animal physiology - rmutphysics · october 29, 2007 สรีรวิทยา (physiology) •...

October 29, 2007

Animal Physiology

อ.ดร.นพดล กตนะอ.ธนะกล วรรณประเสรฐรศ.ดร.ประคอง ตงประพฤทธกลรศ.ดร.สจนดา มาลยวจตรนนทภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย

October 29, 2007

สรรวทยา (Physiology)

• Physiology = Physiologia (Latin) = Natural Science• Physiology = a branch of biology that deals with the

functions and activities of life or living matter.• การศกษากระบวนการทางานของสงมชวตในระดบตางๆ– โมเลกล, เซลล, เนอเยอ, อวยวะ, สงมชวต

• Animal Physiology: ศกษาเพอตอบคาถามใหไดวา รางกายของสตวทางานอยางไร?

October 29, 2007

หวใจของการศกษาสรรวทยา

• การทางาน (Function)• การบรณาการ, ประมวล (Integration)• ศาสตรทเกยวของและเปนพนฐานของวชา– เคม– ฟสกส– กายวภาค– สตววทยา

October 29, 2007

การศกษาสรรวทยา เปนการประมวล

ความรจากหลายสาขา

October 29, 2007

เรยนไปทาไม?

October 29, 2007

เพอหาคณสมบตทคลายกน (search for generalization)

• เปนไปไดไหม ทเราจะอาศยขอมลจากการศกษาหวใจกบ มาใชคาดคะเนวาหวใจคนทางานอยางไร?

• เปนไปไดไหม ทเราจะศกษาการทางานของเสนประสาทของสตวไมมกระดกสนหลง แลวมาประมวลความรวาระบบประสาทของมนษยทางานอยางไร

October 29, 2007

YES!

ขอมลดานประสาทวทยา (neurophysiology) สวนใหญไดมาจากการศกษาเสนประสาทของปลาหมก

Squid axons are important to physiologists, and to the squid

October 29, 2007

• กระบวนการทางานในระดบเซลลของสงมชวต มลกษณะคลายคลงกน– เซลลสตว ควบคมสมดลของนาโดยอาศยการเคลอนทของไอออนผานเยอหมเซลล– เซลลพช ควบคมสมดลของนาโดยอาศยผนงเซลล

October 29, 2007

• กระบวนการทางานในระดบอวยวะของสตวมกระดกสนหลงจะมลกษณะคลายกน– การศกษากลามเนอโครงรางของกบทาไดสะดวกในหองปฏบตการ– เกบไวไดทอณหภมตา– ตองการออกซเจนตา– ขอมลพนฐานเกยวกบการทางาน ของกลามเนอคน ไดมาจากการ ศกษากลามเนอกบ

October 29, 2007

• ในระดบตวสตว สตวตองเผชญกบปญหาหรอความตองการทางสรรวทยาทคลายกน– กนและยอยอาหาร– นาออกซเจนไปเลยงเนอเยอของรางกาย– กาจดคารบอนไดออกไซดและของเสยอนๆ– รกษาสมดลของเหลวในรางกาย

• เราสามารถศกษากระบวนการทางานในสตวกอน แลวมาประยกตใชกบคน

October 29, 2007

เพอหาคณสมบตพเศษ (search for oddities)

• ทาไมปลาบางชนดถงมชวตอยในทะเลในทวปแอนตารกตกได ทงทอณหภมเฉลยของนาทะเลเยนถง -1.9 C• ทาไมสตวบางชนด (เชน เตา) ยงมชวตอยได หลงจากของเหลวในรางกายกลายเปนนาแขงTrematomus bernacchii

October 29, 2007

• ความรดานการปรบตวของสตวตอสงแวดลอม เปนประโยชนตอการนามาประยกตใชกบการทางานของมนษยในสภาพแวดลอมทเปลยนแปลงรนแรง เชน ในอวกาศ, ใตทะเล, ยอดเขา

October 29, 2007

เพอเปนรากฐานทสาคญของการแพทย (physiology is the cornerstone of medicine)

