balık muhaza amaçlı soğuk hava deposu
Post on 05-Apr-2018
260 Views
Preview:
TRANSCRIPT
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
1/31
BLM I
1.GREn basit ve eski soutma ekli , souk yrelerde tabiatn meydana getirdii buzlar
muhafaza edip bunlar scak veya ss alnmak istenen yerlere koyarak soutma salanmasdr.
Kn meydana gelen kar ve buzu muhafaza ederek scak mevsimlerde bunu soutma maksatlar
iin kullanma usulnn M. 1000 yllarndan beri uygulanmakta olduu bilinmektedir. Bu
uygulamann bugn dahi yurdumuzun baz yrelerinde geerli bir soutma ekli olduu
grlmektedir. Dier yandan , eski Msrllardan beri geceleri ak gkyzn grecek tarzda
yerletirilen seramik testilerde suyun soutulabilecei bilinmektedir.
Ticari maksatla ilk byk buz sat 1806 ylnda Frederic Tudor tarafndan ve Antil
Adalarna 130 tonluk bir buz hamulesinin Favorite adl tekneyle gtrlmesiyle balamtr.
nsanlk tarihi soutmay kefetmeden nce besi ihtiyac iin gda maddelerinin
bozulmadan ve rmeden pazarlanmas nakledilmesi ve gerektiinde tketime kadar
muhafazas iin gemiten bugne kadar baz tedbirlere bavurmu ve kendine has metotlar
gelitirmitir. nsanlar et , balk ve eitli meyve ve sebzelerin kurutularak muhafazasndasalamlar ve her trl gda maddelerinin serin maaralarda saklanmas yoluna gitmilerdir.
Mekanik soutmann temeli ilk defa 1755 senesinde Dr. William Cullen tarafndan
atlmtr. Dr. Cullen srd eter sonucu elinin serinlediini grerek almalara balam ve
vakum prensibine dayanan buz makinesini icat etmitir. Fakat bu makine ancak laboratuar
cihaz olarak kalm gelitirilememitir.
1834 ylnda Jacop Perkins adnda Amerikal bir mhendis ilk pratik buz makinesinin
patentini almtr. Bu arada 1858 senesinde Ferdinand Care absorbsiyon sistemini kefetmitir.
1918 senesinde Kelvinatr irketi ilk otomatik kontrol sistemine sahip buzdolabn piyasaya
srmtr. O gnden bu gne yaygn olarak kullanlan buzdolaplar insanln en bykbulularndan birisidir.
1
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
2/31
BLM II
2.SOUK DEPOLARIN KURULU ESASLARI
Souk depolar genellikle ticari amalara gre ok deiik tip mahal ve blgelerde
yaplabilirler. Btn bu hususlar tamamen ticari esaslara gre belirlenirler.
2.1 MUTFAK TP SOUK DEPOLAR
Genellikle byk mutfaklarda, fabrika, okul, yurt, hastane, askeri birlikler ve eitli
i yerlerinde buzdolaplar ihtiyac karlayamazlar. Bu gibi yerlerde satn alma imkan ve
artlarna gre boyut ve tipinin belirlenmesi iin souk depo veya depolara ihtiya olur. Buesaslara gre boyut ve tipi belirlenen souk depolara mutfak tipi souk depolar denir.
2.2 KOLTUK TP SOUK DEPOLAR
Toptan gda maddesi ticareti yapan firmalarla byk gda maddesi pazarlama
firmalar genellikle tehir ve yer imkanlar bakmndan snrldrlar. Bu gibi durumlarda bu cinsfirmalar, bir souk depodan srekli mal takviyesi yapmak durumundadrlar. Bu durum ar bir
klfet ve nakliye masraf gerektirir.
Bu durumun nne gemek iin genellikle toptan gda maddesi ticareti yapan firma
ticarethanelerinin uygun bir mahalline veya bodrum katlarna uygun boyut ve tipte souk
depolar tesis ederler. Bu tip souk depolara koltuk souk depolar denir.
2.3 TKETM BLGELER N SOUK DEPOLAR
Souk depoculuk lkemizde nce tketim blgelerinde balam olup, bugn de
genellikle tketim blgelerine kurulan souk depolar ounluktadr. Bu tip souk depolar
genellikle byk ve ok masrafl souk depolardr.
2
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
3/31
2.4 RETM BLGELER N SOUK DEPOLAR
Son zamanlarda souk depoculuk lkemizde retim blgelerine de dorudan
yaylmaktadr. retim blgelerinde tesis edilen souk depolar genellikle tama ve sevk iin
gda maddesi toplama mahiyetinde olup kk souk depolardr.
2.5 PAZARLAMA BLGELER N SOUK DEPOLAR
Byk lde pazarlama blgeleri genellikle hal olarak isimlendirilir. Gdamaddesinin bozulmadan ve rme temayl gstermeden tketime arz esas olduuna gre
gda maddesi ihtiyaca gre retim blgesinde tketim blgesine kadar souk muhafaza altnda
tutulmaldr, buna souk depoculukta soutma zinciri denir. Bu nedenle soutma zinciri
erevesinde pazarlanmak zere ehir hallerine getirilen gda maddeleri iin buralarda ihtiyacauygun olarak souk depo veya donmu depolar, soutma zincirinin kopmadan sirklasyonu iin
ok nemli bir ihtiyatr.
