parada, 48 20071 SAN SEBASTIÁNT 943 396 444 F 943 404 503
HHUUEELLVVAA C/ Almirante Garrocho, 1 - 3ª (esq. c/La Fuente) 21071 HUELVAT 959 542 450 F 959 542 453
HHUUEESSCCAA C/ General Lasheras, 6 22071 HUESCAT 974 218 630 F 974 218 633
JJAAEENN Pl. de Jardincillos, s/n Ed. Correos 23001 JAENT 953 245 340 F 953 245 343
LLEEÓÓNN C/ Jardín de San Francisco, s/n 24071 LEÓNT 987 876 630 F 987 876 633
LLUUGGOO Ronda de la Muralla, 131 bajo 27004 LUGOT 982 265 231 F 982 265 299
LLLLEEIIDDAA Avda. Segre, 4 25007 LLEIDAT 973 728 260 F 973 728 263
MMAADDRRIIDD Pza. Cibeles, s/n 28071 MADRIDT 913 462 517 F 913 462 762
MMÁÁLLAAGGAA Avda. Andalucía, 1 29071 MÁLAGAT 952 040 876 F 952 040 873
5522
MMEELLIILLLLAA C/ Pablo Vallesca, s/n 29801 MELILLAT 952 690 382 F 952 690 383
MMUURRCCIIAA Avda. Alfonso X El Sabio, 6 30071 MURCIAT 968 236 616 F 968 201 172
NNAAVVAARRRRAA C/ Paulino Caballero, 4 31002 PAMPLONAT 948 210 235 F 948 203 993
OORREENNSSEE C/ Santo Domingo, 64 32003 ORENSET 988 391 012 F 988 391 777
PPAALLEENNCCIIAA Avda. Simón Nieto, s/n 34071 PALENCIAT 979 707 032 F 979 707 033
PPAALLMMAASS,, LLAASS Pza. Comandante R. Franco, 1 35071 LAS PALMAST 928 472 499 F 928 472 489
PPOONNTTEEVVEEDDRRAA C/ Doctor Loureiro Crespo, 7 36071 PONTEVEDRAT 986 866 682 F 986 866 943
RRIIOOJJAA,, LLAA C/ Miguel Villanueva, 2 - 4º Of. nº 426071 LOGROÑOT 941 272 151 F 941 272 143
SSAALLAAMMAANNCCAA C/ Gran Via 66-68, 2º Izda 37001 SALAMANCAT 923 264 483 F 923 272 323
SSAANNTTAA CCRRUUZZ DDEE TTEENNEERRIIFFEE La Marina, 20. 5ª planta38071 SANTA CRUZ DE TENERIFET 922 244 625 F 922 151 354
SSEEGGOOVVIIAA Pza. Doctor Laguna, 5 40071 SEGOVIAT 921 466 000 F 921 466 103
SSEEVVIILLLLAA C/ Virgen de Begoña, 3 41011 SEVILLAT 954 276 038 F 954 281 997
SSOORRIIAA C/ Alfonso VIII, 2 42071 SORIAT 975 233 338 F 975 233 135
TTAARRRRAAGGOONNAA Pza. Imperial Tarraco, 4 43071 TARRAGONAT 977 249 286 F 977 249 095
TTEERRUUEELL Avda. Sagunto, 3 - 1º 44071 TERUELT 978 618 700 F 978 618 703
TTOOLLEEDDOO C/ Plata, 1 45071 TOLEDOT 925 283 230 F 925 283 233
VVAALLEENNCCIIAA C/ Joaquín Ballester, 39 45071 VALENCIAT 963 466 090 F 963 466 103
VVAALLLLAADDOOLLIIDD Avda. José Luis Arrese, s/n Edif. Administrativo UUMM 47071 VALLADOLIDT 983 363 342 F 983 363 343
VVIIZZCCAAYYAA Gran Vía D. Diego Lope de Haro, 5047071 BILBAO T 944 277 621 F 944 424 103
ZZAAMMOORRAA Avda. Requejo, 25 49071 ZAMORA T 980 511 218 F 980 557 693
ZZAARRAAGGOOZZAA Avda. Independencia, 33 50071 ZARAGOZAT 976 483 030 F 976 483 033
Estas direcciones se pueden consultar en((wwwwww..sseettssii..mmccyytt..eess))
5533
5544
NNoottaass ddee iinntteerrééss
Edita: Colegio Oficial de Ingenieros de Telecomunicación.
Colegio Oficial de Ingenieros de Telecomunicación. Cataluña.
Colegio Oficial de Ingenieros de Telecomunicación. Comunidad Valenciana.
Asociación Española de Ingenieros de Telecomunicación.
Selección y edición de datos estadísticos: Manuel Gamella Bacete.
Diseño Gráfico: Oyer Corazón.
FFuueenntteess ddee IInnffoorrmmaacciióónn::
- Indicadores de la Sociedad de la Informaciónen España y varios países de la OCDE1995-2003. MCyT
- Informe Anual 2002. CMT
- Informe anual del sector eletrónico y de tele-comunicaciones 2002. ANIEL
- Las Tecnologías de la Información en España2002. MCyT, SEDISI
- Dptos. de Comunicación y RelacionesInstitucionales de los operadores de telecomunicación.
top related