• แพทยตองมความรทางสรรวทยา เพอใหเขาใจการทางานของรางกายในภาวะปรกต และวนจฉยอาการผดปรกตได

• พยาธสรรวทยา (Pathophysiology) = การทางานของรางกายทผดปรกต = ภาวะทเกดโรค• นบตงแตป 1901 เปนตนมา มการมอบรางวลเชดชเกยรตรวมกนระหวางสาขา สรรวทยาและการแพทย“Nobel Prize in Physiology and Medicine”

October 29, 2007

เพอเปนองคความร (Knowledge for knowledge’s sake)• วทยาศาสตรพนฐานมความจาเปนตอความกาวหนาดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย• ไมควรเนนใหวทยาศาสตร เปน “product-oriented science”• การประยกตเกดขนตอเมอมขอมลพนฐานทเหมาะสมและเพยงพอ

October 29, 2007

นาพรอน Thermus aquaticus

• Taq polymerase enzyme• สงสาคญสาหรบปฏกรยาลกโซโพลเมอเรส (PCR)• เครองมอชนสาคญของโครงการถอดรหสพนธกรรมมนษย

(Human Genome Project)

October 29, 2007

โครงสรางของตนตกแก

“Van der Waals Force”

DARPA, Department of Defense

October 29, 2007

หลกการทสาคญของสรรวทยา

October 29, 2007

1. ความสมพนธระหวางโครงสรางและหนาท (form and function relationship)

• โครงสรางของสงมชวตมววฒนาการมารวมกบหนาท

October 29, 2007

2. ภาวะธารงดล (homeostasis)

• Claude Bernard (1800s) ใหกาเนดแนวคดดานการควบคมสงแวดลอมภายใน (maintenance of the internal milieu)

• Walter Cannon (1900s) เรมใชคาวา homeostasis• Homeostasis: ความสามารถในการควบคมสภาพแวดลอมภายในใหมการเปลยนแปลงในชวงแคบ• อาศยกลไกควบคมหลายประการ– ระยะสน (ระบบประสาท, วนาท)– ระยะยาว (ระบบตอมไรทอ, นาท, ชวโมง, วน, สปดาห)

October 29, 2007

การรกษาสมดลของปรมาณออกซเจน

Stress

October 29, 2007

3. ระบบควบคม (regulatory systems)

• ระบบประสาท (Nervous system)- Detection- Integration- Response

integrate learningstorage

retrieval

October 29, 2007

3. ระบบควบคม (regulatory systems)

Stimulus

Response

ตอมไรทอ

ระบบไหลเวยน

อวยวะเปาหมาย

Endocrine system

Neuroendocrine system

Stimulus

Response

October 29, 2007

Neuroendocrine integration

• ระบบตอมไรทอไมสามารถรบรถงการเปลยนแปลงสงแวดลอมภายนอกไดเอง

• จาเปนตองอาศยขอมลจากระบบประสาท• ทาใหการทางานของระบบตางๆ ประสานกนไดดขน• ตวอยาง การสบพนธเปนฤดกาล ตองอาศยระบบประสาทตดตามการเปลยนแปลงฤด แลวสงสญญาณใหระบบตอมไรทอเตรยมความพรอมของอวยวะสบพนธ

October 29, 2007

4. การควบคมแบบยอนกลบ (feedback control)

• Negative feedback: ทาใหคาทไดกบคาทตงไวมความแตกตางกนนอยลง• Positive feedback: ทาใหคาทไดกบคาทตงไวมความแตกตางกนมากขน

October 29, 2007

Animal Physiology• การควบคมสงแวดลอมภายในรางกาย และการขบถาย• การยอยอาหาร• ระบบประสาท• อวยวะรบรสก• กลามเนอและการเคลอนท• การไหลเวยนเลอด• การแลกเปลยนแกส• สญญาณเคม (ฮอรโมน)• การสบพนธ

October 29, 2007

2303351 (3-0-6)บรรยาย ศกษาดวยตนเอง

ปฏบตการ

October 29, 2007

Course Materials• เอกสารประกอบการสอน• หนงสอ Animal Physiology (หองสมดคณะวทยาศาสตร)– Schmidt-Nielsen– Hill et al.– Widmaier et al.

