ناریایٌرابردنادداصتقاکییاَتشاددای · غیرػأت شتیٍس ٍد...

‌ی‌ایران‌ای‌یک‌اقتصاددان‌دربار‌یادداشت

‌ژيزف‌رابیى

‌ی‌احمذ‌سیف‌‌ترجم

‌1091آيریل‌‌32راوی‌در‌اوجمه‌سلطىتی‌آمارگران‌در‌‌مته‌سخه

‌وقذ‌اقتصاد‌سیاسی

‌1201شریرما‌

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

2

ؿبسا

ایرشاى آى صهربى، . ؛ املاثی و بتوبم هبذلشاس داؿت املاة هـشط ی ایشاى دس آػتبدس آغبص لشى ثیؼتن، ی صرن

طصف .یظ اگلؼتبى سػی، ثد ث ،بی اػتعوبسی بی آؿىبس پبى لذست سلبثت خؼرتیي سیریغ ثبره ساثیر

سیتش تأػریغ دس پی اگزاسی اهتیبص تأػیغ ثبه ث ثبسى جلیع د 5881و دس ، ثبىیؿبـبی ایشاى ثد

. اؽ دس لذى تبثع لایي ثشیتبیب ثد ثبه ؿبـبی خؼتیي ثبه هذسى ایشاى ثد و و هشوض لبی. ؿذ ثد

ی فبسػی آى ثشای خؼرتیي ی اجوي آهبسگشاى ػلطتی هتـش ؿذ تشجو دس ـشی 5095دس ػبل هتي حبضش

، اػرتبد داـرگب پربدا ،شفؼس وبالیش لسییپتبة ثشگشفت اص و بعوذت آىؿذ دس یبی اسا داد .ؿد ثبس هتـش هی

ی دس . ساثی دس لذى ث دیب آهذ ثد اهرب پرذسؽ ایتبلیربیی ثرد طصف .اػت و دلت ایتبلیب هتـش وشد ثد ثد

. داداص ثبه اػتعفب 5098ػبل

ربی لرذست و ص فت ایشاى وـر ـرذ ثرد ؿذ هتـشس ؿشایطی د همبلایي لاصم ث یبدآسی اػت و

.دادذ هسد تج لشاس هی اؽ یض جبیگب استجبطی بث ثبصاس دػتشػیتش اص هظش ثیؾسا التصبد ایشاى اػتعوبسی

ػرسغ بی طصف ساثی سییغ ثبه ؿبـربی ایرشاى دیذگباص اثتذای حبضش، دس همبل ربی ثشیری دیرذگب

ی التصبد بی ثبلم ب تاى ی جبیگب طیاوهیه ایشاى دس التصبد ؿشق، یظگی اساى اگلیؼی لت دسثبسػیبػتوذ

یربثی ثر هربفع تجربسی دس ایرشاى آگرب بی اػرتعوبسی ثرشای دػرت لذست ػبیشسلبثت اگلؼتبى ثب سػی ایشاى،

. ؿین هی

آهذبی فعبلیت اػرتعوبسی پی ی دذ سؿی ـبى ثب آى ثبی وشا ب پشػؾ پبػخ وچیي ایي یبدداؿت

ربی هؼرتمت تجربس ساى فعبلیت ی تجبست یبسجی فمذاى ظبهبت هؤثش گوشوی دس تضعی تلیذات پیـ دس حص

ى بی ػیبػی هلیر آهذب سا دس لبلت اعتشاضبت تجبس دس املاة هـشط یض وـگشی ثشیی اص ایي پی. دایلی اػت

ر مذ التصبد ػیبػی .این بی ثعذ دیذ دس دایشای

***

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

3

ای مب ث این ی اضای ی افىبض عی خت وطز اؾت ثب زض اذیطا ثب آ ایتی و ایطا تدبضت این . اؾنت ادن

قنت اظ ؾنی زنت ایتبینب ای اؾت اظ وتبثی و پطفؿض ونبایط نضیی اؾنتبز زاكنب پنبزا زضالع ذلان مب

(1).تكطقس اؾت

پطفؿض ضیی زلای ثؿیبض حىی اضای ی وكنضی ون ،زسو چطا ثبیس قطای التهنبزی اینطا ضا ثطضؾنی ونی

ثنطای وضنبی عنی الاعنبت نطز وكنضبی بطثنی قز تنیف ظیبزی زاضی ی ثحث یثؿیبض اـ زضثبض

. ساضس ی ایطا زضثبض ظیبزی

ون زض ضا قنس ؿنبیی تطی قنى نطم نی يعبت بطث و ث ؾبز ی فیس ذاس ثز اط ؿتم اظ

بی یئنت تدنبضت ذزنب ثطضؾی عاضـ زض ،ثطای . اس ثطضؾی وی یه تس چسثعسی پیچیس قس ی تید

ضانی ، نبی وكنتی ی و اظ زضآس قنطوت یآب ضا ثب ثطآضزب وطات وس ی و طم یؿبی تدبضتی نعتی ب

ی زض اینطا آنبض نساضی انب پسینس .بی ؾیبحب زض وكضبی رتف زاضی تهحیح وی صاضی ذبضخی عی ؾطبی

و وی كبس ی. آظ اؾت التهبزی ایطا ىت قنز اضز نی فنت اظ ثنبو (2)وینف نبی لنس قنىط اظ وبضذبن

ی و پن ننبحت و كبس ی. قز ث ضؾی نبزض ی جبضب پج، ثطح، پك ذكى حب ثطای پطزاذت ثبی آ زضعی

بی ایطای اظ ؾب ضؾس ثعس لبی ای ث ایطا ی بی پج نعت ؾبو چؿتط ث نضت پبضچ آثبز اظ طینك اؾنتبج

. قز و نبزض ی س یب تطیبن اظ قیطاظ ث ث

چیعبؾنت ون یی التهبز ظ ثؿنیبض یان اثتسا ی ثیؿت لطی ثب فی حتی ثب خز ذزوبی ثؿیبض رطة

بی یه ثیبضؾتب اؾت و ايبع ثحطای اؾت ی العیت اؾت ون زوتنط زضینب این ثرف زض»ثبیس یبز ثیطی چ

« .آظز وبض ضا ی ی آضز ثتطی قی ب ضا ث زؾت ی يعیت ثحطای ثتطی تدطث

بپنصیط منط، آ ی ببى وب زفعی ثپطزاظی انب، ونط ثن ؾنم منی اختنبة قبیس فیس جبقس ث بلك

ضیی ثطای ثطضؾنی احنس پنی ؾنطظی ثب ای سف و پطفؿض .وكضبیی و اظ مط اختبة وطزس ثبیس ثطضؾی قس

ث ای تید ضؾیس اتطیفضؾی پؽ اظ اضؾی ضفط پی زض، زض وط زاضز زضیبی ظضز نصاض بؾنجی ی و ایطا من

.اؾت

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

4

ضا ظینی ثن آؾیب ایفنب ونطز ثن ينطضت زض تدبضی ثی اضپب ی ب ث عا یه حم مكی و ایطا زض صض لط

ی نب یذانس اضپنب آؾیب ث نسای ثس فطانی . ؾتب چی و او ضز تخ ضؾی آب اؾت احیب ذاس قسس

كى انی اختبعی اطظی ثطلنطاض ونطز پینس . ثبیس ث س ػاز ذز ثبظطزس ضا بقیس ثیطس تاس ای نسا ی

یت چینعی اؾنت ون ا ثن ی یسا.بس ی ذبن ی ی اؿب ؾطبی ضیی ؾطبییب آ چیعبیی اؾت و پطفؿض

و ثؿی ثیكنتط اظ ینبظ نب زض اؾت ییچبض اـ ا، ض، فب زس ضا ب ضز اتمبز لطاض ی عا عت قبی زت

. بؾت اذتیبض

چبزض ی ذباز اثتسا ث نضت لجی خؿی ای زضنت پیكنطفت اختنبعی ضا اظ . یبفتن زضآنس كی ثعس اؾنىب

اثتنسا ؾیبؾی، یعی زنت ون زض ی ب ث بز پیچیس پؽ آ تا آببظ وطز ثعس ث ز ضؾیس ؾپؽ ث قط وج ی

این زاینی زض ب تؾع تلف قس اؾت خعینت ض ثن افنعایف خب ی ثطای لط ای زض. وچه ثز ثعس ثعضي قس

تحنت و تحت فكبضس تب یطبی لاظ ضا ثطای حفن این طظنبی زجرابن فنطا آضنس طظب حسزس زضحبی

.قز آب تحی ی زاضا ثعضي ثط و ثطای حفظ بفع ظی اس ای طایب وكی یه وب حبیت ؾت

نب ثطازضان ضفتنبض یینب ثنب آؾنیب ینس ضؼ ی. زاضز ی اؾتعبض زضثبض بی ظیبزی ثطای فت پطفؿض ضیی حطف

.یطز ایطاز ی وطای زض یه زؾت پبچ زؾت ثب قلالی زض ث ط بی زؾتىف بی ایؿی وس ی اظ عبزت ی

العینت زض»نی « زنت نب ذزؾنطا اؾنت » :فت. غطا وضپبتىی زضچس ؾب پیف ث ی ىت اقبض وطز

یآیب نی نب ثن ینه آؾنیب »بی اضیؿتوطات و ایؿی زضحبی ،«ب زوطاتیه اؾت ی ضحی ی ثن چكن ن تنطاظا

.«اس وس و ابض آب ػازی فطزؾت ای ضفتبض ی یب ثب آب ث طس ی

یب ؿنتعطات نب پطاوسی زض ی ای ایس. بیطالعی یؿت ز اؾت ی وبلااسوی جبغ آ ای ازعب طچ ث

یطنس ثینزی، عبن وكی لطاض ی طوع یه اپطاضی زض حب ع ضز ثط قب اظ ای و اظ ؾی ولا بضيبیتی

ی ای ون زضثنبض زسون ا ثن آ انساظ یس كب نی قب ؾر ی اضظـ ثز خاب ب و یؿس زضثبض ثز ثی

چی ضق اؾنت ون این . اؿتب وبفی یؿت ی زضثبضاـ زافزاس یس ی قب ؾر ی زیط وكضب و زضثبض

ذنا ضا زؾتی قدبعت خانب نب حست ؾطؾپطزی ؿتعطات ی یو حساعلا (3)وتبة لج اظ خ تطاؿا

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

5

ثن نض تا فت و اپطاضی ثطیتبیب تمطیجب زضالع ی. بیطوبی كب زاز قت قس اؾت ذاوبی ی زض عطن

. قبؾس یس ی اـ ؾر ی بحسز ؿتطـ طظبیف ضا و پطفؿض ضیی زضثبض

ثینب ون ون فطاتنط اظ ونس ون پطفؿنض نضیی زض وتنبثف نطم نی ضا ای اظ العینبتی ث خبی ای و ذلان

ب ثپطزاظ و الاعبت آنس زض تطی عاضـ ای ثطضؾی اؾت ثتط اؾت ث تبظ ی حسز . وتنبة ضا تىین ونطز ثبقن