2.6 TERMNAL, STASYON VE LMAN TP SOUK DEPOLAR
Tat arac cinsine gre nakliyatn balama ve bitim noktalar genellikle terminal,
liman ve istasyonlardr.
Bu amala terminal, istasyon ve limanlarda da souk depolar tesis edilir. Bu soukdepolar bilhassa byk nakliyat gemilerinin ykleme ve boaltma yapt limanlarda soutma
zinciri kopmadan ve geminin yeterli zamanda ykleme veya boaltlmasna imkan verecek
boyut ve tipte olmaldr.
3
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
4/31
BLM III
3.GENEL TERMODNAMK BLGLER VE SOUTMATEORK ESASI ARATIRMASI
3.1 ISI : Is enerjinin bir trdr ve bugn mevcut l cihazlaryla direkt olarak olarakllmesi mmkn deildir. Isnn l birimi olarak soutmaclkta Kilo Kalori Kcal
(+14.5 C deki 1Kg suyun scakl 1 C artrmak iin verilmesi gereken sdr.)
3.2 SICAKLIK : Scaklk bal bir deerdir ve maddenin s skln ( konsantrasyonunu )ifade eder. Genellikle bir referans noktaya gre , daha souk veya daha scak olarak ifade edilir.
3.3 AIRLIK : Bir cismin ,dnyann yer ekimi kuvvetinin ,etki seviyesi o cismin Arl olarak tarif edilir.
3.4 HACM : Bir cismin dolu bir kaptan tard sv miktar olarak tarif edilir ve birimi metrekp tr. Litre sk olarak kullanlan hacim birimi olup 1Litre =1dm3 =0.001 m3 olmaktadr .
3.5 ZGL HACM : Cismin birim hacminin arldr ve daha ok , gazlar,buharlar ve havaiin kullanlr. En sk rastlanan birimi m 3/kg dr .
3.6 ISINMA ISISI ( ZGL ISI ) : Birim arlktaki bir ktlenin scaklnn ,birim scaklkkadar artrmak iin , ilavesi gereken s miktar olup her deiik tr madde iin fakl olduu gibi
,ayn maddenin deiik konumlar (Kat ,Sv,Gaz ) iinde fakldr.
4
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
5/31
3.7 DUYULUR ISI : Maddenin scakln deitiren sya duyulur s ad verilir .Gizli s veDuyulur snn beraberce ilem grd hallerde Toplam s sz konusu olur.Bir sv
maddenin buharlama scakl , bulunduu kaptaki basncn seviyesine bal olarak deiir
.Keza buharlama ss da deiik buharlama scaklklarnda birbirinden fakldr.rnein
normal atmosfer artlarnda su 100 C de kaynar ve buharlama ss 538.9 Kcal /Kg
dr.Halbuki 50 C de 0.126 ata mutlak basnta (690 mm Hg vakum )buharlama ss 569 Kcal
/Kg dr .
3.8 MKEMMEL GAZ VE BUHAR KARIIMLARI : Bir gaz + buhar karmn oluturanbtn bileenler gaz halinde bulunuyorsa ,karm doymam haldedir .Doymam karmda ,
buharn ksm basnc Pb ,Pd doyma basncndan kktr . Eer bir gaz buhar karmndaki
buhar , doyma basncnda ve scaklnda ise , karma doymu karm ad verilir . Doymu
haldeki karm bir gaz faz ile youma sonucu elde edilen bir sv veya kat fazndan oluur .Sv veya kat faz gaz iinde dispers eklinde dalm halde buluna bilecei gibi ierisinde
bulunduu kabn tabannda da toplanabilir.Her iki halde de, gaz faz ile faz arasnda denge
mevcuttur. .Burada , sv veya kat faz ierisinde erimi halde gaz bulunmad ve denge
halinde buharn ksm basncnn , karmn scaklna uyan doyma basncna eit olduu
varsaylacaktr.
3.9 NOKTASI : 1 noktasnda , T1 scaklnda ve Pb basncnda bulunan Gaz + buhar
karm , doymu karm durumundadr . Doymu halde bulunan bu karmn sabit scaklktasktrlmas ile buharn basnc , karm scaklndaki doyma basncna eit olduunda , 4
noktasna gelindiinde karm doymu karm oluturur . Basn artrlmaya devam edilirse
youma meydana gelir . Eer , bir noktasndaki basn ve scakla sahip gaz buhar karm
(Pb=sbt ) sabit basnta soutulursa , karmn basnc sabit kaldndan karmlarn ksm
basnlar da sabit kalr . Karm 1-2 erisi boyunca sour ve 2 noktasnda karm doymu
hale gelir. Bu iki noktasna i noktas , buna karlk gelen scakla , i noktas scakl
denir . Gaz +buhar karm 1 durumundan itibaren sabit basn altnda deil de , sabit hacimde
altnda soutulursa , 1-5 erisi takip edilerek 5 noktasna gelinir ve bu noktada youma balar .
bu noktaya uyan scaklk , 1 halindeki karmn i noktas scaklndan dktr .
5
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
6/31
ekil 3.1: Scaklk-Entropi Diyagram
3.10 YA TERMOMETRE ( YT ) VE KURU TERMOMETRE ( KT )SICAKLIKLARI :
Havann greceli neminin veya nemlilik derecesinin , nemli hava ile ilgili diyagram ile
belirlenmesinde , psychrometre denilir, iki termometreden oluan bir cihaz kullanlr .Cihazntermometrelerinden birinin haznesi plak olup , nem miktar tespit edilmek istenen nemli
havann scaklnn llmesi iin kullanlr. Bu termometre ile llen scakla KT kuru
termometre scakl ismi verilir.