• Campbell’s Biology

October 29, 2007

วนสอบกลางภาค

GeneticsAnim PhysiolTaxonomyบาย

BiostatOrg Chem IIเชา

2827262524ธนวาคม

October 29, 2007

วนสอบปลายภาค

Org Chem II,Chem Ocean

บาย

Org Chem I,Bio Fish

Com Sci Techเชา

29 ก.พ.28 ก.พ.27 ก.พ.26 ก.พ.25 ก.พ.

Genetics LabGeneticsAnim Physiolบาย

TaxonomyBiostatเชา

7 ม.ค.6 ม.ค.5 ม.ค.4 ม.ค.3 ม.ค.

October 29, 2007

กองทน ศ.ดร.ม.ร.ว. พฒพงศ วรวฒประจาปการศกษา ๒๕๕๐

ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตรจฬาลงกรณมหาวทยาลย

October 29, 2007

ศาสตราจารย ดร. ม.ร.ว. พฒพงศ วรวฒ

• อาจารยประจาภาควชาชววทยา จฬาฯตงแตป ๒๔๙๘

• นกวทยาศาสตรดเดน ป ๒๕๒๗• บคคลดเดนแหงชาต สาขาวทยาศาสตร

และเทคโนโลย ป ๒๕๒๘• หวหนาภาควชาชววทยา ๓ วาระ• ศาสตราจารย กตตคณ จฬาฯ ป ๒๕๓๗

October 29, 2007

รางวล กองทน ศ.ดร.ม.ร.ว. พฒพงศ วรวฒ

• สนบสนนนสตทเรยนในสาขาวชาวทยาศาสตรชวภาพ ทมผลการเรยนดเดนในสาขาสรรวทยา– ทนการศกษา– ทนสนบสนนการรวมประชมวชาการสาขาสรรวทยา

October 29, 2007

รางวล กองทน ศ.ดร.ม.ร.ว.พฒพงศ วรวฒ ๒๕๔๙

• นาย ณฐชต ลมปจรรยาวงศ นสตสาขาชววทยา ชนปท ๒• นาย ศภณฐ ไพโรหกล นสตสาขาสตววทยา ชนปท ๓• นางสาว พรลดา เพมพรสกล นสตสาขาพนธศาสตร ชนปท ๔• นางสาว ณฐวด จนตโกวท นสตสาขาพนธศาสตร ชนปท ๔

การประชมวชาการประจาปการประชมวชาการประจาปของสของสรรวทยาสมาคมแหงรรวทยาสมาคมแหงประเทศไทยประเทศไทย ปป ๒๕๕๐๒๕๕๐ณณ โรงแรมโรงแรมวรบรอโยธวรบรอโยธยายา จงหวดพระนครศรอยธยาจงหวดพระนครศรอยธยา

October 30, 2007

Animal PhysiologyThermoregulationOsmoregulation

อาจารย ดร. นพดล กตนะภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร

จฬาลงกรณมหาวทยาลย

October 30, 2007

Homeostasis (ภาวะธารงดล)

• Steady-state balance in the internal environment of an animal’s body• สงแวดลอมภายในรางกายของสตวทอยในสภาพสมดล และเหมาะตอการทางานของเซลล

October 30, 2007

Controlling internal environment(การควบคมสภาพแวดลอมภายในรางกาย)

• การควบคมอณหภมรางกาย• การควบคมสมดลนา• การขบของเสยและระบบขบถาย

“Most animals can survive fluctuations in the external environment that are more extreme than any of their individual cells could tolerate.”

