antrenörlük pedagojisi: antrenör Öğretmen İkilemi mi? · antrenörlük pedagojisi: antrenör...

Dr. Hüseyin Coşkun Hacettepe Üniversitesi

Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu

Antrenörlük Pedagojisi: Antrenör – Öğretmen İkilemi mi?

Hacettepe Üniversitesi

Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu

5. Antrenman Bilimleri Kongresi Beytepe / Ankara

2 – 4 Temmuz

Sunum Akışı

• Antrenman ve Yapısı

• Antrenman ortamında antrenör davranışları

• Sporcuların tercih ettikleri antrenör davranışları

• Sporculara göre zayıf antrenör davranışları

• Zihinsel faaliyetler

• Bilinçli düşünme süreci

• Saha onların yaşama alanı

Tanım= Antrenman

Antrenman, sporcunun mümkün olan en yüksek

performans düzeyine ulaşmasını sağlayan bir süreçtir

(Bompa, 2009).

Antrenmanın Amaçları 1. Çokyönlü fiziksel gelişim.

2. Spor-Özelinde fiziksel gelişim.

3. Teknik beceriler.

4. Taktik gelişim.

5. Psikolojik faktörler.

6. Sağlığın korunması ve devamlılğı.

7. Sakatlığa karşı dayanıklılık.

8. Teorik bilgi.

Bompa, T.O., & Haff, G.G. (2009). Periodization: Theory and Methodology of Training. Human Kinetics:IL

Antrenmanın Amaçları

Teknik beceriler.

Taktik gelişim (Yarışma stratejisi).

Teorik bilgi. Spor dalı ile ilgili kural ve düzenlemeler.

Tekniklerin bilimsel temeller üzerinde incellenmesi ve anlaşılması. Sporcunun hareketi analiz etmesi ve

doğru tekniği geliştirmesi ve böylece sakatlık riskini azaltmasına olanak sağlayacak temel biomekanik

bilgileri anlaması.

Biomotor yetilerin bilimsel ve metedolojik temelleri ile ilgili bilgiye sahip olması.

Yarışmalara hazırlanmak için antrenmanın planlanması ve periotlamasının nasıl yapıldığı ile ilgili bilgiye

sahip olması.

Antrenmana bağlı olarak meydana gelen fizyolojik uyumla ilgili bilgiye sahip olması.

Sakatlıklarının nedenleri, önleme yötemleri, temel tedaviler ileilgili bilgiye sahip olması.

Spor sosyolojisi. Grup içi ilişkiler.

Pisikolojik beceriler: iletişim becerileri, davranış uyarlamaları, stres yönetimi, gevşeme teknikleri ile ilgili.

Beslenmenin antranman uyumuna etkisi ve diyet uygulamalarını antenman ve yarışma öncesinde

esnasında ve sonrasında nasıl kullanacağı ile ilgili.

Bompa, T.O., & Haff, G.G. (2009). Periodization: Theory and Methodology of Training. Human Kinetics:IL

Antrenman Sistemi

Ana Faktörler Destek Faktörler

Antrenman Değerlendirme İdari ve Ekonomik

Koşullar

Mesleki ve

yaşama tarzı

Eğitim

Teknik

Taktik

Planlama

Fiziksel

Antrenman

Fonksiyonel

Potansiyeli

Arttırma

Biomotor

Yetilerin

geliştirilmesi

Bilimsel

Değer.

Test ve

standartlar

Tıbbi

kontrol

Görsel-

işitsel

Antrenman

Günlüğü

Bireysel

değerlendirme

Diyet

İçki ve

Sigara

yok

Temiz

havada

aktivite

Mesleki

eğitim

tatmini

Planlı

günlük

program

Dinlenme

Tesis

Malzeme

Kıyafet

İdare

Kulüp

Organiza

syonu

Bütçe Destek

spor

tesisleri Yarışmaların

Orgaizasyonu

Bompa, T.O., & Haff, G.G. (2009). Periodization: Theory and Methodology of Training. Human Kinetics:IL

Antrenman

Sisteminin

Öğeleri

Antrenmanın Niteliği

Sporcunun Performansı

Antrenörün Bilgisi ve Kişiliği

Tesis ve Malzeme

Kalıtım Sporcunun Yetileri Motivasyon

Destek bilim dallarından Oluşan bulgular

Yarışmalar

Antrenman Kalitesini etkileyen faktörler – (Sporcu Performansını etkileyen faktörler)