Haznesi slak sarg bezi ile sarl dier termometrenin bulunduu blmden doymam
nemli hava , slak beze temas ederek geerken , bu esnada havadan ve termometreden , suya ,
sl denge salanacak ekilde s geii olur . bunun sonucunda , bu termometreden YT ya
termometre scakl ad verilen ve kuru termometre scaklndan daha dk bir scaklkbelirlenir . Ya termometre scakl iin , Ti . nok . < YT < KT ifadesi geerlidir . Yan bu
scaklk , daima i noktas scaklkl ile kuru termometre arasndadr . doymam nemli
havann , termometrelerin bulunduu ortamdan yaklak 2 ila 2.5 m/s hz ile geirilmesi
gerektii belirtilmitir .
6
T1
Pd=sbt
v=sbtP=sbt
Gaz+buhar karm
ile ilgili blge
T
1
3
4
52
K
i
noktas
S
Pd
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
7/31
BLM IV
4.SOUTMANIN TANIMI
Bir maddenin veya ortamn scakln onu evreleyen hacim scaklnn altna indirmek veorada muhafaza etmek zere snn alnmas ilemine soutma diyebiliriz.Genel olarak soutmaevre scaklnn altna inilmesidir.
4.1 TANIMLAR
4.1.1 Souk Depo
Gda maddelerinin normal atmosferde saklanabilir srelerinden daha uzun sresaklanabilmeleri iin ihtiyaca uygun koullarda soutulan ve nem durumu kontrol edilen, datmosferden s ve nem kazancna kar yaltlm kapal hacimlerdir.
4.1.2 Soutma Rejimi
Gda maddelerinin belirli bir sre saklanabilmesi iin gerekli souk depo havasnn
scaklk, nem durumu ve nem dolam koullardr.
4.1.3 Soutma Yk
Souk deponun, soutma rejiminde tutulabilmesi iin souk depodan karlmas veya
darya atlmas iin gerekli s miktardr.
7
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
8/31
4.1.4 Soutma Devresi
Soutma rejimini temin eden ve zerinde esas olarak soutucu, emme borusu, kompresr,basma borusu, kondansr, sv tank, sv borusu ve genleme valfi vb. makine ve tesisat
bulunan kapal bir devredir.
4.1.5 Soutucu Akkan
Soutma devresinde dolatrlan ve buharlama ile youturma arasnda durum
deitirerek soutma rejimine uygun scaklkta buharlaan akkandr.
4.1.6 Emme Borusu
Soutucuda buharlaan dk basnl soutucu akkan buharnn kompresr emme
giriine tanmasn salayan borudur.
4.1.7 Kompresr
Soutucuda buharlaan dk basnl soutucu akkan buharn emerek daha yksek bir
basn ve scaklk altnda kondansere basan bir i makinasdr.
4.1.8 Basma Borusu
Kompresrn bast yksek basn ve scaklk altndaki soutucu akkan buharnn
kondansere tanmasn salayan borudur.
8
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
9/31
4.1.9 Kondanser
Soutma kompresr tarafndan yksek basn ve scaklk altnda baslan soutucuakkan buharnn younlamasn ve s geiini salayan belirli s yayma yzeyine sahip bir
tesisat elemandr.
4.1.10 Sv Tank
Soutma tesisatnda sv soutucu akkann toplad ve genellikle silindir biimli
tanktr.
4.1.11 Sv Borusu
Sv tanknda biriken sv soutucu akkann genleme valfine kadar tanmasn
salayan bir borudur.
4.1.12 Genleme Valfi
Sv soutucu akkann bir termodinamik ksma altnda genletii bir valf veya dar
boazdr.
Sv soutucu akkann sabit s tutumu altnda durum deitirerek genlemesi sonucu
basn ve scaklk dmesine urad ve bu arada ksmen buhar ve ksmen sv durumuna
dnt bir valf veya dar boazdr.
4.1.13 Yksek Basn Taraf
Bir soutucu devresinde kompresrn basma tarafndan basma borusu, kondanser, sv
borusu ve genleme valfine kadar olan tesisat elamanlarnn tmdr.
9
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
10/31
4.1.14 Alak Basn Taraf
Bir soutma devresinde genleme valfinden balayarak soutucu, emme borusu vekompresrn emiine kadar olan tesisat elamanlarnn tmdr.
4.1.15 Youma Basnc
Bir soutma devresinde youma basncnn maksimum deeri st basn olarak 15 105
pascaldr.
4.1.16 Youma Scakl
Su ile soutmal kondansrlerde youma scakl +25 C ile +60 C arasnda seilmeli
ve ancak st basn olarak maksimum 15 105 pascal youma basnc esas da soutucu
akkan tr belirlenmelidir.
4.1.17 Buharlama Basnc
Buharlama basnc alt basn veya mutlak basn olarak 0.75 105 pascaln altndaki
vakum deerine inmemelidir.
4.1.18 Buharlama Scakl
Buharlama scakl souk depo rejim scaklnn en ok 10 15 C altnda olmaldr.
4.1.19 Sistem Kapasitesi
Sistem kapasitesi bir soutma devresinin soumakta olan souk depolardan emdii s
miktardr.