October 30, 2007

การตอบสนองตอการเปลยนแปลงสภาพแวดลอม

Conformer• ปลอยใหสภาพภายในรางกาย

เปลยนไปตามสงแวดลอม• พบในสตวทอยในสงแวดลอมท

เปลยนแปลงไมมากเกนไปRegulator• ควบคมสภาพภายในรางกายให

คอนขางคงท• พบในสตวทอยในสงแวดลอมท

เปลยนแปลงมาก

October 30, 2007

ตวอยาง

• ปแมงมม (Genus Libinia)• อาศยในนาทะเลทมความเคม

คอนขางคงท• ไมมกลไกควบคมสมดลนา• ความเขมขนของสารละลาย

ในรางกายจะเปลยนแปลงไปตามความเขมขนของนาทะเล

October 30, 2007

Conformer vs. Regulator

• ในธรรมชาต มกพบลกษณะทงสองปนกนในสตวชนดเดยวกน เชน ปลาแซลมอน ใชกลไกควบคมสมดลนา (osmoregulator) แตปลอยใหอณหภมรางกายเปลยนตามสภาพแวดลอม (thermoconformer)• การควบคม (regulate) จาเปนตองใชพลงงาน และอาจมความเสยงอน ๆ มาเกยวของ สตวบางชนดจงมการเลอกใชตามความเหมาะสมของพนท เชน กงกาในปา อาจยอมใหอณหภมรางกายแปรตามสงแวดลอม หรออาจใชการอาบแดดเพอปรบอณหภมรางกาย

October 30, 2007

การควบคมอณหภมรางกาย (Thermoregulation)

• Optimal temperature range: ชวงอณหภมทเหมาะสมตอการดารงชวตของสงมชวต– กระบวนการเมแทบอลซม– อตราการหายใจระดบเซลล– การทางานของเอนไซม– คณสมบตของเยอหมเซลล

• การควบคมอณหภมของรางกาย = เพอใหอยในชวงทเซลลทางานไดอยางมประสทธภาพ

October 30, 2007

• การนาความรอน (conduction): ถายเทโดยตรงจากสงแวดลอม• การพาความรอน (convection): ผานของเหลวหรออากาศ• การแผรงส (radiation): ในรปคลนแมเหลกไฟฟา• การระเหย (evaporation)

กระบวนการทางกายภาพทเกยวของ

อณหภมสง → อณหภมตา

October 30, 2007

• การนาความรอน (Conduction)– เกดขนกบวตถทอยตดกนโดยตรง– อตราการถายเทความรอน และปรมาณทถายเทขนกบคณสมบตของวตถ

• การพาความรอน (Convection)– เกดเมอมของเหลวหรออากาศไหลผานพนทผว– มความหมายรวมถงการถายเทความรอนโดยกระแสเลอดซงนาความรอนจากภายในรางกายออกสอวยวะรอบนอก

October 30, 2007

• การแผรงส (Radiation)– การแผคลนแมเหลกไฟฟาออกจากวตถใด ๆ กตามทมอณหภมมากกวาศนยองศาสมบรณ– เกดการถายเทระหวางวตถทไมไดอยตดกน

• การระเหย (Evaporation)– การถายเทความรอนออกจากผวของของเหลวในขณะทของเหลวบางสวนเปลยนสถานะเปนแกส– การระเหยของนาจากตวสตวชวยลดความรอนไดมาก– ทงนขนกบความชนทมอยในอากาศ

October 30, 2007

รปแบบการควบคมอณหภมรางกาย(ดจากแหลงทมาของความรอน)

• Ectothermy (Ectothermic animal, Ectotherm)– ความรอนของรางกายไดมาจากสงแวดลอม– พบในสตวสวนใหญ ตวอยาง เชน สตวไมมกระดกสนหลง, ปลา, สตวสะเทนนาสะเทนบก, สตวเลอยคลาน

• Endothermy (Endothermic animal, Endotherm)– ความรอนของรางกายไดมาจากกระบวนการภายในรางกาย– ตวอยาง: แมลงบางชนด, ปลาบางชนด, นก. สตวเลยงลกดวยนม

