ang siyentipikong rebolusyon at ang englightenment

wf

Kasaysayan ng Daigdig 8

Bb. Ria de los Santos

Takdang Aralin Blg. 4

Character Potrayal: pumili ng isang tanyag na tauhanmula sa panahon ng Rebolusyong Siyentipiko at Enlightenment at isagawa ang mga sumusunod:• Ilahad ang kanyang naging ambag sa panahon na

iyon• Epekto/impluwensiya ng kanyang ambag sa

kasalukuyang panahon.• Ilagay ito sa isang short bondpaper.

Sanggunian: pahina 268-278

MAHALAGANG TANONG:

Paano nakaapekto sabuhay ng mgamamamayan sa iba’tibang panig ng mundoang pananakop ng mgaEuropeo sa iba’t ibanglupain?

SCIENTIFIC METHOD

- Sistematikong pagtitipon ng mga datosat pagsuri ng mga ideya.

ENLIGHTENMENT

- “Age of Reasoning”

HELIOCENTRIC

- Ang sentro ng daigdig ay angaraw

Sino sa inyo ang gustong kumuha sa kolehiyo ng degree na B.S.? Anongkurso at bakit? Ano ang pagkakaiba ng BS sa BA?

BS AB

Matututunan ng mga mag-aaral ang…• Kaganapan at Epekto ng Enlightenment pati ng Rebolusyong

Siyentipiko at Industriyal.

Malilinang ang mga kasanayan ng mgamag-aaral sa pamamagitan ng….• Nasusuri ang kaganapan at epekto ng Enlightenment pati ng

Rebolusyong Siyentipiko at Industriyal.

KWLH Chart” tungkol sa pagbuo ng kaalamansa Europa

K W L H

Ano ang alamko?

Ano ang gusto kongmalaman?

Ano ang bago kong natutunan?

Paano komaisasagawa angaking natutunan?

PANGKATANG GAWAIN

1. Bumuo ng isang tree chart ukol sa pagsasanga-sangang pag-unlad ng agham, sining at politikang Europeonoong panahon ng Rebolusyong Siyentipiko at Enlightenment.

2. Maikling dulaan tungkol sa mga naging epekto ngpagsibol ng Rebolusyong Siyentipiko at ang epekto nito sa kasalukuyang panahon

3. Pagbuo ng timeline ukol sa pag-unlad ng astronomiyagabay ang tanging lathalain.

Sanggunian: pahina 268-278

Mga Pinaniniwalaan ng Europeo

sa Gitnang Panahon

•Ang daigdig ang sentro ng sansinukob

•Hindi gumagalaw ang daigdig

•Ang mga heavenly body ay bilog at napalilibutan ngliwanag

•Gumagalaw ang lahat ng heavenly bodies paikot sadaigdig

• Sa labas ng kalawakan matatagpuan ang kalangitan natirahan ng Diyos at ng mga kaluluwang nagkamit ngkaligtasan

Galileo Galilei

JOHANNES KEPLER

NICOLAUSCOPERNICUS

NICOLAUS COPERNICUS

• May-akda ng “On the revolution of the Heavenly Spheres.”

JOHANNES KEPLER

• May teoryang “Three Laws of Planetary Motion”

GALILEO GALILEI

• May-akda ng “The starry Messenger” at “Dialogue Concerning the Two Chief World Systems.” Pinanigan ang teorya ni Copernicus at kinalaban ang teorya ni Ptolemy.

• Nakaimbento ng teleskopyo noong 1609 na ginamit sa pag-aaral ng kalangitan.

• Noong 1633, ipinatawag si Galileo Galilei niPope Urban VIII upang kaharapin angpaglilitis sa Inquisition.

• Napilitan siyang bawiin ang kanyang mgapahayag at nanumpang tatalikuran angkaisipan ni Copernicus dahil sa takot naparusahan at pahirapan.

• Pagkaraan ng paglilitis, nanatili siya saFlorence at ipinagpatuloy ang pagsusulatng kanyang mga pag-aaral hanggang sakanyang kamatayan sa edad na 78

Si Newton at ang Gravity

• Isang English mathematician atpropesor.

• Naglathala ng MathematicalPrinciples of Natural Philosophy(Principia)

• Ipinaliwanag na kaya nanatli angmga heavenly bodies sa kanilangorbit ay dahil sa naghihilahan anggravity ng araw at iba pang heavenlybody sa isa’t isa.