10
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
11/31
BLM V
5.SOUTMA EVRMLER VE SOUTUCU AKIKANLAR
5.1 SOUTMA EVRMLER
Bilinen balca soutma evrimleri unlardr:
Buhar sktrmal mekanik soutma evrimi Absorbsiyonlu soutma sistemi Adsorbsiyonlu soutma sistemi Hava soutma sistemi Buhar-Jet soutma sistemi Termoelektrik soutma sistemi Vortex tp Paramagnetik soutma Sterling soutma sistemi
5.1.1Buhar Sktrmal Soutma evrimi
En sk uygulanmakta olan rastlanan bu tip soutma evriminde ; sv halden buhar halegelen gemekte olan soutucu akkan iinde bulunduran Evaparatr , evaparatr de
buharlaan soutucu akkan alak basn tarafndan emerek yksek basn tarafndaki
kondensere basan bir Kompresr , soutucu akkandaki sy alp onu svlatran bir
Kondenser ile svlaan soutucu akkann toplanabilecei bir sv deposu ve soutucu
akkann evaparatre yani alak basn tarafna ll ve gereken miktarlarda verilmesinisalayabilen bir Genileme valfi bulunmaktadr. Saylan bu elemanlarn hepsine birden buhar
sktrmal soutma evrimi denir. Yaplan bu projede de buhar sktrmal mekanik soutma
evrimi kullanlacaktr.
11
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
12/31
ekil 5.1: Buhar sktrmal mekanik soutma evrimi
5.2SOUTUCU AKIKANLAR
Bir soutma evriminde snn bir ortamdan alnp baka bir ortama
nakledilmesinde ara madde olarak yararlanlan soutucu akkanlar s al veriini
genellikle sv halden buhar haline (Soutucu Evaporatr devresinde) ve buhar halden
sv haline (Youturucu Kondenser devresi) dnerek salarlar. Bu durum bilhassabuhar sktrma evrimlerinde geerlidir.
Soutucu akkanlarn, yukarda tarif edilen grevleri ekonomik ve gvenilir bir
ekilde yerine getirebilmesi iin baz kimyasal ve fiziksel zelliklere sahip olmalar
gerekir. Bu zellikler, uygulama ve alma artlarnn durumuna gre deiecei gibi
her zaman bu zelliklerin hepsini yerine getirmek mmkn olmayabilir. Genel kaide
olarak bir soutucu akkanda aranmas gereken zellikler unlardr :
Az bir enerji (g) sarf ile daha ok soutma elde edilebilmelidir.
Soutucu akkann buharlama ss yksek olmaldr. Evaporatrde basn mmkn olduu kadar yksek olmaldr. Youma (Kondenser) basnc dk olmaldr. Viskozitesi dk ve yzey gerilimi (klcall) az olmaldr. (Bu zellik, yksek
s geiini salayan, damlaarak youmay zorlatrmaktadr ve kondenserde buistenmez)
Emniyetli ve gvenilir olmaldr. Yalama ya ile ve soutma devresindeki elemanlar ile zararl sonu verebilecek
reaksiyonlara girmemelidir. Soutma devresinde bulunmas gereken rutubet (su) ile bulunmas halinde bile
ok zararl reaksiyonlar meydana getirmelidir.
12
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
13/31
Sistemden kamas halinde, bilhassa yiyecek maddeleri zerinde zararl etkiyapmamaldr.
Sistemden kaarak havaya karmas halinde civardaki insanlara (ve diercanllara) zarar vermemelidir.
Havaya kartnda yanc ve patlayc bir ortam meydana getirmemelidir. alma artlarndaki basn ve scaklklarn en u snrlarnda dahi ayrp
zlmemeli, btn zelliklerine muhafaza etmelidir. Elektriksel zellikleri (bilhassa Hermetik tip kompresrler iin) uygun olmaldr.
Bu zelliklerin hepsini birden her art altnda yerine getirebilen niversal bir
refrijeran madde (soutucu akkan) mevcut deildir.
Bilhassa emniyet ve gvenirlik ynnden iyi olan, ayrca iyi bir sl zellie de
sahip olan refrijeran madde iin 1920 lerde aratrmalar fluokarbon refrijeranlarn (florideedilmi hidrokarbonlarn) bulunmasn salamtr. halokarbon (halojene edilmi
hidrokarbonlar) ailesinden olan fluokarbonlar, metan (CH4) veya etan (C2H6) ierisindekihidrojen atomlarndan bir veya birkann yerine sentez yerine klor, flor veya brom
(halojen) yerletirmek suretiyle elde edilmektedir. Fluokarbonlardan en sk rastlanlanlar ;
metandaki 4 hidrojen atomu yerine 2 klor ile 2 flor ikame edilen dichloro-difluoro-
methane / CCl2F2 (freon-12 veya R12) ve yine metandaki 4 hidrojen yerine 1 klor ile 2
flor atomu yerletirilen chlorodifluoromethane (freon-22 veya R-22) soutucu
akkanlardr.
