[bài giảng, thần kinh] thantieunao
Post on 28-Jun-2015
754 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
THÂN NÃO, TIỂU NÃO
ThS. Hoàng Minh Tú
MỤC TIÊU
1. Mô tả vị trí, hình thể ngoài và hình thể trong của hành não2. Mô tả vị trí, hình thể ngoài và hình thể trong của cầu não3. Mô tả vị trí, hình thể ngoài và hình thể trong của trung não4. Mô tả vị trí, hình thể ngoài và hình thể trong của tiểu não. 5. Mô tả não thất tư.
ĐẠI CƯƠNG
Phần não sau phát triển với thành lưng bị toác rộng hình trám (để tạo thành não thất IV) được gọi là trám não. Trám não bao gồm hành não, cầu não và tiểu não vây quanh não thất IV. Mặt khác cầu não, hành não, trung não lại nằm trên một trục nên chúng được gọi chung là thân não.
HÀNH NÃOHành não nhỏ nhưng là phần rất quan trọng của hệ thần kinh vì chứa các trung tâm quan trọng như trung tâm hô hấp, trung tâm tim mạch, trung tâm chế tiết và chuyển hoá.Ở dưới, hành não liên tục với tuỷ sống, ở trên liên tục với cầu não. Mặt ngoài hành não có các khe và rãnh giống như ở tuỷ sống. Các khe rãnh này chia dọc mỗi nửa hành não thành ba phần: - Phần trước là một khối lồi nằm kề với khe giữa - trước gọi là tháp hành. - Phần bên nằm giữa rãnh bên - trước và rãnh bên - sau, nửa dưới của phần này giống như thừng bên ở tuỷ sống nhưng nửa trên phình to thành trám hành. Đoạn rãnh bên - trước nằm trước trám hành là rãnh trước trám, nơi chui ra của thần kinh hạ thiệt (dây XII). Đoạn rãnh bên - sau nằm sau trám hành là rãnh sau trám, nơi chui ra của các thần kinh thiệt hầu (dây IX), lang thang (dây X) và phụ (dây XI). - Đầu trên hành não ngăn cách với cầu não bằng rãnh hành - cầu, có các thần kinh vận nhãn ngoài (dây VI), mặt (dây VII) và tiền đình ốc tai (dây VIII) đi ra.
KHE GIỮAKHE GIỮA
RÃNH TRƯỚC TRÁMRÃNH TRƯỚC TRÁM
CẦU NÃO
THÁP HÀNH
TRÁM HÀNH
RÃNH SAU TRÁMRÃNH SAU TRÁM
RÃNH BÊN TRƯỚCRÃNH BÊN TRƯỚC
RÃNH BÊN SAURÃNH BÊN SAU
RÃNH HÀNH CẦURÃNH HÀNH CẦU
VIVIVIIVII
VIIIVIII
IXIX
XX
XIXIXIIXII
HÀNH NÃOPhần sau hành não nằm giữa rãnh bên - sau và rãnh giữa - sau: ở phía dưới có bó chêm và củ chêm, bó thon và củ thon; ở phía trên có cuống tiểu não dưới.
CUỐNG TN TRÊN, GIỮA
CUỐNG TN TRÊN, GIỮA
CUỐNG TN DƯỚI
CUỐNG TN DƯỚI
RÃNH GIỮA SAURÃNH GIỮA SAU RÃNH BÊN SAURÃNH BÊN SAU
CỦ THON
BÓ THON
CỦ CHÊM
BÓ CHÊM
CẦU NÃO• Là phần tiếp theo
của hành não, ngăn cách với hành não bởi rãnh hành cầu. Phía trên, cầu não ngăn cách với cuống đại não (trung não) bởi rãnh cầu cuống.
• Giữa mặt trước cầu não có rãnh nền chứa động mạch nền, ở hai bên có thần kinh sinh ba (dây V).
RÃNH CẦU CUỐNGRÃNH CẦU CUỐNG
CẦU NÃO
RÃNH HÀNH CẦURÃNH HÀNH CẦU
V1,2,3V1,2,3
CUỐNG NÃOCUỐNG NÃO
RÃNH NỀNRÃNH NỀN
CẦU NÃO
Mặt trước cầu não nằm trên mỏm nền xương chẩm, mặt sau ngăn cách với tiểu não bởi thất não IV. NỀN X. CHẨMNỀN X. CHẨM
TIỂU NÃOTIỂU NÃO
NÃO THẤT IVNÃO THẤT IV
CẦU NÃO
• Ðặc trưng của cầu não là các sợi chạy ngang ở mặt trước, rồi ra sau tạo thành hai cuống tiểu não giữa để nối với tiểu não.
