başkent Üniversitesi tıp fakültesi fizyoloji a.d.°şitme-fizyolojisi.pdfses dalgaları zses...

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Fizyoloji A.D.

İşitme DuyusuDr. Sinan Cananscanan@baskent edu trscanan@baskent.edu.tr

Ses Dalgaları

Basınç dalgasıSıkışmalar/gevşemelerSıkışmalar/gevşemeler3 boyutta yayılma

Ses Dalgaları

Basınç dalgasıSıkışmalar/gevşemelerSıkışmalar/gevşemeler3 boyutta yayılma

Ses Dalgaları

Frekans – “ton” [Hz]GenlikGenlikŞiddetTını

Ses Dalgaları

Girişim (interferens) ve Bileşik FrekanslarArtırıcı (constructive) girişimArtırıcı (constructive) girişimYıkıcı (destructive) girişim

Ses Dalgaları

Girişim (interferens) ve Bileşik Frekanslar

Ses Dalgaları

Vurum frekansı

Ses Dalgaları

Doppler Etkisi

Ses Dalgaları

Şok dalgası

Ses Dalgaları

Ses şiddeti ve desibel (dB)Duyma eşiği = 0 dB = 1 10-12 W/m2Duyma eşiği 0 dB 1.10 W/m

Bel = log [Pi/Pref] g [ i ref]dBel = 10 x log [Pi/Pref]

10 dB = 1 10-11 W/m2 (eşik şiddet x 10)10 dB 1.10 W/m (eşik şiddet x 10)20 dB = 1.10-10 W/m2 (eşik şiddet x 100)30 dB = 1.10-9 W/m2 (eşik şiddet x 1,000)30 dB 1.10 W/m (eşik şiddet x 1,000)40 dB = 1.10-8 W/m2 (eşik şiddet x 10,000)50 dB = 1.10-7 W/m2 (eşik şiddet x 100,000)…50 dB 1.10 W/m (eşik şiddet x 100,000)…

Ses DalgalarıSes şiddeti ve desibel

Kaynak Şiddet dB X EşikEşik şiddeti 1.10-12 W/m2 0 100Yaprak hışırtısı 1 10-11 W/m2 10 101Yaprak hışırtısı 1.10 W/m 10 10Fısıltı 1.10-10 W/m2 20 102Normal konuşma 1.10-6 W/m2 60 106Caddedeki yoğun trafik 1 10-5 W/m2 70 107Caddedeki yoğun trafik 1.10 5 W/m2 70 107Elektrik süpürgesi 1.10-4 W/m2 80 108Büyük orkestra 6,3.10-3 W/m2 98 109.8W lk i ük k i 1 10 2 W/ 2 100 1010Walkmenin en yüksek sesi 1.10-2 W/m2 100 1010Rock konserinin ön sırası 1.10-1 W/m2 110 1011Jet uçağının kalkışı 1.102 W/m2 140 1014Kulak zarı hasarı 1.104 W/m2 160 1016

Ses DalgalarıYaşa bağlı işitme kaybı

Kulak

Dış kulakOrta kulakOrta kulak

İç kulak

Dış Kulak

Sesin toplanmasıSes kaynağınınSes kaynağının yerinin belirlenmesi“TransferTransfer fonksiyonu”

Dış Kulak – “Transfer Fonksiyonu”)

zancı (

dBS

es k

az

Frekans (kHz)

Kulak Zarı

İİç Kulak

Koklea

Koklea

Koklea

Skala vestibuliSkala vestibuli

SkalamediaSkalamedia

Stria vaskularisStria vaskularis

CortiCortiCorti organıCorti

organı

Bazilar zarBazilar zar

Skala timpaniSkala timpani

Koklea

Stria Vaskülaris

Koklea ve Corti Organı

Corti Organı

Baziler Zar

Sesin Frekans AnalizifBazilar zarın frekans seçiciliği

Sesin Frekans AnalizifBazilar zarın frekans seçiciliği

Sesin Frekans AnalizifBazilar zarın frekans seçiciliği

Sesin Frekans Analizi

S f tSaf ton:

1270 Hz

3 f t3 saf ton:

510, 1270 ve 2700 Hz

Sesin Frekans Analizi

Tüy Hücreleri

İç tüy hücreleriDış tüy hücreleriDış tüy hücreleri

Corti Organı

Tüy Hücreleri

Tepe KanalTepebağlantısı miyozin

Tüy HücreleriDış tüy hücreleriİç tüy hücreleri ş y

Destek hücreleri

Destek hücreleriDeiter hücreleri

hücreleri

Tüy Hücreleri

Tüy HücreleriDış tüy hücresiş y

İİç tüy hücresi

Tüy Hücreleri

Dış tüy hücrelerinin işlevi – “koklear amplifikatör”

Tüy Hücreleri

İç tüy hücrelerindeki transmitterler

Tüy Hücreleri

Dış tüy hücrelerindeki transmitterler

Tüy HücreleriDış tüy hücreleri:

Sesin sinir sinyaline dönüştürülmesiSesin sinir sinyaline dönüştürülmesi

Koklear güçlendirme (amplifikasyon)

Süzme

S i li i d klSes sinyalinin odaklanması

Koklea cevabının düzenlenmesiKoklea cevabının düzenlenmesi

İİşitme Yolları

SuperiorSuperior Olivar

çekirdek

İİşitme Yolları

Superior olivar kompleks: İki kulaktan gelen verilerin ilk karşılaşma yeri – sesin yerinin belirlenmesiilk karşılaşma yeri – sesin yerinin belirlenmesi

Lateral superior olivar çekirdek: Yüksek frekanslarda, genlik değişimlerigenlik değişimleriMedial superior olivar çekirdek: Düşük frekanslarda zaman gecikmeleria a gec e e

İİşitme Yolları

Elektrokokleaogram

Beyin sapı veBeyin sapı ve kortikal işitsel

uyarılma potansiyelleripotansiyelleri

İİşitme YollarıElektrokokleaogram

İİşitme Korteksi

İİşitme Korteksi

İ İB İ T T İ

İLisan ve İşitme