October 30, 2007

ความสมพนธระหวางอณหภมสงแวดลอมกบอณหภมรางกาย

October 30, 2007

รปแบบการควบคมอณหภมรางกาย

• Poikilotherm– อณหภมรางกายแปรผนได– มกใชกบสตวทเปน ectotherm

• Homeotherm– อณหภมรางกายคอนขางคงท– มกใชกบสตวทเปน endotherm

ศพททไมควรใช: warm blooded animal, cold blooded animal

October 30, 2007 Ectotherm

Endotherm

Poikilotherm Homeotherm

รปแบบการควบคมอณหภมรางกาย

Mole rat

Antartic ice fish

สตวเลยงลกดวยนม, สตวปก

สตวไมมกระดกสนหลง, ปลา,สตวสะเทนนาสะเทนบก, สตวเลอยคลาน

October 30, 2007

Bioenergetic strategy

Endotherms• นก และสตวเลยงลกดวยนานม• ควบคมอณหภมในรางกายโดยอาศยความรอนจากกระบวนการเมแทบอลซม• ขอด ทาใหสตวมกจกรรมไดเปนระยะเวลานาน และอยในสถานท ทมอณหภมตางๆ• ขอเสย ตองการใชพลงงานมาก

October 30, 2007

Bioenergetic strategy

Ectotherms• สตวไมมกระดกสนหลง ปลา สตวสะเทนนาสะเทนบก สตวเลอยคลาน

• ความรอนจากเมแทบอลซมมนอย ไมเพยงพอตอการควบคมอณหภมรางกาย จงตองอาศยความรอนจากสงแวดลอม

• ขอด มความตองการใชพลงงานนอย• ขอเสย ไมสามารถมกจกรรมตอเนองเปนระยะเวลานาน และมกมขอบเขตการกระจายจากด

October 30, 2007

Metabolic rate & body size

• อตราเมแทบอลซมตอนาหนกตว (กรม) จะแปรผกผนกบขนาดรางกาย– อตราเมแทบอลซมตอกรม ของหนจะมากกวาชางประมาณ 20 เทา

• อตราเมแทบอลซมทสงขน ทาใหตองการออกซเจนมากขน– สตวขนาดเลกมอตราการหายใจ ปรมาณเลอด (ตอนาหนกตว) และอตราการเตนของหวใจ ตลอดจนความตองการอาหาร มากกวาสตวขนาดใหญ

October 30, 2007

• สมมตฐานทใชในการอธบาย (เฉพาะ endotherms)– สตวขนาดเลก ตองการพลงงานมาก เพอชวยในการรกษาอณหภมรางกาย– ขนาดรางกายยงเลก จะมอตราสวนพนทผวตอปรมาตร (surface/volume) มากขน ทาใหมการแลกเปลยนความรอนกบสงแวดลอมมากขน

• สมมตฐานนยงไมสามารถใชอธบายใน ectotherms ได• จาเปนตองศกษาตอ

October 30, 2007

Adjustment of metabolic rate• สตวแตละชนดมอตราเมแทบอลซมเปลยนแปลงไปตามสภาวะ

การทางาน• ใน endotherms มกแสดงคาทวดไดขณะพก (ไมไดกนอาหาร ไม

อยในภาวะเครยด) เรยกวา basal metabolic rate (BMR)– ในคนปรกต BMR = 1,600-1,800 kcal/วน (ชาย) หรอ 1,300-1,500

kcal/วน (หญง)

• ใน ectotherms อาศยความรอนจากสงแวดลอมมาปรบอณหภมรางกาย ทาใหอตราเมแทบอลซมเปลยนไปดวย

• มกแสดงคาทวดทอณหภมหนง และเรยกวา standard metabolic rate (SMR)

October 30, 2007

• โดยทวไป สตวจะมอตราเมแทบอลซมสงสด ในกจกรรมทใชเวลาสน– ไดพลงงานจาก ATP จากกลามเนอ และ ATP ทไดจากกระบวนการ glycolysis

• สตวจะไมสามารถคงอตราเมแทบอลซมสงสดไวเปนเวลานานได– Endotherms จะสามารถคงอตราเมแทบอลซมสงสดไวไดนานกวาเลกนอย

October 30, 2007

October 30, 2007

• การมกจกรรมตอเนองเปนเวลานาน– ขนกบปรมาณ ATP ทไดจากการหายใจระดบเซลล– อตราการหายใจของ endotherm จะมากกวา ectotherm ประมาณ 10 เทา– Endotherm สามารถมกจกรรมตอเนองระยะยาวไดดกวา

