aralin 35 ap 10

Mga Samahang Pandaigdigan: WTO

at APEC

1. Naiisa-isa ang mga pandaigdigang samahang

pang-ekonomiya;

2. Nailalahad ang bawat layunin ng mga

samahang ito;

3. Naipapaliwanag ang mga ugnayan ng mga

bansang kasapi sa samahan;

4. Nasusuri ang papel na ginagampanan ng mga

samahang pandaigdigan sa kalakarang pang-

ekonomiya ng bawat bansa;

5. Napahahalagahan ang pagtutulungang

panlipunan at pang-ekonomiya ng mga ito; at

6. Nakapagbibigay ng mga karagdagang

kaalaman tungkol sa paksa.

- ay tangingsamahang pandaigdigang

nangangasiwa sa mga patakaran ng

kalakalan sa pagitan ng mga bansa.

- ito ay isang samahang internasyonal

at multilateral na nagtatakda ng mga

patakaran para sa sistemang pangkalakalang

pandaigdigan (global trading system).

- ito rin ang nagreresolba sa mgapagtatalo sa pagitan ng mga kasapingestado (member-states).

- ang himpilan ng WTO ay matatagpuan sa Geneva, Switzerland.

- ang lahat ng kasaping bansa ay nararapat magpatupad ng tinatawag namost favored nation.

Bretton Woods Conference

- pagpupulong na isinagawa ng U.S. noong 1944.

- dito iminungkahi ang pagtatatag ngInternational Trade Organization (ITO) upangmaisaayos ang mga patakaran at pamantayantungkol sa kalakalan sa pamamagitan ng mgabansa.

- ang charter ay sinang-ayunan ngUnited Nations Conference on Trade and Employment sa Havana, Cuba noong 1948.

General Agreement on Tariffs and Trade (GATT)

- isang salik ng ITO.

- sa ilalim nito nagkaroon ng pitong ulitna pag-uusap bago nabuo ang WTO saikawalong pagpupulon o Uruguay Round.

- nitatag ang WTO sa pamamagitan ng

paglalagda sa Marrakech Agreement sa

Marrakech, Morocco noong Abril 15, 1944.

- noong Enero 1, 1995, pormal na

sinimulan ang organisasyon.

- 153 ang kasapi - 76 na bansa mula saorihinal na pagkakatatag at 77 na bansang sumapisa sumunod na 10 taon.

- Kyrgyzstan ang pinakamabilis nanakalahok sa WTO. Ang aplikasyon nito ay tumagallamang ng 2 taon at 10 buwan samantalang angChina ay inabot ng halos 15 taon at 5 buwan bagonaging kasapi ng WTO, ang pinakamatagal satalaan.

- may 30 bansang nananatiling tagamasid.

Dapat pangasiwaan ng WTO ang lahat ng mgakasunduan tungkol sa kalakalan.

Ang WTO ay nakaantabay rin sa mgapatakarang pangkalakalan ng mga bansa at nakahandang magkaloob ng tulong-teknikal at pagsasanay para sa mga papaunlad na bansa.

Ang WTO ay namamagitan sa mga pagtatalong mga kasaping bansa kaugnay sa mgapatakaran.

Nararapat na ang sistemang pangkalakalan

ay walang bahid ng diskriminasyon.

Mas kaaya-aya kung magiging malaya ang

sistemang kalakalan.

Ang sistemang pangkalakalan ay nararapat

maging mas kompetetibo.

Nararapat matiyak ang kalalabasan ng

sistemang pangkalakalan, partikular kung tiyak

ang mga dayuhang kompanya at pamahalaan

na hindi daragdagan ang mga hadlang pang-

ekonomiko at mananatiling bukas ang

pamilihan.

Ito ay nararapat na mas katanggap-tanggap

sa mga bansang hindi gaanong maunlad.

Ministerial Conference

- ang pinakamataas sa lupong nagpapasya

sa WTO na nagpupulong tuwing dalawang

taon at kung saan ang lahat ng mga kasapi ng

organisasyon ay nagsasama-sama.

- ay samahang nagsisilbing forum parasa lahat ng usaping pang-ekonomiya ng mgabansang matatagpuan sa rehiyon ng Asia-Pacific.

- ang APEC ay tanging pangkat ngmga pamahalaan na kumikilos batay sa mganon-binding commitment,bukas sa pag-uusap, at pantay-pantay na paggalang sa mgapananaw ng mga kasaping bansa.

- ito ay walang kasunduang ipinipilit

sa mga kalahok na siyang kaibahan sa WTO at

iba pang lupong pangkalakalang multilateral.

- ito ay may 21 kasapi na tinaguriang

mga member economy.

- ito ay nagtataglay ng halos 48% ng

kabuuang populasyon ng daigdig, 56% ng

kabuuang gross domestic product ng daigdig, at

48% ng kabuuang kalakalan sa daigdig.

- ang APEC ay nagsimula bilang isang

mungkahi noong mga huling bahagi ng dekada

1980 mula sa mga Hapones, paktikular kay

Hajime Tamura, ang pinuno ng Ministry of

Trade and Industry.

- noong Enero 1989,nanawagan ang

punong ministro ng Australia ba si Bob Hawke

para sa mas epektibong kooperasyong pang-

ekonomiya sa rehiyong Asia-Pacific.

- ito ay humantong sa kauna-unahangpagpupulong sa Canberra, Australia noongNobyembre 1989.

- ang kauna-unahang APEC Leader’s Meetin ay naganap noong 1993 nanganyayahan ni Pangulong Bill Clinton ng U.S ang mga member economies sa Blake Island, Washington.

- ang himpilan ng APEC ay matatagpuan sa Singapore.

Liberalisasyon ng pakikipagkalakalan at

pamumuhunan.

Pagpapabilis at pagpapadali ng pagnenegosyo

Pagtutulungang pang-ekonomiya

Isulong ang kaunlarang pang-ekonomiya at

katiwasayan sa rehiyong Asia-Pacific,

gayundin upang palakasin ang mga pamayanan

dito.

Layunin nitong ibaba ang mga taripa at iba

pang maaaring maging balakid sa kalakalan.

Hangarin din nitong magkaroon ng mga

epektibong lokal na ekonomiya at maitaas ang

halaga ng mga produktong iniluluwas.

Bogor Goals

- kabilang sa mga orihinal na kasapi (noongNobyembre 1989) ay Australia, Brunei, Canada, Indonesia, Japan, South Korea, Malaysia, New Zealang, Pilipinas, Singapore, Thailand, at United States.

- noong Nobyembre 1991, lumahok angChina, Hong Kong (China), at Chinese Taipei (Taiwan); noong Nobyembre 1993, ang Mexico at Papua New Guinea; noong Nobyembre 1994, angChile; at noong Nobyembre 1998, ang Peru, Russia, ta Vietnam.

Ang APEC ay may 2 lupon na may mahalagang

papel

Committee for Trade and Investment (CTI)

- ay nangangasiwa sa mga usaping may

kinalaman sa liberalisasyon ng kalakalan sa

liberalisasyon ng kalakalan at pagpapabilis ng

komersiyo.

Economic Council (EC)

- ito ang lupon na tumutulong sa pagsusuir

ng takbo ng ekonomiya at iba pang

mahahalagang isyu

12 Pangkat o Working Group sa Loob ng

Estruktura nito.

Ito ay ang Agricultural Technical Cooperation,

Emergency Preparedness, Health, Small and

Medium Enterprises, Industrial Science and

Technology, Human Resources Conservation,

Telecommunications and Information, Fisheries,

Transportation, at Tourism.