R22 (HCFC-22) ve R12 endstriyel soutma, iklimlendirme ve s pompassistemlerinde yllardan beri yaygn olarak kullanlmaktadr. Fakat, ozon tabakasnn
korunmasna ynelik Montreal Protokolnn F-Gaz Ynetmeliine gre bu gazlarnkullanm yasaklanmtr.F-Gaz Ynetmeliine gre , tm HCFClerle birlikte HCFC-22 de
devre d kalacaktr. Bundan dolay, HCFC-22 kullanan mevcut soutma sistemlerinin farkl
soutucu akkanlara dnm konusunda almalarn yaplmas gndeme gelmitir. R-22
alternatifi soutucu akkanlar olan 407C ve 410A ya dnmler gndeme gelmitir
Trkiyedeki yasal dzenlemeler kapsamnda; evre ve Orman Bakanl, Ozon
Tabakasn ncelten Maddelerin Azaltlmasna likin Ynetmelik hazrlamtr. Bu Ynetmelik,
lkemizin taraf olduu Ozon Tabakasn ncelten Maddelere Dair Montreal Protokol vedeiiklikleri ile kontrol altna alnan maddelerin kullanlmasna ve bazlarnn tketiminin bir
takvim erevesinde azaltlarak kullanmdan kaldrlmasna ilikin usul ve esaslar belirtir. Bu
ynetmelik, kontrol altna alnan maddelerin d ticaretini, kullanmn, bu maddelerin ve bu
maddeleri ieren rnlerin piyasaya sunulmasn, 2006 yl ve sonras ithalat ve kullanmlar ile
kamuoyunun bilgilendirilmesini kapsar.
Ynetmelik 20.06.1990 tarihli Ozon Tabakasnn dair Viyana Szlemesi hkmleri ile
19.12.1991 tarihli Ozon Tabaksn ncelten Maddelere dair Montreal Protokol hkmlerine
paralel hazrlanmtr.
Montreal Protokol ve deiiklikleri uyarnca retim, tketimi ve ticareti kontrol altna
alnan maddelerden, kloroflorkarbonlar, triklorflormetan (CFC-11), diklordiflormetan (CFC-
13
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
14/31
12), triklorflormetan (CFC-113), diklortetrafloretan (CFC-114), klorpentafloretan (CFC-115)
servis amal ithalat 1.1.2006 tarihinden itibaren tamamen yasaktr.
Ynetmelikle, Ozon Tabaksn incelten maddeleri ithal eden kurum, kurulu ve ithalat
firmalar, evre Korunmas Ynnden Kontrol Altnda Tutulan Kimyasallara ilikin D TicaretMstearlnca dzenli olarak Resmi Gazetede yaymlanan D Ticaret Standardizasyon
Teblii erevesinde Bakanlktan kontrol belgesi almak zorundadr.
.
ekil 5.2: R22 Gaz Yasa
R410A: R32 ve R125'den oluan (arlka %50 / 50 orannda) ve R22 iin alternatif kabul
edilen yakn azeotropik bir karmdr. Teorik termodinamik zellikleri R22 kadar iyi deildir.Ancak s transfer zellii olduka iyidir. R22 R410A dnmnde sistemin yeniden dizayn
edilmesi gerekmektedir. Bu deiim yapld taktirde sistem verimi R22'ye gre %5 daha iyi
olmaktadr. Sera etkisinin yksek olmas en byk dezavantajdr. Bu soutucu ALLIEDSIGNAL tarafndan GENETRON AZ20 adyla piyasaya sunulmutur.
R407C :407C, R32, R125 ve R134adan oluan (arlka srasyla %20 / 40 /40, %10 / 70 / 20ve % 23 / 25 / 52 oranlarnda) ve R502 iin alternatif kabul edilen zeotropik bir karmlardr.
R-717 (AMONYAK) : Bugn, fluo-karbon ailesinin dnda geni lde kullanlmaya
devam eden tek soutucu akkan amonyaktr. Zehirleyici ve bir lde yanc-patlaycolmasna ramen mkemmel sl zelliklere sahip olmas sebebiyle, iyi eitilmi iletme
personeli ile ve zehirleyici etkisinin fazla nem tamad hallerde, byk souk
depoculukta, buz retiminde, buz pateni sahalarnda ve donmu paketleme
uygulamalarnda baaryla kullanlmaktadr. Buharlama ssnn yksek oluu ve buhar
zgl hacminin de olduka dk olmas sistemde dolatrlmas gereken akkanmiktarnn dk seviyede olmasn salar. R-22 de olduu gibi k scaklklar yksek
seviyeli olup kompresr kafa ve silindirlerinin su soutma gmlekli olmas tercih edilir..
Amonyak ya ile karmaz, fakat karterdeki alkant ve silindirdeki yksek hzlar
yan sisteme srklenmesine sebep olur. Bu nedenle, gerek kompresr kna ya
14
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
15/31
ayrc koymak suretiyle, gerekse evaporatrden kompresre yan dnnkolaylatracak tarzda boru tertibiyle yan kompresr karterine birikmesi salanmaldr.
Biz bu evrimimizde soutucu akkan olarak R-717 yani Amonyakkullanacaz.Souk hava deposunda tketim mal saklamamza ve Amonyak gaznnkaak halinde zehirleyici zelliinin bilinmesine ramen zellikle gnmz ekonomikkoullarn gz nne alarak, ayrca iyi eitilmi iletme personeli ile alld kabuledilerek sistemimizde kullanabiliriz.Ayrca mkemmel sl zelliklere sahip olmas,buharlama ssnn yksek olmas ve ya ile karmamas gibi zelliklere sahip olmas daAmonyak gazn sememde dier etkenler olmulardr.
5.3SOUTMA SSTEMLERNE ARJ EDLECEK SOUTUCU AKIKANMKTARININ BELRLENMES
Soutma ve iklimlendirme sistemlerinin fonksiyonlarn tam olarak yerine
getirebilmeleri iin, bu sistemlerde uygun miktarlarda soutucu akkann bulunmas
gerekir.Soutucu akkann gerekenden az olmas durumunda sistem iinde yeterli debide
akkan sirklasyonu salayamad iin kompresr emi basnc azalr ve sistemin soutma
kapasitesi der.