October 30, 2007

Energy budget

• สตวขนาดเลก มความตองการใชพลงงานสงกวาขนาดใหญ• ectotherm ตองการพลงงานตากวา endotherm

October 30, 2007

การควบคมอณหภมรางกายของสตว

อาศยการปรบทงทางสรระ และพฤตกรรม1. ปรบอตราการแลกเปลยนความรอนระหวางสตวกบสงแวดลอม

- ใชระบบไหลเวยนเลอดมาชวย

- Vasodilation (ระบายความรอน)- Vasoconstriction (เกบกกความรอน)- Counter current heat exchange: ใชการถายเท ความรอนระหวางหลอดเลอด

October 30, 2007

October 30, 2007

2. ใหความรอนระเหยออกไปกบนา (evaporative heat loss)– ปลอยนาออกมาในลมหายใจ หรอผวหนง– ใหนาพาเอาความรอนออกไป– เรงไดโดยการหอบ, เหงอออก, อาบนา

3. การตอบสนองทางพฤตกรรม– การเคลอนทยายไปยงทรอน หรอเยน

4. ปรบอตราเมแทบอลซม– มความรอนเกดขนพรอมกบเมแทบอลซม– สามารถปรบเอาความรอนนมาใชประโยชนได

การควบคมอณหภมรางกายของสตว

October 30, 2007

รปแบบการควบคมอณหภมในสตวชนดตาง ๆ

• แมลง: สวนใหญเปน ectotherm

• ยกเวน– ผเสอกลางคน: ใชการหดตวของกลามเนอสาหรบบนเพอเพมความรอน– ผง: ใชการหดตวของกลามเนอ รวมกบการปรบพฤตกรรมของผงในรง

October 30, 2007

รปแบบการควบคมอณหภมในสตวชนดตาง ๆ

ปลา– สวนใหญมอณหภมรางกายใกลเคยงกบสงแวดลอม– มบางชนดทมกลไกควบคมอณหภมในรางกายเอง

อณหภมของกลามเนอในปลาทนา

counter current heat exchange ในปลาฉลาม

October 30, 2007

รปแบบการควบคมอณหภมในสตวชนดตาง ๆ

สตวสะเทนนาสะเทนบกและสตวเลอยคลาน– สวนใหญเปน ectotherm อาศยความรอนจากสงแวดลอม– มอตราเมแทบอลซมตา สรางความรอนเองไดนอย– อาศยการปรบพฤตกรรม เชน การอาบแดด (basking) หรอเคลอนยายไป

ยงพนททมอณหภมเหมาะสม– บางชนดสามารถปรบเปน endotherm ไดชวคราว เชน งเหลอมสามารถ

สรางความรอนเพอใชในการกกไขได

October 30, 2007

รปแบบการควบคมอณหภมในสตวชนดตาง ๆ

นกและสตวเลยงลกดวยนม– เปน endotherm มอณหภมรางกาย

คอนขางคงท– รกษาอณหภมรางกาย โดยอาศยสงปก

คลม (ขน) หรอไขมนใตผวหนง– สามารถเพมอณหภมรางกายไดโดย• เพมการหดตวของกลามเนอ

(shivering)• ใชฮอรโมนเพมอตราการเกดความรอนจากการเมแทบอลซม (Non-shivering thermogenesis)

October 30, 2007

Feedback mechanism

October 30, 2007

Feedback mechanism

October 30, 2007

อาการเปนไข (Fever, Pyrexia)

• กระตนโดย pyrogen (เชน lipopolysaccharide จาก cell wall ของ bacteria)

• ทาใหมการเพม set point ของอณหภมรางกาย• ชวงไขขน: รางกายตอบสนองเหมอนชวงทอณหภมรางกายตาเกนไป (shivering, vasoconstriction)• ชวงไขลง: รางกายตอบสนองเหมอนชวงทอณหภมรางกายสงเกนไป (sweating, vasodilation)

October 30, 2007

October 30, 2007

อาการเปนไข (Fever, Pyrexia)