،وس و یی پس ثطآضز ی 9تدبضت ذبضخی ایطا ضا ؾبی زت ثطیتبیب ی ؾبب ینعا العنی اظ این ،ث ب ن

:زتا ث ای نضت تمؿی وط ایطا ضا ی تدبضت. ثیكتط اؾت

فبضؼ ذیح ثبزض -

قب -

قب بطثی -

خة بطثی -

1898 1899

ثنط فنبضؼ ذنیح ی مو تدبضت

اؾبؼ ثطآضز ظاضت ذبضخ

پس 4335883 پس 3797919

پس 2622523 پس 2368882 ؾ ثطیتبیب سؾتب

ویس و زض خس ظیط لاحو ی وطز اؾت ضا تكط ییآبضبزت ضؾی

و تدبضت ث پس نبزضات اظ ایطا اضزات ث ایطا ؾب

ضث ضث

1895 14159723 18964626 3486772

1896 14521445 17492312 3367764

1897 16236232 18649669 3651132

ی اؾنت ون اظ یبنس وبلانب آچ ثبلی نی . عبز تدبضت اظ ایبلات خثی اؾت ث ای تطتیت تدبضت ثب ضؾی تمطیجب

یػ اظ تطوی ون زض ين ثنبظاض نی ثنطای حهنلات ثتجطیع اظ وكضبی ؾاح سیتطا -(4)طیك ضا طاثظا

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

6

و تدبضت . وطبكب -ی ضا تدبضتی ثغسازچ قز ایطای اؾت اضز ی قنس اظ این طینك ن احتنبلا قنبذت

. یی پس اؾت 12تب 9ؾبی

ونطي ی زنی ازاض وس ای وب اخنبض ى یب تدبضت ضا تمطیجب ی آضی آبضبی لبث ثق زضثبض آچ و خع

ینطز فعنت ؿنتمیی ض یوؽ و زض اضتجب ثب طن لطا ایطا ضایح ثز اؾت ط زض بی ذیی زض اؾت و اظ ظب

. یطز زاضز و آبضب ضا و ثطآضز وس ای وبض ثب قست تب ادب ی

زتنی ایدنبز ونس ی ث كىلات بی تهی طفت و زض پیس ثب طوبت یه ازاض اوف ؾب صقت زضزت

تنا فنت آلنبی نظ نی لنطاض طفتنس سی ثطای تغیینط ؾیؿنت لن ای وقف پیكبضی ثب خز كىلات فطاای و

. تخی زاقت اؾت بی لبث و ث ضیبؾت طوبت وكض هة قس فمیت (5)ثػیىی

زضننس 5اضزات ننبزضات اؾنت ون ثنط 1828 چنبی اؾبؼ لطاضزاز تطوب قز ثط ایطا يع ی عاضيی و زض

ی یه لطاض تدبضت ثب تطوی زض. قز عاضو اعب ی اضظـ آب زضننس عناضو 2عناضو ننبزضات ضا ی خسابن

طنع عاضينی اب. زضنس تعیی قس اؾت 75 زضنس لطاضزاز اؾت ی ثطای تجبو ه یعا عاضو 6اضزات ضا

زاضی زضآنس بقنی اظ اخنبض . زضننس اؾنت 3تب 2 ض تؾ زضآس زت ثضؾس قز ث زؾت زت ی و يع ی

پنس ثنز 322222ؾب صقت و ای وب تغییط ونطز زضآنس زضی پس جز 222222ؾب صقت ثیف اظ زض ز

تنطی وقنف ثنطای سی اؾنت ون وچنه حاؾتفبز اظ ای وب ث ؾء. زضآس زت ثیكتط ذاس قس اؿب احتبلا

ی ثب تخ ث يعف زت زض ایبلات ی زیی خز نساضز ون تنا . تخی ذاس زاقت انلام آ پی آسبی لبث

ثنطای ظینط ثنطآضز خنس . حتی ثس تغییط یعا عاضو ثیف اظ ز ثطاثط زضآس وؿت وطز 1922 1899 نبی ؾنب

.زس و طوبت چ تمؿی قس اؾت كب ی

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

7

پس

) طن قب قب بطثی، آشضثبیدب چنی ثنبزض ثحنط ذنعض ( ضؾی طاثنظا

بی زاذی لعی تطا ضا

192222

88222 بی زاذی خة تطا طوبت خة اظ خ ضا

27822 تطوی وطزؾتب وطبت بطة، طظ

325822 و

زض. اؾنت یین پنس 12تنب 9ثطآضز ب اظ و تدنبضت ثنی ،ثیطیزضنس زض وط 3تب 2اط تؾ عاضو ضا

ؾب آینس ثنطای انی ثنبض نب . وستدبضی تبظ تافك یه لطاضزاز ثطؾط حب حبيط صاوطاتی زض خطیب اؾت تب ثب ضؾی

تانس ثؿنیبض یس نی حهلات ایطا ثس تطز. آضی قس اؾت ی ذای زاقت و اظ ؾی ؿئلات طن خعیآبضب

.بی اضتجبی زاذی وب آثیبضی السابت لاظ نضت ثیطز ثیكتط ثبقس ث قط ای و ثطای ثجز ضا

غلات

قنس زض ای م س ظیبزی تینس نی . وكت كسبی ؾیعی ب ثبعث قس تب ظی بك خة بطثی وجز ضا زض

ذینعی اؾنت انط وبض زقت ثؿیبض حبن ی م. تاس تیس قز زثبض ی ثجز یبثساىببت ح م اط

. تاس زثبض ضا ثیفتس عزیىی ااظ اؾت طت قز ی ای و زض ؾس ذطاث

پج

ای ث تیسوسب ضؾی تخ یػ. یبثس ایطا افعایف ثجز ی وكت ای حه ث ض زای زض اینطا زاضنس ی پجن

. زضنس عاضو آ ضا اضز وس 5تاس ثب ی

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

8

تشیبن

522.222تنب 452.222ثنی ـ تب اظ چس ؾب پیف آببظ قنس اون جنع ؾنبلا ا پطلیت و نبزضات حهای

ثنب . قنز زاذن هنطف نی اؾت ای ضل ؿتم اظ ای اؾنت ون ینعا ظینبزی ن زض ایطا تدبضت ذبضخی اظ پس

،عنلا ثن ، تاس افنعایف یبثنس تطزیس یؿت و یعا تیس ی ،تط تیس بی عی قی زض عناضو ننبزضات زض اینطا

. وس ؿجت بچیع اؾت ی نبزضات تطیبن ایطا ضا خصاة ی ث مبیؿ ثب زیط وكضبی نبزضوس

اثشیـن

حه انی نبزضاتی ایطا ثنز نی ثینبضی ونط اثطیكن زض ای حه ثطای چسی لط 1893تنب 1862 ی فبنن

1893اظ ، طچستیس اثطیك ضا س وطز تمطیجب نبی ظینبزی ثنطای احینب تینس تدنبضت اثطیكن وقنف ث ای ؾن

ی اثطیك اظ ضقت طونع ایبنت نیلا طونع عنس وط ی نبزضات پی. تخی زاقت اؾت نضت طفت ضقس لبث

:عاضـ قس اؾتخس ظیط تیس ای حه ث نضت

اضظـ ث پس ظ ث وی ؾب

1893 35222 6475

1894 76222 11782

1895 127222 15525

1896 124222 14242

1897 157222 23552

1898 279222 55822

1899 535222 112352

1922 733222 152265

تاس افعایف یبثس زیی خنز نساضز ون ینعا ؾح تیس ظ ی. قز مساض ظیبزی اثطیك زضزاذ هطف ی

. كز وتبی حتی زثطاثط ی تیس زض فبن

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

9

ثشج

. كس ثى تیسـ ضقس زاقت اؾت وبض صاقت تب طفت اـ ث خبی اثطیك ادب ی ثطح و وكت

تجبست یشاػبى

زاضز اظ ای وط حنبیع اینت اؾنت چن ؾنرتی عیكنت وجزنب زض تدبضت ای ایبت و زضقب قطلی ایطا لطاض

زض. ونس بی وطب، یعز آشضثبیدب خت قس و ثركی اظطز ث ذطاؾب بخطت ایبت این نبخطت ی تیدن

ثنبفی ن زض حنب ثرنف لنبی . قنز بی تبظ ؾبذت نی ذب حب ؿتطـ زایی اؾت عایف تدبضت قط كس زضاف

حب تمبيبی ذنبضخی ثنطای قنب ضنس عنی زضعی. تطوی اضپب افعایف یبفت اؾت ؿتطـ اؾت چ تمبيب اظ هط

نی ننبزضات ثن ضؾنی ضنس ثبثنت بنس قب تطیبن، اثطیكن اؾنت اؾنت نبزضات ث سؾتب و عستب. زاضز

ثركی اظ ای افعایف ث ذبط اىببتی اؾت و زنت ضؾنی ثنطای ضقنس تدنبضت فینبثی ایدنبز . زس كب یافعایكی

طوبت طظی ایدبز وطز ی ی ثطای جبز و زض ازاضیب آغاؽ ثطای .وطز اؾت ثركنی ن ثن این ذنبط انس

ای اظ یبظنبی ذنز ضا ای ؾطثبظا ثرف عس. تخی اظ ؾطثبظا ضؾی زض تطوؿتب ؿتمط ؿتس اؾت و تعساز لبث

چن ننبزضات بنلات قنز بلات ث طظنب اضؾنب نی اظ تخی ثرف لبث ذبط ث ی وس ی یأاظ ذطاؾب ت

تنخی پكن ن اظ این نبك ثن ضؾنی اضؾنب یعا لبث. قز بضبی طوبت ثیب یع اؾت ای یعا زض آ

خنب انسوی ونبف تم قس زض تید تدبضت ای ثركی اظ ای تدبضت اظ كس ث ؿیط قید خیس اجت اذیطا .قز ی

ایطای ایدبز قس اؾت ی زضثبفسی ثؿیبض فمی زض انفب اظ ؾی چس ی یه وبضذب. زس كب ی ضلبثنت ی تیدن

ثن نطات ننبزضات پؿنت یكنىط . بی ای وبضذب ث ذبضج اظ طظبی قبی وبف یبفت اؾت ب نبزضات پبضچ ضؼ

. زس افعایف كب ی

تمبينب ثنطای لن ن زس ضؾی افعایف كب ی پیس ثب اضزات ث ایطا یعا چبی اضزاتی اظ سؾتب زض

چنی زض انس قنب ایدنبز ونطز ونب اعنبی خنبیع ب ثنب تؿیلاتی و ضؼ ،زض تید. ضس افعایكی زاضز ی تیدن

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

10

ون تمبينبی ض ثن ضقنس ثنطای این ح م ثبلا اضزات لس قىط اظ سؾتب تلف قنس اؾنت زضحنبی ی عی