Soutucu akkann gerekenden fazla olmas durumunda ise kondenserde ar
miktarda sv akkan bulunur ve kompresr basma basnc gereken deerinden fazla bir deere
kar.Yksek soutucu akkan debisi iin yetersiz kalan evaporatrden kan akkan kzgn
buhar halinde olmayp, doymu sv doymu buhar karmndan oluur.Akmlatrnde
yetersiz kalmas sebebi ile kompresre sv akkan girmesi sebebi ile kompresr valflerinin
zarar grmesi nlenemez bir durum arz edecektir.Ayrca bu durum kompresr yann sv
akkan tarafndan dar srklenmesine yol aacaktr.
Byk kapasitede alan kompresre gerekli olan sv reficrean sv tayini ok
nemli olmaz iken dk kapasitelerde alan sistemler iin bu durum nem arz etmektedir.Bu
arj miktar kritik arj miktar olarak da adlandrlr.Kritik arjn deeri ise sistemin soutma
kapasitesine, boru hatlarnn uzunluuna, soutucu akkann tr ve alma scaklna balolarak deiir.
BLM VI
15
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
16/31
6.SOUK DEPO PROJES
6.1 PROJE KONUSU
Projede 100 ton baln souk muhafaza edilmesi, 60 ton baln oklama metoduyladondurulmas iin souk hava deposu tasarm yaplacaktr. Souk hava deposu
Poyrazky,stanbula inaa edilecektir.Donma usul olarak yava hava akmnda , 12 ile 16
saatte donma ilemi uygulamas tercih edilmitir.
6.1.1 Proje Hesaplar Yaplrken Kullanlacak Veriler
Tablo 6.1 : ehirlerin Yazn D Hava Scaklklar
ehir Ad Kuru Term. (oC) Ya Term. (oC)Adana 38 26Ankara 35 21stanbul 33 24
Tablo 6.2 : Komu Hacim ve Deme Scaklklar
Komu Hacmin Tarifi Scakl(oC)
D Sc. le KomuHac. Sc. Fark
Toprak deme scakl-ok souk iklimler +7 -Toprak deme scakl-Souk iklimler +15 -
Toprak deme scakl-Serin iklimler +20 -Toprak deme scakl-Scak iklimler +25 -Klimatize edilen veya soutulan s.oda hacimleri Oda dizayn scaklToprak seviyesinin altnda kalan klimasz , soutulmam
hacimler ile toprakla temastaki duvar- -10
Klimatize edilmeyen normal kullanma maksatl hacimler - -5Cebri ekilde havalandrlmayan hacimler;depo;atlye - 0Kompresr makine dairesi (sulu kondanser) - 0Kompresr makine dairesi (haval kondanser) - +5Mutfak,amarhane,kazan dairesi ,s santrali ,vs - +10ok ar scak hacimler ,ar s nereden yerler - +15
Tablo 6.3 : Gne Inlar Etkisinin Fark Edeerleri
16
Yzey Cinsi Duvarn Ce hesi Dz at
Dou Gney BatKoyu renkli yzeyler 5 3 5 11Orta renkli ze ler 4 3 4 9Ak renkli yzeyler 3 2 3 5
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
17/31
-Soguk hava deposunun yaplaca yer : STANBUL
-D hava scakl : +33oC (Tablo 6.1 den alnmtr)
-Ya termometre scakl : +24oC (Tablo 6.1 den alnmtr)
-D hava bal nemi : % 47
-Souk odalar i nemi : % 90 (Tablo 6.4 den alnmtr)
-Souk oda deme scakl(Toprak) : +25oC (Tablo 6.2 den alnmtr)
-Souk oda tavan scakl : +33+11=44oC
-Kompresr odas scakl : +33+5=38oC
-Balk muhafaza odas scakl : -1oC (Tablo 6.4 den alnmtr)
-Balk n soutma odas scakl : 0 oC
-Balk oklama odas scakl : -30 oC
-oklanm balk bekletme odas
scakl : -25oC (Tablo 6.4 den alnmtr)
-Balklarn depoya giri scaklklar : +24oC
-Koridor scaklklar : +33-5=+28oC alnmtr.
-at koyu renkli yzey olarak dnlmtr.
-Tesisin d duvarlar ak renkte boyanacaktr.
6.2GIDA MADDELER N UZUN SREL SOUK ODA MUHAFAZADONELER
Tablo 6.4: Gda maddeleri iin uzun sreli souk oda muhafaza doneleri
17
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
18/31
6.3SOUK HAVA DEPOSU ODALARININ ALANLARININ HESAPLANMASI
Tablo 6.5:Souk Depolar in Mal Younluklar
Maln Cinsi Brt(kg/m3) Net(kg/m3) Maln Cinsi Brt(kg/m3) Net(kg/m3)Armut 735 665 Patates - 420ilek 625 575 Portakal 535 490Domates 580 530 Sr Eti - 355Donmu Balk - 675 eftali 655 620Elma 435 380 Tavuk - 420Greyfurt 590 560 zm 515 485
Limon 640 595
100 TON BALIK (SOUTULACAK)
Not: Tablo 6.5 referans alnmtr.