Bompa, T.O., & Haff, G.G. (2009). Periodization: Theory and Methodology of Training. Human Kinetics:IL

Antrenman Metedolojisi ve Teorisi

Anatomi Egzersiz

Fizyoloji

Biomekanik İstatistik Testler ve

ölçümler

Spor Tıbbı

Pisikoloji Motor

Öğrenme

PEDAGOJİ Beslenme Tarih Sosyoloji

Destek Bilim Dalları

Bompa, T.O., & Haff, G.G. (2009). Periodization: Theory and Methodology of Training. Human Kinetics:IL

Antrenmanın Niteliği

Sporcunun Performansı

Antrenörün Bilgisi ve Kişiliği

Tesis ve Malzeme

Kalıtım Sporcunun Yetileri Motivasyon

Destek bilim dallarından Oluşan bulgular

Yarışmalar

Antrenman Kalitesini etkileyen faktörler –(Sporcu Performansını etkileyen faktörler)

Bompa, T.O., & Haff, G.G. (2009). Periodization: Theory and Methodology of Training. Human Kinetics:IL

Antrenman ortamında neler oluyor?

Antrenör ve Sporcu arasındaki ilişkinin

içeriğinde belirleyici olan ne?

Antrenörün üstlenmiş olduğu rol ve

sorumluluğun sınırlarını ne belirliyor?

Antrenman ortamında

Antrenör Davranışı

Atrenör Davranışı %

İlk ismi kullanma 13.10

Ön açıklama 11.29

Çalışma esnasında açıklama 20.14

Çalışma sonrasında açıklama 26.10

Sorgulama 2.97

Fiziksel yönlendirme 0

Olumlu modelleme 2.95

Olumsuz modelleme 0.40

Sporcuyu ateşleme 2.60

Övgü 11.10

Hoşnutsuzluk 0.33

İdari 7.30

Kodlanmayan 1.64

Sessizlik 13.19

20 yıl,

Profesyonel Antrenör

İngiliz ulusal 1. ligi – Premier Ligin 1 alt ligi.

Profesyonel futbolcu kariyeri

Potrac, P., Jones, R., & Armour, K. ( 2010). It’s all about getting respect:

The coaching behaviors of an expert english soccer coach.Sport,

Education and Society.

Antrenman ortamında

Antrenör Davranışı

Atrenör Davranışı %

Teknik açıklamalar 12.42

Taktik açıklamalar 17.38

Genel açıklamalar 15.92

Motivasyon 10.73

Ödül ve cesaretlendirme 10.76

Yorum 8.67

Sözsüz ceza 1.53

Eleştiri 5.5

Gösterme 8.26

Sözsüz ödüllendirme 3.1

Espiri 3.21

Kodlanmayan davranış 2.52

12 antrenör

A1 A2 ulusal ligide görev yapan

Voleybol antrenörü

Zetou, E., Amprasi, E., Michalopoulou, M., Aggelousis ( 2011). Volleyball

coaches behavior assessment through systematic observation. Journal of

Human Sport & Exercise..

Nash, C., Martindale, R., Collins, D., Martindale, A., (2012); Potrac, P., Jones, R., & Armour, K. (2010); Zetou, E., Amprasi, E.,

Michalopoulou, M., Aggelousis ( 2011); Tharp & Gallimore (2004);

% 63.85 - % 68.15 Öğretme davranışı

Öğretme ve öğrenmeyi destekleme davranışı % 31.85 - % 36.15

Konuyla ilgili diğer araştırmalar da bu sonuçları desteklemektedir.

Antrenman ortamında

Antrenör Davranışı

Eğitim

Teknikleri

• Açıklama

• Dönüt

• Sorgulama

• Gözlem

• Olumlu modelleme

• Olumsuz modelleme

• Fiziksel yönlendirme

• Yorum yapma

• Eleştirme

Nash, C., Martindale, R., Collins, D., Martindale, A., (2012); Potrac, P., Jones, R., & Armour, K. (2010); Zetou, E., Amprasi, E.,

Michalopoulou, M., Aggelousis ( 2011); Tharp & Gallimore (2004);

Antrenman ortamında

Antrenör Davranışı

Sporcuların Tercih ettikleri Antrenör Davranışları

Antrenör Davranışı Boyutu N Ortalama

Olumlu Dönüt

312

4.24

Antrenman ve Açıklamalar 3.96

Demokratik davranış 3.49

Sosyal Destek Davranışı 2.88

Otokratik davranış 2.33

1=Asla 2= Bazen 3=Arasıra 4=Sıklıkla 5= Herzaman

Sherman, C. A., & Fuller, R. (2000) Gender Comparisins of Prefered Coaching Behaviors in Australian Sports. Journal of Sport Behavior. Vol.23, N.4

Zayıf/Etkisiz Antrenörlük

Gearity, B., T. (2012). Poor teaching by the coach: a phenomenological description from athletes’ experience of poor coaching.