انس قس خنبیعی زاضنبی اضزاتنی اظ سؾنتب قنس ی و اظ تطوی اضز ییزاضب .قز ی یأحه اظ ضؾی ت

اظ ثنبظاض ذنبضج ؾنط ینه بی اضزاتنی اظ سؾنتب ضا قس وجطیت نبزضاتی ی ی بی ضؾی و ك خبیع وجطیت

ؾنطة ضی ی عنلا ب چی فنت ثن یعا اضزات اثعاضبی ظی اؾت، وبلابی فبتعی، وبضز چ. وطز اؾت

و تمبيب ثطای قسبی سی ایؿی زض حنب افنعایف اؾنت نی فنطـ چناض زضحبی. اظ ضؾی افعایف یبفت اؾت

.افعایف یبفت اؾت چیت ساضؾفیس بیطؾفیس حن ی اطچ اضزات وبلابی تفطل افعایف یبفت اؾت نی عین

ی عی. تط وطز اؾت ای ضا و بی پج م ثبلا ث نضت بعی تمبيبی پبضچ ثبعنث قنس ح م ظیبز اظ سؾنتب

.و تدبضت چكیط وببص اظ آ ضؾی قز اضزات ثنضآلات رنطف تنخی زض چی سؾتب زیط ؾن لبثن

ثن بینط اظ اضزات )بؾنت ن حتنی ضؾنی اذتیبض نسی رطف چیی زض تطا ثطای ثضآلات ثبظاض. چیی ساضز

. قز اضز ی اتطیفثى زض اذتیبض حهلاتی اؾت و اظ ( اخبؼ ثب ویفیت پبیی تدنبضت ین ی ینػ قنطای ذنبل

. حب حبيط تلف وطز اؾت بی ؿی ضا زض ضل

م ثؿنیبض ونبف ح ی تدبضت زض ای ایبت ایطا ضلبثت وس ثبیس عی سؾتب بی اؾت ثب ضؾی ثطؾط اط

تنطا زض ثطیتبینب ض ؾنفبضت ونبضزا ط یىؿ و زض آ لنع ؾ 1887حتی زض ،خسیس یؿت ای یبزآضی انلا. یبثس

. «یؿنی ضا طفتن اؾنت حد تدبضت تغییط ظیبزی ىطز اؾت ی وبلابی ضؾی خبی حهلات ا»ثز عاضـ وطز و

،يم وبف یبفت اؾنت زض مبیؿ ثب قف یب فت ؾب پیف ث ؿتبتدبضت ا ینػ تدنبضت ؿنخبت ایؿنی ثن

ب ثطای تدبضت ذنز ثنب اینطا مبیؿ ثب تؿیلاتی و ضؼ صقت اظ كىلات ح م زض. هف قس اؾت و حسزا

اضزات ثن نطات . حهلات ایؿی اضز قنس اؾنت ب ای اؾت و حهلات ثدی ثاس، عب زیط ایدبز وطز

.«ضؾی اؾت وبلاایؿی ثز ی او تبی ثزض صقت

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

11

نبزضات ث پس

1898 1899

و مط لا لابو و مط لا لابو

529348 :8111 498200 426721 :19;1 407543 ثقط 416283 1111:9 571470 376953 191581 551985 654238 881:5 587958 496305 95151 425804 ثحطی

عطثی ثبزض 361072 18115 387322 536906 1:819 565253 131706 91111 59284 88927 88;11 32061 حط

2432530 ;89811 2059301 1970745 8195:1 1643663 و ؾب

پس اضزات ث

1898 1899

و مط لا لابو و مط لا لابو

916528 86511 832217 843462 62416 783246 ثقط

529346 111875 641221 478225 133422 611625

641526 144144 497362 551728 124312 427416 ثحطی

عطثی ثبزض 258219 66875 324894 268486 74665 343151

227892 5422 222492 157162 733 156429 حط

2722722 444122 2276582 2518467 364211 2154256 و ؾب

نبزضات ایطا ث ثطیتبیب سؾتب ث پس

1898 1899

سؾتب ثطیتبیب سؾتب ثطیتبیب

95273 78328 72522 115471 ثقط

2881 284174 3663 264947

473274 - 322398 - ثحطی

- - - - عطثی ثبزض

21621 11273 14972 8391 حط

854915 93244 692264 126746 و

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

12

اضزات ایطا اظ ثطیتبیب سؾتب ث پس

1898 1899

سؾتب ثطیتبیب سؾتب ثطیتبیب

224862 441222 232522 421637 ثقط

412 346555 326289

439534 357978 - ثحطی

58937 66181 - عطثی ثبزض

^127213 74189 *92918 53869 حط

1136633 516111 1294154 455916 و

. پس اللا اضزاتی ث عس ؿت 13274قب *

. پس اضزات ث عس ؿت22181قب ^

ث پس و تدبضت ذبضخی

1898

ؾ ثطیتبیب سؾتب و تدبضت

2368882 818812 3797919 1643663 نبزضات

1552272 2154256 اضزات

1899

2622723 947959 4335883 2259321 نبزضات

1652744 2276582 اضزات

. خبجی طا اؾت ی ىبت آظس احس پ ایطا ثب

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

13

پل طلا

. قنز ث نضت قنف نلا ن اضز نی ،ث اؾتثبی مبزیط بچیع ،قز ایطا تیس ی ی زض وكضیلا نلا ی ؾنى

نبی ذنبضخی ثن ثب اؾتفبز اظ ؾى. قز ثطای سی یب احتىبض اؾتفبز ی ثیكتط ث نضت یه وبلا زضآس اؾت و عستب

لافطقنب ن اظ . سن و قز آ ضا يطة ی یپیس ثب تدبضت ث مساض وی اضز ایطا ضث ضؾی یب پس تطوی و زض

.وس بی ذبضخی اؾتفبز ی ؾى

پل مش

ينطاثرب زض . قنز ضؾی اضز نی طیك بجضي اظ ثطیتبیب یب بیطؿتمی اظ قز ثى ؿتمیب ایطا تیس ی مط زض

فطؾنز قنس اظ خنبت ونبلا ،حب ونبضوطز ثنز زضث ای ؾ 1877 لعیت ثؿیبض بدبضی اؾت وبضذب و اظ

4تنب 3قز ثؿیبض حنسز اؾنت زض ثتنطی حبنت ؾنبی ای و يطة ی ؾى ،تید زض. اؾتفبز اؾت رتف بیطلبث

انی ون ضاث ثب اؿب زت زض. ی اؾتیقی یب یه زلاض اطیىب 4عبز تب علا. یی تب ثیكتط یؿت

ثبنه قبكنبی ن ینه . طفنت اذتینبض ينطاثرب لنطاض و زض یی تب مط اضز وطز 3 ب طفت حسزا اظ ضؼ

نی احتنبلا . یی تب مط اضز وطز ث نضت ؾى زضآضز 522222تمطینت عنبز تنای اضزات زینطا ضا ثن

ؾرتی ثن يطة قس ثای و ؾب صقت و ؾى. تب ثسای حتنی اظ آ ن نئ ،یین تنب ضؾنیس زنی

. یؿت

ذنعض ثنطای ثحط ی خصاثیت التهبزی ایبلات حبقی ب ث احتىبض لات يطاثرب علال قطلیآ اقىبلات بقی ث ؾجت

تنب 5 اـ ثبلا ثطز عنلا اضظـقز ای اخ ؿتی و ثبعث ی بی مط زاذ یك ثب وجز ؾى ایطای، زض ی مط

خصاثیت مط ی ثبیس زضثبض. اـ زض ثبظاض لیت زاضز زضنس ثیكتط اظ اضظـ اؾی 22 ثحنط ی بی ایطانی زض اینبلات حبقنی

. ذعض تيیح ثس

ثبقنس وتنط اظ آچن ثبینس زضننس 2ـ تنب ا ظ علا بثثطای ی و زاضز یوجزب ی ایطای ثب ی مط ی ؾى

ثتطی حبنت ينعی ثنی ینه عینبض ضؾی زض ی بی مط ؾى. ای اؾت ثطای یه احس پ ثی یعیبض یاؾت،

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

14

ایطای ادب ی ی بی مط حد جبزلاتی و ثب ؾى ،زض تید .یه احس پی عی زاضس ینطز ثن نبی طاتنت اظ ؾنى

: ضث اؾت، ی 185222تب عبز 122222ب زض حب حبيط ثطای ث. ضؾی ثیكتط اؾت ی مط

اؽ 133.222 ذبم زض تب اظ وط لبی ی ظ مط

اؽ 132536 زضنس تمت 2بی

اؽ 127.262 ذبم زض ضث ی ظ مط

اؽ 23.474 ایطایی تفبت مط

21.92 ثیب قز ث زضنس اط

ی یاینبلات آؾنیب ضؾنی زض ی بی منط مبث ؾى ایطای زض ی بی مط بؾت و اظ خصاثیت ؾى ست مببت ضؾی

عن كنرم قنس ون این زض. بی ایطای ضا ع وطزنس فطبی ضز ؾى ؾب پیف ثب نسض 9اس حتی ذز الف

. اس ب ذزقب غـ وطز ثط یؿت پؽ اظ چسؤفطب ؾنب صقنت نبی ن زنت ضؾنی ضاخنع ثن ضز ؾنى

ذبضخی اعلا يع وطز نستی ثعنس . نع ونطز 1899ن 13نبی ذنبضخی ضا ثعنس اظ ثب نسض فطبی ضز ؾنى

. زضننس 22 حنسزا ،ضث عاضو زض وط طفت قس 3نبزضات مط ك عاضو طوی قس ثطای ط پس ظ مط

قنز زنت ضؾنی ن ذنعض لبچنبق نی ثحط ی قز و ث ایبلات حبقی فت ی ن بی ایطای س ؾىاظ آ تبضید ث ثع

ثركی اظ ؾى. وسثطی مبث ؤ ض تبو تاؿت ثب آ ث ذنعض وكنضبی ثحنط ی بی ایطای و ثن اینبلات حبقنی

تنطـ شة قنس ثن قز و ثرف عس فت ی. قز يطة ی زثبض بس احتبلا ضز زض افغبؿتب ثبلی ی داض ی

.یطز تدبضت ظیی ثب چی ضز اؾتفبز لطاض ی آیس و زض نضت قف مط زضی

قنب بطثنی ث قب، قنب قنطلی، -قز قطی و زض آ يطة ی - تخی ؾى اظ تطا ؾب یعا لبث ط

اضزات مط و پیكنتط اقنبض قنس ثن . طزز تخی ث تطا ثطی زاضی ث یعا لبث ذجطی و یتب خب ضز ث ثیط ی

. قز ای تطتیت خصة ی

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

15

بی فشعی ػى

ی ثنیف اظ انساظ بی لای ازا زاقت يطة قز ثطای ست ثیكتطی تمجی و زض يطة ؾى ی نبی ؿنی ؾنى

. زی يطاثرب، ثی زاكی ؿنئلا فؿنبز ؿنئلا زتنی حؼ اخبضوب : زلای تعسز ث ، آاؾت نبی ؾنى