CUỐNG TN GIỮACUỐNG TN GIỮA
CÁC SỢI CHẠY NGANG
CÁC SỢI CHẠY NGANG
CỦ CHÊM
TRUNG NÃO
• Nối tiếp cầu não ở dưới và gian não ở trên, mặt ngoài có thần kinh vận nhãn (dây III), ròng rọc (dây IV) chui ra. Trung não chia làm hai phần:
• Phần bụng là cuống đại não
RÃNH CẦU CUỐNGRÃNH CẦU CUỐNG
CẦU NÃO
RÃNH HÀNH CẦURÃNH HÀNH CẦU
V1,2,3V1,2,3
CUỐNG NÃOCUỐNG NÃO
RÃNH NỀNRÃNH NỀN
TRUNG NÃO Phần lưng là mái trung
não, ở đây có củ não sinh tư: hai gò não trên và hai gò não dưới. Gò trên là trung tâm dưới vỏ của thị giác nối với thể gối ngoài qua cánh tay gò trên. Gò dưới là trung tâm dưới vỏ của thính giác nối với thể gối trong qua cánh tay gò dưới.
Giữa hai phần có cống não nối giữa não thất III và não thất IV.
CUỐNG TN TRÊN, GIỮA
CUỐNG TN TRÊN, GIỮA
CUỐNG TN DƯỚI
CUỐNG TN DƯỚI
RÃNH GIỮA SAURÃNH GIỮA SAU RÃNH BÊN SAURÃNH BÊN SAU
CỦ THON
BÓ THON
CỦ CHÊM
BÓ CHÊM
TIỂU NÃO• Tiểu não nằm trong hố
sọ sau, ngăn cách với mặt dưới sau của đại não bởi lều tiểu não. Mặt dưới và sau nằm trên hố tiểu não của trai chẩm, mặt trước dính vào thân não bởi ba đôi cuống tiểu não: trên, giữa và dưới; đồng thời ngăn cách với hành não và cầu não bởi não thất IV.
• KT 5 x 6 x 10 cm, nặng 140 - 150 gr, nam nặng hơn nữ.
NÃO THẤT IVNÃO THẤT IV
LỀU TIỂU NÃOLỀU TIỂU NÃO
CUỐNG TIỂU NÃOCUỐNG TIỂU NÃO
LƯỠI ILƯỠI I
TT TRƯỚC IITT TRƯỚC II
CỤC XCỤC X
LƯỠI GÀ IXLƯỠI GÀ IX
THÁP VIIITHÁP VIII
CỦ VII BCỦ VII B
CHẾCH VICHẾCH VI
LÁ VII ALÁ VII A
TT SAU IIITT SAU III
ĐỈNH TRƯỚC IVĐỈNH TRƯỚC IV
ĐỈNH SAU VĐỈNH SAU V
THÙY NHỘNGTHÙY NHỘNG BC TIỂU NÃOBC TIỂU NÃO
KHE SAU BÊNKHE SAU BÊN
KHE PHỤ (SAU HẠNH NHÂN)KHE PHỤ (SAU HẠNH NHÂN)
KHE NGANGKHE NGANG
KHE CHÍNH (SƠ CẤP)
KHE CHÍNH (SƠ CẤP)
THÙY ĐUÔITHÙY ĐUÔITHÙY MỎTHÙY MỎ THÙY NHUNG NHÂNTHÙY NHUNG NHÂN
TT TRUNG TÂM (H II, III)
TT TRUNG TÂM (H II, III)
TT VUÔNG (H IV, V)TT VUÔNG (H IV, V)
TT ĐƠN (H VI)TT ĐƠN (H VI)
TT BÁN NGUYỆT MỎ (TRÊN) (H
VII A)
TT BÁN NGUYỆT MỎ (TRÊN) (H
VII A)
TT BÁN NGUYỆT ĐUÔI (DƯỚI) (H
VII B)
TT BÁN NGUYỆT ĐUÔI (DƯỚI) (H
VII B)
TT HAI BỤNG (HAI THÂN) (H
VIII)
TT HAI BỤNG (HAI THÂN) (H
VIII)
TT HẠNH NHÂN (H IX)
TT HẠNH NHÂN (H IX)
TT NHUNG (H X)TT NHUNG (H X)
TIỂU NÃO
NHÂN NÚTNHÂN NÚT
NHÂN RĂNGNHÂN RĂNG
NHÂN CẦUNHÂN CẦU
NHÂN MÁINHÂN MÁI
VỎ TIỂU NÃO: CHẤT XÁM
VỎ TIỂU NÃO: CHẤT XÁM
CHẤT TRẮNG: THỂ TỦY
CHẤT TRẮNG: THỂ TỦY
TIỂU NÃOCuống tiểu não là đường dẫn truyền từ ngoài vào và từ tiểu não đi ra:Cuống tiểu não trên nối tiểu não với trung não chứa các sợi từ nhân răng và nhân xen tới nhân đỏ và đồi thị.Cuống tiểu não giữa nối tiểu não với cầu não chứa các sợi trục từ các nhân cầu đi vào tiểu não.Cuống tiểu não dưới nối tiểu não với hành não, chứa các sợi trục từ các nhân trám dưới và tuỷ sống đi vào vỏ tiểu não.