Physical Education and Sport Pedagogy. Vol. 17. No. 1. 79 -96.

n = 33 sporcu;

Basebol, Basketbol, Amerikan Futbolu, Futbol, Softball

(17 tane baş antrenör; 9 tane yardımcı antrenör)

Kolej ligi, profesyonel, yarı-profesyonel.

Öğretememesi : Teknik, taktik, zihinsel, moral değerler, hayat dersi.

1.Açıklamalar yapmaması: Spor dalı ile ilgili becerilere

ilişkin yeterli açıklama yapmıyordu.

2.Bireysel olmaması: herbir sporcunun ihtiyaçlarını

karşılayacak öğrenme ortamı yaratmıyordu.

3.Bilgili olmaması: Etkili öğretmek için gerekli olan

becerilere ve niteliğe sahip değildi.

Zayıf/Etkisiz Antrenörlük

Gearity, B., T. (2012). Poor teaching by the coach: a phenomenological description from athletes’ experience of poor coaching.

Physical Education and Sport Pedagogy. Vol. 17. No. 1. 79 -96.

Öğretememesi :

1.Açıklamalar yapmaması:

Ne yapılacağına ve nasıl yapacağına ilişkin açık

bilgi vermeme.

Çalışılan beceri hakkında etkisiz dönüt kullanma.

Sorunu çözecek desteği sağlamama.

Açıklamaların basit ve yetersiz olması.

Açıklamaların zamanlamasının zayıf ve uygun

olmaması.

Maç esnasında etkili kararlar ve yönlendirmeler

yapmaması (taktik, Strateji).

Zayıf/Etkisiz Antrenörlük

Gearity, B., T. (2012). Poor teaching by the coach: a phenomenological description from athletes’ experience of poor coaching.

Physical Education and Sport Pedagogy. Vol. 17. No. 1. 79 -96.

Öğretememesi:

2. Bireysel Olmaması: Herbir sporcunun ihtiyaçlarını

karşılayacak öğrenme ortamı yaratmıyordu.

Teknikleri uygularken bireysel farklılıkları dikate almaz.

Hersporcuyu motive etmek için aynı şekilde yaklaşır.

İletişim becerileri hep aynı.

Her sporcunun en iyi nasıl öğrendiğini önemsemez.

Zayıf/Etkisiz Antrenörlük

Gearity, B., T. (2012). Poor teaching by the coach: a phenomenological description from athletes’ experience of poor coaching.

Physical Education and Sport Pedagogy. Vol. 17. No. 1. 79 -96.

Öğretemiyordu:

3. Bilgili olmaması: Etkili öğretmek için gerekli olan becerilere

ve niteliğe sahip değildi.

Spor dalı ile ilgili gerekli bilgiye ve anlayışa sahip olmaması ve

bunun için çaba sarfetmemesi.

Spor dalı yarışmasının sınırlarını bilmemesi.

Antrenörlük için hazır olmamak, tembel olmak.

Tekniklerle ilgili güncel bilgiye sahip olmama.

Teknik ve taktik becerileri öğretmekte yetersiz olmak.

Sporcu öğrenmesini başarılı kılacak yöntem ve ilitişim

becerilerine sahip olamama.

Verdasco X Nadal maç görüntüleri

Nadal vs Verdasco – Yarı Final Maçı Australia Open, 2009

Süre: 27 sn

Vuruş Sayısı: 18 (9 Verdasco; 9 Nadal)

Bir Tenis maçı: 5 saatten fazla

Öğrenme zihinsel bir süreçtir Mosston , M. & Ashworth, S. (2007).

ANTRENMANLARDA FARKLI ÖĞRENME KOŞULLARI YARATILAMAZ MI?