82 حتنی 52، 42، 32 قبی عنبز ینه لنطا منط ثبقنس نی عنلا 22قس و ؿی ثب ای ؿجت ضؾی يطة ی

چیعیآ ی بی ؿی وط ث ای و ؾى. اظای ط لطا اؾت قبی ؿی ث آ زؾتطؾنی زاضنس اؾت ون فمنطا ثن

فمنطا ضا نی بی ؿی ثنط ثس وب يطة ؾى ی ی بقی اظ ازاضیب هیجت لتنی قنب فعنی . ضاحتنی تهنض ونطز تنا ثن

ای يطضت احؿبؼ ی ،ث ؾت ضؾیس [وفطاسی قب] ی ثنطزاضز ینب قس و ثبیس ثطای پبینب ثركنیس ثن آ لنس

32تب 25ث ؿجت بی ؿی ضا تب ؾى 722222زت اطچن این . اظای نط لنطا اظ نطزـ ذنبضج ونطز قبی ثن

قس حصف قز وبفی جز ی پی اضظـ بی و یعا و اظ طزـ ذبضج قس ثطای ای و ؾى ثنب . تخن ثنز آسـ لبثن

بی ؿی خطیب یبفت اعتجبضقس ؾى ثی نبی اـ اسوی وبف یبفت ث حنسی ون نب وجنز ؾنى اضظـ كنبس ون

يعیت زؾتض زاز ؾى ثطتط ثب ایؤثطای مبث زت . قز ی ثطوؿن ی بی یىنی قنبی زقنبی زض ينطاثرب

. ثیكتط ثؿت قز ی اؾتفبز يطة قز تب احتیبخبت عا ثطآضز قز ضا ثطؾء

پل وبغزی

انصاض ونطز ث ثبنه قبكنبی احهبض نسض پ وببصی ضا 1889وس ثى زض ایطا پ وببصی نبزض ی زت زض

62عن طنع اظ زضننس اؾنت نی زض 33ی تب لب ی یعا شذیط. افتس اؾبؼ اعتجبض ثبه ث خطیب ی اؾت و ثط

ونس عنبزت نی ثط اؾت ی طز ث اؾتفبز اظ آ تثجیت یه پ وببصی فطایسی ثؿیبض ظب. زضنس وتط جز اؾت

خس ظیط یعا پ وببنصی ننبزض اظ ؾنی ثبنه قبكنبی . یػ زض تطا اؾتفبز اظ پ وببصی ثؿیبض ضایح اؾت ث

. زس ؾپتبجط ط ؾب ضا كب ی 22زض

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

16

(ث تب)پ وببصی

415222 1896ؾپتبجط 22 29222 1892ؾپتبجط 22

223222 1897ؾپتبجط 22 99222 1891ؾپتبجط 22

365222 1898ؾپتبجط 22 194222 1892ؾپتبجط 22

589222 1899ؾپتبجط 22 227222 1893ؾپتبجط 22

1258222 1922ؾپتبجط 22 334222 1894ؾپتبجط 22

254222 1895ؾپتبجط 22

. قز قف لا مط ث یعا وی ثطای یبظبی نعتی اضز ی

.بی ایطا و اظ وتبة ضیی تطخ قس اؾت رتهط ایبتتنیف

:اػتشآثبد

اضتفبعبت ذیی ؾطز زض خ ذینی نط زض ،خة ا لای اؾت قز زض ث ؾ م تمؿی ی :قطای الیی

.ذكه

.، تجبو، ثطحطچهس، خ، پج، ضب و: حهلات

.ب ظرت، س، لبی ثب ویفیت تطوبی پكی پبضچ: نبیع حی

. قس ب پك ذب، لبی اؾت زض مبث س، ثطح حهلات ؾبذت جبز ثی قطب چبزضكی :تدبضت حی

هبصذساى

تنت عت ضثت ظینبز ظنی، ثینبض ی ثبض تبثؿتب ث زض. ای لایی زاضز یث بیط اظ بك وؿتب: قطای الیی

. ذیع ضا افعایف ثسس ؾت اضظـ ؾلات ای ایبت ثؿیبض حبن تاس ث ظىكی آة ظیبزی ی. ظیبز اؾت

نبی فنطاا چطانب . خنبت، انض بنلات وكت ثطح ث مساض ظیبز، پج، ؾنجعیدبت، ضبن وطچنه، ین : حهلات

.ذهل ثطای ؾفسا زض بك وؿتبی ث

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

17

.یاثطیك ث مساض ظیبز ثب طخ افعایك: نبیع حی

ؾفض ثطای تیس پزض ؾفض، چك: بثع عسی بی آة عسی ط ؾنطز، ضن نبی نبی اظ نؽ آن، چكن

.فتی

(ث آذط ضؾیس اؾت و تمطیجب) پج، اثطیك، پك، ثطح چة قكبز : تدبضت حی

:گیلاى

. جی ث بظسضا اؾتقطای الیی ثؿیبض ق

.چطاب، اض، ظیت، ابض، پج، س، ؾجعیدبت تجبوب، یكىط، ثطح ث مساض ظیبز، خ: حهلات

زض تخ اثطیك ث مساض لبث: نبیع حی نبی ززی ثنطای ننبزضات، ؾنیبض، نبی حب افنعایف، پنطزاظـ تجنبو

وتب ثطای هطف حیبی اثطیكی، پك زؾتب

بی ذكه، ذبیبض، ضب، ثطح شضت پك، پج ، اثطیك، تجبو، ی: تدبضت دی

آرسثبیجبى

نبی غیین، طبی ظینبز زض نب . زضخ 32طاز تب بی ؾبتی ی زضخ 45 حطاضت ذیی تغیط اظ ی زضخ: قطای الیی

ثنطف زض . غین نای ثؿنیبض جنع بی اوتجط، ناجط، ن فب ه، زضببی ثؿیبض ؾطز، ثبزبی ط، قت. تا

.یعیثبضا ؾی زض ثبض زض ااذط پب. بی ثؿیبض ؾطز ظؿتب، ضظب قت

بی انض ثؿنیبض ثبغ. ظیی لاثی ثطح س ث مساض ظیبز، خ، تجبو، ضب وطچه، حجثبت، شضت، ؾیت: حهلات

.زض اطاف تجطیع عبی

ی تیسوس: نبیع حی چپك ؾیبض، تجبو، لبی، مساض ونی پبضچن نب، ای پكنی ثنطای هنطف حنی نبی پجن

.وطزب ی بضتیی ثطای اؾتفبز ی قس بی ثسؾبذت وبضبی ضی مط زیط خاطآلات، تف

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

18

ی اظ آضؾنیه، ینب جیعی، ض ی ی اظ ؽ، قج قیكیب ؾ، ه، ض بی اظ عی ظبب جیعی، ض لیط: بثع عسی

یب ططؾجع، آ ث مساض ظیبز، لع، ؾفض، ض نبی آة عنسی، بظنبی ؾنفضیه، طنط ی اظ ؾطة جیعی، چكن

.ضبض

. ی چسا ظیبز یؿتتخ ی تدبضت ح تدبضت تطاعیت ثؿیبض لبث: تدبضت حی

:وشدػتبى

22ؾبتیطاز تب نبی ی زضخ 42حطاضت ثؿیبض تغیط اظ ی زضخ: قطای الیی ظؿنتب نبی ؾنطز زض قنت . زضخن

.ثطف فطاا ؼاوتجط تب بض اظ. ثؿیبض ؾطز

نب، نی نس، شضت، خن ثعنی تیدن اثؿنت ثن چطانب بی ثؿیبض ظیجب، خعیت چبزضكی زض خ: حهلات

.ثطای نبزضات [Gall nuts] بظپك ذب، ذطب تطیبن . قز ؾجعیدبت وكت ی

رطف ذبوی. اس تخ بی نح لبث بی وطی چسا طبة یؿت ی لبی لبی، لبی: نبیع حی

. بی لیط جیعی،فت، ه، طط ضی، چك: بثع عسی

ونبضای آسقنس جع اننی . زیط حهلات ثطای هطف حی اؾت، ؾلام ذطب تطیبن، پك، بظ،: تدبضت حی

.ثغساز ث ایطا طوعی اظ

:وذاى

. یط ثبضای اؾتییىی اظ ؾطزتطی بك ایطا، ظؿتب ثبض ثؿیبض ؾطز زض تبثؿتب پب: قطای الیی

.بی طبة، تطیبن ی ؾجعیدبت، قطاة عبی، چطابخ، س، ضب وطچه، ضب، تجبو، : حهلات

.بی چسا طبة، وبضبی چطی فعی بی طبة، شة فعات، لبی ؾبظی، چط چط: نبیع حی

.بب ؾ طبةظ،ؾ ذبضا، طط ؾفیس، ذبوؿتطی، ظضز: بثع عسی

.چه ثطای حهلات حیتخ ثبظاض و تدبضت تطاعیت لبث: تدبضت حی

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

19

:هلایش ثشجشد

. بی قسیس بی ىطض ثبضا زض تبثؿتب ای لایی زاضز، فب. ظؿتب ذیی ؾطز اؾت زض: قطای الیی

بی انض ذینی نس، ثببؿنتب، ؾنجعیدبت، ثببنبت فنطاا زض تجبو، ثبغ ،تیس س طبة، تطیبن، پج: حهلات

.قطب ضؾتبب، ذكه زض ثرف خة بطثی ی ح

. قز ی و ث اضپب نبزض ییب تخی اظ لبی اس، ثرف لبث تیس تطیبن ثؿیبض پیكطفت زض: نبیع حی

ؾ، ذبوؿتط لا زض طط ذبوؿتطی ظضز، ؾ ذبضا، ظبب :بثع عسی ینب ضزذبن، ضن نبی ی اظ نؽ زض ؾن

. ؾفیس

بی ذكه، لبی، پج تخ ذبضخی، تطیبن، ی تدبضت لبث: حی تدبضت قنس، لنبط، تدنبضت آینعی بی ثبفتن ضن

. حی حسز

:لشػتبى

ع زضفن آة ای ثؿیبض تغیط، ثؿنیبض ؾنطز زض نبك طت : قطای الیی نب زقنت نای ثؿنیبض نط زض خن

.ب ا ثؿیبض لای اؾت چطاب

نبی تعنسز، نس، خن، ثنطح، ین . ب ثؿنیبض ظینبز اؾنت زض اضتفبعبت تیس چسا ظیبز یؿت ی زض زض: حهلات

. وس ب وكت حسز ظسی ی ب ثب اؾتفبز اظ چطاب چبزضكی. ؾجعیدبت، قطاة

لجبین چبزضكنی ثن ظینبز زض ثؿیبضتبی طبة،ببی نبیع پك ثبفی حسز ثب ویفیت بطبة، لبی: نبیع حی