Souk Muhafaza Odas (-1 oC )
1m3 ye 675 kg NOT:Balklar plastik kasalar iinde saklanacaktr
x 100000 kg
_______________
x = 100000 = 148 m3 Souk hava deposunun ykseklii 4m , 1 m evaporatr ve
675
0,5 m hava sirklasyonu iin ayrlrsa h=4m-1m-0,5m = 2,5 m
148 m3 / 2,5 m = 59,2 m2
18
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
19/31
% 25 oda kullanma faktr eklenirse:
Asm= 59,2 m2 *1,25 75 m2 oda alan bulunur.
60 TON BALIK (DONDURULUCAK)1) Balk n soutma odas alan (0oC)
Souk depolamada Tablo6.5 ten 1m3 e 675 kg depoalndn okumutuk. Gnde toplamkapasitenin % 20 i kadar mal geldii kabul edildi.Balk n soutma odasnda 24 saat bekletilir.60 ton x 0,2 = 12 ton /gn
1m3 ye 675 kg NOT:Balklar plastik kasalar iinde saklanacaktr
x 12000kg
_______________ x= 17,78 m3
Balk n Soutma Odas ykseklii 3 m dir. 1 m evaporatr , 0,5 m hava sirklasyonu iin
ayrrsak h=3m-1m-0,5m =1,5 m
As= 17,78 m3/ 1,5 m =11,85m 2
% 25 hareket alan eklenirse:
As= 11,85 x 1,25 15 m2
2) Balk oklama odas alan (-30 oC)
Balk oklama odasnda 24 saat bekletilir.
Gnde toplam kapasitenin % 20i kadar mal geldii kabul edildi.
60 ton x 0,2 = 12 ton / gn
1m3 ye 675 kg NOT:Balklar plastik kasalar iinde saklanacaktr
x 12000kg
_______________ x= 17,78 m3
Balk oklama Odas ykseklii 3 m dir. 1 m evaporatr , 0,5 m hava sirklasyonu iin
ayrrsak h=3m-1m-0,5m =1,5 m
Aok= 17,78 m3/ 1,5 m =11,85m 2
% 25 hareket alan eklenirse:
19
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
20/31
Aok= 11,85 x 1,25 15 m2
3) Dondurulmu balk muhafaza odas alan(-25oC)
1m3 ye 675 kg NOT:Balklar plastik kasalar iinde saklanacaktr
x 60000kg
_______________ x= 88,89 m3
Dondurulmu balk muhafaza odas ykseklii 4 m dir. 1 m evaporatr , 0,5 m hava
sirklasyonu iin ayrrsak h=4m-1m-0,5m =2,5 m
Adbmo= 88,89 m3/ 2,5 m =35,56 m 2
% 25 hareket alan eklenirse:
Adbmo= 35,56 x 1,25 45 m2
Toplam alan: 75+15+15+45=150 m2
20
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
21/31
6.4 TOPLAM ISI GE KATSAYILARININ HESABI
Tablo6.2: Yap Elemanlarnn () Is letim Katsaylar (kcal/mh oC)
Ytong tula (hafif) 0,45 kcal/ mh oC
imento sva 1,2 kcal/ mh oC
Kireli sva 0,6 kcal/ mh oC
Blokaj 1,3 kcal/ mh oC
Zemin mozaii 1,5 kcal/ mh oC
Grobeton 1,1 kcal/ mh oC
Demirli beton 1,3 kcal/ mh oC
21
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
22/31
Strofor 0,035 kcal/ mh oC
Ruberoit (buhar kesici) 0,12 kcal/ mho
C
D duvarlarda:
Souk hava depomuzda balk saklayacamz iin i yzey demesi fayans seilmitir. katsays iin ; Bina i yzeyleri : 7 kcal / h oC m2
Bina d yzeyleri : 20 kcal / h oC m2 (12 km/h rzgar)
Deme ve tavan (Is yukardan aaya geiyor) : 5 kcal / h oC m2
Deme ve tavan (Is aadan yukarya geiyor) : 8 kcal / h oC m2
Souk odalar iin tavsiye edilen minimum tecrit kalnlklar tablosundan ortalama scaklk
olarak -18/-9 oC ve serin/kuzey blgeler kabul yaparsak strofor kalnln 150 mm alabiliriz.