• เรมพบในพวก endotherm• ในภายหลงมรายงานวา ectotherm ม behavioral fever

(เพมอณหภมรางกายโดยการใชพฤตกรรม)• ทดลองในหองปฏบตการ โดยควบคมปจจยทจะชวยในการปรบอณหภม พบวากลมทมอาการไขมอตราการอยรอด ดกวากลมทไมมอาการไข• ววฒนาการเพอปองกนอนตรายจากเชอโรค

October 30, 2007

การปรบตวตอการเปลยนแปลงอณหภม• การปรบในระดบเซลล– การสราง stress-induced protein (heat-shock proteins)– เปน molecular chaperone– ชวยใหโปรตนอนท denature กลบมามโครงสรางทเหมาะสม (โดยใช

พลงงาน)• การปรบชวงอณหภมทรางกายทนได– Acclimatization (เกดในชวงระยะเวลาเปนวน หรอสปดาห)

• การปรบลดกจกรรมในกรณทสงแวดลอมเปลยนรนแรง– Torpor: ลดกจกรรมใหเชองชาลง– Hibernation: การจาศลในฤดหนาว– Estivation: การจาศลในฤดรอน

October 30, 2007

การปรบของ ectothermในทอณหภมตา

• กลมทไมทนความเยน (Freezing-intolerant)– หลกเลยงสถานการณทเจอกบความเยน (avoidance)– สรางสารทมสมบตตานการเปนนาแขง (antifreeze)• Polyhydric alcohols (glycerol, sorbitol) เพมความเขมขน• Polypeptide, glycopeptide ปองกนการสรางผลกนาแขง

– Supercooling• กลมททนความเยน (Freezing tolerant)

October 30, 2007

การควบคมสมดลนา (Osmoregulation)

• สงแวดลอมภายในรางกาย = ของเหลวอยลอมรอบเซลล– สตวไมมกระดกสนหลง: hemolymph– สตวมกระดกสนหลง: เลอด และ interstitial fluid

• เซลลมของเสยทตองกาจด• รางกายของสงมชวตตองสมผสกบสงแวดลอมภายนอก ซงมนาอยมากนอยตางกนไป

October 30, 2007

การควบคมสมดลนา (osmoregulation)

• Osmosis: การแพรของนาผานเยอเลอกผานจากดานทมความเขมขนนามากไปดานทมความเขมขนนานอยเนองจาก osmotic pressure

• Osmolarity: ความเขมขนของสารละลาย (mole/liter)• Hyperosmotic solution: สารละลายทมความเขมขนมากกวา• Hypoosmotic solution: สารละลายทมความเขมขนนอยกวา• Isoosmotic solution: สารละลายทมความเขมขนเทากน

Salt: 15% Salt: 80%

Water: 85% Water: 20%

A B

October 30, 2007

รปแบบการควบคมสมดลนา• Osmoconformer– สตวทมความเขมขนของเหลวในรางกายใกลกบสงแวดลอม

(isoosmotic) จงไมจาเปนตองอาศยกลไกการควบคมเปนพเศษ– เชน สตวทะเลหลายชนด

• Osmoregulator– สตวทมความเขมขนของเหลวในรางกายตางจากสงแวดลอม และ

ตองการกลไกในการควบคมสมดลนาในรางกาย

October 30, 2007

การควบคมสมดลนาของปลาทอาศยในนาจด

• นาจดเปน hypoosmotic environment• นา osmosis เขาตวปลาตลอดเวลา• ขบปสสาวะทเจอจาง ปรมาณมาก• ปสสาวะเปน hypoosmotic urine• ขณะทปลากนอาหารเพอชดเชย

เกลอแรทออกไปกบปสสาวะจะไดรบนาเขาไปดวย

• อาศย chloride cells ทเหงอก ดงเอาเกลอ (Na+, Cl-) เขาสรางกาย

October 30, 2007

การควบคมสมดลนาของปลาทอาศยในทะเล

• นาทะเลเปน hyperosmotic environment• นา osmosis ออกจากตวปลาตลอดเวลา• ปลาจะดมนาทะเลและกนอาหารเพอให