.نبیع ذبی ی یبفت، تؾع ظسی اؾىب

.ؾ، ؾ آ، ثؿیبض بی زض هبح ؾبذتبی تخ ظبب فؿی، ه ظیبز، شذبیط لبث: بثع عسی

.ؾلام، بت، اؾت، ؾفس: تدبضت حی

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

20

(6):پـتى

.قجی طؾتب اؾت: قطای الیی

. ب زاضز و ی زا ب ضا زض زض خة ایطا ثتطی چطاب. س، ثطح، خ، تجبو، ذطب، ابض طوجبت: حهلات

.بی بطبة بی پكی لبی پبضچ: نبیع حی

.ی اظ فتیب فؿی ظیبز، طط ؾیب، ثب ویفیت ثبلا، ض: بثع عسی

. قبضی اظ آب ذیی ثسی ؿتس. تدبضت حسزی ثی لجبی چبزضكی خز زاضز: تدبضت حی

:عشثؼتبى

زض ظؿنتب آة نا لاین اؾنت زض . ضؾنس ؾبتیطاز نی ی زضخ 55ای ثؿیبض ط و حتی ث : قطای الیی

. ثبض ثبضای اؾت

.ب ید، یس، ثطح، یكىط، پج، تجبو، ح: حهلات

.تیس تساضن یكىط، ضب وطچه، تطیبن: نبیع حی

.چبزضكی ؿتس ب و عستب يطضیبت ظسی ثطای هطف حی تب زض: تدبضت حی

:یلیج فبسع

.(7)خز، فب ق، ثبزبی ؾبتطی ؾاح یىی اظ ط: قطای الیی

.یطی، نیس طاضیس ی، بییحهلات زضیبتدبضت : نبیع حی

.تخ تدبضت تطاعیت لبث: تدبضت حی

:یشاػبى

. ی قسیسیؿجت ثبلا، ثبزبی نحطا ث حطاضت ی زضخ: قطای الیی

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

21

اثؿنتی ب ث حهلات ای ایبنت ب زض خ ثب تطو ضؼ. بس ایطا یی ای ایبت ضا اجبض ب: حهلات

. یكىط، پج، تطیبن پك. سزاقت

.بی ثؿیبض عبی بی اثطیكی پكی، لبی، تیسوسب تطو، پؾت، چط نبیع زؾتی پبضچ: نبیع حی

ؾ طوع عبز فیطظ، ؽ ظبب: بثع عسی

. پكقس پطزاذتی، قتط، چط ییبب زاض ی تطیبن، تیسوس ،تخ س نبزضات لبث: تدبضت حی

فبسع

. آیس حطاضت ثبلا ثبزبی و اظ ذیح فبضؼ ی ی زضخ: قطای الیی

.بی اض بلات، یبب ضی، ثبغ: حهلات

.ثعضي قطاة لبی ی تیسوس: نبیع حی

.ی، یى ؾفض ؾطةاؾ، خی، اتی ی اظ ظببیب ؾ آ، ؽ، ض: بثع عسی

.تدبضت ی، قطاة قیطاظ، لبط، اؾت، تدبضت حی حسز: تدبضت حی

:اصفبى

.زضیب تغیط اؾت اضتفبع اظ ؾح حؿتتبثؿتب ذیی ط اؾت ا لای ی زض: قطای الیی

. بلات، پج، تجبو، تطیبن پك: حهلات

بی اثطیكی، چط تیس پبضچنبیع زؾتی : نبیع حی ؾنبظی ضی ثنبفی، وبضنبی ضی نلا منط، منف ؾبظی، پكن

.فعات

. ؾ طط ؽ، ع، ؾطة، ظبب: بثع عسی

.نبزضات تطیبن حهلات زؾتی، لبط وبضبی فعی: تدبضت حی

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

22

:تشاى

. وس ب ث ؾت ث ای ا عبزت یی یاضپب .ثتطی قطای الیی ایطا: قطای الیی

.بی ذة، س ؾجعیدبت، ید حسز، ثبغ یبی تیس فعبیت: حهلات

.ؾتی ی آخط، ظاییه، يطاثرب: نبیع حی

. وس اظ ذبضج اظایطا زیط مب ایطا اضز ی. وس قط هطف: تدبضت حی

ایطا زضخطیب زض یبی لا ؾى

ظ لای ذبم یعا ذل لبی (8)ظ لبی ث رز ؾى

بی لسیی ؾى

51.7572 992 58.28 تب

26.3736 992 26.64 ی تب

12.54944 992 12.656 ز لطا

ؾى بی خسیس

92.576 922 122.64 زتبی

45.288 922 52.32 1879تب تب

39.96 922 44.4 ثعسث 1879تب اظ

19.98 922 22.2 ی تب

7.992 922 8.88 لطا ز

916.66 123.27447 لا ی یط

ایطا خطیب زض زض ی بی مط ؾى

ظ لای ذبم یعا ذل لبی ظ لبی ث رز ؾى

1878-1857بی لسیی ؾى

69.264 922 76.96 لطا

34.632 922 38.48 ی لطا

17.316 922 19.24 چبض لطا یه

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

23

بی خسیس ؾى

127.872 922 142.28 زلطا

63.936 922 71.24 یه لطا

27.468 922 32.52 ی لطا

13.734 922 15.26 چبض لطا یه

- 925 87.27272 یه قیی

یه لطای لسی ی ؾى

وتط اظ اؾتبساضز ث زضنس م ث رزذب ی مط یعا تؾ ذل ث رز تؾ ظ

75.88 855 64.877 6.76

زلطای خسیس ی ؾى

139.77 892.166 124.69 2.55

بی فطعی ایطا ؾى

ثبظاض ایطا بی ؿی زض ؾى

.یس ی« عجبؾی»ث آ . قبی، ث یعا وی زضخطیب اؾت 4 -پد لطا یه

.«زیبض نس» یعی « نبض» یس و ث آ یقبی 2 -ز لطا یه

یه قبی -ثیؿت لطا یه

فت ی قز« پ»ی قبی و ث آ -چ لطا یه

.خطیب اؾت قز تب زض ذطاؾب زض فت ی« خسن»و ث آ ( هف پ)كتبز لطا یه

.اؾت زض خطیب صاقت قز بی یىی و لطاض ؾى

. زضنس یى زاضز ثمی ؽ اؾت25رز و 69.45بی ز قبی ث ظ ؾى

. و ب تطویت ثبلا ضا زاضز 46.32بی یه قبی ث ظ ؾى

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

24

5099-5800 06-5801 ی فبصل اسدات صبدسات وبلابی یبسجی ث هـذ دس

(ث پذ)

96-1895 97-1896 98-1897 99-1898 1922-

1899

122995 42824 47199 22654 15759 (1)

199167 89547 132282 123328 142299 (2)

86929 92547 121279 163322 178728 (3)

24166 19742 26673 47322 46514 (4)

11859 6226 12178 26572 9778 (5)

377299 362522 292412 228242 322121 و اضزات

نبزضات

22269 19681 42283 37557 42466 (6)

67889 82322 79453 124792 147275 (7)

928

11762

2379

12694

1149

15854

2615

27948

8124

24582

(8)

(9)

222227 192912 136539 115274 122826 و نبزضات

599326 553434 426951 323114 424947 و تدبضت ذبضخی

.ث ضؾی اضؾب قس وبلابی اضزقس اظ سؾتب و (1)

ی ثسضعجبؼئاضزات اظ سؾتب اظ طیك ثج (2)

اضزات اظ ضؾی (3)

اضزات اظ اضپب اظ طیك تطوی تجطیع (4)

اضزات اظ افغبؿتب (5)

نبزضات ث سؾتب (6)

نبزضات ث ضؾی (7)

نبزضات ث افغبؿتب (8)

اس وبلابی ذبضخی و اظ كس صض وطز (9)

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

25

(ث پذ( )یب یضد)ی، ثذسعجبع، وشهبى ئذػتبى اص طشیك ثوجاسدات ث هـذ اص

تطاعیت ث ضؾی

99-1898 1922-1899 99-1898 1922-1899

8741 8193 32227 25112 چبی ؾجع

4423 3221 26169 15297 چبی ؾیب

1992 4642 3612 1712 (بكرم) چبی ضی

75 128 12626 17414 ی

ی پبضچنن قننسی ایؿننی

سی

6762 9326 - -

- - 5416 7239 ؾفیسچاض

- - 4635 5495 بیطؾفیسض اچ

- - 1271 1682 چیت

- 122 222 1279 ی پبضچ

- - 982 2679 لطع ی قس ض ی پبضچ

- - 12598 6388 بی تفطل پبضچ

- 842 652 222 قب

- - 16882 14433 ای تبثیس بی پج د

- - 32 6223 بی ؿی ضق

- - 671 622 لع ؾطة

- - 412 1222 آلات چیی

- 72 834 1495 وتبة

- 2112 727 534 ظدجی

- - 95 - ض

- - - 2519 زاض

- - 2222 732 ل

- - 4311 - فف

552 - 3149 3982 ازی

- - 32 228 ای تؿجیح قیك

- - 222 - بی ضی خب

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

26

- 1532 5472 625 تفطل

15759 22654 142299 123328 و

(ث پذ)اسدات ث هـذ اص سػی

99-1898 1922-1899

56969 33676 لس و

19264 24291 قىط

3524 2583 قع

9393 3492 فت

46987 59414 ای بی پج پبضچ

5814 7233 آ، ید بیط

292 1216 فلاز

3255 2562 ؾی ثطدی ب ثطح، رطف

13276 8938 ثضآلات رطف چیی

182 412 لاثت بیط

2116 2989 وببص

884 522 بی ثضی آیی خب

1944 212 لع ؾطة

636 362 چطخ ذیبی

592 1282 ظاج

18 122 لطعزا

1117 948 لبقك چب بیط

4257 1236 وجطیت

82 48 ای بی پج د

1272 2822 ی

592 2122 ؾیبض تجبو

262 222 نسی

- 49 لبقك چثی 1405 2110 تفطل 2200 800 چبی

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

27

94 - ؾفض - 256 ؾیی - 12 بی

175818 159239 و

اسدات اص هش ثخبسا

1212 512 لبی

- 422 جبؼ اظ پك قتط

276 624 ذب چط

212 1612 پؾت

424 122 چط

72 - بی اثطیكی پبضچ

62 122 تر وس

287 112 پبلا اؾت

322 146 ظی اؾت

32 492 تفطل

2889 4283 ثربضا و اضزات اظ ط

178727 163322 و اضزات

پذ ث( ثذسعجبع وشهبى ضد،یث ) ذػتبى ث هـذ اص وبلا صبدسات

99-1898 1922-1899

561 882 پؿت

2222 1522 بی اثطیكی پبضچ

185 12 ثبزا

35422 33745 تطیبن

38345 36159 و

وبلابی نبزضقس اظ كس ث سؾتب اظ طیك ؾیؿتب

3222 562 بی اثطیكی پبضچ

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

28

682 582 اؾت

242 - ثبزا

- 228 پؿت

- 52 پك

4122 1398 خع

42466 37557 خع و

(ث پس)نبزضات اظ كس ث ؾطظی ضؾی

99-1898 1922-1899

22565 26382 پك

322 1222 پج

71 231 ثبزا

1913 1145 تبظ ذكه ی ی

496 346 تجبو

16284 22512 قب

22612 11265 لبی

34228 29682 پؾت

- 1342 بی اثطیكی پبضچ

18144 3317 چط

12143 18816 بی ساض پبضچ

522 - ثبضان

362 212 پؾتی

122 52 خضاة

22 - ییبی ضؾتب وفف

12226 12272 تفطل

88 - ع اؾت

7621 - جبت

126 - ظیی ؾیت

147575 124722 و

. تب ثز اؾت 5ط پس عبز : تيیح یؿس

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

29

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

30

آلبی ساثی ی همبل ی پبػخ ثنث دسثبسپشػؾ

:لست گشیفي ػش

ثطای الاع وؿبی و زض این خنع حبينطس .ای مب اضای قس ايبف و ی تا ت ثیكتطی ث آچ زضا فت،