Tablo6.3:D Duvar Yap Elemanlarnn () Is letim Katsaylar (kcal/mh oC)
22
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
23/31
ekil 6.1: D Duvar Yap Malzemesi Bileenleri
1/K=1/(i) + L/ +1/ (d)
d = 20 kcal /m2h oC i = 7 kcal /m2h oC
23
Yap elemanlar L (m)
(kcal/ mh oC)
imento(d) sva 0,03 1,20
Biriket 0,20 0,48
Buhar kesici 0,02 0,12
Strofor 0,15 0,035
Tula duvar 0,11 0,68
imento (i) Sva 0,03 1,20
Fayans 0,01 0,90
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
24/31
1/KDD = 1/7 + 0,03/01,20 + 0,20/0,48 + 0,02/0,12 + 0,15/0,035 + 0,11/0,68 + 0,03/1,20+
0,01/0,90 + 1/20
KDD= 0,189 kcal /m2h oC
duvarlarda:
Tablo6.4: Duvar Yap Elemanlarnn () Is letim Katsaylar (kcal/mh oC)
Yap elemanlar L (m)(kcal/ mh oC)
imento sva 0,02 1,2
Strofor 0,15 0,035
Dolu tula 0,23 0,45
imento sva 0,02 1,2
ekil 6.2: Duvar Yap Malzemesi Bileenleri
1/K=1/(i) + L/ +1/ (d)
i = d = 7 kcal /m2h oC
24
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
25/31
1/KD= 1/7 + 0,02/1,2 + 0,15/0,035 + 0,23/0,45 + 0,02/1,2 + 1/7 =5,116
KD = 0,195 kcal /m2h oC
Demede:
Tablo6.5: Deme Yap Elemanlarnn () Is letim Katsaylar (kcal/mh oC)
Yap elemanlar L (m)
(kcal/ mh oC)
Blokaj 0,1 1,3
Grobeton 0,1 1,1
Buhar kesici 0,02 0,12
Strofor 0,10 0,035
Buhar kesici 0,02 0,12
Demirli beton 0,1 1,3
Karo mozaik 0,03 0,9
25
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
26/31
ekil 6.3: Deme Yap Malzemesi Bileenleri
1/K=1/(i) + L/ +1/ (d)
i = 7 kcal / m2
ho
C
d =
1/KD =1/7 + 0,1/1,3 + 0,1/1,1 + 0,02/0,12 + 0,1/0,035 + 0,02/0,12 + 0,1/1,3 + 0,03/0,9 +1/
KD =0,277 kcal / m2h oC
Tavanda:
Tablo6.6:Tavan Yap Elemanlarnn () Is letim Katsaylar (kcal/mh oC)
Yap elemanlar L (m)(kcal/ mh oC)
Asfalt yaltm 0,02 0,15
26
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
27/31
Demirli beton 0,1 1,3
Tavan svas 0,04 0,78
Buhar kesici 0,04 0,12
Strofor 0,10 0,035
Tavan svas 0,04 0,78
ekil 6.4: Tavan Yap Malzemesi Bileenleri
1/K=1/(i) + L/ +1/ (d)
i = 5 kcal / m2h oC
d = 20 kcal / m2h oC
1/KTA= 1/5 + 0,02/0,15 + 0,1/1,3 + 0,04/0,78 + 0,04/0,12 + 0,1/0,035 +0,04/0,78 + 1/20
KTA=0,266 kcal / m2h oC
Soutma odalarnn kaplar iin:
27
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
28/31
Tablo6.7: Kaplarn Yap Elemanlarnn () Is letim Katsaylar (kcal/mh oC)
Yap elemanlar L (m)
(kcal/ mh oC)
nce sa levha 0,003 50
Cam yn 0,15 0,04
nce sa levha 0,003 50
1/K=1/(i) + L/ +1/ (d)
i = 7 kcal / m2h oC d = 20 kcal / m2h oC
1/KKap= 1/7 + 0,003/50 + 0,15/0,04 + 0,003/50 + 1/20
KKap= 0,253 kcal / m2h oC
6.4 SOUTMA YKLERNN HESABI
Soutma yk hesab s kaynaklarna gre yaplmtr.
1) Duvar,kap,deme ve tavandan geen s2) Radyasyonla teras,at ve gnee bakan kap ve duvarlardan geen gne ss
3) icab faaliyet gsteren souk depo personeli tarafndan neredilen s
4) Iklar,motorlar veya mevcut olabilecek s retim cihazlarnn yayd s
5) Dardan sznt ile souk depoya giren veya vantilasyon iin kullanlan taze havay
souk depo rejimine getirmek iin alnmas gereken s
28
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
29/31
SONULAR VE NERLER
29
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
30/31
Projede balk muhafaza amal souk hava deposu tesisat hesaplamalarn ieren
alma yrtmekteyim.Projenin ilk ksm olan bu dkmanda souk hava deposunun kullanm
alanlar , termodinamik bilgileri, soutma teorisi , soutma evrimleri, soutucu akkanlar vezellikleri anlatlm olup projenin esasna dayanan rnek tasarma giri yaplmtr.
Tasarmda ncelikle souk deponun kurulaca stanbul un termodinamiksel
zellikleri verilmi olup , bu zellikler erevesinde almaya balanmtr. Souk depoda
saklayacamz rnn cinsine ve miktarna gre mimari yapnn zellikleri belirlenmitir.
Projemin Bahar Dnemi ksmnda tasarladm souk deponun gerekli kriterlere gre
s kayb , s kazanc hesaplamalar yaplarak soutma yk belirlenecektir.Belirlenen soutma
ykne gre gerekli hesaplamalar yaplarak bulunan deerlere uygun kataloglardan gerekli
cihaz seimi yaplacak.Isl yke bal boru ap hesab yaplacaktr.Soutma Tesisat Autocadortamnda izilerek ematize edilecektir.Son olarak maliyet hesab da yapldktan sonra projehazr hale gelmi olacak.
30
-
8/2/2019 balk muhaza amal souk hava deposu
31/31
KAYNAKLAR
1) Uygulamal Soutma Teknii , NUR ZKOL
( M.M.O Yayn No : 115,1997)
2) Soutma Teknii ve Uygulamalar , Prof. Dr. Recep YAMANKARADENZ ,
Do. Dr. lhami HORUZ , Yrd. Do. Dr. Salih COKUN
DORA YAYINCILIK(2002)
3) Souk Depoculuk , Sabri SAVA
(MMO YaynNo :82 , 1974)
4) Binalarda Is Yaltm Proje Hazrlama Esaslar
(MMO Yayn No : 247,2000)
top related