Ang scientific method

Pagtukoy sa Suliranin

Paggawa ng Hypothesis

Pagsusuri saHypothesis

Pagsusuri ng datos

Pagbuo ng Konklusyon

DALAWANG PILOSOPONG SUMUPORTA SA SCIENTIFIC METTHOD

FRANCIS BACON

Sa pag-unawa sa daigdig, makapagkakamit ang tao ng kaalaman

na para sa ikabubuti din ng tao

RENE DESCARTES

Pinaunlad ang analytical geometry at ang paggamit ng Cartesian plane

Naging tanyag sa pahayag na “I think, Therefore, I am”

SUMUPORTA SA SCIENTIFIC METHOD

REBOLUSYON SA DAIGDIG NG AGHAM

Sa Anatomy…

MGA SIYENTIPIKO MGA PAG-AARAL

ANDREAS VESALIUS

• Hindi tinaggap ang pag-aaral ni Galen• Nagdisect ng labi ng tao para pag-aralan ito• Inilathala ang On the Fabric of the Human Body• Pinasinungalingan ang katha nii Galen na galling sa atay

ang dugo

WILLIAM HARVEY • Inakda ang On the Motion of the Heart and Blood

ROBERT HOOKE • Inilathala ang Micrographia at isnaad ang pagkakatuklasng cell gamit ang kanyang imbensyong microscope

REBOLUSYON SA DAIGDIG NG AGHAM

Sa Chemistry…

MGA SIYENTIPIKO MGA PAG-AARAL

ROBERT BOYLE • Tinaguriang “Ama ng Modernong Chemistry”• Hinamon ang teorya ni Aristotle na binubuo ang

pisikal na daigdig ng apat na elemento.

JOSEPH PRIESTLY • Nakatuklas ng chemical element na oxygen

ANTOINE LAURENT LAVOISIER

• Tinaguriang “Tagapagtatag ng Modernong Chemistry”• Inilarawan ang kalikasan ng combustion bilang

kombinasyon ng mga sangkap na maaring magliyab at ng hangin – particular ng oxygen.

Sa PamahalaanJo

hn

Lo

cke • May kakayahan ang tao na

matuto base sa kanyangkaranasan sa buhay

• Sa uri ng pamahalaan, ipinanukala niya angnagsasariling pamahalaan

Tho

mas

Ho

bb

es • Ang tao ay likas namakasarili at masama.

• Higit na mahalaga angkaayusan kaysa sakarapatan ng tao

• Ang pamahalaan ay dapatmay matibay na batas

MGA NALIWANAGANG PRANSES

AMBAG

BARON DE MONTESQUIEU • Separation o Powers – tagapagpaganap, tagapagbatas at tagahukom na tinawag din naChecks and Balance

FRANCOIS MARIE D’ AROUET (Voltaire)

• Binatikos ang pamahalaan, mga mahaharlika,alagad ng batas at simbahan.

JEAN JACQUES ROUSSEAU • Likas na mabuti ang tao, sadyangnaimpluwensyahan lamang ito.

• Itinaguyod ang Social Contract Theory upnagbumuo ng pamahalaan at lipunan.

Sa KababaihanM

ary

Ast

ell

• May-akda ng A SeriousProposal to the Ladies.Tinuligsa niya ang hindipagkakaroon ng pantayna karapatan sa mag-asawang lalaki at babae.

Mar

y W

olls

ton

ecra

ft • May-akda ng AVindication on theRights of Women.

• Iginiit niyang kailanganng edukasyon ng mgakababaihan.

Ilan sa mga Monarkong NaliwanaganMONARKO ILANG AMBAG/REPORMA

Frederick II ng Prussia(1740-1786)

• “Unang Tagapaglingkod ng Estado”• Nagpatupad ng reporma sa kalayaan sa pananampalataya

Maria Theresa ng Austria(1740-1780)

• Sinubukang itaguyod ang karapatan ng mga serf mula sapanginoong maylupa

• Nagtatag ng paaralang elementarya

Catherine the Great ng Russia(1762-1796)

• Nagmungkahing tibagin ang parusang pagpapahirap at pagpaparusa

Joseph II ng Holy Roman Empire(1780-1790)

• Nilimitahan ang mga pribelehiyo ng mahaharlika• Ipinatupad ang kalayaan sa pananampalataya at

pamamahayag.

Roma 12:2

“Huwag kayong umayon sa sa takbo ng mundong ito. Mag-iba na kayo at magbago ng isip upang mabatid ninyo ang kalooban ng Diyos kung ano ang mabuti, nakalulugod sa kanya at talagang ganap.”

Makabuluhang Takdang Aralin:

Isulat at sagutan ang mga sumusunod na katanungan:

1. Ano ang Rebolusyong Amerikano? Bakit naghimagsik ang 13 kolonya?

2. Ano ang Boston Tea Party?

3. Bakit tinutulan ng mga kolonya ang parusang ipinataw sa Boston ng Great Britain?

Sanggunian: Pahina 287-290