ثنس ثنبلا ییتطا ثزنس، قرهنی ثبقرهنیت تانب ضاثی ضییؽ ثبه قبكبی زض غظفثبیس اقبض و و آلبی

ونبضیطی ا وط آلنبی ضاثین ضا ون پنؽ اظ ثن . ايبع بی ایطا وط ثسس ی و زضثبض اؾت تطی وؿی قه ثبنلاحیت

ثن . ونس ینس نی یطن ایطا زضآس ایطا ثؿیبض افنعایف یبفنت تب ی ؿئلا ثػیىی زض ازاض تنطا نبجی ی ؾنی

یؿنت زس ثنس تطی ث زؾت ی ضای الاعبت تبظ ای ؾر ثب الاعبت آس زضمبیؿ زضیبفت وطز اؾت و حتی زض

زضمبیؿ ثب ؾ ؾنب پنیف زثطاثنط 1921 ؼبض 21یعی اظ ن طوبت ثطای ؾب خبضی ی ثسای و ثطآضز زضآس ازاض

-زضننسی 5 لتنی نطخ عناضو ثیكتطی ثبقنی ی ث ای تطتیت ثبیس قبس تؾع. پس ضؾیس اؾتعاض 447قس ث

اظ این ینعا . ثنب زضؾنتی ننسالت اخنطا قنز -ا ب اثلاغ قنس ثطای اضزات نبزضات و ثب یه فطب ؾتی زض

پنس ن زضآنس نعاض 122 ضز وبض اؾت حسزای پس زضآس طن ذیح فبضؼ ثبزض حبقیعاض 136ثطآضز

زسو ثب خز تؿیلاتی و ضا ثبزض زضیبی ذعض اؾت ای كب ی اذتینبض تدنبضت ضؾنی ضؾنی زض ای لنبض آ ثنی

زض ؿتبتدبضت ا ی ظ ؿتطـ تؾع ،زس لطاض ی ا چنی اينبف ونطز ون . پنصیط اؾنت خة اینطا اىنب

ب ثطای تدبضت تطاعینت ضا ن غنب ونطز اؾنت ضاساضی ضا حصف وطز پطزاذت عی 2221فطب ؾتی ا آضی

نبی اقنبض ثن وقنف زض. ثطی ذانس ثنز ؤاخطا وس انلام ثؿیبض فیس ثب نسالت و اط حىب حی ای فطب ضا

ون ثن ی افنعز ون الاعنبت پن طزت سؾتب ثطای تكیك ضا تدبضی قىی اظ طیك ثچؿتب ث قطق اینطا ؾن

زضننس ضقنس 25تنب 22ؾب خبضی ث ؿجت ؾب لج زس و تدبضت اظ ای ضا زض تطا زضیبفت وطز كب ی ی ؾی

ضؾنب قس ثى ث تطوؿتب آؾیبی طوعی ن ا ای ضای اؾت و حهلات سی فم اضز ایطا ی. زاقت اؾت

آن ضؾنی ون اظ قنب اینطا اظ ذهل ایدبز ضا قز زض اـ نحجت ی زضثبض ؿتبو زض ا ای زضب .قس ی

آن طنع این ضا . اؾنت پبی اؾبؼ ثی وبلا - ث ثسضعجبؼ یب ثسض عیی -طیك قطق ایطا ث ذیح فبضؼ ثطؾس

آن ایدنبز ضا ای اؾنت ون تنبو زض ثطاثط عی 5اظای ط بی اـ ث ؾبذت ی تخی التهبزی راس زاقت عی

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

31

نبی تدنبضتی اینطا ضا ی يعبت زیط زضثنبض ای ثبض ثطای الاعبت فه زض. اس ی ذز پطزاذتیزض بك آؾیب

نبی ضینیؽ ثطضؾنی ن ط تنبؼ نسی اعتنبز ؾن وتبة عتجط لبث ی ؾتی ضا ث بعاد افغبؿتب ا اعبی

زض ای وتبة چی كنىلات ؿنتطـ ضا . ذاس فطای -طظبی سؾتب ذنیح فنبضؼ ثن ی آن آنبی اظ زبن

زؾنت انیؽ ثنبلی ض و یك ثز ثبیس زض خثی ایطا ب ی تدبضت م ی آیس. سؾتب ثحث قس اؾت

.قب زضثطز جب تدبضت ایؿی ذاس ثز اط اخبظ ثسی ای تدبضت اظ زؾتثبس ای ثسبی ثطای تدبض نبح

زض ؿنت ثبی نب نی ییب ثنب آؾنیب ب ضؼ ثی ضفتبض ایؿی ی فت و ث وط ا مبیؿ شال ػش تهبع گسدىط

ونطز اؾنت وؿی ون ظینبز ؾنفط زض مب. قس ضای طم ی ای ؾر ـ زض اینطا ا كنبسات اـ ن ثجنت ریفن

نض ونی ؾنر ثنی افىنبض عنی اط ث. سؾتب حتی آؾیبی طوعی ثز ا چی چیعی ضا كبس ىطز اؾت

نبی ثنبزاف نسی ض و ثنی زضؾتی ث حست ثی جمبت فطزؾت جمبت ثبلازؾتی پبیب ثركیس اؾت ب ث

ا كنبس ی اط تب ث عا یه ؾنیبم ؾنر ثینس . و وب ازاضی نبزلی پیسا ثىسقب ثز كبس وطزس ث فع

زینطا اظ بوبن ثنز ينطة ؾنى . تخی زاقت اؾت بی لبث يطة ؾى پیكطفت ی وطز اؾت و ایطا زض عطن

حنبلا ون . ضفنت خب ثن چنی نی اظ آ زاؿتس و قف مط اظ ایطا ث آؾیبی طوعی ی قس ثزس ایطا ثبذجط زض

پنؽ اظ این ون ؾنیط . بی منط ينطة ذانس قنس يطة ؾى زضایطا ثجز یبفت اؾت ثس قه یعا ثیكتطی ؾى

ثن نط ثرنبضا فطااؾفسبی نبزضات اظای بی ضث و ث ب آ ضا ثب ؾى ب ضا ثطضؾی وطز و افغب حطوت ؾى

كبس وطز و ؾى وطزس یؾطلس زضیبفت ؾنب پنیف زض 2522ی اؾنت ون ینب بی یىی تبظ زضالع قنجی ؾنى

نب عتمسنس ون اظ ثطیتبینب ب اظ سؾتب چی ختط اؾت حتی ثعی ای حظ زض ایطا پیكطفت وطز . خطیب ثز

چنبضی تنب یىی عبز یه لنطا ثنز ینه لنطا ن ی ؾى 22ط . بی یىی ختط اؾت اؾتفبز اظ ؾى زض

عیبض اضظقی اؾت و اظ ظنب خكنیس « زیبض»زیبضی اؾت 52بی ثبتط ؾى بی و ؾى. پؽ اضظـ زاضز 5پح

قنب ثزنس ؾنیبحبی ون ثنب ظثنب حنی آ . زیبض ثنز 122ز آ فتس یه ث لطا عاض ی. خطیب ثز اؾىسض زض

این ظثنب . اجت نسب عاضنب زینبض ،فتس ب اظ نسب عاضب زض جبزلات ضظا ؾر ی قسس و حی تعدت ی

.ضل ثب جبغ آز ثز پیس ثب ای ز چیع زض زس ثز ی بز ایطا ثز و تىب

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

32

ؾتی اظ طیك آ تخ زینبی ذنبضج ثن ؾنی اد ذقحب قس و تخ -وؿ ثطای ایطا -آلبی فبػتش

ثنب تخن ثن لعینت . عنس زاضز ضا ثن خنب آ زض وكضی خت قس اؾت و ا ؿئیت بیسی بفع تدبضی نس

نبی تنبظ ضا ی پن نطیف زضثنبض طپیس ثب وط ؾن زض .حتای ای مب وطی اثعاض وس ی تاس زضثبض اـ ا ی ضؾی

تدبضی ث ایطا، ا و تبظ اظ سؾتب ثبظكت اؾت، اظ وقف زنت سؾنتب ثنطای تكنیك این ضا تدنبضی ثنبذجط

عتمس اؾت ون ن فمن قرهب. ثركس ایطا ضا ثجز ی ا تطزیس ساضز و ضا تبظ اىببت اضتجبی ثی سؾتب . اؾت

(وفطاسی قنب )ثى قب تبظ ایطا خز زاضز ز قطای زضاىببت ظیبزی ثطای ثج النع ثبزاكنی اؾنت ینه قنب ثن

. ای ثطای ثجز يعیت وكضـ ضا تكیك وس بی تبظ وقس ایس تاس ی ی و ییوؿی اؾت و تب خب آلنبی ی ثن فتن

بی تدبضی تنبظ ثنطای ثجنز ينعیت اینت ز ضافبؾتط آچ عیب اؾت ای و ثجز اىببت اضتجبی زاذی ثبظوط

ی ئن ذیط افتنبز ثنی ثج أآن ثن تن ضا. اس اجت كىلاتی خز زاضز و ث ب ا ث مساض ظیبزی ضفع قس. اؾبؾی زاضز

. ـ آببظ قزا ظزی ؾبذتب یس قس لطاض اؾت ثأیوطاچی ت سؾنتب آنی ثنب اضتجنب ضا نی زض ی ای ینه حمن

آینس ن چنسا زض ذاس اىبنبت اضتجنبی ضا ؿنتطـ ثسنس زض ؾی زیط ی ب زض ي آب زض. ذاس ثز

. ذیح فبضؼ ث نضت یه العیت زضذاس آس ؾاح آ اظ اضپب ث سؾتب اظ طیك ضا

ذاس چنس پطؾنف ضا نطم ونس ضز ا تب یص یظبی ظیبزی ایطا ثز فت اظ لعی و ا زض آلبی سیغ

فت آلبی ضیؽ فطو وطز ون ونب پنی پ مط ؾر لتی آلبی ضاثی اظ احس. ای اضای بیس ای و الاعبت تبظ