Bilinçli Düşünme Akış Modeli

U = Uyarıcı

K = Bilişsel Kargaşa durumu (Bilme ihtiyacı)

Ç = Çözümleme (Araştırma)

T = Tepki ( Cevap veya çözüm)

U K Ç T

Mosston , M. & Ashworth, S. (2007). Teaching Physical Education. First Online Edition.

Hatırlama

Zihinsel Faaliyetler

Keşfetme Yaratma Önceden öğrenilmiş

bir bilgiyi hatırlama. Öceden bilinmeyen bir

bilgiyi bulma.

Bilinmeyen veya öncellenmemiş bir bilgiyi ortaya koyma.

Mosston , M. & Ashworth, S. (2007). Teaching Physical Education. First Online Edition.

Taktiksel Problem Topsuz Hareketler Topla Hareketler

Hücum

(Gol Atma / Sayı yapma)

Toba sahip olma

Hedefe Hücum etmek

Hücumda alan yaratmak

Hücumda alanı kullanmak

Savunma (Golü Önlemek/ Sayıyı

önleme)

Alanı Savunma

Kaleyi Savunma

Topu Kazanma

Oyunu yeniden Başlatma

Taç atışı – Hücum ve savunma

Korner atışı-Hücum ve savunma

Serbest Atış-Hücum ve savunma

Futbol – Basketbol – Hentbol – Voleybol –Sutopu -Tenis

Bilinçli Düşünme Akış Modeli

U = Uyarıcı

K = Bilişsel Kargaşa durumu (Bilme ihtiyacı)

Ç = Çözümleme (Araştırma)

T = Tepki ( Cevap veya çözüm)

U K Ç T

Mosston , M. & Ashworth, S. (2007). Teaching Physical Education. First Online Edition.

Bilinçli Düşünme Akış Modeli

U K Ç T

Zihinsel Faaliyetler

Hatırlama Keşfetme Yaratma

Soru ?

Durum?

Soru ?

Durum?

Soru ?

Durum?

Mosston , M. & Ashworth, S. (2007). Teaching Physical Education. First Online Edition.

Tanım = Pedagoji

Öğretme – öğrenme süreci (planlama, uygula

ve değerlendirme) (Jones, 2007).

Bireyin kendi yaşama alanında verimli ve etkin

yaşama becerilerinin geliştirilmesi.

Tanım = Antrenörlük Pedagojisi

Antrenörlüğün özü sporcuların öğrenmelerine

ve gelişmelerine yardımcı olmak ve böylece,

onların performanslarını geliştirmektir (Jones,

2007).

Spor Sahası Sporcuların Yaşama Alanıdır

Amaç Kurallar

Saha Zaman

Malzeme Tesis

Teknik Taktik

Strateji Yarışma Yetenek

Atrenman

Her spor dalı birbirinden farklı,

kendine ait bir yaşama ortamı ve

koşulları sunar. Spor Dalları

Spor Sahası Sporcuların Yaşama Alanıdır

ANTRENMAN

Antrenmanlar, spor yarışmaları için

hazırlanılan ve durumların test edildiği

öğrenme ve gelişme ortamlarıdır.

Spor Dalları

Sporcuları, gerçek yarışma ortamına

hazırlar.

Gerçek yarışma ortamında karşılaşacakları

problematik durumları nasıl çözeceklerini

burada öğrenirler.

Beklenmedik durumlar karşısında sahip

olmaları gereken tutum, düşünce, anlayış ve

davranışları yapılandırmasını

antrenmanlarda öğrenirler.

Spor Sahası Sporcuların Yaşama Alanıdır

ANTRENMAN

Spor Dalları

YARIŞMA

Spor Dalları

Hatırlama, keşfetme ve yaratma becerilerini aktive eden koşullar ve öğretim yöntemleri kümelerini ne ayırır?

A B C D E F G H I J K

Hatırlama Keşif Yaratma

Keşif Eşiği Keşif ve Yaratma Eşiği

Modelin Tekrarı Yeniden Üretme

Mosston , M. & Ashworth, S. (2007). Teaching Physical Education. First Online Edition.

Sonuçlar

1. Öğretme ve öğrenme (Pedagoji) süreci antrenmanın özünü oluşturmaktadır.

2. Antrenman (Öğretme ve ğrenme süreci) sporcunun maç içinde iş yapabilme

kapasitesini arttıracak, onun bütüncül gelişimini sağlayacak, farklı

öğretim yöntem ve tekniklerini kullanacak şekilde organize edilmeli,

3. Sporcu merkezli yaklaşımlar ön plana çıkmalı.