NHÂN NÚTNHÂN NÚTNHÂN RĂNGNHÂN RĂNG
NHÂN CẦUNHÂN CẦU
CUỐNG TN TRÊN
CUỐNG TN TRÊN
BẮT CHÉO CUỐNG TN TRÊN
BẮT CHÉO CUỐNG TN TRÊN
NÃO THẤT IVNão thất IV là một khoang hình trám chứa dịch não tủy, nằm sau hành não, cầu não và trước tiểu não; có hai thành và bốn góc:THÀNH SAU: mái não thất IV.PHẦN TRÊN: màn tuỷ trên, hình tam giác.Hai cạnh bên dính vào hai cuống tiểu não trênGóc trên gắn vào rãnh giữa hai gò não dưới và được gọi là hãm màn tuỷ trên.Cạnh dưới dính vào đầu trước của nhộng tiểu não.
CUỐNG TN TRÊNCUỐNG TN TRÊN
MÀN TỦY TRÊNMÀN TỦY TRÊN
HÃM MÀN TỦY TRÊNHÃM MÀN TỦY TRÊN
MÀN TỦY DƯỚI
MÀN TỦY DƯỚI
CUỐNG TN GIỮA, DƯỚICUỐNG TN
GIỮA, DƯỚI
ĐÁM RỐI MẠCH MẠC
ĐÁM RỐI MẠCH MẠC
NÃO THẤT IVPHẦN DƯỚI: màn tuỷ dưới cũng có hình tam giácCạnh trên dính vào cục não Hai cạnh bên dính vào hai cuống tiểu não dưới.Giữa màn tuỷ dưới và tiểu não có tấm mạch mạc và đám rối mạch mạc não thất IV.
CUỐNG TN TRÊNCUỐNG TN TRÊN
MÀN TỦY TRÊNMÀN TỦY TRÊN
HÃM MÀN TỦY TRÊNHÃM MÀN TỦY TRÊN
MÀN TỦY DƯỚI
MÀN TỦY DƯỚI
CUỐNG TN GIỮA, DƯỚICUỐNG TN
GIỮA, DƯỚI
ĐÁM RỐI MẠCH MẠC
ĐÁM RỐI MẠCH MẠC
NÃO THẤT IV
Não thất IV thông với cống trung não và ống trung tâm của tuỷ sống.
Trên màn tuỷ dưới có một lỗ gọi là lỗ giữa thông não thất IV với khoang dưới nhện. ỐNG TRUNG TÂMỐNG TRUNG TÂM
CỐNG TRUNG NÃOCỐNG TRUNG NÃO
LỖ GIỮALỖ GIỮA
NÃO THẤT IVThành trước dưới là hố trám, do hành não và cầu não tạo nên.Ở dọc giữa nền có rãnh giữa đi từ góc dưới tới góc trên của nền, chia nền thành hai nửa hình tam giác.Rãnh giới hạn từ góc dưới chạy chếch lên trên và ra ngoài chia mỗi nửa thành hai phần: phần ngoài là diện tiền đình, phần trong gọi là lồi trong..
DIỆN TIỀN ĐÌNH
DIỆN TIỀN ĐÌNH
LỒI TRONG
LỒI TRONG
NÃO THẤT IVDIỆN TIỀN ĐÌNH: chứa các nhân tiền đình nằm bên dưới.LỒI TRONG: Phần trên của lồi trong to và tròn, được gọi là gò thần kinh mặt do gối trong TK VII và nhân thần kinh VI tạo nênPhần dưới thuôn hẹp, được gọi là tam giác TK hạ thiệt vì nằm trên nhân của thần kinh này.
TAM GIÁC TK HẠ THIỆT
TAM GIÁC TK HẠ THIỆT
DIỆN TIỀN ĐÌNH
DIỆN TIỀN ĐÌNH
GÒ TK MẶTGÒ TK MẶT
NÃO THẤT IVTrên rãnh giới hạn có hai hõm:Hõm trên ứng với vùng của nhân TK V.Hõm dưới ứng với vùng có nhân TK XỞ nửa dưới của nền có vân thính giác hay vân tuỷ từ các ngách bên chạy ngang vào rãnh giữa.
TAM GIÁC HẠ THIỆT
TAM GIÁC HẠ THIỆT
VÂN TỦYVÂN TỦY
HÕM TRÊNHÕM TRÊN
HÕM DƯỚIHÕM DƯỚI
TAM GIÁC LANG THANG
TAM GIÁC LANG THANG
NÃO THẤT IV
- Góc trên thông với cống não.- Góc dưới thông với ống trung tâm của tủy gai.- Hai góc bên là hai ngách bên của não thất có hai lỗ bên để não thất IV thông với khoang dưới nhện. ỐNG TRUNG TÂMỐNG TRUNG TÂM
CỐNG TRUNG NÃOCỐNG TRUNG NÃO
LỖ BÊNLỖ BÊN
top related