و ی ای اؾت زضحبی بی مط اؾبؼ ؾى ایطا ثط نب ثنط اضیصن اضظـ ی زانس ن نلای تنب ثینب ی اؾنبؼ ؾنى

تطا زیس حتی ثب آ عب ن ونطز اؾنت ا آ ضا زض - تب خز زاقت ب ای ث زاؿت و ؾى ا ی. قس ی

ضث اقبض وطز اؾنت نی این ضلبثنت ثبینس زض یؿس چی ث ضلبثت ثی لطا . ـ حسز اؾتا اطچ خطیب -

ای اظ اپطاضی ضؾی ؾنفط پیف و ا ث ثرف عسؾب 15ؾب صقت پیف آس ثبقس چ 15 ضثن ی ونطز ؾنى

ثن ضانب آنب پبتىی افك اؾنت اطچن ضؼ طب ا ثب غطا و ییضفتبض ثب آؾیب ی قی ذهل زض. ضا كبس ىطز ثز

نب آنب ثن نب انساظ یمبیؿ ثب ایؿن ای ؾطوة وطز ثزس و ثب زؾتی ثطازضی برا اؾت ی زض قی

این ىتن ون ا عتمنس اؾنت ون زض . وسب ضا حفظ ییقرهی زؾتب ثب آؾیب بتحتی ثیكتط فك قس ثزس تب بؾج

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

33

ضفتبض ثعی اظ ؾیبحب و ثس ای و یبظی ثبقنس تنب ثن . اس حمیمتی فت اؾت ی ثزیخ ب ثیكتط ث فىط ؾ ایؿی

فت اؾت زضحبی پیف ی یس ىتأیت وطزس زض ز ضا ؿح یزسا ذ ثنب ون ثن یكن ـذنز ی ثن تدطثن ب زؾنتی

. ونس اضلنب جبغن نی ثنسی ثیب ضز زض ب ایطای غطا ضز عتمس اؾت و سا ب. قس ثز طثبی ثب ا ضفتبض

خب زض ؾبآ ؾی حب ای وب ث آچ زض ی زضعی نلای ثؿنیبض ی فطاؿیؿى خز زاضز ثطتنطی زاضز ون ؾنى

پس اؾت اضظا 4ثباضظقی زاضس و عبز ا ونب ایطانی ضا تنطخیح . ؿبفطوكنی ن ز قنی اؾنت ی تطی وطاین

ت ثؿنیبض ذقنحب ا اجت اسوی تعدت وطز لتی قیس و تدبضت ایطا ث ؾبی ز یین پنس ضؾنیس اؾن . زس ی

ونبض این زض. انس خنز زاقنت ضفنع قنس ظب ؾفط ا ث اینطا ؾب پیف زض 15ثیس ذیی اظ كىلاتی و اؾت و ی

وتبة ؾنططز ینبن :وس پ طیف ث یه وتبة فیس زیط اقبض وطز و زاف ب ضا اظ ایطا ثیكتط ی طضای ؾ ؾر

ـ ضا خثی تدبضت ثی ایطا سؾتب اؾت و طز ی و زضثبض ی زضثنبض . ونس اـ وقنف نی ونطظ ثنطای ؿنتط

نب ؾنجمت تدنبضت نسی نب ثنط زاس و ضؼ آضی قس اؾت ی ی و زض تطوؿتب چی خعیضلبثت تدبضی ا اظ آبضب

وؿنتب چنی ثن ذنبط عاضينی اؾنت ون زنت زاس و ثركی اظ زی وبف تدبضت ب ثب تط ا چی ی. اس طفت

. ثیط فی صاقت اؾتأتدبضت ب ت يع وطز اؾت و ثط« چطؼ»رسضی ث ب ی بز سؾتب ثط

اؾنبؼ نعاضـ زت سؾتب ثط. اضزاتی ث سؾتب چطؼ ثز ی غطا تبؼ ضز اقبض وطز و ل عس

رنسض ی چنطؼ ینه نبز . ضا يع وطز و ثبعنث قنس این تدنبضت ونبف یبثنس ویؿی تطیبن ای عاضو ؾی

. ذطبوی اؾت ؾیبؾت زت سؾتب زض ای ضز زضؾت ثز

ونس بطثی تدبضت ضؾنی ضقنس نی ی فت فم زض طظب ثى زض خج نحجت ضا طفت ی بجآلبی ضیؽ ز

زض صقت ن فمن زض اینطا ون . ضز ایطا ای تح ثبیس تبظ خسیس ثبقس زض. طخ ضقسـ اظ زیطا ثیكتط اؾت

ط آضتنض یىؿن زض پینس ثبقنى ؾن . طفتنس نی مب ا ثز ثمی ثعنس اظ آ لنطاض زض چی تدبضت ثطیتبیب زض

و ا كبس وطز اؾت ؾم تدبضت ثطیتبیب ث ای ذنبط ثنز ون خب ویفیت بطبة وبلابی ایؿی تب آ ی زضثبض

چیعی و ثنطای حفنظ مینبؼ وس، وسب ای م تخ بی هطف اضخحیتث تیسوسب ایؿی حبيط كسس

نی این س ى اؾنت زضؾنت ینب بن ثبقن و طز ثبضبی ذزقب ضا زاضس . يطضی حتی ثزؿتب تدبضت ا

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

34

ضا زینطی این ونبض قب بؾت اؾت زاقت ثبقس انط نب آ ضا تین ىنی حتنب قب اؾت و آچ ضا و ثطای حك

ای ثن زؾنت ا ب زاقت ون اظ اربضوطنبی ؾنیبحب فبینس .ضظ جز ف چسا ثؤخب اجت ب ای زض. ذاس وطز

اط زض فطایس ضفنع تطزینسب قنبس پیكنطفت ثنزی .قب ثبیس ضفع قز قه تطزیسبی -ب تطی تبظ ث بیط اظ -آیس ی

.ذیط ی ث ب وه ذاس وطز و يع ضا ثتط زضن وی ذاث فع ب ثز ثبقس ذا

ضاثین ضا لجی افك اؾت و آلنبی فت ثیب زاقت و ثب ؾر حد و تدبضت ؾر ی ی و زضثبض آلبی ون

تنب چنس ؾنبی پیكنتط . ب ضا زجب وطز اؾنت آیع ایطای اـ اظ تدبضت ایطا ضا جبغ یی پسی 12تب 9زض ثطآضز

ث مهس ذیح فبضؼ حطوت ی ؿتباظ ا ب یب فت یه وكتی ثربض ط وطز ون ثعنس ثنب تلنف زض بضؾنی ثنبض لنس

زض ثقنط وبلانب پنؽ اظ ضؾنیس ثن ذنیح . وطزس ح ی ب یؿی ثز و وكتی ای تب حه بیطا ظز ی قىط

حنب حبننط زض. ثطزنس اظ ثهط وبلاب ضا ثب لبیك اؾتفبز اظ ضزذب ث ثغساز زیط ثنبزض ایطانی نی . قس ط ذبی یهث

ثنطای ضؾنبس وبلانبی ایؿنی ثن . نس و ث مهنس اینطا حطونت نی ؿتببی یه وكتی ب تب ز وكتی اظ ا

اجت ثعیس یؿت یعا وی تدبضت ث .جز بی ثربض ثبظاضبی ایطا ضای ث بیط اظ ی وكتی وپنبی پنی ی ؾنی

نبی ثرنبض ؿنتمی مبیؿن ثنب وكنتی ثنطز قنز نی زض ی ئث وض تطاعیت ث ثبظاضبی ذیح فبضؼ ث ثج (9) اس ا

خطینب اؾنت ون نبی نی زض حطونت پیس ثب تدبضت لس قىط زض. تخ یؿت لبث ـ انلاا یعا ثنطای ثؿنب چن

ونس نی هنطف قىط وی تیس نی ب لس ایطای. نبزضات فطاؿ ط ثبقس قنب ثن ؿنجت ظینبز اؾنت ی ن

زنت ضؾنی ثن . وطزنس قىط حن نی تخی لس لبثیعا ضفتس بی ثربضی و اظ بضؾی ث طف ایطا ی وكتی

نب ون ثن فطاؿنی زضحنبی . زس تب ث تدبضت فطاؿ زض خة ایطا ثعس ضای زض ازؾب یبضا ی یه ذ وكتی

ضای ضا تمبعس وس تب بی وكتی زس وقیسس قطوت تخ ی نبزضاتی لبث ی خبیع ثنب نب ضا ای حن ذینی ی وطاین

یه ت نی ؾطاؾنطی قنطوت ونس ذهنت ضـ ای قی و ث ثرف ذهنی وه وی تب زض. و ح وس

نی ؿنتس پیف آس ای ينع مهنط آلبی ون عتمس اؾت و تدبض ایؿی اسوی زض. بؾت عىطز ضؼ

خنایع ننبزضاتی ؾنط تنبو ضلبثنت ثنط « طفتس ی ثعس اظ آ لطاضمب ا ثز ثمی زض تدبضت ثطیتبیب»و اظ ظبی

فنش زنت ضؼ نبثع زنت اظ. قنز وبض طفت ی ای ث ایطا ؾلام تبظ زض. ؾ قست طفت اؾت یبضا زض

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

35

فنبضؼ تنب زض چنس نب ذنیح ثنبزض نب زض اظ ضلبثنت ضؼ ی قز ای ق ضلبثت ثب تدبضت ثطیتبیب اؾتفبز ی زضضؼ

تطی حبن بی قبی و بی ایبت. وطز اؾت صقت رض پیسا . نطظ ؿنتس ذیعتطی ثرف ایطا ثزس ثب ضؾی ن

اؾت ث ی ح ثبظاضبی ایطا ث ضی وبلانبی ضؾنی ثبظنس جیعنی ثبظاضبی ضؾی ث ضی وبلابی ایطای ثبظ

آؾنیبی ی پنطزاظی زضثنبض قبضی اظ وبضقبؾنب ؾیبؾنت . تخ جبقس ای م اظ ایطا چسا لبث زضثز و تدبضت ب

آؾنیبی ب اىب زاز تب ثب ترفیف پطؾنتیػ ثطیتبینب ثنط عهجی ثطذضز ذز ث ضؼ ی اس زت ثطیتبیب ثب قی طوعی فت

زض ای نبك حبينط ثنز آچن ون زؾنت زاقنت ادنب ضؾی. ثیب احؿبؾبت ثز ای نطفب. طوعی ؿ قس

تدبض ایؿنی ن اتجنبظ ؾنبذت ذعض ؾبذت قس ثب تی زت ضؾی ضا ذیی ذثی اظ تطا ث ؾاح ثحط. زاز ی

نی ضز ونبض ضا ضا ای ای ثز و وكنتی ی ایع. بی زاضز 622اس و ضا اظ تطا ث ثبزض ذیح فبضؼ ضا طفت

ث خطیب ثیساظس طاونعی ون ،ؾنت ثن تنطا وطبكنب ثطؾنس ثعس ای خبز ؾبذت قز تب وبلابی ایؿی ثن