ไดนาและเกลอแรมาชดเชย• ขบเกลอ (Na+, Cl-) ออกทางเหงอก โดย

อาศย chloride cells• ขบเกลอแรอน ๆ ทมากเกนออกมาทาง

ปสสาวะ โดยขบปสสาวะปรมาณนอย • ปสสาวะ เปน isoosmotic urine

หนงสออเลกทรอนกส

ฟสกส 1(ภาคกลศาสตร( ฟสกส 1 (ความรอน)

ฟสกส 2 กลศาสตรเวกเตอร

โลหะวทยาฟสกส เอกสารคาสอนฟสกส 1ฟสกส 2 (บรรยาย( แกปญหาฟสกสดวยภาษา c ฟสกสพศวง สอนฟสกสผานทางอนเตอรเนต

ทดสอบออนไลน วดโอการเรยนการสอน หนาแรกในอดต แผนใสการเรยนการสอน

เอกสารการสอน PDF กจกรรมการทดลองทางวทยาศาสตร

แบบฝกหดออนไลน สดยอดสงประดษฐ

การทดลองเสมอน

บทความพเศษ ตารางธาต)ไทย1) 2 (Eng)

พจนานกรมฟสกส ลบสมองกบปญหาฟสกส

ธรรมชาตมหศจรรย สตรพนฐานฟสกส

การทดลองมหศจรรย ดาราศาสตรราชมงคล

แบบฝกหดกลาง

แบบฝกหดโลหะวทยา แบบทดสอบ

ความรรอบตวทวไป อะไรเอย ?

ทดสอบ)เกมเศรษฐ( คดปรศนา

ขอสอบเอนทรานซ เฉลยกลศาสตรเวกเตอร

คาศพทประจาสปดาห ความรรอบตว

การประดษฐแของโลก ผไดรบโนเบลสาขาฟสกส

นกวทยาศาสตรเทศ นกวทยาศาสตรไทย

ดาราศาสตรพศวง การทางานของอปกรณทางฟสกส

การทางานของอปกรณตางๆ

การเรยนการสอนฟสกส 1 ผานทางอนเตอรเนต

1. การวด 2. เวกเตอร3. การเคลอนทแบบหนงมต 4. การเคลอนทบนระนาบ5. กฎการเคลอนทของนวตน 6. การประยกตกฎการเคลอนทของนวตน7. งานและพลงงาน 8. การดลและโมเมนตม9. การหมน 10. สมดลของวตถแขงเกรง11. การเคลอนทแบบคาบ 12. ความยดหยน13. กลศาสตรของไหล 14. ปรมาณความรอน และ กลไกการถายโอนความรอน15. กฎขอทหนงและสองของเทอรโมไดนามก 16. คณสมบตเชงโมเลกลของสสาร

17. คลน 18.การสน และคลนเสยง การเรยนการสอนฟสกส 2 ผานทางอนเตอรเนต

1. ไฟฟาสถต 2. สนามไฟฟา3. ความกวางของสายฟา 4. ตวเกบประจและการตอตวตานทาน 5. ศกยไฟฟา 6. กระแสไฟฟา 7. สนามแมเหลก 8.การเหนยวนา9. ไฟฟากระแสสลบ 10. ทรานซสเตอร 11. สนามแมเหลกไฟฟาและเสาอากาศ 12. แสงและการมองเหน13. ทฤษฎสมพทธภาพ 14. กลศาสตรควอนตม 15. โครงสรางของอะตอม 16. นวเคลยร

การเรยนการสอนฟสกสทวไป ผานทางอนเตอรเนต

1. จลศาสตร )kinematic) 2. จลพลศาสตร (kinetics) 3. งานและโมเมนตม 4. ซมเปลฮารโมนก คลน และเสยง

5. ของไหลกบความรอน 6.ไฟฟาสถตกบกระแสไฟฟา 7. แมเหลกไฟฟา 8. คลนแมเหลกไฟฟากบแสง9. ทฤษฎสมพทธภาพ อะตอม และนวเคลยร

ฟสกสราชมงคล