ن ونه ی ثن زاضنسب اتینبظ نی . تطس طز خة بی ض تؾ اظ طز ث ؿجت ظیبزی زاضز خعیت ث

ثبعنث قنس ونب خسینس . ثن آلنبی نظ اظ ثػینه انصاض قنس اؾنت ینع زی طوبت ؾبظبثبظاجت . ؿبعستی كس

پس زضؾب ثطؾس زت اینطا ون نبفع ثجنز ونب نبی عاض 422پس زض ؾب ث عاض 182زضآسبی طن اظ

بی زاذی ضا ثتط آضی بیبت حب ثطضؾی اؾت تب وب خع وس زض ذز ضا كبس ی تجدن ثنس . زنی ونس ؾنبظب

ینه تنبخط . مبیؿ ثب آچن تنبو ثنز اؾنتحىب ثیكنتطی ذانس یبفنت قز و لعیت بی ایطا ز ض تطزیس ای ی

ای ننحت زاقنت اون زض زض این ثینب انط . ضز زیط ثبظ ی نطزز چ پ ث ایطا ی فت ط ی ظبیثطخؿت

قز یقس و ثیكتط ثطای سی زاز اؾتفبز لا اظ تب یبز ی س ثب ؾىپی زض. زیط نحت ساضز ی ن این ون ؾنى

زینطی ی حنظ . خطیب لطا اؾت ط ز لطا عبز ینه تنب اؾنت زض احس العی پ. وكض ثبقس خطیب زض

ضؾ ثز و يطاثرب ضا ث یىنی اخنبض ثسنس ا . تيطاثرب اؾ ی ازاض ایطا ؿتی زض تخی زض و قبس ثجز لبث

قب ونی نبض آ ونب ضا قنبذت ثن نی ذنبط . وطز آیس يطة ی زضی اـ خض یعا ؾى و ثب بفع ط

آضی ثب ؾى بی ؿی ظیبز اظ حس ضا خع وبض طفت تب ؾى ضا ثثبه قبكبی تونبض این ا. ونس بی یىی خنبیعی

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

36

ی بی ثب اضظـ و اؾنتفبز نی ونس ثن انساظ اؾت و ث ای ؾی پؽ اظ چس ؾب جمبت فمیطتط خعیت و اظ ؾى

.ب پبیساض ذاس ثز ب ذاس زاقت ثب سیطیت زضؾت يطاثرب اضظـ ذطیس ای ؾى یبظقب اظ ای ؾى

طؾ ی عمیس زاضز و حتی ثس تخ ث اقبض آلبی ثیض ؤنف پ طیف ثن لعینت قنغی ضانی حتنی ؾنر

نس اؾنت اعنلا ونس ون ن علالن اداـ ثبقی اظ ؾی ثطای اضای ادلسض خبت اؾت و ثبیس لسضقبؼ آ

ون آنبضی جنز نی ثن وبضقبؾنب فطننت زلیك عبیای ـ زازس و اطچ ث ضای اس و ث ؾر ثرت یه

ؤوؿی و اظ ؾی زض مب. وسقطای التهبزی ایطا ضا اضای ی وبی زاز تب الاعبت عی زضثبض ضانی ف ای ؾنر

خعینت ثنب آنب نب انی و ضؼ زاس ی ثطای ثب،. وی ثپطزاظ ی تا ث یه یب ز ىت ا تب ی ضا اضای زاز

نب ثنطای نبی ضؼ وقف. وس تفبت زاضز ب ضفتبض ی ای و ایؿی وس ثب قی ی اثؿت ث ذز ضا سیطیت وطز

ی زؾنتی اظ یـ ثطؾس ای احؿنبؼ ؾنحی آقنب ا ا عتمس اؾت و لتی ظب ی اؾتیقطای اثتسا ؾبظی زض ؿتعط

ی ذانس یوسب طم قنس ثن نب خنب پطؾف بی بیطوی و اظ ؾی یىی اظ ذهل ضاث ؾی ػاز ؿ ث

تخن قنسس ون عزیىنی ثنیف اظ - ب بطثی - اط ث تبضید ثبظطزی آب. ضؾیس اؾت ضؾیس و زض ضز زیط وكضب

ب ،آیع ثبعث تعیف ػاز ؿ قس قب سضزی جبغ اساظ اطیىنبی خنثی، طات اؾنپبیب زض ض و زض ؿنتع

ثن نب آلنبی ثینع . ب پنیف آنس فطاؿی ی بی ؿتعط تط حتی خعیط میبؾی وچه ب یب زض بی پطتغبی ؿتعط

ضپبتىی لطاض طفنت ن فمن زؾنت ضانب ثىن فیؿنف خانع طغطا وآبج ابت ایؿی و اظ ی ظاز اقطاف

ؿنبی ی زؾنتب نی زضثنبض ب و زض ؿبی بیط ذیی ثبحجت مبیؿ ثب ضفتبض ضؼ ثبعث قس زضاثؿت ثز و

، قنز نب ثبعنث پیكنجطز تنس نی عن ضؼ ی ث وط ا قی. ضح ثزس، تبیح زایی ث زؾت آیس اؾبؾی ذك ثی

زض. ضا وسوبض ب ظزتط قطای ضا آ ی مبیؿ ثب قی ى اؾت زض طچس ون ثن ذنبط زاضز خنب ذهل چطؼ تنب آ

ـ تلف قس نی ثبینس فنت ون این تنب ا آسبیف ثبثت وطز و چطا ثتط قس و نبزضات پی ی قاس خز زضثبض

ثعنس ثنب اتفنبق افتنبز ثرف ی اظ تدبضت زض چطؼ ثعسا. ل نبزضاتی اظ آؾیبی طوعی ث قب بطثی سؾتب جز

ایطا ثن نب تنبیدی طوبت زض ی ا ذطؾس اؾت اظ ای و سیطیت تسب نبزلب. اضزات ثض تغییط خت زاز

ونس نب، ا نب نی نطم ضؼ ی اب زضثبض . تط زض چی ث زؾت آضز وبضیطی ای قی زض میبؾی ؾیع ضؾیس و ث

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

37

اجتن انط نبفع ؾیبؾنی بقنی اظ آ . آن ثن ثنسض عجنبؼ ضا احنساد ونس ضاب ای طم ضا خصاة ثیبثنس و ضؼ

قنس ثن احنساد نی ینه ضا آن . ـ خت وبضصاقت ای طم رانس قنس بپصیطبی اىبض عی ،وس ثبقس لبع

زاضنس نب احتنبلا ون ضؼ احساد، لتی و ث اتب ثطؾس ثب تخ ثن انسافی ی ثس تخ ث عیبی ؾیبؾی وض

ا . اساظ افتنبز ذثنی ذانس قنس ذیی ظز ث زؾت بی ؾیبؾی ثبظضبی و اتفبق ذاس افتبز ثب تخ ث زیط حطوت

ؾنب 11 حنسزا . ثب آلبی ون افك یؿت و زت ثبیس ثب اؾتفبز اظ بثع بی عی اظ تدبضت وكنض حبینت ونس

. نبی ثرنبض كنز قنز وقیس تب ضا تدبضی وبض ث ضی وكنتی دساسؾتب پیف زت فنش زتنی ی اظ ن

پیكنطفت تدنبضت ن ثنطای ضای اععا قسس تنب قنطای ضا أ حتی اؾتفبز قس ثطای ستی یبضا پطزاذت قس

ی فم زض م ا ذجنط نساضز ون آینب این لؿنت اظ اینطا . ونس نب ن ثطضؾنی ثرتینبضی ی وبض ثىن زض من

زض زؾنت ذزنب ثبنس اـ ذهل بك بطثی ثبقس و زضالع فیس ثبقس ون تدنبضت ذیعتط اظ زیط بك ث حبن

ا یمی زاضز و زؾت زاضنس اظ آلنبی . اس تطی بك ایطا ثی قیطاظ انفب بی ی ی عطف اؾت و م

. وسضاثی ث ذبط مب ای و اضای زاز اؾت تكىط

ون زضذنلا ثنطایف خبنت ثنز . ضییؽ خؿ ؾططز وطیی پیكبز وطز اظ ؾی خع اظ آلبی ضاثی تكنىط قنز

ای ث قطای وی ضقس خعیت ایطا كس تب ثتا ثنب قنطای خنز زض وكنضبی بی خبجی و زضطفت اقبض ثحث

مبیؿن ثنب تعنساز ؾنبوب ن ثطضؾنی حد تدبضت زض قز صاقت ثحث ثیب زض پیس ثب تغییطات ط مبیؿ قززی

ضاؾتی ثبیس اظ ایكب تكىط وی ىبتی زاضز و ثطای ضق قنس ينع اضاین ث زاس و آیب آلبی ثیع و ا ی. كس

. ویس یب ذیط

.پبیب افعز اؾت ضا زض وطیطاؾتبض كطی ای

ؾنپتبجط این كنطی ی ایساضثزی پبؾد وتبی اظ آلبی ضاثی ث جبحث طح ثطؾس و ثتنای زض قنبض -

فطؾتبزی ی يعیت پؿنت اخنبظ نساز تنب ث تطا ای اظ ای جبحث ضا ثطای ایكب اطچ ؿر. تكط وی

.پبؾد ایكب ضا زضیبفت وی

:ت ث ایؿیان

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

38

Joseph Rabino "An Economist’s Notes on Persia”, Journal of Royal Statistical

Society, June, 1901, pp. 265-291 .

( ی حقوق محفوظ است همه)سایت نقد اقتصاد سیاسی

www.pecritique.com

39

ی هتشجنب یبدداؿت

(1) Eteocle Lorini (1900): La Persia Economica Contemporanea E La Sua Questione

Monetaria, Rome, Ermanno Loescher & co.

آچن ضی . ثجت ونطز اؾنت « توبایط اچب» ث زلایی و ثطای ضق یؿت ضاثی، ب وچه ضیی ضا

. ا وتبة آس اؾت ی اؾت و زض ثبلا قت

.ی آ ظب طوع اوطای زض بطة ضؾی( 2)

قنس زض ثطای تهطف تطاؿنا نبك خنثی افطیمنب ثطپنب 1888تب 1877بی زض ؾبوی اؾت یب وض خ( 3)

. قسس ایؿی ب پیطظ اثتسا

ی وی قطی زض ؾبح زضیبی ؾیب زض تطوی( 4)

ؾنپؽ ثن ظاضت ون طونبت اینطا قنس وفطاسی قب اثتسا سیط ون طونبت ظبغظف ظ ثػیىی و زض ( 5)

. ضؾیس

. قز یطا و قب طؾتب فعی یای زض بطة ا م (6)

. ظز ثب ق ذبن طا اؾت ثبز ؾ یب ثبز ؾب و اظ عطثؿتب ی (7)

.ط اؾت یی 192رز عبز ط (8)

. ی اؾتیضای ثطیتبیب یه قطوت وكتی P&Oوپبی ( 9)